Sport
Stadsnieuws
SIERKUNST
DE RASSENHAAT IN
DUÏTSCHLAND
Ds rechten der studenten
JEUGDCONCERT
j
Wering van niet:Arische
ambtenaren
B e r 1 ij li, 12 April (V D.) Het Reichsge
eetzblatt publiceert de eerste verordening
tot uitvoering van de wet op de toelating
van ambtenaren van 7 April Volgens arti
kel I wordt niet als ambtenaar toegelaten
ieder, die tot de communistische partij of
daarmede verwante organisaties behoort en
volgens artikel II wordt niet toegelaten
ieder, die van nict-Arische, *.n het bijzon
der van Joodsche oudere of grootouders af
stamt. Dit geldt ook, als één der oudere of
één der grootouders tot den Joodschen
godsdienst behoort. Wanneer een ambtenaar
niet reeds op 1 Augustus 191 i in dienst was,
moet hij aantoonen, dat hij van Arische af
stamming of frontstrijder, of zoon of vader
van een in den wereldoorlog gevallene is.
Dit moet aangetoond worden door overleg
ging van geboortebewijzen, trouwboekjes,
militaire papieren enz. Indien de Arische
afstamming twijfelachtig is, dient een cer
tificaat te worden overgelegd van een door
het rijksministerie van binnenlandsche za
ken aan te wijzen deskundige voor rassen-
onderzoek. Bij de aanstelling van ambtena
ren moet tevens rekening worden gehouden
met hun gcheole politieke activiteit sedert
9 November 1018. Zij moeten den autoritei
ten op verzoek mededoelen tot welke po
litieke partij zij behooren. Als politieke par
tijen gelden in dit geval ook de Rcichsban-
ner, de republikeinsche rechtcrsbond en de
liga voor menschenrechtcn.
Het nieuwe Pruisische stilden-
tonrecht.
De Pruisische minister van onderwijs en
eeredienst heeft Woensdag een verordening
uitgevaardigd betreffende de reorganisatie
van do rechten der Pruisische studenten.
Volledig ingeschreven studenten van
Duitsche afstamming en moedertaal vor
men in de toekomst ongeacht hun nationa
liteit de „Studentenschaft" van een hooge
school. Iedere student moet op cerewoord
een verklaring afleggen, waarin hij mede
deelt of zijn ouders en grootouders van
Duitsche afstamming zijn, op grond waar
van de leider der „Studentenschaft" over
zijn toelating beslist. Partijpolitieke en con-
fessioneelc werkzaamheid binnen de „Stu
dentenschaft" zijn niet toegestaan.
De „Studentenschaft" heeft de volgende
laak:
a)_Nakoming, der plichten van de Stu
dentenschaft jegens volk, staat en de Duit
sche hoogeschool;
b) Vertegenwoordiging van de studenten;
c) Waarneming van het zelfbestuur der
studenten;
d) Medewerking aan het zelfbestuur der
hoogeschool, in hot bizondcr deelnemen
aan de onderhandelingen van den senaat,
de Kamer van discipline der hoogeschool,
Studentenweerbaarheid, medewerking aan
de handhaving, van de academische orde en
tucht cn medewerking aan sociale cn eco
nomische instellingen.
De leider der Studentenschaft wordt door
zijn voorganger met toestemming van de
overige leiders voor een jaar benoemd. Hij
wordt door twee senatoren ter zijdo ge
staan, van wie eon voor hem als leider is
opgetreden. Voorts bestaat de Studenten
schaft uit oen „Amt.sleiter" en een „Bonds-
kamcr", bestaande uit vertegenwoordigers
van iedere groep studenten, die speciaal is
opgericht voor weer- cn arbeidsdienst en
lichaamsoefeningen.
DE LAATSTE WASHINGTON OVER
LEDEN.
Mü nchen, 12 April (V.Ü.). Op 89-iari-
gen leeftijd is te I-'rding bij Münchcn de
laatste draagster van den naam van de
zoo roemrijke familie Washington, Vrouwe
Maria von Washington, geboren gravin
Butler—Clonebough, overleden. Reeds veer
tig jaar woonde zij de Erding, waar zij be
kend stond als een stille weldoenster.
De echtgenoot van de overledene was
Frcihcrr Karl von Washington, een af
stammeling van den broer van den eersten
president der Vorccnigde Staten George
Washington.
BERENLEIDER DOOR EEN BEER AAN
GEVALLEN.
M a r i c n f e 1 d e, 12 April (V.D.). Een
rondreizende berenleider werd gistermid
dag, toen hij zijn twee beren wilde voede
ren, door den oudsten beer plotseling aan
gevallen. Pas na een worsteling van een
kwartier kon hij zich bevrijden. Met ern
stige wonden aan hoofd, armen en becnen
is hij naar bet ziekenhuis te Schlochau
overgebracht De vrij rondloopcridc beer
werd door de gemeentepolitie doodgescho
ten.
NIEUWE FRIDERICUS-PQSTZEGELS.
B e r 1 ij n, 12 April. (V.D.) Met ingang
van hederi zijn bij alle Duitsche postkan
toren de nieuwe postzegels van 6, 12 en 25
pfennig en de briefkaart van 6 pfennig ver
krijgbaar met het portret van I'rcderik den
Groote, in koperdiepdruk uitgevoerd, naar
een schilderij van Adolf Menzel.
DE VIER-PFENNIGSTUKKEN WORDEN
INGETROKKEN.
Berlijn, 12 April (V.D) De indertijd ter
voorziening in een vermeende behoefte uit
gegeven vier-pfennigstukken zullen op 15
October a.s. uit de circulatie worden geno
men. Zij blijken in de practijk niet te heb
ben voldaan.
UTR, JACHTVEREENIGING.
Cross Country.
Gisteren organiseerde de U. J. V. een
cross-country met gelijktijdige start, eon
wedstrijd, die tclkenjarc tegen het einde
van het seizoen op het programma 6taat.
Do traditie wil, dat deze gezamenlijke
cross gehouden wordt in do z.g. Biltscho
duinen, waar het geaccidenteerde bosch-
en heideterrein een uitstekende gelegen
heid biedt tot het uitvlaggen van een af
wisselend parcours. Helaas is in deze om
geving de laatste jaren veel gebouwd en
zal het niet lang meer duren of ook dil
stukje natuur is voor de ruitersport ver
loren.
Thans was het eehter nog mogelijk voor
dezen wedstrijd een keurig parcours tc
verkennen, waarin als hindernissen een
aantal hekken waren opgenomen.
De deelnemers, niet minder dan 25 in ge-
ral, hebben eeret achter jagermeester luite
nant van *t Wcudt een terreinrit gereden
in de omgeving van BUthovcn en Maartens
dijk. Nadat toen ongeveer half vier het
wedstrijdterrein bereikt was, werd aller
eerst het parcours in oogenschouw geno
men.
Dit bleek voor de deelnemers op eigen
paarden een lengte van 2400 M. te bedra
gen. terwijl officieren, die op rijkspaarden
in den zadel zouden wezen, een parcours
van 1S00 M. hadden af te leggen.
Het eerst verschenen de 9 deelnemers op
eigen paarden aan de start. Dczo ren heeft
van begin tot het einde een zeer spannend
verloop gehad, doordat een 5-tal paarden
tot aan de laatste hindernis dicht aaneen
gesloten bleef. De finish over 100 M. bracht
na feilen kamp de overwinning van me
juffrouw J. Leeuwenburg met Wiwes,
waarbij Prince Igoz onder Mejuffrouw M.
Leeuwenburg slcchlö met halslcngte werd
geklopt.
Een pracht-prestatie dezer beide jeugdige
amazones!
De 16 officieren op rijkspaardon reden
daarop in 2 klassen, waarbij ook de onbe
reden officieren van do Luchtvaartafdee-
ling cn van de Genie een heel goed figuur
maakten.
De prijzen werden na afloop, tijdens een
gezellig samenzijn in Hótel Brand te Bilt-
hovcn, door kapitein Van Hulst, voorzitter
der U. J. V., uitgereikt.
De uitslagen waren:
I. Eigen paarden. Lengto 2400 M., 9 deel
nemers.
lo prijs: Mej. .1. Leeuwenburg met Wiwes.
2e prijs: Mej. M. Leeuwenburg met Prince
Igoz.
E. V.: de hoer J. Bots met Je sais tout.
E. V.: Luitenant de Boer met Ilansie.
II. Rijkspaardon. (Bereden officieren).*
Lengte 1800 M., 8 dcolnemers.
1c prijs: Luitenant Wijnkamp (L. V. A.)
2e prijs: Kapitein van Dorst (L. V. A.)
III. Rijkspaarden. (Onbereden Officieren).
Lengte 1800 M., 8 deelnemers.
Ie prijs: Luitenant Lindhout (L. V. A.)
2c.prijs Majoor v. d. Hout (Genie.
PREDIKBEURTEN.
Op Goeden Vrijdag.
Op morgen, Goeden Vrijdag, zullen te
dezer stede de volgende kerkdiensten wor
den gehouden
St. Joriskerk.
10 uur: Ds. Pannebakker.
7 uur: Dienst.
Nieuwe Kerk.
7 uur: Dienst.
Romonstrantsche Kerk.
7 uur: Dr. Miedcma.
Doopsgezinde Kerk.
8 uur: Ds. Hylkema.
Vrijz. Hervormden.
Thcosofischo Loge.
7 uur: Ds. Dikboora.
Evang. Luth. Kerk.
7 uur: Ds. dc Jongh.
Gercformcerdo Kerk.
Lieve Vrouwestraat.
8 uur: Ds. Schouten.
Gcrcf. Kerk (II. V.).
(Appelweg).
7Yt uur: do heer M. Fokkema.
Chr. Gereformeerde Kerk.
7YA uur: Ds. de Groot.
Vrije Gcref. Gemeente.
7 uur: Godsdienstoefening.
Gereformeerde Gemeente.
Gebouw C. J. v. Stooveslraat.
7Y* uur: Godsdienstoefening.
Oud-Katholieke Gemeente
't Zand 13.
9 uur: H. Dienst.
Buitengemeenten.
Lensden.
6'/, uur: Ds. Hofstede.
Soest
Oude Kerk.
7 uur: Ds. van Schaick.
Emma Kerk.
10 uur; Ds. Groeneveld.
7 uur: Ds. Groeneveld.
Soesterberg.
7 uur: Ds. Tuinstr^
Optreden van het Nederlandsch Ka
merorkest onder leiding van
Ofto Glastra van Loon
Het departement Amersfoort der aloude
Maatschappij tot Nut van 't Algemeen blijft
zich, tijdsomstandigheden ten spijt, beijve
ren om jcugdconcerten In zijn district in
gang tc doen vinden. Het aantal proefne
mingen word eergisteron weer met één
vermeerderd, de eerste van een nieuwe
reeks van vier uitvoorlngen door grooter
ensemble, waarbij de keuze viel op het
jonge, zich onder jeugdige leiding krachtig
ontwikkelende „Nederl. Kamerorkest",
dat elders reeds menige interessante proef
van zijn streven on kunnen heeft afgelegd.
De pas ingezette campagne getuigt van
moed en durf, van vertrouwen tevens in de
toekomst op muzikaal gebied. Ziehier een
ensemble van meorendeels jonge krachten,
waaronder tal van voortreffelijke spelers,
geleid door een jong, enthousiast, kundig
musicus met onmiskenbare dirigentenbe-
gaafdheid, een gezelschap, vaardig om naar
eiscb het vóór-romantische en hel groeien
de, moderne repertoire te vertolken, als
zoodanig bij uitstek geschikt om op te tre
den als orkest voor paedagogische doelein
den, ter overbrugging van de kloof tus-
schen het muzikaal verleden en heden.
Niet een orkest van groote expansie, van
„Wuchtigkeit" cn Kraftmeyerei", zooals on
ontbeerlijk voor de romantiek, maar één.
opvallend door strakheid van lijn en
limpiditen van klank, ingesteld op fijne
nuancecring.
Alvorens den inleider-dirigent het woord
te geven, heette de heer Feikema de aan
wezigen welkom, sprak zijn voldoening
uit over de groote opkomst om daarna aan
het foit 1o herinneren, dat op deze zelfde
plaats omstreeks een jaar geleden de nu
ontslapen Schmullor stond als inleider en
executant (met v. Rcnesse) van zijn laat
ste concert. Spr. wijdde een woord van
herdenking, waardeering en hulde aan den
overleden kunstenaar en paedagoog, me
moreerde wM hij deed, hóo hij zich gaf
met alle intensiteit om het jonge geslacht
muziek niet slechts le doen höóren, maar
te laten beleven. Vurig was Schmuller's
hoop, dat in de toekomst het uitgestrooide
zaad mocht opschieten en vrucht dragen.
Zijn ideaal was de jonge generatics te ver
rijken door contact met de muzikale kunst
werken der grootmeesters uit alle tijden.
Spr. wilde de jongeren op het hart binden,
Schmuller te gedenken tot in lengte van
dagen.
Toen betrad de nieuwe inloider het po
dium, liet een welkomstapplaus over zich
heon gaan en begon met een woord over
de wording van hot kamerorkest zélf. Zoo
goed gezien was het, orn eens iels te ver
tellen van hot eigenlijke ontstaan der mo
derne kamerorkesten door don nood der
tijdon, gedurende en kort na don oorlog.
Groote orkesten waren niet gemakkelijk te-
krijgen, men moest zich dus mot kleinere
bezetting behelpen. Het gevolg was, dut
men ook ging zoeken naar geschikte lite
ratuur. Dit zoeken werd beloond door rijke
vondsten in allerlei landen van geheel on
bekend geraakte reeksen prachtwerken van
vóór Beethoven. Na&st de vertolking dier
andere composities zocht men naar nieu
we mogelijkheden. De z.g. „moderne" be
weging een onzuivere, dus onjuiste be
naming legde zich tevens toe op schep
ping voor kamerorkest. Het repertoire van
dit ensemble reikt tot de romantici. Echfer
romantici uit den vollen tijd zijn in kleine
bezotting onuitvoerbaar. Bocchcrini b.v.
echter wél.
Als eerste deel van dit programma had
spr. gekozen „Spiclmusik" van Hindemith,
en een concert voor strijkorkest van Fitel-
berg, dus van don hoofdvertcgcnwordiger
van het moderne Duilschland en van den
meer rornantischen répresontant van het
jonge Polen. Moderne muziek te verstaan
is moeilijk (vgl. in dit verband het verle
den jaar door wijlen Schmuller te berde
gebrachte). Men moet niet uitgaan van de
gedachte, dat de' componisten rond 1900
gek geworden zijn, want hun werk is de
logische consequentie van de vroegore ont
wikkeling der Toonkunst. Wagner toch
deed de éérste stap op dezen weg door
veelvuldige toepassing van den dissonant.
In dit opzicht is hij de vader der „moder
nen". Debussy deed de twééde stap door
uitbreiding van het aantil toonsoorten. In
een en hetzelfde stuk vinden wij bij liern 6,
7 of meer toonsoorten. Dit aantal breidde
zich bij volgende componisten uit tot twaalf
of veertien enz. Ten slótte was er van aan
tal geen sprake meer. De harmonie in toon
soort werd gehéél op zij gezet en men ging
schrijven van de melodie uit. Dit is één
kenmerk der „modernen"; geen samen
klank van toonsoort, maar samenklank van
bepaalde melodieën. Ook hier vinden we de
eerste ontwikkeling bij Wagner, in zijn uit
gebreide motievengroepeering. De moder
nen maakten alleen de melodie nóg vrijer.
Atonaal wordt deze werkwijze genoemd,
vanwege het gebruik van den toonladder
van 12 gelijke intervallen. Ook wel pluri-
tonaal, wanneer drie, vier of vijf toonsoor
ten bovön elkaar voorkomen b.v.: es-groot,
c-groot, enz. Wat bet derde element den
rhythmus aangaat, te dien aanzien
toont de „moderne" muziek sterken invloed
van de Jazz, d.w.z. van de heel goede jazz,
welke teruggaat tot de negermuziek, niets-
dan-rhythmc, waarin de „modernen" iets
nieuws zagen, waarmee te werken viel.
Syncopeering (bij Brahms b.v. nog tamelijk
spaarzaam) wordt allesoverheerschend,
verschuiving der melodieën neemt steeds
toe en deze twee symptomen, gevopgd bij
pluri- of atonale harmonie (uit de melo
die!) bepalen het karakter dezer muziek.
De inleider hief nu den staf en liet ver
schillende kenmerkende passages door di
verse instrumentengroepen spelen om de
bedoeling van het gesprokene duidelijk te
doen blijken. Hij beperkte zich daarbij niet
tot telkens een paar maten, maar liet licele
perioden hooren om dc continuïteit goed te
belichten. Dit dcmonslrecrcnd detail-spel
kenmerkt zich door buitengewone door
zichtigheid on strekte tot goedo vóóroefe
ning van het oor.
De heer Glastra had, alvorens van wal tc
steken op dit moderne „Wogcndes Meer"
nog één wensch kenbaar te maken. Hij riep
de jonge hoorders op om tastbare bewijzen
van de ontvangen indrukken te zenden in
den vorm van opstellen hoe grooter, hoe
liever- opstellen, wolke gekeurd zullen
worden, waarbij aan de twoo meest geslaag
de een prijs zal worden toegekend bestaan
de in eon boekwerk op muzikaal gebied. Do
opstellen in to zenden: Secretariaat Ned.
Kamerorkest, Goudsbloemlaan 48, Don
Haag. Een uitnemend denkbeeld, waarop ik
hier, ook namens het Nutsbestuur, nog eens
met nadruk wil wijzen.
Volgde alsnu verklanking van de beide
moderne werken op een opmerkelijke bij
zonder geacheveerde wijze. Accoustiscb
kwam alles in de markthal volkomen tot
zijn recht, maar de zon door de glazen
overkapping hinderde meerdere instru
mentalisten geducht. Van groote ingeno
menheid getuigde het luide applaus. Zóó
voorgedragen, met zoo zorgvuldigen
„Schliff" van toon en afweging der dyna
miek, kornen moderne werken ook tot óns,
midden-generatie, op een andere wijze dan
meestentijds, al blijven wij onbewogen er
'egenover staan. Eens was het „pointilló"
de rage van een achter ons liggende perio
de van schilderkunst, doch is thans vrij
wel verdwenen. Zal het met het atonaal en
pluritonaal „pointilló" op muzikaal gebied
niet evenzoo gaan, een vermoed experiment
mogelijk zonder blijvende waarde? Wordt
muziek in haar innerlijkst wezen, o.i. door
forceering van disharmonie tot harmonie,
hier niet gedenatureerd? Ziedaar een paar
vragen, die zich, met alle respect en waar
deering voor het kranige spel in techni
sche perfectie, opdringen na audities als
deze. Het moderne oor der jongeren hoort
anders, maar hoort het daarom béter? Aan
de jongeren behoort do toekomst en hun
zal t. z. t. geopenbaard worden, wat hier
kaf en koren was. Ik bedoel bij hot pro
cédé, niet ten aanzien der componisten,
want onloochenbaar hebben wij hier mei
groote lalcnton te doen, moge dan Fitelberg
mij sympathieker zijn dan de meer stugge,
ruige, abrupte liindemith. Maar: hoezeer
winnen het telkens weer dc oude meesters
met don rijkdom van kleur van hun toch
óók eenvoudig palet, wanneer men ze hoort
nó, composities van moderne toondichters,
zelfs van corypheëen! Kan zelfs in onzen
tijd wel van toondichters gesproken wor
den, waarin poëzie stoeds meer zoek raakt?
Knappe teekenaars van strakke lijn mét-
opvallende voorkeur voor den fuga-vorm,
maar zijn zij ook schilders met atmos-
phcer? Zij kregen op dit concert in ieder
geval een goede beurt Ter inleiding van
het tweede deel gaf de lieer Glastra een
korte "uiteenzetting om het contrast duide
lijk te maken tusschen het moderne werk
en do.oude vormen, wier ontstaan goed na
te gaan is. Do ouverture, oorspronkelijk
niet meer dan de trompetstoot in Enge
land gebruikelijk ter aankondiging van
het begin vun een tooneelspel van Shake
speare, uitgebreid tot fanfare, ten slotte
een afzonderlijk muziekstuk geworden ter
inleiding van een drama, maar later ge
heel los daarvan, als zuiver concertstuk.
Dan het „concerto grosso" product van Ita-
liaanschen bodem, tot ons gekomen uit het
land der groote violisten cn vioolbouwers.
Het Concerto, met zijn beurtspel van sólis-
tengroep cn orkest, werd het hoofdgenre
van Corelli en zijn school (Locatelli, Gemi-
niani enz.) en we vinden het terug bij
Bach. Van Locatelli nu koos spr. een Con
certo grosso als sprekend staal. Er zijn b.v.
vijf solisten: 2 violen, 2 alten on 1 cello.
Zijn thema's zijn warm en diop gevoeld.
Locatelli was zelf groot violist, zijn werk
rijk aan prachtige harmonieën.
Do ouverture ontwikkelde zich tot sym-
phonie, d.w.z. de Italiaansche symfonia, een
suite van dansstukken. De Concertsympho-
nic ontstond onder invloed van het Concer
to grosso. De symphonie kent in haar ont
wikkeling drie phasen: le de zeer primi
tieve phase; 2e de phase van Stamitz en
dc „Mannheimer school"; 3o de Woencr
school, eindigend mot Beethoven. De twee
de phase wordt gekenmerkt dcor invoe
ging van een menuet tusschen deel 2 cn 3
der oude symphonie, welk menuet zich bij
Beethoven ontwikkelde tot scherzo. In de
symphonie vinden we eerst de expositie dor
twee thema's („dux" en „comes") na elkaar,
dan do doorwerking, ten slotte de reprise.
Wat beteckent Stamitz nu voor ons? Hij
is de grondlegger der concertsymphonic. Bij
hem, kapelmeester van Karl Thcodor van
de Palts, beschikkende over oen voor dien
tijd uitgebreid orkest-, ontmoeten wc de
eerste toepassing van toen geheel nieuwe
effecten: crescendo cn decrescendo, scherpere
accentuatie, effecten, die een Mozart ver
baasden bij liet eerste liooren en door hem
vervolmaakt zooden worden. Stamitz
brengt ook bot orkest op do basis van liet
latere Bcethovonsche. do oude gelijkheid,
in aantal en functie, van strijkers en bla
zers vervangende door een kern van strij
kers met toevoeging vin blazers. Stamitz*
naam verdween langen tijd vrijwel uit de
muziekgeschiedenis, maar het alsremeen
„revival"' der oude meesters hrneht ook
hem weer in eer<» en de ingewijde, die thans
Mozart of Havdn hoort, wordt terstond aan
den genialen Mannheimer kapelmeester
herinnerd.
Met de voordracht van""Stamitz' svmnho-
nio in os ook Locatelli's Concerto in 1
viel een uiterst verzorgde vertolking ten
deel zetten leider en orkestleden do
kroon op het werk. Zóó zijn de toenmalige
svmnhonieën gpspeeld. in zóódanig dyna
misch evenwicht moeten zij hehhen ge
klonken* on overtuigender wiize kon het
nn<! moe?liik WOrd^n Wtc^braeM. Vrtor*»*pf-
felïik snel zoowel hii strikers als blazers
rond van toon klonken de hoorns absoluut
binnen het generaal geluidsvolume gehou
den trof het aandachtig luisterend oor
en het effect van dit musiceeren bleef ook
I U T R E C 11 T S C H E W E (j
Japon- en Mantelstollen Metz Co.
(Liberty) Staalcollecties op aanvrage
S Uh
Nieuwe zending shawltjes
ij Dunne wol voor Jumpers en badpakken
i Volledige woninginrichting
i Moquette, Effen en Jaspé in alle
i tinten
I breedte 70 en 100 c.M.
vanaf f 2.40 per Meter
niet achterwege: een geestdriftige reactie
bij het auditorium, waarna de leider nog
maals dringend maande: opstellen inzen
den zonder mankeeren!
Boven wees ik op de geschiktheid van
dit ensemble voor paedagogische doelein
den cn ik wil daaraan nog iets toevoegen.
Is voor ilit orkest niet een gewichtige spe
ciaal paedagogische taak weggelegd, aange
zien het, onder vaste leiding werkend en
zich ontwikkelend, steeds meer aan voor
waarden zal kunnen voldoen, waaraan
grootere ensembles, uit de beste krachten
\oor gelegenheden samengebracht niet in
die mate kunnen beantwoorden? Het wil
mij voorkomen, dat wéér plannen rijpen
buiten de muziekcentra met oigen or
kesten tot bet organiseeren van sympho-
nische jeugdconcerten aan dit ensemble on
der de eerste mogelijkheden behoort to
worden gedacht cn ik hoop van harte, dat
dit eervolle en dankbaro werk „Het Neder-
landsche Kamerorkest" onder zijn wakke
ren leider, een groote reputatie moge be
zorgen, die het zoo ton volle verdient.
Het departement Amersfoort kan zich
verzekerd houden van de algemeono er
kentelijkheid voor deze kloeke onderne
ming. „Auf wiederhörcn" met Kerstmis!
H. E. BECHT
VERJAARDAG VAN PRINSES JULIANA,
Kinderfeest op 3 Mei.
De Oranjeverecniging zal op Woensdag 3
Mei a.s. .ter gelegenheid van den verjaar
dag van H.K.H. Prinses Juliana (30 AprilJ
een kinderfeest arrangeeren in het gebouw
van de R.K. Werklicdenvereeniging „St. Jo
zef" aan de Lieve Vrouwestraat,
„CIRCUS KNIE".
Groot spel en een gaaf ensemble.
Uit de talrijke pereoórdeelcn over „Cir
cus Knie" laten wij hier volgen wat de heer
C. A. Scliilp, de tooneel- en kunstcriticus
van het Utrechtsch Dagblad bij de eerste
voorstelling in zijn blad schreef.
„Dit stuk geeft in allo opzichten gelegen
heid tot spel. Iedere rol is de kans tot
schilderachtige typeering, en iedere 6cène
is een stuk ensemble-werk. Bovendien zijn
er twee rollen, die buitengewoon op den
voorgrond treden, en waar Charlotte Köhler
(Katrientje Knie) cn Albert van Dalsum
(Karl Knie) „monumentaal" spel kunnen
geven. Wat zij er van maken, vooral de eer
ste, is ik aarzel net niet tc zeggen
workolijk groot. Niet alleen is zij in de
eerste bedrijven een beminnelijk circus-
kunstenaresjo, en in het derde een haa6t
statige jonge grondbezitslor, maar ook de
diepere waarden vnn de rol weet zij volle
dig te ontdekken. Nog beier gezegd: ik ge
loof dat zij waarden schept, waar deze er
nauwelijks zijn. De laatste jaren heeft het
publiek genoog bewijzen gekregen van
haar dispositio voor pathologische rollen;
het is een geluk te ervaren dat haar talent
ook nog andere aspecten' rijk is, al kijkt
ook hier het pathologische om don hoek.
Maar naast bet donker staat het licht, en
naast het overspannene de eenvoudige lie
ve ontroerende realiteit. Het rijke gamma
van gevoeltonen waarover zij beschikt,
komt ln deze rol stralend aan den dag, en
een kleine analyse van haar gebaren en in
tonaties (ik denk o.a. aan de verstrakkende
hand nis zij merkt dat haar vader dood is,
ik denk aan de halsspieren, dio meewerken
m de momenten van aarzeling voor den
woonwagen van Vader Knie) zou aantoo
nen, hoe zij met alle overgave en diepe in
tensiteit i s die zij spccit.
Prachtig is de Vader Knie van Van Dal
sum, zoowel in de zuiver-menschelijke en
zonnige momenten van het begin, de tra
gischc 6cène wanneer hij zijn dochter moet
afstaan aan den jongen boer, als in de
tafereclon van halven waanzin, wanneer zij
is teruggekeerd.
Maar naast deze beide schoone prestaties
staat een uiterst gaaf ensemble, pittoresk
en innig-menechelijk tegelijk, van de heele
circustrocp, door dc strakke en „muzikale"
leiding van Defresne uitstekend geregis
seerd in hun solistische zoo goed als in hun
collectieve prestaties.
Het kan moeilijk zuiverder en gaver, ei;
is, hoewel in een gansch andere sfeer, evou
rijk als het spel in dc Pricstuiversopera.
Wanneer ik dan nog gezegd heb dat
de suggestieve décors met de woonwagens
op het eerste en tweede plan en de arena op
den achtergrond, ontworpen zijn door Van
Dalsum, dat de spclere stuk voor stuk
ook hun circustoercn kunstig verrienten,
dan meen ik mijn lezers te hebben over
tuigd van dc triomfantelijke machten, die
hier door de tooneelmagi? worden gewekt.
Het publiek een volle zaal! kon aan
't slot niet weg komen, en liet ontelbaro
keeren „halen".
