Beursoverzicht
DE EEIÏLANDÊU
Vrijdag 6 Januari 1933
Uitgave: VALKKOFF Co. °s° Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 162
Bmitenlaiiidsch
Overzicht
I
Buitenland
CALVIN COOLIDGE
OVERLEDEN
Volksrouw van 30 dagen
JAPANS STRIJD TEGEN DE
CHINEEZEN
AARTSBISSCHOP DR.
POGGENBURG t
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
Licht op
4 uur 32 min.
L. J. LUYCX ZOON
Fa. Et. van fa BUIG
PIANO'S in huur verkrijgbaar
UTRECHTSCHE BOTERSPRITS
alléén bij:
BAKKERIJ „DE STANDAARD"
SOESTERWEG 71-73-75 - TELEFOON 995
De fijnste kwaliteit
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand f 0.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.177a.
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-, Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Liefdadighelds-advcrtcntiiin voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.Bewijsnummer extra f 0.05
Korte regeeringscrisis in
Egypte. Sidky pasja
gaat, Sidky pasja komt.
1 Het heeft de aandacht van één onzer le
zers getrokken, dat zeer spoedig na elkaar
in ons blad het aftreden en het opnieuw
aan 't bewind komen van 't Egyptische ka-
binet-Sidky pasja werden vermeld. Dc
vraag wordt nu tot ons gericht de pers-
bureaux onthielden ons nagenoeg elke bi-
zonderheid wat dc oorzaak van deze
- kort durende crisis is geweest.
Het ontslag van 't ministerie, dat op
iWoensdag j.l. den koning werd aangebo
den en de hervorming van het kabinet, die
nog denzelfden dag haar beslag kreeg, hiel
den verband met mceningsverschillcn tus
schen den minister-president Sidky pasja
en den minister van justitie Maher pasja.
Het ging namelijk om een zeer ernstig be-
stuursschandaal. De onderprefect van Ba-
dari in Boven-Egyptc werd door twee jon
ge lieden vermoord; één hunner werd we
gens dezen aanslag ter dood veroordeeld,
de andere tot levenslange tuchthuisstraf.
.Toen de zaak in hooger beroeD werd be
handeld. werd vastgesteld, dat dc beide
'jonge lieden, die de misdaad hadden ge
pleegd, om uiterst, nietige redenen door den
onderprefect waren gearresteerd en zich de
afschuwelijkste kwellingen moesten laten
welgevallen.
SIDKY PASJA.
1 De minister van justitie gaf last, dat de
zaak nogmaals zeer nauwgezet moest wor
den onderzocht en wist bovendien van den
koning gedaan te krijgen, dat het vonnis
aanmerkelijk werd verzacht.
Niet zoodra had men het onderzoek ter
hand genomen, of uit talrijke andere dec-
len van het land stroomden de bezwaren
binnen over buitensporigheden, waaraan
ambtenaren zich schuldig zouden hebben
gemaakt.
Weldra kwam aan het licht, dat de pre
mier, Sidky pasja, in zijn al tc grootcn
ijver om de Wafd, dc nationalistische partij,
le onderdrukken, den plaatselijkcn autori
teiten volkomen de vrije hand had gelalen.
De overheden maakten echter misbruik van
de volmachten, die haar op zoo onverant
woordelijke wijze waren verstrekt en tra
den meermalen zeer ontactisch en hard
handig op. De minister van justitie, wien
deze toestand een doorn in liet oog was,
deed daarom een aantal hervormingen aan
de hand. Eén zijner wenschen kwam hier
op neer, dat de ambtenaren niet, zooals tot.
dusver het geval was, tegen gerechtelijke
.Vervolging waren gevrijwaard.
Sidky pasja wilde echter van deze voor
stellen niets weten en deze weigering om
met de wenschen van Maher pasja reke
ning te houden, leidde tot dc kabinetscrisis.
Onderlusschen heeft Sidky pasja, gelijk
in den aanhef reeds werd meegedeeld, het
aanzijn gegeven aan een nieuwe regeering,
waarvan, zooals te hegrijpen is, Maher pas
ja niet deel uitmaakt. Ook heeft Sidky
pasja den minister van buitenlandsche za
ken, die op de hand was van Maher pasja,
overboord gezet, een lot, dat ook de minis
ter van verkeer, die om andere redenen
impopulair was geworden, moest deelen.
Drie nieuwelingen, die nog al kneedbaar
materiaal in Sidky pasja's handen zijn,
hebben thans hun intrede in 't kabinet ge
daan.
Maar moge de reconstructie van 't Egyp
tische kabinet een feit zijn geworden, de
moeilijkheden zijn daarmede nog niet over
wonnen, daar de oorzaken der spanning
zijn blijven bestaan. Hot trekt dan ook dc
aandacht, dat zelfs de conservatieve pers
in Engeland dc gebeurtenissen in Egypte
ten scherpste gispt.
AMERIKAANSCH WAARNEMER TE
GENÊVE.
Londen, 5 Jan. (V.D.) De Gencef?che
torrespondent van de Daily Telegraph ver
neemt, dat de Anierikaansche consul te
Genève, Prentice Gilbert, is benoemd tot
hoofdwaarnemer bij de onderhandelingen,
die de komende week te Genève zullen wor
den gehouden. Men verwacht, dal hij ook
als waarnemer zal deelnemen aan dc he
sprekingen van de commissie van neeen-
itien over het Cliineescli-Japansche conflict.
President van de Vereenigde Staten
van 1923 tot 192S
New Y,,o r k, 5 Januari (V.D.) De oud
president der Vereenigde Staten van Ame
rika, Calvin Coolidge, is Donderdag om 18
uur 55 (A.T.) op 61-jarigen leeftijd over
leden.
Calvin Coolidge, dc zoon van een farmer
uit den staat Vermont, heeft cc.*st wiskun
de gestudeerd en later rechtswetenschap
pen. Hij begon zijn carrière als advocaat,
werd daarna president van een bankinstel
ling en ging in het jaar 1911 over naar het
gemeentebestuur. Later werd hij lid en ver
volgens voorzitter van den Senaat van Mas
sachusetts.
COOLIDGE.
Ecnige jaren lang was Coolidge plaats
vervangend gouverneur van dezen staat,
totdat hij tot gouverneur werd gekozen.
In Maart 1921 werd Coolidge vice-presi
dent. en na den dood van Harding, in
Augustus 1923, president der Vereenigde
Staten. Na afloop van zijn ambtsperiode
werd hij in November 1924 als republi-
keinsch candidaat met groote meerderheid
van stemmen herkozen
In zijn ambtsperiode viel het groote olie
schandaal, het Teapotdome, voor, doch Coo-
lidge's positie werd hierdoor niet geschokt.
De houding van Coolidge op het gebied
der buitenlandsche politiek wordt geken
merkt door zijn absoluten afkeer van den
Volkenbond, zijn energiek optreden in zake
ontwapening en zijn standpunt dat de oor-
logsschulclen der geallieerden moeten wor
den betaald. liet mislukken der Amerikaan
sche politiek ter Maritieme Ontwapenings
conferentie van Genève leidde er toe, dat
Coolidge in het jaar 1928 niet weer werd
gecandidoerd. Hij stelde als zijn opvolger
voor Herbert Hoover, die dan ook met
groote meerderheid van stemmen werd ge
kozen Hij zelf nam toen de functie op zich
van directeur der New York Life Insurance.
Te Northampton (Massachusetts), waar
hij jarenlang als advocaat, bankpresident.
burgemeester en gouverneur heeft gewerkt
en waar hij zich weer gevestigd had, is hij
onverwachts ten gevolge van een hartaan
val overleden.
30 dagen rouw?
Dc politieke kringen te Washington wer
den door den onverwachten dood van den
vroegeren president der Vereenigde Staten,
Calvin Coolidge, als door een bliksem ge
troffen. President Hoover ontving het be
richt van Coolidge's dood, toen hij met
Stimson lunchte. Hoover heeft besloten een
boodschap tot het volk te richten, waarin
hij een algemcene volksrouw voor den tijd
van 30 dagen zal voorstellen. Van alle open
bare gebouwen hangen de vlaggen half
stok.
Het congres werd direct verdaagd.
Naar bekend wordt, heeft Coolidge in dc
laatste dagen en weken herhaaldelijk over
zijn gezondheidstoestand geklaagd, zonder
dat hij evenwel bizondere bcteekenis aan
zijn toestand had geschonken.
Thans wordt medegedeeld, dal men den
vroegeren president heeft, gevonden in de
gang, welke naar zijn slaapkamer leidt.
Coolidge is, naar hel schijnt, door den dood
verrast toen hij cp een stoel zat en daarna
op den grond gevallen. Het schijnt dat Coo
lidge, toen hij werd gevonden, reeds een
kwartier doocl was.
Omtrent het overlijden van den vroegeren
president der Vereenigde Staten, Calvin
Coolidge, wordt nog bekend, dat Coolidge
Donderdagochtend \roeg, zooals gewoonlijk,
naar zijn bureau is gegaan. In den loop van
den ochtend keerde hij evenwel, vergezeld
van zijn secretaris, in huis terug, daar hij
zich niet wèl gevoelde. Toen mevrouw Coo
lidge van een wandeling thuiskwam, vond
zij haar man dood op bed liggen. Het was
toen 18 uur 55 A. T. President Hoover heeft
bekend gemaakt, dat hij aanwezig zal zijn
bij de teraardebestelling van Coolidge. Deze
raardcbestelling zal met volledige militai
re eer plaats vinden. Voor leger cn vloot is
een rouw van 30 dagen uitgeschreven. De
Amerikaansche garnizoenen zullen op den
dag der teraardebestelling bij de réveille 13
kanonschoten lossen, terwijl daarna tot cn
met den taptoe ieder half uur een schot ge
lost worden. Uit de gcbeelc wereld komen
telegrammen van rouwbeklag binnen. De
dag der bijzetting is nog niet bekend.
Donderdag j.l. heeft dc vroegere particu
liere secretaris nog ccn schrijven van Coo
lidge ontvangen, waar in deze merkwaar
digerwijze schreef: „Mijn werk is gedaan."
Wash i.ng ton, 6 Jan. (V.D). President
Hoover heeft, meer speciale boodschap aan
het congues herinnerd aan alles wat door
Coolidge voor het land ïs verrichlv
President Iloover zal morgen dc teraarde
bestelling bijwonen. liet stoffelijk overschot
zal om 3 uur in den namiddag in het fa
miliegraf te Mount Vermont \vorden bij
gezet.
DE BANK VOOR INTERNATIONALE
BETALINGEN.
Bazel, 5 Jan. (V.D.) Do balans van do
bank voor internationale betalingen op 31
Dec. sluit met een bedrag van 1.123.795.722
Zw. francs, hetgeen tegenover eind Novem
ber een vermeerdering van 56 millioen be
draagt. Dc deposito's der centrale banken
voor eigen rekening zijn in den loop van
December met 54.5 millioen gestegen. Dc
deposito's op termijn stegen gedurende den-
zelfden tijd met 56 millioen. Do stortingen
op korten termijn daaldon met 0.5 millioen
francs.
Een nieuw financieel jaar is begonnen en
toen het geboren werd, stonden er aan zijn
wieg wijze geleerden, die het duistere over
zichten voorlazen over zijn zoo juist ten
grave geleide collega 1932. 1933 is begonnen
met de erfenis van het vooafgannde jaar
over te nemen en het „met een schoone lei"
beginnen is helaas in de weseld van het
geldwezen niet mogelijk. Al het droeve, al
de tegenslagen, die 1932 ons bracht moet
het nieuwe jaar met zich meedragen cn
moet er het beste van zien te maken. Toch
zijn er lichtpunten aanwezig en heerscht
bijv. allerwegen de meening, dat de inter
nationale schuldenkwestie nu wel op de lan
ge baan zal worden geschoven, m.a.w. uit
de wereld zal verdwijnen, al zal er mis
schien nog danig over geconfereerd wor
den.
Ook behoeft de beurs niet meer te zwe
ven in de altijd onzekere en gevaarlijke re
gionen van waanzinnig hooge koersen, waar
elke beursspeculant, welk een handig en er
varen effecten-,.trotter" hij ook moge we
zen, tenslotte toch naar beneden zal tuime
len. De huidige koersen bewegen zich in het
dal, waar het luw is en geen neerstorten
meer mogelijk is. Weliswaar gapen er hier
en daar nog wel diepe, steile beddingen,
maar die behoeven geen gevaar meer op te
leveren. We zijn op een koerspeil aange
land, dat weinig meer omlaag kan en daar
om is de stemming, die er allerwege op de
beurzen heerscht tamelijk hoopvol. Het
Dond Sterling, dat de laatste maanden van
het vorige jaar een flinke duw heeft ge
kregen is weer in herstel, waar het verlaten
van den gouden standaard in Zuid-Afrika
wel toe zal hebben bijgedragen. Intusschen
blijven er nog maar weinig valuta's op
goudbasis over en die enkele landen, die
er nog bii blijven volharden zullen een
moeiliike dobber met hun buitenlandsche
handel krijgen.
Het is te begrijpen, dat er in de eerste
dagen na Nieuwjaar ter beurze weinig is
omgegaan. Iedereen zit te midden van ba
lansen, enkele buitenlandsche beurzen wa
ren de eerste dagen -van het nieuwe jaar
gesloten cn aan nieuwe bedrijvigheid werd
dus nog niet gedacht. De handel liet dus
alles te wenschen, ofschoon er toch gedu
rende de afgeloopen dagen een vaste stem
ming was te constaleeren.
Aandeelen Koninkliike waren lichtelijk in
reactie en industrieele aandeelen waren
zeer stil en eenigszins verdeeld. Philios
gloeilamoen waren over het algemeen orijs-
houdend terwijl Unilever en Aku iets lager
waren. Suikeraandeelcn waren stil en wei
nig veranderd, H.V.A.'s aan den vasten
kant.
Tabaksaandeelen waren vast gestemd, of
schoon ook hier geen handel van eenige be-
teekenis was. Rubberaandeelen bewogen
zich ook aan den vasten kant, terwijl
scheeDvaartaandeelen iets lager noteerden.
Amerikaansche fondsen iets lager. Dc belog-
gingsmarkt, was, zooals trouwens aldoor den
laatsten tijd, tamelijk vast.
Alles bijeen genomen heerschte er een
echte Nieuwjaars- en vacanliestemming en
eerst de volgende weken zal er eenige tec-
kening in de markt komen.
Vrees voor luchtaanvallen op
Tientsin en Peking
Peking, 5 Jan. (V.D.) Gisteren deden
allerlei geruchten de ronde, dat de Japan
ners na de bezetting van Sjan Ilai Ivwan
liet voornemen zouden hebben een lucht
aanval te doen op Tientsin en Peking. Deze
geruchten vonden hun aanleiding in het
feit, dat een Japansch vliegtuigmoeder
schip van Takoc-Bar is opgestoomd naar
do monding van de Iiai-ho, de rivier, waar
aan Tientsin op dertig mijl afstand van dc
monding ligt. Van dc bevolking te Tientsin
maakte zich tengevolge van de geruchten
over het tc verwachten luchtbombardement
een paniek meester. Zoowel Peking als
Tientsin zijn practisch weerloos tegen lucht
aanvallen.
De Japanners hebben bun posities le
Sjan Ilai Ivwan versterkt, terwijl dc Chi-
neesche troepen zich zuidelijker hebben ge
nesteld.
Gedurende het afgeloopen etmaal is alles
rustig gebleven.
Velen gevlucht in Zuidelijke
richting.
Sjanghai, 5 Januari (V.D.) Volgens
Chinecschc berichten zijn hij de gevechten
tc Sjan Ilai K-wan 3000 Chinccsche burgers
gedood. 100.000 personen zouden in Zuidc
lijke richting zijn gevlucht.
Verklaring van minister Oesjieda
Officieus wordt medegedeeld, dat bij dc
beraadslagingen van den Japanschen mi
nister van Buitenlandsche Zaken met den
minister van Oorlog, Araki, werd besloten
het geval-Sjan Ilai Ivwan hij te leggen door
vreedzame onderhandelingen met de Chi-
neesche plaatselijke autoriteiten.
Er zullen geen diplomatieke onderbande
lingen plaats vinden tusschen dc regeerin
gen van Japan en China, aangezien dc
kwestie-Sjan Hai Ivwan geen algemeen
politieke beteekenis heeft, doch een gebeur
tenis is van plaatselijken aard.
De diplomatieke vertegenwoordigers van
Japan te Londen, Berlijn, Moskou, Was
hington, Parijs en Rome hebben instructio
ontvangen de onderscheidene regeeringen
op.de hoogte te stellen van dc Japansche
opvatting /ten aanzien van Sjan 1-Iai Ivwan
en de motieven voor Japan's optreden.
M u n s t e r, 5 Januari (V.D.) Aartsbis
schop Dr. Poggenburg, dc bisschop van
Munster, is Donderdagavond ontslapen.
Johannes Poggenburg was afkomstig uit
Oostbevcrn, waar hij in het jaar 1S62 het le
venslicht aanschouwde in een boerenwo
ning. (5p zijn 23ste jaar werd hij toegelaten
tot de studie in dc philosophic en theologie
aan de academie tc Munster. In 1889 ont
ving hij dc priesterwijding. Zijn eerste
werkkring vond hij te Bocholt, waar hij
meer dan negen jaren stond. In 1S98 werd
hij rector te Untcrmeidcrich bij Duisburg.
In 1906 volgde zijn benoeming tot praeses
van het knapcnklooster van het collegium
Ludgerianum te Munster. In 1911 benoem
de bisschop von I-Iartmann van Munster,
Poggenburg tot vicaris-generaal en tegelij
kertijd lot dom capitularis. Na de verkie
zing van bisschop von Ilartmann tot aarts
bisschop van Keulen werd Dr. Poggenburg
den 7den Mei 1913 gekozen tot bisschop van
Munster. Ter gelegenheid van den Katho
liekendag, welke op 7 September 1930 werd
gehouden, heeft de pauselijke nuntius Or-
senigo bekend gemaakt, dat het don Paus
behaagd had den bisschop van Munster le
benoemen lot aartsbisschop van Xicopsis.
ERNSTIGE BOTSING OP JAMAICA.
Londen, 4 Jan. (HN.) Tc Kingstown
op Jamaica is het tot ernstige botsingen
tusschen dc troepen van het aldaar in gar
nizoen liggende regiment der Northhum-
bcrlandfusiliers en dc inlandsche bevolking
gekomen. De onlusten ontstonden, doordien
een Engelsch soldaat in een café door een
inlander gedood was. Een groot deel van
het regiment trok daarop door de stad en
sloeg alles neer, wat hun in den weg kwam.
Zij mishandelden burgers, wierpen tram
wagens omver en boden ook tegenstand
aan de politie. Verscheidene burgers wer
den gewond. Aan het bevel van den com
mandant, om naar dc kazerne terug te kec-
ren, werd geen gehoor gegeven. Eerst la
ter lieten de soldaten zich overreden naai
de kazernes terug te gaan.
BUITENLAND.
Dc strijd bij Sjan Ilai Ivwan.
(Eerste Blad, pag. l.)l
Hollandsche jongens op de Atlantique.
(Eerste Blad, pag. 2).
Coolidge overleden.
(Eerste Blad, pag. 1).
Overleden aartsbisschop Dr. Poggenburg.
(Eerste Blad pag. 1).
BINNENLAND.
Dc moord in Blij dorp behandeld voor do
Rottcrclamsche rechtbank.
(Tweede Blad, pag. Z).
Het Duitschc s.s. Ruhr, dat assistentie
vcrlecndo aan dc Atlantique, tc Rotterdam
aangekomen. Onderhoud met den eersten
stuurman.
(Tweede Blad, pag. 2).
STADSNIEUWS.
De stroopcrskwcstic te Baarn. (Kanton
gerecht). (Eerste Blad, pag. 3).
UIT DEN OMTREK.
Boerderij met 10 koeien verbrand te
Hoevelaken.
(Tweede Blad, pag. 3).
Medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt:
Hoogste barometerstand: 776.6 tc Toulouse
Laagste barometerstand: 710.5 tc Seydis-
fjord.
Verwachting: Matige tijdelijk wellicht toe
nemende Z.W. tot W. wind, gedeeltelijk be
wolkt, aanvankelijk kans op regenbuien
met hagel of natte sneeuw, weinig verande
ring in temperatuur.
STORM WAARSCHUWINGSDIENST.
Gescin yan De Bilt 6 Jan. 11.25 uur aan
alle posten: Weest op Uw hoede.
Terwijl de depressie in het N.W. vorder
opvult nam ook do hooge druk in het Z.W.
toe. zoodat zich thans ten Z.W. van Ierland
cun kern van boven 780 m.M. bevindt. In
het Oosten nam de hooge druk slechts
langzaam af. In het Westen, op den oceaan
en in het Noorden op de Noorsclic zee bleet
het krachtig waaien uit West en Zuid. In
het Westen werd het kouder. De koude
luchtmassa', die eenige dagen geleden over
den Oceaan naar het Oosten stroomden,
hebben thans de overzijde der Noordzee be
reikt cn maken het weer in onze omgeving
aanvankelijk buiig. Ilct laat zich aanzien
dat na het buiige w eer spoedig weer opkla
ring zal komen met koude nachten doch
overdag nog vrij zacht weer.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
GROOTE BALANS OPRUIMING
Spotkoopjes
in alle Afdeeiingen.
ARNH.STRAAT
SLACHTOFFERS VAN GRIEP EN
LONGONTSTEKING.
New-York, 5 Jan. (II.N.) Dinsdag j.l.
zijn tc New York 85 personen aan longont
steking en 19 aan griep overleden. In de af
geloopen week'was het aantal sterfgevallen
aan clcze beide ziekten 502 cn 215.
GEWELDIGE BRAND.
Parijs, 5 Jan. (I-I.N.) Te Pau heeft een
groote brand in een magazijn gewoed. De
aangerichte schade wordt op 8 millioen
francs geraamd.