van de Film
Aniersfoorisch Dagblad
DRIE GROOTE FIGUREN GESTORVEN
VERLICHTING
Fa.G.A. BEENHAKKER
«ACHTERBERGH
MOORE, SAINTSBURY
EN GALSWORTHY
Goede
van Uw auto
noodzakelijk.
is 's winters
Alle schynwerpers,
bumperlampen,
gloeilampen
uit voorraad leverbaar.
Si. Jorissenstraat4 - Tel. 1667
GEEFT GESCHENKEN VAN
BLIJVENDE WAARDE
PERZISCHE KLEEDJES
PERZISCHE KUSSENS
DELFTSCH AARDEWERK
KLEIN-MEUBELEN
MEUBILEERINGEN
WESTSINGEL
CECIL B. IS AAN DE GANG!
De goeie ouwe tijd is in Hollywood terug.
Vestaalsche Maagden en gladiatoren drin
ken ice-cream soda's en eten broodje met
ham in de studio-cantines, door de poorten
stuiven rammelende automobielen, volge
laden met geharnaste Romeinen, lange rijen
figuranten staan om half zes te wachten
voor het loketje van den kassier, waar de
werkdag in het studio met zeven en een
halve dollar betaald wordt. De verhonge
rende extra's eten weer Hollywood is
weer de filmstad uit vroeger dagen Cecil
B. de Mille filmt weer!
De oude tijden zijn teruggekeerd. Cecil
B. draagt weer de rijbroek en do leeren
kaplaarzen van de traditioneele filmregis
seur. De megafoons worden weer druk ge
hanteerd en tientallen assistent-regisseurs
loopen druk schreeuwend van het kastje
naar den muur. Ook de extra's hebben
weer eens geld op zak. Ivwitanticloopers
wachten buiten het hek van de Paramount
studio's. Voor velen van do armsten in
Hollywood is het spook van de crisis
misère weer voor eenigen tijd verjaagd. De
Mille filmt immers! En als de Mille filmt,
dan gebeurt er wat in de filmstad! Meer
dan zevenduizend figuranten, bijna de helft
van alle extra's in Hollywood hebben in zijn
nieuwe film werk gevonden.
Toen de eerste plannen voor zijn nieuwe
film „Het Toeken des Ivruises", bekend
werden, begon de belegering. Achttien uur
per dag rinkelde zijn telefoon, zijn deurbel
stond niet stil, stroomen van brieven sta
pelden zich op zijn bureau op. De inhoud
van al die brieven en gesprekken was de
zelfde: „Werk! Om Godswil, Mr. do Mille,
geef mij-werk! Ik heb in geen maanden
een dag gewerkt! Ik leef al weken van het
Steuncomité.mijn kind is ziek... geef
mij werk, morgen word ik uit mijn huis
gezet... geef ons werk, werk Mr. de Mille!"
„Het was afschuwelijk," zegt de Mille
met zijn zachten glimlach. „Ze wachten mij
op waarheen ik ook ging. Herkent U mij
ELISSA LANDI EN CECIL B. DE MILLE.
niet, Mr. de Mille?" vroegen zij. „Ik heb
gewerkt in de pyramiden-scène in „De Tien
Geboden". Of „Ik heb Uw moeder gekend,
Mr. do Mille." Of „Toen Uw dochtertje van
haar paard viel in Griffith Park heb ik haar
geholpen", duizenden verschillende wij
zen om mijn aandacht te trekken. Het was
moeilijk om de extra's uit te kiezen. Voor
een feestscóne hadden zich eenigo honder
den aangemeld, en wij moesten er vijftig
kiezen. De uitdrukking op het gezicht van
de anderen deed mij pijn. Ik geloof niet
dat iemand anders in Hollywood de laatsto
maand zooveel verhalen van ellende en
armoedo heeft aangehoord als ik."
„Efn wij kunnen niet eens beoordeclcn of
zij de waarheid spreken of niet," verklaart
zijn assistent. „Ik zag eens een mooi blond
meisje, dat naar ons stond te kijken, toen
wij een scène zouden gaan opnemen. Zij
was armoedig gekleed en zag er hongerig
uit. Ik ging naar haar toe en vroeg haar
hoe zij binnen gekomen was. Zij verklaarde
dat zij over den hoogen muur geklommen
was. „Ik was wanhopig", zei ze. „Ik heb in
twee dagen niets gegeten." Wij hadden kof
fie en brood klaar staan en ik zei haar dat
ze maar toe moest tasten. Daarna kon zij
zich een costuum halen en meespelen in
de scène. Wij waren een straatgevecht aan
het opnemen, waarin ecnige honderden
menschen zich verdrongen om een groep
vechtersbazen. Na een paar repetities wan
delde zij kalm weg. „Er zijn me te veel
menschen", verklaarde zij. „Ik houd er niet
van om in zoo'n gedrang te werken." En
weg was ze!"
„Bijna zeven duizend verschillende figu
ranten worden in „Het Teeken des Ivrui
ses" gebruikt. Denk U eens in wat dat bc-
teekent in Hollywood, waar het laatste jaar
zeer weinig massa-scènes werden opgeno
men. Sommigen hebben maar een paar
dagen werk, anderen spelen de heelo film
door. In een der scènes wordt een groep
Christenen in hot bosch overvallen door
een Romeinsch legioen, waarbij verschei
dene Christenen neergeschoten worden. Het
was hartbrekend om te zien hoe wanhopig
do figuranten smeekten om niet „gedood"
te worden, omdat zij, als zij eens „gedood"
waren, niet verder mee konden spelen. De
Mille, die inzag wat verlies van werk voor
sommigen zou betcekcnen, trachtte hen te
sparen, die er het ergste aan toe waren."
Een jaar geleden heerschtc er consterna
tie in de Spaansche en Florentijnsche vil
la's van Beverley Ilills, toen vijf honderd
tot duizend dollar werd afgetrokken van
het weeksalaris der groote sterren. Doch
het was dc hand van het noodlot, die op de
deuren van de kleine weckend-huisjes en
van de groote massa-pensions klopte, toen
het dagloon voor figuranten verlaagd werd
van tien tot zeven en een halve dollar. De
star werd gedwongen een auto minder te
koopen of een bontmantel te laten ver
maken, zoodat deze twee seizoenen rnee
kan, maar duizenden families in Hollywood
hebben met honger en gebrek kennis ge
maakt sinds de order „bezuinigen" door do
directies onderteekend werd.
Veertien duizend extra's staan ingeschre
ven bij het centrale figuranten-bureau, en
zoo goed als allen hebben zich behoorlijk
door het leven kunnen slaan, totdat het on
geluksjaar 1931 zijn intrede deed. Voor dien
tijd bevatte elke film toch minstens één
„groote" scóno een café, een straattoo-
neel, een kerk of een danszaal. Kwam zulk
een scène niet in het scenario voor, dan
werd deze er later nog bijgefabriceerd. Men
dacht dat het publiek zich bekocht zou voe
len als er niet zoo'n groote scène in dc film
was als bewijs dat er veel geld voor was
uitgegeven.
In één enkele scène voor „De Tien Ge
boden" gebruikte de Millo drie duizend
figuranten. Films als dc vermaarde „Into
lerance", als „De Huifkar" en „Ben Uur"
trokken scharen van enthousiasten naar
Hollywood, dio in het begin met open
armen ontvangen werden. Duizenden trouw
den op bun figurantensalaris, en talrijko
families waren voor hun onderhoud geheel
op deze verdienste aangewezen.
Tegenwoordig wordt in de meeste films
een groep van twee honderd figuranten al
een heele onderneming gevonden. Dit is
niet alleen een gevolg van bezuiniging, doch
in de eerste plaats van de technische moge
lijkheid om verschillende opnamen tot één
enkel filmbeeld te verwerken, waardoor
straatopnamen, zonder medeweten van het
publick opgenomen, de plaats innemen van
veel wat vroeger in scène gezet moest wor
den. Opnamen uit journaals hebben dik
wijls een juiste atmosferische werking in
een speelfilm dan duro décors voor figu
ranten.
Nu echter dc Mille weer een costuum-
film begonnen is, is dc mogelijkheid niet
uitgesloten dat andere films in dit genre
zullen volgen als „Het Teeken des Kruiscs"
een.groot succes blijkt tc zijn.
DE MILLE DRAAIT DE BRAND VAN
ROME.
Het machtige Rome uit den tijd der groote
Keizers, dc 6tad die voor twee duizend
jaar het middelpunt der wereld was, heeft
in de laatste maanden voor een korten tijd
een nieuw schijnbestaan geleefd. Cecil B.
de Millc's nieuwe Paramountfilm „Het
Teeken des Kruises", speelt ten tijde der
Christenvervolging onder het bewind van
den wrecden Caesar Nero, en daarom moest
het Rome van het jaar 64 onzer jaartelling
opnieuw geboren worden.
Op dc groote boerderij, die Paramount
even buiten Hollywood bezit, en die voor
dergelijke gelegenheden onbebouwd gelaten
wordt, werd een gigantische reconstructie
van de straten, dc openbare gebouwen en
paleizen die wij uit de ruines van deze
stad kennen opgezet. Dat hier werkelijk een
geweldig decor tot stand kwam blijkt wel
uit het feit, dat vierhonderd arbeiders meer
dan vier maanden lang aan de reconstructie
werkten voor één enkele meter film opge
nomen werd.
De bouw van de enorme arena, waarin
de beruchte bloeddorstige spelen uit dezen
barbaarschen tijd plaats vonden, was een
bezienswaardigheid op zich zelf, die dage
lijks duizenden nieuwsgierigen uit Holly
wood naar het terrein lokte. Het was een
getrouwe copie van het Circus Maxi mus en
bevatte zitplaatsen voor vele duizenden per
sonen.
Het overdadig luxueuse marmeren bad
vertrek, waarin Poppaea, dc roodharige
Keizerin, dagelijks in de melk van drie
honderd ezelinnen baadde (welke film van
do Mille zou compleet zijn zonder de bad
kamer!) werd op grond van architectonisch
en historisch juiste teekeningen van Ro-
mcinschc badinrichtingen ontworpen cn in
werkelijk marmer uitgevoerd.
Ook de historische tuin van Sylvanus,
waar de eerste Christenen hun geheime
bijeenkomsten hielden, werd opnieuw tot
leven gewekt.
Van de interieurs, die een getrouwe weer
spiegeling zijn van de waanzinnige over
daad en misdadige luxe, waarin zich de
Romeinsche patriciërs cn de Kcizor met
zijn hofhouding baadden, trokken vooral
dc kerkers en ondcraardscho verblijven
de belangstelling der bezoekers. Zij zijn een
getrouwe nabootsing van de catacomben,
die zich nog heden ten dage onder het
Vaticaan uitstrekken.
Voor dc voorstellingen in dc arena wer
den talrijke wilde dieren leeuwen, tij
gers, krokodillen, luipaarden, olifanten cn
beeren uit verschillende dierentuinen en
een groot circus bijeengebracht.
Een speciaal voor dit doel ingerichte
werkplaats fabriceerde „en gros" antieke
sieraden cn wapenrustingen, zooals zij in
vroeger tijd in Rome gedragen werden. Een
belangrijk deel der rekuisieten moest ech
ter bij antiquairs, verzamelaars en theater
directies geleend worden, daar het atelier,
hoe snel men ook werkte, niet tegen het
enorme aantal bestellingen opgewassen
was. Een voorbeeld van dc schaal, waarop
dc Mille produceerde, geven dc volgende
cijfers: zijn draaiboek verlangde het ge
bruik van 1500 metalen wapenrustingen, 120
drietanden, 60 werpsperen, 108 lansen, 100
korte zwaarden voor dc lijfgarde van Nero,
300 bogen met 1000 pijlen, 90 gladiator-
zwaarden en evenveel netten!
Het drillen van de Romeinsche soldaten
geschiedde onder leiding van twee deskun
digen: de Russische ex-generaal Iwan Iko-
nikow en Captain Clifford MacLaglcn, de
broeder van den bekenden filmspelcr. Het
was geen gemakkelijke arbeid, de figuran
ten met de wapenkunst der oude Romeinen
bekend te maken, cn hen aan het dragen
van de zware harnassen te wennen.
Een der grootste moeilijkheden, waarop
de Mille bij zijn arbeid stuitte, was het
vinden van een veertigtal ruiters, die in
staat waren om, evenals de lanciers van
Nero's legioenen, met het enorme gewicht
van hun helmen en wapenrustingen cn
IN DE STUDIO-CANTINE.
met dc lange bevlagdo lans in de hand op
een ongezadeld paard in vollen draf hun
krijgshaftig uiterlijk te bewaren. Daar men
er niet in slaagde onder do zich in Holly
wood bevindende cowboys hot benoodigdo
aantal te vinden moest een aantal figuran
ten onder leiding van Ikonikow, zelf een
oud-Kozak cn buitengewoon paardrijder,
voor dezo moeilijke opgave gedrild worden.
Het film-Rome, dat met zooveel kosten en
moeite opgebouwd was, bestaat niet meer.
Wat menschelijk vernuft cn energie, kunst
en arbeid in vele maanden schiepen, werd
in tien minuten tijds vernietigd.
Want Rome moest in vlammen opgaan,
evenals het echte Rome in het jaar 64 door
brand verwoest werd. Toen alle opnamen
beëindigd waren, werd de grooto brand ge
filmd. Op een teeken van Mille opendo een
werkman de toevoer tot zes cn twintig op
verborgen plaatsen aangebrachte gasleidin
gen, cn binnen enkoio oogenblikken stond
het geheele uit hout en pleister samenge
stelde gebouwencomplex in lichte laaie.
Vele kilometers in den omtrek van Holly
wood kleurde zich dc donkere nachthemel
met een rossen gloed. Tionduizenden sloe
gen op do omringende heuvels het groot-
schc schouwspel gade.
Te midden van een loeiende orkaan van
vlammen cn rook vluchtten vier duizend
gillende cn jammerende figuranten in alle
richtingen door de straten. Met donderend
geraas stortten dc zware balkenstellagcs,
die dc decors overeind hielden, ineen.
Veertig filmoperateurs fotografeerden het
imposante schouwspel met alle camora's
waarover do Paramount studio's beschik
ten. Van strategische standpunten draaiden
zij alles wat hen voor de lens kwam, en na
vijf minuten commandeerde de Mille zijn
wachtwoord „cut"! Het werk was ten einde.
Na-opnamen waren niet meer noodig, en
zouden ook niet mogelijk geweest zijn.
Want Rome lag opnieuw in asch als voor
twee duizend jaren.
VIT LONDEN
Waardeering voor dezen nobelen
Engelschen man of letters
(Van onzen eigen correspondent).
Londen, 1 Februari 1933.
In een enkele weck heeft Engeland drie
van zijn belangrijkste figuren in dc let
terkunde verloren. Eerst George Moore, een
van de fijnste kunsthandwerkers, die de
Engelscho taal als hun materiaal hebben
gebruikt, een van de meest devote pries
ters in den tempel der kunst. Daarop do
journalist-kriticus Saintsbury, een Engel-
sche lettré, dio in zijn fabelachtige belezen
heid en diepe kennis van vele literaturen
een gansch eigen cn hoogc plaats innam
in de letterkundige wereld van zijn va
derland en die misschien meer dan ieder
ander zijn volk heeft ingewijd in de schoon
heid van poezie en proza van andere vol
ken. En nu John Galsworthy, in het bui
tenland zeker de meest bekende van de
drie. Waardeering voor dezen nobelen En
gelschen „man of letters" is zelfs in het
buitenland eerder gekomen dan in zijn ei
gen land, niettegenstaande het feit dat hij
in zijn karakter en in zijn werk, (waarin
zijn karakter zich zoo sterk openbaarde),
vollediger en zuiverder Engelsch was dan
alle andere Engelsche schrijvers van zijn
tijd. Ilij bezat de beste eigenschappen van
het Engelsche ras in zoo hoogc mate, dat
hij er mee alleen scheen te staan. Zijn of-
keer van onverdraagzaamheid en aanmati-
ing, zijn medelijden met dc zwakken cn
verdrukten, zijn liefde voor het stomme
dier trekken, welke men onafscheidelijk
verbindt aan de nationale geestesgesteld
heid, maar die zich nochtans niet steeds
opvallend openbaren kwamen treffend
uit in zijn werk zoowel als in zijn persoon
lijk leven, een leven wars van gerucht en
afkecrig ook van dat doordringende licht
der openbaarheid, waarin zijn beroemde
tijdgenooten Shaw en Wells zich zoo op
hun gemak voelen cn dat vooral in deze
jaren zoo naarstig en niet zelden koorts
achtig wordt gezocht door halve cn kwart
beroemdheden, die persoonlijk decorum
minder waard achten dan de vruchten der
publiciteit. In deze nieuwste wereld, waar
in namen en carrières worden verkocht
aan de reclame, ging Galsworthy waardig
cn nobel zijn weg met een bescheidenheid
en een pretentieloosheid, die omgekeerd
evenredig waren aan zijn groote gaven en
de hooge positie, welke hij als schrijver in
nam.
Als roman- en als tooneelschrijver heeft
Galsworthy het groote succes gekregen dat
hij verdiende. In Engeland schijnt er nau
welijks verschil van meening tc bestaan
over zijn superioriteit als romanschrijver,
terwijl men geneigd is zijn tooneelwerk
minder hoog aan te slaan. liet inzicht is
verklaarbaar indien men zijn werk de zui-
ere literaire normen aanlegt. Zijn romans
waren vrij van tendenz. Dc Forsyte Saga,
een serie verhalen die terecht als dc hoog
ste openbaring van zijn kunnen wordt be
schouwd, is een schildering van het leven
van een familie van de Engelsche hooge
middenklasse, trouw en objectief gegeven en
met een kenschetsing van karakters, die
zijn personen doet leven en lijden, zooals
slechts menschen van vleesch cn bloed
kunnen leven en lijden. Soames Forsyte en
zijn vrouw Irene, die hem haatte, moeten
figuren blijven in het beeldcnmuscum van
de wereldliteratuur en zullen voor de
mcnschheid van de toekomst niet alleen
klasssieke voorbeelden worden van den le-
vensjammer, die deel wordt van den man
dio bet gehalte van de kern achter ver
blindende schoonheid niet onderkent, maar
tevens de zeer levende en belangwekkende
modellen van de menschen der Engelsche
bezittende klasse in den aanvang van de
twintigste eeuw, alsnog onbewust van de
ontredderende machten, die deze klasse
zoo spoedig daarop zou aangrijpen. Gals
worthy heeft de lotgevallen der Forsytes en
hun verwanten na den oorlog beschreven
in nieuwe romans. Men komt hen tegen in
The Silver Spoon en in Maid in Waiting.
Maar indien van een schrijver mag wor
den gevergd dat hij zijn persoon plaatst
en doet leven in hun maatschappelijke om
geving en onder den invloed van politieke,
en geestesstroomingen van hun tijd, dan
schieten deze uitvloeisels van dc Forsyte
Saga tekort in dc afwezigheid van alle re
acties op de nieuwe nooden van het tijd
perk. De helden en heldinnen er in gaan
hun weg en verliezen zich in hun futiele
bezigheid, alsof „England's green and
pleasant land" geen andere activiteit en
geen nieuwe voornemens noodig had.
Maar zoo Galsworthy in zijn romans van
na den oorlog al weinig aandacht heeft ge
geven aan de pijnlijke en ontwrichtende
schokken, welke het maatschappelijk ge
bouw moest doorstaan cn zich afzijdig heeft
gehouden van de ontstellende moreele
vraagstukken, die waren gerezen, het ver
zuim zoo men het een verzuim zou wil
len achten heeft hij hersteld in zijn too
neelwerk. De Engelschen reageeren in het
algemeen onredelijk op pogingen om hun
zelfgenoegzaamheid te verstoren cn twijfel
in hun harten te wekken aan de superio
riteit van hun instellingen. Galsworthy
heeft dit in zijn tooneelwerk herhaaldelijk
gedaan en dat is wellicht de reden waar
om, hoe zeer ook zijn meesterschap als too
neelschrijver wordt erkend, de bewondering
voor dit werk wat gereserveerd is. Het
heeft een strekking cn dit zou, ook afge
scheiden van het feit dat ze het publiek
korzelig kan maken en daarom bevooroor
deeld ten aanzien van artisticko waarde,
zonder meer het artistiek peil kunnen be
derven. Maar zooals Heyerraans indertijd
bij ons, was Galsworthy veel te veel kun
stenaar om de preek te doen overheerschen.
De moraal kan worden getrokken, maar
ze was altijd zoozeer incidenteel, dat de
kunstwaarde van het stuk er niet of nau
welijks onder leed. Ook zijn besto werk
voor het tooneel dagteekent van voor den
oorlog. Tegen het einde van de negentien
de eeuw had zich een heugelijke weder
opleving van tooneel cn literatuur in En
geland voltrokken, met kunstenaars als
Shaw, Wells, Masefield (den tegenwoordi-
gen Poet Laureate) en Bennett als verwek
kers. In dit jonge en levendige en vrucht
bare kunstleven, waaraan het publiek meer
en meer met diepe belangstelling ging deel
nemen, kwam Galsworthy op. Toen in 1906
zijn .Silver Box" voor het voetlicht kwam,
werd hij onmiddellijk begroet als een nieu
we kracht. Het 6tuk slaagde en door den
ernst en den eenvoud even goed als door
het meesterschap en het besef van de ei
schcn van het tooneel, waarmede het was
geschreven. De oorlogsmachten, die zielen
bij milliocnen ontaardden, hadden geen
vat op Galsworthy, wiens humanitaire be
ginselen, zoo vast geankerd in zijn fijn gc-
moet, een ondoordringbaar pantser waren
tegen de pijlen der oorlogspsychose. In zijn
tooneelwerk deed hij zijn best, do excessen
van redelooze vijandigheid tegen te gaan.
Andere problemen van de samenleving kre
gen na den oorlog zijn aandacht, proble
men waarvan de bevredigende oplossing
slechts kan afhangen van groeiendo rede
lijkheid. Galsworthy 6telde de problemen
met een onpartijdigheid en een rechtvaar
digheid, die de redelijkheid kon dienen en
doen wassen. Verder ging hij niet. Een op
lossing had hij niet, tenzij het die was, wel
ke kon worden gevonden in minder zelf
zucht, in beter begrijpen, in meer verdraag
zaamheid. „The Skin Game" stelde op de
ze wijze het conflict voor oogen tusschen
den ouden landadel, die zijn grond zag
wegzinken onder zijn voet, en de nieuwe
rijken, die de macht van het geld kregen
door hun fabelachtig succesrijke handels
activiteit. In „Loyalties" is op meesterlijke
wijze de frictie en de botsing geschilderd,
en de driften ontleed, tusschen Jood en
Christen, in de moderne Engelsche samen
leving. Als er tendenz is in al dit voortref
felijke werk, dan is het die, welke er op ge
richt is broederschap te kweeken tusschen
alle naties cn alle menschen, In een tijd,
waarin in eerste instantie de afwezigheid
van humanitair en broederlijk gevoel ver
antwoordelijk is voor politieke wrijving en
economischen rampspoed, daar schijnt het
licht van Galsworthy's geest met uitzonder
lijke schittering en smetteloosheid. Het. is
tevens een licht, dat waaschuwend schijnt
op de zwakke 6teenen van het menschdonu
nn»n
lottssonlrf
