Dt ËEMLANDEU
Biaitenlamidsclh
Overzicht
Biaitenilaed
JOH. DE HEER
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
Licht op
MEDEDEELING
R HAGENBEEK
BIJKANTOOR TE AMERSFOORT
Donderdag 29 Dec. 1932
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
31e Jaargang No. 155
DE LEENING VOOR
OOSTENRIJK
EEN BANKVERORDENING
IN J0EG0-SLAV1E
ENGELANDS BETREKKINGEN
TOT INDIE
DE RUZIES TUSSCHEN DE
NAZI'S
GEWELDIGE HOTELBRAND
IN BOEKAREST
Piano's, Orgels, Radio
4 uur 6 min.
ADVERTENTIËN
ABONNEMENTEN
AGENTSCHAP TE SOEST
KERKPAD ZUID 49
J. LAMBRECHTS
SOESTERWEG 107
L. J. LUYCX ZOON
AMERSFOOMSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand 1 0.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/»»
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON ÏNTERC. 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1 -05 met inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Llefdadigheids-advertentiën voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Kabinetscrisis in Bulgarije uit
gebroken. Ernstige ontevre
denheid der boeren.
Er zal vermoedelijk geen land zijn, dat
niet van de economische crisis, die een we
reldverschijnsel is geworden, heeft te lijden.
Toch is het cene land or veel slechter aan
toe dan het andere en van de Europeesche
staten is het niet in de. laatste plaats Bul
garije, dat in een zeer ongunstige positie
verkeert. Met de Bulgaarsche geldmiddelen
is het zelfs zoo bedroevend gesteld, dat de
ambtenaren niet eens op lijd de belooning
voor bun arbeid ontvangen.
Het z.g. nationale blok, hetwelk is samen
gesteld uit agrariërs, democraten, radica
len en libera1 -n, en dat lot dusver aan het
bewind was, beeft nog geen kans gezien do
gevolgen der economische depressie te ver
zachten, zoodat tal van Bulgaren zich de
grootste ontberingen moeten getroosten,
betgeen, zooals te begrijpen is, nu niet be
paald bevorderlijk is voor de politieke
rust in het land. Dc tegenslellingen heb
ben zich zeifs dermate verscherpt, dat Dins
dag een regeeringscrisis is uitgebroken: ko
ning Boris heeft hot ontslag, dat minister
president Mocsjanof, die tevens minister
van buitenlandsche zaken was. hem aan
bood, inmiddels reeds aanvaard.
Hetzelfde radicaliseeringsproces, dat zich
bezig is bij onze Oosterburen te voltrekken,
kan men ook in Bulgarije, Duitsclilands
bondgenoot in den wereldoorlog, maar al
te gemakkelijk vaststellen. Dc jongste ge-
LTOE5JANOF.
meenteraadsverkiezingen hebben op dit
stuk van zaken een zeer duidelijke taal ge
sproken: links boekte belangrijke succes
sen en vooral de communisten hebben bij
't voortduren der economische crisis zijde
gesponnen. Nu vormen do socialisten en
communisten in Bulgarije wel-is-waar in
bet parlement, de Sobranje, nog geen meer
derheid, doch zij moeten niettemin be
schouwd worden als lastige oppositiegroe
pen, die hardnekkig doorgaan de massa's
te bewerken. Hiérbij komt nog, dat vooral
den laatstcn tijd de eensgezindheid bij de
groepen, die bet z.g. nationale blok vormen,
veel te wenschcn overliet. Vooral de agra
riërs, de sterkste parlementaire partij, tus-
scben wier leden bet echter al evenmin
botert, hebben sinds cenigen tijd een zeer
hoogen toon aangeslagen; bierloc blijkbaar
aangespoord door bet bevolkingsgcdeclte,
dat zij vertegenwoordigen en dat. vooral
van de malaise beeft te lijden, hebben zij
onlangs er den nadruk op gelegd, dat zij
drie ministerzetels te weinig achtten en
aanspraak maakten op een grooter aantal
portefeuilles. De inwilliging van dezen
eisch zou een belangrijke hervorming van
bet kabinet hebben bclcckend, doch noch
Moesjanof, noch de andere coaliticgrocpcn
waren bereid op de eischcn der agrariërs
in tc gaan; uit deze afwijzende houding
trokken dc „boerenministers" dc conse
quenties: zij legden het bijltje er bij neer
en lokten zoodoende het collectieve ontslag
Aan 't ministerie, dat ongeveer anderhalf
jaar aan het bewind is geweest, uit.
Gemakkelijk zal de crisis vermoedelijk
niet kunnen worden opgelost, daar de vor
ming eener parlementaire regeering zon
der de medewerking der agrariërs (boeren)
uitgesloten moet worden geacht. Wanneer
men bovendien in aanmerking neemt, dat
de radicaliseering der arbeiders en boeren
nog steeds doorgaat, dan behoeft het geen
betoog, dat dc spanningen in Bulgarije da
gelijks toenemen en de kans op buitenspo
righeden steeds grooter wordt; bet trekt
dan ook de aandacht, dat juist den laal-
sten tijd de Macedoniêrs zich weer buiten
gewoon ijverig roeren en dc politieke aan
slagen bijna een dagelijksch verschijnsel
worden.
Het is ie voorzien, dat welke „normale"
regeering ook de teugels in handen moge
némen, dc poging, om den ontstellend slech
ten economischcn toestand meester te wor
den en den nood der duizenden te lenigen,
tot mislukking zal zijn gedoemd. De toe
komst ziet er voor Bulgarije dan ook wei
nig bemoedigend uit en bet is onder deze
omstandigheden daarom geenszins onver
klaarbaar, dat geruchten de ronde doen,
volgens welke Bulgarije ditmaal zijn toe
vlucht zal nemen tot een straffe militaire
dictatuur.
Fransche Kamercommissies voor
't verleenen eener garantie
P a r ij s, 2 7 Dcc. (H. N.) De Fransche
Kamer beeft met 524 tegen 53 stemmen bet
voorloopige twaalfde goedgekeurd.
Ook het voorstel tot uitgifte van 5 mil
bard schatkistbiljetten werd aangenomen.
Een voorstel, om dit bedrag van 5 tot 4
milliard te verlagen, werd met 349 tegen
235 stemmen verworpen, nadat de regeering
dc kwestie van vertrouwen bad gesteld.
Tevoren was reeds met 400 tegen 190 stem
men een voorstel van Marin verworpen, om
de 5 milliard op 2 milliard te brengen.
De financieele commissie van de Kamer
heeft vandaag de beraadslagingen over de
garantie van de Oostenrijksche leening van
300 millioen schilling voortgezet en met 12
tegen 6 stemmen zich voor het verleenen
van een garantie voor bet Fransche gedeelte
ten bedrage van 100 millioen schilling ver
klaard.
Ook de commissie van buitenlandsche
zaken verklaarde zich met 12 legen 1 stem
vóór dc garantie.
Het desbetreffende wetsvoorstel zal
Woensdag door de Kamer in behandeling
worden genomen.
De spaarders door de regeerings-
maatregelen getroffen
Belgrado, 2 7 Dcc. (V. D.) Een nieuwe
verordening van den ministerraad schept
thans een toestand, welke veel weg heeft
van eer. algemeen moratorium. Dc bizon-
dere zeden, welke in den loop van de reeds
meer dan een jaar durende crisis zijn inge
burgerd, worden thans bij de wet vastge
legd. De verordening machtigt de banken
met actieven status, welke dc inlagen niet
terugbetalen, of de rente niet kunnen op
brengen, deze betalingen tc verrichten vol
gens een schaal, waarbij rekening wordt ge
houden met- hun hetalingscapaciteit. Aange
zien bijna alle banken reeds langen tijd
haar verplichtingen niet kunnen nakomen,
worden bijna alle spaarders in Zuid-Slavië
door dezen maatregel getroffen. In ieder ge
val zullen zij den spaarders de voor hun
levensonderhoud en belastingen vereischtc
gelden uitbetalen. Den ongeveer 30 banken,
waaraan tot nu toe een volkomen morato
rium was toegestaan, omdat zij in het ge
heel geen betalingen meer konden doen,
staat het vrij, indien zij hun liquiditeit ten
deele herkrijgen, gebruik tc maken van dc
„scbaal-Aerordening". De beleggers mogen
hun saldi niet opvragen en reeds opge
vraagde gelden zullen niet worden uitbe
taald. Dc verordening geldt voor- een jaar.
VALUTA-MAATREGELEN DER
ZUID-AFRIKAANSCHE REGEERING.
Londen, 27 Dec. (V. D.) Het verluidt
uit Kaapstad, dat dc regeering-Hertzog
evenals te voren bereid is den gouden
standaard tc handhaven. Zij is evenwel
voornemens bij noodverordening clcn gou
den standaard te baseeren op goudstaven,
het muntgoud aan de circulatie te onttrek
ken en de goudvlucht naar Engeland te ver
hinderen.
In rcgecringskringen wordt verklaard, dat
dc Engelsche berichten, volgens welke
reeds milliöenen over de grens-zouden zijn
gebracht, sterk overdreven zijn.
MUITERIJ IN TUCHTHUIS TE RIO.
R i o de Janeiro, 27 Dcc. (V. D.) Do
gevangenen van bet tuchthuis te Rio de
Janeiro hebben den tweeden Kerstdag uit
ontevredenheid gemuit.
Nadat zij door dc bewakers, die gebruik
van traangasbommen maakten, waren over
weldigd, kon ,dc orde worden hersteld. Er
werd niemand gewond.
ONTSLAG VAN VROUWELIJKE
AMBTENAREN.
B e r 1 ij n, 2 7 Dcc. (H. N.) In verband
met de door den rijksdag aangenomen wet
over het ontslag aan vrouwelijke ambtena
ren zij'n tot nu toe ruim 2000 gehuwde
ambtenaressen ontslagen, vooral bij de pos
terijen.
DR. YEN CHINEESCH AMBASSADEUR
TE MOSKOU.
Nanking, 27 Dec. (V. D.) De voor
malige Chincescbe minister van buitenland
sche zaken dr. Yen, die China vertegen
woordigd heeft in de jongste Volkenbonds-
vergaderingen, is, zooals verwacht werd,
thans officieel benoemd tot Chineesch am
bassadeur tc Moskou.
DE VALUTA-MAATREGELEN DER
ZUID-AFRIKAANSCHE REGEERING.
Kaapstad, 28 Dcc. (V.D.) Het besluit
der Zuid-Afrikaansche regeering, waardcor
voorloopig geen bankbiljetten tegen goud
gewisseld kunnen worden, wordt officieel
aldus gemotiveerd, dat in verband met den
politieken toestand er een abnormale devie
zenaankoop is geweest, die gepaard ging
met liet opkoopen van gemunt goud, dat in
voorraad werd gehouden en daardoor aan
do circulatie onttrokken. Dit was zeer ge
vaarlijk voor de positie der banken en om
een crisis tc vermijden, moesten maatrege
len worden getroffen ter bescherming van
de goud- en deviezenreserves. De banken
zullen nog slechts faciliteiten verleenen aan
personen, die verplichtingen aan het buiten
land hebben.
De resultaten der ronde
tafebconferentie
Londen, 28 Dcc. (V. D.) De staats
secretaris voor Indiö, sir Samuel Hoare,
heeft in een radio-rede een overzicht gege
ven van de resultaten der Engelsch-Indi-
sche conferentie. Hij meende, dat deze be
schouwingen konden worden vervat in de
volgende drie hoofdpunten:
1. de centrale federale regeering, die de
Indische staten en Britsch-Indië vertegen
woordigt en die voor het beheer van het
douanewezen, do spoorwegen, posterijen enz.
verantwoordelijk is;
2. de autonomie der provincies, die voor
de eerste maal zelfbestuur zullen hebben.
Daarna zullen de Indische staten een plaats
krijgen;
3. de z.g. imperiale verplichting, d.w.z. dc
verplichting, die Engeland tot na l\et tot
standkomen van een federalen Indischen
staat op zich neemt, n.l. do verdediging der
buitenlandsche politiek en de verplichting
om de orde in Indië te handhaven.
Het plan zal door een commissie uit het
IToogerhuis en Lagerhuis worden onder
zocht.
M line hen, 2 8 Dec. (V. D.) Het corres
pondentie-orgaan der nationaal-socialisti-
schc partij bevat het volgende bericht:
„Aangezien de uitgever van het Schwarze
Front, Otto Strasser, aan den verantwoorde
lijken redacteur Ilildebrand weigert dc hem
volgens paragraaf 11 van de perswet toege
zonden rectificatie van liet verslag omtrent
liet verloop van de zitting der nat.-soc.
rijksÖagfractie te publiceeren, zal dr. Frick
een vervolging tegen hem indienen."
Naar men weet, is Otto Strasser een broer
van den afgezetten nationaal-socialistischcn
leider Gregor Strasser en voert hij met zijn
blad Schwarze Front oppositie tegen de
nationaal-socialistische partij.
WAT JAPAN DE ACTIE IN
MANDSJOERIJE KOST.
Tokio, 28 Dcc. (V. D.) Het Japansche
ministerie van oorlog deelt mede, dat de
Japansche actie in Mandsjoerije in het jaar
1932 ongeveer 191 millioen yen heeft gekost,
waarbij niet is begrepen het bedrag, dat de
actie bij Sjanghai heeft gekost, evenmin als
de kosten van het onderhoud der Japan
sche oorlogsschepen in de Chincescbe wate
ren.
Japansche politie naar Mandsjoe
rije.
Tokio, 28 Dec. (V. D.) Te Charbin zijn
verscheidene honderden Japansche politie
mannen aangekomen, die politiedienst zul
len doen langs den Chineeschen Ooster
spoorweg. De Mandsjocrijsche politie zal
ontbonden worden, aangezien Japan haar
onbetrouwbaar acht.
PARAGUAY MELDT EEN OVER
WINNING.
Asuncion, 2 7 Dcc. (V. D.) Medege
deeld wordt, dat de Paraguaysche troepen
bij het afslaan van een aanval op Corrales
den vijand een ernstige nederlaag hebben
toegebracht.
Luchtbombardement
La Paz, 2 7 Dec. (V. D.) Officieel wordt
medegedeeld, dat een eskader Boliviaanschc
vliegtuigen de haven van Paraguay Pa-
checo gebombardeerd heeft.
MACHTSUITBREIDING VAN DE GEPEOE.
Moskou, 27 Dec. (V. D.) De raad van
volkscommissarissen der sovjet-unie heeft
besloten den derden plaatsvcrvangenden
voorzitter van de Gepeoe. Prokofjef, te be
noemen lot chef van de bondsmilitie der
sovjet-unie. Prokofjef zal ondanks deze-be
noeming zijn functie bij dc Gepeoe behou
den. Met zijn benoeming is de gcliecle mi
litie der sovjet-unie thans onder leiding van
dc Gepeoe gesteld.
Boekarest, 27 Dec. (V. D.) Heden
avond laat is in het zeven verdiepingen
hooge hotel Britannia tc dezer stede in de
zevende verdieping brand uitgebroken.
Spoedig breidde dc brand zich over alle ver
diepingen uit. Alle brandweren van Boeka
rest en omgeving zijn gerequireerd en wer
ken koortsachtig aan de bestrijding van
het vuur. Talrijke vrouwen en kinderen
konden zich slechts in veiligheid brengen
door naar beneden te springen, waar zij
werden opgevangen. Tegen 11 uur waren
vier verdiepingen geheel in vlammen ge
huld. Er bestaat gevaar, dat het geheele ge
bouw, dat 500 kamers bevat, een prooi der
vlammen zal worden. Do materieels schade
wordt geschat op 40 millioen lei. Het staat
nog niet vast of mcnschcnlevens verloren
zijn gegaan.
DE VERMISTE AUSTRALISCHE
VLIEGENIERS TERECHT.
Melbourn e, 2S December. (V. D.) De
beide sinds enkele dagen vermiste Austra
lische vliegers, die spoorloos waren ver
dwenen bij het zoeken naar een goudmijn
in het gebied van de Livesey-bergketcn,
zijn te Cook aangekomen. Zij hebben in
een volkomen woestenij een noodlanding
moeten maken, waarbij het toestel over
den kop is geslagen en werd beschadigd.
Het is hun na enkele dagen pas gelukt het
toestel tc repareeren met behulp van
boomtakken, waardoor zij naar Cook kon
den vliegen.
INBRAAK TEN HUIZE VAN BANKIER.
Belangrijke buit.
Potsdam m, 28 December. (V.D.) In de
villa van den vroegeren directeur der
Dresdner Bank, Herbert Gutmann, in de
Bertini-strassc te Potsdamm is in den af-
geloopen nacht ingebroken. De dieven heb
ben een hoeveelheid tafelzilver medegeno
men en Perzische tapijten ter waarde van
9000 M. en zijn zonder spoor achter te laten
ontkomen.
DE BULGAARSCHE REGEERING
AFGETREDEN.
Sofia, 28 December. (V.D.) Zooals te
verwachten was, heeft de Bulgaarsche pre
mier Woensdag den koning do collectieve
ontslagaanvrage van het kabinet aangebo
den. Dc koning heeft het ontslag aangeno
men en het kabinet belast met de afwikke
ling der loopendo staatszaken.
De koning confereert met de partijlei
ders.
DE SCHRIJVER ARVID JAERNEFELD
OVERLEDEN.
H e 1 s i n g f o r s, 28 Dec. (V. D.) De in al
le Scandinavische landen goed bekende
schrijver Arvid Jaernefeld is op 71-jarigen
leeftijd gisteren overleden.
GENERAAL MA IN TOMSK.
Moskou, 2 7 Dcc. (V. D.) Volgens hier
ontvangen berichten is dc Chincescbe gene
raal Ma, wiens dood reeds herhaaldelijk ge
meld werd," thans in Tomsk. Ilij is door de
sovjetautoriteiten wegens het ongeoorloofd
overschrijden der grenzen in arrest gesteld.
GEEN OPHEFFING VAN IMMUNITEIT.
Parijs, 28 Dec. (V. D.) De Fransche
sc-naat heeft met 122 tegen 116 stemmen ge
weigerd het door dc justitie gedane ver
zoek goed te keuren, om de immuniteit van
drie senatoren, die betrokken zijn bij het
groote belastingontduikingsschandaal, op te
heffen.
GEEN UITLEVERING VAN INSULL.
Athene, 2 7 Dec. (H. N. )Hct hooge ge-
rechtsbof heeft afwijzend beschikt op het
verzoek der Amerikaansclie regeering tot
uitlevering van Samuel Insull. Insull is
daarop terstond op vrije voeten gesteld.
AUTO DOOR TREIN GEGREPEN.
Twee personen gedood.
Karlru h e, 2S December. (V.D.) Tus-
schen de stations Ettlingen en Bruchhau-
scn (ongeveer 10 K.M. van Karlsruhe) is
Woensdagavond een auto door een perso
nentrein gegrepen, ongeveer 100 M. meege
sleurd en volkomen vernield. De inzitten
den, een veehandelaar en diens zoon wer
den op slag gedood, terwijl de vrouw van j
den veehandelaar levensgevaarlijk werd j
gewond. Hot ongeluk is het gevolg van na
latigheid van den overwegwachter.
Varkcnsmarkt 5 Tel. 1309
GROOTSTE VOORRAAD.
LAAGSTE PRIJZEN.
BUITENLAND.
Bloedige politieke botsing in Sofia.
(Derdo Blad, pag. 1).
Chineesch stoomschip gezonken, 35 per
sonen omgekomen.
(Derde Blad, pig. 1).
De valuta in Zuid-Afrika.
(Derde Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Mislukte roofoverval bij den correspon
dent der Rott. Bankvoreen. te Dinxperloo.
(Tweede Blad, pag. 2).
Besluiten van het bestuur van den A. N.
W. B. in wintervergadering genomen.
(Tweede Blad, pag. 2)'.
UIT DEN OMTREK.
De malversaties te Ede.
(Derde Blad, pag. 3).
Gemeenteraad van Baarn.
(Derde Blad, pag. 3).
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. Inst-
te De Bilt.
Ploogste barometerstand 774.7 te Boeda
pest.
Laagste barometerstand 731.1 te Isafjord.
Vorwachting: Meest matige Z.O. tot
Z.W. wind, half tot zwaar bewolkt, weinig
of geen neerslag, iets zachter des nachts.
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. Inst.
te De. Bilt.
De V-vormige secundaire, die zich van
IJsland naar het Z. uitstrekt, doet op de
W.-kust van Schotland en Ierland den
barometer flink dalen. Bij IJsland is, nadat
de vorige deprcssickern naar het N.O. af
trok, een nieuwe daling te verwachten. In
het Z.O. nam de hoogo druk slechts weinig
af. In ons land, dat hét N. uiteinde vormt
van een strook van zwakke wind, kon door
nachtelijke uitstraling de temperatuur onder
0 gr. .dalen. Een aanhouden of toenemen van
de vorst is zeer onwaarschijnlijk, aangezien
de stralingstoestand waarschijnlijk niet
lang zal voortduren, terwijl koude uit geen
enkele richting is tc verwachten. Ook de
bovenlucht is nog warm. Een temperatuur
van 0 gr. werd heden door het vliegtuig te
Soesterberg pas hoven 1000 M. weer aange
troffen. Op het geheele weerkaartje komt
geen temperatuur lager dan 3 gr. voor.
De Britschc eilanden werden iets warmer.
Zware neerslag viel alleen in het N. van
Scandinavië, terwijl enkele Britsche sta
tions matige regen hadden. Over do N.Ww
helft van het gebied waait een meest krach
tige Z.W. wind.
en
worden ook aangenomen
door ons
en ons
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
CREPE DE CHINE
in alle kleuren 98 ct. p. nieter
CREPE GEORGETTE
78 ct. p. nieter.
