Mant el costumes en Complets
DE EEMLANDEU
uit mooi
Amersfoort
Licht op
JOH. DE HEER
Zaterdag 11 Maart 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
31e Jaargang No. 217
CALIF0RNIË GETEISTERD
DOOR AARDBEVING
GROOTE MIJNRAMP IN
YORKSHIRE
ZANGARA TER DOOD
VEROORDEELD
DE CHINEEZEN ZULLEN
ZICH VERWEREN
6 uur 25 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
L. J. LUYCX ZOON
Piano's, Orgels, Radio
AMERSFÖORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS 3 "aandcn voor Amersfoort 2.10, per maand 0.75, ptr
week (me» gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17'/*
Blnnenlaod franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels t 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
1 elke regel meer f0 25 Llefdadlghelds-advertentlën voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertentlên „KEITJES' bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f Bewijsnummer extra f 0.0S
Een ernstige toestand ter ontwa
peningsconferentie. Fransch-
Duitsche tegenstellingen.
Verleden Donderdag is ter ontwapenihgs-
I conferentie de belangrijke vraag behandeld,
of dc tegenwoordige moderne, zware bewa
pening zal worden afgeschaft, of dat de
voornaamste wapens van den modernen
oorlog (tanks, zwaar geschut en militaire
vliegtuigen) ook verder ter beschikking van
de groote mogendheden zullen blijven.
De Duitsche afgevaardigde Nadolny
maakte dc opmerking, dat heel de wereld
niet langer zou gelooven aan den ernstigen
wil der conferentie om te ontwapenen,
wanneer opnieuw zou worden getracht de
beslissing over het vraagstuk van het oor
logsmateriaal uit te stellen, omdat deze
kwestie naar van zekere zijde wordt
gezegd afhankelijk is van het scheppen
van nieuwe veiligheidswaarborgen. Z. i. is
dc afschaffing van de bizondcr zware aan
valswapenen in geen enkel opzicht afhan
kelijk van andere kwesties; heel de
wereld ziet in, dat deze aangelegenheid
thans voor de definitieve regeling beslis
send is. Dc wereld weet, aldus verklaarde
Nadolny, dat de werkelijke taak der ont
wapeningsconferentie bestaat in de ontwa
pening der zwaar bewapende staten en niet
in veiligheidsgaranties tegen de ontwapen
de staten. De voornaamste taak der ont
wapeningsconferentie kan niet meer ter
zijde worden geschoven. Als de opvatting
der Duitsche regeering gaf hij te kennen,
dat het niet voldoende is een maximum
grens voor tanks vast te stellen, in do
eerste plaats komt het er nu op aan, dat
uitgemaakt wordt, of deze aanvalswapenen
al dan niet afgeschaft moeten worden. De
Duitsche regeering, aldus Nadolny, kan er
geen genoegen mee nemen, dat resoluties
worden aangenomen, die pas in de verre
toekomst ten uitvoer worden gelegd' het
oorlogsmateriaal, dat „verboden" wordt
verklaard, moet onmiddellijk worden ver
nietigd.
Ook de Engelsche staatssecretaris Eden
noemde de afschaffing van het zware of
fensieve materiaal, dat na den oorlog steeds
meer is vervolmaakt, de voornaamste taak
der ontwapening; de Britsche regeering
wenscht dan ook de opstelling van een
lijst, waarop de wapens voorkomen, waar
van het gebruik den mogendheden in de
toekomst zal zijn verboden.
Markies Soragna, do vertegenwoordiger
van Italië, wees eveneens met zeer veel na
druk op de noodzaak het zware oorlogstuig
af te schaffen, daar anders een werkelijke
ontwapening illusoir is. De Italiaansche
regeering heeft zich bereid verklaard over
te gaan tot vernietiging van het zware
aanvalsmateriaal. Thans is eindelijk het
tijdstip aangebroken, dat de verschillende
mogendheden definitief hun houding ten
aanzien van deze belangrijke kwestie moe
ten bepalen.
De vertegenwoordiger van Frankrijk,
Massigli, legde daarop een verklaring af,
die een uitimatief karakter droeg De
Fransche regeering wees daarin, op grond
van het jongste kabinetsbesluit, elke con
cessie op 't gebied van het oorlogsmateriaal
van de hand, zoolang niet de drie veilig-
heidseischen van Frankrijk een Euro-
peesch pact voor onderlinge hulpverlee
ning, unificatie der Europeesche legerstel-
sels en internationaal toezicht op de bewa
peningen zijn ingewilligd. Massigli wees
er op, dat iedere staat op zijn militaire
machtsmiddelen aangewezen blijft, zoolang
niet de Europeesche solidariteit in den
vorm van wederzijdschen steun tegen een
aanvaller is gewaarborgd. De afschaffing
van het zware oorlogsmateriaal stuit, naar
de Fransclien meenen, op politieke, psycho
logische en technische moeilijkheden. Vol
gens Massigli kan men niet van de staten
verlangen, dat zij van hun verdedigings
middelen afzien, zoolang men erover in het
onzekere verkeert, of de aangevallen staten
op de hulp der andere landen kunnen re
kenen en zoolang men wel-is-waar gelijke
rechten eischt, maar niet gelijke plichten
op zich wil nemen. In verband met deze
omstandigheden kon Frankrijk op het
oogenblik niet mededeelen, tot welke be
perking der bewapening het bereid is.
De vorenstaande weergave van de opvat
tingen der voornaamste Europeesche mo
gendheden toont overduidelijk aan, dat er
tusschen de verschidllende partijen tegen
stellingen bestaan van zoo'n ernst en om
vang, dat men niet ten onrechte wanhoopt,
of men het op het gebied der ontwapening
wel ooit eens zal worden. De reis van Mac-
donald naar Genève is dan ook van groote
beteekenis en heel dc wereld wacht thans
met spanning af, of hij een uitweg zal
weten te vinden, dan wel er zich bij zal
neerleggen, dat de conferentie, zonder dat
deze resultaten van beteekenis heeft be
reikt, wordt opgeheven. Dit laatste zou een
nieuwe, felle wedstrijd in bewapening be-
teekenen en zeer waarschijnlijk een nieu
wc Europeesche oorlog, die de oude wereld
in een chaos zou veranderen.
Honderden dooden en
gewonden
Los Angeles, 11 Maart. (V. D.) Cali
fornia is Vrijdagavond geteisterd door een
hevige aardbeving, die haar centrum had
nabij de badplaats Long Beach. Volgens de
ontvangen berichten bedraagt het tot nog
toe bekende aantal dooden 100. terwijl reeds
meer dan 2500 gewonden zijn geteld. De
eerste schok begon om 17.55 uur plaatse-
lijken tijd (omstreeks 2 uur vannacht Am-
sterdamschen tijd) en vervolgens hielden de
schokken met korte onderbrekingen bijna 2
uur aan. Het ergst geteisterd zijn de steden
Long Beacb en Compton. Ook Santa Bar
bara en San Diego hebben ernstig te lijden
gehad. De aardbeving bewoog zich van het
N. in Zuidelijke richting. Met tusschenpoo-
zen van 5 A 10 minuten volgden vier bijzon
der hevige schokken, die groote schade aan
richtten. Amerikaanschc slagschepen heb
ben zich onmiddellijk naar de Californisclic
kust begeven om assistentie te verleenen.
1500 marinesoldaten zijn bij Long Beach aan
land gezet om behulpzaam te zijn bij het
opruimingswerk. President Roosevelt heeft
don gouverneur van California een telegram
van deelneming gezonden, waarin hij het
den steun aanbiedt van de federale regee
ring te Washington.
Los Angeles, 11 Maart. (V. D.) Bij dc
eerste schokken stortten te Long Bcach
reeds ta' van huizen in en volgens oogge
tuigen waren sommige stadsdeelen reeds
na 20 sec. een groote puinhoop. In verschil
lende stadsdeelen brak brand uit. Er maak
te zich van het publiek een onbeschrijflijke
paniek moester, Juist in dezen tijd van den
namiddag waren de winkelstraten in het
centrum der stad dicht gevuld met men-
schen, die in alle richtingen uiteenstoven
om zich in veiligheid te brengen. Groote
gebouwen begonnen te wankelen en te
scheuren. Vele winkelhuizen en ecnige
groote warenhuizen stortten in. Binnen
eenige seconden stond het gehcele verkeer
stil. Bovendien werd de toevoer van den
electrischen stroom verbroken, zoodat de
straten geheel in donker waren gehuld. De
berichten, dat in de nabijheid van Long
Beach groote olievelden in brand zouden
slaan, worden tegengesproken.
Londen, 10 Maart. (V.D.) Tengevolge
van het springen van een waterleiding in
de mijn van Altwarke in Yorkshire wer
den honderden mijnwerkers door het water
omringd. Men vreest dat een groot aan
tal van hen zijn omgekomen.
DE AARDBEVING IN JAPAN
Hulp voor de slachtoffers.
Tokio, 9 Maart. (V.D.) Do afdeeling
maatschappelijk werk van liet ministerie
van binnenlandsche zaken heeft besloten
tegen lage rente 3 millioen yen voor te
schieten aan de slachtoffers van do aard
beving, welke de provincies Iwat, Miaygi
en Amori heeft geteisterd. Van 5380 huizen,
welke of vernield zijn of weggevaagd, zullen
70 der eigenaars crediet ontvangen tegen
lage rento
DE MILLIOENENSTAD TOKIO.
Tokio, 9 Maart (V.D.) Volgens een
mededeeling van het bureau voor dc sta
tistiek, welke gebaseerd is op de cijfers
van de volkstelling in 1930, bedraagt de
bevolking van Tokio 4 970.839 zielen, d.i.
871009 of 21% meer dan in 1925.
De buitenlandsche kolonie telt 9861 le
den. waarvan 7359 Chineezen zijn. Dan
zijn er nog 35320 Koreanen. Er zijn 2.634.532
mannen cn 2.336.307 vrouwen
LENTE OP KOMST.
Zeker, de Lente is in aantocht, dat is
overal te merken, als m n eens even op stap
gaat in de onmiddellijke omgeving van onze
goede woonplaats en even noteert, wat men
al zoo van lenleverschijnselen waarneemt.
De Zondagmorgen is daarvoor wel een zeer
geschikte gelegenheid. Beter dan later op
den dag, want men heeft zeker meer kans
de vogels aan het woord te hooren. Ik had
zoo het genoegen voor het eerst deze week
de lijsters al te hooren kweelen, terwijl de
spreeuwen op het dak vgn een boerenwo
ning al klapwiekend hun blijde toonen de
lucht inzonden. Toen was; ik nog maar pas
op weg. Ik ging (cn ik kan u de wandeling
buitengewoon aanbevelen!) langs Metgens-
bleek naar den Heiligenbcrgweg, waar de
longe lammeren om hun diverse mama's
dartelden bij Randenbroek, stak den straat
weg dwars over en langs een fijn elzenhaag-
ie, waaraan al enkele katjes bungelden, ging
k Liniedijkwaarts. Wat hingen hier pracht-
trossen aan de hooge elzenstruiken, boomen
haast! En toen moest ik eventjes gaan zien,
of het Groot Hoefblad al bloeide bij de
gindsche boerderij. Neen, hoor, 't was nog
te vroeg, er was nog geen puntje boven den
grond. Die was ook zoo lang nog hard be
vroren, nietwaar? Maar de leeuwerik steeg
er hooger en hooger. Wat doet je dat toch
echt vreugd, als je die weer zoo fijn jube-
'end ziet opstijgen. Daar bloeide al Paarse
Doovenetel en natuurlijk Muur- en Herders-
taschje. De Iepen doen het al mooi. Nog
een paar dagen en ze verloonen overal,
waar ze nog zijn, hun paarsen gloed over do
kruinen vol bloemtrosjes. De musschen be
ginnen al te nestelen; je kunt ze telkens
materiaal zien vervoeren. Gister hoorde ik
in Nimmerdor den Grooten Lijster en mijn
buurman vertelde me, dat hij al een vink
had hooren slaan. Maar Speenkruid zag ik
nog nergens, ook al prijken de Sneeuwklok
jes al dagen met hun bengelende klokjes.
Neen, op den grond moet het nog wat war
mer worden.
A. JOMAN.
New Y o r k (V.D.). Naar uit Miami (Flo
rida) wordt gemeld, is Zangara wegens
moord op den burgemeester van Chicago,
Cermak, veroordeeld tot den dood door den
electrischen stoel.
Zangara, die reeds tot in het geheel 80
jaren tuchthuisstraf was veroordeeld, hoor
de het thans tegen hem uitgesproken dood
vonnis met kalmte aan. Hij glimlachte en
zeide slechts: „Ik ben niet bevreesd. Denk
toch, dat ik het recht heb alle presidenten
te dooden."
Tot het O.M. zeide hij: „Ook jij, schelm,
werkt 6amcn met de kapitalisten, ook jij
moet sterven".
COMMUNISTISCHE CELVORMING
BIJ DE MARINE.
Parijs, 9 Maart. (V. D.) Een officieel
onderzoek wordt ingesteld naar de pogin
gen, die aan liet licht zijn gekomen om een
communistische cel te vormen onder de
leerlingen van de marine te Brest.
Een aantal jongelieden, waarvan de moes
ten uit arbeiderskringen afkomstig zijn en
waarvan sommigen nog zeer jong zijn, blij
ken n.l. pogingen in het werk te hebben
gesteld om een cel te vormen aan boord
van een oefenschip. Volgens niet-officieele
berichten uit Brest zouden bij de zaak ook
ecnige kwartiermeesters betrokken zijn
grens. Oorspronkelijk lid van de Bciersche
Volkspartij, liet v. Epp zich in 1928 candi-
daadt stellen voor den rijksdag, waar hij
sindsdien deel van uitmaakt.
NIEUW MEINEED-PROCES TEGEN
BROLAT.
Berlijn, 9 Maart. (V. D.) Bij de justitie
is een nieuwe klacht wegens meineed ingc
diend tegen den ontslagen directeur van de
Berliner Vcrkehrsgesellschaft Brolat, die
juist verleden week wegens meineed ver
oordeeld en ontslagen was. De nieuwe aan
klacht geldt een meineed, die Brolat ge
pleegd zou hebben bij het B.V.G.-proces, dat
ging om het ontslag van 137 nationaal-so
cialistische employé's bij het B.V.G., waarin
hij onder eede had verklaard nooit met den
bcdrijfsraad der B.V.G. te zijn overeen geko
men dat geen arbeiders om hun politieke
overtuiging zouden worden ontslagen.
Scherper militair optreden tegen de
Japanners in uitzicht gesteld
Londen, 9 Maart (V.D.) De gedelcgeer-
de te Genève, Kwo Tai Si, verklaarde he
denmiddag, dat het volstrekt onjuist was,
dat er directe onderhandelingen waren
aangeknoopt tusschen Nanking en Tokio,
hetgeen in strijd zou zijn met de tot dus
verre door China gevolgde politiek en bo
vendien nutteloos zou zijn, aangezien Jehol
nu bezet is. Japan zal het daar niet bij la
ten, maar is voornemens geheel China te
veroveren cn streeft naar do beheersching
van Azië. De openbare meening in China
is zeer verbitterd en men kan verwachten,
dat er pogingen in het werk zullen wor
den gesteld om de verloren provincies te
herwinnen. „IToewel wij geen enkele offi-
cicele bevestiging hebben ontvangen van
het overlijden van Tang Yoe Ling noch
van het aftreden van Tsjang ITsoe Liang
zal het ditmaal waarschijnlijk Tsjang Kai
Tsjek zijn, die de operaties zal leiden, ge
steund door het geheele land, dat tegen
over de Japansche invasie zijn eenheid
hervonden heeft. Kanton en Nanking heb
ben hun politieke geschillen vergeten en
de ecnige onecnigheid, die nog bestaat,
betreft de keuze van de beste middelen tot
verdediging. Persoonlijk ben ik diep go-
troffen door de nederlaag van onze legers,
maar deze tijdelijke zwakheid heeft geen
invloed op den wil van het Chineesche
volk. Integendeel: het volk is meer dan
ooit besloten zich to weer te stellen en het
gebeurde in Jehol heeft alleen tot uitwer
king gehad, dat deze wil tot verzet hard
nekkig is geworden.
Londen, 9 Maart. (H.N.) Op grond van
het onderhoud, dat Tsjang Kai Tsjek te
Peking met de Chineesche generaals had,
is besloten alles in het werk te stellen om
de Japansche bezetting van Jehol te be
strijden. Drie Chineesche legers trekken
naar Jehol on
Tokio, 9 Maart (V.D.) Verwacht wordt,
dat het kabinet morgen een speciale zit
ting zal houden om bet ontwerp-nota in
zake Japans uittreden uit den Volkenbond,
welke in het ministerie var buitenland
sche zaken wordt opgesteld, af te handelen.
Na deze kabinetszitting zal premier Sai-
to zich naar het paleis begeven en daar de
ontwerp-mededeeling aan den keizer over
handigen, die, naar verwacht wordt, den
geheimen raad in de aangelegenheid zal
kennen.
Japansche verliezen.
Londen, 10 Maart. (II. N.) Volgens een
bericht uit Tokio wordt thans ook van Ja
pansche zijde toegegeven, dat de Japanners
den pas van Koepeifao niet bezet hebben.
Zij zijn ten N. van Koepeifao op hevigen
tegenstand van dc strijdkrachten van
Tsjang Hsoe Liang gestuit. De Japanners
hebben daar zware verliezen gelèden.
Poging om Jehol uit den Japan-
schen greep te bevrijden.
P e k i n g, 10 Maart. (V. D.) In een gisteren
gehouden conferentie van het Chineesche
oppercommando werd besloten om over te
gaan tot een groot tegenoffensief tegen dc
Japansche troepen in dc provincie Jehol.
Aan het einde der conferentie werd een
communiqué uitgegeven, waarin het besluit
werd medegedeeld om 56.000 man op den
vijand te werpen, teneinde een poging te
doen Jehol uit den Japanschen greep te be
vrijden. Generaal Tsjang Kai Tsjek zal zelf
het offensief leiden. De voorhoede zal be
staan uit twee brigades, die in de richting
van Koepeikau gedirigeerd zullen worden,
terwijl 20.000 man in de richting Tsjifenkau
zullen trekken
Japan wil verdere vijandelijk
heden voorkomen.
Tokio, 10 Maart. (V. D.) De Japansche
regeering heeft door bemiddeling van haar
vertegenwoordiging te Peking de Chinee
sche legerleiding voorgesteld aan weers
zijden van den grooten Chinecschen muur
een neutrale zóne in te stellen om verdere
vijandelijkheden te voorkomen.
PLOTSELING EINDE DER SPOOR-
WEGONDERHANDELINGEN IN
IERLAND.
Belfast, 10 Maart. (V.D.y De onder
handelingen tusschen de spoorwegmaat
schappijen en de vakvereenigingen betref
fend"» dc mogelijkheid om tot een einde van
de staking te komen, zijn plotseling afge
broken.
AFSCHAFFING VAN DEN EED VAN
TROUW.
Dublin, 9 Maart. (II. N.) De Icrsche
senaat heeft in tweede lezing de wet tot
afschaffing van den eed van trouw aan clcn
Engelschen koning aangenomen.
BUITENLAND.
Ernstige mijnramp in Yorkshire.
(Eerste Blad. pag. 1.)
Vrees voor oorlog in Frankrijk.
(Derde Blad, pag 1).
Anti-semietische rede van Goering.
(Derde Blad, pag. 1).
De bankcrisis in Amerika.
(Derde Blad, pag. 2.
BINNENLAND.
De Tweede Kamer heeft do wijziging
van de Drankwet zonder stemming of dis
cussie aangenomen.
(Tweede Blad, pag. 1.)
Een eenheidsfront van communisten en
socialisten?
(Tweedo Blad, pag. 1.)
STADSNIEUWS.
Vergadering der Tuinbouw-Vorceniging.
(Eerste Blad, pag. 3).
Concert van het U. S. O. voor den Kunst
kring. (Eerste Blad, pag. 81
Zondag hebben dienst de doktoren Honig,
Mertens zur Borg, on Morren.
Zondag en de geheele week 's nachts heeft
dienst de apotheek van de firma Ittmann,
Medegedeeld door het K. N. M. Instituut
te De Bilt
Hoogste barometerstand: 772.7 te Danzig.
Laagste barometerstand: 748.1 te Reykja
vik.
Verwachting: Zwakke tot matige O. tot
Z.O. wind, helder tot licht bewolkt droog
weer, weinig verandering in temperatuur.
Het gebied van hoogen luchtdruk in het
O, vertoont geen verandering, doch wel iets
goringer van omvang. Het depressiegebied
in het W. vertoont drie gescheiden ondiepe
kernen, één in de Poolzee, één over IJs
land en één ten W. van Ierland. In Spanje
en Portugal stijgt thans de luchtdruk. Bij
de helderheid van den nacht is de och-
tendtemperatuur overal laag en op vele
plaatsen in het binnenland nauwelijks bo
ven het vriespunt. In Zweden verdwijnt de
vorst meer en meer en in Finland is de
strenge vorst verdwenen. Het weertype
heeft thans een stabiel karakter. Overal
heerscht een droog en zonnig weer met
zachte winden; bewolkt weer met regen
wordt alleen in Portugal en langs de Noor-
sche kust gevonden.
LANGESTRAAT 4S-51 TELEFOON 190
Onze Specialiteit.
BUIKBANDEN
en corsetten voor zware figuren.
Vakkundige bediening.
Varkensmarkt S Tel. 1309
De garantie van ons huis is voor
U een absolute waarborg.
DE PORTUGEESCHE BANNELINGEN,
Koepang, 10 Maart. (Ancta). 345 van de
347 bannelingen zullen te Lissabon in vrij
heid worden gesteld. Twee leiders, kolonel
Dias Amtunes en kapitein Alfredo Chaves,
zullen te Lissabon terecht staan.
