DE EEMLANDEU
JOH. DE HEER
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer
Donderdag 5 Januari
1933 Uitgave: VALKHOFF Co. «s» Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 161
HET CONFLICT TE
SJANHAIKWAN
)UROPA'S SCHULDEN
AAN AMERIKA
DE CRISISTOESTAND IN
IERLAND
NA DEN DOOD VAN
Dr. CUN0
4 uur 32 min.
L. J. LUYCX ZOON
Piano's, Orgels, Radio
ABONNEMENTSPRIJS [*r 3 "a»1111" war Amersfoort 2.10, per m.aod f 0.75. per
1week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/,.
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nnmmers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 515
- elke regel meer f 0.25. Llefdadlghelds-advertentlën voor de
helft van den prijs. Kleine Advertentiön „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Verkiezingsstrijd in Ierland.
Streeft De Valera naar
afscheiding van Engeland?
Er lieeft zich met betrekking tot de ge
beurtenissen in Ierland een merkwaardige
ontwikkeling voltrokken. Uit één onzer vo
rige overzichten herinnert men zicb mis
schien nog. dat de leider der Icrsche regce-
rtng, De Valera, zicii plotseling voor een
paar ernstige moeilijkheden zag geplaatst:
de liandclsoorlog, die tusschen Engeland en
Ierland is uitgebroken, was nu niet bepaald
bevorderlijk snor den economische» toe
stand van Ierland, zoodat er voor de regee
ring niets anders op zat dan tot loonkorlin-
gen van bet staatsperèonce] over Ie gaan;
vooral do lagere ambtenaren, niet in de
laatste plaats die bij de posterijen, werden
hiervan bet slachtoffer. liet ligt dan ook
voor de band, dat De Valera door dezen
maatregel de arbeiderspartij, welke lot dus
ver op Zijn hand was en wier steun hij niet
kon ontberen om een kleine rcgcerings-
meerderheid lot stand te brengen, legen
zich kreeg. Dit was een lastig geval, doch
biet wat goeden wil zou voor deze aange
legenheid waarschijnlijk nog wel een oplos-
smg kunnen worden gevonden.
De zaak werd echter gecompliceerder, toen
de burgemeester van Dublin. Alfred Byrne
den sloot gaf tot de oprichting cener natio
nale partij, waarbij zicb allen konden aan
sluiten. die niet tevreden waren met De
Valera's bewind en politieke denkbeelden.
De Valera, inziende, dat de vorming en
groei dezer partij liern noodlottig konden
worden, meende, dat thans bet oogenblik
was aangebroken om door een verrassend
P reden zijn kans, om aan het bewind te
blijven, tc vergrootcn. Wanneer bij dade
loos was gebleven en te veel tijd zou heb
hen laten verstrijken, zou de nationale par-
J '"Middels tot een lieclile organisatie kun
en zijn gegroeid. De Valera, mathematicus
van beroep, wilde zijn tegenstanders voor
zijn en hel den gouverneur-generaal den
vo ke incdedeclcn, dat hij den Dail Eireann,
T P'Ulcment, had ontbonden en dat op 24
hehhpn' n ?UWC VC,kir2in^» wouden plaats
hebben, D,t onverwachte besluit beeft zoo
li, I als 00 Va'clas wederpar
j,il,r "d Z°If' 3olkomc» overrun,-
Afgewacht moet nu worden of de ver
wachtingen, die De Valera mot betrekking
tot den electoraten veldtocht koestert, wcr
kebjkheid zullen worden, maar reeds nu
te'egrammen er over ingelicht, dat
do strtjdvermoedelijk mot felle verbittering
g0vocid' Aa» vlon oenen kant
hebben velen zich van De Valera afgewend
vooial in landbouwkringen onulat uil
den tariefoorlog met Engeland groote na
doelen zijn voortgevloeid, doch daar staal
tegenover dat tevens een verlevendiging
,Jers(rhe nationalisme kan worde»
aslgesteld als gevolg van liet feit, dal
Engeland een, 111 de oogen der Ieren, ongc-
rcchtyaardigdon druk op hun land uit
oefent.
De Londensche correspondent der Fr. Ztg
herinnert er aan, dat de verkiezingen vat,
velleden jaar, naar De Valera van oordeel
«as, hem de volmacht hadden verstrekt de»
eed yan trouw aan den Engelschcn kroon
h f?' maai' "ict' z00a,s t'b her
haaldelijk tol zijn spijt heeft moeten ver
klaren, dc volmacht om de scheiding tus
schpn tcr ant1 en het Engelsche gemeene
best C voltrekken. Volkomen logisch wordt
het thans geacht, dat één der voornaamste
tfirt ai™", Va,ora b') "en verkiezing?
d ditmaal zal zijn: de volkomen breuk-
met Engeland, hetgeen hierop neer zou ko
en, dat de Ierscbe Vrijstaat in het vervolg
'"f dco' "itmaakt van bot Britsche
hnéfi dcze omstandigheden be
geland m verbazen, dat men in En
geland met spanning en vooral met bezorgd
beid de ontwikkeling der gebeurtenissen in
Ierland volgt.
Volledigheidshalve geven wij nog conigo
cijfers met betrekking lol de samenstelling
an het Ierscho parlement, dat enkele da
gen geleden is ombonden. De partij van De
alcra was daarin door zeventig
<jo arbeiderspartij, die met don minister
president samenging, door 7 leden vertegen
woordigd, zoodat het regeeringsfront door
parlementsleden werd gevormd. Tot do
oppositie behoorden 71 kamerleden en wol
2* va.n c,° Cosgravcpartij, 11 onafhankclij
Ken, 4 farmers en 2 onafhankelijke leden der
arbeiderspartij. Hieraan kan nog worden
toegevoegd, dat de Labourpartij dc, zoo
als wij zagen, in hot parlement door 7 per
sonen vertegenwoordigde groep ditmaal
zelfstandig zal uitkomen, d.w.z. zich nog bij
Dc V ui eva, nocli bij Cosgravc zal aansluiten
Vérgaande Japansche eischen gesteld
ter bijlegging van het conflict
Geordende terugtocht
der Chineezen
HONDERDZESTIG DOODEN TIJDENS
HET NIEUWJAARS-WEEKEND.
X c w-Y ork, 3 Ja n. (V. D.) Tijdens het
Nieuwj.aars-weekend zijn in dc Vercenigd'
Staten honderdzestig personen om het leven
gekomen bij auto-ongevallen, schietpartijen
eti roofovervallen, branden en door vergif
tigde alcohol. Meer dan dc helft van dez<
160 zijn bij verkeersongevallen om liet leven
gekomeric Door het gebruik tan vergiftigde
alcohol zijn minstens acht personen over
leden.
GRIEKSCH BEGROOTINGSTEKORT
Athene, 3 Jan. (II.N.) liet loopende bc-
grootingsjaar zal met ccn tekort van 1200
millioon drachmen sluiten. De regeering
wacht iÜO millioen drachmen tc kunnen
bezuinigen door verlaging van de salaris
sen en beperking van het aantal ambtena
ren, voorts door verkorting van den
diensttijd van li tot 12 maanden
Tokio, 4 Jan. (V. D.) Dc zegsman van
het Japansche departement van Oorlog ver
klaart, dat dc Japansche militaire autori
teiten niet de bedoeling hebben den toe
stand tc Sjan Hai Kwan te bemoeilijken,
doch dat zij niet kunnen toelaten dat de
Chineezen voortgaan met provocccren, wat,
aldus dc zegsman, ten doel heeft den Vol
kenbond te doen interveniecren en Ameri
ka en Sovjet-Rusland in liet Cliinccsch-
Japansche conflict te betrekken, overeen
komstig de anti-Japansche politiek van het
centrale uitvoerend comité cn den politie-
ken raad van Peking. De woordvoerder
van het departement van Oorlog verklaart
voorts dat Chinceschc troepen worden ge
concentreerd aan dc grens van de provincie
Jeliol.
Engelsche démarche te Tokio.
De Engelsche ambassadeur tc Tokio heeft
Woensdag een bezoek gebracht aan den Ja-
panschen minister van buitenlandsche za
ken, Oclsjicda, ten einde opheldering tc
vragen betreffende dc gebeurtenissen tc
Sjan Hai Kwan.
Terugtocht der Chineezen.
Woensdag hebben de Chinceschc bladen
de eerste berichten gepubliceerd betreffen
de dc bezetting van Sjan Ilai Kwan door de
Japansche troepen. Dc stad is pas geval
len bij den derden stormaanval, waarbij de
troepen werdén gesteund door tanks cn
vliegtuigen. Dc Japanners zijn er slechts na
hevige straatgevechten in geslaagd de stad
tc bezetten. De stad is geheel verwoest. De
Chinceschc commandatuur werd door de
Chineezen zelf platgeschoten. Ook dc water
leiding cn de clectriciteitsvoorzicning heeft
ernstige schade geleden. Alle in dc stad
aanwezige proviand is door dc Chineezen
medegenomen, \oor zoover zij deze niot
hebben vernietigd.
Volgens Chinceschc berichten is slechts
één straat van Sjan Hai Kwan overeind ge-
bicven. De Chinceschc bladen verklaren
voorts, dat dc Japansche troepen uiterst
heftig zijn opgetreden en wel niet alleen
tegen Cliinccschc soldaten, maar ook tegen
over vluchtende burgers.
Naar tot nu toe is komen vast tc staan
heeft ook dc burgerbevolking van Sjan Hai
Kwan zeer ernstige verliezen geleden. Niet
minder clan 800 Cliinccschc burgers zouden
gedood zijn.
Volgens officieuse modcdeelingen trekken
dc Chinceschc troepen in alle orde terug.
Zij worclcn ten Z.W. van Sjan Hai Kwan
geconcentreerd on hebben bevel ontvangen
uitersten tegenstand te bieden bii een ver
der opdringen der Japanners in de richting
van Peking. Dc Chineezen hebben reeds
loopgraven aangelegd.
De Chineesche autoriteiten te Tientsin
hebben den staat -van beleg afgekondigd
voor de stad en dc naaste omgeving.
Vérgaande Japansche eischen.
Het Japansche hoofdkwartier deelt mede,
dat dc commandant der Japansche troepen
tc Sjan Hai Kwan den Chineesêhen autori
leiton heeft voorgesteld het conflict op de
\oIgendc basis bij tc leggen:
1. De Chineesche troepen worden uit het
district Sjan Hai Kwan teruggetrokken;
2. Dc Chineesche regeering verplicht zich
een neutrale zóne te scheppen: 30 K.M. bui
ten de spoorlijn mogen zich geen Chinee
sche troepen ophouden;
3. Dc Chineesche plaatselijke autoriteiten
moeten de verantwoordelijkheid dragen
voor het incident tc Sjan Hai Kwan;
4. Dc aftocht der Chineesche troepen uit
het district Sjan Hai Kwan moet binnen 24
uren plaats hebben;
5. Sjan Hai Kwan wordt als grenspunt
van Mandsjockwo beschouwd.
Aangenomen wordt dat de Chinceschc
autoriteiten dc Japansche voorstellen zul
Icn acccplcercn.
No w-Y ork, 3 Jan. (V. D.) Een morato
rium voor oorlogsscliuldon voor den tijd van
twee jaar, gedurende welken tijd zoowel het
schuldenprobleem als de problemen der be
wapening, tarieven enz. kunnen worden ge
regeld. wordt door den voormaligcn gouver
neur van den staat Now-York, Alfred Smith,
bepleit in een artikel in de New Outlook.
De redactie van dit blad schrijft naar aan
leiding van het artikel:
„Wij vragen ons af wat zou gebeuren,
wanneer Roosevelt en de leiders van het
congres onze geallieerden ervan in kennis
zouden stellen, dat wij het schuldenpro
bleem in denzelfden geest zouden behande
len, waarmede wij den wereldoorlog zijn in
gegaan cn dat wij er in zouden toestemmen
een moratorium van twee jaar toe te staan
in den loop waarvan wij een oplossing voor
uc oorlogsschuldcii zouden uitwerken, bene
vens voor dc tarieven cn bcwapeningspro-
blemen. Het zou de moeite waard zijn het
te probeeren
Stormachtige debatten in den
senaat verwacht.
Washington, 3 Jan. (V. D.) De repu-
blikcinsche senator Johnson uit California
heeft tegen Woensdag een groote redevoe
ring aangekondigd over de oorlogsschulden.
Men verwacht, dat hierop stormachtige
debatten zullen volgen.
Dc vertegenwoordiger van Wisconsin
liet huis van afgevaardigden, Schafer, heeft
een voorstel ingediend, waarin een invoer
verbod voor Franscho goederen wordt ge-
eisclit tot op het oogenblik, w-aarop Frank-
ijk de December-annuïtcit zal hebben bc
taald.
Ook de Vereenigde Staten pro-
lesteeren.
Central News meldt uit New York, dat de
Amerikaansehe regeering tot Japan een
protestnota heeft gericht in verband met
de gevechten om Sjan Hai Kwan.
liet protest is in den zelfden toon gehou
den als de Amerikaansehe nota. welke
Japan indertijd naar aanleiding van de ge
beurtenissen te Sjanghai heeft ontvangen.
Cosgrave maakt een mani
fest openbaar
Dublin, 3 Jan. (V.D.) Cosgravc heeft
lieden tot laat in den middag geconfereerd
met andere oud-ministers. Na deze bijeen
komst gaf zijn partij hedenavond een ma
nifest uit aan het Icrsche volk, waarin o.a.
het volgende wordt gezegd: „Wij zullen
voortgaan te strijden voor de Icrsche rech
ten, gelijk wij dit altijd hebben gedaan met
den moed der mannen van do Paaschwcek.
Wij zullen er naar streven ccn einde te
maken aan den cconomischcn oorlog en
een financieele regeling te treffen met Bri-
tannié, welke zoowel Ierland tot eer zal
strekken als tot voordeel.
Wij zullen den boeren door vermindering
van hun annuiteitcn de grootst mogelijke
voordeden verschaffen, terwijl een rege'ing
der bestaande moeilijkheden en een han
delsovereenkomst, die zal worden nage
streefd, het den landbouwers mogelijk zal
raaken markten te krijgen voor hun pro
ducten cn daar loonendc prijzen voor te
maken. Wij zijn voornemens tc zorgen voor
markten in plaats van premies, werk in
plaats van ondersteuningen, „fair play" in
plaats van geschriften om den boeren moed
in te spreken, hoop in plaats van lijden. Het
zal ons doel zijn de belastingen tc verlagen,
dc voorwaarden voor de industrieele ont
wikkeling te stabilisceren cn moedig écn
waarlijk Iersche regeering te vormen."
Dublin, 3 Jan. (H.N.) De opwinding
over de onlbinding van den Dail is in Ier
land buitengewoon groot. Men verwacht,
dat de a.s. verkiezingscampagne de hevig
ste zal zijn, die tot nu too in Ierland is ge
voerd. De Valera zal waarschijnlijk als het
voornaamste punt van zijn programma dc
algeheele losmaking van Ierland van En
geland vermelden.
Rijkskanselier von Schleicher heeft mevr.
dr. Cuno zijn deelneming betuigd met het
overlijden van den vruegcren rijkskansolier,
geheimraad dr. Cuno.
Von Schleicher heeft ook aan dc directie
van de HamburgArnerika-lijn een condo
leantietclegram gezonden.
Dc Norddcutsche Lloyd heeft aan do
Hamburg—Amerika-lijn telegrafisch zijn
deelneming met het overlijden van dr. Cu
no tc kennen gegeven; ook de Senaat van
Hamburg heeft dit voorbeeld gevolgd.
Van de schepen van den Norddeutschen
Lloyd en van de HollandAmerika-lijn en
van de gebouwen dezer maatschappijen
wordt halfstok gevlagd.
Rijkspresident Hindenburg heeft aan dc
weduwe van dr. Cuno eveneens per tele
gram zijn deelneming betuigd.
ZES PERSONEN VERBRAND.
X'ew-York, 3 Jan. (H.N.) In de Cana-
deesche gemeente Shelby brak in een huis
een brand uit, waarbij de moeder en vijf
kinderen van een gezin in de vlammen
omgekomen zijn. De vader is wel gered,
doch had zulke ernstige brandwonden be
komen, dat aan zijn behoud getwijfeld
wordt..
BOLIVIAANSCHE OVERWINNING.
La Paz, 3 Jan. (V.D.) Officieel wordt
medegedeeld, dat dc Boliviaansche troe
pen de Paraguaysche hebben verslagen bij
Corrales cn Duarte, twee forten.
A s u n c i o n, 3 Jan. (V.D.) Medegedeeld
wordt, dat de Paraguaysche troepen, die
dc forten Corrales cn Duarte bezetten, te
ruggetrokken zijn, na den vijand een ver
lies van 200 dooden te hebben toegebracht.
GEEN DICTATUUR IN BULGARIJE.
Sofia, 3 Jan. (H.N.) Het Bulgaarschc tc-
icgraafagentscliap spreekt de berichten
over de mogelijkheid van een afkondiging
der dictatuur in Bulgarije tegen. Het nieu
we kabinet-Moesjanof heeft zich vandaag
aan de Kamer voorgesteld.
VOORLOOPIG HANDELSACCOORD
BERLIJN—WARSCHAU
Warschau, 3 Jan. (H.N.) Tusschen
Polen cn Duitschland is een voorloopigc
handelsovereenkomst gesloten, waarbij aan
Polen wordt toegestaan een bepaalde hoe
veelheid boter in Duitschland in te voeren,
waartegenover Duitschland het recht voor
den invoer van een bepaalde hoeveelheid
ruw leder verkrijgt. De overeenkomst geldt
voorloopig voor een jaar. Men verw acht, dat
hierdoor een zekere ontspanning in den
tariefoorlog tusschen beide landen zal in
treden.
COMMUNISTEN IN BULGARIJE
GEARRESTEERD.
S o f i a, 3 Jan. (H.N.) De politic lieeft
een inval gedaan in een zaal, waar zich de
afgevaardigden van een communistische
organisatie bevonden; 3i personen, waar
onder een kamerlid, zijn gearresteerd.
DE UITWIJZING VAN KAPELAAN
GILLES.
Brussel, 3 Januari. (V.D.) Op verzoek
van de rijksregeering heeft de Duitsche ge
zant, graaf Lcrchenfcld, te Brussel, stappen
gedaan in verband met de uitwijzing van
den Eupcncr kapelaan Gilles. De gezant
werd door den minister van buitenlandsche
zaken, Hymans, ontvangen, wien hjj het
standpunt der Duitsche regeering uiteen
zette. Volgens de Berlijnsche instanties is
cr geen reden den kapelaan uit te wijzen
PROF PICCARD NAAR AMERIKA.
Brussel, 3 J a n. (II.N.) Prof. Piceard
zal zich morgen tc Le Havre inschepen,
om een bezoek aan de Ver. Staten te bren
gen, waar hij door voorlezingen dc noo
dige middelen voor dc volgende strato
spheervLucht wil bijeenbrengen. Dc stad Ha
vre zal hem voor zijn vertrek ccn déjeuner
aanbieden.
GEMEENTE-ONTVANGER VERDUISTERT
20.000 MARK.
Zeven (district Bremen), 3 Jan. (V.D.)
De gemeente-ontvanger van Zeven heeft
zich ter beschikking gesteld van dc justitie.
In een aan den burgemeester gerichtcn
brief deelt hij mede tot het jaar 1928 20.000
R.M. te hebben verduisterd. Ilij kan het niet
met zijn geweten in overeenstemming bren
gen ook in het nieuwe jaar in functie tc zijn
en stelt zich deswege ter beschikking.
GROOTE HOEVEELHEID GRAAN
VERBRAND.
H a 11 c, 3 Jan. (V. D.) Op het landgoed
Bedra (district Merseburg) heeft een groote
brand een graanvoorraad van 1500 cen
tenaars verwoest. De schade bedraagt on
geveer 30.000 Mark.
DE AARTSBISSCHOP VAN MÜNSTER
STERVENDE.
Munster (Westfalen) 3 Jan. (V. D.)
Het „Kirchliche Amtsblatt fuer die Diozcse
Muenster" publiceert heden in ren extra
uitgavo dc volgende mcdcdecling:
De toestand van onzen sinds lang zieken
hoogwaardigen bisschop is sinds ecnige
dagen verergerd. Zijne Excellentie is op
zijn verzoek voorzien van de H.II. Sacra
menten der Stervenden.
ERNSTIG VERKEERSONGELUK BIJ
TROYES.
Parijs, 3 Jan. (V.D.) Op een spoorweg
overgang in de buurt van Troyes lieeft
Dinsdag een ernstig verkeersongeluk plaats
gehad. Een rails wagen kwam in botsing
met een personenauto. Beide wagens stort
ten in een afgrond. Twee inzittenden van
den personenwagen waren op slag dood.
terwijl een derde ernstige verwondingen
opliep. Van de zeven persinen die in den
rail6\vagen zaten, werden eveneens twee
gewond.
BUITENLAND.
Pp crisistoestand in Ierland.
(Eerste Blad, pag. 1).
Europa's schulden aan Amerika.
(Eerste Blad, pag, 1).
Dc Atlantique in vlammen.
(Eerste Blad, pag. 2).
BINNENLAND.
Nadere bizonderheden omtrent den brand
in het Dominicanerklooster te Zwolle.
(Tweede Blad, pag. 1).
Dc roofoverval tc Numansdorp. Tweo
verdachten aangehouden.
(Derde Blad, pag. 1). 1
Philips cn dc Tungsramlampcn.
(Twcedo Blad, pag. 2).
STADSNIEUWS.
Ernstig auto-ongeluk op den Utrcchtsche
weg. (Eerste Blad, pag. 3))
Dc actie tegen het bad bij Birkhoven.
(Eerste Blad, pag.'2.)
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met.
Inst. te De Bilt.
Hoogste barometerstand 774.0 te Boeda
pest.
Laagste barometerstand 721.0 te Isafjord.
V e r w a c h t i n g: meest matige Z. tot
.-wind, half tot zwaar bewolkt of betrok
ken, weinig of geen regen, iets kouder.
De depressie bij IJsland blijft thans sta
tionair en wordt langzaam minder diep.
Terwijl de luchtdruk in het O. afnam doch
hoog blijft worden bij dc Azoren thans zeer
liooge barometerstanden gevonden. Het
weer in W.-Europa wordt behcerscht door
plaasclijke storingen, die om het station-
nuir gebied van lagen luchtdruk rondcirke
len en langs den rand van de strooming
van hooge temperatuur trekken, die over
liet vasteland en Scandinavië blijkens
vliegluigwaarncmingen in de bovenlucht,
nog steeds aanhouden. De koude lucht
stroom uit het W. op de oceaan buigt over
Ierland en Schotland naar liet Noorden af
cn laat Engeland cn de Noordzee nog nage
noeg vrij.
In het binnenland van Frankrijk, het O.
van Engeland cn N.-Scandinavië daalde de
temperatuur in den nacht weer tot onder
liet vriespunt.
Langzamerhand zal de koude verder
doordringen naar het Westen.
De afkoeling gaat echter te geleidelijk om
gepaard te gaan met zware regen als in
Ierland en de Golf van Biscaye bij de
koudeinval.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
GROOTE BALANS OPRUIMING
Spotkoopjes
in alle Afdeelingen.
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
Inruilen van instrumenten
tegen zeer hooge prijzen.
DE IJSBREKER „MALYGIN" NIET
GEZONKEN.
Moskou, «i Jan. (V.D.) Het Commissa
riaat voor dc scheepstransportcn heeft
Woensdag een radiogram ontvangen, vol
gens het welk alle berichten betreffende
het zinken van den ijsbreker „Malygin" als
in sirijd met do feiten worden genoemd.
De kapitein van den ijsbreker „Sedow",
deelt mede, dat de bemanning en alle waar
devolle voorwerpen van de „Malygin" dooi
de „Sedow" aan boord zijn genomen om
de „Malygin" te verlichten. De kapitein
hoopt ook zonder hulp van den ijsbreker
„Lenin" de „Malygin" vlot te kunnen krij
gen.
