BLOUSES,ROKKEN, TRICOTAGE DAMES-modezaak
DE ÊEMLANDEU
Buitenland
uit mooi
Amersfoort
Bmiteelaedscli
Overzicht
STICHTSCHE
HEUVEL
Belangrijkste
Medische
Weerbericht
Licht
Zaterdag 8 April 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
31e Jaargang No. 241
STADHOUDERS IN DE
DUITSCHE LANDEN
WAAROM OORLOG?
BERGHOTEL
Amersfoortsche Berg
DIRECTIE: A. RICHTER
TEL. 1290 ISIS
DE CONSUMPTIEPRIJZEN ZIJN
IN OVEREENSTEMMING GEBRACHT
MET DE TIJDSOMSTANDIGHEDEN
STRIJD OM HET PREMIER
SCHAP IN PRUISEN
GROOTE GEESTDRIFT IN
AMERIKA
7 wr 14 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFON8STE
L. 1 LUYCX ZOON
ARNHEMSCHE WEG 26
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS f*r 3 ma,ndra voor Amersfoort 2.10. per maand i 0.75. per
week (mei gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.177r
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 51J
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Llefdadighclds-advertentitin voor dt
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regelt
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—. Bewijsnummer extra f 0.05
Hun rechten in vijf puns
ten omschreven
Berlijn, 7 April. (V.D.) De ministerbe
spreking, welke Vrijdagmiddag om kwart
over vieren is aangevangen, heeft tot na
half negen geduurd. Do Rijksminister van
Buitenlandsche Zaken bracht allereerst
rapport uit over den politieken toestand
Vervolgens werd de wet, waarbij de ver
houding der landen t.a.v. het Rijk wordl
geregeld, goedgekeurd. Bij deze wet wordt
bepaald, dat de Rijkspresident op voorstel
van den Rijkskanselier in alle Duitsche
landen, behalve Pruisen, stadhouders be
noemt. De Rijksstadhouder heeft tot taak
de door den Rijkskanselier opgestolde richt
lijnen voor do politiek te doen handhaven
De Rijksstadhouders hebben de volgende
bevoegdheden:
1. Benoeming en ontslag van den voor
zitter der landsrcgcering en op diens voor
slel van de overige leden der landsregee
ring;
2. Ontbinding van landsregeering on be
paling van nieuwe verkiezing onder voor
behoud der bepalingen van par. 9 van do
Gleichschaltungsgesetz d.d. 31 Maart;
3. Uitvaardiging en afkondiging van
landswetten met inbegrip van die wetten,
waartoe door de landsregeeringen wordt
besloten overeenkomstig par. 1 van de wet
van 31 Maart j.l.;
4. Op voorstel der landsregeering te
benoemen of te ontslaan de directe staats
ambtenaren en rechters, voor zoover dit
reeds is geschied door de opperste lands
autoriteiten;
5. het recht van gratie.
De stadhouder kan in de zitting der
landsregeering het presidium op zich no
rnen. Hij mag niet tegelijkertijd lid zijn der
landsregeering. Uij pioet behooren tot het
land, waar hij het staatsbestuur uitoefent
Zijn ambtszetel is die der landsregeering
De -Rijksstadhouder wordt benoemd voor
don duur van een landdagspcriode. Hij kan
op voorstel Van den Rijkskanselier te allen
tijde door den Rijkspresident worden afge
zet. Op de functie van rljksstadhoudcr zijn
öc bepalingen van de Rciclisministergesetz
van 27 Maart '30 van toepassing. De kosten
worden gedragen door het Rijk. Besluiten
van wantrouwen van den landdag tegCD
den voorzitter en de leden der landsregee
ring zijn niet toelaatbaar.
In Pruisen oefent de Rijkskanselier de
bovcnvermeldo vijf rechten van Rijksstad
houder uit.
Bepalingen welke in strijd zijn met de-
grondwetten van het Rijk en de landen
worden buiten kracht verklaard. Voorzoo
ver een grondwet van een land voorziet in
de functie van staatspresident, treedt deze
bepaling tegelijkertijd buiten werking. Le
den der Rijksregeering kunnen tegelijker
tijd lid van de Pruisische landsregeering
zijn.
In verband hiermede wordt door den
Rijkspresident de noodverordening betref-
rende Pruisen opgeheven.
De ministerraad besloot voorts, dat 1 Mei
als officieel erkende feestdag zal worden
beschouwd. Het zal de feestdag van den
nationalen arbeid zijn.
De uitvoeringsbepalingen van deze wet
zullen worden opgesteld door den minister
voor Volksvoorlichting en Propaganda, Dr.
Gocbbels. Voor 1 Mei gelden dezelfde voor
schriften als voor de op weekdagen vallen
de, kerkelijke feestdagen.
NOG SLECHTS ONGEVEER 1000
ADVOCATEN TE BERLIJN.
Berlijn, 7 April. (V.D.) Dc commissaris
voor de Bcrlijnsche Kamer van Advocaten,
Dr. Neubert heeft Vrijdag tegenover pers
vertegenwoordigers o.m. verklaard: Bij de
balie is sinds tientallen jaren een overvloed
van Joodsche juristen, hetgeen heeft ge
leid tot den ondragclijkcn toestand, dat meer
dan twee derde der te Berlijn toegelaten,
ongeveer 3500, advocaten van Joodsche
origine zijn. In de toekomst zullen nog
slechts ongeveer 9001000 advocaten van
Duitscben stam het gerechtsgebouw betre
den.
Van de Joodsche advocaten zullen slechts
ongeveer 35 worden toegelaten, waarbij in
bet bizonder rekening zal worden gchou
den met hun krijgsverrichtingen aan hei
front.
HET WETSONTWERP BETREFFENDE
ORDETEEKENEN EN TITELS.
B e r 1 ij n, 7 April (V.D.). Met betrekking
tot het plan titels, orde- en ceretcekcnen
weer in te voeren, meldt de Börscnzeitung,
dat de te vcrlccnen onderscheidingen zul
len uitgoan van het hoofd van den staat,
dus van den Rijkspresident. Voor advies zal
een bizondcre afdecling worden ingesteld.
De nieuwe orden en cereteekenen zullen
de mogelijkheid scheppen groote nationalo
verdiensten, zoowel op militair, politiek,
economisch als in het bizondcr op cultu
reel en wetenschappelijk gebied te waar-
deeren.
Bij geruchte verluidt, dat de Rijkspresi
dent ook het recht zal verkrijgen, buiten
gewoon groote verdiensten jegens volk en
natie door do vcrleening van adeldom te
eeren, waarbij, naar het schijnt, ook de gc-
lijktijdigo belooning van geadcldcn met
grondbezit wordt overwogen.
Publicaties van Einstein
en Freud
Parijs, 7 April (V.D.). Do op instigatie
van den Volkenbond in samenwerking met
het „Inslitut international dc cooperation
intellectuelle" te Parijs gevoerde corres
pondentie tusschen Albert Einstein en
Siegmund Freud wordt thans gepubliceerd.
Het copyright voor Nederland van deze
belangrijke briefwisseling, die tot onder
werp heeft „Waarom Oorlog?" en waarin
ook de meer en meer in gebruik komende
methode om tegenstanders gewelddadig
aan te vallen, wordt behandeld is aan het
weekblad „De Groene Amsterdammer" ver
leend.
EEN REDE VAN DR. SCHACHT.
B e r 1 ij n, 7 Apiil (V.D.). De president van
de rijksbank, dr. Schacht, heeft in de al-
gemecriê vergadering van den rijksbank ter
toelichting op het jaarverslag een rede ge
houden, waarin hij o.a. verklaarde, dat de
gevolgen van de hevige crisis van 1931 door
het Duitsche bedrijfsleven nog lang niet
waren overwonnen. Verheugend achtte hij,
dat het aandeel van den landbouw in de
wisselaffaire, iets grooter was geworden.
I-Ioewel de toestand nog zeer moeilijk is,
had het economische leven in Duitscnland
een groot weerstandsvermogen getoond.
Bij de spaarbanken was in het afgeloopcn
jaar een lichte verbetering ingetreden. Van
zelfsprekend dienen op het gebied van het
bankwezen hervormingen tot stand te ko
men, waaraan de rijksbank in de eerste
plaats zal deelnemen. De deviezen-dwang
maatregelen kunnen op het oogenblik nog
niet worden opgeheven. De rijksbank houdt
slechts één doel in het oog: de handhaving
van de waarde van de R.M.
VOORJAARSVROEGELING.
Al meer dan écn voorjaar vroeg men mij
naar dc Voorjaarsvrocgcling. UI die hier
voorkomt en waar en zoo ook nu deze week
weer. Zeker, de Voorjaarsvroegeling Erophi-
la verna (klemtoon op dc o) komt hier voor
in ons mooi Amersfoort, maar ik heb zoo het
vermoeden van niet veelvuldig. Waarom ilc-
dat nu maar vermoed cn het niet met cenige
zekerheid durf zeggen ,is alleen hierom, dat
het dingetje erg onaanzienlijk is en hel dus
al heel licht over het hoofd gezien wordt.
Eerst wanneer er eenigc tientallen plantjes
bij elkaar staan, valt het wel op. Vroeger
vond ik het vaak in de zar.dgravcrij, die men
nu in Klein Zwitserland heeft veranderd. Ik
meen tenminste dat men het zoo noemt het
parkje bij den Watertoren op den Berg, waar
o.a. ook een tennisbaan ligt. En dan kon
men het ook aantreffen jn de buurt van hel
jongenshuis van het Leger des Hcils, speciaal
boven aan de Koninginnelaan. Ik zag het vo
rige jaar vaak bij honderden op een particu
lier terrein, waarheen ik U dus niet kan
hcenwijzen. Summa summarum; het komt in
Mooi Amersfoort voor. En het bloeit nu. Al
van Januari af!
Het plantje is,ihoogstens plm. een decime
ter hoog. Uil een worlclroseljc komt een teer
stengeltje met weinig vertakking. De bloemp
jes hebben vier diep ingesneden witte blaad
jes, zoodat het lijkt of er acht zijn. Vier lan
ge meeldraden en twee korte. Dus een lid
van dc familie der Kruisbloemen of Crucifce-
ren. De vruchtjes dus hauwtjes, maar vao
een nogal afwijkenden vorm. Ze zijn namelijk
langwerpig ovaal en soms wel eens bijna
rond. Als deze hauwtjes openspringen en de
zaadjes verspreid zijn, dan geven de witte
lussciienschotten der opengesprongen vrucht
jes een aardig effect: het lijkt dan of over
de plantjes, waar ze dicht opeen staan een
opvallend wit waas ligt.
Ziezoo, dat is wat van het signalement.
Kijkt u nu morgen op uw wandelingen maar
eens goed uit. Op kale plekken onder hees
ters op zandige plaatsen hebt u ook kans op
succes.
A. JOMAN.
DE DUITSCHE VEREENIGING VAN
RADIO-ZENDAMATEURS VERBODEN.
Berlijn, 7 April. (V.D.) De Duitsche
Vereeniging van Radio-zendamateurs, de
D.A.S.D., is van regeeringswege ontbonden
en verschillende tot nu toe geliccnseerde
zendstations van amateurs zijn in beslag
genomen. Het is dan ook voortaan voor
Nederlandsche amateurs verboden, te trach
ten met de Duitsche amateurstations lri
verbinding te komen.
Het plan van Mussolini ontmoet
veel tegenstand. Heelt Enge
land zich laten ompraten?
Men weet, dat Duitschland van den be
ginne af aan sympathiek heeft gestaan te
genover het viermogcndhcdcnpact, waar
mee de Italiaansche regeering voor den dag
is gekomen. Inmiddels begint de geestdrift
te Berlijn plaats te maken voor teleurstel
ling. Dit is verklaarbaar: alle teekenen wij
zen erop, dat Engeland zekere concessies
heeft gedaan aan het Fransche standpunt.
Parijs heeft al dadelijk niet veel op gehad
met het plan-Mussolini, waarvan de ver
werkelijking feitelijk zou zijn neergekomen
op een samengaan, een bondgenootschap
van Frankrijk, Engeland, Italic en Duitsch-
land, de vier belangrijkste Europeesche mo
gendheden. De realisatie van 't plan zou
een nieuwe politieke groepeering hebben
beteekend cn Frankrijk zou daardoor in
conflict zijn geraakt met Polen en de Klei
ne Entente. In de groep van vier zou
Frankrijk zicli bovendien tevreden hebben
moeten stellen met een minderheidspositie.
Daladier, de Fransche ministerpresident,
staat, wanneer men de zaak nuchter-kri-
tisch bekijkt, haast volkomen afwijzend te
genover het pact van vier. Wanneer men
zijn uiteenzettingen oppervlakkig leest, zou
men er uit concludeeren, dat hij het heo-
lemaal eens is met Mussolini. Doch dit is
slechts schijn. Aan de aanvaarding ervan
door Frankrijk verbindt hij zooveel voor
waarden en reserves, dat het Fransche
standpunt feitelijk volkomen afwijzend
moet worden geacht. Op den keper be
schouwd, heeft Frankrijk Mussolini's plan
volkomen verworpen en hetzelfde geldt in
groote mate eveneens voor do ontwape
ningsvoorstellen van Macdonald. De Fran
sche ministers blijven zich hartstochtelijk
vastklampen aan den Volkenbond; aan de
principes \an het handvest wcnschen zij
niet te zien getornd cn het ligt dan ook
voor de hand, dat de Fransche voorbehou
den in de eerste plaats betrekking hebben
op de herziening der verdragen. Juist deze
revisie was het, waarvoor Mussolini in zijn
pact een lans bralt, tot groote vreugde der
Duitschcrs, die thans echter moeten erva
ren, dat Frankrijk in werkelijkheid zich
tegen territoriale herzieningen blijft ver
zetten, terwijl zij tevens den^indruk krij
gen, dat Engeland zich heeft vereenigd met
dc Fransche voorwaarden cn voorbehou
den, waardoor de herzicningsmogelijkhc-
den te niet worden gedaan. Ook komt En
geland niet meer zoo enthousiast op voor
de toepassing van liet beginsel der rechts
gelijkheid, zoodat het overbodig is te be-
toogen, dat men te Berlijn door dc hou
ding van Engeland volkomen is gedesillus
ioneerd. Duidelijk komt in de pers onzer
Oosterburen tot uiting, dat Duitschland
geen belang heeft bij een gedenatureerd
pact-van-vier, dat in niets bijna meer her
innert aan Mussolini's oorspronkelijke
voorstellen.
Over het algemeen wordt de koerswijzi
ging, die men vooral bij Engeland heeft
zien voltrekken, toegeschreven aan de bui
tengewoon levendige actie van Polen cn
de Kleine Entente, wier politici op felle
wijze Mussolini's plan saboleercn. Bekend
is, dat minister Benesj zelfs reeds heeft
gedreigd, dat Tsjccho-Slowakije uit den
Volkenbond zou treden, wanneer het „di
rectorium van vier" tot stand mocht ko
men. De kleine mogendheden in Midden-
en Oost-Europa verzetten zich reeds hij
voorbaat met klern tegen alle pogingen om
aan te toonen, dat het pact van vier niet
indruischt tegen de beginselen van den
Volkenbond. Aan deze vereenigbaarheid
willen, noch kunnen zij gclooven.
Het behoeft niet uiteen te worden gezet,
dat deze loop van zaken voor de toekomst
van Europa en do wereld niet veel goeds
belooft, daar het onvermijdolijk is, dat dc
gewekte ontstemmingen op zeer nadeeligc
wijze haar invloed zullen laten gelden op
de ontwapeningsconferentie, dc economi
sche wereldconferentie en de besprekingen,
die liet vraagstuk der oorlogsschulden tot
onderwerp hebben.
Berlijn, C April (V.D.). Betreffende dc
motieven, welke hebben geleid tot do vast
stelling en later tot het aflasten van de
zitting van den Prulsischen landdag ver
luidt, dat de landdagfractie der N.S.D.A.P.
steeds de verkiezing heeft gecischt van een
uationaa' socialistischen ministerpresident
en ook de leider dezer fractie heeft ver
klaard, dat zijn benoeming tot opper-presi-
dent voor Brandenburg cn Berlijn in over
leg is geschied met den tockomstigcn minis
ter-president Goering. Intusschen aange
vangen onderhandelingen hebben evenwel
aan het licht gebracht, dat de met dc ver
kiezing van een Pruisisch premier verbon
den staatsrechtelijke kwesties cn kwesties
van grondwetshervorming nog niet zoo ver
zijn geregeld, dat. dc verkiezing reeds zou
kunnen plaats vinden. Zoo wordt o.m. over
wogen den rijkskanselier zelf eveneens te
belasten met het premierschap in Pruisen.
Daarnaast bestaat het plan den post van
Pruisisch staatspresident in tc stellen in
personcele unie met den rijkspresident.
Daar al deze kwesties nog niet konden wor
den beslist, bleef ten slotte niets anders
over dan den landdag van Pruisen pas bij
een te roepen in dc maand Mei.
Er mag weer bier worden
gedronken
Londen, 7 April. (V. D.) Volgens berich
ten uit New-York is de vooravond van het
vrije bier gevierd met buitengewoon groot
enthousiasme. Er werd met confetti gewor
pen, op toeters geblazen, terwijl muziek
corpsen dc vroolijke menigte nog meer in
dc stemming brachten.
In verband met het lage alcoholpercentage
wordt het bier verkocht voor 10 dollarcent
per glas. Gevaar voor orgieën vreest men
geenszins. In New-York beschikt men, om
de eerste aanvallen met succes te kunnen
opvangen, over 400.000 vaten cn 200.000 fles-
schen bier.
N e w-Y o r k, 6 April. (V. D.) Na een 13?
jarige periode van drankverbod zal te mid
dernacht in 19 bondsstaten weer bier mo
gen worden geschonken cn zal tegelijker
tijd weer het brouwen van bier worden toe
gestaan. Waarschijnlijk zullen binnenkort
andere staten dit voorbeeld volgen.
De brouwerijen te New-York hebben
400.000 vaten bier beschikbaar; evenwel
heeft dc organisatie van brouwerijen beslo
ten tc New-York voor zes uur 's morgens
geen bier te schenken, ten einde overdreven
gelagen cn excessen te voorkomen.
Daar in het parlement van Albany tot nu
toe geen overeenstemming kon worden be
reikt inzake de bepalingen voor het schen
ken, zijn door den hygicnischen dienst tc
New-York vcrkoopliccnties uitgegeven aan
brouwerijen, restaurants c.d., waardoor tege
lijkertijd een welkome belastingbron wordt
aangeboord.
New-York, 7 April. (V.D.) In 19 staten
is vannacht om 12 uur precies het bierver
bod opgeheven. In vele steden is de toela
ting van het bier feestelijk gevierd.
AFTREDEN VAN HET JAPANSCHE
KABINET?
Tokio, 7 April. (V.D.) Dc Japansche mi
nister van justitie heeft gisteren minister
president Saito zijn ontslag aangeboden.
Men acht het niet uitgesloten, dat de door
dit aftreden noodig geworden wijziging ln
het kabinet het aftreden van het kabinet
tengevolge za! hebben.
BUITENLAND.
Duitsche ministers over de taak van de
pers.
(Derde Blad pag. 1). j
BINNENLAND.
Relletjes in de Jan Evcrtsenstraat te Ami
sterdam. (Derde Blad pag. 2).
STADSNIEUWS.
Een fraai wandeloord in wording.
(Eerste Blad, pag. 2).
Laatste abonnementsconcert van het
Hartvelt kwartet.
(Tweede Blad, pag. 2).
Vergadering van dc Kamer van Koop-,
handel.
(Eerste Blad, pag. 2).
SPORT.
De voetbalwedstrijd Belgic—Nederland. 1
(Twcedo Blad, pag. 1).
Zondag hebben dienst de doktoren Morren,
Nicolaï en Duyvis.
Zondag cn de geheele week 's nachts heeft
dienst dc apotheek van do firma Ten Brink
en Vcrmolen.
Medegedeeld door liet Kon. Ned. MeL'
Insl. te dc Bilt.
Hoogste Barometerstand 770.1 lc La Co-
runa.
Laagste Barometerstand 752.1 te Ingö.
Verwachting: Meest zwakke wind, uit
W. richtingen, nevelig tot half bewolkt,
weinig of geen regen, iets zachter overdag.
Aan zijn noordzijde nam het hoogc druk-
gebied aanzienlijk in bcteekenis af, terwijl
het zich in het Z. versterkte. l)e depressie,
die nabij Jan Maycn was gelegen, ver
plaatste zich O.vvaarts terwijl de nicuwo
oceaan-depressie zich naar IJsland uit
breidde. Een kleine secundaire heeft zich
in den loop van den nacht over ons land
bewogen en in het N. een weinig regen ge<
gracht. Behalve aan de Noorschc kust en
in Zuid-IJsland waar liet krachtig waait, is
liet overal rustig w eer. Over Frankrijk
hccrscht van de Pyreneeën tot Le Havre
en van Brest tot Straatsburg windstilte. In
een groot deel van het gebied is de och
tend temperatuur gestegen, ook in ons
land waar de nacht minder koud was. Er
viel weer weinig neerslag. Het is to ver
wachten, dat het karakter van het weer
ten onzent weinig zal veranderen, waar
schijnlijk zal de temperatuur overdag een
weinig stijgen.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
Vijf kister CORSETTEN en
BUSTE-HOUDERS ontvingen wij
in de goedkoopere genres.
RAooï goed voor een lief prijsje.
OVEY NIET MEER NAAR MOSKOU.
Moskou, 7 April. (V.D.) Naar semi-offi-
ciecl wordt medegedeeld heeft de EngeL
sche ambassadeur Ovey, die zich op het
oogenblik in Londen bevindt, den Russi-
schen ambassadeur ervan in kennis ge
steld, dat hij niet voornemens is naar sov
jet-Rusland terug to keeren. De Engelsclio
regeering zal nog slechts door een zaakge
lastigde worden vertegenwoordigd.
337.000 WERKLOOZEN IN DUITSCH
LAND MINDER.
B e r 1 ij n, 7 April. (V.D.) Het aantal
wcrkloozcn, dat bij dc arbeidsbeurzen is
ingeschreven is van 16 tot 31 Maart met
337.000 verminderd tot 5.598.000. liet gun
stige weer bj?.eft mogelijk gemaakt, dat een
groot aantal personen kon worden tewerk
gesteld.
T-V T T T 1 ~M~~1 PI TT"\ y~\ T7~ 7"7" ¥~1 T ATI T /TM /9 1 F11 ÏYIO. F)U 1j}'I 13UHGF H