„Keitjes"
Fi. 1
41- 90:
50:,.M
BEL OP 1717
KLEEDING
NAAR MAAT
Fa. L. VAN ACHTERBERGH Brandstoffenhandel
MEXICAANSCHE- EN
MAYA-KUNST
JASPÉ WOL
DEWOLBAAL
LAATSTE BERICHTEN
Advertentiën
GLORIA ANTHRACIET
3 maal plaatsen voor
COLBERT COSTUUM
PROBEERT DAN NU EENS ONZE SOORTEN!
WALES, WILLEM-SOPHIA, BELGISCHE
EN HOLLANDSCHE ANTHRACIET
in afmeting 12|22, 20|30, 30|so en 50|so m.m.
Prijzen van f 1.50 tot f 3.- p. H.L.
ezing met lichtbeelden van den heer
\V. Jos. de Gruyter voor den
AmersKunstkring
Voor den Amcnsfoortschen Kunstkring cn
ndore belangstellenden heeft de heer W.
os. de Gruyter, uit Soestcrberg, kunstcriti-
van „Het Vaderland", in toonzaal
Sierkunst" een lezing gehouden over
lezicaansche- cn Maya-kunst.
De heer De Gruytor begon met op te mer«
en, dat hij de aanwezigen heel graag eenig
dec gaf van de prae-Columbische kunst
an de Maya's en de Mexicanen, daar deze
udo inhecm6che kunst van de Centraal-
\mcrikaansche Indianen te weinig bekend
n gewaardeerd is. Velen weten zelfs het
estaan dezer kunst in 't geheel niets af,
erwijl toch in het bijzonder die van do
lava-volken op een werkelijk hoog peil
laat. Dit beseft men temeer als men be-
enkt, dat deze kunst hoewel historisch
iet zoo oud feitelijk dateert uit een
teenen tijdperk.
Men kende n.l. nóch het staal en het ijzer,
óch het pottenbakkerswiel, nóch ook het
c-ginsel van het rad on tenslotte evenmin
at van den waren boog in de bouwkunst.
Icn had dus ook geen wagens cn men
ield er geen huisdieren op na. Wel werd
chtcr goud en brons bewerkt, maar dit
aatste was koper met een waarschijnlijk
oevallige bijmenging van tin, een brons
•an laag gehalte dus, dat voor ceremonicele
voorwerpen gebruikt word. Men mag daar
om aannemen, dat de uitvoerig en prachtig
ewerkte monolithen van de Maya's, die
soms een hoogte van 7 meter bereikten, ge
heel met stecnon werktuigon gehouwen wa
ren.
De talloozo volken cn volkjes van dezo
streken, spraakkundig vaak. scherp geschei
den, kunnen ondergebracht worden in do
twee hoofdgroepen van do Mexicanen: die
ten noorden van de bekende landengte van
Tehuantepec wonen en die ten zuiden daar
van. In de beide gebieden onderscheidt men,
aldus spreker, drie achtereenvolgende cul
tuurlagen, wat men mede door opgravin
gen heeft kunnen constateeren.
In Mexico was de oudste cultuur een zeer
primitieve Othomi-cultuur, teruggaand tot
minstens 1000 vóór Chr. Daarop volgden
de Tolteken, een half-legendarisch volk,
waarvan de hoofdstad Tula of Tollau in
1064 vernietigd werd. De derde cultuur was
die der Azteken, betrekkelijk recente land
verhuizers uit het Noorden, wreed en ruw
van karakter, maar zeldzaam bogaafd op
staatkundig en militair gebied. Dezo Azte
ken namen de kunst der Toltoken over en
de verhouding van de beide volken doet
eenigszins denken aan die van Romeinen
cn Grieken.
Spreker stond hierna stil bij de Maya's,
die eerst in Guatemala en noordelijk Hon
duras woonden, maar later naar het schier
eiland Yucatan vertrokken. Hun kunst moet
een eeuwenlange ontwikkeling gohad heb
ben, maar men staat tegenover een mis
schien onoplosbaar geheim. Zeker zal hun
6teenplastiek zich ontwikkeld hebben uit
een houtplastiek en het is mogelijk, dat
zelfs in latere tijden de belangrijkste goden
beelden uit hout werden vervaardigd. Een
verschijnsel, dat men ook elders bij archaï
sche volken kan nagaan. Voorts speelde
kleur een groote rol in de kunst van al
deze stammen, waarvan nog enkele bijzon
derheden werden medegedeeld.
Vele kunstvoorwerpen hadden een tijd
rekenkundige bedoeling en de bewonderens
waardige kalender was uiterst ingewikkold.
Men rekende niet alleen met een zonne
jaar van 365 dagen, maar tevens met een
Venusjaar van 584 dagen cn tonslotto nog
met de z.g. „tonalamatl", een ritueel alma
nak van 260 dagen.
Volgens spreker was de Venusster eigen
lijk de hoogste godheid dezer Ccntraal-
Amerikaansche stammen, en wel omdat zij
de ster der schemering was en du6 tus
schen het licht (het leven) en het donker
(den dood) in stond; m.a.w. beheerschte zij
zoowel het leven als den dood.
Ook den Gevederden Slangengod Quet-
zalconatl houdt spreker bovenal voor een
Venusster-godheid, al vertoont hij ook an
dere aspecten en al was hij tegelijk de
representant van den cultuurmensch.
De hoer Do Gruyter gaf den aanwezigen
nog eenig idee van het wereldbeeld der
oude Mexicanen, hun voorstellingen om
trent het ontstaan der aarde uit een kroko
dil, omtrent den bliksem, enz. Tenslotte
werd de hoofdmythe van Quetzalconatl
verteld, toegelicht cn verduidelijkt. Toen de
Spaansche veroveraar Cortez in Mexico
landde, hielden de inboorlingen hom voor
den Gevederden Slangengod. die vroeger
weggezeild was naar het Oosten, maar be
loofd had eenmaal herboren te zullen we-
derkceren in hun midden.
De heer De Gruyter heeft daarna zijn
lezing aangevuld met een vijftigtal licht
beelden van Mexicaaneche en Maya-kunst.
KENNISGEVING.
Vuurwapenwot.
Bevel lot inlevering van vuurwapenen,
door inwoners der gemeente Amersfoort, die
niet bevoegd zijn vuurwapenen voorhan
den te hebben.
De commissaris van politie te Amersfoort,
zijnde hoofd van politie ingevolge de bepa
lingen der Vuurwapenwot,
Boveelt,
dat inwoners dezer gemeente, die niet be
voegd zijn vuurwapenen of munitie voor
handen te hebben, de vuurwapen en/of mu
nitie, welke zij voorhanden hebben, vóór 23
Maart 1933 ter bewaring aan de gemeente
moeten inleveren ten politiebureele,
Utrechtschcstraat.
Bij de inlevering, dewelke kan geschieden
*P alle werkdagen tusschen 1012 uur, 2—4
uur en 79 uur, bestaat alsnog gelegen
heid oene bijzondere machtiging tot het
voorhanden hebben van een of meer vuur
wapenen en/of munitie te vragen.
Onder vuurwapenen worden mede ver
staan:
1. bommen, handgranaten en dergelijke
voor ontploffing of voor het verspreidon van
vergiftige, verstikkende of weerloosmaken-
do gassen bestemde wapenen, zoomede
vlammenwerpers;
2. alarmpistolen cn andere soortgelijke
voor bedreiging of afdreiging geschikte
voorwerpen met uitzondering voor die,
welke geen loop of eon kennelijk verkorten,
geheel gevulden loop hebben cn welke zoo
danig zijn ingericht, dat zij enkel loS6e
patronen van een kalibert niet grooter dan
6 m.M. kunnen bevatten, terwijl de ligplaats
van die patronen cn de gasuitlaat lood
recht staan op den loop of op de lengte
richting van het voorwerp;
3. onderdeelen van vuurwapenen.
Onder munitie worden begrepen onder
deelen van munitie.
Tegen het onbevoegd voorhanden hebben
van vuurwapenen en/of munitie is als maxi
mum straf bedreigd hechtenis van ten
hoogste twee maanden of geldboete van ton
hoogste twee duizend gulden.
Tegen het niet nakomen van bovenstaand
bevel is eenzelfde straf bedreigd. Bij
voldoening aan het bevel wordt niet straf
rechtelijk opgetreden.
Personen, reeds in het bezit van een
machtiging tot het voorhanden hebben van
een of meer vuurwapenen, verleend voor 1
Maart 1933, moeten in verband met de be
palingen der gewijzigde Vuurwapenwot
eene nieuwe machtiging aanvragen, omdat
de in hun bezit zijnde machtigingon niet
meer voldoen aan de thans gestelde eischen.
Bij alle aanvragen moeten worden ovor-
gelcgd twee goodgelijkende portretten van
de aanvragers (pl.m. 3 bij pl.m. 4 c.M.
Amersfoort, 15 Maart 1933.
Het Hoofd der Politie voornoemd,
G. GOORHUIS.
MARX-HERDENKING.
Door S. D. A. P. en I. v. A. O.
Donderdagavond heeft in de benedenzaal
van „Do Keizerskroon" een Marx-herdon-
king plaats van\vege do afdeeling der S. D.
A. P. in samenwerking mot het Instituut
voor Arbeidersontwikkeling. Als spreker
treedt op de heer Ir. dr. Th. v. d. Waerdeh.
terwijl medewerking wordt verleend door
liet soc. muziek-ensemble „The red Boys
HET SPORTFONDSENWERK.
Thans ruim 360 spaarders.
In een gisteravond door het comité van
actie voor de stichting van een sportfond-
sonbad alhier met enkele verslaggevers ge
houden bespreking werd medegedeeld, dat
het aantal spaarders thans de 360 i6 gepas
seerd.
De in den afgeloopen zomer gevoerde ac
tie heeft succes gehad, do kroon op deze ar-
beJd werd gezet door het feit, dat de raai
mot algemecne stemmen heeft besloten de
gemeente garant to doen zijn voor een te
sluiten leening vun f 160.000, terwijl hot ver-
cischte kapitaal van de spaarders werd ge
steld op f 20.000 cn het verei6chtc aantal
spaarders werd teruggebracht van 4&0 op
•100.
Het is dus nu zaak om de nog ontbreken
de kleine iO spaarders bijeen te krijgen en
het verci6chtc bedrag van f 20.000 zoo spoe
dig mogelijk ter tafel te kunnen brongen. In
het uiterste geval kan door de N.V. Sport
fondsen uit Amsterdam de f 20.000 worden
volgemaakt met geld, dat teruggevloeid is
van administratiekosten; dit is géén geld
van spaarders uit andere plaatsen.
Er zijn evenwel nog te veel stadgenooten
die met het spaarder worden wachten tot
de eerste werkzaamheden voor. den bouw
beginnen. Hierdoor wordt de bouw ver
traagd, daar eerst het aantal spaarders cn
de benoodigdc f 20.000 er moeten zijn al
vorens met den bouw kan worden bcgon-
non.
Om den bouw te bespoedigen is het dus
van belang zich zoo vlug mogelijk als
6paarder op te geven! Men is er vast van
overtuigd, dat de open kuip, zij het dan
niet direct, boslist binnen afzienbaren tijd
ook zal komen.
HET BRIDGE-CONCOURS TEN BATE
VAN HET CENTRAAL GENOOTSCHAP.
Een aanvulling.
In het verslagje van het Zaterdagavond
alhier gehouden bridgeconcours ten bate
van het Centraal Genootschap voor kinder-
herstelling6- cn vacantiekolonies heeft de
inzender verzuimd te vermelden, dat deze
bridge-drive is gehouden op initiatief van
mevrouw Prins alhier, die daarbij alle me
dewerking heeft gehad van de damesbridge
club van de vereeniging van Huisvrouwen
alhier. Dr. Kamerling heeft mevrouw Prins
dan ook voor haar moeite op het eindo van
den avond bloemen aangeboden.' Wij willen
dit bericht alsnog even plaatson; eere, wien
eere toekomt!
zeer geschikt voor kousen en sok-
ken. Diverse fraaie tinten, per
ÏOO gr. knotten nu maar 56 cent.
ARNH.STRAAT 26a Amersfoort.
BURGERLIJKE STAND.
14 Maart 1933,
Geboren: Hendrikje Helena, d. v. Johan
nes Pieter Kreupeling en Hendrika de Nee-
ling; Geertruida, d. v. Cornelis Hagenbeuk
en Gerarda van Oven; Christina Wilhel-
mina, d. v. Antonius Wilhelmus da Bruin
en Hendrika van Haraersveld.
Overleden: Hendrik van de Kolk, oud 89
jaar, echtgenoot van Johanna Collet; Johan
Wilhelm Jansen, oud 21 iaar. ongehuwd.
GARNIZOEN.
De school voor reserve-officieren der ca
valerie alhier zal, met do kaderopleiding
zware-mitrailleurs van de regimenten hu
zaren en van het regiment wielrijders, van
22 tlm 27 Mei schietoefeningen houden in de
legerplaa(6 bij Harskamp.
SCHOORSTEENBRAND.
Gisteren is met eigen krachten een
schoorsteenbrand gcbluscht in een perceel
aan den Evcrard Mcijstcrwcg.
D a g e 11j k s
City Theater, Westsingel 7. Vertooring
van „Mcnschen in 't Hotel."
Rembrandt Theater, Langestraat. Vertoo
ning van „De weg naar het leven."
Musoum Fléhite, Westsingcl. (Uitgezon
derd des Zondags).
Theosofische Bibliotheek, Gebouw Tlieos.
Veroeniging, Regentesselaan. lederen dag
van 0—8 uur.
Openbare Leeszaal roet Jeugdleeszaal en
Bibliotheek, Muurhuizen 9.
R.-K. Leeszaal, Nieuwstraat 24.
Vredesbibliotheek, Arnhemscheweg 50
Leeszaal Handelsregistor, Arnh. weg 23.
25 Febr.—18 Maart. Toonzaal Sierkunst.
Tentoonstelling van schilderijen door Jacob
Nieweg (dagelijks 9—5 uur).
419 Maart de Poth. Amersf. Kunstkring
Tentoonstelling van schilderijen van Jan
Sluyters (dagelijks 10—4 uur).
15 Maart. De Valk. Jaarvergadering
Schippersverecniging „Schuttevaer." 8
uur.
15 Maart. Thcosof. Loge. English Associa
tion. Lezing mr. R. Churchill over: „Young
England looks at America." 8 uur.
15 Maart. Amicitia. Uitvoering Orkestver
ceniging.
15 Maart. Remonslr. Kerk. Ncd. Protes
tantenbond. Lezing met lichtbeelden door
dr. R. Micdema overPrins Willem v-an
Oranje. 8 uur.
15 Maart. Restaurant Princess. Handel en
Nijverheid. Causerie door den heer F. L v.
d. Leeuw over „Middenstandsrevue." 8J4
uur.
15 Maart. Toonzaal Sierkunst. Vrijo Relig.
Gemeenschap. Lezing dr. Alfr.ITackei
8J< uur.
16 Maart. Amicitia. 't Nut. Lezing met
lichtbeelden door prof. Huib Luns over
„Florence, de stad en haar kunstschatten."
8 uur.
16 Maart. De Keizerskroon. S. D. A. P. en
Hist, voor Arbeidersontwikkeling. Ivarl
Marx-herdonking. Spreker ir. dr. Th. van
der Waardon. 8 uur.
17 Maart. Amicitia. Kunstavond „Ons Be
lang." 8 uur.
17 Maart. Toonzaal Sierkunst Spir Ver.
„Harmonla." Lezing H. van Walt over:
„Magi der oudheid." 8J£"uur.
17 Maart. Amsvorde. O. S. P.-vergado-
rlng. Karl Marx-hcrdenking. Sprckor Frank
v. d. Goes uit Laren. 8 uur.
17 cn 18 Maart. Do Valk. Tooneelavund
„Advendo". opvoering van „Dc Kilometer
vreter" (17 Maartvolkiavond). 8J4 ur.
18 Maart Dc Poth. Amersf. Kunstkring.
Rondgang langs do schilderijen van Inn
Sluyters onder leiding van dr. J. Nieweg
3 uur.
19 Maart. De Poth. Amersf. Kunstkr.ng.
Rondgang langs do schilderijen van Jan
Sluyters onder leiding van ir. L. B. Huygen
3 uur.
19 Maart. Dc Valk. Feestavond Joodsche
Vereeniging „Nut cn Genoegen", opvoering
van: „Eén dag- dame." 8 uur.
22 Maart. Thcosof. Loge. Experimenteel*
séance door hot echtpaar L. G. Roas—
Hallensleben. 8% uur.
22 Maart. Toonzaal Sierkunst. Vrije R9lfg.
Gemeenschap. Lezing dr. Alfr. Hackel
8y4 uur.
22 Maart Amicitia. Uitvoering Chr. Gym
nastiek ver. „Wilhelmina" 71/* uur.
22 Maart. Amsvorde. Feestelijke vaandel-
uitreiking en vertooning Olympische film
door luit. Pahud de Mortanges voor de
schiotverconiglng „Prins Hendrik." 8 uur.
24 Maart. Amicitia. Ver. „Oost en West.'
Vertooning van de film„Tropisch Toe
risme." 8 uur.
25 Maart. De Valk. Feestavond Gronlng
sclie Club. 8 uur.
25 Maart. Amicitia. Uitvoering „Stem des
Volks", „H. J. Hegeraat" en „Kunst na Ar
beid". 8 uur.
27 Maart Toonzaal Sierkunst. Voordracht
avond M. Musharaff Khan voor de Sjefi-
beweging. Hindoesche muziek en zang met
inleiding. 8 uur.
28 Maart. Gebouw Theosof. Loge. Psycho
metrische avond door den heer J. G. de
Groot. 8% uur.
29 Maart, Hotel dc Zwaan. Jaarvergade
ring Vereeniging voor Vreemdelingenver
keer. 8uur.
30 Maart. Amicitia. Nederl. Ver. van Huis
vrouwen. Tentoonstelling op modegebied.
5 en 7—9 uuri.
31 Maart. Amicitia. Amersf. Kunstkring.
Gezelschap Saalborn, opvoering van: „Z. M
Het Publiek." 8 uur
1 April. Dc Valk, Kindermatinéc van pad-
vindsters. 2% uur.
1 April. De Valk, feestavond H. V. C.
8 uur.
3 April. De Valk, feestavond Bond van
Kappersbedienden. 8 uur.
8 April. De Valk, soirée van de padvind-
sters. 1V% uur.
12 April. Amicitia. Nederl. Toonecl voor
Kinderen, opvoering van „Bruintje Beer.
2 uur.
15 April. De Valk, uitvoering mondaccor-
dconvereeniging „Door Vriendschap Verbon
den." 8 uur.
18 April. Gereformeerde Kerk (Zuid«in-
gel). A.-R. Kiesvcreeniglng „Nederland en
Oranje." Verkiezingsvergadering Spreker
oud-minister Mr. H. Bijleveld. 8 uur.
19 April, Markthal, Oranje-Vereeniging
Groote huldigingssamenkomst ter herden
king van Willem de Zwijger.
19 April. Remonstr. Kerk. 't Nut. Lezing
dr. A. Groencveld.
19 April. Amicitia, Amsterdamsche Too-
neelverecniging, opvoering van „Circus
Knie" voor lezers van het Amersfoortsch
Dagblad. 8 uur.
UTRECHT.
15 Maart. Stadsschouwburg. Amsterd.
Tooneelverceniging, opvoering van „Circus
Knie." 8 uur.
15 Maart. Tivoli. U. S. O.-abonnemcnts-
concert. 8 uur.
15 Maart. Tivoli. U. S. O.-abonnements-
conccrt. 8 uur.
RISICO VAN DEN SLUIKHANDEL.
Tusschen Philippine on Bouchaute is een
berucht smokkelaar J. K., die met een auto
goederen van Nederland naar Bolgic tracht
te to vervoeren, nadat reeds zijn auto was
stuk geschoten, zelf door een kogel van een
der douanebeambten getroffen. Ilij was on
middellijk dood.
LANDBOUWSCHUUR AFGEBRAND.
Aan de Belgische gren6 tc Clinge is de
groote landbouwschuur van J. Hoste, waar
aan een nieuwe stal was verbonden, door
brand vernield. Do oogst cn de landbouw
werktuigen gingen verloren, terwijl boven
dien 6 paarden, 9 runderen en een groot
aantal kippen in dc vlammen omkwamen.
OMREKENINGSKOERSEN.
Off. Not Niet Off.
14 Maart 15 Maart
12 uur
ö.53%
8.54%
Berlijn
59.07'/,
59.10
9.75%
9.76
Brussel
34.72%
34.72%
48.10
4810
Kopenhagen
38.35
38.20
Oslo
44.—
43 80
45.40
45 20
New-York
2.48
2.47»;
12.72%
12.75
Medegedeeld door de Rotterd. Bankvereen.
In plaats van kaarten.
Geboren:
DIRK
Zoon van
A. G. VAiN ZWOL.
G. VAN ZWOLVAN DAM.
Amersfoort 14 Maart 1933.
van Bcmmelstraat 1.
Heden overleod onze
lieve Vrouw cn Moe
der
EVERARDA
BUTS-ELAAR
MATER,
in den ouderdom van
60 jaar.
H. BUTSELAAR.
CATHRIEN.
CORRY.
HBNNY.
Amersfoort,
13 Maart 1933.
Teraardebestelling Don
derdag a.s. op de Alg
Begraafplaats a. d.
Soesterweg om 12 uur
vanaf het St. Ehsa-
bcthsgasthuis.
Eenige en algem.
kennisgeving.
Heden nam God tot
Zich onze innig ge
liefde Moeder, Gehuwd
en Grootmoeder
ELISABETH
KILIAN,
Weduwe van
IS AI A WILLEM
FRöGER,
in den ouderdom van
83 jaar.
Uit aller naam,
W. FRöGER.
Amersfoort,
14 Maart. 1933.
Brouwersstraat 8.
Geen bezoek.
Geen bloemen.
De teraardebestelling
zal plaats bobben Za
terdag 18 Maart op dc
Algemecne Begraaf
plaats aan den Soestor-
weg te Amersfoort.
Vertrek van het sterf
huis 2 uur n.m.
Uw anthraclet.
KOK'S Erandstoffonbandal
Terrein Soesterweg
Ned. Spoorwegen.
TeL 900.
ST00MVERVERIJ en
CHEMISCHE REINIGING
Winkel Fabriek
Langestr. 117 Tuinstr. 20
Tel. 1717 TeL 1726
IN MODEARTIKELEN
STEEDS HET NIEUWSTE
TEGEN LAGEN PR'JS
Zijt gij dezen winter niet geheel te>
vreden geweest over Uw Anthraciet?
Wij hebben in voorraad:
Alle soorten worden gruis- en steenvrij afgeleverd
Kantoor en magazijnen KOESTEEG 4-5 b.d. Varkensmarkt - TEL. 155
