CATASTROFE TE NEUNKIRCHEN
CRISISTOESTAND TE GENEVE
M 1
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
Zaterdag 11 Februari 1933
31c Jaargang No. 193
GASHOUDER ONTPLOFT
Honderden dooden
gewonden
en
NOG STEEDS FELLE KOUDE
IN AMERIKA
BERDE BLAD
MILLIOENENZWENDEL AAN
'T LICHT GEKOMEN
DE CONFERENTIE MOET
EINDELIJK BESLISSEN
Oumiddelijke decisies
bepleit
GROOTE BRAND BIJ
CHICAGO
D00DENLIJST GESTEGEN
TOT 22
1JÉ
Deelen van de stad en dorpen
verwoestTol in Keulen
en Bazel gehoord
Neunkirchen, 10 Fcbr. (V. D.) Vrij
dagavond om 6 uur t^en heeft een buiten
gewoon' ernstig ontploffingsongeluk plaats
gevonden. De grootste gashouder van het
Saargcbied, welke een capaciteit heeft van
120.000 M3, 80 M. hoog is, een doorsnede
heeft van -15 M. en een'grondvlak van 1550
vierkante meters, is door tot nu toe onop
gehelderde oorzaak in de lucht gevlogen.
De ontzettende luchtdruk heeft een ver
woestende uitwerking gehad op groote dee
len der stad en zelfs op eenigc dorpen in
de omgeving. De stralen der stad zijn be
dekt met glasscherven en dakpannen. Zoo
goed als alle ruiten der gebouwen en hul
zen in de stad zijn vernield.
liet terrein, waarop de ramp plaats had,
is door politie en gendarmerie afgezet, zoo
dat het absoluut onmogelijk is het ongeluk
in vollen omvang te overzien.
Hooveel personen gedood of gewond zijn
ir> nog niet bekend. Vast staat, dat alle be
schikbare ruimte in de hospitalen en zie
kenhuizen der stad Neunkirchen is opge-
eischt. De ontploffing werd gehoord tot in
Mannheim, Karsruhe, Landau en Heidel
berg.
De omvang van het ongeluk.
Saarbrucken, 10 Febr. (V. D.) De
vreeselijke ontploffing te Neunkirchen heeft
een groote verontrusting bij de bevolking
teweeg gebracht. Het terrein van de ramp
is in verren omtrek afgezet. Er hebben nog
eenige kleinere ontploffingen plaats gehad.
Men vreest dat het gevaar nog niet ls ge
weken, zoodat nog niemand binnen de af
gezette z,(>ne wordt toegelaten. Roode Kruis-
colonnes zijn ontboden. De politic heeft in
structie,gekregen manschappen ter beschik
king te stellen voor de afzettingen.
Eenige in de nabijheid van den gashouder
gelegen huizen zijn ingestort. Van andere
huizen zijn de daken ingestort. Tal van
personen zijn onder het puin bedolven, ter
wijl zeer veel menschen op straat gewond
zijn door steenen, glasscherven en afgewor
pen dakpannen. Eenigc straten maken den
indruk alsof zij aan een bombardement
hebben bloot gestaan. Om kwart over zeven
heeft nog een ontploffing plaats gehad, wel
ke in een omtrek van 20 tot 30 K.M. is
[waargenomen.
Het aantal slachtoffers 1C0?
Het aantal dooden en gewonden is nog
niet bij benadering bekend, daar zelfs de
politie geen overzicht van den toestand
heeft kunnen krijgen. Het verluidt dat een
zeer groot aantal personen is gedood of ge
wond. Er wordt zelfs van 100 slachtoffers
gesproken, doch officieel is nog niets be
kend.
De groote ontploffing is aan den eenen
kant tot Keulen, aan de andere zijde tot Ba
zel gehoord. Te Baden heeft men den in
druk gehad dat een nieuwe ernstige aard
beving heeft plaats gehad.
Officieele lezing.
De regeeringscommissie van het Saargc
bied geeft het volgende communiqué uit
over de ontploffing in Neunkirchen:
„Hedenavond om 6 uur 05 is door onbe
kende oorzaak de groote gashouder van
het „Neunkircher Eisen werk" voorheen ge
broeders -Stumm-Neunkirchcn ontploft. In
aansluiting hierop raakte de benzolfabriek
in brand en de in de nabijheid liggende
huizen stortten in. In verren omtrek wer
den de vensterruiten beschadigd. Ook doo
den heeft de explosie geéischt, waarvan tot
dusverre 15 zijn geborgen. Of nog meerdere
dooden onder de puinen liggen kan op het
oogenblik niet worden vastgesteld. Talrijke
gewonden, die onder de ingestorte huizen
of op straat lagen, zijn overgebracht naar
de omliggende ziekenhuizen. Do sanitaire
en veiligheidsmaatregelen zijn genomen. De
betrokken autoriteiten en vertegenwoordi
gers van de regeringscommissie vertoeven
op de plaats des onheils.
50 dooden, 250 ernstig, en 450
lichtgewonden.
Keulen, 10 Fcbr. (V. D.) Uit Saarbruc-
ken wordt gemeld, dat te Neunkirchen
thans 50 dooden, 250 ernstig- en 450 licht
gewonden geteld zijn. Tot de dooden en ge
wonden behooren niet alleen tal van arbei
ders en employé's der onderneming, maar
ook vrouwen en kinderen uit omliggende
huizen.
Alle vrachtauto's uit Saarbrucken zijn ter
assistentie vertrokken. Alle ziekenhuizen
van Neunkirchen en omgeving, tot Fric
drichsthal aan toe zijn reed6 overvol met
zwaargewonden.
Saarbrucken, 10 Febr. (V. D De te
lefoonverbinding met Neunkirchen is nog
niet hersteld.
Naar verluidt is niet de groote gashou
der ontploft, maar een benzolfabriek van
het hoogovenbedrijf. Tal van bewoners heb
ben de stad verlaten. Het deel der stad, dat
aan de zijde van Saarbrucken is gelegen,
is het meest geteisterd.
Tram van het onderstel afgerukt.
Tegen 1 uur in den afgeloopcn nacht heeft
men 40 dooden kunnen bergen. In de stad
zelf zijn 7 dooden gevallen. Een tram,
die op het oogenblik van de ontploffing in
de nabijheid van de gashouder was werd
van het onderstel gerukt. Hoeveel slacht
offers daardoor veroorzaakt werden is nog
onbekend. Het treinverkeer over de lijn
Neunkirchen-Frankfurt moest, daar ver
schillende gedeelten beschadigd waren, tot
pl.m. 10 uur stopgezet worden. Het station
Neunkirchen is zonder licht.
De gebouwen in lichter laaie.
Een II. N.-bericht, meldt, dat de geheel
nieuwe gebouwen van de mijn in lichter
laaie staan. De mijn was van de meest mo
derne installatie van het gchcclc Saarge-
bied. Men neemt aan, dat zich onder de
puinhoopen talrijke slachtoffers bevinden,
doch het schijnt, dat de moeste slachtoffers
niet onder het mijnpersoneel voorkomen,
maar wèl onder de bewoners van de hulzen
in de straten in de buurt van de mijn, die
geheel verwoest zijn. Alle ziekenhuizen zijn
•eeds vol gewonden, terwijl ook de wacht
kamers van de doctoren overvol zijn mei
personen, die zich willen laten verbinden
De opwinding onder de bevolking van de
stad is buitengewoon groot, temeer, daar
geheele straten ontruimd moesten worden
n liet vervoer van zieken en ouden van
dagen met de grootste moeilijkheden ge
paard gingen. Aan reddingswerk valt voor-
loopig nog niet te denken, daar bet gevaar
to groot is, zoodat men liet terrein van de
ramp niet durft le naderen.
Toenemend aantal slacht
offers
Chicago, 10 Febr. (VD). De met hevige
sneeuwstormen gepaard gaande koudegolf,
die nu reeds een viertal dagen in het Mid
den-Westen der Vcreenigde Staten woedt,
is do -ergste periode, die men sedert 1S89
heeft gehad. Nog steeds vallen nieuwe
slachtoffers van dc koude. Het aantal doo
den van dc laatste dagen wordt geschat
op minstens G5.
Over een groot gebied is dc temperatuur
50° onder nul. Langs dc Atlantische kust
woedt nog steeds een hevige storm, die op
sommige plaatsen overstroomingsgevaar
doet ontstaan en zeer groote matcricclc
schade heeft veroorzaakt. Gelukkig begin
nen de weerberichten iets gunstiger te wor
den en wordt voor heden een stijging van
de temperatuur verwacht in de omgeving
van de Atlantische kust.
DE AMERIKAANSCHE ATLANTISCHE
VLOOT BLIJFT IN STILLEN OCEAAN.
Washington, 10 Februari. (V.D.) Ad
miraal Pratt heeft medegedeeld, dat de
Amerikaansche Atlantische vloot uit bezui
nigingsoverwegingen nog een jaar in den
Stillen Oceaan zal blijven.
In marinekringen wordt toegegeven, dat
deze maatregel verband houdt met cle ont
wikkeling in Oost Azië.
Twee arrestaties te
Antwerpen
Antwerpen, 10 Februari. (V.D.)
recherche te Antwerpen heeft gisteren twee
personen, genaamd Florcn cn Van Schoon
bckc gearresteerd, die zich reeds eenige ja
ren uitgaven als groot-industrieclen en door
het stichten van gefingeerde ondernemin
gen tal van personen voor millioenen heb
ben opgelicht. De heide gearresteerden ope-
rcerden niet alleen in België, doch ook in
Engeland, Frankrijk, Nederland, Duitsch-
land en Roemenië. Teneinde een basis voor
hun financieclc oneraties te hebben, slicht
ten zij te Brussel de „Belgian Investment
Trust", die cr in één der voornaamste stra
ten van Brussel een luxieus ingericht kan
toor op na hield, waarin echter slechts drie
bedienden werkzaam waren. De trust was
dc kern van een concern van gefingeerde
ondernemingen en dc zaken bestonden
voornamelijk uit het aan den man brengen
van aandcelen en obligaties der zgn. onder
nemingen. Men was zoogenaamd met do
Rocmeensche regeering in onderhandeling
over den aanleg van groote waterwerken,
aan welker financiering nog slechts 30
millioen franc ontbrak. Informaties werden
onderteekend met de vervalschtc handtoe
kening van vooraanstaande personen. Ook
aan het vervalschen van cheques schijnt
men zich herhaaldelijk te hebben schuldig
gemaakt. Bij een huiszoeking in hel kan
toor vond de politie slechts de correspnn
dentie, waaruit bleek dat men een bedrag
van millioenen als resultaat van do jongste
oplielitingspogingen verwach 11e.
VLUCHT INEENS OVER DEN
ATLANTISCHEN OCEAAN.
Fransche poging om het wereld
record te breken.
Parijs, 9 Febr. (V. D.) Uit Marseille
wordt gemeld, dat de FransclVe vlieger Lu-
cicri Baussoutrot op het vliegveld 1st res bij
Marseille gereed staat om hedenmorgen
vroeg te vertrekken voor een non stopvluchl
over den Atlantischcn Oceaan naar Zuid-
Amerika, met de bedoeling het pas geves
tigde wereldrecord te breken van cle beide
Britschc vliegers Oswald Gavford en Gilbert
Xicholetts, die gisteren na een prachtig ge
slaagde non-stopvlucht. in Zuid-Afrika zijn
aangekomen.
ZES DOODEN BIJ EEN HOTELBRAND
IN NEBRASKA.
Omaha, 10 Febr. (V D.) In het groote
Milliard Hotel te Omaha in den staat Ne
braska beeft een brand gewoed, die grooic
schade heeft aangericht en door zijn snelle
uitbreiding een aantal menschen heeft in
gesloten, die niet lijdfg wisten te ontsnap
zen. Zes personen vonden den dood in de
vlammen. Dc aangerichte schade wordt ge
schat op 200.000 dollar.
ERNSTIGE VERKEERSONGEVALLEN
IN SPANJE.
Vele dcoden en gewonden.
Madrid, 9 Febr. (V. D.) Bij Gijon stortte
een geheel bezette autobus door een clefect
aan de stuurinrichtingvvan een terras naar
beneden, waarbij vier inzittenden werden
gedood en zeven zwaar gewond.
Op bet traject Caceres-Merida kwam ccn
personentrein in botsing met een goederen
trein, waardoor eenigc wagens werden ver
nield cn dertien passagiers werden gewond.
Zullen de ontwapeningsbesprekingen
op niets uitloopen?
Genèvc, 9 Febr. (V.D.) liet officieusc
Journal des Nations publiceert heden een,
naar men aanneemt, uit Fransche bron af
komstige mcdedccling, volgens welke dc
Fransche regeering dc ontwapeningsconfe
rentie thans \oor de beslissing zal stellen:
ingeval van afwijzen der nieuwe Fransche
vciliglicidsvoorstellcn een overeenkomst
uitsluitend over don stilstand der bewape
ning cn volledige handhaving van deel V
van het verdrag van Versailles (betreffen
de tie ontwapening van Duitschland) of:
vermindering der bewapening met gelijk
tijdige organisatie van do Europeesclie vei
ligheid cn het sluiten van een overeen
komst inzake dc wcdcrzijdschc veiligheid cn
hulpverleening.
liet zou in het voornemen der Fransche
regcering liggen spoedig een ondubbelzin
nige keuzo van dc conferentie to eischen.
G e n 6 v e, 9 Februari (V.D.) In het presi
dium der ontwapeningsconferentie is van
middag dc behandeling aangevangen van
dc vaststelling van het werkprogram. Hen
derson richtte tot het presidium het drin
gend verzoek geen lange besprekingen meer
toe te laten en direct lot practische werk
zaamheden over te gaan.
Dc Engclsche onderstaatssecretaris Eden
motiveerde in liet kort liet Britschc werk
program en legde er den nadruk op, dat
do Britsche rcgecring door den langzamen
voortgang der onderhandelingen verontrust
is, Indien in de komende weken geen prin-
cipicele groote beslissingen vallen, moet de
conferentie als ernstig in gevaar zijnde
worden beschouwd.
Nadolny las een schriftelijk geformuleer
de verklaring af cn legde er den nadruk
op, dat de Duitschc regcering het als een
plicht beschouwt te wijzen op hot buiten
gewone gevaar, dat zou ontstaan door een
maskccring van dc mislukking dor confe
rentie.
De Fransche minister van buitcnland-
schc zaken, Paul Boncour, verklaarde, dat
de Fransche delegatie cischte, dat de con
ferentie eerst een beslissing zal nemen over
dc beide principes van het Fransche plan,
het principe der veiligheid en do aanne
ming van ccn continentaal-Europeesch
veiligheidspact, zoomede het Fransche voor
stel in zake de unificatie der Europeesclie
lgcrs.
Ook in de zitting der hoofdcommissie zijn
vandaag cle besprekingen voortgezet. Ook
hier heeft Nadolny het woord gevoerd,
evenals de vertegenwoordiger van Uruguay,
die er als president van dc commissie voor
dc effectieven op wees, dat de tot nu toe ge
voerde onderhandelingen dezer commissie
geheel zonder resultaat zijn verloopen.
Litwinof eischte, dat een einde zal wor
den gemaakt aan de behandeling der kwes
tie van do procedure en dat de conferentie
thans dc verantwoordelijkheid op zich zal
nemen voor de principiecle beslissingen.
Ook de vertegenwoordigers van Zweden en
Nederland wijzen op dc noodzakelijkheid
van directe en definitieve beslissingen.
Dc onderhandelingen worden vervolgens
verdaagd lot Vrijdagmiddag.
Duitschc voorstellen.
Genèvc, 9 Februari (V.D.) Do basis der
Duitschc wijzigingsvoorstellen ter ontwa
peningsconferentie is: 1. do to verbieden
zware aanvalswapenen moeten vernield
worden; 2. de stand der Duitschc bewape
ning moet in dc toekomst van den stand
der bewapening der overige mogendheden
afhankelijk worden gesteld. Voorts zal van
Duitsclie zijde worden voorgesteld, dat in
hot ontwapeningsverdrag do cffocticvo
troepensterkte van ieder lancl zal worden
vastgesteld.
Voorloopig geen bijeenkomst
der vijf mogendheden.
Londen, 9 Februari (V.D.) Te bcvocgder
plaatse wordt in verband met dc berichten
in dc bladen toegegeven, dat de eerste le-
gatieraad der Britsche ambassade te Parijs,
Wigram, zich thans te Genövc bevindt, om
cle mogelijkheid tc bespreken van een nieu
we vijfmogcndhcdenconferentie, welke zich
zal hebben bezig te houden met de prac
tische rechtsgelijkheid van Duitschland cn
de Fransche veilighcidscischcn.
Tc bcvocgder plaatse te Londen is men
van mecning, dat een officieele opwekking
tot een vijfmogendhedenconferohtie voor
loopig niet wensehelijk is. Men wil in En
geland ook rekening houden met do bin-
ncnlandschc toestanden in Frankrijk.
Genèvc, 9 Febr. (V.D.) In leidende En-
gelschc kringen beschouwt men dc Londcn-
schc berichten over een te verwachten con
ferentie der vijf groote mogendheden als on
gegrond. De Engclsche regeering is op hot.
oogenblik door het voorbereidende wprk
voor de Engelsch-Amerikaansche schulden;
onderhandelingen zoodanig in beslag geno
men, dat voorloopig cle vroeger inderdaad
zeer gewcnschte besprekingen der vijf groo
te mogendheden niet kunnen, worden voort
gezet.
In sommige kringen hebben do Londcn-
sclie berichten echter ongerustheid gewekt,
aangezien Polen cn dc Kleine Entente her
vatting van dergelijke beslissende bespre
kingen ten zeerste vreezen. In goed inge
lichte kringen heerscht dc mccning, dat do
groote mogendheden eerst het resultaat van
do rijksdagverkiezingen on dc ambtsaam
vaar ding door dc nieuwe Amerikaansche
regcering willen afwachten, alvorens over
le gaan tot dc hervatting van deze bespre
kingen.
Volgens Fransche medcdeclingcn zou mi;
nister-president Daladicr voornemens zijn
in cle komende week naar Genèvc te komen.
SirJohn Simon wordt tegen het einde
der week tc Genèvc verwacht.
Een millioen dollar schade
New-York, 10 Februari. (V.D.) Naar uit
Chicago wordt gemeld, heeft een groote
brand een zeven-verdiepingen hoog op het
Ganzen-eiland gelegen graanpakhuis, waar
in 1.630.000 bushel tarwe waren opgeslagen,
verwoest.
De schade bedraagt ongeveer een millioen
dollars. 300 brandweerlieden hebben rnet
26 stralen het vuur bestreden en hebben
verhinderd dat cle brand zou overslaan op
het beleudend gebouw. De blusschingswcrk-
zaamlieden worden ernstig bemoeilijkt door
de lievige koude, 25 graden Celsius onder
nul.
De navigatie werd geleid door
een lnlandschen schepeling
Oliiciecle tegenspraak.
Me dan, 10 Febr. (Aneta) Van officieele
zijde wordt liet bericht van den Atjeh-cor-
respondent der „Deli-Courant" tegenge
sproken, volgens hetwelk cle Europeesclie
schepelingen van do „De Zeven Provinciën"
die waren achtergebleven te Koetaradja,
geweigerd zouden hebben patron illediens-
ten te verrichten, waraop zij gevangen zou
den zijn gezet.
Men deelt aan Aneta mede, dat het be
richt van dc „Deli-Courant" onjuist is, dat
or geen kwestie is geweest van het niet ge
hoorzamen aan hevelen, dat de Europee
sclie schepelingen echter slechts gedurende
korten tijd patrouilledicnsten verrichtten,
aangezien er weinig tijd was.
Ten rechte, aldus deelt men ons mede, is
slechts een Europeesclie schepeling gear
resteerd. en wel wegens dronkenschap.
Enkele bijzonderheden.
Batavia, 10 Febr. (Aneta;' Wij vernemen
thans de bijzonderheden van de vervolging
van Ilr. Ms. „De Zeven Provinciën" dooi
den gouvernementsstoomer „Aldebaran".
Onmiddellijk toen de „Aldebaran" de „Do
Zeven Provinciën" in bet zicht kreeg werd
vanaf den gouvernementsstoomer met de
vlaggen bet signaal gegeven: „Wij hebben
U iets tc zeggen".
i
j
|/j
N\
1
fik
/;7
n
N
Ts -M
-
t
'l
„DE ZEVEN PROVINCIëN"
De bemanning van cle „De Zeven Provin
ciën" antwoordde hierop met een dreige
ment voor bet geval de „Aldebaran" langs
zij zou komen. Vanaf dc „Aldebaran" werd
door den verrekijker geconstateerd dat aan
boord van de „Dc Ze^cn Provinciën" voor
bereidingen werden getroffen om uitvoering
aan dit dreigement te geven indien dat
noodzakelijk mocht zijn.
Vervolgens radiografcerde liet zendsta
tion van de „De Zeven Provinciën", dat do
bemanning besloten had naar Socrabaja
door te varen aan welk bericht de bijzon
derheden waren toegevoegd, die reeds eer
der zijn geseind.
Na ontvangst van deze berichten heeft de
„Aldebaran" een draadloos telegram afge
zonden aan den luitenant ter zee Van Bo-
Ven die zich aan boord bevond van het mui-
terschip (het telegram is op dit punt niet
duidelijk, onder de officieren van de Ko
ninklijke Marine bevinden zich de luit. ter
Zee tweede klasse H. L. van Boven en de
officier van administratie der tweede klas
se L. P. van Boven). In dit telegram werd
den officier verzocht te trachten de beman
ning te overreden. In antwoord hierop
kwam een telegram van de „De Zeven Pro
vinciën" waarin deze zee-officier antwoord
de dat de bemanning bleef volharden in
haar houding.
Nog weer later zond de „Dc Zeven Pro
vinciën" een radiogram af aan de „Alde
baran", waarin gevraagd werd waarom de
„Aldebaran" stoomde met gedoofde lichten.
Op dit telegram werd door de „Aldeba
ran" geen antwoord gegeven.
•Nader wordt nog gemeld:
In aansluiting op de vorige berichten kun
nen wij melden, dat tengevolge van den
bomaanval op de „De Zeven Provinciën", 3
Europeanen, 12 inlanders, 3 onherkenbare
schepelingen zijn gedood. Voorts is een
Furopcescb schepeling zwaar gewond en
zijn zes inlandsche schepelingen cn twee
onherkenbaren zwaar gewond. Vier inland
sche schepelingen zijn licht gewond. Dc
luitenant ter zee de Vos van Steenwijk, die
zich aan boord van het muitende schip be
vond heeft zeer lichto verwondingen opgc-
loopcn.
Hedenmorgen is een groot luchteskader
van de luchtvaartafdccling van het leger in
Ned.-Indië bestaande uit 14 verkenners cn
jagers met een transporttoestel naar onbe
kende bestemming uit Bandoeng vertrok
ken.
Tandjong P r i o k, 10 Febr. (Aneta).
Dc Aneta-correspondent, die thuisgevaren
is met dc „Piet Hein" bericht dat thans de
doodenlijst in de laatste uren gestegen is
tot in totaal 22.
Het zijn dc tamboer tweede klas P. Bak
ker, de tamboer tweede klas J. C. de Bree,
dc marinier tweede klas W. A. Kroeskop,
en 19 Inlieemsche schepelingen, waarvan er
vijf onherkenbaar verminkt zijn.
Bij de in totaal zeven zwaargewonden be
vindt zich een Europeaan, die nog niet is
geidcntificecrd. Een voorloopige informatie
aan boord van dc „Piet Hein" bracht aan
het licht dat de zwaargewonde inlandsche
matroos eerste klasse Paradja een bekend
instigator van ontevredenheid is, aan wien
vrij groote invloed wordt toegeschreven.
Voorts is aan boord van de „Piet Hein"
overleden de Inlandsche schepeling Basir,
die tijdelijk zou hebben gefungeerd als com
mandant van dc „De Zeven Provinciën".
De luitenant ter Zee De Vos van Steen-
wijk verklaarde hieromtrent overigens wei
nig met zekerheid te. weten.
Wel wist hij te vertellen, dat dc naviga
tie gedurende den muiterstocht geleid werd
door den lnlandschen schepeling Tuhurnu-
na, hetgeen door den officier geen bijzon
dere kunst werd geacht.
