DË ËÊMLANDEü
Buitenlandse!!
Overzicht
Buitenland
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
Licht
Woensdag 15 Maart 1933 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 220
Poncet krijgt nul op
het request
DE VOORSTELLEN TEGEN
DOLLFUSS AANGENOMEN
G0EBBELS RIJKSMINISTER
DE WESTERPLATTE WORDT
HEDEN ONTRUIMD
6 uur 32 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
L. J. LUYCX ZOON
1BACH PIANO'S
Fa. R. van den BURG
AMERSFOORTSCfi DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS P" 3 "amdtn voor Amersfoort 2.10, per maand I 0.75, per
week (mei gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/,.
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
eikeregel meer f0.25. Liefdadlghelds-advertentlën voor d«
helft van den prijs. Kleine AdvertenÜ6n „KEITJES"\>1J vooruitbetaling 1—5 regel»
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
De „reddingspogingen" der
Engelschen. Het a.s. on
derhoud tusschen Macdo-
nald en Mussolini.
Nu het met de ontwapeningsconferentie
niet naar wensch gaat en de besprekin
gen te Genève op een droevige en defini
tieve mislukking dreigen uit te loopen,
wordt er van Fransche zijde met groote
voortvarendheid naar gestreefd een Britsch-
Fransch front tot stand tc brengen. Parijs
is er echter niet in kunnen slagen de En
gelschen in hun netten te vangen. Zelfs
heeft de Britsche premier in een gesprek
met Paul Boncour er den nadruk op ge
legd, dat de ontwapeningsconferentie al
leen kan worden gered en Duitschland al
leen er van kan worden afgehouden zich
tc bewapenen, wanneer Frankrijk overgaat
tot een drastische vermindering zijner be
wapening. Zal Frankrijk te elfder ure toe
geven? Dit is nog lang niet zeker, doch ve
ler oordeel komt hierop neer, dat, mocht
Frankrijk op dit stuk van zaken inderdaad
over de brug komen, door Parijs de voor
waarde zal worden gesteld, dat vooraf een
Engelsch-Fransch accoord tot stand komt,
waarbij de vrede in Europa wordt gega
randeerd. Ook in de rede voor de micro
foon, die Daladier Maandag j.l. hield en
die gedeeltelijk aan het adres der Engel
schen was gericht, werd op dit accoord ge
zinspeeld, doch de Engclsche openbare
meening moet van een dergelijk Fransch-
Britsch samengaan niets hebben.
Betcekent dit dus, dat alle kansen om
de conferentie te redden, zijn verkeken? De
bhjmoedigstcn koesteren nog steeds de
hoop, dat ter gelegenheid van de ontmoe
ting tusschen Macdonald en Mussolini, die
binnenkort, naar het licet, zal plaats vin
den, het bevrijdende woord zal worden ge
sproken. Wat de ontwapeningsbesprekin
gen betreft, neemt Mussolini, naar men te
I.onden van oordcel is, een sleutelpositie
in. Zoo geefi de bekende sir Walter Layton
in de News Chronicle te kennen, dat de
grootste verantwoordelijkheid voor de toe
komstige ontwikkeling van Europa op
Mussolini rust, wicn Layton een grooten
invloed op de houding van Duitschland
toeschrijft. Layton herinnert in dit ver
band aan de herzioningspolitiek van Mus
solini, die er vast van overtuigd is, dat
Europa den vrede en den cconomischcn
wederopbloei niet zal kennen, zoolang en
kele der voornaamste Europeesche landen
voortdurend het gevoel hebben onrecht
vaardig behandeld te worden. Hij dringt
er daarom op aan, dat Duitschland zoo
wel in politiek als in economisch opzicht
fair zal worden behandeld, waarbij men
billijkheidshalve van Duitschland contra
prestaties kan verlangen. Iloe dit ook zij:
de Duitsch-Italiaansclie betrekkingen spe
len, wat den toekomstigen vrede van Euro
pa betreft, een zeer belangrijke rol en het
is daarom alleszins verklaarbaar, dat Mac
donald gaarne eens de gezindheid te Rome
wensclit te peilen.
Inmiddels heeft ook Llovd George en
wel in een redevoering, die hij hield op
de jaarvergadering der Evangelische vrije
kerken zich met den internationalen
locstand en het vraagstuk der ontwapening
bezig gehouden. Hij bepleitte een wereld
conferentie van alle Christelijke kerken,
voordat het te laat is om den oorlog een
halt toe te roepen; Lloyd George hing een
triest tafereel van Europa's toekomst op;
alle naties marcheerden volgens hem op
een slagveld af en wel met banieren, waar
op een vredesduif is geborduurd. Hij waar
schuwde er tegen niet te voorbarig de
schuld daarvan op Duitschlands schouders
te laden: het verdrag van Versailles was
streng en hard, maar degenen, die liet
tractaat hebben opgesteld, hebben niet de
hand aan de clausules daarvan gehouden.
Door het verdrag is Duitschland ontwa
pend, maar tegelijkertijd hadden de ande
ren zich verplicht eveneens te ontwapenen,
zoodra Duitschlands ontwapening een feit
was geworden. Duitschland, aldus Lloyd
George, is geduldig geweest; het heeft, naar
de letter en naar den geest, de bepalingen
van het verdrag zoo lang vervuld, tot de
genen, die het tractaat hadden opgedron
gen, dit braken. Duitschland is dezen toe
stand beu geworden. Vooral zwaaido Lloyd
George Stresemann en Brüning grooten lof
toe, omdat zij de zaak van den vrede zoo
zeer hebben gediend.
De liberale News Chronicle sluit zich vol-
men aan hij de uiteenzettingen van Lloyd
George en geeft te kennen, dit het onmo
gelijk is te loochenen, dat- de tegenwoor
dige houding van Duitschland een uitvloei
sel is van het feit, dat de mogendheden,
die het verdrag van Versailles hebben on-
derteckend, hun belofte hebben gebroken.
EEN TOREN VAN 700 M. HOOGTE.
Parijs, li Maart. (H.N.) Een redacteui
van de Excelsior heeft een onderhoud ge
had met een ingenieur, die plannen heeft
gemaakt om voor de tentoonstelling van
1937 een toren van 700 M. te bouwen, die dus
iOO M. hooger dan de Eifeltoren zal worden.
Het zou de bedoeling zijn dezen toren op
den Mout Valericn tc bouwen. De kosten
worden op iO k 50 millioen francs geraamd.
Berlijn, li Maart. (V.D.) Officieel word;
medegedeeld, dat de Fransche ambassa
deur, Frahgois Poncet, geprotesteerd heeft
in verband met de gebeurtenissen te Kehi,
overeenkomstig art. i3 van het verdrag van
Versailles. De Rijksminister van Buitenland
sche Zaken heeft de protesten afgewezen,
daar het gebeurde niet gerekend kan wor
den als een overtreding van de bepalingen
van het Verdrag van Versailles, slechts ge
durende 36 uren een S.A. bezetting aanwe
zig is geweest, van wie één op de tien man
in bezit van vuurwapenen is geweest, ter
wijl het ten slotte een binnenlandsche
kwestie wordt genoemd ter handhaving van
orde en veiligheid.
Wecnen, 14 Maart. (V.D.) De Landdag
voor Ncder-Oostunrijk heeft het nationaal
socialistische voorstel aangenomen, in zake
de ambtsontheffing der regeering Dollfuus
in verband met de schending der grondwet
door de uitvaardiging van noodverordenin
gen.
Voorts wordt de directe ontbinding van
den nationalen raad en de uitschrijving
van nieuwe verkiezingen geëischt. Een ge
lijkluidend voorstel der sociaal democraten
werd eveneens aangenomen.
REJCHSBANNER EN IJZEREN FRONT
IN WURTEMBERG VERBODEN.
Stuttgart. 14 Maart. (V. D.) De politie
commissaris voor het land Wurtemberg
heeft op grond van de verordening tot be
scherming van volk en staat dc organisatie
Rejchsbanncr zwart-rood-goud, het ijzeren
front en alle andere vereenigingen, die voor
deze beide organisaties in de plaats kun
nen treden, met ingang van heden ontbon
den verklaard en verboden, evenals het dra
gen van uniformen en insignes, waaruit het
lidmaatschap van bedoelde vereenigingen
biijkt. Alle gebouwen van soc.-democraten
en communisten en de sportterreinen der
K. P. D. zijn eveneens met ingang van heden
gesloten.
MACDONALD WERKT AAN EEN NIEUW
ONTWAPENINGSPLAN.
G e n v e, 14 Maart. (V. D.) Macdonald
heeft voor heden allo bezoeken en conferen
ties afgezegd en heeft zich op zijn kamer
teruggetrokken om tc werken aan een
nieuw ontwapeningsplan.
Van bevoegde Engelsclic zijde wordt ont
kend, dat men voornemens zou zijn een in
ternationale conferentie ter behandeling van
het ontwapeningsvraagstuk buiten Genève
te houden. Toegegeven wordt echter, dat
Macdonald het voornemen heeft na zijn
verblijf te Genève een bezoek aan Mussolini
te brengen.
SWASTIKAVLAG TE DANZIG.
Danzig, 14 Maart. (V. D.) Hedenmor
gen heeft een troep S.-A.-licden dc zvvart-
wit-roode en de hakenkruis vlag op het
üuitsche consulaal-generaal geheschcn.
AANSLAG OP EEN SPOORWEG.
C as tr op-R au x c 1 (Ruhr), 14 Maart.
(V.D.) Maandagavond tegen half zeven zijn
drie jonge kerels betrapt, toen zij een zwaar
voorwerp op dc rails wilden leggen op het
traject Rauxel—Herne.
Twee hunner konden nog ontkomen, doch
de derde werd aangeschoten. De namen der
ontsnapten zijn evenwel bekend.
HOOGE PRIJZEN OP JAPANSCHE
HOOFDEN.
Tsj if eng. 14 Maart. (V.D.) Er wordeji
ernstige voorzorgsmaatregelen genomen,
daar mcdcdeeling is ontvangen, dat dc le-
gcrautoriteiten te Peking een prijs van een
millioen yen hebben gesteld op de hoof
den van Tsjang Ilai Peng, den opperbevel
hebber van Mandsjoekwo, en den Japan-
schen bevelhebber.
DE ERNSTIGE BIOSCOOPBRAND TE
MEXICO.
50 dooden, 70 gewonden.
N c w-Y o r k. 14 Maart. (V.D.) Bij den
bioscoopbrand te Ahualuco zijn 50 personen
om het leven gekomen, terwijl zeventig be
zoekers ten decle ernstig zijn gewond. Ecu
groot aantal der slachtoffers zijn vrouwen
en kindoren.
VAN DER LUBBE NIET DE EENIGE
BRANDSTICHTER.
Berlijn, 14 Maart. (V.D.) Het onderzoek
in de zaak v. d. Lubbe heeft aan het licht
gebracht, dat v. d. Lubbe dc daad niet op
eigen instigatie heeft gepleegd. In het be
lang van het onderzoek kunnen geen na
dere mededeel ingen worden gedaan.
HET PROGRAM VOOR DE RIJKSDAG
ZITTING TE POTSDAM
„Wilt heden na treden".
Potsdam, 14 Maart (V.D.) Blijkens het
program voor de Rijksdagzitting te Potsdam
op 21 Maart a.s. zullen tusschen half elf en
half twaalf kerkdiensten worden gehouden
in de Nikolaï-kerk en in de katho ieke pas
torickerk. Na afloop hiervan zullen de afge
vaardigden onder het gelui van de klokken
van alle Potsdaramer kerken naar de gar
nizoenskerk trekken, waar zij te kwart voor
twaalf aankomen en bgroet word in met or
gelspel van prof. Becker, die het praeludium
in E. moll van Bach ten gehoore zal bren
gen. Terwijl het Staats- en Domkoor uit
Berlijn „Nun lob* mein Seel dein Horrn"
zingt, zal te 12 uur Rijkspresident Von Hin
denburg de garnizoenskerk betreden. Hij zal
een korte toespraak houden, die beant
woord wordt met een rede van Rijkskanse
lier Hitier. Vervolgens zingt he. Domkoor
weer en begeeft de Rijkspresident zich met
zijn acTjudant naar het graf van Frederik
den Groote, waar een krans wordt neerge
legd. De plechtigheid wordt beëindigd met
orgelspel van prof. Becker, n.l. het Neder-
iandsch Dankgebed („Wilt heden nu tre
den") en „Heer maak ons Vrij".
B e r 1 ij n, 13 Maart (V.D.). De rijkspresi
dent heeft den bekenden Berlijnschen nazi
leider en propagandist Goebbels benoemd
tot rijksminister voor de volksvoorlichting
en propaganda.
Dr Goebbels
Josef Goebbels werd op 29 October 1897
te Rheidt (Rijnland) geboren. Hij is katho
liek. Na gestudeerd te hebben in geschie
denis, kunstgeschiedenis, literatuurgeschie
denis en filosofie promoveerde hij te Hei
delberg. Sinds 1922 doet Goebbels aan po
litiek. In het jaar 1924 werd hij redacteur
der Volkisehe Frciheit te Elberfeld, in 1926
gouwleider der N.S.D A.P. te Berlijn, waar
hij in 1927 de Angriff ging uitgeven. Sinds
1928 is Goebbels lid van den rijksdag. Be
halve eenige nationaal-socialistischc ge
schriften heeft hij twee tooneclstukken ge
schreven.
GEEN NOTEERING IN TSJECHISCHE
KRONEN TE EERLIJN
B c r 1 ij n, 13 Maart (V.D.) De notecring
voor Tsjechische kronen aan de Berlijnsche
beurs is gestaakt op aanstichting der Duit-
schc autoriteiten. Deze maatregel houdt ver
band met een maatregel der Tsjechen, die
midden vorige week een bijzondere rekening
voor betalingen naar Duitschland hadden
ingesteld.
Men is er te Berlijn van ovcruigd, dat dc
Tsjechen daarmede den Duitschcn export
naar Tsjecho-Slowakije wilden treffen. liet
schrappen der notcenng voor Tsjechische
kronen is slechts de eerste maatregel, die, al
dus wordt verklaard, indien hij niet afdoend
mocht blijken, door verdere stappen zal wor
den gevolgd.
VERGAANDE VOLMACHTEN VOOR
POLEN S PRESIDENT
Warschau, 13 Maart. (V.D.) De regee
ring heeft bij den landdag ingediend een
ontwerp, waarbij den president vérgaande
volmachten worden verstrekt om tijdens de
afwezigheid der Kamer bij decreet wetten af
te kondigen.
De volmachten, welke vérstrekkender zijn
dan die van verleden jaar, hebben op allo
aangelegenheden betrekking, behalve op een
grondwetsherziening.
De maatregel wordt gemotiveerd met den
internationalen economischen en politieken
toestand, welke voor Polen de noodzakelijk
heid zou kunnen meebrengen direct hande
lend op te treden. De parlemcntszitting zal
spoedig worden gesloten.
SUCCES DER BOLIVIANEN.
Bogota, 13 Maart (V.D.). Het Boliviaan-
schc hoofdkwartier meldt, dat de negende
Boliviaanschc divisie een belangrijke over
winning heeft behaald en een Puraguaan-
sclie stelling van groote bcteckenis nabij
Alihuta heeft veroverd
Genève, 14 Maart (V.D.) De Poolsche
regeering heeft de verplichting op zich ge
nomen morgen haar troepen van de Wester-
platte terug te trekken. Het uur zal nader
per brief van Dr. Beek aan VB commissaris
Roesting worden bekend gemaaki.
De verklaring in den Volkenbond.
Genève, 14 Maart (V.D.) in de open
bare zitting van heden heeft de Poolsche Mi
nister van Buitenlandsche Zaken Beek een
verklaring afgelegd ever het onmiddellijke
terugtrekken van de Poolsche troepen van
de Westerplatte. Hij verklaarde zich bereid
van versterking der gebruikelijke bezetting
af te zien. De President van den Senaat van
de stad Dantzig, Ziehm had van tevoren
de verzekering gegeven dat de autoriteiten
van Dantzig de noodige maatregelen zullen
nemen om te voorkomen dat de orde en
veiligheid in Dantzig gestoord zouden wor
den.
De rapporteur Sir John Simon sprak zijn
voldoening erover uit, dat Polen zich door
een geest van verzoeningsgezindheid had
laten leiden en van verdere acties die zon
der toestemming van den IToogen Commis
saris van den Volkenbond nie,t gevoerd kon
den worden, had afgezien.
ONBEGRENSDE VOLMACHTEN
VOOR DE GPOE.
Moskou, 14 Maart. (V. D) Het pre
sidium der Centrale Executieve van de
Sovjet-Unie heeft besloten, met het oog
op de toenemende sabotage, de rechten en
volmachten, die op 15 November 1923 aan
fle GPoe zijn toegekend, uit te breiden. Dc
GPoe krijgt thans het recht, in alle geval
len van sabotage en schending van den
Sovjet-Russischen staat en zijn eigendom
de scherpste maatregelen te nemen. Onbe
grensde volmachten zijn de GPoe verleend.
Het besluit is onderteckend door den voor
zitter van de centrale Executieve, Kalinin
cn den voorzitter van den Raad van Volks
commissarissen Molotof.
De sabotage en de contra-revolutionnaire
bewegingen zijn thans zoo sterk geworden,
dat do gewone gerechten niet meer in staat
zijn, ze te bestrijden. Naar verluidt zal de
regeering en de communistische purtij zich
in het bijzonder keeren tegen de misstan
den in de levensmiddelenvoorziening,
waaronder thans de geheele bevolking
heeft tc lijden
HET HANDELSVERKEER TUSSCHEN
DUITSCHLAND EN TSJECHO-SLOWA
KIJE GEBLOKKEERD
B e r 1 ij n, 14 Maart. (V.D.). Nadat giste
ren aan de Berlijnsche beurs het notecren
van den Tsjechischen kroon ls gestaakt, is
het geheele betalingsverkeer met Tsjecho-
Slowakije geblokkeerd. Betalingen of over
schrijvingen van of naar Tsjecho-Slowakije
zijn op het oogenblik niet mogelijk. De
commissie voor de handelspolitiek der Duit-
che regeering komt morgen bijeen om over
de thans ontstane situatie te spreken.
BANKIER GEARRESTEERD.
New York, 14 Maart. (V. D.) Joseph
W. Harryman, stichter, president van den
raad van commissarissen van de Harry
man National Bank and Trust Co. is ge
arresteerd wegens het vervalschen van
bankstaten ter misleiding van den contro
leur van het ministerie van financiën.
Harryman is sedert eenige weken ziek en
bedlegerig. De politiebeambte verklaarde
hem in zijn woning voor gearresteerd. Har
ryman wordt ervan beschuldigd valsche
boekingen tot een bedrag van ongeveer
900.000 te hebben bewerkstelligd.
DE BIER-VOORSTELLEN
AANGENOMEN.
Washington, li Maart. (V.D.) De com
missie van het Huis van Afgevaardigden
heeft de biervoorstellen aangenomen. Bier
en dergelijke alcoholische dranken met een
alcoholgehalte van ten hoogste 3.2 van
het gewicht worden toegestaan, er zal een
bondsbclasting van 5 dollars per vat op
moeten worden betaald. Voorts wordt be
paald, dat bizondere regelingen zullen kun
nen worden getroffen door de afzonderlijke
staten. Hot verzenden van bier naar „droge*
staten is verboden. Overtredingen zullen
worden gestraft met geldboeten van ten
hoogste 1000 dollars cn gevangenis voor den
duur van ten hoogste één jaar. Het wets
ontwerp wordt van kracht 14 dagen na de
onderteekening door den president.
HEVIGE AARDSCHOKKEN OP EILANDEN
IN AEGAEISCHE ZEE.
Athene, 14 Maart. (V.D.) Op de eilanden
Mytilini (Lesbos) en Limnos is een hevige
aardschok waargenomen. Deze beide eilan
den liggen op ongeveer 130 K.M. van
elkander verwijderd.
GEZANT VON PRITTWITZ
NEEMT ONTSLAG.
Washington, 14 Maart. (II. N.) De
Duitsclie gezant von Prittwitz heeft zijn
ontslag aangeboden, daar hij met de regee
ring Hitier niet sympathiseert.
BUITENLAND
Poncet krijgt nul op het request.
(Eerste Blad, pag. 1)<
Dc Poolsche troepen op de Westerplatto
worden heden teruggetrokken.
(Eerste Blad, pag. 1).
BINNENLAND
Is bezuiniging op do uitvoering der wa
renwet mogelijk?
(Tweede Blad, pag. 1).
Wetsontwerp inzake crcdietvcrleening,
aan de boomkwcckerij.
(Tweede Blad, pag. 3).
Lcderfabriek te Harlingcn afgebrand.
(Tweede Blad, pag. 2.)
UIT DEN OMTREK.
Uitslaande brand te Spakenburg.
(Eerste Blad, pag. 2).
STADSNIEUWS.
Lezing van W. Jos. dc Gruytcr over
Mcxicaanschc cn Maya kunst.
(Eerste Blad, pag. 3).
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. Inst,
tc I)e Bilt.
Hoogste barometerstand 770.1 tc Clermont.
Laagste barometerstand 744.6 te Andanes.
Verwachting: Matige tot krachtige
Z. tot Z.W. wind, zwaar bewolkt tot betrok
ken, waarschijnlijk eenige regen, aanvan
kelijk iets zachter.
Het W. gedeelte van het waarnemingsge
bied is onder invloed gekomen van een
Oceaandepressie, die zich gisteren reeds in
de scheepsberichten aftcekcnde. Daardoor
nam vooral over de Britsche eilanden de be
wolking toe, terwijl over Ierland reeds regen
van beteckenis viel. Ook thans is daar de
barometer nog dalende. De kern van het
hooge drukgebied, die gisteren over de golf
van Biscaye lag, verplaatste zich O.-vvaarts
of O.N.O.-waarts cn strekte zich hedenmor
gen over Zuid-Frankrijk uit. Aangezien
over Duitschland de barometer nog lang
zaam stijgende is, zal in onze omgeving do
luchtdruk gradient wel toenemen en hier
mede de periode van rust weer beëindigen.
Ook de regenkansen zijn vrij groot. De nach
telijke temperaturen zullen wel ecnigszins
stijgen. Onder invloed van de W. tot Z.W.
luchtstrooming zijn nu reeds over Groot-
Brittannie, Ierland, ons land, Noord-Frank
rijk en bijna geheel Duitschland de ochtend-
temperaturen hooger geworden. Over IJs
land en Scandinavië, waar zich nog steeds
depressies handhaven, is het kouder gewor
den. Vooral in Finland vroor het heden
nacht nog streng.
LAHGESTRAAT 49-51 TELEFOON ISO
Onze Specialiteit.
BUIKBANDEN
en corsetten voor zware figuren.
Vakkundige bediening.
Voortreffelijk in elk opzicht.
Vraagt catalogus en condities aan
bij den vertegen woord? o.er
ARNH.STRAAT.
GROOTE BOMMENVONDST IN POR
TUGAL.
Lissabon, 13 Maart (V.D.). In een ge
bouw te Lissabon heeft dc politie een groo
te opslagplaats van bommen ontdekt, die,
naar zij beweert, communistische eigen
dommen zijn. Een aantal verdachte perso
nen is goarresteerd.
STRIJD BIJ DEN GROOTEN MUUR.
T s j a n g t s j o e n g, 14 Maart (V.D.). On
danks de pogingen om de Chineesche troe
pen van den grooten muur tc verdrijven,
wordt deze op het oogenblik bezet door 16
divisies van het Chineesche leger, die on
der opperbevel van maarschalk TsjangKai
Tsjek staan
