SKF DE 100e HOLLAND-INDIE VLUCHT ARTIF0RT FAUTEUILS De Wereldberoemde Kogel-dubbel kogel-Rollagers Fa. G. A. BEENHAKKER Vertegenw. S K F voor Amersfoort. alleenverkoop Firma J. W. van ACHTERBERGH meubileering-westsingel 10-13 BOVEN BRITSCH-INDIE VARIA UIT DE VOGELWERELD voor alle automobielmerken en motorrijwielen zijn uit VOORRAAD LEVERBAAR door St. Jorisstraat 4, Telef. 1667 10 JAAR GARANTIE Een wereld op zichzelf. Boven de Gangesdelta Dit is zelfs voor de vliegmachine, met een snelheid van 200 K.M. per uur, de oneindig heid. Uren en uren lang vliegen we boven liet B.-Indische land, een wereld op zich zelf. Reeds dadelijk van het eerste oogenblik, dat we boven Indischen bodem vlogen, Jroeg het land een eigen karakter. Droog, dor en grauw leek het van boven gezien en an een hoogte van 3000 M. zou men het lijna voor een woestijn hebben gehouden, ia dezen wintertijd, indien men, bij scherp oezien, niet overal de verzamelingen van hutten, gehuchten, dorpen en steden had ge- den, die als het ware legen de Moeder- \arde zijn aangeplakt. In Karachi waren we in 25 minuten klaar met tanken. Men beschikt er over een dub- jcle installatie, die in een kwartier een 500 L. kan overpompen. Bovendien zat de ïansche machine ons op do hielen en om lie straks niet te laten wachten, werden wij met den grootsten spoed geëxpedieerd. An- Icrs, zoo hoorden we, kan men er wel eens ien kwartiertje langer over doen. We vlogen over het rechtstreeks onder Britsche heerschappij staande Sindh en ruisten bij Hyderabad do geweldige Indus. Recht onder ons lag de groote spoorbrug over de rivier met haar zes overspanningen, die naar de groote stad voeren. Als we een tijdje laag vliegen zien we heele kameelen troepen, veel vee, zooals we dat ook in Deli kennen, hier en daar veel struiken, bruinge brand en doodsch op de leege vlakte. Maal ais het voorjaar komt, dan moet het er hier heel anders uitzien. Jodhpur het Oosten der Oudheid. Om 5 uur daalden we in Jodhpur, de hoofdstad van den vazalstaat Marwar. Reeds uit de lucht ziet het aerodroom er verzorgd en goed onderhouden uit. Er staat een spiksplinternieuwe hangar en een sportvliegtuig is er bezig te oefenen, door herhaaldelijk te landen en op te stijgen. We hébben pech, want later in het frissche en comfortabele State Hotel, hooren we toeval lig, dat het de Maharadja zelf was, die daar zijn liefhebberij in de luchtvaart toonde. Dat we die gelegenheid tot ontmoeting met een Indischen Maharadja gemist hebben, zullen we niet gauw vergeten. Te meer waar wc hooren, dat hij gaarne vreemdelingen ont moet. Te meer nog, nadat, we, hoe opper vlakkig dan ook, met dezen Inlandschen Staat hebben kennis gemaakt. Een auto brengt ons spoedig naar de stad, de nieuwe villaparkwijken, waar men overal aan het bouwen is, cn de oude stad, een sprookje uit het Oosten, goed verzorgd, schilderachtig, kunstzinnig aangelegd en vol van leven. De stad ligt amphitheaterge- v.ijs aan weerszijden van de Loeni; de poorten in de stadsmuren worden des avonds om 9 uur afgesloten. In het hotel later hoorden we het avondschot vallen hel oude Indische „poekoel boem". Op de hooge rotsen in de nabijheid der stad ligt het fort en daarnaast het palcis van den Maharadja, het oude dan, want nabij het vliegveld is men bezig een nieuw paleis te bouwen, een gebouw van een onwaar schijnlijk aantal millioenen roepies, waar mee een Engelsch architect belast is, met wien we naderhand kennis maken, omdat onze Engelsche medepassagier een bloedver want van hem is. Hij bouwt ook de vele villa's die overal verrijzen, bouwde ook dit uitnemende hotel, waarvan we de inrich ting, de 1ste klasse bouwmaterialen, het prachtige djatibout. bewonderen. We maken een mooien rit naar de over blijfselen van de bijna 600 jaren geleden verlaten oude hoofdstad Mandore. Onderweg bewonderen we de uitstekende asfaltwegen, de kranige politie, de goede regeling van bet verkeer. Daar hcerscht inderdaad orde. Marwar of Jodhpur is een absolute mo narchie, de Maharadja beschikt over leven en dood van zijn onderdanen We hebben in Indie geen beter land ge zien dan dit De bewoners zien er welvaren der, krachtiger uit dan elders. Een Oostersch sprookje. De oude hoofdstad, of het weinige dat er van overgebleven is, is een sprookje uit de Öuizend-en-een-Nacht. We rijden binnen in een koninklijken tuin, waar een lentegeur hangt van de duizenden welriekende bloe- toensoorten, die overal in perken en boar ders geplant zijn. We gaan, langs een koste lijk waterwerk van marmer en albast, over forsche natuurstcenen trappen, naar een hooger gelegen plateau, vanwaar we een overweldigenden blik hebben op een prach tig waterreservoir tusschcn de heuvelen. Betooverend is het zooals de purperen zon ondergaat over dit prachtig tooncel. De kleuren, de omgeving, dc planten, do hoo rnen, het is alles in harmonie met elkaar en deze bouwwerken van zes ecuwen geleden doen in hun opzet en arwerking niet on der voor het beste van dien tijd uit het Westen. Vooral de overvloed van bloemen, waaronder tal van Europeesche, en hun geurig welkom, maakt een overweldigenden indruk. Op den terugweg nemen we nog een kijkje in-den hij het park behoorenden die rentuin, zoo zorgvuldig onderhouden als in dc beste Europeesche „Zoo". Alles even solide gebouwd van baksteen cn rooden natuursteen, die blijkbaar in de omgeving wordt gedolven, want we zien karaeelen die de steenen aanvoeren, in zware lasten. De Maharadja is een absoluut monarch, een Oostersch despoot, maar blijkbaar een moderne en verlichte, die het zich tot levenstaak liceft gesteld zijn land cn volk vooruit te brengen. Opvallend is het be houd van het trotsche oude, naast liet goede dat de nieuwe tijd ons gebracht heeft. Of het waar is weten we niet, maar wc hooren, dat deze Maharadja zoo niet dc rijkste dan toch een der rijkste vorsten van het Oosten is, rijker dan Morgan of welke Amerikaansche geldvorst ook. Men zegt dat hij den rijkdom van zijn eigen fortuin niet ken. In zijn schatkamers moeten kisten vol juweelen, brillanten en de kostbaarste stee nen opgestapeld liggen. Hij heeft twee jaren geleden een Britsch juwelier geengageerd om zijn schatten te catalogiseeren. Deze vak man moet nog wel twee jaar noodig hebben voor dit werk.... Blijkbaar besteedt de Maharadja zijn rijk dom goed. En ook zijn volk moet het goed gaan; opvallend is de hoeveelheid goud, die de vrouwen op straat dragen. De bevolking moet 25 millioen zielen tel len, zij verbouwt in hoofdzaak tarwe cn katoen .terwijl bovendien de veeteelt belang rijk is. Er worden uitstekendo paarden gefokt, die evenals de runderen uitgevoerd worden, naast zout, katoen en andere land bouwproducten. Des avonds komt, in het hotel, de Staats minister van den vorst, voor zoover wij begrijpen de \izieivde bemanning van de „Kwartel" even begroeten. Een alleraar digste verschijning, intelligent gezicht, die ons vertelt, dat de Maharadja 3 toestellen bezit cn dat binnenkort 2 dubbelmotorigc machines voor hem uitkomen. liet doet goed te zien hoe onze bemanning daar welkom is, hoe gemoedelijk de omgang met. hen is. Voordat het nieuwe hotel een staatshotel gereed was, logeerden zij in een der tot het paleis behoorende villa's, waarbij o.a. een schitterend zwembad be hoorde op de ruime binnenplaats. We genieten van den nacht in een goed hotel, een prachtige ruime kamer, uitste kende badkamer met overvloed van koud en warm water, een goeden maaltijd, een glas Fransche wijn, die er zijn mag. Naar Allahabad. Maar alle lofzangen nemen een eind. En den volgenden ochtend om 5 uur verlaten we alweer dat heerlijke bed, om. tegen zons opgang op het vliegveld te zijn. De „Kwartel" staat alweer klaar. Met een enkele patroon wordt elk der 3 motoren aangeslagen, en na een kwartier loopen ze weer als gesmeerd. Wat ze dan natuurlijk ook zijn. Onze mecanicien is, na die vlucht door de stormregéns, tot 2 uur 's nachts bezig geweest om alles weer in orde te brengen. Want blijkbaar zijn ook deze motoren, hoe uitnemend ook, nog niet „rainproof." Tij dens dien regen is toch door het aanzuigen van water het toerental der motoren, naar we hooren, belangrijk teruggeloopen En na aankomst bleek, dat een groot aantal cylinders vrij slecht of heelcmaal niet werkte, omdat de electrische draden van de bougies doornat zijn geworden en ver vangen moesten worden. En dat terwijl, volgens het algemeen oordeel, deze Wasp- motoren reeds een enorme verbetering op bun voorgangers beteekenen, die minder goed beschut waren tegen regen. Van al zulke ervaringen gaat direct oen rapport naar dc K.L.M. in Holland, terwijl bovendien de gezagvoerder, na aankomst te Bandoeng, al zijn wederwaardigheden tele fonisch doorgeeft. Als het dan mogelijk is, wordt met deze ervaringen reeds bij het volgende van Schiphol vertrekkende vlieg tuig, rekening gehouden. Inmiddels zijn we natuurlijk al lang op gestegen na een week vliegen let men daar te nauwernood nog op, zoomin als men trouwens bij trein of tram op het vertrek lacht geeft en genieten we \an een groot- schen tropièclien zonsopgang, van violet, purper, goud en tuimelende afwisseling, terwijl dc hooge luchtlagen ons zooveel koelte brengen dat wc nog steeds in Euro peesche klecding reizen. We zien onder ons wat moor groene plek ken, vooral ook meer boomen, maar nor gens aaneengesloten, alles afzonderlijk en omgeven door doornhagen, we zien nog steeds die wijde Indische vlakte, hoogstens hier cn daar door een heuvel afgewisseld. Bij Allahabad ontmoeten we de Ganges bij dc samenvloeiing met dc Jumna, twee machtige walerstroomen, die zelfs in dezen drogen tijd nog het gcheele landschap be hcerschcn. Uit de lucht tellen wc de groote brug over de Jumna, met haar 9 over spanningen cn daarnaast die over de Gnn ges, die niet minder dan 38 overspanningen telt. Er staat maar weinig water in het rivierbed, het grootste deel wordt nu inge nomen door uitgestrekte zandbanken, maar men kan er zich een voorstelling van maken wat deze rivier in den regentijd moet zijn. De zandbanken lijken nu reusachtige groote bladeren van zand. waarin wc dc hoofd cn zijnerven tot in dc fijnste vertakkingen kunnen volgen. Calcutta. Na 25 minuten tanken zitten wc al.veer in de lucht, op weg naar Calcutta. We vlie gen over de Ganges, snijden herhaaldelijk groote bochten af tot Mirzapur, waar we nog eenmaal dc rivier passeeren, zij het op 2500 M. hoogte en haar dan links laten liggen tot wij bij liet afscheid van Vcor- Indic, in dc geweldige Ganges-delta, weer een deel van haar water zeewaarts te zien stroomen. We vliegen in wijden boog langs liet hei lige Benares, langs Bankipore en Bhagal- pur, om maar steeds weer onder ons t. houden die wijde Indische vlakte, het ge weldige Indische land, waarin men vijf, zes dagen per trein kan reizen, zonder ophou den, cn waarover zelfs dc moderne lucht wegen, de vliegmachine, tientallen van uren, voortrijdt. Als wc Calcutta naderen, zien we eerst de Hooghly, een der geweldige wateraders die- tot het delta-complex van de heilige Ganges behooren. We zien tientallen Occaanstoo- mers op do rivier gelegen en daartusschcn tallooze kleinere schepen voor het binnen- landverkecr. Nabij dc rivier zien we een uitgestrekt spoorwegstation, dan een smalle strook vlakte en dan komt dc geweldige huizenmassa vail Calcutta, eindeloos bijna oprijzend uit de aarde, vijf, zes verdiej in- gen hoog, met lagere voorsteden. Tusschcn dc haven en de stad zien wij bij het. dalen Calcutta's trots, de Maidan (de Espianade. zouden we zeggen, de vlakte, waarmee ook de naam van onze goede stad Mcdan ver want is), wc zien dc racebaan en het flitst ons door het hoofd, dat hier de befaamde Calcutta Sweep verreden wordt, een paleis, dat ongetwijfeld van den onderkoning moet zijn, monumenten, kerken, kathedralen en daartusschcn, nu we lager zijn gekomen, het beweeg van menschcn en voertuigen, tennis- en hockey-vcldcn, waarop men druk aan liet spelen is. Dan dalen we, naar onzen smaak wat laag over die huizenzee, op het vliegveld, dat volgens de piloten goed en gunstig gelegen is, maar waarvan we tcch een indruk krijgen van opgesloten te zijn tusschen boomen en huizen, met een kiein meertje in dc onmiddellijke nabijheid. We worden ondergebracht in een bunga low, vrij dicht bij liet vliegveld en dan vin den we daar een vriendelijk geleider, die ons, passagiers, in zijn auto plotseling uit de hooge lucht neerzet in liet daverend ge woel van een tropische millioenenstad. Tsjongc, jonge, dan was het daar boven in de lucht toch wel wat minder druk; hier houdt men zijn hart vast, dat. men elk oogenblik door een andere auto geramd kan worden. Men kan zich voorstellen, dat vliegers een beetje angstig worden in het drukke stadsverkeer. Welk een geweldig verkeer in deze hoofdstad van Bengalen! Maar ook: wat een wanorde! Vrijwel elke regeling ontbreekt en dc In- landschc verkeerspolitie laat alles hoofd zakelijk aan het publiek over. Zoodat we in onze auto worden opgehouden door mid- deleeuwscho ossekarren, door zware met jute hoogbeladen vrachtauto's, die met hun geweldigen omvang niet kunnen opschie ten tusschcn de andere vehikels cn de dui zenden voetgangers. Ondertussche'n vertelt onze gids ons dat Calcutta thans bijna 3 millioen inwoners telt, waarvan 5000 Europeanen, hij wijst ons de verschillende gedenkwaardige gebouwen cn de monumenten van Warren Hastings, van Wellington, Outram, Peel, het. Victoria Memorial, dat een museum van oudheden moet zijn. We rijden eerst door de Inlandsche wij ken, dan door de handelsbuurt, een in drukwekkende city met tal van nieuwe, groote gebouwen, waarin dat van de Ge neral Electric Co. en van de belangrijk ste courant van Indië, „The Statesman", de mooiste zijn. Forsche, moderne gebouwen zijn van beton en staal, doch in goede zui vere lijnen opgetrokken. Calcutta is het centrum der jute-indus- trio, het telt tientallen en nog eens tien tallen geweldige spinnerijen waar de jute verwerkt wordt, naast tal van andere groo te ülaalselijke industrieën. Wc rijden door dc woonwijk der Euro peanen, de „residential quarters", die met uitzondering van enkele nieuwere woon huizen, weinig opvallend zijn cn geen bij zonderen indruk maken. Alle huizen zijn verscholen in dicht groen achter hooge muren, waarbinnen het bij dc temperatu ren van Mei cn Juni, die tot over 40° C. gaan, nice erg aangenaam kan zijn. Trouwens de hccle stad maakt een slor- digen en onverzorgden indruk, vuil en slecht onderhouden. Onze zegsman wijt dit aan dc zegeningen van het bestuur der In dische nationalisten Sen Gupta. Das en consorten, die hij du politic incluis als een corrupte kliek kenschetst. Hij geeft ous staaltjes, die hij persoonlijk heeft meege maakt, die inderdaad kras zijn. maar voor de rest kunnen we dc zaak niet beoor- deelcn. Waar hij opdracht heeft om enkele :n- koopen te doen, bezoeken wc met hem de centrale passars, die een uilen, onliygiëni- schcn indruk maken. Oude gebouwen, slecht, onderhouden, vervuild cn hoogst brandgevaarlijk. Passars con millioenen stad in dezen tijd onwaardig. Wel goed heeft, men gezorgd voor open vlakten cn speelgrondcn cn parken in de stad, waar nu togen liet vallen van den avond duizenden cn nog eens duizenden uitrusten en verkwikking komen zoeken. Want sedert gisteren is het nu ook warm geworden. Wel zegt onze geleider dat het voor Calcutta koel is, hetgeen wc dadelijk aannemen, maar voor ons Europeanen, die een week nog geleden in de vorst woon den, is het al knapjes warm geworden. We zien nog het paleis van den onderko ning, van den gouverneur van Bengalen, de Maidan, enz. dan moeten we weer terug naar ons logies dichterbij het vliegveld ge legen, vanwaar wo den volgenden mor gen moeten starten. Het is er buiten dc stad stellig koeler, men doet er al zijn best om er ons zoo aangenaam mogelijk te zijn, het heeft de huiselijke sfeer van een resthousc maar toch gclooven we, dat de K.L.M. zijn reizigers beter in een hotel in de stad zou kunnen onderbrengen. Men wil op zijn reis ook nog wel eens iets van een Oostersche millioenenstad als Calcutta bij avond zien. Des avonds krijgen we over dc politiek te hooren. Over Gandhi die afgedaan heeft, naar onze zegsman verzekert, over mrs. Besant, miss Slade, e.a., die uit den aard der zaak niet in de gunst staan, maar van wie ook klakkeloos hoogst onaangename dingen verteld worden, die men niet even klakkeloos kan aannemen of zelfs maar oververtellen. Miss Mayo, haar boeken en haar arbeid komen ter sprake cn we be merken wel, dat de Europeesche wereld van Calcutta pal achter haar oordcel en vonnis slaat. Dan slapen we den slaap des vermoeiden reizigers J. J. VAN DEB LAAN. Troepenformatie In het win* terseizoen. De bekende natuuronderzoeker Gilbert White (17201793) maakte aanteekeningen over de troepen-vorming in Januari bij verschillende vogelsoorten, naar volgorde hunner waarneming: Leeuweriken, Snecuw- gorzen en Vinken. Als even karakteristiek voor het seizoen zouden daarbij óók ge noemd kunnen worden zooals „Nature" in het nummer van 14 Januari 1.1. schrijft Kramsvogels, Koperwieken en Groote (of Mistel-)Lijsters. De troepen-vorming toch door de individuen eener soort buiten het broedseizoen is een algemeen verschijnsel. Van al deze aaneensluitingen nu stelde Gil bert White in die van den Vink liet meeste belang, in de eerste plaats omdat de groote zwermen, die hij zag, uit veel meer vogels bestonden dan in één gebied in casu dat zijner omgeving werden uitgebroed, cn in de tweede plaats omdat de zwermen na genoeg alléén uit wijfjes schenen te be staan. Wat dit laatste belreft, zegt dc schrij ver in bovengenoemd tijdschrift, was W., tot op zekere hoogte, op een dwaalspoor geraakt door Linnaeus, die, in dc mcening verkcercnde, dat vóór den winter alle wijf jes. met achterlating der mannetjes door Holland naar Italië trokken, aan de soort den naam Fringilla coelebs gaf (cocbels ongepaard). Nu hebben Vinken inderdaad de neiging troepen te vormen, waarin één sexe over- heerscht. maar gelijkelijk gemengde zwer men komen vrij algemeen voor. Wat het buitengewone aantal wijfjes in den' winter- zwermon aangaat, dit is 1c verklaren bier- uit. dat zich bij de in Engeland uitgebroe de Vinken die niet schijnen weg te trek ken immigranten uit Noord- cn Cen- traal-Europa, die ongeveer van November af tot Mei in Engeland blijven, voegen, cn doortrekkers, gedurende hun reis naar- en terugkeer uit Zuidwest-Europa, zich tijde lijk in Groot-Britannië ophouden. Gunstige gevolgen van be scherming. Ilct verslag over een uitgebreid onder zoek naar den st-md van den Fuut in En geland, waaraan 1300 personen hebben me degewerkt, bevat om. de volgende bijzon derheden. In 1860, na een periode waarin er talloos velen ter wille van hun veeren waren afge maakt, bleven er slechts ongeveer 40 paren in Engeland over. Een voortdurende en langzamerhand sncllo toeneming bracht 't aantal in 1931 op ongeveer 1155 broedende paren en een totale populatie van om streeks 2650 volwassen vogels. In het alge meen verliep do verspreiding van Oost naar West. Ongetwijfeld hebben do „Wild Birds Protection Acts" van 1S80 cn vroe ger hiertoe krachtig medegewerkt, terwijl dc toeneming ook hier en daar op het Vas teland op een ver verspreiden invloed duidt, .mede bevorderd door eveneens toe genomen wettelijke bescherming in vel schillende landen. Het resultaat van een nauwkeurig onder zoek aangaande do sterfle-factorcn wijst er op, dat de gewoonte der Futen om bij liet verlaten van het nest hun eieren to bedekken en hun jongen op den rug met zich medo te voeren, verworven eigen schappen zijn, die hun vernietiging door eier-roovende vogels en door snoeken in belangrijke rnalc verminderen. Correspondentie. Als aanvalling van mijn „Varia" van Januari j.l. zij hier vermeld, dat do heer C. Dosplanque, te Utrecht, zoo vriendelijk was mij mede te deden, dat hij op 4 April 1932, bij het Groote Waschmeer een Ibis heeft waargenomen. De vogel verwijderde zich in Oostelijke richting. Wellicht is dit een der voorwerpen geweest, die in Octo ber 1.1. bij Neerasselt zijn geschoten. A. A. VAN PELT LECHNER Arnhem, April 1933. Zeebad „Vlissingen". Dc Vereeniging tot Bevordering van het Vreemdelingenverkeer te Vlissingen heeft een gids „Zeehad Vlissingen" het licht doen zien, die de aandacht vestigt op deze zeer gunstig gelegen badplaats. Een beknopte be schrijving is in dc moderne talen opgeno men, evenals enkele aardige, goed verzorg de foto's van deze bekende Zceuwsdie stad. Een lijst van bezienswaardigheden geeft verdere gewenschte voorlichting aan ben, die van plan zijn de vacantia in eigen land door te brengen of als vreemdeling naar Nederland te komen. Ook typografisch maakt het boekje een goeden indruk. Pensionglds voor Putten. De Vereeniging voor Vreemdelingenver keer „Plaatselijk Belang" te Putten heeft een keurigen pènsiongids uitgegeven. Hier in wordt de aandacht gevraagd voor dit na tuurrijke Veluwsche dorp, dat voor hen, «tie van hun vacantie willen genieten, veel aan trekkelijks lieeft. De nieuwe uitgave wijst op heerlijke hoschwandelingcn en verschillende andere ontspanningen, die geboden worden. Zooals in dergelijke gidsen gebruikelijk is, worden ook hier dc diensten van veelzijdigen aard opgesomd, welke dorpsgenooten en vreem delingen ter beschikking staan. Het April-nummer van „Artsilk"* Van de N.V. Artsilk te Breda ontvingen wij liet April-nummer van „Artsilk", het maandblad voor de vrouw. Dc uitgave opent met een aardige, origineele Paasch-wensch in woord en beeld. Verder bevat zij een verhaal uit den tijd van den dwazen bol- lenhandel: „De tulp Rozenrood", geschreven door den heer Jacob van Bergen. Naast enkele andere aantrekkelijke ru brieken is de verdere inhoud gewijd aan de wijze van vervaardiging van allerlei artike len, die voor de dames van veel belang mo gen worden geacht. En zeker daarom, mag ook deze uitgave als goed verzorgd worden bestempeld.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1933 | | pagina 13