Uit de wereld van de Film ZIJN DE DUITSCHERS NU GELUKKIGER? SCHOONMAAK- ARTIKELEN LUNCHROOM VORK Crème Gebak LUNCHROOM VONK K. OSKKESCHEY EEN IJZEREN REGIME DEED ZIJN INTREDE HET PRAALGRAF VAN DEN PRINS DUPLICATORS Handcyclostyles Fa. H. ELZENAAR VOOR NAAR H. M. WATEIER—v. DIJK VANAF HEDEN IJS BEVROREN NEGERS Emmertjes ijs en Bekers ijs Neemt U eens onze bekende In vier smaken Nougatine Mokka Marasquin Sinaasappel 75 cent per stuk VRUCHTENGEBAK 75 cent Concertgebouw „DE VALK" P. GroenhuizenSchatorjé Dameskapper PERMANENT BRIEVEN UIT BERLIJN De nationale revolutie kent géén humor, geen satire en geen bevrijdenden lach Alleen de kinderen kennen vroolükheid (Van onzen correspondent) De zwarte Zaterdag van den eersten April, toen een almachtige politieke partij in Duitschland, zich sterk voelend door den steun van een dictatoriale regeering, een een- daagsche anti-semitische demonstratie waag de, welke waarschijnlijk door geen enkele andere beschaafde natie ter wereld zal goed gepraat worden en die ook in breede lagen der Duitsche bevolking een heftige antipathie opwekte, ligt gelukkig achter ons. Het is geen gelukkige gedachte, deze din gen in de pers nog eens na te kauwen, niet alleen omdat men er de Joden in Duitsch land geen dienst mee bewijst, maar vooral, omdat het buitenland toch zeker niet den wensch heeft, het op velerlei gebied zoo uiterst verdienstelijke Duitsche volk met een soort moieelen boycot te antwoorden op een actie, die in de eerste plaats van een opge wonden groep uitgaat en die voorts, om ze te begrijpen, gezien moet worden in het licht van misstanden, die tientallen jaren oud zijn en die hier stellig als verzachtende omstan digheden gelden mogen. Het was een fout van ongehoorde afinetin- gen, nu maar weer aan het generaliseeren te slaan en een anti-Duitsche stemming te kweeken, die niet alleen massa's onschuldi- gen kweekt, maar die ook geen brevet van hoogstaand karakter zou zijn voor hen, die zich even gemakkelijk tot gispen en veroor- deelen laten leiden als de fascistische groe pen in Duit-schland, die onze verwijten hee- ten te treffen. De zwarte Zaterdag ligt achter ons. Laten we trachten hem te vergeten. Er is zooveel belangrijks aan de hand op andere gebieden, dat het vergeten niet moei lijk lelioorde te vallen. Daar hebben we in de eerste plaats de voorloopig geslaagde poging van de Duitsche regeering om met één pennestreek een ein de te maken aan het door-elkaar-regeeren van twintig en meer Duitsche landen, die eeuwen lang van hun particularisme geen afstand wilden doen en waarmedo zelfs een zoo krachtige persoonlijkheid van internatio naal prestige als Otto von Bismarck ernstig rekening moest houden orn te verhinderen, dat men de rijksgedachtc vooral van Zuid- Duitschland uit, op het gevaarlijkste oogen- blik (1871) nog saboteerde. Men moge over de Hitler-bcweging en haar leiders denken, wat men wil, en wij zijn de laatsten om al haar excessen goed te pra ten! het is toch een daad van historische beteekenis, dat zij binnen weinige weken van de verdeeldheid der Duitsche landen tot na der order radicaal een eind gemaakt heeft. Zij heeft daarmede niet alleen moed en door tastendheid bewezen, maar ook, dat vorige regeeringen nimmer de verhouding van krachten juist beoordeeld hebben en dat een energiek doortasten zoowel tegen liet marxis me als tegen de „Eigcnbrödelei" van het Zui den voldoende was om met één slag alle nachtmerries te verjagen en in Duitschland schoon schip te maken. Tenminste wat de uiterlijk zichtbare vormen betreft. Want vraagt men mij nu, of de Hitlerbewe- ging er inderdaad in geslaagd is, werk voor de eeuwigheid tot stand te brengen „eeuwigheid" natuurlijk als begrip voor den duur van eenige menschelijke generaties be doeld dan kan ik, wil ik eerlijk zijn, slechts de schouders ophalen. Neen, dat alles eensklaps werkelijk andere geworden is, ge loof ik niet, al reken ik met de mogelijk heid, dat het wel zeer geduldige en ge isci- plineerde Duitsche volk zich op den duur in vele veranderingen schikken zal, die op het oogenblik nog heftig, zij het ook gefluis terd, verzet uitlokken. Duitschland staat met den dag meer in het tceken der volledige dictatuur, meer naar Italiaansche dan naar Sovjet-Russisch voor beeld. Het merkwaardige van deze dictatuur is, dat zij zoo on-Nederlandsch is als men zich slechts kan voorstellen. Zij berust op de matclooze bewondering, ten deele echt, ten deele geveinsd, voor een volksheld, een soort „Verlosser", een in laatste instantie in de oogen van millioenen Onfeilbare. Deze per- soonsvereering is zeer bewust en wordt, even als in Italië door Benito Mussolini, hier te lande door Adolf Hitler niet als hinderlijk, eerder als absoluut onvermijdelijk en noodza kelijk ondervonden. Sedert jaar en dag heeft „de Leider" met zijn omgeving in deze rich ting gewerkt. Politieke figuren als Strese- mann, Ebert, Emil Rathcnau, Luther, Brock- dorf-Rantzau, Petersen, Simons werden pas door groote prestaties figuren, over wie men schreef en boeken publiceerde. Bij Hitler, die ongetwijfeld ook een man van beteekenis ge bleken is, begon de propaganda reeds in tijden, toen men eigenlijk alleen maar wist, dat hij een uitnemend volksredenaar was. Toen hij rijkskanselier werd en eigenlijk be ginnen moest te toonen, een staatsman te zijn, kon hij zich feitelijk nauwelijks een grooterc populariteit wenschen. Zijn aan vaarding van het kanselierschap droeg het karakter van 'n gunstbewijs van hem en zijn beweging jegens den Staat. Hitler was reeds lang de held van millioenen, een werkelijke afgod, wiens beeltenis boven ontelbare bed den en op even ontelbaar vele schrijftafels aangebracht was, over wien dikke boeken geschreven waren en wiens stem en bewegin gen op honderden sprekende films waren vastgelegd. Het paste bij die persoonsvereering, dat een soort hofstoet hem sedert jaren om ringde ofschoon hij in kern toch een eenvoudig man gebleven is terwijl men 1 hem tegenwoordig nergens meer ziet zon der zijn lijfgarde, zonclcr een staf van par tij-officieren, zonder vaandels en emble men. Dat alles wordt hier niet aljeen ge slikt, maar oprecht fraai en verkieslijk ge vonden. Men heeft het gevoel, dat andere, nuchtere volkeren dc Duitschers eigenlijk nog benijden moeten om het beeld van he den: uniform en nog eens uniform, onder- scheidingsteckenen in massa, muziek en marschcoJonnes, gezang en vaandclvertoon, parade en betooging, radio-toespraken en propaganda-speeches in een overvloed, die men vroeger niet voor mogelijk en ver leerbaar zou gehouden hebben. De gemiddelde Duitscher vindt dit alles voorloopig nog prachtig, en steliig zou hij den terugkeer van een lieuschen keizer nog veel mooier vinden. In vorige, sombere jaren hobrde men welecns fluisteren: „Wij Duitschers zijn ten slotte pas gelukkig als we met den knoet geregeerd worden!" Daar antwoordden wc als beleefde buitenlanders op: „Nou, nou, u overdrijft. Wat meer discipline ware wel licht gunstig. Maar 't Kadaver-gehorsam van vroeger. Waarop dan de Duit sche vriend opmerkte: „Gelooft u, wat u wilt, u zult de ervaring opdoen, dat ons volk weer geduldig en gehoorzaam achter den eersten den besten aanloopt, die den zweep weet te hanteeren!" Is Hitier de man wel van den zweep? En zijn do Duitschers nu gelukkig? Op beide vragen is het moeilijk, nu reeds een ant woord to geven. Adolf Hitler is een zeer begaafd man, die zeer goed begrijpt, wat het Duitsche volk noodig heeft. Zijn stel sel is, dat van den ijzeren commandant, die geen ongeoorloofde bewegingen in het ge lid verdragen kan. Hij is zeker ook een hartstochtelijk patriot. Maar of hij in diepstcn kern een ijzeren persoonlijkheid, een Leider van Staal is, weet ik niet. Ten slotte is hij Duitsch-Oostennjker en geen Pruis; dus meer een man van kunst, van geleidelijkheid, van gemoedelijkheid en nei ging tot dweepen en mijmeren. Wellicht wordt hij ook voortdurend vooruitgostoo- ten door onderaanvoerders als Goebbels, Goring, Kubc en andere heethoofdigen, die van geen middenwegen en geen genade wil len weten. Het resultaat is stellig, dat in Duitsch land een ijzeren regime zijn intrede gedaan heeft. Wie niet hier woont en de ontwik keling der dingen niet als onmiddellijk be schouwer meegemaakt heeft, kan zich de geweldige veranderingen niet voorstellen. Voor den vrijen Nederlander zijn ze ver bluffend en niet tot navolging prikkelend. Elke vrije mceningsuiting is onderdrukt. Critiek hoort men nog slechts ln besloten kring en dan nog vaak in de voorzichtig ste vormen. Buitenshuis spreekt niemand meer critisch over politiek en wat daarmede verband houdt. Spionnen zitten in allo hoe ken, en hopen zich verdienstelijk tc maken. De gevangenissen zitten vol, dat men er al toe overgegaan is, concentratiekampen in te richten en gevangenen in do „kazernes" der partij troepen onder to brengen. Ver breidt iemand in het openbaar ongecon troleerde berichten, die als schadelijk voor de reputatie van Duitschland uitgelegd kunnen worden, dan dreigt hem een jaar of meer gevangenisstraf. Draconische wetten houden de bevolking onder den duim en hebben roods groote politieke partijen van links onmogelijk gemaakt. Op letterlijk geen enkel gebied zijn personen en aanhan gers van zekere richtingen behouden go- bleven. Tienduizenden ambtenaren en be ambten hebben reeds hun plaatsen aan vaak ongeoefenden uit rechts-radicale par tijkringen moeten afstaan. De pers is vol komen aan banden gelegd en waagt nau welijks een woord van critiek meer. Zijn de Duitschers nu gelukkiger? Misschien worden ze het. Wie kan in de toekomst zien? De bedoelingen der nieuwe regeering zijn zeker nobel. Maar voorloo pig is onvermijdelijk, dat veel geleden wordt en dat eigenlijk alleon de kinderen, die dit alles nog niet begrijpen, een vroo- lijk lachen wagen. Do nationale revolutie in Duitschland kent en duldt blijkbaar geen humor, geen satire, geen bevrijden den lach. Zij is bitter ernstig en daarbij verbeten. Zij wil alle klassen en standen aaneensmeden en heeft voorloopig slechts bereikt, dat nog nimmer de haat en de te genstellingen zoo heftig geweest zijn. Wij zullen aan dit nieuwe Duitschland-, in-tweckwartsmaat nog moeten wennen; met de eerlijke bedoeling, het eens te kun nen hoogachten. Voorloopig is het ons nog zoo vreemd, dat we ons hier als onder vreemden voelen; na bijna 20 jaren onder deze menschen te hebben geleefd! ROLAND. JIMMY DURANTE PRIVÉ. Reeds uit verschillende films kennen wij Jimmy Durante, die in Amerika jaren lang bekend was in cabarets cn revues en door zijn massaal ontwikkeld reukorgaan den bijnaam „Schnozzle" kreeg, een verbaste- inng van het Engelsclie woord „Nozzlc". Jimmy is de zoon van Rose en Bartholamu Durante en heeft van zijn oudere de oor spronkelijke Italiaansche eenvoud en senti mentaliteit geërfd. Zijn moedor is over leden, maar heeft het nog mogen bolevcn, dat haar zoon de ccnvoudigo Italiaansche muziek, bewerkt met een Amcrikaansch rhythme, tot een van de meest populaire gen res van Broadway maakte. Bartholamu Durante heeft zijn beide zoons Jimmy en Albert zien opklimmen in het door hen uitgekozen beroep, Jimmy als artist on Albert in zijn loopbaan bij de Ncw- Yorksche politie. Na veertig jaar lang in Overschaduwd door do rijzige gewelven en rondo pijlers van het machtige koor in de nieuwe Kerk te Delft staat het praalgraf van den Prins, een barok cn curieus werk van Ilendrick de Keyzer; misschien meer curieus dan mooi van opzet, in zijn pom peuze lijnen niet in overeenstemming met de eenvoudige gestalte cn het sobere le ven van den Vader des Vaderlands, maar toch een voornaam getuigenis van eerbied en liefde. Wanneer er geld was om de bronzen hockfiguren beter tc onderhouden, zou de schoonheid van het werk ongetwij feld stijgen. Maar met de grootste piëteit staan wij voor het marmeren beeld van den Prins, uitgestrekt in eeuwige rust, de edele gelaatstrekken in diepen verstrakten ernst. Dit beeld is niet het minst geslaagde deel van dit grafmonument, waar Maandag a.s. duizenden vaderlanders langs zullen trek ken om in stilte hulde te brengen aan do nagedachtenis van den grooten Oranje, die onvergetelijk voortleeft in het hart van alle „volksgenooten", trouw aan do vaderland- sche gedachte. Maar duizenden die Tweeden Paaschdag dezen devoten gang maken, en daarbij te gelijkertijd onder den indruk zullen komen van de majesteit van het kerkkoor, zij zul len zich diep beschaamd gevoelen bij het zien van de ramen, waarvan er enkele waarschijnlijk gevuld zijn met geschilderd glas in lood (werk van Joop Nicolas, Vail Konijnenburg, Van dor Stok cn Georg Rue tor) maar waarvan de meeste met onooglijke bruine noodglazen zijn gedicht, alsof er zak kenpapicr tegen geplakt is. Moet dezo be schamende toestand blijven voorduren? Toen de restauratie van hot kerkkoor als geschenk van het Ned. Volk aan II .M, de Koningin werd aangeboden, was het voor onze vorstin ongetwijfeld een groote teleur stelling te ervaren, dat bij de zeer geslaagd de herstolling do vensters niet waren be trokken. Dezer dagen hebben wij do restau ratic van het schip cn de zijbeuken van het gebouw der Nieuwe Kerk een algemeen vaderlandsch belang, een ccrczaak voor hot volk, genoemd. Welnu do schoono beschil dering van dezo ramen is het niet minder. Eerst wanneer alle ramen rijk en waardig gevuld zijn met kleur- en licht-fonkclende voorstellingen, die rondom dit praalgraf een nimbus zullen slaan van nationale her innering, zullen wij zelf zonder schaamte bij latere gelegenheden een bedevaart naar Prins Willem's graf kunnen ondernemen, on zullen wij ook de vroemdelingen waar die kunnen ontvangen, die, mot eerbied ver vuld voor onze volksgeschiedenis, recht hebben te vragen, wat er van den ouden geest nog leeft in het volk van nü. een kapperezaak gewerkt te hebben is papa Durante blij thans een rustig leven te kun nen leiden en hij is trotsch op zijn twee jon gens. In een van zijn zeer zeldzame ernstige stemmingen zeide Jimmy eens: „Sorns ver wonder ik mij er over, dat ik op het rechte pad gebleven ben. Als jongen van nog geen zestien jaar begon ik op de toetsen te rammelen in een van de obscuurste dans gelegenheden in een zeer befaamd kwartier in New-York en ik was pas achttien toen ik vast werk kreeg in een van de beruchtste nachtgelegenheden op Coney Island. Ik zag het leven van zijn slechtste kant toen ik nog maar een jongen was, doch om de een of andere reden had het geen invloed op mij. Misschien kwam het door de familie. Als ik 's morgens thuis kwam van mijn nachtelijk werk, ontbeet ik met mijn ouders en vergat do nachtelijke omgeving." Dit is do Jimmy Durante, die men op Broadway cn in Hollywood nooit gezien heeft. De jongen, die door de modder liep, zonder zijn schoenen tc bevuilen. En zelfs nu als Jimmy terug komt in New-York, brengt hij zijn tijd niet door met zijn collega's, doch logeert bij zijn zuster en besteedt al zijn vrijen tijd aan zijn vader. Toen Jimmy voor bet eerst in een revue in Now-York optrad na jarenlang in nacht clubs piano gespeeld te hebben, zat zijn vader bij de première op de tweede rij on genoot van hot applaus en gelach, waar mede ieder woorcl van zijn zoon begroet werd. Toen zij 's avonds naar huis gingen, zei hij: „Het was geweldig Jimmy cn ik ben trosch op je, maar waarom hebben ze je geen piano laten spelen?" Voor dc oude Durante was Jimmy altijd de jongen gebleven, die thuis in do eenvou dige kamer aan de piano zat en de bewon dering van de familie opwekte door zijn „mooie klassieke muziek". „Zij wildon altijd, dat ik stukken als Dichter und Bauer speelde", vertelde Jimmy, terwijl hij in zijn kleedkamer op een groote sigaar zat te kauwen, „en zij waren veront waardigd, als ik in hun geliefkoosde stuk ken wat dansrhythme bracht, daarom speel de ik mijn rag-time meestal ergens anders." Jimmy Durante werd gpboren in een arme buurt in New-York. Hij \vfts do jongste van vier kinderen en de benjamin van de fa milie. Aan don overkant was de kappers zaak van hun vader en toen hij een jaar of tien was, moest hij in de zaak helpen even als zijn beide broers. Hij was er niet erg op gesteld, maar wel op de fooitjes die de klan ten in zijn hand stopien, terwijl hij hun in zeepte of hun jas afborstolde. Liever wilde hij op een drukke straathoek kranten ver- koopen en evenals thans in Hollywood nog dikwijls het geval is, verzamelde zich spoo- dig oen lach-grage menigte rond hom. Hij stond altijd klaar met een grapje of een parodie op de nieuwste revue-schlagers van dien tijd. Zijn moeder stamde uit een gegoede Ita liaansche familie, die naar Amerika emi greerde. Haar zusters deden een goed hu welijk, maar Roso trouwde met een armen man. „Maar moeder heeft daar nooit spijt van gehad", vertelde Jimmy. Nooit benijdde zij haar zusters en zij was gelukkig en tevre den met haar eenvoudige huishouding. Z(j moest hard werken, maar was altijd vroo- lijk en scheen nooit vermoeid te zijn. Nooit heb ik haar stil zien zitten, behalve toen mijn broer Michael gestorven was. Toen was zij veranderd en scheen haar lovens- ïust verdwenen. Urenlang zat zij in het niet to kijkon cn niet lang daarna verloren wij ook haar." In een eenvoudige omgeving, waar de jon gens op straat mochten en ruwe taal leer den groeide Jimmy op en van do straat kwam hij in eon slechte omgeving. Zijn po sitie verbeterde en dc eenvoudigo kloeren en rammelende piano werden vervangen door een smoking en een vleugel, toon hij zijn intrede deed in een goed restaurant op Broadway, maar hij bleef dezelfde eenvou digo jongen, die na afloop van zijn werk thuis kwam cn deel bleef uitmaken van het eenvoudige familieleven. Waarschijnlijk is het dc invloed van zijn familie geweest die maakte, dat zijn liedjes steeds eenvoudig" on geestig bleven cn nooit dubbelzinnig waren. Ook thans in Hollywood leidt hij een rustig huwelijksleven met het moisje. dat hij twaalf jaar geleden trouwdo, toen hij ale pianist en zij als zangeres werkten in een Now-Yorkseho nachtclub. Zijn vrouw heeft in zekeren zin de plaat9 van zijn moedor ingenomen. Zij speelt geen rol in zijn leven als artist, maar zorgt er voor hem een gezellig rustig tehuis aan te bieden. SPECIAAL ADRES VOOR AMERSFOORT. Langestraat Telefoon 52f DROGISTERIJ. Apoth. Ass. Hendr. v. Viandenstr. 30. Tel. 1313. Telefoon 281 Groote en kleine zaten disponibel voor feesten, partijen enz. BANKETBAKKER-KOK UTR.WEG 53 TEL. 336 CHOCOLADE PAASCHEIEREN GEVULDE LUXE EIEREN, MANDJES EN CHOCOLADE PAASCHFIGUREN VRAAGT NAAR ONS EIGEN FABRIKAAT Nougat slagroomeieren Baisers (gev. slagroom) Slagroom, vruchten gebakjes Gebakjes Paaschidee Fantasie Paaschgebak enz. Aanbevelend, P. GROENHUIZEN-Schatorjé Utr.weg 53 Tel. 336 VACANT DROGISTERIJ „DE GAPER" JULIANAPLEIN 1. TELEFOON 635 NAAST APOTHEEK HAAN In voorraad: Doveo-Occulta Spatader- en Steun- kousen zonder gummi en Lasticflor elastieken kousen met gummi. Pracht kousen, welke aan alle verwachtingen voldoen per paar 18.75. H. v Viandenstraat 20 Tel. 1681 •Vertrouwd en vakkundig adres voor Uw

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1933 | | pagina 14