WANDELING DOOR NEU BABELSBERG
ELF MILLIOEN WERKLOOZEN
VERLICHTING
Fa.G.A. BEENHAKKER
aACHTERBERGH
EEN DUIKBOOT-DRAMA
Films voor alle talen
Goede
van Uw auto is 's winters
noodzakelgk.
Alle schijnwerpers,
bumperlampen,
gloeilampen
uit voorraad leverbaar.
St. Jorissenstraat4 - Tel. 1667
GEEFT GESCHENKEN VAN
BLIJVENDE WAARDE
PERZISCHE KLEEDJES
PERZISCHE KUSSENS
DELFTSCH AARDEWERK
KLEIN-MEUBELEN
MEUBILEERINGEN
WESTSINGEL
FILMRUBRIEK
Verschillende regisseurs
aan het werk
Iemand, die een bezoek aan de reuzen-
kteliers van de UFA in Neu-Babelsbcrg had
gebracht, zei eens, nadat, hij het meest mo
dern ingerichte filmproductie-bedrijf had
gezien, dat hij nu wist, waarom het Nou
Babelsberg genoemd werd; hier werd in
alle talen ter wereld gewerkt, zooals dat
eens bij den bouw van den toren van Babel
het geval was.
Dit is niet juist, want het kleine plaatsje
Neu-Babelsberg in de omgeving van Ber
lijn, bestaat al zeer lang en heette reeds
zoo, toen nog geen mcnsch aan de film
dacht. Ook werkt men niet in alle talen
in Neu-Babelsberg, maar voor allo talen,
want UFA-films gaan door de geheelc
wereld ze worden vertoond in de bioscopen
van Scandinavië, Groot-Brittannië, het
vasteland van Europa, Noord- en Zuid-
Amerika, evenals in Afrika, Australië en
het verre Oosten.
Het is zeer interessant, eens die plaatsen
'te bezoeken, waar de UFA-films, die later
hun zegetocht over de wereld maken, gebo
ren worden. Die plaatsen vindt men in Neu
Babelsberg het bijna legendarische Neu-
Babelsberg, waar een gewoon sterveling niet
of pas na heel veel moeite toegang wordt
verleend, het ideaal van alle bakvischdroo-
men, want hier werken zij allen, die groote.
beroemde en geliefde artisten; hier ontmoet
men Lilian Harvey, Ka the von Nagy, Renate
Müller, Hans Albers, Willy Fritsch, Conrad
.Veidt, Otto Wallburg en vele andoren, even
als de prominenten uit de Fransche film
industrie en de lievelingen van het Engel
sche bioscooppubliek. Het is geen makke
lijk werk van den vroegen morgen tot den
laten avond urenlang te repeteeren en onder
'de brandende en bijna niefte verdragen
hitte van de atelierlampen te spelen, nog
hens en dan nog eens, tot eindelijk de
scène is, zooals de regisseur haar wil heb
ben.
In een der afdeelingcn van het grootste
atelier (op het terrein vindt men negen van
deze gebouwen) is een compleet station,
zooals men dat in grootere provincieplaat
sen vindt, opgebouwd met loketten, contro
les, wachtkamers, vijf, zes echto spoorwa
gens en een locomotief. Door 80 j\ 100 figu
ranten wordt deze decoratie bevolkt. In een
hoek ontdekken wc regisseur Gustav
Ucicky, die een groot
Duikboot-drama
ensceneert. Rudolf Forster, Adcle Sandrock,
Else Knott, Camilla Spira, Wilhelm Gen-
schow, Franz Nicklisch, Gerhard Bienert
Eduard von Winterstein, Paul Westermeier,
Hans Leibolt en Fricdrich Gnass spelen de
hoofdrollen. Aan de camera zien we Karl
Hoffmann, terwijl het geluid door Hermann
Fritzsching in zijn cabine wordt gecontro
leerd. De architecten, Ilerlth en Röhrig, ver
tellen ons het een en ander van het décor
en voeren ons naar een andere afdeoling
van de groote opnamehal, waar we plotse
ling tegenover een duikboot staan, die, zoo
als men ons trotsch verzekert, geheel in
Neu-Babelsberg tot in de kleinste onderdee-
lcn is vervaardigd.
Productieleider Günther Stapcnhorst ver
telt dan van de buitenopnamen voor deze
film in Helsingfors en bij Kiel en verklaart
het manuscript, dat geschreven werd doov
Gerhard Mcnzel naar een idee van jonkheer
von Spiegel. De film schildert in een span
nende en dramatische handelingde gebeur
tenissen van het jaar 1915 in het vaderland
en aan boord van een onderzeeboot en ver
telt van den dapperen strijd, opoffering en
oprechte kameraadschap der bemanning in
een menschelijk-warc, diepaangrijpende ge
schiedenis.
In een ander gedeelte van hetzelfde ge-
Inidsfilmatelier zwaait Karl Hartl den sccp.
ter. Hier ontstaat de nieuwe geluidsfilm
„F. P. I antwortet nicht",
die, bewerkt naar den golijknamigen roman
van Kurt Siodmak, het probleem van drij
vende steunpunten in den oceaan voor het
transatlantisch luchtverkeer behandelt en
in de Duitsche, Engelsche en Fransche taal
wordt opgenomen.
De hoofdrolspelers in de Duisclic editie
zijn Hans' Albers, Sybille Schmitz, Paul
H&rtmann, Peter Lorre, Hermann Speel
man?, Paul Westermeier, Arthur Peiser,
Gustav Püttjer, Georg August Koch, Hans
Schneider, Dr. Philipp Manning, Paul Reh-
kopf, Karl Klockner en Georg John, terwijl
in de Fransche versie de hoofdrollen door
Charles Boycr, Jean Murat en Danicla
Parola zijn bezet. De Engelsche versie
wordt in gemeenschap met de Gaumont
British vervaardigd; hier spelen Conrad
Veidt, Jill Esmond, Lislie Fcnton e.u. dc
hoofdrollen. De décors, die een geweldigen
en imposantcn indruk maken, werden ont
worpen door architect Erich Kettclliut, ge
deeltelijk in samenwerking met den beken
den A. B. Ilenniger.
We komen in een ander atelier en zien
daar als flécor een groot toonecl met 60 a 70
figuranten, die op een toeken van regisseur
Kurt Gerron wachten, die hier weer ccnige
van dc bekende
UFA-Caberetfilms
cnscènecrt.
We maken kennis met Hans Sommer, die
dc muzikale leiding in handen heeft, en met
de verschillende artisten, t.w. II. II. Schau
fuss, Ilugo Fischer-Köppe, Theo Lingen,
Willy Scliaeffers, Marga Lion, Wilhelm
Bendow, Fritz Odcmar, Ililde Hildcbrandt,
Hubert von Mcyorinck, Katlic Kulil, Genia
Nikolajcwa en Ellen Schwannccke.
Verder gaan wc. Wc komen weer in dc
groote hal en staan plotseling temidden van
een aantal prachtige décors, die ook door
Ilerlth en Róhrig zijn ontworpen voor do
geluidsfilm
„Ich und die Kaiserin."
Fricdrich Hollander, dc bekende compo
nist, cabaret-leider en tooneelregisseur, zet
deze film in scène, die eveneens in drie
talen, Duitsch, Engclsch en Fransch wordt
vervaardigd en waarin Lilian Harvey in
alle drie edities dc hoofdrol speelt. Haar
Duitsche partners zijn Conrad Veidt, Mady
Christians, Ileinz Ruhmann, Friedcl Schus
ter, Kiithe Kühl, Julius Faikenstcin, II. II.
Schaufuss, Heinrich Gretler en Hubert von
Mcyorinck; haar Franschó tegenspelers
Charles Boycr, Daniela Brégis, Pierre Bras-
scur, Rcnée Devildcr, Julien Carctte, Michel
Duran, Fernand Frcy, Ililde Duplessy cn
Julius Faikenstcin. In de Engelsche editie
die in gemeenschap met Gaumont-British
wordt gedraaid, spelen behalve Lilian Har
vey: Charles Boycr, Mady Christians, Er
nest Thésinger, Friedcl Schuster c.a. I)o
film, waarvoor het scenario door Robert
Liebmann cn Walter Reisch werd geschre
ven, belooft een waardige concurrente van
„Het Congres danst" en „Ein blonder
Traum" te worden.
Max Ophuels ensceneert in een der klei
nere ateliers de nieuwe toonfilm
„Champagnerkrieg"
(producticleiding: Bruno Duday), die een
vroolijke geschiedenis van een eigenaardige
erfenis vertelt in den tijd van den wijn
oogst tusschen vroolijke cn levenslustige
menschen aan den Rijn. Lien Deyers, II< inz
Rühmann, Lizzy Waldmüller, Ida Wiist,
Max Adalbert, Julius Faikenstcin, Walter
Janssen en Vera Spohr spelen dc hoofdrol
len. De buitenopnamen werden kort geleden
aan den Rijn bij Assmannshausen en Rüdes-
lieim gedraaid. Het fotografische gcdclte
wordt verzorgd door Eduard Iloesch, terwijl
Walter Rühland dc geluidscamera bcdie.it.
En weer in een ander atelier staat Alfred
Zeisier als productieleider en regisseur. Hij
begint juist met de opnamen voor zijn
nieuwste crimineele film
„Eine Tür geht auf."
Voor dc hoofdrollen in dit spannende en
sensationcelo filmwerk werden geënga
geerd Walter Steinbeck, Kurt Lucas, Hans
J. Butlnor, Herman Speel mans, Fritz Ode-
mar, Hans Dcppe, Peter Erkclenz cn Oskar
Sima, terwijl de vrouwelijke hoofdrol werd
toevertouwd aan Erika Fiedler, een nieuwe
actrice, die voor dc eerste maal voor de film
zal optreden. Het manuscript werd Le-
schreven door Walter Forster en Franz
Roswalt, aan de camera staan Werner Bran-
des en Werner Bohne, terwijl het décor ver
zorgd is door Otto Huntc.
Wij liooren nog, dat de Ufa in Budapest
onder productieleiding cn regie van Heinz
Ilillc een film onder den titel
„...und es leuchtet die Pussta"
(Magyarenliefde)
in twee edities draait, Duitsch en Hon-
gaarsch. Rosi Barsony, dc bekende opc-
rettcstcr en danseres, speelt de vrouwelijke
hoofdrol in dit filmwerk, waarvoor het
draaiboek werd geschreven door Emmerich
Pressburgcr. De muziek werd gecompo
neerd door Ernst Erich Ruder, wien de
muzikale leiding is opgedragen.
Behalve Rosi Barsony werken in beide
versies nog mede Tibor von Halmay en
Magdy Kun, terwijl in dc Duitsche versie
Wolf Albacli-Retty, Hansi Arnstadt, Olga
Limburg, Heinz Salfner en Heinz Zesch-
Ballot hun medewerking verlccnen.
Bovendien zijn
in Praag
onderhandelingen beëindigd, die dc pro
ductie van een film in dc Czcchischc taal
ten doel hebben cn in ateliers te Praag zal
worden gedraaid. Dc opnamen voor deze
film zullen medio December een aanvnng
nemen. Voor dc vervaardiging van 'it
filmwerk werd het libretto van het tooneel-
spcl „Fensterchen" van dc bekende schrijf
ster Olga Schcinpfug aangekocht. Stra-
winski vervaardigde liet draaiboek en voert
tegelijkertijd dc regie.
Kostbare reclame.
New-York.
Tegen het einde van dit jaar zal General
Motors een viertal programma's laten uit
zenden door alle N. B. C.-zenders. Er treden
bekende sterren in op als Al Jolson, Paul
Whiteman cn The Revellers. De onkosten
bedragen VA milliocn dollar. Kan dat nog
rendabel wezen?
Zendertjes stilgelegd.
Brussel.
In overeenstemming met haar politiek ten
opzichte van de kleine particuliere zenders
heeft de Belgische regeering thans de ver
dere uitzendingen in Luik cn Seraing ver
boden. In de omgeving van Luik heeft dit
aanleiding gegeven tot protesten. Men is het
er n.l. niet over eens, of deze zenders wer*
kclijk de ontvangst der
belemmeren.
Een „Radiokrant"
Parijs.
Tusschen 18.45 cn 19 uur Grecnwichlijd
zendt Parijs een gesproken krant uit, welke
staat onder hoofdredactie van den bekenden
causeur Maurice Bourdet.
Telegrammen naar Somaliland.
Parijs.
Men kan via Parijs radiotclcgrammen ver
zenden naar dc Somalikust.
Wordt radio-Paris een staatszender*
Parijs.
Het gerucht dat Radio-Paris door de re
geering zou worden aangekocht in verband
met de financiecle moeilijkheden, waarin de
eigenaars van dezen grooten particulieren
zender verkeeren, wordt vergezeld van een
ander, n.l. dat dan dc groote golflengte van
den Eiffeltoren vrij zou komen voor Luxem
burg, waarin dezelfde belangengroep thans
haar kapitaal zou hebben belegd.
AMERIKAANSCHE NOTITIES
HET DERDE VAN DE REEKS
„ONGELOOFELIJKE" JAREN
leder zit op het oogenblik
in de schuld bij een
ander
De misère afgedaald tot
Europeesch peil
(Van onzen eigen correspondent).
New-York, December 1932.
En zoo is dit jaar weer ten einde, een
in de reeks der ..ongelooflijken" sinds 1929.
Toen de fatale slag in Wall Street viel eind
J November van dat jaar was er niemand
onder alle sluwe Amerikaansche zakenlui
en kundige financiers, die er een oogenblik
aan twijfelde of dc gevolgen zouden van
voorbijgaanden aard zijn en hoogstens een
half jaar duren. Amerika was te rijk, te
onafhankelijk van de overige wereld, de fi-
nancieelc toestand was fundamenteel to
solide om hier een tweede soort Europee-
sche depressie te krijgen. Hoeveel malen
hebben wij dat laatste argument moeten
aanhooren van hoog tot laag cn die zich er
het meest op beriep was president Hoover
Wanneer we zoo op de afgeloopen drie jaai
terugzien, dan is het eigenlijk een aaneen
schakeling van ongegrond optimisme cn
zichzelf aangeprate verblindheid geweest.
Nog in April 1931 ontving president Hoover
een commissie van afgevaardigden uit de
zakenwereld van het geheele land bij zich;
die met plannen en voorstellen voor den
dag kwamen. „Mijne heeren". zoo ongeveer
begon de president, „ik waardeer uw goede
bedoelingen, maar u bent precies zes we
ken te laat gekomen. Volgens alle teekenen
hebben we dc malaise juist zooveel tijd
achter ons gelaten cn zijn we nu op weg
van verbetering cn hernieuwden voor
spoed".
In plaats daarvan zijn er nu ongeveer
elf milliocn werkloozen en telt elke van
deze winterschc dagen dubbel, omdat er
meer geleden wordt dan ooit te voren. Het
was wel heel typisch, dat een paar weken
geleden, toen een snijdende vorst inzette,
de eerste opwelling hij iedereen uit een
hoofdschudden bestond: die arme dakloozo
stakkers! En toen het de vorige week een
klein laagje in en om New-York sneeuwde
was de algemecno teleurstelling, dat het
niet meer was, want dan konden duizenden
sneeuwopruimers werk krijgen van de ge
meente voor de noodige dagen. We hopen
dus allemaal op veel sneeuw en weinig
vriezen. Nog nooit is er in mijn herinne
ring op zulk een ontzagwekkende schaal
om hulp gevraagd, geld, voedsel, kleeren,
onderdak. Dc ccne collecte is niet van dc
straat of de andere komt weer cn daar
onder zijn nog die niets met werkloosheid
uit tc staan hebben: voor tuberculose, het
Roode Kruis, kanker cn wat niet meer.
Ziet men nu veel van die ellende, zal men
mij vragen en dan is het antwoord: niet,
tenzij men die opzoekt of afwijkt van zijn
dagelijksche gangetje. Niet de zielig uit
ziende stakkers, die door het politie-cor-
don weten heen te slippen cn zich in do
winkelstraten ophouden zijn het medelij
den of uw geld waard. Zonder onderscheid
verklaart de politie zulke menschen voor
oplichters, die zich zoo toetakelen cn als
wezenloos verder schuifelen. Ik zag er on
langs een, die over een afstand van hon
derd rneter niet minder dan dertig maal
door medelijdende dames iets in de hand
gestopt werd, quasi zonder dat hij het zelf
merkte, zóó verdiept was hij in zijn allende!
Maar twee uur „werken" op Broadway of
Fifth Avenue brengt hem genoeg op om
een week te kunnen leven.
Er wordt veel meer armoede geleden,
zooals wij het noemen „stille armoede" on
der menschen, die altijd gewend zijn ge
weest ruim hun bestaan te vinden en die
nu nergens werk van welk sijort ook kun
nen vinden. En zooals men weet, bestaat in
Amerika niet dc instelling van Rijkssteun
trekken als wij kennen. Alle kommer cn el
lende moet particulier tegemoet gekomen
worden cn hoogstens wordt er door het
Rijk of de gemeente werk verschaft. Wat
deze gemeentelijke werkverschaffing be
treft, dat is ten decle uitgetrokken op de
begrooting ten deele verzameld door een
andere collecte. Voor een klein bedrag per
week kunnen mannen daar drie dagen al
lerlei handarbeid voor verrichten in de
plantsoenen e.d., maar hoewel daar duizen
den mee geholpen worden is vijftien dollar
per week veel te ontoereikend om met een
gezin van te wonen cn le lcvc-n cn boven
dien zijn massa's werkloozen door lichame
lijke bezwaren ongeschikt voor zulken ar
beid.
Dezer dagen is New-York en wat ik er
van merk heet Amerika bezield met den
drang tot filantropie cn andere aan te spo
ren, haast te dwingen mee te doen. Er zit
ben zekere haast en drijven achter, omdat
het afgeloopen jaar ettelijke staaltjes
heeft gezien van werkloozen en behoefti-
gen, die het hoofd opstaken, een optocht
vormden en minstens naar het stadhuis
van dc plaats hunner inwoning trokken,
zoo niet in dc zoogenaamde „honger op
tochten" naar Washington togen om daar
requesten le overhandigen en verder een
beetje den lastigen kwajongen te spelen.
Het is natuurlijk een uitgemaakte geschie
denis, dat de deelnemers aan zulke relle
tjes het in de eerste plaats doen omdat zij
behooren tot de categorie van schimpers
en schelders, dat wil zeggen tot onze kar-
mozijnroode broeders, de communisten,
wier tijd nog nooit zoo gunstig geweest is
als nu cn die trachten te smeden nu het
ijzer licet is. Waarmee ze meteen de groote
zaak van rustiger elementen groote schade
toebrengen.
En daar kwam bovendien in deze laatste
weken des jaars de fatale 15de December,
waarop Engeland, Italic, Frankrijk, België,
Polen en een paar andere kleine landen
hun financiecle verplichtingen aan Ameri
ka moesten afdoen. Over deze quaestie zelf
wil ik het nu niet hebben, maar wel hoe de
algemecne opinie lang vóór cn na het be
kend worden van d.e al of niet betalingen
door deze landen was. Al maanden voordat
iemand kon gissen hoe liet zou afloopen
was de openbare mecning hier druk bezig
met zich af tc vragen of de oorlogsschuldcn
afbetaald moesten worden cn zouden wor
den of niet. Het programma van de Repu-
blikeinsclic partij, die tot Maart a.s. aan
liet roer zit en de meerderheid in het Par
lement vormde, had zich vierkant partij ge
steld tegen iedere tegemoetkoming als ver
der uitstel, vermindering of schrapping.
Het inzicht der Democraten is niet zoo on
verzoenlijk, maar hoewel zij meer geneigd
zijn tot toenadering, durven zij op het mo
ment nog niet tegen de groote publieke opi
nie op, die natuurlijk voor betalen is.
Men kan gerust zeggen, dat op het oo
genblik ieder in de schuld zit bij ieder an
der. Dc Federale regeering te Washington
zit voor reusachtige tekorten en doet wan
hopige pogingen de begrooting sluitend
te maken. Een stad als New-York staat er
op het moment financieel zoo slecht voor,
dat zij geen leeningen meer kan sluiten cn
wanneer er niet gauw van onverwachte
zijde redding komt, zullen de salarissen van
gemeente-ambtenaren de volgende maand
niet meer uitbetaald kunnen worden. En
wat het particuliere of zakenleven betreft,
daar is een man zonder schuld een uni
cum, maar hij zelf heeft ook weer geld te
vorderen van een ander en doet zoo hard
mogelijk zijn best om dat geld los te krij
gen. Amerikanen als een volk en individu
eel zijn veel meer op de hoogte van en
geïnteresseerd in geldzaken dan Europea
nen en als zoodanig worden de Europee-
schc oorlogschulden door iedereen hier als
een persoonlijke quaestie beschouwd.
Daar komt nog bij, dat dc regeering en
de meeste politici niet dc gelegenheid heb
ben laten voorbijgaan er met nadruk op te
wijzen, dat niet betaling der schulden on
vermijdelijk een verhooging van belastin
gen hier ten gevolge zou hebben. En indien
er iels is dat minder welkom lijkt op dit
oogenblik, dan is het wel verhooging van
belastingen. Ook al zijn die naar Europee
sche maatstaf zeer, zeer laag te noemen.
Maar nu alles zoo ellendig gaat is de ge
dachte om nog bij te moeten dragen ten
pleziere van andere landen, die tot de
tanden gewapend gaan en voortdurend
aan het harrewarren zijn met elkaar, het
Amerikaansche volk ten eenemale onsym
pathiek en het cischl betaling, ook al wordt
het voor Oom Shylock uitgemaakt. De Eu-
ropccscho landen kunnen wel 1500 milliocn
dollar per jaar uittrekken voor bewape
ning, maar een schuld van 225 millioen
kunnen ze niet betalen en dit eenvoudige
rekensommetje zegt het Amerikaansche
handelsvolk genoeg.
Een toevallige bezoeker in New-York zal
niet veel merken van iets abnormaals de
straten zijn tjokvol, dc winkels komen met
feeërieke etalages aan straat en opgesta
pelde artikelen binnenshuis voor den dag,
het rijverkeer is even druk als vroeger en
het theaterleven is geanimeerd. Toch zijn
er voor den inboorling allerlei teekenen,
die er op wijzen, dat het meer schijn dan
werkelijkheid is cn dat deze Kerstmis
zeker niet beter zijn zal dan die van 1930 en
'31. New-York is dezer dagen een beziens
waardigheid en het is nu maar precies de
vraag hoeveel van het trottoir- en winkel
publiek alleen hun hart ophalen aan kij
ken en hoevelcn er koopen en wat zij kun
nen besteden. Prijzen zijn „gesneden tot op
het been", zooals de Amerikaan het over
duidelijk uitdrukt; ja zelfs wordt koop
waar aangeboden voor of beneden kostprijs
om op welke manier dan ook contanten
binnen tc krijgen. En dat scheelt veel met
voordeelig Kerstmis zaken doen.
Ik zei zoo straks, dat men de ellende niet
tegenkomt, men moet die gaan opzoeken
of zich op ongewone uren in ongewone
plekken ophouden om dingen te zien, die
een aantal jaren geleden niet mogelijk ge
acht werden. Alle groote steden hebben al
tijd hun horden rampzaligen gehad, die on
der bruggen en in stations van den onder-
grondschcn spoorweg overnachten moesten.
Er zijn altijd tehuizen van het Heilsleger
e.d. geweest of gratis maaltijden aan hon
gerige wrakstukken van dc maatschaappij,
maar die zich met dat werk bemoeien, ver
klaren nog nooit zooveel en van zulk een
maatschappelijk hooger staand soort men
schen in zulk een nood te hebben gezien
als nu. De New-Yorksche misère is werke
lijk tot een Europeesch peil afgedaald, dat
een van de oorzaken was, waarom landver
huizers naar de Nieuwe Wereld trokken.
En in geen ander land zou dit alles ver
duurd kunnen worden zonder oproer te ver
wekken, omdat elke seconde de hoop op
verbetering levendig is. de kansen hier al
tijd meer cn grooter zijn en misschien ook
omdat „de financieele toestand fundameu»
teel solide" 'v
