G.BROUWER
DË ËEMLANDÊU
Bylteelaodsclii
Overzaelht
Buitenland
Belangrijkste
Weerbericht
JOH. DE HEER
Dinsdag 13 December 1932
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
31e Jaargang No. 142
DE NIEUWE JAPANSCHE
VL00TV00RSTELLEN
HET MIJNONGELUK IN
AMERIKA
KRUISKAMP 10
AMERSFOORT
TERREUR VAN BOEVEN
IN AMERIKA
Frankrijk's betaling
aan Amerika
4 uur 17 min.
L. J. LUYCX ZOON
Fiano's, Orgels, Radio
WEER EEN TREIN0VERVAL
IN 00ST-AZIË
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand 0.75, per
Wcck (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17J/r
Blnnealand franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers I 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1-Lregels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25 Liefdadigheids-advertentiën voor de
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES bi) vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—Bewijsnummer extra f 0.05
Wordt het kabinet-Herriot heden
ten val gebracht? De kansen op
een crisis aanmerkelijk gestegen.
Het moet geenszins uitgesloten worden
geacht, dat in verhand met liet vraagstuk
van de betaling der politieke schulden
heden het kabinet-Herriot ten val wordt ge
bracht. Aanvankelijk had men gisteren de
decisie reeds verwacht, doch dc beslissing
is uitgesteld tot heden, daar de Fransche
regeering eerst nog overleg wil plegen met
het Èngelsche gouvernement.
Uit de verklaring, die de minister-presi
dent gisteren in de Fransche Kamer heeft
afgelegd, kon worden afgeleid, dat Frank
rijk niet met een weigering zal antwoorden
op den ciscli der Amerikanen inzake dc be
taling van den midden December vervallen
den termijn. Aan den anderen kant is
Frankrijk evenmin bereid onvoorwaardelijk
ie betalen: het wil aan zijn verplichtingen
alleen voldoen, wanneer Amerika vooraf
genoegen neemt met reserves, dio dc ver
schillende Kamercommissies aan de hand
liebhcn gedaan.
Reeds nu hééft Amerika duidelijk te ver
staan gegeven, dat het afwijzend staat
tegenover een Fransche betaling, waaraan
voorbehouden zijn verbonden. Het gevolg
hiérvan is geweest, dat jvboral dc laatste
dagen dc positie \an het kabinet-Herriot
uiterst hachelijk is geworden.
Tot dusver had het er den schijn van, dat
een belangrijk deel der Kamer zich achter
Hernot zou scharen, wanneer li ij in ver
band met dc betaling aan Frankrijk dc
kwestie van vertrouwen zou stellen, doch
zelfs bij degenen, die den minister
president tot dusver vrijwel blindelings
volgden, is thans een gewijzigde gezind
heid vast te stellen, zoodat liet niet valt tc
verbazen in een telegram uit Parijs de op
merking tegen tc komen, dat tal van po-
lilici gisteren, toen de Kamerzitting was af-
Igcloopcn, den val van het kabinet-Herriot
reeds als een uitgemaakte zaak beschouw
den.
Eerder is al meegedeeld, dat de socialis
tische fractie zich tegen betaling in wcl-
I ken vorm ook hoeft uilgesproken, doch
thans is hekend geworden, dat dit voorbeeld
eveneens zal worden gevolgd door dc links-
upublikcinschc-groep van Flahdi'n, den
mjpistcLv. van financiën in het kabinet-
Tardieu, die opdracht liecft gekregen in "de
Kamer zijn opvatting te kennen te geven
in dén loop der levendige discussies, die
won heden kan verwachten.
De beide wederspa.uiige groepen, die wij
zooeven noemden, beschikken over ruim
honderd zestig zetels in liet parlement. Ook
mag men aannemen, dat de ruim veertig
leden der groep Marin zich tegen de regec-
ring zullen keeren, wanneer deze een voor
waardelijke betaling bepleit, terwijl liet bo
vendien zoo goed als zeker is, dat dc com
munisten en nog een paar groepen, die
gczamelijk een kleine zestig leden tellen,
den val van 't kabinet evenmin zullen tc
genhouden, zoodat het vrijwel uitgesloten is,
dat Ilerriot een meerderheid rondom zich
kan vereenigen, die haar goedkeuring liccht
aan de betaalmethode, die dc premier zal
voorstellen.
Verder mag evenmin worden vergeten,
dat waarschijnlijk ook verschillende leden
van het centrum en den rechtervleugel niet
bereid zullen zijn de betaling aan Amerika
goed te keuren. De houding van Iierriot's
eigen partij is zelfs nog twijfelachtig, zoodat
het best mogelijk is, dat verschillende leden,
mogen zij zich al niet tegen Ilerriot verkla
gen, niettemin door stcmontliouding te ken
nen zullen geven, dat ook hun de betaling
onwenschclijk voorkomt. Onder'deze om
standigheden mag liet lot der rcgccring-
Jlcrriot als bezegeld worden beschouwd
tenzij men nog tc elfder ure een verzoe
ningsformule weet te vinden, die dc stand
punten nader tot elkaar brengt, doch grooto
verwachtingen te dezen opzichte koestert
bijna niemand.
Herriot zelf schijnt ook reeds rekening te
houden met dc waarschijnlijkheid van zijn
val.
In een vorig overzicht hebben wij do mo
gelijkheid open gelaten, dat Herriot, mocht
zijn kabinet een nederlaag lijden, vermoe
delijk een nieuw ministerie zal vormen;
wanneer hij n.L de vertrouwenskwestie stelt
en de Kamer tegen zijn wenschen ingaat,
dan kan dit meer beschouwd worden als
een kritiek op dc halsstarrige en teleurstel
lende houding van Amerika dan als een
laken van Harriot's beleid. Er valt echter
te beschikken over een bericht, volgens het
welk dc Fransche minister-president, in
aansluiting op zijn verklaringen, afgelegd
tegenover dc Kamercommissies voor finan
ciën en builcnlandsche zaken, zal weigeren
zich aan het hoofd van een nieuwe regce-
'mg te .plaatsen. De toekomst moet leeren,
°t w ij hier al dan niet met een loos dreige
ment. hebben tc doen.
gunstige oogstvooruitzichten in
argentinië.
D u e n o s Aires, 12 Dcc. (V.D.) Volgens
Jnededeelingen van liet Argcntijnsche mini
sterie van landbouw wordt in Argentinië
de grootste oogst van haver, gerst en rogge
.verwacht, dien dit land ooit heeft gekend.
'Amerika acht ze volkomen
onaanvaardbaar.
Geneve, KJ Dcc. (V.D.) lieden heeft do
Japansche rcgecring via liet .secretariaat-
generaal van den Volkenbond haar vloot-
voorstellen aan dc ontwapeningsconferentie
toegezonden.
De Japansche rcgecring verlangt, dat aan
de definitieve regeling der ontwapening ter
zee voorafgaan besprekingen tusschen En
geland, Italië, Frankrijk, Vercenigde Staten
en Japan en dat tusschen die mogendheden
wordt gesloten een algemecne overeenkomst
betreffende de grootte der schepen en het
kaliber van het geschut, over de verminde
ring van liet aantal slagschepen, vliegtuig-
moederschepen en groote kruisers. In oen
aparte overeenkomst zouden dan dc tech
nische details der ontwapening ter zee wor
den geregeld.
Volgens de Japansche voorstellen zou de
verhouding der vlóqlsterkton, die tc Was
hington was bepaald op 5:5:3 (Engeland—
AmerikaJapan) veranderd worden in
fi-fi.5.
Washington, 11 Dec. (V.D.) liet Amc-
rikaansche staatsdepartoment beschouwt de
nieuw o Japansche voorstellen betreffende
de ontwapening tc zee niet slechts als vol
komen onaanvaardbaar, doch men wcnsclit
er in geen enkel opzicht verder op in te
gaan of erover tc onderhandelen, zo. lat
men ze zelfs niet heeft doorgezonden naar
het departement van marine. Waarschijn
lijk zal dc rcgecring der Verecnigdo Staten
dan ook niet officieel haar standpunt ten
aanzien van de Japansche voorstellen be
kend maken. In Amcrikaanschc deskundige
kringen ziet men in dc Japansche voorstel
len dc daadwerkelijke gelijkstelling van de
Japansche met de Amèi'ikaanschc strijd
krachten ter zee.
Overbelasting der Japansche oor
logsindustrie. Plannen tot
stichting van staatsbedrijven.
Tokio, 11 Dcc. (V.D.) Het dagblad Ilocbi
S.iimbocn meldt, dat de Japansche oorlogs
industrie overbelast is met werk cn niet
meer staat is de orders van het Japan
sche ministerie van oorlog en van het Mi
nisterie van mai'inc tijdig uit te voeren.
Men overweegt daarom de oprichting van
een nieuwe chemische staatsindustric. De
nieuwe staatsbedrijven zullen alle chemi
sche oorlogsmiddelen producceren cn zul
len zoodanig worden ingericht, dat in geval
vuil nood ook munitie cn niet chemisch oor
logsmateriaal in de nieuwe fabrieken ge
produceerd kunnen worden.
De vijfen twintig arbeiders
vermoedelijk allen
omgekomen.
A e w-Y or k, 10 Dcc. (V. D.) Het red
dingswerk in de mijn van de Ilarlan Fuel
Company bij Yancey in den staat Ken-
lucky, waar 25 mijnwerkers door een ont
ploffing werden bedolven, blijkt uiterst
moeilijk. Dc J ij ken van negentien slachtof
fers zijn thans geborgen. -Men gelooft niet,
dat dc andere zes mijnwerkers levend kun
nen worden bovengebracht.
warren hastings 1732—1818.
ii Londen wordt op verschillende manie
ren liet feit herdacht, dat Warren Has
tings, de eerste gouverneur-generaal van
DritsCh-Indir, twee honderd jaar geleden
eboren werd. Zoowel in Westminster
School als in Ashburnham House en liet
Brilscli Museum zijn tentoonstellingen van
portretten, relikwieën cn manuscripten
hem betreffende. In liet Brilscli Museum is
een afbeelding van liet proces, dat hij ze
ven jaar moest voeren om vrijgesproken Ic
worden van beschuldigingen van buitenge
wone wreedheid cn omkoopcrij.
de brand te mittelkirchen
aangestoken.
Stade, 10 Dcc. (V.D.) Over den «brand te
Mittelkirchen, waarbij een 50-jarige zwak
zinnige om het leven is gekomen, wordt
thans medegedeeld, dat liet vuur is aange
stoken door een 19-jarig dienstiheisje, die
bij confrontatie met het lijk bekende. Zij
verklaarde, de daad te hebben begaan, om
dat zij het slachtoffer niet kon „lijden".
vreeselijke misdaad van een
moeder.
G 1 a d b e c k, 10 Dcc. (V.D.) Alhier is een
vrouw gearresteerd, die er van wordt ver
dacht haar drie kinderen, van 5 tot 7 jaar
oud, te hebben verdronken. Slechts van
éón der kinderen is liet lijk gevonden. Dc
vrouw heeft bekend; zij beklaagde er zich
over, dat zij door haar man slecht werd
behandeld. Ook dc man is gearresteerd.
planten en de behandeling van
het geplante materiaal.
Met planten cn verplanten behooren we nu
klaar te zijn. Zeker, hel kan nog wel, maar
de meest geschikte tijd daarvoor ligt weer
achter ons. Immers is de kans heel groot, dat
strenge vorst ons verrast, cn voor planten
welke dan boven den grond liggen kan dat
gevaarlijk zijn. Ook is het mogelijk dat door
u bestelde planten bij flink vriezend weer
aankomen. Het beste is dan om ze ingepakt
te laten en voorloopig op een vorstvrije,
niaar zeer koele plaats neer te leggen, waar
ze dan geleidelijk kunnen ontdooien. Bij niet
vriezend weer worden ze dan uitgepakt en
geplant, of indien dit bezwaarlijk is, tot aan
net vroege voorjaar opgekuild. Bij dit opkui-
lcn moet vooral worden gezorgd, dat alle
wortels flink onder de aarde komen en ook
de ruimte tusschen de wortels goed met
aarde wordt aangevuld. Verder is het goed
de aarde tusschen pas geplante vaste planten
en kleinere houtgewassen tc bedekken met
een dun laagje turfmolm, korte mest of fijne
compost, waardoor voorkomen wordt dat de
grondoppervlakte bij veel regenval, of andere
weersinvloeden, dichtslaat. Ook geeft een
dergelijk laagje eenige beschutting aan ge
voelige planten tegen strengen vorst. Waar
bij het planten de grond te veel is vaslge-
trapt wordt de oppervlakte vooraf met een
nek of ander gereedschap weer losgewerkt.
Boomcn, hooge heesters en groenblijvcndc
planten, vooral coniferen, welke op vlak ter
rein staan, moet men van cenig steunsel
voorzien om te voorkomen dat deze scheef
waaien. Boomen kunnen wc schoren door
het aanbrengen van 3 draden op circa 1 lA
tot 2 meter hoogte, welke in verschillende
richtingen aan den stam aan een kort stevig
paaltje vast gemaakt worden. Om het in
snijden der draden in den stam te voorkomen
brengen we een stuk jute of oude fietsband
om den stam aan, waarover nog eenige platte
stukjes bout komen. Grocnblijvende planten
kunnen we schorerl door 2 stokken op
eenigen afstand van de plant te plaatsen en
dc boveneinden zoodanig tc kruisen dat een
mik gevormd wordl, welke den stam of een
of meer der hoofdtakken steunt. Wanneer
dc planten eenmaal zijn vastgegroeid kun
nen deze draden en stokken worden opge
ruimd. Bij het plaatsen van het steunsel hou
den we rekening met de meest heerschcnde
winden.
Wenscht ge 't beste voor Uw tuin
Bloemen en ook planten, beide?
Kiest 't betrouwbaar adres
KWEEKERIJ DE „H0RSE WEIDE"
Ne w-lork, 11 Nov. (V.D.) De burge
meester vuil Jersey, Frank Hague, heeft
verklaard, dat dc „gangsters" en „racke
teers" dc vakbeweging in Amerika conlro-
lcercn, in verband waarmede h:j aanbood
om tezamen met MacKcc, den w aarnemen-
den burgemeester van New-York, en dc
autoriteiten van andere groote steden, een
campagne op touw* te zetten, teneinde liet
bedrijfsleven te bevrijden van die terreur.
Hij schat dc jaarlijksclic verliezen, geleden
door afpersingen der boeven op $750.000.000.
In vele doelen van liet land, aldus Ilague,
maken dc gangsters dc wet. Hun methoden
hebben tal van zakenlieden gedwongen hun
bedrijven te sluiten of naar elders tc ver
plaatsen. De racketeers hebben grooten in
vloed op dc vakbeweging, die zij dwingen
hooge looncn te cischen en don werkgevers
tc dicteercn hoe de bedrijven moeten wor
den geleid. Hague richtte een oproei) tot
alle stedelijke besturen en leiders van vak
bewegingen, om een krachtige conipagnc in
te zeiten, teneinde dc racketeers te verdel
gen, alvorens de racketeers Amerika tot den
ondergang brachten.
ANTI-ENGELSCHE BETOOGING
IN PFRZIË
J c r u z a 1 o ni, 11 Dcc. (V.D.) Heden school
dc een groote menigte samen rond de kan
toren van de Anglo Persian Oil Company
te Abadan in Pcrzic. Deze menigte nam een
zoo dreigende houding aan, dat troepen tc
hulp moesten worden geroepen, teneinde
liet personeel te beschermen, 'aldus berich
ten dc Mabische dagbladen. Volgens be
lichten uit dezelfde bron zouden te Masjab
Soclcinran oliebronnen zijn overvallen cn
beschadigd, nadat dc arbeiders huiswaarts
waren gekeerd.
Hoover tegen een wereld--
schutdenconferentie'
1' a r ij s, 1U Dcc. (V.D.) In üo inleiding
van dc door do Kamercommissies aange
nomen ontwerp-rcsolutie wordt gewezen op
do groote beteekenis, die de Kamer hecht
aan een internationale conferentie. Doel van
deze conferentie zou zijn, verbetering te
brengen in de economische wcreldtoesjén-
den door geldverschuivingcn zonder tegen
prestatie in de toekomst tc vermijden. In de
resolutie werdt er verder op gewezen, dut
Frankrijk niet van plan is zich te onttrek
ken aan de verplichtingen, die het op zich
gc-nomen liecft. Frankrijk zou echter moe
ten verklaren, dat dc betaling van de op
15 December vervallende schulden nirt i
aanmerking zou kunnen komen, zonder dat
Amerika van tevoren zou toestemmen in de
internationale geldconfcrentio. Deze out
werp-resolutie zal nu aan de plenaire ver
gadering der beide Kamercommies worden
voorgelegd.
Do radicaal-socialistische Kaïnerfractie
heeft besloten haar houding pas tc bepalen
na do verklaringen van den minister-presi
dent-, die liij Maandag in dc Kamer zal af
'eggen.
Washington. 11 Dcc. (V.D.) Naar
wordt medegedeeld, zal de ïegecring-Hoo-
ver de voorwaarden, die vaii Fransche zijde
aan do betaling der schulden worden ge
knoopt, o.a. dat lloover zijn medewerking
zal verleenen aan bet houden van een wc
reld-schulclencon leren tic, afwijzen.
Amerika wenscht, dat Frank
rijk geen enkele voorwaarde
stelt.
Washing l on, 12 Dec. (V.D.) Van dc
zijdo van het Amcrikaanschc staatsdepar-
tcmenl wordt mede gedeeld, dat de Amcri
kaanschc regecring, dc op 15 Dec. a.s. ver
vallende betaling van den Franschen
schuldenlcrmijn niet zal aanvaarden, in
dien Frankrijk bepaalde voorwaarden aan
de betaling knoopt. Wanneer dc schulde-
naarslandcn dc Deccmberbetalingcn vol
doen, geschiedt dat op hun eigen verant
woordelijkheid en met de nadrukkelijke
verklaring, dat elke voorwaarde door de
Amcrikaanschc regecring wordt afgewe
zen.
Ook tegenover Engeland houdt
Amerika aan de regeling inzake
de schulden vast.
Washington, 12 Dec. (V.D.) Na een
conferentie met Hoover cn Ogdcn Mills
heeft staatssecretaris Stimsón liet antwoord
opgesteld op de laatste lingclsche schul
dennota.
De Amcrikaanschc regecring kan liet ac-
ccpteercn van dc Dcc.-belaling van geen
enkele voorwaarde afhankelijk maken. De
president heeft niet de bevoegdheid ver
dragsbepalingcn zonder toestemming van
bet congres te wijzigen.
De Amcrikaanschc regeering neemt aan,
dat de Èngelsche regeering de Dcc.-bctnlin-
gen zal doen in overeenstemming met de
bepalingen van do schuldenovcrcenkomsi.
Zij beschouwt de in de Èngelsche nota ge
noemde voorwaarden slechts als een uit
eenzetting van het Èngelsche standpunt cn
van de stappen, die men van Britscbe zij
de later denkt te doen.
Londen, 12 Dcc. (V.D.) De Amcrikaan
schc antwoordnota is vanmorgen vroeg te
Londen aangekomen. Uit den inhoud kan
nog worden medegedeeld, dai Stimson wijst
op do beiderzijds tot uitdrukking gekomen
bereidwilligheid om de schuldcnkwestie
nogmaals te behandelen. Tegelijkertijd er-
klaart de Amcrikaanschc staatssecretaris
echter, dat inmiddels dc Tcgècring tc Was
hington en het Amcrikaanschc volk de
grootste beteekenis hechten aan dc hand
having van dc schuldcnoverccnkomst. In
verband met de Èngelsche opmerking, dat
dc betaling niet dc regelmatige hervatting
der schuldcnbelaling betcekcnt, wordt ge
constateerd, dat de beslissing in laatste in
stantie over een wijziging der schulden-
overeenkomst bij den Amerikaanschen se
naat ligt.
Parijs, 12 Dec. (H.N.) De Fransche re
gecring zal vandaag, teneinde een duidclij-
ken toestand te scheppen, in de Kamer een
erediet van 19.(1 millioen aanvragen ter
betaling van den op 15 December vervallen
den termijn van de oorlogsschuld aan de
Vcreenigdc Staten. In. Parijsche politieke
kringen verwacht men, dat voor dit voor
stel in dc Kamer een meerderheid, zij hel
dan ook een geringe, tc vinden zal zijn.
hevige gevechten tusschen
bolivia en paraguay.
Asnnein, 12 Dec. (V.D.) Officieel wordt
medegedeeld, dat Zaterdag nabij Fort
Saavedra wederom hevige gevechten zijn
geleverd tusschen Paraguaansclie en Dol i-
viaansche troepen. De Paraguaanschc au
toriteiten wenschtcn geen inlichtingen te
verstrekken, toen hun werd gevraagd of
de Boliviaansche berichten, dat Paraguay
een zware nederlaag heeft geleden, juist
zijn. De regecring deelde slechts mede, dat
gedurende de gevechten aan beide zijden
ernstige verliezen zijn geledon.
buitenland.
Mijnongeluk in België.
(Derde Blad, pag. 1).
Bede van Herriot in de Fransche Kamer.
(Derde Blad pag. 1).
binnenland.
Twintig mille vermist uit ecu postzak.
(Tweede Blad, pag. 1.)
Het N'cderlandsclie wegencongres.
(Tweede Blad, pag. 3.)
uit den omtrek.
Een poging tot aanslag op den Duitschcn
ex-kcizcr.
(Tweede Blad, pag. 3 en Eerste
Blad, pag. 2).
stadsnieuws.
Lezing van Mademoiselle Laiigol over
„Leven cn werken van Georges Duhamel."
(Eerste Blad, pag. 2.)
Ijsvermaak rond onze stad.
(Eerste Blad, pag. 2.)
Voordracht van den lieer Matt hijsen over
zijn reiservaringen in Sovjet Rusland.
(Eersto Blad, pag. 3.)
Het Sporlfondsenwerk.
(Eerste Blad, pag. 3.Y
(Medegedeeld door het K.N.M.I. te dc Bilt).
Hoogste Barometerstand 77G.7 te Memel.
Laagste Barometerstand 7-16.7 te Isafjord.
Verwachting: Zwakke tot matige, Z.
O. tot Z. wind, gedeeltelijk bewolkt, weinig
of geen neerslag, temperatuur om liet vries
punt des nachts, overdag dooi.
De hooge drukking nam wel toe maar be
weegt zich steeds vorder naar het Z.O. en
de depressie in het Z.O. is bijna verdwenen,
terwijl bij IJsland weer een sterke daling
intrad, die zich O.-waarts uitbreidt. Dit be-
tcekent het einde van do vorstperiode al
-kan dos nachts bij heldere, lucht nog lichte
vorst voorkomen. In Scandinavië is de vors!
tijdelijk weer toegenomen cn valt hier en
daar nog wat sneeuw. Op do Britscbe ci-
landen hield hot zachtere weer aan en is
matige regen gevallen. Op het vasteland
was de neerslag nergens van beteekenis.
In Frankrijk is de lucht grootendeels be
trokken, er valt regen aan hel Kanaal. In
cn orn Zwitserland wordt veel mist gemeld.
Krachtige winden waaien alleen bij Noord-
Schotland en IJsland.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
WOLLEN DAMES-KOUSEN
vanaf 95 ct.
Wol m. zijde f 1.95 prima kwaliteit
Wol m. fil, zeer sterk f 1.
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
alleen betere merken.
\cht Chineesche reizigers
gedood.
Peking, 12 Dec. (V.D.) Naar wordt ge
meld, hebben Chineesche opstandelingen
op den spoorweg Moekden—Sjanghaikwan
een trein overvallen. De poging, den trein
tot stilstand tc brengen, mislukte echter
door het optreden van dc militaire wacht,
die met machinegeweren het vuur open
de. Tijdens hel gevecht werden acht Chi
neesche reizigers gedood, onder wie twee
hooge ambtenaren uit Mandsjoerijc. E'f
personen werden meer of minder ernstig
gewond.
