DE EEMLANDEU
Amersfoort
GROOTE OPRUIMING
REUZE KOOPJES
FIRMA DUIM BURGER
uit mooi
Buiten laodsch
Overzicht
Buitenland
JOH. DENEER
Belangrijkste
Weerbericht
Licht op
H DAMESMODEZAAK
Zaterdag 10 December 1932
Uitgave: VALKHOFF Co. «g» Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
31e Jaargang No. 140
!ci
FRANKRIJK ZAL BETALEN
HANDELSVERDRAG
SOVJET-ENGELAND
HET MANDSJOERIJSCH
CONFLICT
Japan dreigt
DE ONTPLOFFING TE
PREMNITZ
Besproken in den Rijksdag
Piano's, Orgels, Radio
L. J. LUYCX ZOOM
4 uur 17 min.
ARNHEMSCHEWEG 26
AMERSFOORTSCfi DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS P" 3 vooi Amersfoort 2.10. per maand 0Ï5. per
1week (met gratis verzekering tegen ongelukken' I 0.1711*.
Binnenland franco per posl per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 515
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels t 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0 25 Liefdadighelds-advertcntiCn voorde
helft van den prijs. - Kleine Advertentifin „KEITJES bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
De betaling der schulden aan
Amerika. De positie van
het kabinet-Herriot.
Gelijk men weet, liebbcn de Vcrccnigde
Staten zoowel aan Londen als aan Parijs
Jaten weten, dat zij er geen genoegen mee
kunnen nemen, dat Frankrijk cn Engeland
ndedio December afzien van do betaling
der schuldbcdragen, die alsdan vervallen.
Ondanks het feit, dat door de overeenkomst
ven Lausanne een einde is gekomen aan
de Duitsche herstelbetalingen, hetgeen mee
bracht, dat Frankrijk zich financicole offers
Hoest getroosten, heelt Amerika zich on
vermurwbanr getoond en de hoop be-
BCiiaamd der Franschen, die verwachtten,
dat de Amerikanen van hun debiteuren nu
bjbk n'.et langer de betaling der 6chulden
Rilden eischen. Voor de Engclschcn cn
Franschen zit er dus nu niets anders op
dpn ferme bedragen naar Washington over
te maken. Trouwens: de regeeringen der
beide landen hebben reeds besloten prompt
afin hun financieclc verplichtingen te vol
doen.
Dit besluit is echter geenszins in over
eenstemming met do opvattingen zoowel
vjrn een aanzienlijk deel der Engclschcn
ais een belangrijk gedeelte der Franschc
bevolking. Vooral de laatste kant er zich
ten zeerste tegen, dat de Franschen wèl aan
Ëmerika zullen betalen, terwijl zij als
gevolg der te Lausanne gesloten overeen
iomst niets meer van de Duitschcrs ont
yongen. Vele Franschen zouden dan ook
pcvor van elke verdere betaling aan Ame-
8 ka afzien.
Deze gezindheid heeft, zooals licht is te
b« grijpen, Herriot, den minister-president
in een moeilijk parket gebracht. Aan den
(ijtnen kant acht hij het onbillijk de beta
lingen aan Amerika voort te zetten, nu er
«een goud meer vloeit van Berlijn naar Pa
©js, aan den andoren kant hebben de Fran
Bclien steeds geschermd met de „heilig
Beid der verdragen", zoodat zij inconsc
Suent zouden zijn, wanneer zij ditmaal in
«rijd zouden handelen met do Franscli
Irnerikaansche schuldovcrcenkomst.
Aanvankelijk had het er den schijn van,
^■at de meerderheid der kamer stellig "een
^■fwijzendo houding tegenover de schuldbe
rilling aan Amerika zou aannemen cn dat
den val van 't kabinet-HcEfTof^rlCe zou
Brengen, daar de premier van zins was de
rtrouwenskweslie tc stellen, doch de
^Jfcwitste dagen is dc kans althans iets
SHrootcr géwordén, dat dc kamer zich bij
j.jf't besluit der rcgecring neerlegt. De ka
THiorcommissie voor financiën heeft zich
met 26 tegen 5 6tcmmcn cn 9 onthoudingen
litgesproken tegen betaling zonder voor-
Baarden, terwijl de commissie van buiten
Jandsche zaken met 21 stemmen tegen 3
pnthoudingen zich verklaarde voor beta
Bing, mits er een conferentie plaats vindt,
pie zich bezig houdt met het vraagstuk der
(chuldcnrcvisic.
Inmiddels blijft het dubieus, of het Her-
[iot zal lukken de kamer ertoe te bewegen
aar goedkeuring aan de schuldbetaling te
echten, wanneer de minister-president a.s.
Iaandag een desbetreffend voorstel doet
Ben feit is in elk geval, dat een aantal ka
©lerlcden, die oorspronkelijk onder geen
Heding tot betaling wilden overgaan, na
jflerriot's uiteenzettingen wel oènigszins
wan gedachten zijn veranderd, vooral nu
eb regeering aan dc betaling het ooi be
houd heeft verbonden, dat onmiddellijk
Hen conferentie plaats vindt, waarvan dc
■nekking is dc Fransch-Amcrikaanschc re-
Reling der schulden in dier voege tc wijzi
gen, dat zij niet langer al tc zeer in tegen
stelling tot dc overeenkomst van Lausanne
©laat.
Tot dusver krijgt men den indruk, dat
ïcrriot's partijgenootcn, de radicaal-socia
listen, onder deze omstandigheden zich
chtcr den premier zullen scharen, maar
aar 6taat tegenover, dat vele socialisten
Rich vermoedelijk tegen elke verdere beta
jing zullen blijven kanten, zoodat het nog
eenszins zeker mag worden geacht, of het
ctalingsyoorstel der regeering wel door
et meerendeel der volksvcrtogcnwoordi-
ing zal worden goedgekeurd. Hei'riot's po
litieke leven hangt dus Maandag aan een
ijden draadjo. Mocht hij vallen, dan zal
hij echter vermoedelijk weer spoedig op
aan, daar een evcntueele motie van wan
rouwen minder tegen hem dan tegen Amc
fika is gericht.
t T
1st
BENOEMING VAN AVENOL
BEKRACHTIGD.
Gcnèvo, 9 Dcc. (V. D.) In geheime
Istemming heeft dc buitengewone Asscmbléc
|de benoeming van Avenol, plaatsvervan
gend secretaris generaal, tot secretaris-ge
[ncraal van den Volkenbond bekrachtigd.
Vervolgens werd met algemeenc stemmen
een resolutie aangenomen, waarin aan Eric
Drummond plechtig de dank van den Bond
wordt betuigd voor „zijn voorbeeld van on-
vermoeibaren, opofferenden arbeid."
Do Duitscher Trendelenburg is lieden of
ficieel door den Volkenbondsraad benoemd
tot ondersecretaris-generaal.
Parijs, 9 Dcc. (H. N.) Volgens de Petit
Parisien heeft Herriot gisteravond ver
klaard, dat bij tot betaling van den Decem-
bertermijn aan de Vereenigdc Staten bereid
is, miis daarbij nadrukkelijk voorbehoud
wordt gemaakt en tevens ernstige waarhol'
gen gegeven worden.
Parijs, 9 Dec, (II. N.) Omtrent de be
sprekingen van gisteren wordt nader ver
nomen, dat ook dc Franschc regeoring be
sloten heeft op 15 December den termijn van
cIo schuld aan Amerika te voldoen. Do
Franschc regeering zal daarbij den cisch in-
zako een principieelo regeling van de
schuld stellen, waarbij de reeds verrichte be
talingen in rekening zullen worden ge
bracht.
Herriot zal vandaag in de commissies van
de Kamer do definitieve houding der rogee
ring in het vraagstuk der oorlogsschulden
bekend maken. Do Amerikaansche gezant
tc Parijs, die gisteren na een afwezigheid
van ecnigc maanden to Parijs is terugge
keerd, verklaarde in zake het vraagstuk der
oorlogsschulden aan dc pers, dat in Ame
rika de beide groote partijen hierover in
beginsel dezelfde opvatting toegedaan zijn.
In welingelichte politieke kringen wordt
verklaard, dat tusschen de Engclsche en de
Franschc regeering overeenstemming is be
reikt en dat beide regeeringen Donderdag
a.s. bun betalingsverplichtingen zullen na
komen. Frankrijk zal dus een bedrag van
480 milliocn francs betalen. De Franschc
rcgecring zal er echter tegelijkertijd op
wijzen, dat. deze betaling de laatste binnen
bet kader cler Mellon-Bêrenger-ovcrccn-
komst is cn dat zij een principicelc regeling
der schuldcnkwcstic eisclit, die parallel
loopt met dc te Lausanne getroffen over
eenkomsten.
Dit besluit zal Ilemöt vandaag cn morgén
in de commissie der beide Huizen cn Maan
dagmiddag in: dc Kamer verdedigen cn
daarbij dc beslissing in laatste instantie
aan het 'parlement laten. Het valt thans nog
niet te overzien hoe deze beslissing zal uit
vallen. Het is mogelijk, dat het parlement
met groote meerderheid elke betaling wei
gert en dat dc regeering zal vallen, wanneer
zij dc vertrouwenskwestie aan haar voorstel
verbindt. Het is echter ook mogelijk, dat de
Kamer dc door dc regeering aan de betaling
verbonden voorbehouden bevredigend acht
en den door dc regeoring voorgestelden weg
volgt.
De Parijschc ochtendbladen onthouden
zich voorloopig nog van commentaar cn
constatccren, dat dc Franschc rcgecring on
mogelijk de betalingsverplichting zonder
meer kan afwijzen, wanneer zij niet het ge
vaar wil loopen een ernstig precedent tc
scheppen cn den doodsteek tc geven aan dc
door haar aanvaarde stelling van dc heilig
heid der verdragen.
So\'jehRusland bereid tot
onderbandelen
Londen, 9 Dec. (V.D.) Op het ministerie
van Builcnlandsclic Zaken is een nota van
den "Sovjetgezant te Londen, Maisky, ont
vangen van den volgenden inhoud:
„Na kennis te hebben genomen van dc
nota van het ministerie van Uuitenland-
sche Zaken de dato 17 October, alsmedo
van het voorstel van den Minister, onder
handelingen lo beginnen over een nieuw
handelsverdrag, wolk voorstel mij is ge
daan gedurende mijn onderhoud met dien
Minister op 11 November, verklaart dc rc
gecring van dc Sovjet-Unie, dit \oorstcl tc
aanvaarden cn bereid tc zijn tot liet voeren
van onderhandelingen."
Belast met bet voeren der onderhande
lingen zijn dc gezant Maisky en do verte
genwoordiger van don Sovjcthandel in En
geland, Alexander Osersky.
KOMEN EN GAAN.
Ook in de boomcnwercld gaat het al niet
anders dan in die der mcnschen, 't is er
komen cn gaan. Zagen we verleden weclc,
dat een paar oude vrienden ons moesten
verlaten, dezelfde week werd onze evcn
tueele bedroefdheid daarover gelenigd door
de hoop op een mooie groep boomen in
de verre toekomst, toen we zagen hoe voor
de nieuwe meisjesschool een aardig stukje
plantsoen werd aangelegd, niet alleen met
enkele heestertjes, maar gelukkig ook door
den aanplant van eenige populieren.
En toen ik me daar juist over stond te
verblijden kwam mijnheer Criticaster pro-
becren roet in mijn eten te gooien, door
schamper op tc merken: „Wie zet er nu
zulke boomen op droog zand? Die hooren
aan het water?", maar die roetstrooierij
ging bij mij nu eens lekker niet op, want
ik had een heerlijke herinnering ann een
geval, dat mij eens was overkomen.
Zeker, ik meende ook indertijd dat pep
pels niet wilden gedijen op hoogen grond cn
ik had er eens enkele in de buurt van den
Stompert zien mislukken. Maar evenwel
nochtans.
Het zal een twintig jaar ongeveer geleden
zijn, dat wc achter't Rijksopvoedingsgesticht,
toen dat nog onderwijsgesticht was, een
schooltuin aanlegden. Daarin werden dingen
geteeld als suikerbieten, vlas, alle graan
soorten cn wat nog meer bij het aardrijks-
kundeonderwijs kon tersprake komen. En
daarin pootte ik toen meteen allerlei boom
soorten en heesters, die we zoometecn
konden leeren kennen. Daarbij was ook
een populier, dien ik er volledigheidshalve
bij zette, ofschoon zijn hooge standplaats
me deed vreezen. Ik weet niet of hij er
nog staat, maar wel weet ik, dat hij de
vlugste groeier was van allemaal en tien
iaar geleden heel wat meters boven de om
gevende boomen uitstak,.
Als de peppels bij de meisjesschool het
ook zoo goed doen, kan dat over enkele
jaren een aardig gezicht-worden uit de Hen
drik van Viander.straat. Die transformator
blijft daar wel niet eeuwig staan, hopen we.
A. JOMAN.
Verwezen naar de commissie
van negentien
Gcnèvc, 9 Dcc. (V.D.) Dc buitengewone
Assemblee heeft een door het presidium
uitgewerkte resolutie aangenomen, waarin
bcsiotcn wordt, de verdere behandeling van
bet Japansch-Cliinecsche conflict voorloo
pig over tc dragen aan de commissie van
negentien, waarin Japan en China niet
vertegenwoordigd zijn.
De commissie van negentien zal zoo spoe
dig mogelijk samenkomen onder voorzit
terschap van den Belgischen minister van
Buitenlandschc Zaken, Ilijmans. De As-
brmhléc blijft voorloopig gesloten, doch of
l'iciccl zonder zittingen verder „vergade
ren", ten einde zoo noodig weder tc kunnen
bijeenkomen om zich uit tc spreken over
de voorstellen van de commissie van ne
gentien.
Tokio, 9 Dec. (V.D.) Onder voorzitter
schap van den premier Saito hoeft heden
een kabinctszitting plaats gehad, waarin
werd beraadslaagd over de politieke si
tuatie. Dc minister van Buitenlandschc Za
ken bracht rapport uit over dé besprekin
gen te Genève cn deelde mede, dat do Ja
pansche delegatie alle besluiten van den
Volkenbond, die tegen Mandsjoekwo ge
richt zijn, niet zal erkennen.
Araki, dc minister van Oorlog, verlang
de, dat Japan uit den Volkenbond zou tre
den, wanneer de Bond zijn verzet tegen de
Japansclic politiek niet opgeeft.
MIJNONGELUK IN HET
GRAAFSCHAP YORK.
Vier dooden, vijf gewonden.
Londen, 9 Dcc. (V. D.) Bij een ont
ploffing in de mijn Cordonwood bij Wom-
bcll in liet graafschap York zijn vier mijn
werkers gedood, terwijl vijf, drie mannen
en twee jongens, werden gewond.
Explosie door acetyleengas zoo goed
als uitgesloten
Rallicnou w, 9 Dcc. (V.D.) In een nieu
we officicele mededeeling betreffende de
ontploffingsramp in dc kunstzijdefabriek
lo Prcinnitz wo>'dt gezegd, dat de nauw
keurige oorzaak nog niet is vastgesteld.
Het schijnt echter zoo goed als uitgesloten,
dat de explosie door acetyleenflesschen is
teweeg gebracht, daar zich alle flesschen
nog in goeden staat bevinden. Slechts van
drie flcsschen is het omhulsel beschadigd
Men meent, dat do oorzaak ook niet hij de
centrifuges kan liggen. Men onderzoekt
nog, of wellicht de uitecngcrukto centrifu
ges explosief gas hebben ontwikkeld, maar
ook Jat lijkt nauwelijks mogelijk. Dc auto
riteiten hebben nog geen verlof gegeven tot
de begrafenis der lijken.
Premnitz in don Rijksdag.
Berlijn, 9 Dcc. (V.D.) Na de stemmin
gen over dc sociaal-politieke voorstellen,
die zonder uitzondering werden verwezen
naar do commissies, beraadslaagde de
Rijksdag over dc soc.-dcm. cn communisti
sche voorstellen ten gunste van dc nagola-
ten betrekkingen der slachtoffers van dc
ramp te Premnitz. Terwijl het soc. dem.
voorstel naar dc sociaal-politieke commis
sie werd verwezen, werden verschillende
eischen uit het comm. voorstel aangeno
men, waaronder de verstrekking van steun
aan ,do nagelaten betrekkingen. Toen
daarna rlc amncstievoorstcllen aan dc orde
waren, werd op voorstel van de soc.-dcm.
de zitting voor een half uur onderbroken,
daar een gewichtig voorstel zou worden
ingediend, dat eerst in dc fracties moest
'zijn behandeld.
JAPANSCHE GEPANTSERDE TREIN
DOOR CHINEEZEN BESCHOTEN.
Tokio, 9 Dcc. (V.D.) Officioel wordt me
dcgcdceld, dat een Japanschc gepantserde
trein in dc nabijheid van Sjang bai-kwan
is beschoten door geregelde Chineeschc
troepen. Ook de bezetting van den trein
loste schoten. Dc hoop wordt uitgespro
ken, dat dit incident geen ernstige gevolgen
zal hebben. De Chineeschc cn Japanschc
autoriteiten onderhandelen over een vreed
zame oplossing van -deze gebeurtenis.
VIERVOUDIGE DOODSTRAF EN
LEVENSLANGE TUCHTHUIS-
STRAF GEëlSCHT.
Tegen Jast.
Gorlitz, 9 Dcc. (V.D.) Tegen Just, die
terecht stond wegens vijfvoudigen moord
door vergiftiging, is lieden vier maal de
doodstraf en eenmaal levenslange tucht
huisstraf gcéischt, met levenslang verlies
der burgerlijke ocrerechten.
VERBOD VAN KOFFIE-AANPLANT
IN BRAZILIË.
Rio de Janeiro, 9 Dcc. (V.D.) Bij de
creet van den Braziliaansclien president is
de aanplant van koffie voor den tijd van
3 jaar verboden.
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
OOK VOOR PIANO'S
HET GOEDKOOPSTE ADRES.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON ISO
AVONBKLEEDING
Velours chilion I 3,90 per meier.
Zijden craquele f 1,50 per meter.
Peau d'ar.gc, georgette, crepc dc chine,
vanaf 98 ct. p. in.
ALLE KLEUREN
BUITENLAND.
Nieuwe Amerikaansche nota; do Vereen»
Stalen blijven betaling eischen.
(Vierde Blad pag. 1).
Frankrijk zal Amerika den Dccembcrtci-
mijn betalen.
(Eersto Blad pag. l)i
Sovjet-Rusland bereid tot een handels
verdrag met Engeland.
(Eerste blad, pag. 1).
Het Mandsjoerijsch conflict naar do com
missie van negentien.
(Eerste blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Duitsche dienstbode staat terecht wegens
poging tot vergiftiging.
(Twccdo Blad, pag. 3).
Dc uitspraak in dc moordzaak van Onst-
wedde. (Tweede Blad, pag. 2).
Dr. Eckcner naar Ned.-Indic voor me
teorologische onderzoekingen.
(Twoedo Blad, pag. 2).
Getuigenissamenkomst van Kork cn Vre
de te den Haag.
(Derde Blad, pag. 1%
LECTUUR IN HET ZONDAGSBLAD.
Arthur Robin „Op Tibet's bergwegen.'1
H. G. Cannegictor „Hulst."
Amerikaansche Correspondentie „Kran
ten in Amerika."
Brieven uit de Hoofdstad„Een sport
paleis tc Amsterdam."
De Dokter aan liet Woord „Onze gezpnd-
heid in den winter."
Herman Poort„Letterkundige Kroniek."
Nieuws uit België „liet speelverbod."'
Dr. U. G. ITulsebos„Vastelanden zijn
niet vast."
Haagsche Brieven„Revue van het
Haagschc leven."
Zondag hebben dienst dc doktoren Morren,
Honig en Martens zur Borg.
Zondag en de gcheclc week 's nachts heeft
dienst dc apotheek van de fa. Ittmann.
Medegedeeld door het Kon. Ned. Meteor.
Instituut tc De Bilt.
Hoogste barometerstand 776.4 to Thors-
havn en Stornoway.
Laagste barometerstand: 74i.O tc Vardö.
Verwachting: Zwakke lot matige O. tot N.
wind, gedeeltelijk bewolkt, kans op eenige
sneeuw, matige tot lichte vorst in het Z.O.,
in het N.W. lichte vorst tot «temperatuur
om liet vriespunt.
Zoowel dc depressie in de Golf van Bis-
caye als die over Lapland nam in diepte
toe. Vooral in Scandinavië daaklo dc baro
meter, doch aan 'dc Noorsche kust volgt
reeds weer een sterke stijgign van den
luchtdruk. Do dalingen die nog in Zuid-
Scandinavië doorgaan, zullen bij ons waar
schijnlijk den wind doen krimpen waardoor
uit het N. ecnigc vochtige lucht zal woi-
den toegevoerd en er kans op eenige sneeuw
beslaat. De kern van de hooge druk ver
plaatste zich W N.W. w a arts over ten Z.
van de Britschc eilanden cn over Frankrijk
waait het krachtig tot stormachtig uit het
O. In Noord-ScandinaviÖ heerscht krach
tige tot stormachtige W. winJ. De tempe
ratuur steeg over Schotland, Ierland, N.
Engeland en in het binnenland van Scan
dinavië. Zij daalde in bet Zuiden van oi)s
land, België, N'. Frankrijk, Oost-Duilsch-
land en dc Noorsche kust. Over liet Z.
van dc Britsche eilanden, onze omgeving cn
Noord-Frankrijk is vrij ver onder, in Mid
den-Zweden gemiddeld ver boven normaal.
Zware vorst komt alleen in Sarna (Zwe
den) voor. In Duitschland vroor het in een
strook van Dresden lot Aken. Overigens
slechts liclit cn rnot slechts weinig neer
slag.
