NA DEN „VAL" VAN MUNCHEN
DE VREDE IN GEVAAR
Zaterdag 11 Maart 1933
31e Jaargang No. 217
DE NAZI'S VEROVEREN DE
MACHT IN 'T ZUIDEN
ANTI-SEMIETISCHE AAP
UIT GOERINGS MOUW
Schetterrede te Essen
DERDE BLAD
KLEED1NGM AG AZIJN
BRIDGE- SCHAAK
DAMSPELEN.
NIEUW PARIJS
Langestraat 35
Lijstenmakerij en Kunsthandel
FRANSCHE VREES
VOOR OORLOG
Verzet tegen verzwakking
der weermacht
FRANSCHE WEIGERING OM
TE ONTWAPENEN?
Een dramatisch moment der
fascistische revolutie
Een proclamatie van generaal
Von Epp
Dc door dc rijksrcgeering benoemde com
missaris voor Beieren, generaal Von Epp,
heeft de volgende proclamatie afgekon
digd:
„Op grond van paragraaf 2 van de ver
ordening tot bescherming van volk en staat
heeft de rijksregeering door den rijksmi
nister van binncnlandsche zaken de be
voegdheden der hoogste landsautoriteiten
ook voor het land Beieren overgenomen
en mij met de waarneming van deze be
voegdheden belast. Reeds heb ik bet ge
heele politicbewind overgenomen. Tot com
missarissen in buitengewonen dienst heb
ik benoemd den oud-kapitein Ernst Roehm
en den afgevaardigde en wethouder Her
mann Esser. Voorts heb ik benoemd tot
inijn gevolmachtigde Adolf Wagner, voor
liet ministerie van justitie bet rijksdaglid
Kruitk en voor het ministerie van financiën
den landdagafgevaardigde burgemeester
Sicbert. Tot cornmissariale politieprcsident
der landshoofdstad Münchcn heb ik be
noemd den rijksdagafgevaardigde Himmler.
De aanstelling van een rijkscommissaris
dient voor de handhaving van de openbare
orde en veiligheid, totdat een grondwette
lijke Beiersche regeering zal zijn gevormd,
die overeenstemt met den op 5 dezer over
weldigend tot uiting gekomen wil van de
nationale bevolking van Beieren en een
waarborg geeft, dat de rijksregeering der
nationale verheffing onder leiding van
Adolf Hitler, ook in Beieren trouwe volge
lingen vindt.
Van de geheele nationale en vaderlands
lievende bevolking van Beieren verwacht
ik, dat zij mij in den strijd tegen het
slaatsvernietigende Marxisme en zijn hel
pers overeenkomstig haar krachten zal
steunen. Leve het Duitsche vaderland, leve
di Beiersche Heimat."
Terwijl in den loop van den nacht de sa
menscholingen in de binnenstad van Mün
chcn geleidelijk uiteen gingen, duurden zij
voor het gebouw van dc sociaal-democra
tische Münchener Post nog gerüimen tijd
voort. Nog vanmorgen tegen vier uur wer
den documenten en kranten op straat ge
worpen en verbrand. De groote étalageven
sters zijn ingeworpen. Dr. Stang heeft dc
bijccnroeping van den landdag voor Zater
dagochtend 11 uur weer ingetrokken.
De Münchener Neuestc Nachrichten ver
nam tegen middernacht, dat de Beiersche
regeering haar gezant te Berlijn opdracht
had gegeven bij den rijkspresident te pro-
testeeren tegen de maatregelen tegen Beie
ren en erop te wijzen, dat deze in tegen
spraak zijn met de gegeven garanties en
gedane beloften.
Gisteravond laat vond in het staatsmi-
nisterie een bijeenkomst plaats tusschen
minister-president dr. Held, minister dr.
Stützel en staatsraad Schaffer eenerzijds
en generaal Von Epp, dr. Wagner en den
chef van den S.A.-staf Roehm anderzijds
over den door den rijksminister van bin
ncnlandsche zaken gelaste overdracht der
loopende zaken aan den nieuw benoemden
rijkscommissaris, generaal Von Epp. Na
afloop der bespreking zond generaal Von
Epp den rijksminister van binnenlandsche
zaken een telegram, waarin hij hem mede
deelde dat hij de zaken had overgenomen.
Nader wordt d.d. 10 Maart uit Münchcn
gemeld:
Het zakenleven heeft zijn gewonen voort
gang en ook do warenhuizen en magazij
nen zijn alle geopend. Het verkeer is even
druk als gewoonlijk. Wel ziet men in de
straten vele S.A.-lieden in troepen te voet,
in auto's of op motorfietsen.
Vanmorgen te 9 uur zou bet seniorencon
vent van den gemeenteraad vergaderen,
waarbij Esser het directe aftreden van den
Obcrbürgemcister dr. Scharnagl zou
eischen. De vergadering kon echter niet
doorgaan, aangezien niet alle leden aan
wezig waren. Dr. Scharnagl vertoeft in het
raadhuis. Ook bet politic-presidium is be
zet en voor de kamer van den politic-pre
sident staat eveneens een dubbele S.A.-
post.
De Engelsche pers over
Beieren.
Londen, 10 Maart. (V.D.) De Engelsche
pers beschouwt do gebeurtenissen in Beie
ren als een volkomen verrassing, die van
de grootste beteekenis is in de Duitsche
geschiedenis. Volgens de conservatieve
Morning Post blijkt daaruit duidelijk de
onzinnigheid van de in sommige buiten-
landsche kringen nog gehoopte speculaties
op een afscheiding van Beieren van het
rijk.
De Daily Express schrijft, dat de val van
Münchcn voor het nageslacht een der meest
dramatische momenten in de Duitsche fas
cistische revolutie zal blijven.
Essen, 10 Maart (V.D.). Dc Duitsche
Rijksminister Goering heefl vanavond in
een bijeenkomst van de N.S.D.A.P. het
woord gevoerd en daarbij o.rn gezegd, dat
de nationale beweging zeer zeker zal ver
nietigen datgene wat tegen het volk en te
gen de natie is gericht. Men zegt, dat de be
volking in vreeselijke opwinding verkeert,
omdat de Joodsche warenhuizen tijdelijk
gesloten zijn. Ik zal moeten ingrijpen. Maar
wat is er eigenlijk anders gebeurd, dan dat
wij Duitschers hebben verklaard: Duit
schers, koopt niet bij Joden, koopt bij Duit
schers. Men zegt mij, ik moet de politie la
ten ingrijpen. Jawel, ik zal de politie laten
ingrijpen en wel zonder scrupule, overa!
daar, waar men het Duitsche volk schade
weet te berokkenen, maar ik weiger de po
litie een bewapingstroep te doen zijn voor
Joodsche warenhuizen. Er moet eindelijk
maar eens een einde komen aan het schan
daal, dat iedere schurk, indien hij in een
zaak betrokken wordt, maar bescherming
der politie zou kunnen inroepen. Neen, de
politie beschermt een ieder, die eerlijk in
Duitschland verblijft, maar zij is er niet voor
om schurken, schooiers, knoeiers, woe
keraars en verraders te beschermen. We le
ven in buitengewone tijden. De natie is on*
waakt!
Jarenlang hebben wij tot het volk gezegd:
LI moogt afrekenen met de verraders. Wij
houden ons aan ons woord en er wordt af
gerekend. Men windt zich op alsof er iede-
ren morgen 2 A 3000 dooden zijn en daarbij
hepft bij de geheele actie nog niemand een
neus of een oor verloren. Herinnert u zich.
wat veertien jaar geleden is gebeurd, toen
u terugkwaamt van het front, toen u de
epauletten en eereteekenen werden afge
rukt. Thans kunnen zij jammeren, dat mis
handelingen zijn gepleegd, maar zij hebben
Arnh. weg 32
Tel. 1069
Onze collectie lijsten munt
uit door mooie profielen
voor elke omlijsting.
Billijke prijzen.
indertijd ons Volk verscheurd en vertrapt.
Zij moeten niet zoo veel roepen om gerech
tigheid, anders zou een gerechtigheid ko
men, die in de sterren staat en niet in para
grafen en ik zeg u, wanneer deze gerechtig
beid zich zou doen gelden, zou dit bun
einde zijn. k
Wat hun kranten betreft* zoolang de in
ternationale solidariteit heerscht en hun
partijgenooten in het buitenland in hun
kranten op hoogst gemeene wijze over
Duitschland schrijven, zoolang zullen geen
sociaal-democratische kranten meer ver
schijnen.
Goering zeide nog, dat hij vandaag bij het
6taatsministerie een verordening heeft in.
gediend, welke hij anticorruptiewet heefl
genoemd en welke ten doel heeft een einde
Ie maken aan het optreden der voormalige
hecrschers. In de toekomst zal menig eerste
burgemeester en andere hooge magistraal
voor zijn naaste familie andere baantjes
moeten zoeken. De geheele bende van partij
ambtenaren gelooft, dat hun niets kan ge
beuren, omdat men hen hoogstens met ver
lof kan sturen, neen, wij zullen in den Rijks
dag een wet indienen, waarbij zij niet al
leen zonder pensioen kunnen worden ont
slagen, maar ik hoop, dat er bovendien een
meerderheid zal zijn te kunnen vinden, om
zekere heeren te verplichten, terug te he
talen, wat zij zich op onrechtmatige wijze
hebben verworven.
Dc redevoering van Goering werd luide
toegejuicht.
Zenuwachtige stemming in
de Parijsche pers
In de Daily Telegraph blijkt Pertinax
weinig vertrouwen te hebben in de voor
uitzichten van Macdonald's en Simon s werk
te Genèvc. De afwijzing van het Fransche
plan tot wederzijdsche liulpverlccning
wordt te Parijs aldus geïnterpreteerd, dat
de Duitsche en Italiaansche regeering be
zig zijn den huidigen status in Europa te
verstoren. Onder deze omstandigheden kan
van een relatieve vermindering der Fran-
sche verdedigingskrach ten geen sprake zijn
Do Parijsche correspondent van de Ti
mes schrijft, dat Daladior er de voorkeur
aan zou geven te Parijs te blijven en de
onderhandelingen te Genèvc over te laten
aan Paul Boncour. Een vooraanstaande
Fransclnnan zou hebben verklaard, dat dc
Fransche regeering Macdonald geen con
crete voorstellen kan doen, docli de En
gelsche voorstellen wil afwachten. Welis
waar geloofde deze zegsman niet aan het
bestaan van een formeel geheim verdrag
tusschen Duitschland, Italië en Hongarije,
doch de aanwezigheid van een mondelinge
afspraak achtte hij zeer wel mogelijk
Slechts de bekrachtiging van eon gemeen
schappelijke politiek van Engeland en
Frankrijk zou de ernstige gevaron in Euro
pa uit den weg kunnen ruimen, anders
ging men een oorlog tegemoet. Do Fran
sche regeering is bereid een strenge in
ternationale controle op dc bewapening te
aanvaarden als een voldoende veiligheids
garantie inplaats van hulpverleening door
neutralen, wanneer de toestanden in
Duitschland normaal zijn. Zij kan echter
geen vertrouwen hebben in dc bedoelingen
van Hitier en zijn vrienden. Zelfs het ver
drag van Locarno is openlijk door Hitier
bespot en men beschouwt het te Parijs niet
meer als een voldoende garantie voor de
Fransche veiligheid. Tenslotte kon nog ge
zegd worden, dat men in bepaalde krin
gen te Parijs geneigd is een Fransch-
Duitsch pact te beschouwen als een even-
»*l .tl
tueelen uitweg uit de tegenwoordige moei
lijkbeden, waardoor Frankrijk voldoende
garanties voor zijn veiligheid krijgt, terwijl
Duitschland de vrijheid behoudt om te
streven naar wat het zijn recht acht.
Misschien mede naar aanleiding van bet
bezoek der beide Engelsche ministers aan
Parijs komt in de Franscho pers een ze
nuwachtige stemming tot uiting. In het
korte Kamerdebat over den büitenland-
schen politieken toestand stultto men
steeds weer op dc uitdrukking „dreigend
oorlogsgevaar".
De rechtsche pers verwijt Paul Boncour,
dat hij niet op dc door den algevaardigde
Ybarncgarey in de Kamer aan de orde ge
stelde kwestie der Ilirtenborger wapenaf-
faire is ingegaan. De Echo de Pari9 weet te
berichten, dat de Kamer onder bepaalde
omstandigheden dc onlangs goedgekeurde
bezuiniging op de militaire credietcn door
het toestaan van nieuwe crcdieten weer
ongedaan zal maken.
Dc Républiquo schrijft o.a., dat Frank
rijk en Engeland niet do macht hebben bl-
lecn den vrede te maken en zeker niet
van plan zijn, een kruistocht te onderne
men tegen de volken, die zich ln een an
dere situatie bevinden dan zij zelf. Doch
wanneer de mogendheden, die eten vrede
willen beschermen, tegenover een m elk
opzicht in beroering zijnd Europa niet
spoedig een uitgewerkt economiscn, poli
tiek en ontwapeningsprogram weten te stel
len, dat door dc mogendheden in Europa
wordt goedgekeurd en waarbij Amerika
zich kan aansluiten, clan wordt de Euro-
peesche vrede zeker bedreigd. Frankrijk
wil toenadering tot Engeland, do tusschen
Frankrijk en Amerika gerezen moeilijkhe
den uit den weg ruimen en tegenover Rus
land een oprechte politiek voeren. Frank
rijk wil echter niet den indruk wekken,
dat het wil terugkeeren tot de oude poli
tiek van het Europeesche evenwicht
Genèvc, 9 Maart. (H. N.) De vertegen
woordiger van Frankrijk, de Massigli, heeft
vandaag in de hoofdcommissie der ontwape
ningsconferentie een rede gehouden, waarin
hij te kennen gaf, dat de Fransche regee
ring bereid is tot kwantitatieve en kwalita
tieve ontwapening, mits Frankrijks eischen
inzake de veiligheid ingewilligd worden.
Feitelijk komt dit dus neer op een weige
ring om te ontwapenen, aangezien verdere
waarborgen voor de veiligheid door de ove
rige mogendheden niet verleend zullen wor
den. De Duitsche gezant Nadolny herhaalde
de Duitsche ontwapeningseischen en ver
zocht in het bijzonder een verbod en de ver
nietiging van zware aanvalswapenen.
GOERING.
BRAND IN EEN KATHOLIEKE KERK.
Keulen, 9 Maart. (H. N.) To Wissen-
Sieg bemerkten voorbijgangers, dat in do
katholieke kerk brand uitgebroken was.
Het bleek, dat de brand dicht bij bet altaar
woedde. Gelukkig kon het vuur worden ge-
bluscht, voordat grooter onheil aangericht
was. Hoe dc brand is ontstaan, kon nog
niet worden vastgesteld. Het is voor de
derde maal binnen- den tijd van enkele
weken, dat in deze kerk brand werd ont
dekt.
GENERAAL TANG YOE LIN LEEFT NOG.
Peking, 10 Maart (V.D.). De opperbe
velhebber der Chincesche troepen, Tsjang
Kai Tsjeck, deelt mede, dat generaal Tang
Yoe Lin niet doodgeschoten is. Hij is ge
arresteerd en zal door den krijgsraad wor
den veroordeeld.
door
MARTIN JOHNSON.
Telegrammen en overbevolkte wateren,
Dc Murchisonwatervallen liggen aan de
Ugandazijde van het meer, en het is niet
gemakkelijk om vergunning te krijgen, om
daar door te dringen. Het terrein op den
rechteroever is een wilcl-rescrvaat en de
linkerzijde staat onder quarantaine, dank
zij de besmetting door de tsctsevlieg veroor
zaakt. De Engelschen hebben goed werk
verricht bij de bestrijding der gevaarlijke
slaapziekte in Oost-Afrika. Zij geven niet
graag vergunning tot het betreden van deze
landen, daar dc veel voorkomende tsetsc-
vlieg deze ziekte overbrengt cn wellicht on
besmette landen zou kunnen contaminceren.
We moesten een ontzaglijken berg tele
grammen verzenden, alvorens wij vergun
ning kregen den waterval te bezoeken.
Al deze formaliteiten hadden ons slechts
*cji dag gekost. Den volgenden morgen
huurden wij een reddingsboot van de Ro
bert Coryndon en 6toomden op de hijgende
en zuchtende Livingstone naar den water
val.
Tegen zonsondergang bereikten wij den
Victoria-Nijl. Daar schenen alle muskieten
van Afrika tezamen gekomen te zijn om
ons te verwelkomen. Als een horde verhon
gerde dieren 6nakten zij naar ons bloed.
Deze insecten hebben ideale broedplaatsen
in de onmetelijke graslanden, die zich aan
beide zijden van den riviermond uitstrek
ken. Papyrus en tijgergras bereiken hier
een hoogte van omstreeks acht voet.
Bij het aanbreken van den dag werd het
anker gelicht cn na een uur varen ontwaar
den wij do eerste dieren. Wij zagen water
bokken, bavianen en andere apen, eenigert
tijd later zelfs krokodillen en eenige nijl
paarden.
Dick en Lou (de technische, filmmenschcn),
stelden onmiddellijk de klankcamera op het
bovendek op en ik plaatste mijn apparaat
een étage lager. We zagen groepjes van
vier of vijf olifanten langs de oevers flanee-
ren. Krokodillen lieten zich te water glijden
cn nijlpaarden, in kudden van vijftig zes
tig, waggelden af en aan. Dit alles voorspel
de een rijken filmoogst, doch we moesten
rekeninc houden met dc stampende machi
ne van de Livingstone, die de dierengelui
den door onze microfoons opgenomen, ge
heel overstemde. Wc besloten de machine
stop te laten zetten en gleden rustig naai
den kant, om de dieren op te nemen.
Het leek een goed idee, maar de inland-
sche machinist begreep er niets van. Gevoel
voor sound of camera was hem geheel on
bekend. Hij wilde geen hooiren druk in zijn
ketels en juist toen wij met onze opnamen
zouden beginnen, gierde de stoomfluit op
dusdanige wijze, dat de dieren doodelijk
bevreesd dc vlucht namen en dc geluids
machine slechts het gierend gefluit kon op
nemen. Ondanks dit alles slaagden we er
toch in eenige goede opnamen te maken.
Met de olifanten scheen het niet te w illen
lukken. We zagen een vijftiental vlak bij
het water en nog een dertigtal anderen iu
de nabijheid. Opgeschrikt door het geluid
van onze raderboot verschenen ze echter
spoedig in de bosschen.
Wij voeren met onzen snellen motor naar
een krokodillenkreek, waar honderden van
deze reptielen, op een soort strand, met
vervaarlijk gapende muilen in de zon lagen
te suffen. Verschillende van deze dieren
wogen wel vierhonderd pond en zwaarder.
We stelden de camera's op een afstand van
vijftig meter in, en ik bleef aan den kant
6taan, terwijl ik gilde en schreeuwde, om dc
slapende dieren wakker te maken.
De krokodillen antwoordden met een koor
van „plop, plop, plop", terwijl ze hun ver
vaarlijke kaken op elkaar lieten klapperen.
Daarna schuifelden ze naar hun kreek,
sprongen in het water dat ze met hun
staarten in beweging brachten, zoodat het
leek alsof het opborrelend aan het koken
was. Een slaperige alligator, dc grootste
van het gezelschap, kon niet hard genoeg
mee. Hij bleef op den kant liggen en sleepte
zijn zwaren buik over het zand. Zijn staart
bleef steeds in beweging. Toen ik hern
naderde, had het geen haar gescheeld,
of hij had mij met zijn kwispelend achter
deel naar betere gewesten geholpen.
Op onzen verderen tocht naar den water
val zagen wij rotsen, waarop krokodillen in
schilderachtige houding hun ochtend-zon
nebad namen. Het 6cheen alsof de rotsen
leefden, rechts en links doken wanstaltige
snuiten uit het water op. Zij voerden
vreemdsoortige zwemfeesten uit, en lieten
zich met hun geheele zwaarte op hun mede
krokodillen vallen. Nadat wij ongeveer hon
derd meter film hadden opgenomen, loste
ik een geweerschot, wraardoor een kogei
door het water suisde. Dit veroorzaakte een
rumoer onder de waterbewoners, dat men
boven het geruiscb van den waterval uit
kon booren. Ook de volgende dagen brach
ten wij op de rivier door, te midden van
nijlpaarden en krokodillen.
Natuurlijk deden wij, mannen, het meeste
werk aan boord, doch Osa (des schrijvers
vrouw Red. A. D.), heeft eenige ge
vaarlijke momenten doorgemaakt. Zij is
een vurige aanhangster van de hengelsport
en ze kon haar hartstocht bij dit overvolle
vischwatcr ruim botvieren. Op een mooien
zonnigen ochtend trapte zij bij ongeluk op
een zwarte cobra. Dc slang schrikte en wil
de op haar toespringen, doch kon gelukki
gerwijze niet zoo ver springen.
Het andere avontuur was haar plotseling
uitglijden in het water, waar een krokodil
haar bijna had gegrepen. Dank zij haar te
genwoordigheid van geest, wist zij den dans
te ontspringen. Wij trachtten bliksemlicht
foto's van nijlpaarden te krijgen, doch wer
den teleurgesteld in deze plannen door het
mistige weer, onze lenzen werden vochtig
cn eerst na drie dagen slaagden wij er m
om een nijlpaard voor de camera te krijgen.
Het was een ongelooflijke sensatie vooi
i»ns troepje, toen we plotseling tegenover
zeven olifanten stonden, die kalmpjes na.ir
hun drinkplaats kuierden.
Dick cn Lou draaiden er lustig op los,
toen 't gezelschap zijn groote slokken water
naar binnen werkte. Dc olifanten letten
nauwelijks op ons.
Toen ik zag, dat Dick nog slechts ruim
een honderd voet film over had, gaf ik een
luiden schreeuw, die mijn kameraden even
zoo verschrikte j als de olifanten, voor wie
het bedoeld was. De dieren bleven stokstijf
staan, hun snuiten omhoog gezwaaid, daar
na gingen ze over tot de aanvalshouding
met hun slurven tusschen de voorpooten.
Even voordat de filmvoorraad opgeraakt
wa6, renden de olifanten woedend over de
heuvels, de bosschen in.
De tijd ging zóó vlug voorbij, dat ik ver
baasd was, dat de Livingstone al in aan-
fbcht wa6, om ons terug te voeren naar Bu-
tiaba. We vonden daar de vier negers, die
op onze uitrusting hadden gepast en die blij
waren, ons van die gevaarlijke landen weer
heelhuids terug te zien komen.
Tc Kascnyi kregen we een nieuw lid bij
ons gezelschap. Het was een jonge chim
pansee, Teddy genaamd. De jonge man
droeg een blauw broekje en had een petje
op. Hij was vriendelijk en levendig, soms
echter wat al te druk. Onze expeditie koos
nu koers naar het land der dwergen. WTe
trokken naar Irrumu, het Westelijk deel
van het Ituriwoud. We klommen met onze
auto's over het steile hooggebergte, waarbij
onze wagens zich uitstekend hielden. We
brachten nog een etmaal door bij baron en
barones van Zuylcn, wier hulpvaardigheid
ons reeds van een vrbcgeren tocht bekend
was.
„Ik had den baron geschreven omtrent
mijn planner., het Fygmeeënvolk te willen
bestudecren en bij had alle mogelijke be
langrijke inlichtingen omtrent deze inboor
lingen weten te verzamelen. Door hem was
het ons eveneens mogelijk, een geschikte
plaats voor ons kampement uit te zoeken.
(Wordt vervolgd).
De hiervolgende schetsen zijn frag
menten uit een aaneengeschakeld verhaal
van den schrijver, leider van een klankfilm-
expeditie onder bet dwergvolk der
meeên in Afrika.
