SEIZOEN OPENING
DÊ EEMLANDEü
NATIONALE FEESTDAG IN DUITSCHLAND
MANNBQRG ORGELS
Firma DUIM BURGER
Maandag 20 Maart 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
31e Jaargang No. 224
RUSLANDS RELATIES MET
HET BUITENLAND
ENGELSCHE GEESTELIJKEN TEGEN
DEN OORLOG
PROCLAMATIE VAN DE
RIJKSREGEERING
DR. SCHACHT OVER
ZIJN TAAK
JAPAN BREEKT MET DEN
VOLKENBOND
6 uur 41 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
L. J. LUYCX ZOON
TSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS 3 voot Amersfoort 2.IO. pe, maand 0.75, per
wcclc (mct gratis verzekering tegeD ongelukken I f 0.171/-.
Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
PRIJS GER ADVERTEMTIEN vaD 4fc9c's 1 -05 met inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f 0.25 Liefdadighelds-advertentièn voor dt
helft van den prijs. Kleine Advertentiön „KEITJES' bi) vooruitbetaling 1—5 regel»
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
De toestand in Duitschland.
De beoordeeling in het buiten
land.
Het is op hot oogenbjik geen onverdeeld
genoegen de Duitschc bladen te lezen. Dc
regeeringspers is hyper-eenzijdig, terwijl
de overige kranten, bevreesd, dat zij zich
de ontstemming der autoriteiten op den
hals zullen halen en zullen worden ver
boden, alleen oncnleerende artikelen plaat
sen en slechts in zeldzame gevallen heel
schuchter met een beetje kritiek voor den
dag komen. Raadpleging der Duitsche pers
maakt het dan ook niet mogelijk een vol
komen zuiver beeid te krijgen van wat er
zich in Duitschland afspeelt.
Inmiddels worden dc terreur-maatrege
len in Duitschland in de bnitenlandsche
peis dikwijs zeer scherp gekritiseerd cn
niet alleen in de pers der soc.-dem. en
communisten. Vooral dc Engelsche liberale
bladen steken hun opvattingen niet onder
stoelen of banken. Het onvriendelijk, dik
wijls hatelijk en tendentieus oordeel over
de gebeurtenissen in Duitschland. aldus
wordt thans opgemerkt door de Kolnische
Zeitung, die blijkbaar alles fraai vindt wat
de rcgcering van Hitier doet, dreigt lang
zamerhand de goede betrekkingen tusschen
Engeland en Duitschland in gevaar te
brengen. Het Duitsche blad verklaart ver
der, dat deze „Hetze" niet alleen in politiek
opzicht valt te betreuren, maar dat ook de
practische gevolgen ervan reeds kunnen
worden vastgesteld. Uit een groot aantal
landen komen berichten, die openlijk of
bedektelijk tegen een bezoek aan Duitsch
land waarschuwen. Herinnerd wordt in dit
verband tevens aan een telefoongesprek
van een Engelschman met een groote Duit
schc reedeï-ij, die wilde weten of hij een
vriend kon aanraden „dc gevaarlijke reis
naar Duitschland" te ondernemen. De Köln.
Ztg. glimlacht om deze vrees en verklaart,
ciat, afgezien van enkele excepties, de bui
tenlanders in Duitschland niet lastig wor
den gevallen. De Amerikaansche ambassa
deur te Berlijn, Sacket, zou dit telegrafisch
hebben bevestigd. Hoe meer vreemdelingen
naar Duitschland komen, des te meer men-
schen .zullen er zich van kunnen overtui
gen aldus zet het Koultsche orgaan na
der uiteen dat aan eens reis naar
Duitschland geen gevaarlijken kant zit.
Ondertusschcn is het onloochenbaar, dat
in Duitschland alle vrijheden om hals zijn
gebracht en evenmin kan worden ontkend,
dat dc „zuivering", die zich in Duitschland
voltrekt, een barbaarsch karakter draagt,
voorzoover zij tot uiting komt in liet aan
den dijk zetten en vervolgen van het Jood-
sche clement. Het werkelijke liberalisme is
uit Duitschland volkomen verdreven cn
degenen, die op een wel wat primitieve
manier met het Duitschc nationaal-socia-
lisme sympathiseeren, zullen misschien
spoediger dan zij zelf denken, inzien, dat
zij op het verkeerde paard hebben gewed.
De verkiezingsstrijd in Duitschland is
door de nationaal-socialisten onder de leuze
van „strijd tegen het bolsjewistische ge
vaar" gevoerd. Een Zwitser, die pas uit
Duitschland naar zijn vaderland is terug
gekeerd, maakt in dc Neuc Zürcher Zeitung
de belangrijke opmerking, dat degenen, die
zich door deze leuze lieten beïnvloeden,
vermoedelijk binnenkort zullen beseffen,
dat de moreele en materieele verschillen
tusschen communisme en nationaal-socia-
lismc nimmer van zoo'n beteekenis zullen
worden als de tegenstelling tusschen dicta
tuur-regiem cn liberalisme.
Wanneer de leiders van het nationaal-
60cialisme niet door het samengaan met dc
Duitsch-nationale financieele, industriecle
en agrarische kringen gedwongen werden
zeer veel water in hun wijn te doen, zou
in economisch opzicht een bedenkelijke,
verwantschap aan den dag treden tusschen'
nationaal-socialisme en communisme. In
hot programma der nationaal-socialisten
neemt de 6taat de allereerste plaats in; on
derdrukking van elke individueele vrijheid
en naasting door den staat van het econo
misch leven zijn twee belangrijke doelein
den. Daarbij mag niet worden vergeten, dat
reeds nu in de nationaal-socialistische be
weging zich een richting begint af tc teelte
nen, die bewust het nationaal-bolsjewisme
nadert. De mogelijkheid van het ontstaan
van een dergelijk nationaal-bolsjewisme is
aanwezig. Een groot deel van 't werkloos
proletariaat vult thans reeds de rijen van
dc actieve organisaties der Hitler-partijzij
als de radicaalste elementen worden in dc
eerste plaats bewapend en oefenen een ge
weldigen druk uit. De felle polilick tegen
de communisten kan gevolgen hebben,
waaraan men nu nog niet denkt. Wanneer
de militante communisten van elke moge
lijkheid, om hun activiteit tc ontplooien,
worden beroofd, zullen zij waarschijnlijk
niet terugkceren tot. de sociaal-democratie,
die eveneens tot dadeloosheid is gedoemd,
maar daar aansluiting trachten tc vinden,
waar zij mcntalielitcn en methoden vinden,
die aan de hunne verwant zijn: bij de na
tionaal-socialisten. Ook hier zullen het de
meest ontevreden, radicaalste en waarlijk
gevaarlijke elementen zijn, bij wie zich het
overloopen naar liet andere kamp voltrekt.
Door hun toetreden zullen zij de methode
en richting van het nieuwe regime mede
bepalen.
Reeds nu kan een zekere breuk in de nat.-
soc. beweging worden vastgesteld. Men
spreekt wcl-is-waar nog steeds alleen maar
van S.A.- en S.S.-lieden, maar daarnaast
duiken nieuwe organisaties op. In het Roer
gebied worden reeds biljetten aangeplakt,
waarin wordt aangespoord tot toetreding
tot het „Fréikorps Ruhr", dat zich dc be
strijding van het Marxisme ten doel stelt;
zij wil elke regeering helpen, die hetzelfde
doel nastreeft. Oi) andere plaatsen indt
eveneens de vorming van dergelijke vrij
corpsen plaats. Dc Zwitser, die deze mede-
dcclingen doet, verklaart dan ook, dat men
niet vreemd op moet kijken, wanneer het
communisme via lft:t. nationaal-socialis
me op een kwaden dag er in slaagt de
overwinning te behalen, waarop het geen
kans had, zoolang politic, rijkswecr en alle
andere partijen tegenover hem stonden.
Erkenning door Amerika, breuk
met Engeland te vers
wachten
Londen, 18 Maart. (H. N.) Volgens een
bericht uit Washington zal Norman D.ivi?
van do gelegenheid, dat Litwinof zich te
Genèvc bevindt, gebruik maken, om een
onderhoud met hem te hebben. Nadat deze
eerste stap zal zijn gedaan, verwacht men,
dat een officieele erkenning van sovjet-
Rusland door de Ver. Staten niet meer lang
zal uitblijven.
Door industricele kringen en vooral door
de katoenplanters wordt druk op dc regee
ring geoefend, om tot een herstel van de
normale betrekkingen tusschen Rusland cn
de Ver. Staten tc geraken.
Londen, 18 Maart. (V. D.) In politieke
kringen neemt men aan, dat het kabinet in
een speciale -zitting op Maandag zal beraad
slagen over de arrestatie der zes Engelschen
te Moskou. Men houdt rekening met het on
middellijk afbreken der Engelsch-Russischc
handelsonderhandelingen. Een groot deel
van dc pers gelooft, dat ook de diplomatieke
betrekkingen zullen worden afgebroken.
De Evening Standard schrijft, dat de han
delsonderhandelingen practisch reeds afge
broken zijn. Zij zouden pa6 worden hervat,
wanneer het incident is bijgelegd.
Londen, 18 Maart. (V.DIn de West
minster Abbey werd gisteravond een bij
eenkomst gehouden van de leiders van vijf
tig verschillende kerken en congregaties,
teneinde een gemeenschappelijke actie te
gen den oorlog tc beramen Besloten werd
een verklaring te publiceren, die o.a. do
volgende vier punten inhoudt:
1. God vvenscht, dat de naties in dezen
tijd als ééii gezin leven.
2. Dc Volkenbond is he* beste voorhan
den zijnde middel om dc beginselen der
leer van Christus tot staking van den oor
log en tot het brengen van den vrede in
toepassing te brengen.
3. Dc toepassing van deze beginselen is in
dezen tijd de eenige practische politiek.
4. De Christenen zullen bidden, dat door
deze middelen de trouw behouden blijft, het
vertrouwen wordt hersteld cn de oorlog
erhinderd.
De vergadering besloot een commissie in
te stellen, die terstond stappen zal doen om
een pacifistische campagne te beginnen on
der de Christenen en samenwerking op dit
gebied te verkrijgen tusschen de Christerten
der gcheele wereld.
In verband met het bijeens
komen van den rijkss
dag op 21 Maart
Vlaggentooi, vrijheidsvuren en
fakkeloptochten
ROOFOVERVAL OP HET HOOFDPOST
KANTOOR TE MEMEL.
Vrouwelijke postbeambte
gedood.
Mcme 1, 19 Maart (V.D.). Gisteravond
laat verscheen kort voor sluitingstijd, toen
nog slechts twee loketten geopend waren,
in het hoofdpostkantoor te Memel een jon
geman, die ccnigo postzegels kocht. Toen
de vrouwelijke beambte, die hem bedien
de,. direct daarna l.-.i loket sloot, sloeg de
jongeman plotseling het glas stuk. Dc be
ambte had de tegenwoordigheid van geest,
:1c casette met ontvangen gelden weg to
nemen, maar dc man haalde een revolver
te voorschijn en trof de vrouw in het hart.
Hij zag kans, zich van dc geldkist meester
tc maken en te ontvluchten. In de geldkist
zat een bedrag van slechts 170 mark.
Naar aanleiding van het bijeenkomen
van den nieuwen rijksdag op 21 Maart pu
bliceert de Duitsche regeering een aantal
proclamaties alsmede het programma der
plechtigheden. Deze proclamaties zijn de
volgende:
De rijksweerminister vaardigt een bevel
uit aan de weermacht, waarin wordt be
kend gemaakt, dat zij Dinsdag vrijaf heeft
en een veldgodsdienstoefening zal bijwo
nen. De marine zal dien dag vlaggen. Te
12.45 zal het Duitschlandlied worden ge
zongen, terwijl 21 saluutschoten zullen wor
den gelost.
De rijksminister voor volksvoorlichting
cn propaganda publiceert een oproep tot
het Duitsche volk, waarin hij wijst op de
historische beteekenis van de gebeurtenis
te Potsdam. Hij noodigt hét volk uit het
zwart-wit-rood en de swastikavlag uit te
steken, in alle dorpen en steden fakkelop
tochten te organiseeren en op bergen en
heuvels vrijheidsvuren te ontsteken.
De rijksminister van binnenlandsche za
ken beveelt, dat alle rijksgebouwen het
zwart-wit-rood en de swastikavlag moeten
uitsteken. Hij verzoekt den landsautoritei-
ten dit voorbeeld te volgen en den onder-
wijsautoriteiten dien dag vrijaf te geven.
Do minister van onderwijs cn kunst voor
Pruisen vaardigt een proclamatie aan de
scholen uit, waarin hij verklaart, dat op 21
Maart scholen en universiteiten zullen zijn
gesloten, voorzoover betreft het gewone
onderwijs. Des morgens te 11.45 uur zal in
alle scholen een feestelijkheid plaats heb
ben, waarbij zal worden gewezen op de be
teekenis van het Duitsche ontwaken. Zoo
mogelijk zullen de redevoeringen, die Hin
denburg en Hitler in de garnizoenskerk
zullen houden, per radio in do scholen
worden overgebracht.
Wat betreft het programma wordt nog
bekend gemaakt, dat te 10.30 uur een gods
dienstoefening zal worden gehouden, waar
na te 11.20 uur de stoet zich naar de gar
nizoenskerk zal begeven. Te 12 uur zullen
Hindenburg cn Hitier redevoeringen hou
den, waarna op de graven van Frederik
Willem I en Frederik den Groote kransen
zullen worden gelegd. Daarna zullen het
rnizocn van Potsdam en de vereenigin-
gen defileeren, te 17 uur zal de rijksdag
bijeenkomen.
Maatregelen tegen de repu
blikeinen.
Ne u-S tr e 1 i t z, 18 Maart. (V.D.) De re
geering van Mecklenburg-Strelitz heeft het
ijzeren front, de Reichsbanner en do com
munistische partij met haar nevcnorgani-
saties ontbonden en het dragen van insig
nes dezer partijen verboden. De vermogens
der organisaties zijn in beslag genomen.
Verder is bevolen, dat uit alle scholen en
gerechtsgebouwen de portretten van Ebert
moeten worden verwijderd.
Communistische complotten
ontdekt.
St. Andreasberg, IS Maart. (V.D.) Bij
huiszoekingen door politie en S.S. zijn
communistische complotten ontdekt, die
ten doel hadden verschillende personen
uit den weg te ruimen. De brieven der
communisten, die den autoriteiten in han
den gevallen zijn, worden thans gepubli
ceerd.
De Pruisische landdag.
B c r 1 ij n, IS Maart. (V.D.) In de vergade
ring van de Pruisische kiescommissie is
vastgesteld, dat in den nieuwen landdag,
niet, zooals in het voorloopige officieele
communiqué werd medegedeeld 474, maar
476 afgevaardigden zitting zullen hebben.
Dc lijst van de Duitsche Volkspartij,
Christ, soc. volksdicnst en Hannoveraan-
sclie partij heeft geen zes, maar acht zetels
verworven.
Oud-minister van financiën
gearresteerd.
B r u n s w ij k, IS Maart. (V.D.) De so
ciaal-democratische landdagafgevaardigde
en oud-minister van financiën, dr. Jaspar,
is door de hulppolitie gearresteerd in ver
band met een tegen hem ingediende aan
klacht.
Nieuwe noodverordening.
Berlijn, IS Maart. (V.D.) De rijkspre
sident heeft op voorstel van de rijksregee-
ring een noodverordening uitgevaardigd
betreffende maatregelen op financieel, eco
nomisch en justitieel gebied.
Het betreft o.a. wijzigingen in dc bczol-
digingswet, maatregelen op het gebied van
het douane-beheer, van het belastingbe
heer, van de werkloozenzorg, een wijziging
van de muntwet, aanvulling van eenige
bepalingen van het burgerlijk wetboek over
gedwongen veiling, voorschriften over de
aanstelling van hulprechters bij het Reichs-
gericht, het verstrekken van 30 millioen
mark voor steun van middcnstandscrediet-
banken en voorschriften betreffende ont
eigening.
Dortmund, IS Maart. (V.D.) Vanmor
gen om tien uur is het stadhuis van Dort
mund door politie en S.A.-mannen bezet.
De telefooncentrale is buiten werking ge
steld. Overigens gaat dc dienst gewoon
door.
Het is thans geen tijd voor
lange redevoeringen
Berlijn, 18 Maart. De nieuwe p'osi
dent van de Duitsche Rijksbank dr. Schacht
heeft Zaterdagavond een radio-rede gehou
den, waarin hij o.m. zeide „Er is thans
geen tijd voor lange redevoeringen. De tijd
voor handelen is thans aangebroken. Het
geld-, hank- en credietwezen is niet iets dat
volgens mathematische regelen een speciaal
bestaan voert, maar het is in de hoogste
mate vervlochten met dc belangen der
nationale economie en met het geheele
volksleven. Het is daarom niet mogelijk,
een circulatiebank te leiden zonder het eens
te zijn met de politieke beginselen der re
geering. Wegens een meeningsverschil jver
de politieke leiding heb ik drie jaar geleden
mijn functie als president van dc Rijksbank
neergelegd. De vrees die ik toen koesterde
is bewaarheid geworden. Willekeurige be
ïnvloeding van buiten af heeft Duitschland
zoo sterk benadeeld, dat de reactie daarvan
niet alleen in het Duitsche volk zelf, maar
ook in bet'internationale economische leven
waarneembaar is geworden. Toen ik dri
jaar geleden mijn ambt neerlegde, bezat de
bank een eigen vermogen van ongeveer 3.3
milliard goud, benevens deviezen. Op het
oogenblik bedraagt het eigen bezit aan goud
en deviezen slechts het negende deel daar
van. De ineenstorting van de Oostennjk-
sche Kredit Anstalt in Mei 1931 was het be
wust veroorzaakte gevolg van een tegen
Duitschland gerichte politiek; daarop volg
de in Duitschland de opzegging van bijna
alle buitenlandsche credieten op korten ter
mijn door de buitenlandsche geldschieters.
Van dat oogenblik af tot nu heeft het Duit
sche volk tien milliard Rijksmark aan het
buitenland terugbetaald. Dat is een ader
lating van zóó sterken aard, dat zij ook op
een minder verarmd volk een verwoesten
den invloed moest hebben uitgeoefend.
Wij zullen alles wat mogelijk is moeten
doen om het goud- en deviezenbezit van de
Rijksbank weder te vergrooten. Zoolanc de
wereld voortgaat zich af te sluiten voor onze
goederen, zal een eigen initiatief onontbeer
lijk zijn Daarbij kan het buitenland ver
zekerd zijn dat wij onze handelsschulden
volledig zullen erkennen. Ik hoop echter
dat het buitenland tezamen met ons het
internationaal betalingsverkeer weer aan
den gang zal brengen, zonder hetwelk ook
het goederenverkeer niet mogelijk is. Zoo
lang onze export zoo gering is als thans,
zullen wij het niet kunnen vermijden onze
aandacht in nog hoogcre mate te wijden
aan de inlandsche markt
De toekomstige valuta-politiek zal trouw
blijven aan haar taak de mark op waarde
te houden."
Tokio, IS Maart. (V. D.) De commissie
uit den geheimen raad heeft hedenmorgen
met algemeenc 6temmen de uittreding van
Japan uit den Volkenbond goedgekeurd. De
geheime raad zal op 24 Maart a.s. in een
plenaire zitting bijeenkomen en dc genomen
beslissing bekrachtigen; nog denzelfdcn
avond zal de Japansche regeering, nadat de
keizer zijn goedkeuring aan het besluit
heeft gehecht, het secretariaat van den Vol
kenbond van haar uittreden op de hoogte
stellen.
BUITENLAND.
Nationale feestdag in Duitschland.
(Eerste Blad, pag. 1.)
BINNENLAND.
De nieuwe koers bij defensie.
(Eerste Blad, pag. 2.)
STADSNIEUWS.
Afscheid van Dr. Eggink.
(Eerste Blad, pag. 3.)
SPORT.
II.V.C. wint met 10 van Amsvorde.
(Tweede Blad, pag. 1).
Ouick slaat Victoria met. 41.
(Tweede Blad, pag. 2).
A.M.II.C. speelt gelijk tegen Laren (0—0).
(Tweede Blad, pag. 2).
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. In
stituut tc De Bilt.
Hoogste Barometerstand 768.0 te Coruna.
Laagste Barometerstand 7.3S.G to Blaa-
vandshuk.
Verwachting: Stormachtige tot
krachtige, later afnemende, N.W.- tot W.- of
Z.W.-wind, zwaar bewolkt rrtet reken of ha
gelbuien, later opklarend, aanvankelijk kou
der.
STORM WAARSCHUWINGSDIENST.
Geseind 20 Maart 9 uur aan alle posten:
Wordt verwacht storm uit het N.W.
Dc Zaterdag vermelde Oceaandcprcssiön
werd gisteren diep over de Britsche eilan
den en bracht in den nacht Z.W.-storm met
onweer in Limburg, terwijl nu de barome
ter over de Britsche eilanden en het Ka
naal zeer snel stijgt, zoodat op do Noord
zee en in het Kanaal N.W. storm waait.
Daarachter vertoont zich op den Oceaan
weer een diepe depressie, zoodat dc wind
vermoedelijk binnen de 24 uur weer zal
gaan krimpen on temperatuur na een
kouden nacht weer zal gaan stijgen. Op
het oogenblik nadert een koude luchtstroom
uit het N.W. die gevoed wordt door de zeer
kcude lucht in Scandinavië, dat geheel on
der vorsttoestand is met temperaturen on
der 25° C. vorst in het Noorden, waar op
vele plaatsen sneeuw valt. In Frankrijk
stormt het uit W. richtingen, in Duitsch
land is het nog zacht en valt veel regen.
Over het algemeen is nog ongestadig weer
te wachten.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
Onze collectie
WOLLEN IVfOUSSELINES
dit jaar bijzonder mooi. De
prijzen varieeren van 85 cent tot
f 1,35 per meter.
Hel toonaangevende fabrikaat.
Complete collectie.
FIRMA R. VAN DEN BURG,
Arnh.straat. Gevestigd sedert 1887
DE STUDEBAKER AUTOMOBIEL
FABRIEKKEN IN MOEILIJKHEDEN.
Een curator benoemd.
New York, 19 Maart (V.D.). Uit South
Bend, Indiana, wordt gemeld, dat de Stu-
debakcr Automobiel-fabrieken in moeilijk
heden verkceren. De schulden overtreffen de
activa met 7 millioen dollar. Dc onderne
ming is onder het toezicht van een cura
tor gesteld.
DAMES-MODEZAAK
ARNHEMSCIIEWEG 26