R HAGENBEEK DÉ ÊÊMLANDER Bmiteolaedscli Overzicht Belangrijkste Woensdag 11 Januari 1933 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 166 HET CONFLICT IN 'T VERRE OOSTEN DE TOESTAND IN SPANJE DUITSCHLANDS FINANCIËN Weerbericht 4 uur 39 min. L. J. LUVOX ZOON BECHSTEIN PIANO'S Fa. R. v. d. BURG MEDEDEELiNG ADVERTENTIEN ABONNEMENTEN AGENTSCHAP TE SOEST KERKRAD ZU!D 49 BIJKANTOOR TE AMERSFOORT J. LAMBRECHTS SO ESTER WEG 107 AMER SFOORÏSC11 DAGBIAD ABONNEMENTSPRIJS per maandeD voor Amersfoort 2.10, per maand 1 0.75, per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17Vr Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 513 PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer elke regel meer f0.25. Liefdadlghclds-advcrtentlcn voorde helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—. Bewijsnummer extra f 0.05 De ondergang van de Atlanti- que. Wat was de oorzaak van den brand? De omstandigheid, dat dc luxe-sloom)joot France twee dagen na de ramp van dc [Atlantiquo in dc haven van Le Havre eveneens een prooi der vlammen dreigde te worden, heeft den vermoedens omtrent Óen onnatuurlijke oorzaak van de groote reeks scliecpsbrandcn in Frankrijk men denkc aan de Paul Lccas, de Georges Phi- lippar opnieuw voedsel gegeven. Het is ccn teeken van den tijd, dat het publick, in plaats van kalm af tc wachten, wat het resultaat is van het in te stellen onder zoek, op hartstochtelijk© wijze de sensa tioneelste vcrondcrstolEngen heeft geuit en de lezing van den minister, volgens welke men hoogstwaarschijnlijk heeft te maken met de onvoorzichtigheid van een rookcr, met woedende protesten in dc bioscopen beantwoordde. Volgens dc opvatting van 't groote publiek kan er slechts sprake zijn ■van een kwaadwillige aanstichting van den brand. De Neuo Zürcher Zcilung maakt mel ding van de zeer uiteenloopende hypothe sen, die men van de „man in the street" hoort. Zoo zouden volgens sommigen com munisten om politieke redenen een ter- reurhandcling hebben verricht om Frank rijk schade tc berokkenen. In verhand met de verbetering van dc verhouding tus schcn Pa<rijs cn Moskou neemt men aan, <lat voor den brand niet zoozeer een Rus sisch agent dan wel ccn Oost-Aziaat, dit uit nalionaal-fanatisme tegen dc Fran- $cho protectoraatsmogendheid heeft ge handeld, verantwoordelijk is. Dc tweede lezing gewaagt van ccn aanslag om con- currenticredcncn; het doel zou zijn de Fransclic handelsscheepvaart te verlam men cn de passagiers af te schrikken. In dit verband wordt gewezen op dc af en toe uit Duitschland komende berichten inzake technische apparaten, die op grooten af stand in staat zijn door electrische golvende motoren van vliegtuigen in 't ongereedc tc brengen. Tegen deze romantische op vatting eencr sabotage op grooten af stand kan onmiddellijk het bezwaar wor den ingebracht, dat andere schepen zich in dezelfde wateren bevonden en dus even- tens hadden kunnen worden getroffen. .Verder rept vooral dc rechtschc pers van ccn wraakneming der Fransche revolutio naire vakvereenigingen tegen de scheep vaartmaatschappijen. Dc Liberté beschul digt den minister voor dc handelsmarine, Léon Meyer, als burgemeester van Le Havre cn radicaal-socialist ervan, dat hij dc be schermer der vakvereenigingen is en in cidenten, zooals die aan den brand op de Georges Philippar zijn voorafgegaan, voor het publiek heeft verheimelijkt. Eveneens wordt hei mogelijk geacht, dat bij Ide vervaardiging en levering der elec trische geleidingen, waarvoor gedeeltelijk buitciilandsch materiaal werd gebruikt, sabotage is gepleegd. In dat geval zouden de controle-organen van den staat zich aan nalatigheid hebben bezondigd. Ondertusschen is liet ook nog zeer wel mogelijk, dat de brand is ontstaan door een' noodlottigen samenloop van omstandig heden en iri officiccle kringen is men voor zichtig genoeg deze lezing, die trouwens in 't belang der Fransche scheepvaart is, te verbreiden. De gemakkelijke ontvlambaar heid van 't gelakte luxehout, dc talrijk- lieid der in de moderne schepen aange brachte vcntilatie-inrichting'én, die een snel om zich heen grijpen van 't vuur begun stigen, vooral echter dc onvoorzichtigheid van lookers, zooals men die in Frankrijk dagelijks in bioscopen en schouwburgen kan vaststellen, zijn plausibale verklarin gen, vooral wanneer, zooals liet met de Atlantique tusschcu Bordeaux cn Le Havre het geval was, alleen de manschappen op het schip aanwezig zijn en dc contrülc der cabines minder nauwgezet plaats vindt. Al leen door verscherpte veiligheidsmaatrege len in do toekomst kan hierin verbetering worden gebracht. Niettemin blijven velen aan dc mogelijkheid van een misdaad ge- Ioovl-11, daar de schcepscatastrophcs zoo veelvuldig voorkomen; bovendien hebben den laatsten lijd talrijke spoorwegongeluk ken plaats gehad, die voor een deel even eens het gevolg waren van misdadige aan slagen. De ministerraad heeft een administratief, technisch cn strafrechtelijk onderzoek in geleid. Inmiddels verlangt het Fransche publiek, dat de resultaten daarvan tot in bizonderheden zullen worden meegedeeld cn fouten, die door hoogere autoriteiten mochten zijn begaan, niet zullen worden verzwegen. Na de ramp van dc Georges Philippar leidde liet publick uit het feit, dat omtrent het onderzoek liet stilzwijgen werd bewaard, af, dat men met een daad van sabotage had tc doen, temeer daar tc Port Saïd de schccpsleiding was gewaar schuwd. De ministerraad heeft, zich inder tijd trachten te rechtvaardigen door mee tc deelen, dat het onderzoek, hetwelk ver scheidene maanden heeft geduurd, niet tot positieve gevolgtrekkingen heeft geleid. Het is echter te voorzien, dat de ondergang van de Atlantique ditmaal in liet Fransche parlement een grootcr deining zal veroor zaken. China's standpunt: Wij witten geen oorlog, maar zullen strijden als het moet Genèvc, 9 Jan. (V.D.) Dc Nankingrcgce- ring heeft den Volkenbc-nd in kennis gesteld van het feit, dat zij Tokio een energiek pro test gezonden heeft, inzake den met voorbe dachten rade gcpleogdcn aanval, die niet uitgelokt is. welken de Japanners gericht hebben op Sjan Ilai Ivwan, welke stad door hen bezet is De nota vangt aan met. een opsomming van de voorafgaande daden van vernieling door dc Japanscho gendarmerie gepleegd in de eigen wijken, waarvan de bedoeling was de Chincezcn er voor verantwoordelijk tc stellen. Bovendien zijn dc operaties to Sjan Ilai Ivwan uitgevoerd volgens ccn van le voren opgesteld plan. met het doel den toe stand erger le maken, ondanks de beloften van de gedelegeerden bij den Volkenbond. Dc nota eindigt met liet onmiddellijke te rugtrekken tc eischcn van de Japanscho troepen uit Sjan Ilai Ivwan en het nemen van maatregelen, waardoor een herhaling van dergelijke daden onmogelijk wordt ge maakt cn ten slotte het straffen van de Ja panners, die betrokken zijn bij de wanorde lijkheden. China behoudt zich liet recht voor vergoeding voor de geleden schade te cischen. Tokio, 9 Jan. (V.D.) Volgens ccn bericht uit Tientsin van den correspondent van het dagblad Asahi wordt bevestigd, dat dc Ja pansche luchtstrijdkrachten van het garni zoen van Tsjintsjau gisteren dc troepen van tc Peitsjang Liang, die geconcentreerd zijn tc Peitsjang Jintse in do provincie Jehol, hebben gebombardeerd cn daar groote ver-* liezen hebben veroorzaakt. Deze berichten worden tevens bevestigd door het ministerie van oorlog. Ilct ministerie van buitcnlandsche zaken deel verder mede, dat geen onderhandelin gen zijn aangeknoopt tusschcn de Japan sche en Chineeschc autoriteiten met betrek king tot dc regeling van het incident tc Sjan Ilai Ivwan. Milaan, 9 Jan. (V.D.) De leider der Ja- panschc delegatie in Gcnève, Matsoeoka, die zich op de doorreis naar Gcnève eenige da gen in Milaan heeft opgehouden, heeft zich in een interview uitgelaten over de gebeur tenissen in het Verre Oosten. Het streven van Japan, aldus verklaarde hij, is er al leen op gericht uit Mandsjoerije een onaf- liankeTijkcn, militair en economisch veiligen staat te maken. Het optreden van de Chi neeschc generaals staat echter gelijk met het scheppen van den chaos, hetgeen door Rusland zou worden geëxploiteerd om de bolsjewiseering van Azië verder te vol tooien. Japan maakt geen aanspraken op Mandsjoerije, wil het land zelfs niet cadeau hebben, maar evenals Lngeland niet kan afzien van een onafhankelijk Egypte en Amerika niet van epn onafhankelijk Pana ma. zoo kan Japan niet afzien van een on afhankelijk Mandsjoerije. Japan zal zijn houding ten opzichte van den Volkenbond niet wijziging, zoolang hot karakter van den Volkenbond niet verandert. Wanneer ech ter de Volkenbond tot een eigen staat wordt en bevelen v il geven, doet Japan niet meer mee. Toch Japansch-Chineeschc onderhandelingen? Londen, 9 Jan. (II.X.) Volgens een be richt uit Tokio heeft de opperbevelhebber van cle in Noordelijk China opcreercndc Ja panscho troepen vandaag telegrafisch op dracht ontvangen om onderhandelingen te beginnen lot regeling van het incident te Sjan Hai Ivwan. Daarbij moet dc cisch ge steld worden, dat de Chineeschc troepen zich overeenkomstig de bepalingen van hel Boxerprotocol twee mijl achter den spoor weg terugtrekken, om te Sjan Ilai Ivwan orde en rust te kunnen handhaven. Tübingcn, 10 Jan. (V.D.) De Chincc- sclie minister-president Wang-Sin-Wci, die dezer dagen i:i Duitschland is aangekomen om een kuur door tc maken in het sanato rium voor tropenziekten te Tubingen, heeft een redacteur van het Stuttgartër Neuc Tageblait een interview toegestaan over het confljct in het Verre Oosten en cle po- sitio van China. Wang-Sin-Wei gaf als zijn meoning tc kennen, dat China het denkbeeld, dat oor log met Japan onvermijdelijk is, beslist af wijst en wel met een beroep op het feit, dat beide landen lid van den Volkenbond zijn. Overal echter, waar Japan met oorlogs middelen optreedt, zal China zich moedig en vastberaden teweerstellen. De vraag of tegenover den Japanschcn aanval een vereenigd China staat, werd door den minister-president beslist beves tigd. Sedert dc Chineeschc revolutie heeft Japan het grootste belang er bij, dat China zwak blijft. China stelt zich op liet stand punt: „Wij willen geen oorlog, doch wan neer Japan oorlogzuchtig optreedt, zullen wij strijden". Voor een oorlogsverklaring voelt China zich niet sterk genoeg, het zal echter zijn volle kracht wijden aan de afweer van da Japanscho aanvallen. Op een vraag naar liet fundamcnteelc verschil tüsschen zijn politiek en die van Tsjang -Kai-Tsjck antwoordde Wang-Sin- Wei, dat hij naar ccn werkelijke democra tie voor China streefde cn de militaire dic tatuur had afgewezen. Sedert den Japan schcn inval in Mandsjoerije waren dc mee- ningsverschillen echter op den achter grond geraakt. Het hoogste doel is thans de verdediging tegen Japan cn daarom is de strijd der meeningen over den staats vorm op den achtergrond gekomen on is een compromis gesloten. Over de verhouding tot sovjet-Rusland verklaarde de Chineeschc minister-presi- dent, clat tot nog toe geen hoop op een bondgenootschap tusschcn China cn dc sovjet-unie bestond. Buiten het herstel der diplomatieke betrekkingen tussclien heide landen is er geen enkel feit, dat als een teeken van samenwerking kan worden be schouwd. Overigens viel er niet aan te twijfelen, dat. wanneer de strijd in het Verre Oosten voortduurde, niet alleen Rus land, doch ook- andere mogendheden in conflict met Japan zouden komen. Sjanghai, 10 Jan. (V.D.) Dc opperbe velhebber van het Japansche leger in Chi na, Nakamoora, verklaarde, dat hij liet 16e cn 19c Chineeschc legercorps zou aan vallen, indien deze beide corpsen niet naar hun oude standplaatsen buiten de provin cie Je hol zouden lerugkccren. Japansche vliegtuigen bombardeerden ook gisteren dc ongeregelde Chineeschc troepen in het ge bied buiten den Chineeschcn Muur, langs de grens van dc provincie Jehol. Van Chineeschc zijde vonden voortdu rend schermutselingen pluats hisschcn Ja pansche troepen cn Chineeschc guerrilla- benden ten westen van Sjan Hai Kwan. Binnen het gebied van den Grooten Muur hcerscht echter volslagen rust. Beide par tijen schijnen hun stellingen tc versterken. Baudietcnleider achtervolgd. C har bin, 10 Januari. (V. D.) „Geen nieuws van het Mandsjoerijsche front" was vandaag te meiden behalve dan dat de. bandleden leider Li Toe, die in Noord- Mandsjoerije „werkte" naar sovjetgrondge- Licd is uitgeweken met duizend man van zijn troepen, welke ontwapend cn geïnter neerd zijn. Soe Ping Wen, Teng Chaü en Li Toe wa ren do drie beruchtste' handietcnleiders. Soc Ping Wen vluchtte reeds naar sovjet gebied, terwijl Teng Chau zich heeft over gegeven cn zijn troepen heeft laten ont wapenen. Het detachement Japansche troepen, dat Li Toe achtervolgde, heeft Iloclin bereikt, dat aan de Mandsjoerijsch-Russische grens is gelegen. Li Toe is met 1000 man naar Jman gevlucht, dat over dc grens is gele gen. De Japanners hebben den soviet-auto riteiten de uitlevering gevraagd, doch Sc- menov, dc commandant van liet garnizoen Irnan heeft geweigerd zulks te doen. Wel heeft Scmcnov verzekerd, dat de Chineezen ontwapend zullen worden en vervolgens geïnterneerd. De Japanners bij Sjang Hai Kwan. C h i n k a u, 10 Januari. (V.D.) Een deta chement Japansche troepen heeft Sjioe Men Kow. dat tien K.M. ten Noorden van Sjan I-Iai Kwan is gelegen, vanochtend om kwart over negen bezet. Op deze wijze heb ben zij het Tsjang ITsoe Liang onmogelijk gemaakt door te dringen naar dc provin cie Jehol. De Japanners bezetten twee dorpen bij Sjan Hai Kwan. Tokio, 10 Jan. (V.D.) Het Japansche mi nisterie van oorlog ontving lieden telegra fisch bericht van generaal Nakirioera, den chef van het Japansche leger in China, dat Japansche cavalerie gisteravond ten zuiden van Sjan Ilai Kwan in de richting van den Grooten Muur do grens liad overschreden en twee kleine Ghineesche dorpen liad be zet. De Ghineesche troepen trokken zonder tegenstand te bieden terug. Volgens medc- deeling van het Japansche ministerie van oorlog is dit geen nieuw Japansch offen sief, cloch slechts het betrekken van betere militaire stellingen, die thans door de Ja pansche troepen versterkt worden, liet ligt niet in de bedoeling verder in de richting van den Chineeschcn muur te trekken. Aanval op Jeliol ingezet. Tokio, 10 Januari (V.D). Officieus wordt medegedeeld, dat Dinsdag de militaire ac tie van liet Japansche leger tegen de Chi neeschc troepen aan de grens der provincie Jehol is ingezet, nadat des ochtends dc termijn was afgcloopcn, welke den Chinee schcn generaals door den Japanschcn ge- neralen staf was gesteld voor liet staken der troepentransporten in Jehol. De Japansche troepenbeweging geschiedt in de richting van dc hoofdstad Tsjau Jan. Dc Japansche troepen hebben bevel ontvan gen de Chineeschc grensplaatsen in ieder geval tc bezetten cn iederen Chineeschcn tegenstand le breken. De Japansche vliegers hebben een aanvang gemaakt met het bom bardement der verbindingswegen cn van de spoorlijnen. De fortificaticwerkzaamhe- den in de omgeving van Sjan Ilai Kwan zijn geëindigd. Het Japansche garnizoen cn de pioniers zijn opgerukt in Noordelijke richting ten einde een omtrekkende bewe ging der Chineeschc troepen te verijdelen China wenscht niet te on derhandelen. Tokio, 10 Januari. (V.D.) In opdracht van liet Japansche ministerie van buiten- landsche zaken wordt medegedeeld, dat dc Japansche regeering, militaire autoriteiten in Sjan Ilai Kwan opdracht liccft gege ven contact to zoeken met dc Chineesche militairo autoriteiten, teneinde onderhan delingen aan te knoopen over bijlegging van het conflict. Volgens een medcdeeling van het Chi- ncoscho gezantschap in Tokio hebben dc Chineesche militaire autoriteiten wederom geweigerd in Sjan Ilai Kwan in onder handeling to treden niet Japan. De onlusten breiden zich uit; schietpartijen en spoorweg- aanslagen M a d r i d. 10 Januari (II.N.). Dc onlusten in Spunje hebben vandaag vrij grooten omvang aangenomen. In enkele dorpen in de buurt van Sc villa kwam het tot botsin gen tussclien politic en landarbeiders, die- het raadhuis wilden bestormen. Met geluk te de politie, die per auto versterkingen ontving de overhand te behouden en de orde te herstellen. In de provincie Marcia hebben de anarchisten zich van een kruit magazijn trachten meester le maken. Zij overvielen verscheidene dorpen, sneden te lefoonlijnen door cn wierpen op de straat wegen barricaden op. Op den spoorweg Marcia—Cartagena was een aanslag be raamd, die echter tijdig ontflckt werd, zoo dat slechts treinvertraging voorkwam. In dc provincie Valencia hebben dc anar chisten in dc dorpen Betera cn Benaguacil de archieven verbrand en do wegen ver sperd. Een trein werd beschoten, waardoor de machinist gewond werd. Ook elders in Spanje zijn in drie gevallen aanslagen op dc spoorwegen gepleegd, die echter zonder resultaat bleven. Schietpartij to Sevilla. Parijs, 10 Januari (V.D.). Uit Sevilla wordt gemeld, dat dc vcrecniging van land arbeiders aldaar tegen Dinsdagochtend de algemecne staking had geproclameerd. Voor het universiteitsgebouw kwam het tot een schietpartij tusschcn politie en stakers. Zes personen o.w. 2 politiebeambten zijn ge wond. Twee der gewonden bevinden zich in levensgevaar. Het tekort zal einde 1932 met het tekort van vorige jaren 2070 millioen bedragen De hooge extra-uitgaven Berlijn, 10 Jan. (V.D.). In dc begroo- tingscommissie van den Rijksdag heeft do rijksminister van Financiën verder de bc- grooting besproken. Hij verklaarde dal eerst aan liet einde van Januari definitief kan worden verklaard of de voor 1932 ge raamde inkomsten worden bereikt. In to taal wordt op mindere inkomsten van on geveer 800 millioen Mark aan belastingen cn invoerrechten gerekend, verdeeld over het Rijk cn de landen. Echter niet alleen de belastingen, doch ook andere inkomsten zijn lager dan dc bcgrooting. Voor de spoor wegen moet op een tekort van 50 millioen op het geraamde bedrag worden gerekend doordat aandeden tot dit bedrag niet kon den worden geplaatst. De minister gaf verder een overzicht van de extra uitgaven, welke noudig waren, veertig millioen voor de winterhulp, 35 mil lioen \oor steun aan verschillende banken. 25 millioen voor kolonisatie nabij de groo te sleden cn 35 millioen \oor dc Charlottcn- Initio. In totaal zal het tekort einde 1932 met het tekort van vorige jaren 2070 mil liocn bedragen. De minister was in verband hiermede van rnecning, dat hoe ernstig de toestand ook is, hij, gezien den toestand in andere lan den, niet al te gevaarlijk is. Hij verklaarde verder, dat gedurende de laatste maanden geen noemenswaardige moeilijkheden met kasgeld voorkwamen. Hij verwachtte dat deze moeilijkheden tot Maart ook niet zou den ontstaan. DE MOORD OP DEN NATIONAAL- SOCIALIST HENTSCH. De opheffing van dr. Bennecke's immuniteit. Dresden, 10 Jan. (VD). De juridische commissie van d:n Saksischen landdag heeft hedenmorgen besloten de strafvervol ging voor te stellen van liet nationaal-so- cialistische lid van den landdag dr. Ben- neckc. die, zooals bekend, bij de moordzaak- Ilcntsch is betrokken. Donderdag zal het voorstel der commissie iri den Saksischen landdag zelf aan de orde komen. BUITENLAND. Duitschlancls financieele toestand. (Eerste Blad, pag. 1). Dc onlusten in Spanje breiden zich uit. (Eerste Blad, pag. 1). Verder aanvallend optreden van Japan. (Eerste Blad, pag. 1). BINNENLAND. Ernstig auto-ongeluk to Obdam. (Tweede Blad, pag. 2). De roofoverval in do Westerstraat to Amsterdam. (Eerste Blad, pag." 2). Beheerder van een Zuivelfabriek te .Tub- bega geschorst. (Tweede Blad, pag. 2). UIT DEN OMTREK. Do viering van het gouden jubileum als Vennootschap der N.V. Drukkerij v.h. L. IC Bosch Zn., te Utrecht. (Eerste Blad, pag. 3.) Medegedeeld door het Ned. Kon. Met. Inst. te Dc Bilt. Hoogste barometerstand: 774.G te llol- singfors. Laagste barometerstand: 739.2 tc Jan May en. Verwachting: Meest matige Z.W. tot N.W. wind, afwisselende bewolking, wei nig of geen neerslag, later iets kouder. De luchtdruk-veranderingen blijven snol vcrloopen. Tussclien een gebied van druk- opzet in het ZAV. on een verdere stijging aan .de Russische grens is do hooge druk. die over dc Zuidelijke helft van liet gebied lag Verder afgenomen, terwijl over het Noordzeegebied een V-vormigc secundaire depressie is 'gevórmd, samenhangend inct de kern ten N. van IJsland. Een nieuwe diepere kern, die oen 10-tal graden ten Z.W. van IJsland ligt. nadert met groote snelheid. De vorst in Scandinavië is plaat selijk wat toegenomen en ook in. Oost- Duitschland zijn do temperaturen lager. Groote hoeveelheden neerslag zijn in het afgeloopen etmaal niet gevallen. Over Duitschland valt hier en daar sneeuw. Voor onze streken is een tijdelijk ruimen van den wind met afwisselende luchten te verwachten, waarschijnlijk met weinig .of geen neerslag. LAHGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190 GROOTE BALANS OPRUIMING Spotkoopjes in alle Afdeelingen. Het ideaal van den waren muziek liefhebber. De vertegenwoordiger ARNH. STRAAT en worden ook aangenomen door ons en ons

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1933 | | pagina 1