Paletots en costuums ontvangen
DË ËEMLANDEU
Beiteelaodscli
Overzicht
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
Medische Help
JOH. DE HEER
Firma DUIM BURGER
Zaterdag 4 Maart 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 211
„ALLES WORDT WEER NORMAAL'
DOCH EERSTAFREKENING
MET DE COMMUNISTEN
„Van der Lubbe geen
agent der nazi's"
THAELMANN IN ARREST?
VERWOED STRAATGEVECHT
TE KEULEN
6 uur 12 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
L. J. LUYCX ZOON
D. D. CORSETTEN
Piano's, Orgels, Radio
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand I 0.75, per
weck (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Blnne.laod franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijk. nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 513
PRIJS OER AOVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Llefdadlghelds-advertentlën voord*
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Hitler rechtvaardigt in een interview
zijn rigoreuse maatregelen
In een interview met den Berlijnschen
correspondent van de Daily Express noemt
Hitier de geruchten, dat de brand in den
rijksdag opzettelijk zou zijn aangestoken,
om als voorwendsel te kunnen dienen tot
scherpere maatregelen tegen communisten
en sociaal-democraten, een ongehoorde en
hoosaardige leugen, die even minderwaar
dig als belachelijk is. Men mbest dit gerucht
eenvoudig den kop kunnen indrukken door
den gearresteerden communist aan den eer
sten den besten boom op te hangen. Dan
zou het met de gemeene beschuldigingen,
dat hij een agent der nationaal-socialistcn
was, voorgoed zijn gedaan. Deze oplossing
is echter te dwaas om er ernstig over te
6preken. Europa aldus verklaarde Hitier
moest hem dankbaar zijn voor zijn prac-
tisch optreden tegen het Dol6jewismo in-
plaats van hem te verdenken van valsch
spel. Wanneer Duitschland communistisch
zou worden, zou het niet lang meer duren,
of ook de rest van het beschaafde Europa
zóu het Aziatische beest ten prooi vallen.
Hitier wees op het in het Karl Liebkneclit-
huis in beslag genomen materiaal inzake
de voorgenomen communistische terreur.
Men moest zich iets dergelijks eens in En
geland voorstellen. De Engclschc regeering
zou zeker precies zoo gehandeld hebben als
hij, Hitier, wanneer de communisten het
parlement in brand hadden gestoken en ook
geprobeerd hadden Buckingham Palace in
bi-and te steken.
Op een vraag van den correspondent in
zake de in het buitenland loopende geruch
ten over een door de nationaal-socialistcn
op touw gezetten „Bartholomeusnacht", ver
klaarde Hitier, dat hij zulk een Bartholo-
meusnacht niet noodig had. Door de regee-
ringsmaatregelcn zijn rechtbanken inge
steld, die langs wettelijken weg tegen de
vijanden van den staat optreden en wel op
een wijze, die aan alle samenzweringen een
einde zou maken. Op de vraag of de op
heffing der persoonlijke vrijheid parmanent
zou blijven, antwoordde Hitier, dat de nor
male orde van zaken weer terug zou keeren,
wanneer het communistisch gevaar verdwe
nen wq6. De Duitsche wetten waren echter
te liberaal om snel tegen de communistische
onderwereld te kunnen optreden. Hitier zelf
was er voortdurend op bedacht den norma
len toestand zoo spoedig mogelijk te her
stellen, doch eerst diende het communisme
te zijn uitgeroeid.
Belersch separatisme allien mo-
gelijk, wanneer Berlijn bolsje-
wistisch wordt.
De redacteur Martel van het Petit Jour-
naL'had een interview met den leider der
Beièrsche Volkspartij Schaffer, die o.a. ver
klaarde: „Zoolang het rijk de legaliteit in
acht neemt, zullen wij zijn voorbeeld vol
gen. Wanneer Berlijn echter pogingen doet
deze legaliteit te breken, zullen wij ons niet
langer als gebonden beschouwen. Dan zal de
terugkeer tot de historische monarchie
noodzakelijk worden. Rijkspresident Von
Hindenburg heeft mij de schriftelijke verze
kering gegeven, dat men niets tegen ons za)
ondernemen. Ik waag bet niet geen geloof
aan deze belofte te hechten."
Op de vraag of het uitroepen der monar
chie een breuk van de Duitsche eenheid
zou beteekenen, antwoordde Schaffer: „In
geen geval. Wij zullen alles doen om in
het verband van het rijk te blijven. Wij
zijn Duitschers."
Op de vraag of Schaffer geen mogelijk
heid voor een Beicrsch separatisme zag,
antwoordde Schaffer: „Slechts in één geval,
n.l. wanneer het bolsjewisme te Berlijn zou
zegevieren."
Een doode en een gewonde bij
schietpartij te Bemburg.
Bij een vechtpartij tusschcn nationaal-
sociaÜ6ten en gasten in een café te Bern-
burg ontstond een schietpartij, waarbij een
communistisch arbeider door een schot in
de buik werd gedood, terwijl een andere
arbeider door een kogel zwaar werd ge
wond.
De brand in het rijksdaggebouw.
Gelegenheid tot bezichtiging
door het publiek.
B e r 1 ij n, 3 Maart (V.D.) Op herhaald ver
zoek is thans voor het publiek de moge
lijkheid geopend de door brand verwoeste
zittingzaal van den rijksdag te bezichtigen,
opdat iedereen zich persoonlijk zal kunnen
overtuigen van het vreeselijke van den
brand.
De eerste bezichtiging, vond Vrijdag on
der politietoezicht plaats van 2 tot 5 uur
's middags.
Een machinegeweer in beslag
genomen.
Bij een onderzoek door do politie ten
huize van een communist te Buchholz werd
een machinegeweer en een hoeveelheid mu
nitie in beslag genomen. Voorts zou een
lijst gevonden zijn, waarop gebouwen en
boerenhofsteden 6tonden aangegeven, die in
brand gestoken moesten worden.
Onderzoek in de zaak v. d. Lubbe.
Berlijn, 3 Maart (V.D.) De leider der
politieke politie deelt als resultaat van het
onderzoek in zake v. d. Lubbe het volgen
de mede:
„Als een der brandstichters van het ge
bouw van den Duitschen Rijksdag werd
nog den zelfden avond ter plaatse gear
resteerd de Ncdcrlandschc onderdaan Ma-
rinus van der Lubbe.
De dader, die in het Rijksdaggebouw zel
ve werd gepakt, had slechts een broek aan,
omdat tijdens den brand zijn bovenklceren
vlam hadden gevat en hij zich cr van heeft
moeten ontdoen. De gedeeltelijk verbrande
kleedingstukken zijn door do politic in be
slag genomen. Van der Lubbe is 24 jaren
oud en komt uit Leiden in Nederland. Hij
heeft een geldige pas. Dat van der Lubbe
in relatie met de K.P.D. staat is reeds vol
gens het resultaat van het politieonderzoek
tot nu toe buiten twijfel. Van der Lubbe
is overigens bij de politic bekend als com
munistisch agitator. Op 28 April 1931 werd
hij door de politie te Gronau (Wcstphalen)
gearresteerd, omdat hij aldaar prentbrief
kaarten verkocht van communistische
strekking, welke hij van zijn partij had ont
vangen en zonder politievergunning ver
kocht.
De politie heeft vastgesteld dat van der
Lubbe in den laatsten tijd in Duitschland
herhaaldelijk in vergaderingen en discus
sie-avonden is opgetreden als communis
tisch agitator. De dader beheerscht de Duit
sche taal. Van der Lubbe bekent voor zoo-
\er hem zelf betreft.
Wat de medeplichtigheid betreft, kunnen
in het belang van het onderzoek geen mede-
deelingcn worden gedaan.
1-Iet politic-onderzoek betreffende van der
Lubbe is afgeloopcn.
De leider der politieke politie geeft thans
de meest markante foto's van Van der
Lubbe uit Leiden ter publicatie met het
verzoek aan de bevolking mede te deelen,
wat van zijn bestaan bekend is. Tegelijker
tijd wordt de aandacht gevestigd op de uit
geloofde belooning van 20.U00 R.M. voor don-
gene die doeltreffende inlichtingen ver
strekt.
WILGENKATJES.
Er is een tijd geweest, dat alleen men-
schen, die zich nogal intensief roet de na
tuur bemoeiden en aandacht schonken aan
dt. zich langzamerhand openbarende voor-
jaarsvërschijnselcn daar zoo nu cn dan oók
eens wat van meebrachten uit velden cn
dreven cn bij hen zag men dan ook na de
hazelaarskatjes die oer elzen en ook de
zilvergrijze „poesjes" der wilgen. De boeren
en de andere buitenmcnschen schonken er
hoegenaamd geen aandacht aan cn als men
den eigenaars der bloeiende wilgen eens
vroeg of men er wel een paar takjes van
mocht meenemen, dan gaven ze vaak niet
zonder een ecnigszins medelijdend of min
achtend glimlachje daartoe hun toestem
ming. Eenmaal gebeurde het me zelfs dat
er bijgevoegd werd, dat ze er toch geen
soep van. konden koken cn meermalen is
me gevraagd wat ik „er aan vond."
Dat is allemaal anders geworden.
Sedert de „boeren en buitenlui" hebben
ontdekt dat die halfgare stadslui er geld
voor over hebben, zien ze maar graag dat
die, als ze toevallig hun hoeve passeeren,
er af blijven, want ze snijdeu ze nu zelf cn
's Vrijdags kan men op de bloemenmarkt
op het Havik er heele bossen van zien lig
gen en voor enkele centen kan men er een
bosie van meenemen. Verleden week zag ik
ze op de kar van onzen groenteboer en
voor één dubbeltje kwam ik in het bezit
van een flinken bundel. „Daar kan je ze
zelf niet voor gaan zoeken", vond mijn
vrouw en ze had gelijk, afgezien dan van de
andere genietingen die het zoeken kan mee
brengen.
Maar evenals alle medailles heeft ook
deze een keerzijde. Sedert de katjes zoo
algemeen begeerd worden, zijn ze m het
vrije veld haast niet meer te vinden en ont
breekt straks de gele wilgenbloei overal
waar ze anders aan duizenden bijen den
eersten honing schonk en bovendien worden
de mooiste katjesdragers soms schromelijk
beschadigd. Wie den vernielden wilg op den
Doodenweg gezien heeft, zal me dat zeker
toegeven. De boom is grondig geplunderd,
de stam zelfs geknakt En daarom vragen
we dringend: Toe, kunnen we ons niet wat
matigen? Bescheidenheid is nog altijd een
deugd,
A. JOMAN.
Berlijn, 3 Maart (V.D.) Het verluidt
dat het communistische Rijksdaglid Thal-
mann Vrijdagmiddag in een huis in de
Lützowcrstrasse te Charloltcnburg is gear
resteerd. Hij werd aangetroffen in een
schuilplaats vanwaar hij werd overgebracht
naar het politiebureau in de Spree-strassc.
Later is hij met zijn eveneens gearresteer
den secretaris ter beschikking gesteld van
de politieke politie.
Van de daken op een optocht van
nazi's geschoten
Keulen, 3 Maart (V.D.) Vanavond tegen
acht uur is het in de Elsass-strasse te Keu
len tot een ernstig© politieke botsing geko
men. Een optocht van nationaal-socialisten,
begeleid door manschappenwagcns der po
litic, trok door «leze 6traat, welke gelegen is
in een der beste woonwijken der binnen
stad, doch waar tal van communisten zou
den wonen. In de straat was het eerst op
vallend rustig, doch plotseling werd, zooals
een ooggetuige zegt, uit dc huizen en van
de daken met pistolen, machinepistolen cn
zware schietwapenen op den stoet gevuurd.
Ook zou met handgranaten zijn gegooid. Dc
politie richtte zoeklichten op do daken en
schoot op de zich daar bevindende perso
nen. Na korten tijd werd de politie krach
tig versterkt cn werd ook van politiezijde
uit zware wapenen vuur gcg3vcn. Ten slotte
is het in zooverre rustig geworden, dat dc
politie kon overgaan tot een doorzoeking
der huizen. Dit onderzoek is nog aan den
gang De gevolgen van den aanval kunnen
nog niet worden vastgesteld. Een officieele
mcdedceling is nog niet verstrekt.
Het verkeer is in een omtrek van onge
veer 15 straten afgezet door ccn groot aan
tal agenten cn hulpagenten.
Het polltiorapport.
Inzake het vuurgevecht in de Elsass-
strasse geeft de politie het volgende voor-
loopige officieele rapport:
Bij een optocht der S.A. door Keulen is
in ccn door veel communisten bewoonde
6traat plotseling van verscheidene daken
een groot aantal schoten gelost. Dit feit is
absoluut door verscheidene leiders der
Schupo waargenomen. De gcheclc straat is
onmiddellijk afgezet cn in elk huis is door
ambtenaren van de criminecle politic cn de
Schupo een huiszoeking gehouden. Leden
van de S.A. en S.S. stelden zich zeer bereid
willig ter beschikking voor de huiszoekin
gen. In een lokaal in de Kalk-Muelheimer-
strasse Is een communistische vergadering
ontbonden, waarbij 10 communisten zijn ge
arresteerd.
Ook schietpartijen te Dussel-
dorL
Dusscldorf, 3 Maart. (V.D.) Toen he
denavond tegen 9 uur oen vrij groote op
tocht van S.A. en S.S. in het stadsdeel Flin-
gern door de Behrenstrasse trok, vielen
plotseling schoten uit de buizen, resp. van
de daken. Het vuur werd onmiddellijk door
een groep meemarcheerende hulppolitie be
antwoord. Er ontstond een wilde schietpar
tij. Het aantal geloste schoten kan gevoege
lijk geschat worden op 500 tot 700. Onder
de burgers, die met den optocht meeliepen
ontstond ccn paniek. Alles stoof uiteen, liet
zich op den grond vallen, of vluchtte de
huizen binnen. Verscheidene personen schij
nen te zijn gewond. Nauwkeurige mededee-
lingcn kunnen op het oogenblik nog niet
Morgen verkiezingen in Grieken
land. Zal het parlement niet
belangrijk worden gewijzigd?
De Duitsche staatsburgers trekken mor
gen voor dc zooveelste maal naar de stem
bus. Hoe belangrijk deze gebeurtenis ook
zij, wij willen ons daarmee dezen keer niet
bezig houden, daar de vraagstukken, die
aan dezen stembusstrijd vastzitten, den
laatsten tijd reeds herhaaldelijk door ons
zijn behandeld. Liever vestigen wij nu de
aandacht op de parlementsverkiezingen, die
morgen in Griekenland worden gehouden.
De verkiezingen van 25 September 1932
leverden geen meerderheidsregeering op, die
levensvatbaarheid bezat. Het cenigc resul
taat was de groote winst van rechts (volks
partij), welks mandatental klom tot 96, la
ter zelfs door 't overloopen van parlements
leden tot 100, hetgeen het vijfvoudige van
de sterkte in dc vorige Kamer beteekende.
Venizclos, wiens partij dc liberalen tot
minder dan de helft van haar vroegere
sterkte ineenschrompelde en „slechts" 102
zotels verwierf, trad einde October af. De
oppositionecle partijen konden geen stabie
le meerderheid vormen. De regecring werd
gevormd door dc volkspartij onder Tsalda-
ris; twee kleine groepjes, de nationaal-radi-
calen onder generaal Kondylis en dc vrij
zinnigen onder generaal Metaxas, namen
eveneens deel aan de regeering, die echter
een minderheidsregcering bleef. Midden
Januari bracht de liberale partij de regee-
ring-Tsaldaris ten val met behulp van haar
vroegere verkiezingstegenstanders, dc voor
uitstrevende partij onder Kaphandaris en
de agrarische arbeiderspartij onder Papa-
nastasioc. Nadat groote moeilijkheden waren
overbrugd, konden de partijen een nieuwe
regeering onder voorzitterschap van Veni-
zelos vormen; zij beschikte echter evenmin
over ccn duidelijke meerderheid. Door een
besluit van den Senaat werd dc Kamer een
dag, voordat zij bijeen zou komen, ontbon
den en werden er nieuwe verkiezingen uit
geschreven. Deze voor de regeering geluk
kige greep was echter een duidelijke schen
nis der grondwet. Daar dit door alle des
kundigen op het gebied der staatsweten
schappen werd vastgesteld, nam Venizclos
in zijn verkiczingsprogram een wijziging
der constitutie op, die ook aanstuurt op een
beperking van dc persvrijheid.
De verkiezingen worden volgens den
Atheenschen correspondent der Kolnisclie
Zeitung niet gekenmerkt door zeer uitcen-
loopende partijprogramma's; meer dragen
zij het karakter van een kruistocht der ver-
eenigde linker partijen van de gematig
de liberalen tot de socialistische landarbei
ders tegen de aan invloed winnende
rechtsche groepen. Of de Volkspartij met
behulp van dc twee dwergpartijtjes zich
zal kunnen handhaven, zal morgen blijken.
Een feit is in elk geval, dat de tegenwoor
dige regeering zicli ziet geplaatst tegenover
een vijandige volk6mcening. De vraag is
echter, of dc ommekeer groot genoeg zal
zijn onr de brcede coalitie der tegenwoor
dige regeering in een minderheid te ver
anderen. De verkiezingen vinden weer
plaats volgens het meerderheidssysteern
en de regeering heeft zooals reeds zoo
vaak gebeurde de kiesdistricten weer zóó
gewijzigd, dat zij op een gunstig resultaat
kan rekenen. Dc nieuwe verkiezingen wa
ren echter verre van wenschclijk, daar zij
slechts nieuwe onrust in liet leven roepen;
de financiccle toestand wordt met den dag
ondragelijker. Zelfs Venizclos heeft zich ge
noodzaakt gezien aan te kondigen, dat hij
zal moeten overgaan tot een belangrijke
verhooging der belastingen, die toch al heel
hoog zijn.
Bij deze verkiezingen staan twee vastaan-
eengcsloten groepen tegenover elkaar. Dc
vroeger zeer sterke linker partijen bestrij
den door gemeenschapapclijke kieslijsten de
rechtsche groepen. Alleen dc communisten
hebben ccn afzonderlijke lijst ingediend,
maar voor hen zijn de kansen op succes uit
gesloten. Ook nu wordt niet het groote voor
dcel van het mecrdcrheidsstelsel bereikt;
indien, wat waarschijlijk lijkt, links de zege
behaalt, dan zal dit toch een nadeel voor
de groote Venizelistische partij zijn, daar
deze den beiden anderen partijen onder
leiding van Kaphandaris en Papanastasioe
belangrijke concessies heeft moeten doen en
op de regeeringslijston meer dan zestig can-
didaten dezer partijen en der samenwer
kende agrariërs staan. De solidariteit in
het regeeringskamp is verre van stevig. Men
gaat slechts samen om rechts een neder
laag te bezorgen. Wanancer de verlciezinigs-
strijd is afgeloopcn, zullen de groote mee-
ningsvcrschillcn in het regeeringskamp
weer aan den dag treden en het is zeer wel
mogelijk, dat na de zege de link6clic coali
tie weer uiteenvalt. De grootste partij van
dezen vleugel, de liberalen, zal echter in de
minderheid zijn, zoodat in parlementair op
zicht nauwelijks met ccn verandering reke
ning kan worden gehouden.
BUITENLAND.
Vóór den grootcn slag.
(kierde Blad, pag. 1).,
BINNENLAND.
Zitting der Tweede Kamer.
(Tweede Blad, pag. 1)<
UIT DEN OMTREK.
Gemeenteraad van Baarn.
(Derdo Blad pag. 2).
STADSNIEUWS.
Ir. C. B. van der Tak spreekt over stads
ontwikkeling.
(Eerste Blad, pag. 2).
De heer Braat houdt een verkiezingsrede
in dc Markthal.
(Eerste Blad, pag. 2).
Lou de Visser als spreker voor de C. P. H.
(Eerste Blad, pag. 2).
Jubilcumuitvocring der A. G. V. Victoria.
(Eerste Blad, pag. 3).
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. In
stituut te De Bilt.
Hoogste barometerstand 767.5 te Jan
Mayen.
Laagste barometerstand 735.6 te Malin-
hcad.
Verwachting: Meest matige, tijdelijk
krachtige, Z. tot W. wind, zwaar bewolkt,
nog tijdelijke opklaringen, af en toe regen
buien en later iets kouder.
Do depressie op den Oceaan breidt zich
verder over IJsland en Scandinavië uit.
Alleen in Noord-Groenland hield de hooge
drukking nog stand, zoodat bij IJsland nu
een Z.O. storm waait.
Het vorstgebicd in Scandinavië bleef
nog streng in het N., maar neemt toch lang
zaam af. In Duitschland steeg do tempera
tuur, al bleef het nog vriezen in het N.O.
In het Z.W. wisselen dalingen en stijgingen
van den barometer elkaar af, wat tot buiig
weer met lichte afkoeling aanleiding geeft.
In Schotland stormt het uit 't Z.O. en viel
veel regen. In het Kanaal waaien storm
achtige Z.W. winden. In Frankrijk, op do
Britsche eilanden, in ons land en Duitsch
land valt veel regen. Aan de Oo6tzeekust
en in Scandinavië sneeuw. Voorloopig is
nog vrij zacht, en buiig weer te wachten.
Zondag hebben dienst de doktoren Ka
merling, Batenburg en Lubsen.
Zondag en d-e geheele week 's nachts heeft
dienst de apotheek van de firma Ittmann.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
Wij ontvingen de nieuwe
Deze zijn belangrijk in prijs
gedaald.
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
GROOTE VOORRAAD
BESPEELDE INSTRUMENTEN.
gegeven worden, aangezieneen officieele
lezing van de gebeurtenissen nog niet is
ontvangen. Of dooden gevallen zijn 6taat
eveneens nog niet vast.
Een groote afdeeling politie heeft de
buurt afgezet en is, hedenavond laat, nog
bezig met huiszoekingen.
DAMES-MODE ZAAK
ARNHEMSCHEWEG 26
