LEEREN en PEAU DE SU ÉDE 2"
DE EEMLANDEü
Biiitenlandsch
Overzicht
Beiteelaed
Belangrijkste
Weerbericht
Licht
ABONNEMENTSPRIJS p" 3 maand,n voor Amersfoort 2.10, per maand I 0.75, per
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels t 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
Woensdag 12 April 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
31e Jaargang No. 244
BERICHT
GOERING PREMIER
VAN PRUISEN
Publicatie van enkele
brieven
Cucces
J Tuin
TREINRAMP IN COLUMBIA
EISCHT 30 D00DEN
joodsch advocaat
vermoord
FRANKRIJKS BETREKKINGEN
MET DUITSCHLAND
AFBRAAK BEPLEIT VAN
DE DOUANEMUREN
7 uur 21 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
L. J. LUYCX ZOON
TENNIS-KLEEDING
BECHSTEIN PIANO'S
Fa. R. v. d. BURG
ARNH.STRAAT
DERTIEN ZEELIEDEN
VERDRONKEN
ARNHEMSCHE WEG 26
week (met gratis verzekering tegco ongelukken) f 0.171/,.
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonder!i|ke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 51Ï
DAGBLAD
elke regel meer f 0.25. Llefdadighelds-advertentltfn voor dt
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Op VRIJDAG 14 tfszer (Goeden
Vrijdag) zal het Amersfoortsch
Dagblad NIET verschijnen.
Onze kantoren zullen dien dag
gesloten zijn.
DIRECTIE A. D.
Nieuwe successen der Duitsche
nationaal-socialisten. De
Duitsche Volkspartij loopt naar
hun kamp over.
Gelijk men weet, hebben vertegenwoor
digers van de Duitsche Volkspartij in de
kieskringen Westfalen-Zuid, Westfalen-
Noord, Keulen-Aken en Koblenz-Trier Za
terdag j.l. te Hamin van gedachten ge
wisseld over 't vraagstuk van de ontbin
ding oj de handhaving der partijorganisa
tie. Dc uitkomst der beraadslagingen is
neergelegd in een resolutie, waarin wordt
vastgesteld, dat dc nationale revolutie in
Duitschland een nieuwen politieke» toe
stand in het leven heeft geroepen: de par
lementaire partijen als uitdrukking van
den politicken wil hebben door dc over
winning der nationaal-socialistisfrhe staats
opvatting zin cn beteekonis verloren. Ge
zien dezen toestand, aldus de resolutie, is
liet de taak van alle vrienden van het va
derland naar beste kunnen bij te dragen
tot de eenheid van heel het volk, het com
munisme en 't Marxisme tc overwinnen on
de economische cn maatschappelijke ge
zondmaking met alle geschikte middelen
te bevorderen. In de resolutie wordt verder
opgemerkt, dat het thans de plicht is de
aanhangers der D. V. P. niet langer orga
nisatorisch tc binden, maar hen volkomen
vrij te laten, opdat zij zoo rechtstreeks mo
gelijk deel kunnen nemen aan den nieu
wen opbouw. Verder wordt, cr aan herin
nerd, dat de Tiationaal-liberale partij en
later dc Duitsche Volkspartij het vaderland
in 't verleden groote diensten hebben bewe
zen, maar dat er thans alle aanleiding be
staat -de tegenwoordige organisatie der
Duitsche Volkspartij in de genoemde kies
kringen le ontbinden. Daar ook in den ver
volge dc aanhangers der D. V. P. hun
krachteh dienen tc geven aan den op-
bouwarbeid ten behoeve van het nieuwe
Duitschland, worden alle leden ertoe aan
gespoord zich aan te sluiten bij do natio-
naal-socjali6tióche beweging van Adolf
Hitier.
Bovenbedoelde resolutie is door de ver
kiezingsorganisaties verleden Zaterdag
aangenomen. Aanvankelijk lag het in de
bedoeling met de publicatie ervan te wach
ten tot 12 April, daar het partijbestuur op
dezen dag tc Berlijn een vergadering van
liét centraal bestuur der D. V. P. in geheel
Duitschland had uitgeschreven. Op deze
vergadering zou de kwestie, ontbinding of
handhaving der partijorganisatie in ge
heel het rijk, definitief worden egrcgcld.
Daar echter de bijeenkomst van het cen
trale béstuur i6 uitgesteld tot 7 Mei, is de
publicatie van het standpunt der Rijn-
landsch-Westfaalschc kieskringen, onaf
hankelijk van de beslissingen der geheelc
partij, geschied. Hieraan kan nog worden
toegevoegd, dat, voordat de vier kieskrin
gen bovenweergcgeven resolutie aan
vaardden, vooraf overleg was gepleegd met
Hitler, die te verstaan gaf, dat hij volko
men instemde met het opnemen van de
leden der D. V. P. in het nalionaal-socialis-
tisch partijverband.
Inmiddels is dc afdeeling Hamburg der
D. V. P. ook reeds ontbonden; de leden zijn
tot de N. S. D. A. P. overgegaan en dit
voorbeeld zal vermoedelijk algemeen wor
den gevolgd, hetgeen beteekent( dat de
Duitsche Volkspartij een brok verleden is
geworden.
Van dc burgerlijke rechtsche partijen in
Duitschland is dus, afgezien van de
Duitsch-nationalen, bijna niets meer over
gebleven. De aftakeling der Duitsche
Volkspartij droeg vooral dc laatste jaren,
teen Dingeldey de leider was, een bijna
sensationeel karakter. In den eersten rijks
dag der republiek was de D. V. P. door zes
cn zestig afgevaardigden vertegenwoor
digd en bij den dood van haar eminente»
leider Stresemann nog door vijf en veertig.
Daarna ging het echter hard bergaf en bij
den jong6tcn stembusstrijd bedroog liet
aantal barer kiezers nog maar 432000, ter
wijl haar zetelaantal van elf tot slechts
twee achteruitging. Een opmerkelijk feit
mag het worden geacht, dat de D. V. P.
thans niet naar de partij van Hugenbeig,
den leider dor Duitsch-nationalen, over
loopt, maar naar dc politieke groep van
Hitler, nit betcekent voor dc nationaal-
socialisten, die het best zonder dc D.V.P.
konden stellen, niettemin een belangrijk
moreel, succes.
Generaal von Epp rijksstadhouder
in Beieren
Berlijn, 11 April (V.D.) Rijkskanselier
Hitier heeft in zijn hoedanigheid van Rijks
stadhouder voor Pruisen den Rijksminister
en commissorialen minister van binnen-
landsche zaken van Pruisen, Goering, be
noemd tot Pruisisch premier.
Goering, die thans te Rome vertoeft, is
telegrafisch op de hoogte gesteld van deze
benoeming.
De Rijkspresident heeft op voorstel van
den Rijkskanselier generaal v. Epp be
noemd tot Rijksstadhouder in Beieren.
GOERING.
Briefwisseling.
Vice-kansclier von Papen heeft den Rijks
kanselier d.d. 7 April het volgende schrij
ven gezonden:
Met het vandaag door het Rijkskabinet
afgehandelde voorstel van ee» wet tot ge
lijke organisatie der landen met het Rijk is
een wetgevend werk begonnen, dat van his
torische beteekenis zal zijn voor de staats-
politieke ontwikkeling van het Duitsche
Rijk. De stap, welke de indertijd onder
mijn leiding staande Rijksregeering heeft
gedaan op 20 Juli tot opheffing van het
dualisme tusschen Rijk en Pruisen, wordt
bekroond door de nieuwe door wetten nauw
met elkander verbonden belangen van
Pruisen met het Rijk. U, mijnheer de Rijks
kanselier, zult, zooals een Bismarck, thans
in dc gelegenheid zijn, dc politiek van het
grootste der Duitsche landen in alle op
zichten tc voeren als die in het Rijk. Nu
de nieuwe Duitsche wet U de mogelijkheid
geeft den Pruisischen minister-president te
benoemen, verzoek ik U den Rijkspresident
te willen medcdeelen, dat ik dc functie van
Rijkscommissaris voor het land Pruisen
eerbiedig te zijner beschikking stel.
Dc Rijkskanselier heeft d^n Rijkspresi
dent den brief van von Papen doen toeko
men met een begeleidend schrijven van den
volgenden inhoud'
Vice-kanselier von Papen heeft mij een
schrijven gezonden, dat ik hierbij insluit
te Uwer kennisneming.
De heer v. Papen heeft mij ree Is dezer
dagen medegedeeld, dat hij met minister
Goering is overeengekomen, uit zich zelf
af te treden, zoodat door de n.euwe wet de
politiek in Rijk en dc landen gewaarborgd-
wordt voor wat betreft de uniformiteit dei-
leiding van dc regeeringszaken in het Rijk
en in Pruisen.
Op den avond na de afhandeling van de
nieuwe wet betreffende de benoeming van
Rijksstadhouders, heeft de heer v. Papen
dit doel als bereikt beschouwd en heeft hij
mij verzocht thans over te gaan tot de be
noeming van een minister-president in
Pruisen, waarbij hij zich ten volte ter be
schikking stelde voor verdere medewerking
aan de Rijksregeering.
De lieer v. Papen heeft zich een groote
verdienste verworven door de commisso
riale leiding in Pruisen op zich te nemen
in den moeilijken tijd na 30 Januari. Zijn
medewerking in het Rijkskabinet, waarvoor
hij thans zijn geheele kracht ter beschik
king stelt, is oneindig waardevol, mijn ver
houding tot hem van zuIk een harte lij ken
en vricndschappelijken aard, dat ik mij op
recht verheug in de groote hulp, welke mij
thans ten deel valt.
De Rijkspresident heeft naar aanleiding
van dit schrijven van den Rijkskanselier
den vico-kanselier von Papen van zijn
functie als Rijkscommissaris voor Pruisen
ontheven en hem het volgende telegram
arezondeu:
IN DEN
Welhaast geen bloemsoort is zoo populair
als de Dahlia. In kleine stadstuinen en op
volkstuinen vindt men haar vrijwel algemeen.
Hoogc eischen stelt ze dan ook niet. Wel
mint zc een zonnige standplaats, evenals de
meeste bloeiende planten. Hebben we een
maal eenigc knollen dan kunnen we er met
eenige zorg jarenlang plezier van hebben.
Men moet zc dan op een droge, koele en
vorslvrijc plaats lal.cn overwinteren. Nu wor
den dc knollen tc voorschijn gehaald en ge-
inspecleerd. Zorg daarbij vooral dat de eti-
queticn gespaard en zoonoodig vernieuwd
worden. Groole knollen kunnen, of liever ge
zegd behooren gedeeld te worden. Zware
knollen maken teveel scheuten en deze zul
len daardoor slap opgroeien. Bij hel deelen
of scheuren moet elk stuk van één of meer
oogen zijn voorzien, welke zich alleen aan
dc wortelhals bevinden. Deze stukken kun
nen direct worden uilgeplant ofschoon het
aanbeveling verdient ze eerst dicht bijeen,
al of niet onder ccn raam, op te kuilen. Ze
worden dan later met korle krachtige scheu
ten van eenige c.M. lengte uitgeplanl. Vooral
op vochtige gronden, waar we veel last heb
ben van slakken, is dit aan te raden. Deze
korte krachtige scheuten kunnen ook worden
gestekt. Wc snijden ze dan totop de knol
glad weg. zoodat het verbreedc voetje
aan de stek blijft. Deze stekken plaatsen
we in zandige aarde, onder glas. in een
lauwwarme of koude bak. Wie alleen oude
en minder mooie variëteiten heeft doel ver
standig met zich wat nieuwe en betere aan
te schaffen. Vooral dc laatste jaren zijn
door onze actieve kweekers tal van betere
variëteiten in den handel gebracht. Voor
versiering onzer tuinen zijn dahlia's bijzon
der geschikt. We planten ze in boordbed-
den, voor en tusschen heeslervlakken en als
solilairplanten in het gazon. De hoogc soor
ten moeten een flinke afstand hebben, de
minimum afsland is 1 M. Men houde bij het
planten vooral rekening met kleur en hoog
te. Aan elke plant behouden wc hoogstens
3 stengels; de rest wordt al spoedig wegge
sneden. Als sniibloemen" zijn Dahlia s on
overtroffen. Ook kan men gerust raak snij
den, immers groeien en bloeien ze door tot
dat de vorst er een eind aan maakt. Om
mooie snijbloemen te hebben nemen wc de
bovenste zijknoppen tijdig weg. Voor perk-
beplanling zijn in het bijzonder de laagblij-
vendc Mignon-dahlia's geschikt. We planten
deze oo een onderlingea afsland van 40 tot
50 cM.
Uw verzoek ora ontheffing uit de functie
van Rijkscommissaris voor Pruisen heb ik
zoo juist ingewilligd. Ik voel mij gedron-
en, U bij deze gelegenheid namens het
Rijk, cn namens mij zelf, oprecht te bedan
ken voor dc groote verdienste, welke U
hebt verworven door de opheffing van het
dualisme tusschen Rijk en Pruisen voor de
ten uitvoer legging der gedachte aan een
uniforme, politieke leiding in het Rijk en
de landen. Dat thans Uw gcheele werk
kracht ter beschikking staat van de Rijks
regeering, juich ik met voldoening toe.
VON EPP.
Telegram van Hitler aan Goering.
Het telegram door Rijkskanselier Hitier
aan minister Goering gezonden, heeft den
volgenden inhoud: „Minister Goering, Duit
sche ambassade. Rome Ik benoem U met
ingang van heden tot minister-president
van Pruisen.
Ik verzoek U Uw werkzaamheden op 20
April te Berlijn te willen aanvaarden.
Ik voc-1 mij gelukkig U dit bewijs van
mijn vertrouwen cn mijn dankbaarheid te
kunnen geven voor dc groote verdienste,
welke U bij de wederopstanding van het
Duitsche volk sinds meer dan 10 jaren hebt
verworven als strijder in onze beweging
voor de zegerijke doorvoering der nationale
evolutie als commissoriaal minister van
Binnenlandsche Zaken in Pruisen cn niet
in het minst voor de eenige trouw, waar
mede U uw lot aan het mijne verbindt.
DE PRUISISCHE STAATSRAAD.
Berlijn, 11 Apr. (V.D.) De definitieve sa
menstelling van den Pruisischen Staatsraad
is als volgt: 55 nat.-socialisten, 12 Centrum-
leden, 8 sociaal-democraten en 5 Duitsch-
Nationalen.
Honderdtal personen
gewond
Uit Bogota meldt United Press aan D
Telegraaf:
In de nabijheid van Tunia heeft een ern
stige treinontsporing plaats gehad, waarbij
volgens de jongste berichten dertig perso
ncn gedood cn honderd g'ewond werden. Tot
dusver zijn 18 lijken geborgen. Bij het dórail
lement schoven de locomotief en vier derde
klasse-rijtuigen in elkaar. Dc meeste 6lacht
offers zijn boeren, van wie er zich ongeveer
500 in den trein bevonden op de terugreis
van een vacanie-uitstapje naar Bogota, de
hoofdstad van Columbia. Men veronderstelt
dat de hevige regens van den laatsten tijd
de spoorbaan ondermijnd hebben.
Chemnitz, 11 April. (V. D.) In den
afgeloopen nacht is dc Joodsche advocaat,
dr. Weiner, te Chemnitz door een groot
aantal mannen, die S.Aj-banden en bruine
mutsen droegen, in zijn woning opgezocht
en gewelddadig in een vrachtauto ont
voerd. Des ochtends is bij Mittweida liot
lijk van dr. Weiner gevonden. De advocaat
was c\oor een schot in het hoofd gewond.
Roof kan niet dc drijfveer tot deze mis
daad zijn geweest, daar dr. Weiner nog al
zijn kostbaarheden, zoomede 4U0 Mark in
baar hij zich had.
Dc politie-president geeft ccn brcedvoe
rige lezing van het geval, waarin o. m.
wordt geconstateerd, dat dr. Weiner het
slachtoffer is geworden van een misdadi
ger van het laagste allooi. Van de daders
zijn twee van 25 tot 28 jaren oud, de derde
28 A 30. Voor de opsporing der daders
wordt ccn bclooning in het vooruitzicht ge
steld.
Een sensationeel onderhoud
tusschen Hitler en Frans
gois Poncet?
Parijs, 11 April. (V.D.) De Parijsche reis
van den Franschen ambassadeur tc Berlijn
Frangois Poncet onmiddellijk na zijn eer
ste onderhoud met rijkskanselier Hitier
was aanleiding voor tal van geruchten in
politieke en parlementaire kringen. In som
mige Kringen meent men er een bewijs in
le_zien, dat de besprekingen te Berlijn een
sensationeel karakter hadden cn van beslis
sende beteekenis waren voor do ontwikke
ling van de Fransch-Duitscbe betrekkingen.
In andere kringen meent men echter te
weten, dat het onderhoud niets was dan
een eerste kennismaking. Ilitler deelde den
Franschen ambassadeur mede op welke
wijze de toekomstige betrekkingen tus
schen de twee landen zich naar zijn mee
ning zouden kunnen ontwikkelen en heeft
daarbij de aandacht gevestigd op dc verkla
ring. die hij bij de opening van den rijks
dag had afgelegd en waarin hij erop had
.cwezen, dat de mecningsverschillen tus-
clien de beide landen zouden kunnen wor
den bijgelegd, wanneer men de verschil
lende conflictpunte» van een breed stand
punt zou willen bezien en bijleggen.
Washington, 11 April. (V. D.) De
Amerikaansche minister van handel Roper
verklaarde in een belangwekkende radio
rede, dat de Vereenigde Staten geen uitbrei
ding van den export konden verwachten,
wanneer de buitcnlandsche import in de
Vereenigde Staten niet vergemakkelijkt
werd. Deze voor alle betrokkenen voordec-
lige goederen ruil kon slechts worden be
reikt door wederzijdscho verlaging der
douanetarieven.
In sommige kringen wordt deze rede van
Roper in verband ook met de verklaringen
van staatssecretaris Hull van Zaterdag j.l.
beschouwd als voorlooper van een voor
stel van Roosevelt, waarin hij het congres
zal verzoeken hem verstrekkende vol
machten te geven tot het sluiten van we
derzij dsche handelsverdragen.
BUITENLAND.
Goering premier van Pruisen
(Eerste Blad, pag. 1).
Oostenrijk krijgt zijn hulppolitie.
(Eerste Blad, pag. 2).
BINNENLAND.
Vrijhandel en autarchie. Een brochure
van dr. A. de Graaff.
(Tweede Blad, pag. 3).
Medegedeeld door het Kon. Ncd. Met. In
stituut tc De Bilt.
Hoogste barometerstand 767.5 te War
schau.
Laagste barometerstand 717.0 te Thors-
liavn.
Verwachting: Matige, W. tot N.W. wind,
meest zwaar bewolkt, enkele regenbuien,
kouder.
De beweging van dc reeks depressies en
van het hoogc drukgebied op het vaste land
naar het O. is in sneller tempo voortgezet
en over IJsland nam dc koude N. lucht
stroom in beteekenis loc.
Ook op dc Britsche eilanden is de tem
peratuur reeds gedaald en bij het verder
Oostwaarts trekken van dc depressie zullen
deze koelere luehtstroomen zich ook over
onze omgeving uitbreiden, af en toe regen
buien veroorzakend. Regen valt aan de
Noorschc kust, waar liet in het Zuiden
krachtig uit Zuid waait.
Tusschen IJsland en Schotland vallen
sneeuw- en hagelbuitjes. In het Oostzeege-
bied en in het Kanaal valt eveneens regen.
La Coruna had zelfs 20 mM. In Frankrijk en
Duitschland is dc temperatuur nog vrij
hoog, maar is de bewolking toegenomen. De
algemeene toestand duidt voor dc volgen
de dagen op afkooling cn oenigszins buiig
weer.
IANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
Aardige Stofjes voor
Wit en lichte tinten.
Het ideaal van den waren vnuziek-
liefhebber. Dc vertegenwoordiger
Kopenhagen, 11 April. (V. D) Uit
Reykjavik wordt gemeld, dat gisternacht
een schip met een bemanning van 37 koppen
aan boord aan den grond is geloopcn en ge
zonken; 13 opvarenden kwamen hierbij om
het leven.
BONDSKANSELIER DOLLFUSS
NAAR ROME.
W e e n e n, 10 April. (V. D.) Naar officieel
meegedeeld wordt, begeeft bondskanselier
dr. Dollfuss zich Dinsdagmorgen per vlieg
tuig naar Rome, alwaar hij zal deelnemen
aan dc Paaschcoremonién. Tevens staat een
bezoek aan Mussolini op het programma.
MET PASCHEN MOET IN RUSLAND
WORDEN GEWERKT.
Berlijn, 10 April. (II.N.) Volgens een
bericht uit Moskou heeft de volkscommis
saris \an arbeid gelast, dat op don goeden
Vrijdag en dc beide Paaschdagcn in alle
openbare bedrijven gewerkt moet worden.
Wie niet voor het werk verschijnt, zal op
staarjden voet ontslagen worden.
