Mantelcostumes en Compléts
DE EEMLANDEU
VLAGINCIDENTEN IN VELE PLAATSEN
Belangrijkste
Licht op
JOH. DE HEER
ABONNEMENTSPRIJS 3 «""den voor Amersfoort 2.10. per maand I 0.75, per
PRIJS DER ADVERTENTIEN vanI*""regels* 105 met inbegrip van een bewijsnummer
Dinsdag 7 Maart 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
31e Jaargang No. 213
HITLER BIJ VON HINDEN
BURG
STRAATGEVECHT
TE HAMBURG
ROOSEVELT KRIJGT ZIJN
VOLMACHTEN
Noodgeld gedrukt
6 uur 18 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
L. J. LUYCX ZOON
D. D. CORSETTEN
Piano's, Orgels, Radio
AMERSFQORTSCH DAGBLAD
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
elke regel meer f0.25. Llefdadlghelds-advertentlën voor d«
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bi) vooruitbetaling 1—5 regela
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—. Bewijsnummer extra f 0.05
Ook in Pruisen een nationalis
tische meerderheid. Von Pa
pen zal Pruisisch minister-pre
sident worden.
Niet alleen in het rijk zelf hebben Zondag
de parlementsverkiezingen den nationalisti
sch en partijen de volstrekte meerderheid
bezorgd, doch dit geldt in nog sterkere mate
voor het grootste der Duitsche bondsstaten:
Pruisen. Tot dusver bestond de eenigözins
lastige toestand, dat in het rijk en in Prui
sen regeeringen aan het bewind waren, die
in politiek opzicht zeer uiteenloopend wa
ren georiënteerd. Toen op 24 April van het
vorige jaar in Pruisen landdagverkiezingen
werden gehouden, dus in een periode, dat
de Hitlerianen reeds hun gloriedagen be
leefden, konden cte nationaal-socialisten
dusdanige successen boeken, dat zij dc
sterkste partij in het Pruisische parlement
waren geworden. Dit bcteekende het einde
der coalitie van Weimar, doch niettemin
waren nog niet alle moeilijkheden uit den
weg geruimd. De nationalo partijen toch,
ondanks den geweldigen aanwas harer ze
tels, waren nog niet sterk gtnoeg om al
leen het heft in handen to nemen. De par
lementaire grondslag was nog een ietsje te
smal. Alleen wanneer het centrum de zijde
koos van de rechtsche groepen, zou de op
positie in de minderheid zijn geraakt. Wel
zijn er pogingen gedaan om een bondge
nootschap lusschen de katholieke partij cn
de nationaal-6ocialisten tot stanl te bren
gen, doch de tegenstellingen tusschen beido
politieke groepen vormden een beletsel voor
een accoord.
Het gevolg hiervan was, dat de regeering
onder leiding van den sociaal-democraat
Braun zich handhaafde. Het ligt echter nog
vèrsch in ieders geheugen, dat, toen Hitler's
macht hoe langer hoe meer toenam en de
nationaal-socialisten zonder al te veel scru
pules de bestaande wetten opzij durfden
6tellen, zij gewelddadig een einde maakten
nan het z.g. dualisme tusschen Pruisen cn
het rijk. I)e Pruisische regeering werd naar
huis gezonden en de landdag ontbonden.
Wel werd een klacht ingediend bij het
staatsgerechtshof, doch in Berlijnsche re-
geeringskringen huldigt men nu de op
vatting, dat de uitslag van dc Zondag go-
liouden verkiezingen de klacht thans lot
iets overbodigs hebben gestempeld
In elk geval is het een feit, dat de natio
nalisten in Pruisen thans de meerderheid
hebben cn er geen oppositie meer bestaat,
die hun ernstige moeilijkheden in den weg
zou kunnen leggen. Steun van het centrum,
dat overigens niet bizonder groote verliezen
leed, hebben zij niet meer noodig, zoodat
moeizame coalitie-onderhandelingen ach
terwege kunnen blijven. De Marxistische
groepen hebben gezamenlijk belangrijke
verliezen geleden, de Hitlerianen hebben
een flinken sprong, vooruit gedaan en zoo
zijn de nationalisten thans heer en mees
ter, niet alleen in het rijk, maar evenzeer
in Pruisen. Allo beletselen zijn nu uit den
weg geruimd, om het nauwe samengaan
tusschen Pruisen en het rijk uit den weg
te ruimen, zoodat thans reeds met ze
kerheid kan nn orden aangenomen, dat Von
Papen, die in dc rijksrcgecring de functie
van vice-kanselicr waarneemt, Braun zal op
volgen als Pruisisch minister-president. Te
vens ligt het voor de hand, dat dc rijks
commissarissen voor Pruisen tot Pruisische
ministers zullen worden benoemd, waar
door het bewind in Pruisen volkomen in
handen komt van de machthebbers in het
rijk. Af te wachten valt nu, of de rijksre-
geering ook maatregelen zal nemen, waar
door de zelfstandigheid der Zuid-Duitschc
staten, die buitengewoon op hun soeverei
niteit zijn gesteld, in het gedrang raakt.
Uit verklaringen van rijksminister Goering
zou kunnen worden afgeleid, dat dc Zuid-
Duitsche staten er goed aan doen zich in
dit opzicht niet al te veel illusies te maken.
SAMENZWERING TE MOSKOU
ONTDEKT.
Moskou, 6 Maart. (V.D.) Naar officieel
wordt medegedeeld, heeft de Gepeoe ze
ventig ambtenaren van het volkscommis
sariaat voor landbouw wegens sabotage en
benadeeling van den sovjetstaat gear
resteerd. Do gearresteerden zouden de par
tijleiding valsche mededeeling hebben ge
daan betreffende den toestand van den
Russischen landbouw en daardoor den
sovjetstaat politiek en economisch hebben
benadeeld.
Alle zeventig gearresteerden werden door
het college der Gepeoe gevonnist; verschei
dene ambtenaren wacht de doodstraf.
DE STAKINGSACTIE IN POLEN.
Lodz, 6 Maart. (H.N.) Een vergadering
Van 600 gedelegeerden der textielarbeiders
heeft besloten met ingang van hedenmor
gen een staking te proclameeren.
Het Rijk heeft in Hessen en
Bremen ingegrepen
Scherpe maatregelen in Brunswijk
Wanneer komt de rijksdag
bijeen?
Berlijn, 6 Maart. (V.D.). Morgen, Dins
dag, zal het rijkskabinot bijeenkomen om
evenals dc Pruisische regeering zijn stand
punt te bepalen nopens het resultaat der
verkiezingen. Volgens de grondwet moet
een nieuw gekozen rijksdag op zijn laatst
30 dagen na de verkiezingen, in dit geval
dus op 4 April, bijeenkomen. De datum
voor bijeenroeping hangt af van het offici-
eele onderzoek naar dc verkiezingsuitsla
gen, waarmede ecnige dagen gemoeid zijn.
De bijeenroeping van den rijksdag zal ech
ter zoo spoedig mogelijk geschieden. Zoo
mogelijk zal men als datum voor de eerste
zitting kiezen den len April, den geboorte
dag van Bismarck. Op dezen dag zou dan
de rijksdag te Potsdam voor de eerste maal
bijeenkomen. De nat.-soc. afgevaardigde ge
neraal Litzman, die 83 jaar oud iö, zal ou-
derdomspresident van don nieuw gekozen
rijksdag zijn, evenals van den nieuw geko
zen Pruisisclicn landdag.
Maatregelen tegen Joden cn
soc.-dem. in Thüringen.
Weimar, G Maart. (V.D.) De regeering
van Thüringen heeft ter bescherming van
het Duitsche volk en zijn eer de centrale
vcrecniging van Duitsche staatsburgers van
Joodsche geloofsbelijdenis ontbonden cn
verboden.
Deze stap wordt gemotiveerd met het feit,
dat de werkzaamheid dezer vereeniging tot
gevolg zou hebben gehad, dat het nationale
Duitscliland, de nationale leider cn de re
geeringen op een onverantwoordelijke en
onwaarachtige wijze, in liet bizondcr in de
buitenlandschc pers. zou zijn geschaad.
Overigens heeft de Thüringsche regeering
opdracht gegeven, dat alle burgemeseters,
die lot de S.P.D. bchooren, tot nader order
van hun positiebevocgdheden moeten wor
den ontheven. Bovendien zijn de in Thürin
gen verschijnende soc.-dcm. bladen voor den
duur van 14 dagen, d.w.z. van 6 t/m. 19
Maart, verboden.
Berlijn, G Maart. (V.D.) Dc Senaat van
Bremen heeft hedenavond op het oude cn
nieuwe stadhuis de zwart-wit-roode vlag
laten hijschen. Daarna werd door nat.-soc.
aan den gevel een Hakenkruisvlag beves
tigd. De S.A.- cn S.S.-lroepcn cn de Stahl-
lielm hebben toestemming gekregen, langs
do vlaggen te ucfilceren. Tot dusverre wa
ren politieke optochten langs het raadhuis
verboden.
Te Essen hadden de nat.-soc. herhaalde
lijk de Hakenkruisvlag op het balkon van
het raadhuis geheschen, die echter steeds
weer op hevel van den Oberbürgemeistcr
was verwijderd. Tenslotte heeft do nat.-
soc. districtsleider van afliet balkon <lc
menigte toegesproken. Ilij verklaarde, dat
de burgemeester het recht had, het inha
len der vlag te eischen. Do nat.-soc. heb
ben daarop zelf de vlag ingehaald.
Op den toren van het raadhuis te Duis
burg zijn 2 Hakcnkruisvlaggcn en het zwart-
wit-rood geheschen. De burgemeester stond
1oe, dat dc vlaggen tot morgenochtend blij
ven waaien.
Ook te Bielefeld en te Minden zijn Ha-
kenkruisvlaggcn geheschen op dc raad
huizen.
Te Darmstadt is vanmiddag naast do
zwart-wit-roodo vlag de Hakenkruisvlag
geheschen.
Te Harnm werd een Hakenkruisvlag van
het oude stadhuis verwijderd. Later zijn
nat.-soc. echter door het venster op de eer
ste verdieping het gebouw binnengedron
gen, waarna zij wederom de vlag heschen.
Dergelijke berichten kwamen nog uit
vele andere plaatsen binnen.
Drie communisten doodge-
schoten.
Hamburg, 6 Maart. (V.D.) Te Billstcdt
is een communist, die niet reageerde op
sommatie van de politie om te blijven
staan, doodgeschoten. To Quickborn is een
communist, die op de vlucht ging, doode-
lijk getroffen.
Te Kellinghusen in Holstein is een com
munist door onbekenden neergeschoten.
Hitier bij den rijkspresident.
Berlijn, 6 Maart. (V.D.) Dc rijkskanse
lier Adolf Hitler werd Maandagmiddag
door rijkspresident Von Hindenburg ont
vangen.
Dinsdagmiddag zal een ministerraad wor
den gehouden. Of nog een oproep van de
rijksregeering in/verband met den uitslag
der verkiezingen verwacht moet worden,
stond Maandagmiddag nog niet vast*
Wat de verandering van dc rijksvlag be
treft, hieromtrent heeft do rijksregeering
nog geen enkel besluit genomen. Het wordt
mogelijk geacht, dat het rijkskabinot zich
Dinsdag reeds met een machtigingswet zal
bezighouden. Of het een machtiging be
treft, waarvoor een gewone of een twee
derde meerderheid van den rijksdag noo
dig is, hangt natuurlijk van de voornemens
der regecring af.
Verder wordt het mogelijk geacht dat
de regecring zich Dinsdag zal bezighouden
rnct de buitenlandsche politiek en den toe
stand te Gcnève, ofschoon dit niet op de
agenda staat. In dit geval zal ook worden
besloten of leden van de rijksregeering
naar Genève gaan.
Wat de bezetting van het stadhuis be
treft, wordt er van bevoegde zijde op ge
wezen, dat deze zaak niet ter beoordeeling
ligt bij het rijkskabinet doch bij den rijks
minister van binncnlandsche zaken.
Ingrijpen van het rijk
Hessen en Bremen.
in
B e r 1 ij n, 6 Maart. (V.D.) Daar dc op
winding onder de bevolking van Bremen,
die is ontstaan door het niet aftreden van
de Marxistische senatoren, het uitbreken
van onlusten doet vreezen, heeft do rijks
minister van binncnlandsche zaken op
grond van par. 2 van de verordening tot
bescherming van volk cn staat do bc-
voegdliedcn van de landautoriteitcn voor
de rijksregeering overgenomen, voorzoover
handhaving van orde cn rust dat noodig
maakt. Dr. Markert is belast met de waar
neming van do zaken van den politiese-
nator tot nader order.
De rijksminister van binncnlandsche za
ken heeft verder op grond van het gevaar
voor onlusten de bevocgdhed.n van dc hoogo
landsautoriteiten van Hessen overgenomen,
voorzoover handhaving van orde en rust dat
noodig maakt. Regeeringsraad Müller is tot
nader order belast met dc waarneming der
zaken.
Scherpe maatregelen in
Brunswijk.
B r u n s w ij k, 6 Maart. (V.D.) Dc Bruns-
wjjksche regeering heeft een verordening
tot uitvoering van de bepalingen ter be
scherming van volk en staat uitgevaardigd.
Daarin wordt o.a. bepaald, dat het dragen
van insignes van een communistische of
Marxistische partij of vcrecniging is ver
boden. Roode vlaggen en vlaggen met tee
kenen der genoemde partijen of vereeni-
gingen mogen niet worden getoond.
De autoriteiten hebben de bevoegdheid,
eigendom, persoonlijke vrijheid en geheim
van post, telegraaf cn telefoon te beper
ken.
De politie ziet zich genoodzaakt in
pantserwagens van machinege
weren en handgranaten ges
bruik te maken
Hamburg, 6 Maart. (V.D.) Hedenavond
is liet tc dezer stede tusschen politie en
nationaal-socialisten en communisten an
derzijds tot ernstige schietpartijen geko-
komen. Om 22 uur -15 waren reeds 1 doode
cn 8 zwaargewonden, waaronder 3 politie
agenten, gevallen.
De communisten hebben het vuur geo
pend op voorbijtrekkende afdeelingen po
litie en S.A. Aanvankelijk dacht de politie
door afzetten van straten en gebruik van
rr.eer politic-agenten deze actie te kunnen
tegengaan, doch toen dit niet hielp ging zij
over tot gebruik maken van pantserwagens
met machinegeweren en handgranaten. De
geheele beschikbare politic van Hamburg
werd aan de stedelijke grens geconcen
treerd cn met stalen helmen uitgerust. Bo
vendien werd de geheeie S.A., zoowel uit
Hamburg als uit het gebied van Altona ge
alarmeerd. Dezen marcheerden in geslo
ten orde het tooneel van den strijd op.
Naar verdere gewonden wordt nog ge
zocht. ITet is echter moeilijk door te drin
gen tot het terrein, aangezien ook de zie
kenauto's vanaf dc daken worden be
schoten.
de japanneezen voor den
grooten muur.
Londen. 6 Maart. (V.D.) Telegrammen
uit Tokio melden dat dc Japansclic troe
pen thans allo passen van den Grooten
Muur beheerschen. Zij zijn echter niet
voornemens verder op te rukken.
Een inflatie in een of anderen
vorm onvermijdelijk geacht
New York, 6 Maart (V.D.). Dc speaker
van het Ilui6 van Afgevaardigden, Rainey,
heeft verklaard, dat het nieuwe Congres
Roosevelt alle verlangde volmachten zal ge
ven.
Rainey zcidc verder, dat inflatie in een
of anderen vorm onvermijdelijk is.
De nieuwe onderstaatssecre
tarissen.
W a eh i n g t o n, 6 Maart (V.D.). Roose
velt heeft Molcy, Wilbur, Carr, en William
Philipps benoemd tot onderstaatssecretaris
sen in het Staatsdepartemcnt.
Het gebrek aan baar geld.
New York, 6 Maart (V.D.). Het gebrek
aan haar geld doot zich overal voelen. Ook
Amerikanen, die in liet buitenland reizen,
ondervinden de ernstigste moeilijkheden. De
wisselkantoren verstrekken vreemde valu
ta met aftrek van 25 in overeenstemming
met de wettelijke voorschriften. Do Cana-
deesclic dollar daalde in vergelijking met
het Engelsche pond 171/: punt. Ondanks de
groote spanning is de bevolking rustig; des
niettemin hebben de autoriteiten niet op
vallende veiligheidsmaatregelen genomen.
Clichés voor noodgeld klaar.
New York, 6 Maart (V.D.). Allo beurzen
der girokantoren in do Vcreenigdo Staten
blijven gedurende do bcursvacantie geslo
ten. Bij beschikking van Roosevelt wordt
iedere verzending van goud, zilver en bank
papier naar het buitenland bestraft met
boete van 10.000 dollar cn gevangenis voor
den duur van tien jaren.
De bevolking heeft met het oog op de cri
sis betrekkelijk verstandig gereageerd, hoe
wel zich in het dagclijk6chc leven tal van
moeilijkheden voordoen. Trams, hotels cn
winkelzaken zijn voor een goed deel er toe
over gegaan tegen legitimatie cheques in
betaling te nemen. Zelfs doen zich moeilijk
heden voor, wanneer men biljetten van tien
dollar wil wisselen.
Het Clearinghouse maakt intusschen cli
chés klaar voor het drukken van noodgeld.
Ook worden bijzondere loketten in ge
bruik genomen voor dc uitgifte van geld.
Noodgeld zal verkrijgbaar zijn ten bedrage
van 1 tot 20 dollar, teneinde tegemoet te ko
men aan het tekort aan baar geld. De druk
pers der Amerikaansche circulatiebank
werkt dag cn nacht.
Er is een voorstel ingediend om het goud
gehalte van de dollar terug to brengen van
22 tot 16 grein.
Erkenning Sovjet-Unie door
Amerika?
Washington, 6 Maart (V.D.). Naar uit
bevoegde bron verluidt zal Roosevelt waar
schijnlijk binnenkort den vroegeren gou
verneur Philippe La Follettc (Wisconsin)
voorstellen als ambassadeur der Vercenig-
de Staten in Ruöland.
Door de erkenning der Sovjel-rcgccriny
hoopt men den buitenlandschen handel der
Vereenigde Staten tc doen toenemen. Han
delskringen, die belang hebben bij zaken
met Rusland waaronder vooral dc National
City Bank of New York, de Amerikaansche
bank, die de grootste crcdieten aan Rus
land heeft verstrekt, schatten den jaarlijk-
schen handelsomzet, welke de Vereenigde
Staten in Rusland zouden kunnen bereiken
op twee tot driehonderd millioen dollar,
lar.
De meerderheid in het.Congres is voor de
erkenning van de Sovjct-rcgecring door de
Vereenigde Staten.
De Philippijnsche banken open.
New York, 6 Maart (H.N.). Volgens een
bericht uit Manilla blijven alle Philippijn
sche banken geopend.
De Vereenigde Staten beschik
ken nog over van de wereld
goudvoorraad.
New York, 6 Maart (H.N.). Het New
Yorkschc beursbestuur heeft besloten de
beurs tot nader order gesloten te houden.
Ee.n commissie heeft volmacht gekregen om
de noodzakelijke maatregelen te treffen,
welke in verband met den tegenwoordigen
toestand noodig zijn.
Naar gemeld wordt, zijn dc Clearinghouse
certificaten reeds gedrukt, doch zij zullen
eerst uitgegeven worden, zoodra de regce-
ring een algemeen plan heeft uitgewerkt.
Er wordt op gewezen, dat de goudvoorraad
der Vereenigde Staten nog ongeveer 4300
millioen dollar bedraagt, d.i. meer dan Va
buitenland.
Do financieel© crisis in Amerika.
(Ecrsto Blad, pag. 1.)
Botsingen in Duitschland.
(Eerste Blad, pag. 1.)
binnenland.
Dc wijziging van do Drankwet.
(Tweede Blad, pag. 2).
Geruststellende verklaring van Mr. Trip
over den gulden.
(Tweede Blad, pag. 2.)
Medegedeeld door het Kon, Ned. Met. In-»
stituut tc Do Biit.
Hoogste barometerstand 771.1 te Ilapa*
randa.
Laagste barometerstand 729.G te Vestma-
noër.
Verwachting: Zwakke tot matige, W. tot
Z. wind, nevelig tot half bewolkt, weinig
of geen regen, aanvankelijk kouder.
Dc depressie op den oceaan verplaatst
zich nu duidelijk naar het Noorden en
een uitgebreide rug van hoogo drukking
breidt zich over onze omgeving uit. Ook du
lioogc drukking in Scandinavië nam be
langrijk toe zoodat bijna overal do baro
meter stijgt. De strenge vorst in Noord-
Scandinayië houdt aan en het vorstgebicd
heeft zich weer over Oost-Duitschland uit-<
gebreid. Ook op de Brilseho eilanden is do
temperatuur gedaald. Do luchtdrukvcri
schillen zijn afgenomen, alleen aan do
Noorscho kust in Schotland cn in het
hooge Noorden waaien nog krachtige tot
stormachtige cn Z.O.-windcn.
Om dc Noordzee klaart de lucht op. In
Duitschland is veel windstilte cn mist. In
Schotland cn Zuid-Scandinavië valt veel
regen of sneeuw.
De algemeene toestand duidt op tijdelijko
opklaring met ochtendnevel cn koelere
nachten, terwijl het vorstgebied zich waar
schijnlijk verder over Duitschland zal uit-<
breiden.
IANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
Wij ontvingen de nieuwe
Deze zijn belangrijk in prijs
gedaald.
Varkensmarkt 5 Tel, 1309
Wij bevredigen U in ieder opzicht.
van den wereldgoudvoorraad, zoodat, zoo
dra het vertrouwen hersteld is, de Ver. Sta
ten over meer dan voldoende goud kunnen
beschikken om, evenals vroeger, liet zaken
leven op goudbasis af te wikkelen. Woodin
dc minister van de schatkist, Hoeft bepaald
dat salarissen en loonen overal betaald
moeten worden en dat, zoo noodig de of-
ficiccle bepalingen geschorst zullen wor
den om dc betalingen mogelijk tc maken.
ISAAC LEWIN WORDT NAAR
DUITSCHLAND TERUGGEZONDEN.
Boston, 6 Maart, (V.D.) Dc Amerikaan
sche autoriteiten hebben besloten den ban
kier Isaac Lewin, die er kans loe had ge
zien op onwettige wijze de Vereenigde Sta
ten binnen te komen, naar Duitschland te
rug te zenden.
Lewin, die onder den valschen naam
Normano gedurende eenigen tijd professor
is geweest aan de Harvard-University,
wordt door de Duitsche autoriteiten ge
zocht wegens de vervalsching van wissels.
Dc falsaris was na den oorlog uit Rus
land naar Berlijn gekomen, vanwaar hij,
nadat hij geweldige malversaties had ge
pleegd, vluchtte. Tevoren had hij zich nog
tot Duitscher laten naturaliseeren.