A. SCHOTERMAN ST. EMILI GEVESTIGD 1878 UTR.STRAAT 17 1928 per flesch f 1.45. per anker f58.50 EEN KONINKLIJK KABINET? HIEUW PARIJS m MASSA'S SLIJTERIJ A. H. VAN NIEUWKERK N.V. HET VOLK HEEFT ER RECHT OP 3,Stalen stalbezems" zijn noodig WIJNHANDEL TEL14S DE MUITERIJ OP DE „ZEVEN PROVINCIËN" OOK VOOR HUISHOUDELIJKE ARTIKELEN LANGESTRAAT 35 DE ZESDAAGSCHE TE STUTTGART Ko?ie Beekstr. 6 Tel. 543» Beekenst.laan 10 COMPLETE MEUBILEERING 18 M ODELKAMERS SOUSSA KAMPIOEN VAN EUROPA HUMORHOEKJE a Prof. Gerretson en Prof. van Vuuren spreken voor de Nationale Unie 's-G raven h a g e, 19 Febr. De Nationale Unio heeft gisteravond een samenkomst ge houden waarbij de groote zaal van Twee Steden Palace geheel gevuld was. Voorzit ter was prof. van Vuuren. Prof. dr. C. 'Gerretson, die den poli- tieken toestand behandelde, zei, dat ons Volk, instinctief de muiterij op de „Zeven Provinciën" begrijpt als ten tragische open baring van de diepinvretende gezagcrisis, die het Rijk aan den rand van den afgrond Leeft georacht; do reactie op deze schok kende gebeurtenis heeft met ontstellende duidelijkheid de ware antithese, welke toans ons volk verdeelt, duidelijk gemaakt. Tegenover hen dio de erfgoederen der natie Wincn handhaven staan onverzoenlijk zij, tiie zich verheugen over de ontbinding van Rijk en Rijksgezag. Dio tegenstelling is niet te overbruggen. Diep en algemeen is de ver ontwaardiging over de stuitende taal in en buiten de Volksvertegenwoordiging ge sproken. Moet het Volk langer dulden dat in het huis des Volks het Volk in zijn diep ste gevoelens wordt gehoond? Moet het huis des Volks worden oen huis van geestelijke ontucht? Voor het woord van den volksver tegenwoordiger die het brood blijft eten van don staat welken hij ondermijnt en verguist, heeft men slechts do meest hart grondige verachting. (Applaus). Dergelijke ontrouwe ambtenaren moeten kort en krach tig oneervol ontslagen worden. (Applaus). Maar wat baat verontwaardiging, zoo niet (le wortel van het kwaad ontdekt en uitge rukt wordt? Deze wortel ligt niet bij de muiters; niet zelfs bij de beroeps- of ama teurophitsers; zij ligt bij een Overheid, die sinds jaren het gezag ondermijnt, door den princlpieelen vijanden van dat gezag deel te geven in den staet en zijn diensten. In dezen nood schaart, als van ouds, het volk zich orn Oranje; er was, in de ont vangst van Hare Majesteit bij haar thuis komst iets meer dan persoonlijke hartelijk heid, ook iets als een beroep op haar staat kundige leiding. In dit verband wees hij op het bij die gelogenheid gegeven optochtver bod; gelijke monniken, gelijko kappen; de „communistische partij" mocht op 20 Sep tember niet, dus de „orangistisehc dito" ook nu niet „demonstreeren". Voor deze. mentaliteit is er geen principieel onder scheid tusschen de historische natie, die zich spontaan om Oranje schaart en het rapalje, dat naar Den Haag afzakt om rel letjes te maken; beide zijn „volksmassa's", die betoomd moeten worden. De critick moet echter niet worden gericht tegen één persoon, den toevallïgfen magistraat. Maar belangrijk is 't feit, omdat 't ons een blik geeft in de mentaliteit van de tegenwoor dige magistraatspersonen. De Burgemeester van Den Haag kent 't volk niet (applaus), zoomin als burgemeester Copes van Catten- burgh het in 1830 kende. Het standpunt on zer magistraten is om te vallen naar de ko- mendo macht (applaus), denkt maar aan Rotterdam in 1918. Daartegenover hand haaft hij met nadruk het recht der histo rische natie. Niemand wil Oranje in den partijstrijd betrekken; doch hij verzette zich dat het oranjelievend volk als een gevaar lijke factie op denzelfden voet wordt gc- tracteerd als de communisten. (Applaus). De politieke crisis, welke wij doormaken, is slechts een uitvloeisel van de gezagscri sis, zij is wezenlijk, een crisis van het vi- geerend politiek regime, het parlementaris me, volgens welk stelsel geen Regeering zich kan handhaven zonder den steun van een meerderheid in het parlement. En dit heeft geleid tot een steeds sterker medere- geeren van het Parlement. Aan dat stelsel is thans de grondslag, een homogene meerderheid in het Parlement, ontvallen. De heeren hebben de consequen ties van hun werk nimmer willen erkennen en het resultaat is een Regeering als de huidige Regeering Ruys, die tot een echt parlementair kabinet staat als een gladak ker tot een rashond. (Gelach en applaus). Men speelt in de laatste jaren een poli tiek stelsel, dat niet meer werkt. In dit spel zijn klem en gezag van Parlement en Re geering beiden steeds meer zoek geraakt. Het spel is nu in gekibbel ontaard en nu zitten wij, op een critisch moment in de ge schiedenis zonder reëele leiding. Met een Regeering welke geen gezag heeft en een Kamer, welke evenveel gezag heeft (ge lach). Een passage uit een brief van een soc.-dem. geleerde, welke prof. Gerretson voorlas, zegt ,o,ns volk is rijp voor een bolsjewistische of fascistische revolutie". Zoo is hot, zoo voelt het geheele volk. Wat ons volk begeert en behoeft is een Regeering die regeert, een Overheid, die lei ding geeft, die gezag heeft, die orde schept cn dit gezag met hard.o hand handaaft te gen alle roode en rozeroode oppositie in. De kabinetscrisis. Kan dit doel worden bereikt of bevorderd door de thans overhaast aan de politieke crisis gegeven oplossing. Zeker niet. Door dit staatsrechtelijk monstrum is de slechtst mogelijke oplossing gegeven en wordt elk poging om een zuivere uitspraak van het voljc te krijgen hartgrondig gefnuikt. Hoog stens kan deze leiden tot een z.g. nationaal parlementair kabinet, dat nog zwakker zou zijn dan het huidige. Hij critiseerde het ai- vies tot Kamerontbinding, en de poging om het conflict over do bezuiniging tot inzet van den strijd to maken. Immers op dit stuk zijn Regeering en Parlement beiden in verzuim; dit Kabinet mist elk moreel recht eich op dit punt op do natie te beroepen. Op alle hoofdpunten van beleid zijn Regee ring en Parlement homogeen in het afkeu renswaardige geweest in het oog van het volk (Applaus). Rest den kiezer dus slechts te stommen voor een partij. Maar dit heeft nog minder zin, aangezien program en can- didatcnlijst reeds vóór het conflict zijn op gemaakt. Bovendien weet de rechtsche kie zer volstrekt niet of hij door zijn stem de totstandkoming door den heer Aalberse van een rood-radicaal of blauw-conservatiof kabinet bevordert; hij stemt dus in den wind. Wat nog restte van het volksrecht is volmaakt illusoir gemaakt. (Applaus). Het volksrecht is een farce geworden. (Applaus). De geheele ontbinding is nonsens. Werke lijk doel der ontbinding is dan ook niet raadpleging, maar uitschakeling van volk en volksinvloed. Door deze ontbinding ver lamt rnen opzettelijk en kunstmatig den in vloed der herstelbeweging en belet men l.V.nstmatig der gezagscrisis tot rijpheid te komen en politieke vorm en stootkracht te krijgen. Is eenmaal het volk weer voor vier jaren uitgeschakeld dan kan men rustig achter de schermen een nieuw kabinet tim meren en wordt, onder een nieuwe firma, de zaak op den ouden voet voortgezet. Kamer ontbinding, het „ultimum remedium tegen over een dreigende overheersching van de natie door haar eigen vertegenwoordiging", wordt thans toegepast om deze overheer sching te bevestigen. Zelden is de letter van do Grondwet op met den geest strijdiger wij ze misbruikt. Door deze revolutionnaire, on verantwoordelijke daad is eon der kost baarste prerogatieven der Kroon door mis bruik in gevaar gebracht. (Applaus). Een Koninklijk Kabinet. Was er dan geen andcro uitweg? Zeker: het parlementarisme is ten onzent niet meer dan uit Engeland gerecepieerd gewoonte recht, maar berust niet als in Duitschland. op een grondwettig voorschrift. Met stelsel vervalt dus vanzelf nu zijn grondslag, een stabiole working majority, vervalt, zonder dat forceeron of wijzigen van de constitutie noodzakelijk is. Nu het laatste pseudo-par lementaire kabinet in do minderheid is ge komen, had het kort en bondig behooren af te treden. De weg zou daardoor zijn vrijge komen voor een Koninkrijk, van do parle mentaire partijen onafhankelijk Kabinet, dat met eenige duidelijke richtlijnen om trent de thans essentieels punten van staatsbeleid, de gezagsquaestic, de bezuini ging, de werkeloosheid zou hebben kunnen optreden. Geen mcnsch, die zich tegen het staatsgezag verzet, mag in staatsdienst blij ven. (Applaus). Bezuiniging met inkrimping au de veel te diep gaande bemoeienis van den Staat met velerlei. Bestrijding van de werkloosheid door tot eiken prijs werk te geven, desnoods met opoffering van de klas sieke oeconomie, omdat anders het volk te gronde gaat. Had het Kabinet dit gewild cn had het dan het ontbindingsbesluit in den zak gehad, het zou een sterke positie heb ben gehad. Wie zou voor eenige maanden een nieuw Kabinet hebben willen vormen? Deze vraag is gesteld door een der mannen voor wicn van de toekomst nog veel te ver wachten is, Colijn. Maar anders dan in Duit6chland, ontbreekt bij onze groote man nen op het oogenblik, dat ze wel eens t.oo- dig zijn, te veel de opofferingsgezindheid. Zoo'n Koninklijk Kabinet, als prof. Ger retson zich denkt, had zijn kracht moeten zoeken in volstrekte homogeniteit, en a!s voorwaarde om die te verzekeren en tc handhaven, in de wederinstelling van een reëel minister-presidentschap. Deze instel ling, sedert 1898 herhaaldelijk beproefd, door Kuyper tot stand gebracht doch door De Meester weer afgeschaft, is 'net eenige middel ora de discipline in het Kabinet te handhaven; geschillen tusschen de. departe menten vlot op te lossen; eventueel noodige personcel6\vijziging in het Kabinet aan te brengen; in één woord, die volstrekte een heid in het Regceringsbeleid te verzekeren, dio thans meer dan ooit eisch is van een krachtig bewind. Zulk een homogeen onafhankelijk Ko ninklijk Kabinet zou, het ontbindingsbesluit in den zak, tot aan de verkiezingen hebben kunnen regecren en zijn merk zetten. Dan zou het volk over dat Regeeringsbeleid hebben kunnen uitspraak doen; de raad pleging van het volk zou dan zin nebben gehad. Doch als die verkiezingen tegen dat Kabinet zouden uitgevallen zijn? Dan zou aan de oppositioneele meerderheid de Re geering moeten worden aangeboden: maar dan zou spoedig op constitutionecle wijze worden vastgesteld, dat die meerderheid al leen homogeen is in het negatieve, dat zij geen positieve staatsgedachtc vertegenwoor digt, en dat zij daardoor het recht van re gecren verbeurt en aan de minderheid moet overlaten. Zou zulk een minderheidsregeering on democratisch en tragisch zijn? Prof. Gerret son betwijfelt het: de lessen der historie vloeken op dit punt met de leer der demo cratie. Al wat groot is in de geschiedenis des Vaderlands, is door minderheden ver richt; èn de calvinisten in de 16e eeuw, die onzen Staat hebben gesticht, èn de natio nalisten in 1813, die onzen Staat hebben hersteld, èn de liberalen in 1848, die onzen Staat zijn vorm hebben gegeven, vormden minderheden. Hij weet niet of het ons Volk gegeven zal zijn nog schoonere bladzijden te lezen, dan die waarop de geschiedenis van Wijnkoops revolutiepoging af tot deze mui terij op de „Zeven Provinciën" staan ge schreven. Moch dit zoo zijn, dan is hij over tuigd, dat een minderheid zo schrijven zal. (Applaus). .Verwekke God, besloot hij, dat onder ons volk spoedig een nieuwe minderheid, die, onder leiding van Oranje, den moed en de kracht heeft, den Augiasstal van onzen Staat met „6talcn 6talbezoms" te reinigen. Zulk een minderheid zal in enkele maanden de meerderheid van het, in zijn kern, nog gezonde volk achter zich hebben. (Dave rend, langdurig applaus). De „Zeven Provinciën". Prof. L. van Vuuren sprak vervolgens over de „Zeven Provinciën". Hij wilde niet spreken over schuld en straf, doch in be wogen woorden schetste hij den indruk, welken do muiterij heeft gemaakt op de generatie, waartoe hij behoort, die in do laatste veertig jaar den bouw van het In disch Imperium heeft voltooid. Er was, tij dens do vaart van het muiterschlp, een nachtmerrie cn een leed; de nachtmerrie is geweken 10 Februari, toen het 6chip dicht bij de plaats van Coens eerste Rendez Vous, waar hij do grondslagen legde van het Indische Rijk door hetêcheppen van een eigen rechtsgebied zich had overgegeven. Maar het leed blijft. Er is diepe rouw in de harten van zijn generatic, dio zich heeft ge offerd voor een ideaal; zij ging niet naar In- die om winstbejag, doch .omdat er een le venswerk lag. In zijn tijd -kon het Binnenland6ch Be stuur rekenen op de kracht en het vertrou wen van den Europeeschen fuselier. (Ap plaus). Over de karige betaling werd niet gesproken of geklaagd. (Applaus). Toen hij na 12 jaar harden dienst met verlof kwam had hij nog geen f 35 in de week; daar doet geen gemeentewerkman van Den Haag het voor. (Applaus). Karig was ook de waar deering. Het leed blijft door de bedreiging van het levenswerk dezer generatie, door duistere elementen, die nooit het offer heb ben gekend, dat velen dezer generatie heb ben gobracht, getuige het kerkhof van Pi- tocdji, niet ver van Oleh-loh, waar hot muitcrschip zijn tocht begon langs Suma tra's Westkust, waar een vorige generatie zich met alle kracht had gegeven voor het wolzijn van het volk. Doch bij Straat Soen- da eindigde de nachtmerrie. En prof. Van Vuuren besloot met Coens woordon: ik sweor u by den Allerhoochstc dat Noder- land geen vyanden heeft die haer meer hin der en schade doen, dan d' onwetendheyt en onbcdachtheyt (hout bet my ten beste) die onder UEd. regneert en de verstandigen overstemt. Hierna werden liet eerste cn zevende cou plot van het Wilhelmus gezongen, beide ge volgd door een daverend: Leve de Koningin! Een telegram. De heer J. L i e f t i n c k las het telegram voor dat mr. 't Hart in den Volksraad de schriftelijke vraag tot de Rogcering heeft gericht, of zij niet van meening is, dat in verband met het feit, dat de Ned.-Ind. amb tenaar met verlof op nonactiviteit ir. Cra mer, die in hot openbaar uitdrukkingen zou hebben gebruikt, waarin hij zijn vreugde uitsprak over het gebeurde aan boord van De Zeven Provinciën, ft ietalle termen aan wezig zijn dien ambtenaar oneervol uit 's lands dienst te verwijderen. (Daverend ap plaus). Hij noemde dei) heer Cramer óf een ontzaglijke fantast óf een reusachtig hui chelachtig comediant (Applaus), wiens ge drag als volksvertegenwoordiger onzegbaar afschuwelijk is. (Applaus). Ligt het niet op den weg der Nationale Unie mr. 't Mart, die dit initiatief heeft genomen, een telegram te zenden. (Daverend applaus). Prof. Gerretson verklaarde, dat de man op wien hij had gedoeld, is ir. Cramer en dat het nu zal blijken of de Regeering inder daad het gezag handhaaft. De circulaire van den Gouverneur-Generaal geldt in de eerste plaat6 een ambtenaar als hij en durft de Regecring haar niet tegen dezen ambtenaar toepassen, dan is ze geen knip voor haar neus waard. (Bravo cn applaus). Namens de Nationale Unie zal het tele gram aan mr. 't Hart worden gezonden. (Applaus). DE VERKEERSBOK TE ZALTBOMMEL. Maandagochtend is het laatste stuk van do montagebrug van de nieuwe verkeers brug to Zaltbommel aangebracht. Dit ge schiedde door twee groote bokken. Om kwart voor tien was de verbinding tusschen Noord cn Zuid practisch tot stand geko men. Een cn ander geschiedde onder enor me belangstelling van het publiek. Nage noeg alle scholen hadden vrijaf gegeven. Zooals men weet, wordt de brug gebouwd door de N.V. Werkspoor tc Utrecht. Hoe de officicele opdracht aan den commandant van het tegemoets varend eskader luidde Uit de verklaring van den commandant der zeemacht blijkt nog, dat bij het begin der muiterij aan boord dor „Zeven Pro vinciën" twee officieren als gijzelaars uit hun kooien werden gelicht, terwijl de trouw gebleven Europeesche korporaals en man schappen werden opgesloten De officieren konden hun wapens niet bereiken, waar door kostbare tijd verloren ging. De bom op do Zeven Provinciën werd geworpen van een hoogto van 1200 M. Deze bom was be doeld als een waarschuwing, ingevolge de opdracht van den commandant der zee macht cn moest geworpen worden voor den boeg van het schip. Daar de trefkans op zulk oen hoogto niet precies ts to be palen, werd het schip getroffen aan bak boord naast de voorschoorsteen en sloeg door bet dek om te ontploffen boven het opperdek. Batavia, 20 Februari. (Aneta). Uit dc verklaringen die de Commandant der Zee macht in Ned. Indiö heden in den Volks raad heeft afgelegd blijkt dat do opdracht aan het Eskader dat de Zevon Provinciën tegemoet is gevaren in hoofdzaak aldus luidde: Dc sommatie zal radiografisch worden ge seind door den oudsten groepscommandant der aan de actie deelnemende vliegtuigen, zoodra hij do Zeven Provinciën in het zicht krijgt. De sommatie wordt zesmaal uitge zonden, driemaal in 600 Meter en driemaal in 475 Meter golflengte. Deze belde golfleng ten worden namelijk gebezigd resp. in het openbaar scheepsverkeer cn het marine- verkeer met vliegtuigen. Deze sommatie luidde: „Geeft u onvoor waardelijk over of geweld zal worden ge bruikt. Stoppen en witte vlag hijschen en ><roote witte vlag op den bak boven de tent." Indien aan de sommatie geon gevolg zou worden gegeven zal na tien minuten door het vliegtuig van den oudsten groepscom mandant een born van 50 k.g. vlak voor de boeg der Zeven Provinciën afgeworpen wor den. Vervolgt het schip zijn koers en vaart ook dan nog en blijft de witte vlag achter wege dan wordt door do vliegtuigen per vliegtuig hun bommenlast afgeworpen op het schip, zoolang aan de sommatie niet is voldaan. Wordt aan dc sommatie dan nog niet voldaan dan wordt op bevel van den eskadercomrnnndant een torpedoaanval door de onderzeebooten ingezet, zoo noodig gevolgd door dc beschieting met het geschut van de schepen van het eskader. ERNSTIG AUTO-ONGEVAL. Batavia, 17 Febr. (Aneta). Op den Bui- tenzorgschenwcg heeft bij de bekende scher pe bocht een auto-ongeluk plaats gehad, doordat de rechtsnoudenden bestuurder plotseling liet stuur omgooide. De auto sloeg om cn kwam met de radiator in de richting van Buitenzorg te staan. De op den achterbank gezeten passagier, mevrouw W. E. Braun en mevr. J. A. Braun werden beiden gewond. Laatstgenoemde ts reeds overleden. De heer M J. Braun, hoofd- politie-opziener, is nog buiten kennis. Een 8-jarig jongetje cn de bestuurder bleven werd zwaar gekwetst ongedeerd. RESIDENTSBENOEMINGEN. Buitenzorg, 20 Febr. (Aneta). Be noemd tot Resident van Tapanoeli J. W. Th. Horinga. thans assistent-resident in de afdceling Bone. Benoemd tot resident van de Westeraf deel ing van Borneo G. van der Waals, thans assistent-resident van de afdeeling Noordkust van Aijeh. Athletiek. VOORTZETTING JAARVERGADERING K. N. A. U. Amsterdam, 20 Februari. Naar wij vernemen, zal a.s. Zondag 26 Februari te Utrecht de jaarvergadering, welke door een crisis in het bestuur onlangs moest worden afgebroken, van de Koninklijke Ncderlandsche Athletiek Unie worden voortgezet. lijn nog steeds verkrijgbaar BOERENMEISJES BOERENJONGENS VOORBURGB PRIMA ADVOCAAT diverse merken .OUDE KLARE" en het bekende S. H. M. „Schilletje" HAVIK 1L Tel 392. Stuttgart, 20 Febr. (V.D.). Des avonds was het zeer oninteressant. Er was zeer weinig publiek, zelfs tegen 10 uur, toen de sprints voor het avondklassement begon nen, waren do tribunes slechts zoer matig bezet. Na de eerste sprints, toen Linari-— Dinalc een ronde zonder strijd gewonnen hadden, ondernam Van Kempen een aan val op den kop en wiet hij 1 rondo in te loopen. Ook do koppels Funda—Umbon- hauer en AltenburgerOestreich slaagden er in 1 rondo in te loopen. Na de kla6scmcntsprints konden ook Pijnenburg—Richli en Kilian—PüUfeld 1 ronde uitloopen, zoodat deze beido koppels alleen aan den kop kwamen te liggen. Dc klasscraentsprints werden gewonnen door Richli, Pijnenburg, Pützfeld, Pijnon- burg, Oestreich, Pützfeld, Kilian, Göbcl, Richli cn Kilian. Na 71 uur waren om 10 uur des avonds afgelegd: 1G63.580 K.M. De stand was toen als volgt: Aan den kop: 1. Pijnenburg—Richli, 422 punten. 2. Kilian—Pützfeld, 348 punten. Op 1 ronde: 3. TietzPrcuss, 233 pnt, 4. Wambst—Mouton, 95 pnt Op 2 ronden: 5. Hürtgen—Göbel, 158 pnt 6. Gilgen—Bühler, 127 pnt Op 3 ronden: 7. Funda—"Jmbcnhauer, 182 pnt. Op 4 ronden: 8. Van Kempen—Resigor, 211 pnt. 9. Linari—Dinale, 117 pnt 10. Altenburger—Oestreich, 64 pnt. In den loop van den avond gaf Siehl plot saline zonder reden op. Zijn koppelgenoot Reilander reed aanvankelijk alleen verder, doch werd later uit de baan genomen. Voor goede Meubelen steeds bij NIEUWKERK. Wij hebben steeds een uitgebreide sorteering Hulskamer- Slaapkamer- en Salonmeubelen Linoleums, Karpetten, Loopers, Tafel- en Divankleeden. Den Ilaag, 20 Febr. Hedenmiddag werd een barragepartij gespeeld tusschen Soussa en Moons om den Europeeschen titel. Ook ditmaal was Soussa weer prachtig op dreef en achtereenvolgens liet hij in deze partij noteeren 6eries van 92, 70, 73 en een slot serie van 86. Moons stolde daar niet veel goeds tegen •wer en alleen een serie van 91 zorgde er voor, dat zijn achterstand niet al te groot werd. Het resultaat was: Soussa 400 punten in 13 beurten, h.s. 92, gem. 30.76. Moons 179 punten in 13 beurten, h.s. 91, gein. 13.76. „Eh juffrouw Jansen nu het ijs ge broken is mag ik zeker wel Mientje zeg gen (Happy Mag.)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1933 | | pagina 6