G. BROUWER
Flatteuse V ootjaarshoeden ont
R HAGENBEEK
JOH. DE HEER
DÊ EEMLANDEU
Belangrijkste
Nieuws
Buitenlandse!!
Buitenland
BIJKANTOOR TE AMERSFOORT
Weerbericht
Licht
Firma DUIM BURGER
Dinsdag 21 Februari 1933 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a31e Jaargang No. 201
HET DERDE RIJK
KRUIS» 10 ,6 AMERSFOORT
NA DEN AANSLAG OP
ROOSEVELT
PROTEST TEGEN NIEUWE
BELASTINGEN
ëVBEPEDEELBNG
ADVERTENTIEN
ABONNEMENTEN
AGENTSCHAP TE SOEST
Ferd. Huijcklaan 22
J. LAMBRECHTS
SOESTERWEG 107
5 uur 52 min.
I. J. LUYCX ZOON
Mat Zijden KOUSEN
fijne tinten
f 1.50 per paar
Piano's, Orgels, Radie
AMER3FQ0RTSCI1
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10. per maand 0.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17l/a.
Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 513
DDI I? rjFR ADVERTENTIEN van l—4 regels l J .Ü5 met inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f 0.25 Llcfdadlghelds-advertentHEn voor dt
helft van den prijs. Kleine Advertentlön „KEITJES' bi) vooruitbetaling 15 regelt
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.-. Bewijsnummer extra f 0.05
Het centrum tegen de regeering-
Hitier. Een verbod der cen-
trnmpers, dat naderhand weer
werd opgeheven.
De tegenwoordige regeering in Duitsch-
land ligt niet alleen overhoop met de so-
piaal-democraten en communisten, maar
vindt evenzeer een bestrijder in liet katho
lieke volksdeel, dat politiek georganiseerd
Js in centrum en Beierschc volkspartij. Tal
rijke katholieko bonden, die de meest uit-
enloopende beroepen en 6tandcn vertegen-
voord igen, hebben in verband met de toe
komstige politiek^ beslissingen een waar
schuwend woord laten hooren in den vorm
ïvan een oproep, die ook is onderteekend
'door den gewezen rijkskanselier Marx. Het
manifest is een felle veroordeeling van het
kabinet-Hitler-Von Papen-Hugenberg. Het
geen zich sinds medio 1932 in Duitschland
beeft afgespeeld, wordt aangeduid als een
>,nationales Vcrderben". Het tegenwoordige
bewind wordt voor de voeten geworpen,
dat het het rechtsbewustzijn heeft geschokt,
de kloof tusschen de sociale groepen heeft
verdiept en haat en vijandschap in 't leven
heeft geroepen. Uitgebreide kringen van het
volk hebben den indruk aldus de strek
king van het manifest dat sommige
machthebbers geen eerbied hebben voor de
grondwettelijke volk6- en landsrcchten en
dat zij met twee maten meten. Daardoor is
bet geloof aan de autoriteit van het recht
aan het wankelen geraakt; recht en ge
rechtigheid moeten volgens de Duitsche
katholieken de grondslagen blijven voor
het Duitsche land en volk. In den oproep
wordt eraan herinnerd, dat dc rijksdag werd
ontbonden, zonder dat de nood daartoe
drong en de Pruisisohe landdag werd naar
huis gestuurd, al druischtc dit tegen de
constitutie in. De gemeenteraden in Pruisen
werden door denzelfden maatregel getrof
fen. Volgens het centrum is dit alles ge
schied om de groepen, die thans dc macht
in handen hebben, in 6taat te 6tellen de
meerderheid te veroveren, teneinde zoo
doende definitief de alleenheerschappij te
verwerven. In verband hiermee wordt dc
vrees uitgesproken, dat hiervan het gevolg
zal zijn een staatsorde, waarbij in plaats
van recht willekeur en partijdigheid, in
plaats van het algemeen belang groepsbe
langen zullen overheerschen. Bovendien
duchten dc katholieken ccn economische
orde, waarbij een rechtvaardig afwegen van
de levensbehoeften aller standen plaats zal
maken voor een eenzijdige bevoorrechting
van bepaalde lagen der bevolking, zoodat
de sociale wetgeving ernstig gevaar loopt.
Tenslotte wordt in den oproep gezegd, dat
de katholieken afwijzend staan tegenover
een dictatuur, die het volk niet veel meer
toestaat dan zich te laten regceren.
Men ziet dus, dat het centrum de wijze,
waarop het kabinet-Hitier regeert, ten
scherpste laakt, zoodat het niet behoeft te
verbazen, dat de rijksregeering in haar
eerete opwelling hierop reageerde door de
geheelo centrumspers te verbieden. Dc op-
perpresident te Minister, Gronowski, die tot
het centrum behoort, geraakte hierdoor in
een moeilijke positie, daar hij zich genood
zaakt zag de Gcrmania te verbieden. Tol
dezen stap wenschte hij niet over te gaan
^Vandaar dat hij zijn ontslag indiende.
Inmiddels is het verbod der centrums
pers ook reeds weer opgeheven. Beteekent
dit, dat de nationaal-socialisten voor het
centrum tenslotte toch nog hebben gecapi
tuleerd en moet dc herroeping van het aan
vankelijke besluit als een bewijs van zwak
te worden uitgelegd? De Kolnischc Zeitung
meent van niet en spreekt als haar gevoelen
uit, dat minister Goering geen bewijs van
zwakte, maar van inzicht heeft gegeven,
zoodat er reden is hem te prijzen. Het blad
meent, dat het centrum in den bevvusten
oproep te ver is gegaan en zich in bedoeld
manifest meermalen schuldig heeft ge
maakt aan de ergste demagogie, vooral
door de uitdrukking „nationalcs Vcrderben"
te gebruiken. Dergelijke „ontsporingen", zoo
wordt nog opgemerkt, verdienen ten scherp
ste te worden veroordeeld, doch niet door
een verbod van al de bladen, die den op
roep hebben gepubliceerd, daar zij niet dc
opstellers daarvan zijn. Een verbod van een
dergelijken omvang alleen in Westfalen
liesiaan 110 centrumbladen zou het cen
trum een gevaarlijk martelaarschap hebben
bezorgd. Bovendien hadden staatspolitieke
verwikkelingen er het gevolg van kunnen
zijn, omdat cle oproep ook in Beierschc bla
den verscheen en de Beierschc regeering het
verzoek, om deze bladen te verbieden, mis
schien met een weigering zou hebben be
antwoord en de zaak zou hebben voorgelegd
aan het staatsgercchtshof. Een opheffin,
van het verbod door het Reichsgcricht, die
in beginsel mogelijk wa6, zou voor de ver
biedende autoriteiten zeer pijnlijk zijn ge
weest. Onder deze omstandigheden zoo
besluit de Kolnischc Zeitung was het ccn
bewijs van inzicht het verbod nog te elfder
ure to herroepen.
Botsingen schering en
inslag
B e r 1 ij n, 20 Febr. (II.N.). Dc rcgcering
heeft opnieuw verschillende sociaal-demo
cratische bladen verboden, zoodat thans in
het geheel in Pruisen 35 socialistische bla
den verboden zijn.
Rostock, 20 Fcbr. (II.N.). Te Doberan
is het gisteren op drie verschillende plaat
sen tot vechtpartijen tusschen aanliangens
van dc rijksbanier en nazi's gokofnen. Een
rijksban ierman werd door een revolver
schot gedood. Hij laat een vrouw en vier
kinderen achter. Voorts werden nog ne
gen personen ernstig en een aantal andere
lichter gewond. Acht gewonden moesten in
eert ziekenhuis worden opgenomen. Ook to
Laage werd ccn aanhanger van het ijzeren
front door messteken ernstig* gewond.
Kiel, 20 Febr. (II.N.). De politie heeft ccn
sociaal-democratische vcrkiezingscourani
in beslag genomen. Dc sociaal-democrati
sche partij heeft hiertegen geprotesteerd
cn schadevergoeding gcéischt.
Berlijn, 20 Febr. (H.N.). Het congres
voor het vrije woord, dat Zondagmorgen te
Berlijn werd gehouden en waar ettelijke
honderden gedelegeerden uit verschillende
deelen van Duitscliland aanwezig waren,
is door de politie ontbonden.
Ravensburg, 19 Febr. (V.D.). Op een
centrumvergadcring te dezer 6tedc heeft
dr. Briining heden een redevoering uitge
sproken, Brüning betoogde, dat men bij de
kabinetsverandering in het afgeloopcn jaar
in ieder geval de nat.-soc. in dc regeering
had moeten opnemen, voor men tot rijks
dagontbinding was overgegaan. Het cen
trum was bereid geweest met de nat.-soc.
een regeering te vormen. Alleen de Prui
sische politic wilde het niet aan do nat.-
soc. uitleveren. Dc laatste maanden hebben
beter dan iets anders getoond, dat een ge
matigde democratie betcekenis heeft. Spr.
beeft in twee jaren ondervonden, dat men
met de thans zoo zeer gesmade grondwet
van Weimar goed regeeren kan. De talrijke
verboden van dagbladen getuigen alleen
van zenuwachtigheid cn onzekerheid. De
ware staatsman richt er zijn politiek op
het geloof en de rechtvaardigheid in don
6taat te behouden.
Uitvoerig ging Brüning vervolgens in od
de cultuurpolitiek van het centrum. Bij de
zen definitievcn verkiezingsstrijd gaat het
om het herstel van grondwettige toeslan
den. Het weren van het centrum uit de te
en woordige regeering is bewust en ge
wild.
Bij de bespreking van de verschillende
maatregelen van de rijksregeering criti-
scerde dr. Brüning vooral, dat de radio
thans wérkelijk voor partij-politieke doel
einden wordt misbruikt. Al datgene, wat
voor Duitscliland aanwezig is geweest aan
kansen op politiek en economisch gebied,
zou thans weer vernield kunnen worden.
Een volk wordt slechts dan weer gezon-l.
wanneer een midden aanwezig is, dat be
reid is het vaderland te dienen cn dat er
naar streeft do tegenstellingen te ovor-
bruggen.
Wurtemberg tegen den Ber-
lijnschen commandotoon.
Stuttgart, 20 Febr. (V.D.). Van be
voegde zijde wordt medegedeeld, dat de
Wurtembergsche regeering den rijksminis
ter voor binnenlandsche zaken om ophel
dering heeft verzocht betreffende het op
Wurtemberg betrekkende deel van zijn te
Dresden gehouden rede. Onder het op
schrift: „Handen af van Wurtemberg"
schrijft het centrum-orgaan „Das Deutsche
Volksblatt", dat rijksminister dr. Frick in
zijn rede te Dresden scherpe critiek heeft
geoefend op tal van maatregelen der Wur
tembergsche rcgcering en in dit verband
heeft verklaard, dat de Wurtembergsche
rcgcering zich niet zou moeten verbazen,
wanneer dc rijksregeering consequenties
trok en de autoriteit van deze landsrcge*
ring gevaar liep. Het Deutsche Volksblatt
waarschuwt voor plannen, die in strijd
zijn met recht en grondwet cn waartoe de
toestand in Wurtemberg geen aanleiding
geeft. Reeds het optreden van de ambte
naren der rijk6post toont, dat Wurtemberg
geen Pruisen is cn dat het Wurtemberg
sche volk op den Berlijnschen commando-
toon anders reageert dan men schijnt te
gcloovcn.
Dr. Hugenberg legt alle
commissaris-iuncties neer.
Berlijn, 29 Febr. (V.D.). Van bevoegde
zijde wordt medegedeeld, dat rijksminister
dr. Hugenberg bij het aanvaarden van zijn
ministerambt al zijn functies als commis
saris van verschillende industricele en han
delsondernemingcn heeft neergelegd.
EENJARIGE ZOMERBLOEMEN WELKE
BUITEN WORDEN GEZAAID.
Onder de eenjarige zomerbloemen zijn
verschillende soorten welke buiten, direct
Ier plaatse worden uit- izaaid. Wel moeten
bloemzaden stcéds me meer zorg worden
behandeld dan grocnlcjrzadcn. In het alge
meen zijn de zaden v,n> bloemplanten veel
fijner, de jonge kiemplantcn zijn bijgevolg
ook veel teerder ep hebben spoedig te
lijden van droogte, zware regenval, wind en
felle zonneschijn. Ook houcfen wc vooral
rekening met de aangegeven lijd van zaaien.
Zaaien we te vroeg dan kunnen late nacht
vorsten het zaaisel doen mislukken. Het
zaad mag slechts even met fijne aarde wor
den bedekt; daarom vooral moet het ent-
kiemende zaad tegen weersinvloeden wor
den beschermd. De eenvoudigste manier is:
dc bezaaide grond met een stuk jute, ccn
mat of met bebladerd rijs te bedekken, tot
dat het zaad opkomt. Gevoelige soorten
omgeven we daarna nog met kort rijshout,
dennetakjes of iets dergelijks, bescherming
tegen wind. Een voornaam ding is ook het
tijdstip van uitdunnen van de jonge zaai-
plantcn. Vooral wanneer cr wat dicht ge
zaaid is moet dit tijdig geschieden, daar bij
een te dichte stand de plantjes ijl en slap
opgroeien cn spoedig omvallen. Dit uildun
nen doen we liefst op een regenachtigen
dag; dan zullen de plantjes er het minst
an te lijden hebben. De afstand waarop
moet worden uitgedund is hieronder bij de
soorten opgegeven. In den vollen grond kan
worden ge/aaidCalliopsis, Calendula of
goudsbloam, Centaurca of korenbloem,
Chrysanthemum carinatum of eenjarige
Chrysant, Clarkia, Delphimum Ajacis of
eenjarige riddersporen, Eschscholtzia of
slaapmutsje, Nigella damascena of juffertje
in het groen. Bovenstaande soorten kunnen
in het laatst van April of begin Mei wor
den gezaaid en dunnen we uit tot op onge
veer 30 c.M. afstand. Balsaminen zaaien we
in Mei en dunnen we tot op 30 c.M. Godctia
of zomerazalea zaaien we ook in Mei; de
lage soorten dunnen we tot op 20 en de
hooge soorten op 30 c.M. afstand. Reseda
en Papaver zaaien wc einde April of begin
Mei, ze worden uitgedund tot op 25 c.M.
Iberis of scheefbloem zaaien we ook ter
zelfder tijd cn dunnen wc uit tot op de
zelfde afstand; deze soort laat zich echter
goed verplanten, zoodat We de uitgetrokken
plantjes kunnen gebruiken. Lathyrus of
siererwten zaaien we in April; de zaden zijn
betrekkelijk groot en worden gelegd op
afstanden van 20 c.M.
Wenscht ge 't beste voor Uw hiin
Bloemen en ook planten, beide?
Kiest 't betrouwbaar adres
KWEEKERIJ DE „HORSE WEIDE"
Zangara tot tachtig jaar ge
vangenisstraf veroordeeld
M i a m i (Florida), 20 Februari. (V.D.) On
der buitengewone belangstelling is de ge
rechtelijke behandeling aangevangen van
de zaak tegen Zangara. die een aanslag
heeft gepleegd op Roosevelt.
Nadat de dagvaarding was voorgelezen,
verklaarde Zangara te bekennen, dat hij al
le vier hem ten laste gelegde feiten heeft
gepleegd. De feiten betroffen: een poging tot
moord op den gekozen president der Ver-
eenigde Staten, Roosevelt, en op drie bij den
aanslag gewonde personen.
Het eerste wordt behandeld de aanklacht
wegens den aanslag op Roosevelt. De aan
klachten wegens aanslagen op burgemees
ter Cermak cn 'mrs. Cermak werden nog
niet aan de orde gesteld, omdat het O.M.
afwacht of deze slachtoffers er het leven
zullen afbrengen.
Later wordt gemeld, dat Zangara tot 80
jaren gevangenisstraf is veroordeeld.
Zangara heeft hot vonnis lachend aan
gehoord. Hij riep uit: Wat? Maar tachtig
jaren? Wees niet zoo leuk. Geef mij meer-.
Dc rechter antwoordde: Dat kan!
STOOMSCHIP VERGAAN.
Tien man om het leven gekomen.
Madrid, 20 Febr. (V.D.) Een Spaansch
stoomschip, dat 350 ton meet, is tijdens een
storm aan de kust van Asturiê vergaan.
Tien leden der bemanning zijn om het leven
gekomen.
De mogelijkheid eener lang
durige algemeene staking.
I5 a r ij s2 0 Febr. (V. D.) Hedenmorgen
zullen in geheel Frankrijk alle beambten
cn het geheelo overheidspersoneel geduren
de korten tijd het werk neerleggen Hoewel
deze algemeene staking slechts demonstra
tief is bedoeld en van korten duur is, wordt
het gehccle openbare leven cr volkomen
door gemetamorphosccrd.
Het .postkantoor tc Parijs sluit eveneens
voor ecnigen tijd zijn deuren, zoodat cr
oen volkomen stagnntio in het openbare
leven van geheel Frankrijk ontstaat, waar
van dc gevolgen thans nog niet zijn tc
overzien.
Ook de onderwijzers hebben zich bij dc
jirotestbewcging aangesloton met het go-
volg, dat de lessen in den niiddugschool-
tijd heden een half uur na het normale
aanvangeuur zullen beginnen. De gehccle
protestbeweging vandaag kan men be
schouwen als een soort generale repetitie,
want dc verschillende vakbonden zijn vast
besloten om in ernst tot een algemeene sta
king van langen duur over to gaan, indien
de financieelo senaatscommissie de voorge
stelde cn door de Kamer reeds aanvaarde
belastingsvporstcllcn goedkeurt.
Met dreigende gevaar van een alge
meene staking, die geruimen tijd zal kun
nen duren, is aanleiding geweest voor den
sedert 1920 in Frankrijk bestaande techni-
schen hulpdienst tot het verspreiden van
een oproep aan alle leden, die worden op
gewekt onmiddellijk mede tc doelen of zij
bereid zijn de voor hen gereserveerde pos
ten in geval van nood te bezetten.
Te. St. Brieux in Bretagne is een pro
testvergadering vin 15.000 landbouwers
gehouden, waarin een motie is aangeno
men, welke do regeering uitnoodigt geen
belastingmaatregelen te treffen zonder
eerst overleg met de landbouworganisaties
gepleegd te hebben. De hoeren zullen de
betaling der belastingen staken, indien de
regeering niet terstand maatregelen treft
om verlichting in den toestand van den
landbouw te brengen.
To Boiirgcs, Nancy en in verschillende
andere steden zijn eveneens protestverga
deringen gehouden, waarin met staking
der betaling van de belastingen werd go-
drcigd.
P a r ij s, 20 Februari. V.D.) Bijna zonder
uitzondering hebben dc ambtenaren en het
overheidspersoneel heden het stakingspa-
rool, dat door hun vakbonden als protest
tegen de door dc Senaatscommissie voor
financiën voorgestelde belastingmaatrege
len, was uitgevaardigd, opgevolgd. De pro
teststaking van heden was slechts als een
waarschuwing aan de regeering bedoeld cn
duurde slechts kort, zonder ergens inciden
ten te veroorzaken. Autobussen en trams
stopten te 10 uur precies op de plaats waar
zij zicli toevallig bevonden cn bleven staan
tot 10 min. over 10. Politiebeambten in bur
gerr beperkten zich cr toe proces verbaal
op te maken van de verschillende vcrkcers-
storingen. Het trein- en metro-verkeer werd
niet gestaakt. Het binnen- en buitenlandsch
telefoonverkeer was cenigc uren onderbro
ken. Ook het postpersoneel sloot zich bij de
staking aan, door vanmorgen slechts éón
bestelling rond tc brengen. De pneumati
schc buizenpost stond eveneens stil. Op de
douane-, belasting- en tabaksbureaux, was
het werk gedurende een uur gestaakt.
Ook in de provincie is de staking rustig
verloopen. Te Rijssel zijn de postbeambten
in plaats van vanmorgen te 5 uur, pas te
gen 9 uur op de postkantoren verschenen.
en
worden ook aangenomen
door ons
en ons
BUITENLAND.
Dc proteststaking in Frankrijk tegen do
nieuwe belastingen.
(Eerste Blad, pag. 1.)
Brüning verdedigt dc grondwet van Wei-
mar.
(Eerste Blad, pag 1.)
Vonnis tegen den dader van den aanslag
op Roosevelt.
(Eerste Blad, pag. 1.)
Treedt Japan uit den Volkenbond?
(Eerste Blad, pag. 2).
BINNENLAND.
I)c vergadering der Tweede Kamer.
(Tweede Blad, pag. 1).
SPORT.
Soussa wint het Europcesch kampioen
schap biljarten.
(Tweede Blad, pag. 2.)
STADSNIEUWS.
Lozing van Kees Boeke uit Bilthovcn in
dc Pallas Athcncschool.
(Eerste Blad, pog. 3.)
Vergaderingen van den Plaatselijken Raad
uit A. B. B. cn S. D. A. P. in „dc Valk" cn
„de Keizerskroon."
(Eerste Blad, pag. 3.)
Medegedeeld door het K.N M.I. tc De Bilt.
Hoogste barometerstand 775.5 te Isa fjord.
Laagste barometerstand 750.8 tc Mar
seille.
Verwachting: Matige. YV. tol N. wind, af
wisselende bewolking, waarschijnlijk
sneeuw of hagelbuien, lichte tol matige
vorst des nachts, ovej-dag temperatuur om
het vriespunt.
De gisteren gemelde depressie trok ver
der Z.-Z O.-waarts cn brengt hier tc lande
sneeuw. Zij wordt door een vrij sterke stij
ging op IJsland gevolgd en aangezien de
hooge drukking uit Noord-Scandinavie
aanhield en een diepe depressie stand
houdt in de Middellandsche Zee, blijft de
algemeene toestand gunstig voor vorst in
onze streken, al zou dc N.W. wind aan
vankelijk slechts temperaturen om het
vriespunt brengen die tijdens opklaring des
nachts door lichte tot matige vorst worden
afgewisseld. Gemiddeld nam dc strengo
vorst in Scandinavië iets af, maar plaat
selijk daalt de temperatuur in NoQrd-Fin-
land tot minus 39° C. en in Duitscliland
heeft de strenge vorst zich over het Mid
den en Z.W. uitgebreidt. De orkaanachtige
storm in Z.O. Frankrijk is iet* afgenomen.
In Schotland waait het krachtig uit N.W.
In Middcn-Duitschland is het helder en
windstil, in het Z. en O. valt sneeuw. Op
de Britsche Eilanden regen en natte
sneeuw.
IANGESTRAAT 49-51 TELEFOON ISO
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
Inruilen van instrumenten
tegen zeer hooge prijzen.
DAMES-MODEZ A AK
ARNHEMSCIl EWEG 26