VONK
EEN NIEUWE PROVINCIE VEROVERD
HGMOEOPATHISCKE MIDDELEI
LUNCHROOM VONK
LUNCHROOM
Bittergarnituur
Vischcroütons
LETTERKUNDIGE KRONIEK
CYCLOSTYLEPAPIER
INKT EN STENCILS
Fa. H. ELZENAAR
Dr. MADAUS Cc
H. M. WATELER—v. DiJI
VONK'S BEROEMDE
BANKETKOEKJES?
Concertgebouw
„DE VALK"
P, GROENHUIZEN
SCHA.TORJE 4
C. DE JAGER
HOEDEN
M
oW»
oo**>ot
ROMEINSCHE BRIEVEN
December was hier zonnig en warm; vóór
Kerstmis is het hier trouwens meestal nog
mooi en kunnen we van klare herfstdagen
genieten. De parken blijven, dank steen
eiken en cyprcsscn, altijd groen; ook de
groote grasvelden zien er zomcrsch uit en
zóóveel kinderen spelen er, dat ze als be
zaaid schijnen met margrietjes. In dc „Cas-
fclli Romani" is het nu nog warmer dan
in Rome, waar hooge huizen dc koesteren
de zonnestralen onderscheppen. Het is een
feest op zoo'n winterdag door de Campagna
te rijden en een Nederlander, die voor het
eerst hier is, de schilderachtige omgeving
van de Urbs te laten zien. We kozen voor
die excursie den dag, waarop do Duce naar
de stad Littoria (even verder dan Velletri)
zou gaan om daar plechtig het stadhuis te
openen en er de driekleur to ontplooien.
Wij, die even buiten Rome een jaar ge
leden waren, zijn verwonderd over de snel
heid waarmede do Campagna bebouwd en
ontgonnen wordt. Kleine boerderijen en
rifdn huisjes met een aardig stukje grond,
dat de bewoners erbij cadeau krijgen, staan
nu ddur, waar nog voor kort dc schapen
graasden; geasfalteerde wegen doorsnijden
het land, waarachter het Albancr-gebcrgte
als een blauwe golvende muur zich uit
strekt. Wanneer dat bebouwen in zulk een
snel tempo wordt voortgezet zal, binnen
vijftig jaar, Frascati een voorstad van Ro
me worden. Nu ligt het nog omringd door
olijvengaarden en behoudt zijn aristocra
tisch karakter door de prachtige villa's en
paleizen, die uit het tijdperk van het nono-
lisme dateeren.
We rijden door Marino, beroemd om zijn
geurigen wijn, waarvan dc Marineezen zelf
groote lief hebbers zijn; hun revolutionnaire
geest en vechtlust zal daar niet vreemd
aan wezen! Het stadje is oud en schilder
achtig; maar het heeft niet het bekoorlijke
van Castel Gandolfo, dat boven het rneer
van Albano uitrijst. Hier wordt nog altijd
gewerkt aan het uitgestrekte zomerverblijf
van den Paus. Dc beuken, waarmede de
Albarier-bergen beplant zijn. hebben een
gouden gloed en het rneer tintelt in rood
bruinen en azuren glans. Rechts van ons
ligt Rome; dc koepel van de St. Pietcr
hangt als een groote klok hoven do stad.
waarover een nevel hangt. Hoe ver schijnt
zij verwijderd met haar stof, benzine-walm
en lawaai. Als we in Albano komen, is de
stad versierd met vlaggen en groen. Over
al lezen wc „EVVIVA IL DUCE" en ook
Gcnzano, Ariccia en Velletri, die we pas-
scercn, zijn in feestdos; dezelfde welkomst
groet, waarmede dc groote man gehuldigd
zal worden overal!
We naderen do Pontijnschc moerassen,
een terrein aan de zeekust, 12 kilometer
lang en 2S breed; reeds sinds meer dan
2000 jaren werd het geschuwd om zijn gif
tige uitwasemingen, die een kwaadaardige
malaria veroorzaakten. Appius Claudius
liet hier in de vierde eeuw voor Chr. een
w eg aanleggen (Via Appia) en hij deed ccni-
ge pogingen om door het graven van kana
len het land droger te maken; ook Augus
tus werkte in die richting, maar zonder
succes. Trajanus slaagde er in een gcdeclto
tot vruchtbaren grond te maken, maar toen
het werk gestaakt en Rome zelf met ver
woesting bedreigd werd, breidde het moe
ras zich opnieuw uit, Dc enkele Pausen
die iets poogden te ondernemen, lieten het
werk weer steken en de herders, die zich
hier met hun kudde neerzetten, stierven
er als dc ratten; toch had Italië vrucht
baren grond zoo noodig'
Dit was dan ook de reden dat Mussolini
op zijn program had gezet het gevreesde
Pontijnschc moeras om tc scheppen in een
vruchtbare provincie. De afgeloopcn tien
jaren hebben ons geleerd, dat de Duce al
zijn plannen met taaie vasthoudendheid
uitvoert en daarom waren wij niet ver
wonderd toen wc hoorden, dat er na 14
maanden op een bodem die de kweekplaats
was van giftige bacteriën, nu een stad met
G000 inwoners staat, waar al geploegd en
gezaaid wordt! Do stad, die dc hoofdstad
van dc provincie Littoria wordt, zal dien-
zelfden naam dragen en deze is goed ge
kozen. want deze strook gronds mag niet
als een stuk van Velletri beschouwd wor
den. Al die „Castclli Romani" zitten vast
aan de oudheid en hebben een geschiede
nis; boven Frascati ligt Tusculum, de ge
boorteplaats van Cicero. Albano is ouder
dan Rome, maar hier zal een nieuw land
aan het nieuwe Italië geschonken worden
door de mannen, die den grooten oorlog
meemaakten! Dc liktorenbundel, die het
fascisme in zijn vaandel voert, is een sym
bool en een realiteit; zij is het zinnebeeld
van samenwerking en kracht en haar vlag
mag uitwapperen boven een grond, die
met den vloek der onvruchtbaarheid gesla
gen 6cheen en waar nu weldra geoogst zal
worden.
Vroolijk staan de licht-blauwe huizen op
den vetten roodacktigen akker, waarin al
liet zaad sluimert waaruit het graan om
hoog zal schieten; bij elko woning is een
stal met cenig vee, een schuur voor het
graan cn ccn voor dc landbouwwerktuigen.
Een kleine kerk en ccn raadhuis met hoo-
gen toren staan op het midden van een vrij
groot plein, waarop nu duizenden arbei
ders en zwarthemden zijn samengestroomd.
Een luid gejubel zegt ons, dat dc Ducc in
aantocht is. De plechtige inwijding van de
nieuwe provincie neemt ccn aanvang. Op
het balcon van het raadhuis verschijnt do
bisschop van Velletri, hij zegent, dc jonge
kolonie cn haar bewoners, hij zegent den
eersten oogst en de banicron van strijders
un oud-strijders, van do jonga fascistische
vereenigingcn; hij zegent den liktorenbun
del op zwarten grond en allen ontblooten
eerbiedig het hoofd. Als de Duce daarna
op het balcon verschijnt, barsten jubelkre
ten los uit die geestdriftigen, waaronder er
wellicht zijn Hie met hem in de loopgraven
vochten.
De burgemeester van de nieuwe gemeen
te neemt dun het woord en geeft een kort
•verzicht van de feiten, die aan deze stich
ting voorafgingen. Ilij herinnert er aan dat
den dag nadat de grond geschonken werd
aan het nationale werk der oucl-strijdcrs,
ccn trein 1300 arbeiders bracht, die dc bos-
6chcn begonnen te rooien. „Eind Januari
werd van het eerste huis dc steen gelegd
cn dcri 30en Juni werd in tegenwoordig
heid van 5000 arbeiders in uw naam cn op
uw verlangen de eerste steen voor het
raadhuis gelegd en daarmede oen nieuwe
stad: Littoria, gesticht. Vier maanden later
kwamen do eerste gezinnen, nu zijn er
reeds bijna 500 en telt onze kolonie ruim
GOOO vaste inwoners cn een vlottende be
volking van elfduizend arbeiders. Wc zijn
overtuigd dat we u ter viering van het
decennium geen schooner geschenk kon
den aanbieden dan dezen arbeid, die op uw
bevel en volgens uw wensch geschiedde".
Daarop ontving de Ducc de sleutel van
het fonkelnieuwe stadhuis, hij opende er
dc deur mede onder luid gejuich van dc
nanwozigen cn sprak van hot balcon af dc
nieuwe burgers toe, eindigend met deze
woorden: „we bobben een nieuwe provincie
veroverd. Hier op dezen bodem voeren wij
een ernstigen cn energioken oorlog cn dit
is de oorlog dien ik verkies tc voeren met
u boven alle andere!"
Dit mooie woord zal overgeseind zijn
naar Yoego-Slavië, dat opgehitst tegon Ita
lië, de Venetiaansche leeuwen in Trau ver
nielde. Zelfs met behulp van dynamiet wer
den eerwaardige kunstwerken vernietigd
dagteekenend uit den' tijd, dat Trau bij
Venetië behoorde, een daad van bar-
baarschhcid, die de woede van dc heetbloc-
dige Italianen in niet geringe mato opwek
te, hevige demonstraties van do studenten
in Rome tengevolge had, die het liefst in
het Yocgo-Slavische consulaat alles kort cn
klein hadden geslagen. Des tc indrukwek
kender was nu dc feestelijke inwijding van
de nieuwe provincie en het woord van den
Duce aan ,de oud-strijders: „dit is de oor
log, dit is dc verovering die mij het liefst
is!"
Fier strekten zich dc Italiaansche kleu
ren uit in de zonnige lucht cn wij meenden
op het blanke veld het woord te lezen, dat
er met gouden letters op geschreven stond:
Vrede op aarde. Aan do mcnschen van
goeden wil.
ET HA FLES.
Hot Enval Gods, door Albert
Helman. (Rotterdam, Nijgii
on van Ditrnar N.V.) 1932.
Een belangrijke cursus.
Ondanks het feit, dat het publiek dat
boeken koopt, alleen maar voor dikke fa
milieromans gevoelt en dc boekhandelaren
alleen maar zulke romans aanbevelen, heb
ben de uitgevers Nijgli cn van Ditrnar d^n
prijzenswaardigen moed gehad, ccn bundel
korte, novellistischc schetsen in het licht tc
zenden van Albert Helman. Misschien leert
men het wezen van ccn schrijver nog beter
kennen uit dergelijk werk dan uit grootcrc
boeken; zulke schetsen zijn dichter ver
want aan het dagboek, zij vormen per
soonlijke documenten voor het begrip van
do schrijversfiguur. In zijn „Opdracht"
aan dien wondelijkcn geest en levenskun
stenaar C. Vos, die tot dc literatuur behoort,
zonder dat hij zich anders dan bij uitzonde
ring aan dc kunst van het schrijven bezon
digt, geeft do pessimist die Albert Helman
is, zich reeds terstond bloot.
„Jij weet" zoo richt dc auteur zich tot
C. Vos „hoe ons leven is, onder welke
soort tribulación wij gebukt gaan wei
nige in getal, maar daarom ook nooit meer
door ons vergeten, cn om welke talrijke
dingen wij volkomen onverschillig werden.
Zoozeer, dat ik geen boek meer schrijven
kan noch wil voor kinderen of voor stille
vromen; geen lectuur die door een edele
vorm de aandacht trekt, ook als zij han
delt over waardclooze zaken. Mij is de lust
reeds lang vergaan te schrijven om bewon
dering van kameraden die naar nieuwe
zeggingsvormen haken, terwijl zooveel oude,
eeuwenoude dingen, welke telkens weer
opnieuw, verjongd en smartelijker in het
menschenh&rt ontstaan en hcrontstaan, nog
ongezegd zijn. Ik werd afkcerig van dit
spel, te moe misschien, maar zeker altezocr
teleurgesteld, nu ik de inzet ken en ook
het poovere gewin.
Waarom zal ik nu nog des avonds naai
de parken gaan, en op e<m bank l?ij stille
vijvers cn idylle droomen, en zwanen zich
zien spiegelen over wolken, en zelfs als
Narcissus vreugde zoeken in het spiegel
beeld van wat slechts nphemeer is en toe
valligheid in mij?
Het schoon bedrog laat. ik aan anderen
over; ik geloof niet meer in Zuid noch
West noch Noord, dat daar geluk zou zijn,
het groote, stille, duurzame geluk dor ze
kerheid
Als wij in dc wereld moeten staan, en
even zijn getreden uit ons zelf (dat elke
dag met nieuwe roekeloozc hardheid werd
ompantserd), wat wil men dan nog doen
met deernis, sentiment, een valsclio hoop,
een huichel-glimlacli, een banket van
woorden, woorden, woorden?
Er is heel weinig groote daad, heel wei
nig groote onverschilligheid, cn ik .belijd
opnieuw, als vaker tegen jou, dat ook ik
dikwijls zondig tegen deze koelheid die dc
nieuwe deugd is welke dc god der huidige
dagen van ons vraagt. Maar 't zou geen
daad zijn, en een groote zonde tegen dat
wat in ons diepste leeft, wanneer ik nu
nog 6chrijven ging voor zelfverzekerden en
wie zich graag vermeien in een schijnge
luk. En zelfs de lust hiertoe ontbreekt mij.
Ik weet waarom. Wij zijn van deze tijd
de vele kleinere riolen, waardoor verbruik
te stof en nieuwe grondstof, stank en voe
dend mest en afval en een vruchtbaar hu
mus uitspoelt naar liet groote cloaak, waar
in al wat goed w zinM, en wordt bewaard.
Waar in een bruine poel liet olieachtig Jlin-
steren \an de maan gezien wordt. Waar
van men zegt dat daar leven en traditie,
god cn schepping, tijd en eeuwigheid el
kander raken, zooals licht cn watervlak,
of waterdiepte on bodem, aarde en ledig
ruim.
;Nog hccrscht liet. onder dwazen tot dc
goede toon om blanke duiven voor poëtisch
aan te zien; cn onze fantasieën, schuwe,
vormloozc rioolratlen, kunnen in de schoon-
gcschuurdc winkelstraten slechts gehaat
zijn cn slechts afschuw wekken. Doch wij.
nietwaar, die dagelijks deze dieren voede
ren uit de hand, wij kennen hun geheim,
wij weten hoe al die geruste zelfverzeker
den, al die verheerlijkt lachenden, die kui-
sche extatici eenmaal ook door 't riool heen
worden uitgespoeld, tot voedsel voor de
ratten.
Ook zij moeten, vandaag of straks, ver
gaan in de kanalen van het. leven, in de
darmen van dc stad: en onder stank ont
binden, en hun aandeel brengen aan liet
nieuwe leven en de nieuwe aarde. Van deze
dingen zullen zij die leven in 't riool ge
wisser spreken, dan wie duiven voederen op
dc daken, cn wie denken dat dc vogels be
ter zijn dan aardc-dicrcn.
Wij hebben meer de vieze overalls be
mind dan 't zondagscli pak waarin wij ons
somtijds vermommen moesten: en wij we
ten ook dat. ratten en de zwarte visschen
van de modderpoel waarin wij dikwijls
zwemmen, evenzeer gewild zijn door fiun
schepper, als het schijnbaar edeler gedier
te. Nooit ook hebben wij ze als de hetere,
maar ook nimmer al3 dc slechtere schep
sels aangezien."
-i,
Deze opdracht is op zichzelf belangrijk.
Zij leert ons, dat het nog altijd tot liet be
grip der literatuur behoort, zich te verzet
ten tegen het maatschappelijk gestelde, te
gen den geest der collectiviteit., die hoe
langer zoomccr terrein wint in onze hui
dige samenleving. Wij herinneren in dit
verbond aan dc uitspraak van Carrv van
Bruggen in haar „Prometheus": „Allen, die
aan den denker verwant zijn, de recht
vaardige en de Kunstenaar, voor zoover
zijn Kunst de wecrspiegelig zoekt te wezen
van redelijkheid en rechtvaardigheid, zijn
de vijanden van' elke collectiviteit.
In een werkelijk gezonden cn goeden Staat
bestaat naar de ware redelijkheid en dc
ware rechtvaardigheid eenvoudig geen ver
langen, dit alles gaat op. gaat ondgr in
het collectief belang".
Tegen deze collectiviteit verzet zich de
geest en de ziel van den Kunstenaar. En
het is daarom niet zonder zin, dat de mo
derne literatuur telkens opnieuw haar hel
den zoekt aan den zelfkant van de samen
leving, dat zij niet meer bij machte is haar
Ideecn gestalte weer tc geven in maat
schappelijk respectabele figuren. In een tijd
als de onze, waarin hef collectieve het „nor
male" is, waarin de groote persoonlijkheid
geen kansen nicer heeft tot maatschappelij
ke' rechtvaardiging. moöt de literatuur, lile
hardnekkig vasthoudt aan haar drang tot'
accentuecring van liet persoonlijke, haar
uitverkorenen kiezen niet boven maar on
der den maatschappelijken norm. Zij zoekt
datgene, wat afwijkt, en nu zij zoo weinig ver
heven afwijkingen meer ontmoet, grijpt.vij
vanzclvc naar wat afwijkt naar beneden,
wel bewust, dat zij zelfs in deze duistere
domeinen haar vermogen van alles in het
licht der schoonheid tc plaatsen niet zal
verliezen.
Er bestaat een principieel onderscheid
tusschen dc houding van schrijvers als Hel
man en de houding van het naturalisme.
En dat. onderscheid is hierin gelegen: het
naturalisme wil het hcclo leven omvation.
Door de nauwkeurige cn bewogen weergave
van wat zich zonder voorkeur aan den in
dc wereld rond zienden schrijver openbaart,
laten de dingen zelf hun tragische scha
duwen zien. In deze kunst van Helman ligt
een bewust streven naar heroïek, zij het
dan dat het een heroïek op haar kop is, een
heroïek, waarin liet gemis en dc gebroken
heid van vele levens opzettelijk wordt be
klemtoond.
Albert Helman leidt ons, wanneer hij ons
vergezelt door dc drie nfdcelingcn van zijn
bundel, getiteld: „Onbehagen", „Vrouwen
en „Woest bereid" door een tuin vol gifti
ge geuren, een soort „jardin des supplices."
Wij willen, om den lezer don aard dezer
verhalen tc laten kennen, er drie, welke ons
bizonder hebben getroffen, in enkele woor
den uit over vertellen
Wij nemen allereerst de eerste schets, ge
titeld „Een Tweevoudige". Deze schets be
gint met de beschrijving van een kantoor
ambtenaar, waarvan ik het eerste gedeelte
voor U overschrijf:
„Om vijf uur brengt mijnheer .Jukkers de
laatste brieven die ondertcckend moesten
worden, bij de patroon. En elke dag weer
staat hij toe je zien, hoe deze zijn naam
zet onder elk beschreven vel, nadat hij het
vluchtig heeft doorgekeken; vluchtig maar,
want de patroon wist wel: op ccn brief die
Jukkers hem bracht kon hij vertrouwen. Ze
werden zonder tikfouten, in keurige, (lef-
tig-verloopendc volzinnen geschreven, die
in de twintig jaar 'dat mijnheer Jukkers
dc correspondentie van dit kantoor behar
tigde, een vertrouwenwekkende bezadigd
heid, iets bijna intiems hadden gekregen. Er
waren mcnschen die zelfs haclden opge
merkt dat de brieven waren zooals Jukkers
zelf geworden was: eenvoudig, verzorgd,
vormelijk, buigzaam. Ilij deed zijn werk
met ccn nauwgezetheid cn overtuiging die
men gemakkelijk liefde zou kunnen noe
men; daarom werd er zelfs in zulke han
delscorrespondentie iets teruggevonden van
dc mensch die nu rustig over de schrijf
machine gebogen /at, zonder te jachten,
juist zooals hij de eerste tien jaren van zijn
kantoorleven met de penhouder in de hand
had gezeten. Het was de kalmte van
iemand die weet dat hij nog rijf jaren voor
zich heeft alvorens het zilveren jubileum
te vieren, met een toespraak van de pa
troon en een envelop, cn een toespraak na
mens het andere personeel en een geschenk.
Fn wie de brieven anders las dan om ken
nis tc nemen van de schriftelijke bevesti
ging zijner bestelling, of de beleefde doch
drigendc aanmaning tot. een spoedige re
mise welke werd tegemoet gezien, vond
daarin iels van mijnheer Jukkers' bleeke
cn eenigszins magere gestalte, van zijn
keurige boorden en zijn glanzend zwart pak
en zelfs van dc drie boterhammen, een met
vlccsch. een met kaas en een met koek, die
hij elke middag uit het boterhammen-pa»
pier cn de krant haalde, waarin hij zo
zelf zorgvuldig had verpakt. De patroons
vonden zijn brieven „smakelijk", cn als
mijnheer Jukkers er ooit zelf over had na
gedacht, zou hij ze misschien vervelend cf
oudbakken hebben gevonden. Maar hij had
zich aangewend om over de dingen van
liet kantoor niet buiten de kantooruren na
te donken, dit scheen hem een voor
waarde voor zijn ambtsgeheim. En buiten
de kantoor-uren
Wat deed mijnheer Jukkers als om zes
uur het kantoor sloot, en nog een lange
avond eii ccn lange nacht wachtte, alvo
rens het weer negen uur zou zijn en de
kantoordeur opnieuw geopend werd? Won
derlijk. er was nooit iemand die de vraag
deed: „Wat doet mijnheer Jukkers in zijn
vrije tijd?" Iemand die van negen tot. zes
zijn plicht doet, nauwgezet cn ijverig, heeft
recht op een ongestoorde rust.
Men wist dat dc lieer Jukkers op Zon
dag n.aar de kerk ging, altijd om negen
uur hij was gewend op dat uur ergens
heen te gaan cn daarna ging hij wande
len, het park door. dronk om twaelf uur
zijn kopje koffie in het paviljoen, bleef
plakken als er een bekende was, ging 's mid
dags naar een bioscoop, ontving des avonds
een visite, wanneer hij er niet zelf een ma
ken ging bij iemand van 't getrouwde per
soneel. Zoo'n Zondag" gaat wel langzaam,
maar des maandags lijkt ze altijd zóó gauw
om
Men wist van dag 'tot dag waar Jukkers
was, men zag hem nooit in gezelschap
van een vrouw, hij kwam niet waar ge
danst werd of geflirt, rnen meende dat zijn
leven welkte zooals dat van vele vrijgezel
len, die 't leven zwijgend dienen, het leven
van een ander, van een zaak. In schijn ten
minste."
Wat blijkt er omtrent dezen mijnheer
Jukkers? Dat deze dorre, iederen dag als
een klok afloopende celibatair een verbor
gen leven had, dat vol was van hartstocht
en van verlangen. Dat hij iederen dag een
brief schreef aan een denkbeeldige geliefde,
en dien brief op de bus deed aan zijn eigen
adres, om hem daarna iederen dag regel
matig in het vuur tc vernietigen.
De tweede schets, die wij naar voren ha
len is dc geschiedenis, getiteld: „Dc moor
denaar en zijn zoon Een geneesheer wordt
geroepen bij den minnaar van zijn vrouw.
Hij heeft bij hem een levensgevaarlijke ope
ratie te verrichten. Hij doet, zijn werk feil
loos, hij redt het leven van den huisvriend,
die hem bedroog, maar later sterft do man
toch. door onvoldoende naverzorging. Nu
heeft de dokter liet gevoel, dat hij zich on
bewust an n zijn medeminnaar' gewroken
heeft. Door deze tragische geschiedenis
heen, weeft zich het motief van zijn zoon
tje. dot mot hem spelen wil cn door zijn
naieve verlangens cn gezegden, het geval
te schrijnender maakt.
Een derde verhaal handelt over een
„lepra'-lijdercs, die zoogenaamde „droge
lepra" heeft. Bij deze patiënten zijn geen
uiterlijke kentcekcnen van de ziekte aan
wezig, maar dezelfde vernietiging, die hij
anderen het uiterlijk aantast, voltrekt zich
bij licn inwending. Geen genezing is moge
lijk. Op zekeren dag verrast hen een ver
schrikkelijke pijn, die aanduidt dat de ziek
te hart of nieren bereikt, heeft.
Deze lepra-lijders worden op afzonder
lijke plaatsen gevangen gehouden, opdat zij
dc gemeenschap niet zullen besmetten maar
liet gelukt hun vaak tc ontvluchten, en zoo
gaat het ook met dc vrouw, die hier bp
schreven wordt. Zij vlucht, cn ons wordt
beschreven hoe zij in een leven van toomc-
loos genot in dc groote Australische steden
afleiding tracht te vinden, totdat on
miskenbare voorteekenen haar waarschu
wen, dat dc dood aanstaande is, en zij
zichzclve aangeeft bij dc politie.
Een waterdroppel ziet er geheel anders
uit wanneer wij hem bekijken door den
mikroskoop dan wanneer wij hem bekijken
met het blootc oog. Duizenden geheimzin
nige bakteriecn, die voor het blootc oug on
zichtbaar zijn, kronkelen er zich in rond.
Zoo is het met het leven ook, als men het
bekijkt door den mikroskoop ecner fijnere,
innerlijke waarneming. Die waarneming
is het instrument van Albert Helman, die
ons door zijn zeldzaam lenig en vloeiend
proza nog eens extra van de juistheid zij
ner vi9ic overtuigt.
Schetsen als hij titans publiceerde her
inneren aan het. werk van Stephan Zwcig.
Er is een verschilpunt. Helman is subjec
tiever gericht dan Zwcig. Een zekere voor
keur tol het exotische, tot het afzonderlijke
cn uitzonderlijke is bij hem bij voorbaat
oanwezig. Er staat tegenover, dat hij sim
peler is in zijn uitwerking. Wie het leven
onder zijn oppervlakte wil leeren kennen,
kan zich er niet van onthouden, dit bock
tc lezen.
Sl
Voor ik mijn literair gesprek met den
lezer eindig, heb ik nog iets op het hart.
Ik zou allen, die belangstellen in deze ru
briek, willen uitnoodigen zich terstond te
laten inschrijven voor den Cursus, dien
Mr. R. Houwink aan onze Utrcchtschc
Volksuniversiteit gaat houden over dc mo
derne kritiek. De Heer Houwink zal op
dien cursus de moderne literatuur laten
zien in haar verband roet den tijd. Hij zal
ons in de gelegenheid stellen, door zijn
breecle literatuurkennis en fijn-beschaafd
inzicht, duizendmaal meer van de boeken
die er verschijnen te genieten dan wij tot
dusver doen. Niemand, die in literatuur be
langstelt mag eigenlijk op dezen cursus-
ontbreken''
VRAAGT PRIJSOPGAAF
Langestraat 84 Telefoon 528
flesch|es a 10 gr.
DRUPPELS f 0.60 POEDERS f 0.5(
DROGISTERIJ.
Apoth. Ass.
Hondr. v. Viandcnstr. 30. Tel. 1311
Hebt U al eens kennis
gemaakt met
Telefoon 281
Groote en kleine zalen
disponibel
voor feesten, partijen enz.
■VAM
BANKETBAKKER EN KOKf
&-^.AMER.SFOORT
Speciaal adres voor
FIJNERE PATISSERIE
LANGESTRAAT 19
ONTVANGEN DE
NIEUWE COLLECTIE
DAMESKAPSALON
Tel. 435
Utrechtscheweg 77
Vakkondige en
aangename bediening
DROGISTERIJ „DE GAPER"
JULIANAPLEIN i. TELEFOON 635
NAAST APOTHEEK HAAN
In voorraad:
Devoo-Occulta Spatader- en Steun-
kousen zonder gummi en
Lasticflor elastieken lcousen met
gummi. Pracht kousen, welke aan
alle verwachtingen voldoen per paar
18.75.
TELEFOON 910
\t
LANGESTRAAT 5S
