„CIRCUS KNIE"
LEE REN en PEA U DE SUÊDE JASJES
DE EEMLANDEU
MANNB0RG ORGELS
Zaterdag 15 April 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
31e Jaargang No. 246
HET PROCES TEGEN
DE INGENIEURS
TWEE VLIEGTUIGEN
VERONGELUKT
7 uur 27 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
I. J. LUYCX ZOON
SHANTUNG en HONAN
KAARTVERKOOP EN PLAATSBESPREKING VOOR
DINSDAG- EN WOENSDAGMORGEN IO-I UUR
IN „AMICITIA"
Prijzen van f 0.75 - f2.-
ARNHEMSCHE WEG 26
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 »aandcn vo°» Amersfoort 2.10, per maand i 0.75, per
- week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.177*
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 515
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Llefdadlghelds-advertentlën voor dt
helft van den prijs. Kleine Advertentlön „KEITJES" bl) vooruitbetaling 15 regel*
50 cent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—. Bewijsnummer extra f 0.05
Felle kritiek in het Engelsche
Lagerhuis op het nieuwe
Duitschland.
Toen Donderdag in het Britsche parle
ment een uitvoerige bespreking plaats
vond over Mussolini's plan inzake een
samengaan der vier groote mogendheden
Duitschland, Engeland, Frankrijk en
Italië lokte één onderdeel van het plan,
dc herziening der verdragen, buitengewoon
6ckerpe kritiek op het nieuwe Duitschland
uit. Het lid der linksche oppositie Attlee
koos vooral positie tegen dc herzienings-
cischen, waarmee de regeering van Hitier
voor den dag is gekomen. Z.i. ging het niet
aan den nieuwen bewindslieden te Berlijn
thans toe te staan, wat Stresemann was
onthouden. Ter motiveering van zijn stand
punt ging Attlee nog al uitvoerig in op de
behandeling der sociaal-democraten en Jo
den in Duitschland, al moest hij in den
loop zijner uitoenzettingen toegeven, dat
Engeland, Frankrijk en de Vercenigde Sta
ten wegens de politiek die zij de laatste
tien jaar tegenover Duitschland hadden
gevoerd, voor een groot deel verantwoor
delijk waren voor den loop, dien de zaken
in Duitschland hadden genomep.
Ook sir Au6tcn Chamberlain maakte de
opmerking, dat het tegenwoordige oogen-
blik hem buitengewoon ongeschikt voor
kwam om over de herziening der verdragen
tc spreken. Het tegenwoordige Duitsch
land kon men z.i. geen concessies doen en
evenmin rechtsgelijkheid toestaan. Voordat
men kan ontwapenen of anderen daartoe
aansporen, aldus Chamberlain, moet men
zich geplaatst zien tegenover een Duitsch
land, dat den vrede wil, een Duitschland,
dat niet alleen geleerd heeft zelf te leven,
maar ook anderen te laten leven, niet al
leen in, maar ook buiten Duitschland.
Churchill verkondigde eveneens zijn
licvelingsstelling, dat Duitschland voor ge-
ruimen tijd geen rechtsgelijkheid op 't ge
bied der bewapening mocht worden toege
staan. Daarentegen stelde Churchill
Frankrijk voor als den garant en den be
schermer der kleine staten tegen de „Teu-
toonsche" centrale. Volgens Churchill was
tic tijd nog .niet aangebroken om met een
voorstel, zooals dat van Mussolini, voor
den dag te komen. Zelfs sir Herbert Sa
muel, de liberaal, 6loot zich bij Chamber
lain aan en eischte van sir John Simon,
don minister van buitenlandsche zaken,
dat Enieland een afwijzende houding zou
aannemen tegenover het pact van vier. Als
Jood en vertegenwoordiger der liberalen
tcckende hij verzet aan tegen de anti-Jood-
sche actie in Duitschland. In tegenstelling
met vroeger, sloot hij zich thans aan bij
Churchill, in zooverre deze verlangde, dat
onder geen enkele omstandigheid de her
ziening der verdragen tot stand mocht ko
men door eenzijdige acties. Zij diende z. i.
Ie geschieden binnen het kader van den
Volkenbond.
Wanneer wij hieraan volledigheidshalve
nog toevoegen, dat ook sir John Simon
zich lakend uitliet over de behandeling der
Joden en andere minderheden in Duitsch
land, dan ziet men, dat het Engelsche la
gerhuis bijna als één man zich heeft uit
gesproken tegen dc geestesgesteldheid, die
de tegenwoordige regeerders tc Berlijn
kenmerkt. Te merkwaardiger is dit ver
schijnsel, daar inzonderheid de liberalen
en arbeiders in Engeland dc laatste jaren
zich pro-Duitsch oriënteerden, evenals een
deel der conservatieven, zoodat dc franco
phile staatslieden er meestentijds het zwij
gen toe deden en zich op den achtergrond
hielden. Thans is dc stemming in Enge
land radicaal gewijzigd en deze omstandig
heid is nu niet bepaald bevorderlijk voor
dc verwerkelijking der Duitsche cischen,
o.a. inzake rechtsgelijkheid en revisie der
vredesverdragen.
Dat de discussies in liet Ilouse of Com
mons in Duitschland groot opzien hebben
gebaard, behoeft geen betoog. Men had nog
rekening gehouden met de mogelijkheid,
dat mannen als Winston Churchill en sir
Austen Chamberlain, wier Franschgczind-
heid algemeen bekend is, zich minder
vriendelijk over Duitschland zouden uitla
ten, doch dat feitelijk niemand ook niet
van de zijde der regeering opstond om
Üuitschland in bescherming le nemen,
heeft tc Berlijn ontstemming, teleurstelling
en verontwaardiging gewekt. De Duitsche
pers spreekt van ongerechtvaardigde atta
ques en van een tekort aan begrip voor de
nieuwe situatie, dio zich in Duitschland
heeft ontwikkeld, maar ziet daarbij vol
komen over het hoofd, dat dc Duitsche re
geerders zich door hun rassenhaat en hun
onverbiddelijk optreden tegen politieke te
genstanders nu niet bepaald van hun sym
pathiekste zijde hebben lecren kennen. Tc
herlijn koestert men niettemin dc hoop, dat
de stemming in Engeland weer 6poedig ten
gunste van het Duitschland, dat uit. de na
tionale revolutie is voortgekomen, zal om
slaan, wanneer het buitenland ziet, dat het
liet Duitsche rijk ernst is met zijn con
structieven, opbouw enden arbeid. Én ove
rigens, zoo redeneert men, zal de tijd wel
het zijne doen. Vandaar, dat men in
Duitschland reeds stemmen hoort van per
sonen, die de herziening der vredesverdra
gen niet terstond aan de orde willen stel
len, maar nog een tijdje willen wachten,
opdat de gemoederen inmiddels tot kalmte
kunnen komen en aan het buitcnlanad kan
worden getoond, dat de Duit6chers niet
zoo'n barbaarsch volk zijn, waarvoor zij
op het oogenblik in een niet onaanzienlijk
deel der wereld doorgaan.
Thornton vier uur tang ondervraagd.
Een schriftelijke bekentenis van
weinig waarde
Russen in verhoor
Moskou, 14 April (V.D.) Tijdens de gis
teravond gehouden zitting van het Sovjet-
gerechtshof te Moskou, in de zaak tegen
de zes Engelsche employe's van Vickers,
werd Thornton, een der Engelschen, gedu
rende vier uur ondervraagd. Hij zou syste
matisch, door bemiddeling van zijn onder
geschikten, spionnage hebben bedreven.
Thornton ontkende pertinent.
Thornton gaf toe geïnformeerd le hebben
naar de gegoedheid der Sovjctrcgeeriiig
met het oog op de uitgebreide credielen,
welke zijn firma verschafte.
THORNTON.
Toen er aan herinnerd werd dat Richards
in 1918 officier is geweest bij den Brit-
schen inlichtingendienst, werd door de
aanwezigen met nog meer belangstelling
geluisterd.
Toen de officier van justitie zich niet de
gewenschtc bekentenis, dat Thornton
spionnagediensten zou hebben verricht, kon
verschaffen, toonde lnj deze een verkla
ring. waarin Thornton zichzelf en anderen
schuldig verklaarde. Deze verklaring had
Thornton in een Gepeoc-gevangenis oiider-
teekend. Hij ontkende evenwel alle incri-
mineerende passages en zette uiteen, dat
wanneer hij deze zou hebben neergeschre
ven „hij niets zou hebben geschreven". Hij
had geschreven onder moreelen druk. Ver
volgens kwam ter sprake, dat Thornton
zijn Engelsche ondergeschikten en Russen
geld zou hebben gegeven. Koetoezova be
vestigde al haar in de gevangenis afgeleg
de verklaringen betreffende haar finan-
cieele transacties. De cenigc transactie,
welke door do verdediging werd toegege
ven, werd door Monkhouse verklaard tc
zijn de leening aan zekeren Dolgov, wel
ke als zoodanig werd geboekt. Nadat het
Hof had besloten Dolgov voor tc roepen,
werd do zitting verdaagd.
De officier gaf tc kennen, dat deze erken
ning klopt met zijn beschuldiging.
De secretaresse der firma, Ivoetoesova,
beweerde dat Monkhouse en Thornlon ook
in haar gezelschap plannen hebben bespro
ken betreffende de vernieling van machi
nes. Thointon gaf hierop toe, dat Richards
dc Londcnsche manager van Vickers even
eens belang stelde in mededeelingcn betref
fende de Sovjet Unie.
Vrijdagmorgen is dc zitting in het proces
tegen dc van spionnage beschuldigden em
ploye's van Vickers voortgezet met het ver
hoor van Dolgov, die door het O.M. is ge
dagvaard. Dolgov is de eerste persoon die,
behalve de eigenlijke beschuldigden, wordt
ROODSTAARTJES
Nu wordt het weer dc tijd der kleine zan
gertjes. Behalve, die welke den winter zijn
overgebleven als huismusch, winterkoning en
roodborst zijn er nu al weer fitis en tjiftjaf.
Ge kunt met Paschen het droevig getint lied
je van den eersten en den maatslag van den
laatsten overal hooren, als ge uw ooren den
kost geeft. En mocht ge behalve van deze
ook nog kennis van andere willen opdoen, ga
dan tweeden Paaschdag eens mee met dc ex
cursie der Natuurhistorische afdeeling, die
om 9 uur op het Julianaplein aantreedt Ge
zijt al vast door den secretaris geïnviteerd
en hij staat u borg, dat ge in een uur of 4
meer opdoet dan alleen in vier maanden.
Het is niet onmogelijk, dat ge dan ook ken
nis maakt met de roodstaartjes, aardige
kwieke vogeltjes, die hun naam aan den
kleur van hun staart ontleencn. Daar schij
nen ze bijzonder trotsch op te zijn, want ze
wippen er steeds zoo mee op en neer, alsof
ze u willen zeggen: „ziet ge wel hoe mooi
die iè!"
Eigenlijk zijn er in ons land twee soorten
van roodstaartjes: het gekraagde en het
zwarte. Het eerste is het algemeenst. Een
mooi uitgedost vogeltje: de keel, wangen en
een streep op het voorhoofd zwart, het voor
hoofd zelf spierwit, nek en achterhoofd
blauwgrijs, borst geelrood achterrug en staart
oennen bruinrood
Dit alles geldt van het mannetje; zijn wijfje
is stemmig gekleurd, bruin met hier en daar
wat grijs. Ze nestelen graag in holten en ne
men zoowel muurgaten als holle boomen
\oor lief. In het R O.G. op den berg hadden
wij vroeger steeds een derkamertjes van
den duiventil bezet, waar in een hoekje een
heele bos rommelig materiaal werd bijeenge
sleept, waarin dan een kuiltje werd gefor
meerd cn daarin kwamen dan zes of zeven
lichtblauwe eitjes. Die werden bebroed door
het vrouwtje, terwijl manlief meestal in de
buurt op een paaltje zat en geluidjes maakte
alsof met twee steentjes tegen elkaar werd
getikt.
De zwarte zag ik hier ook wel, maar meer
in den Achterhoek van Gelderland. Zij leg
gen hun nesten graag op halken van schuren.
Drieeltjes of waranda's en dcponecren daar
in spierwitte eitjes.
A. JOMAN.
verhoord. Dolgov deelde op omzichtige wij
ze mede, op welke wijze Thornton dp steek
penningen zou hebben gegeven. Thornton
en Monkhouse werden te dezer zake aan
een kruisverhoor onderworpen.
Nadat Thornton opnieuw had toegege
ven, dat een bedrag van 3000 pnpierrocbels
was uitbetaald als leening, docli niet was
teruggestort, zeide de officier van justitie:
„Dolgov bevestigt alles, Thornton ontkent
alles".
Monkhouse ondersteunde de verklaring
van Thornton. Hij betoogde dat hij dit be
drag niet als een geschenk kon beschou
wen. daar hij Dolgov een fatsoenlijk man
achtte.
Vervolgens werd een andere beschuldig
de Rus Kotliarevski die bekend heeft,
verhoord. Hij gaf een uiteenzetting van de
wijze, waarop hij met MacDonald te Zoev-
ka had kennis gemaakt en beweerde ver
scheidene malen bedragen aan geld van
MacDonald te hebben ontvangen, waarvoor
hij bouwplannen had verschaft en op zich
had genomen volgens instructie van Mac
Donald bedrijven te vernielen. Hierna werd
hij door Monkhouse ondervraagd, die uit
eenzette, dat direct nadat dc door Kotlia
revski vermelde defecten waren geconsta
teerd naar het bureau van Vickers tc Lon
den om reservedeelcn was getelegrafeerd.
Lobanov, was dc volgende Rus die werd
ondervraagd. Hij zette uiteen, dat een der
employe's van Vickers, Nordwall, voordeel
heeft getrokken van zijn anti-Sovjet opvat
tingen. Met Nordwall heeft hij te Ivgres
samengewerkt Hij zeide van dezpn 5000 roe
bel te hebben ontvangen voor dc vernie
ling van werkep, welke hem door Nord
wall zouden zijn opgegeven, terwijl hij bo
vendien ccn bontjas heeft ontvangen.
Nordwall ontkende alles wat Lobanov be
weerde cn zette uiteen, dat hij in feite ge
tracht heeft Lobanov van zijn anti-Sovjet
gezondheid af te brengen. Wat de bontjas
betreft, deze zou volgens Xordwall's ver
klaring door een derde, een Engelschman,
aan Lobanov zijn overgedaan. Nordwall
verklaarde: „Ik ben van meening, dat
iedereen in mijn plaats hetzelfde zou heb
ben gedaan". Het verhoor van Lobanov
werd voortgezet.
De officier van Justitie verklaarde nog,
dat Monkhouse uit Londen technische en
economische instructies en aanwijzingen
heeft ontvangen om ten gunytc van pngc-
land spionnagedienst te verrichten.
Monkhouse verklaarde daarentegen, dat
hij noch uit Londen, nóch van de Engel
sche ambassade te Moskou aanwijzingen
voor spionnage hee^t ontvangen. De belang
stelling, welke hij heeft gehad voor econo
mische kwesties betreffende Rusland over
schrijdt op geen enkele wijze de wettelijke
grenzen. Ook heeft Monkhouse geen gelden
ontvangen.
Een onfortuinlijke
demonstratie
P a r ij s14 April. (V. D.) Bij een be
zoek van den minister voor Luchtvaart,
Pierre Cot, aan het militaire vliegkamp tc
Villacoublay bij Parijs, hebben twee onge
lukken plaats gehad.
Bij de demonstratie van ccn modern
sportvliegtuig met opvouwbare draagvlak
ken, is plotseling een der vleugels naar
de achterzijde van liet toestel verschoven,
ten gevolge waarvan dit recht omlaag viel.
Het kwam op een gebouw terecht cn ver
nielde het dak. De mecaniciens hebben nog
gelegenheid gehad het vliegtuig ijlings te
verlaten. De piloot van het toestel was
evenwel op slag dood. Het toestel is geheel
verbrand.
Het tweede ongeval eindigde, dank zij
de tegenwoordigheid van geest van den be
stuurder, met het verlies van het apparaat.
De bestuurder werd slechts licht gewond.
Het toestel, een modern jacht-tweedekker
met 600 P.K.-motoren, bevond zich op on
geveer 50 M. hoogte, toen plotseling een der
vleugels afknapte. Dc bestuurder greep
het hoogtestuur, zoodat de machino bijna
recht omhoog kon worden gestuurd. Van
200 M. hoogte liet de vlieger zich met een
parachute lieer, waarbij hij slechts licht
werd gewond.
EEN DIKKE VERDACHTE.
De deur moest uit de hengsels
worden gelicht.
B e r 1 ij n, 14 A p r i 1. (H. N.) De recht
bank heeft de 41-jarige Frieda Micheleit we
gens oplichting tot twee jaar gevangenis
straf en drie jaar eerverlies veroordeeld.
Op zich zelf zou dit niet dc moeite waard
zijn om le vermelden, indien er niet een
buitengewone omstandigheid bijkwam. De
veroordeelde weegt n.l. niet minder dan 300
pond en is zoo dik, dat men bijzondere
maatregelen moet treffen, om haar in ccd
cel te krijgen. De celdeuren zijn n.l. op per
sonen van dezen omvang niet berekend,
cvenzoo zal men een extra zitgelegenheid
en een extra brits moeten vervaardigen, om
haar op te nemen. Ondanks haar dikte en
ondanks het feit, dat zij zich bijna niet van
haar plaats kan bewegen, wist zij toch
jarenlang een aantal oplichtingen te ple
gen, door bestellingen te doen, die zij nooit
betaalde. Alles was welkom, zoo o a. tan
denborstels, waarvan zij eens een partij
van Mk. 900 betrok. De veroordeelde heeft
zich sedert 1925 herhaaldelijk aan derge
lijke feiten schuldig gemaakt. Toen zij eens
voor de rechtbank van Moahit verhoord zou
worden, moest de deur uit de hengsels wor
den gelicht, om haar toegang te verschaf
fen.
DE BESPREKINGEN VAN DR. DOLLFUSS
TE ROME.
We enen, 14 April. (V.D.) Dc Oostenrijk-
sche bondskanselier wordt pas na de
Paaschdagcn, waarschijnlijk Dinsdag, te
Weencn terugverwacht.
liet schijnt dat Dollfuss naar Rome is
gegaan om daar te kunnen deelnemen aan
do politieke besprekingen.
In welingelichte kringen wordt verze
kerd, dat het den bondskanselier gelukt is
den Italiaanschcn ministerpresident te
overtuigen van den bizonderen toestand
van Oostenrijk.
Het is hem eveneens gelukt hij de be
sprekingen met instanties van het Vali-
caan overeenstemming te bereiken, zoodat
thans mondelinge onderhandelingen zullen
kunnen worden ingeleid betreffende het
door Oostenrijk voorgestelde concordaat.
Deze onderhandelingen zullen gevoerd
worden door den Oostenrijkschen minister
van Justitie, Schuschnig, die Maandag te
Rome zal aankomen, om daar nog nadere
inlichtingen te kunnen ontvangen van
Dollfuss.
BUITENLAND.
Het proces tegen do Engelscho inge
nieurs.
(Eersto Blad, pag. 1;.
Diplomatieke stap van Duitschland to
Londen.
(Tweede Blad, pag. 2.)'
BINNENLAND.
Heidebrand te Leende.
(Tweedo Blad, pag. 2.)'
UIT DEN OMTREK.
Gemeenteraad van Soest.
(Derde Blad, pag. 1.1
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. In
stituut te De Bilt.
Hoogsto barometerstand: 773.3 te Le Ha«<
vre.
Laagste barometerstand: 744.3 te Kinn.
Verwachting: In het N. krachtige tot ma
tige, in het Z. matige, later afnemende N.W.
tot Z.W. wind, gedeeltelijk bewolkt, weinig
of geen regen, aanvankelijk zachter.
Dc Donderdag vermelde Oceaandepressie
heeft zich naar do Noorschc kust verplaatst
en werd vrij diep. Een uitloop el*, dio over
Denemarken trekt, brengt in het N. van
ons land cn Duitschland stormachtige wind
cn zal vermoedelijk verder in Duitschland
doordringen. Op den oceaan ligt nog een
uitgebreid lager drukgebied, zoodat do
luchttoevoer hoofdzakelijk uit het Z.W.
blijft. Scandinavië heeft stormachtig weer
met regen en sneeuw in het Z. en vrij stren
ge vorst in het Noorden. In Schotland valt
regen hij krachligen W. wind. Frankrijk en
Zuid-Duitschland hebben nog rustig en zon
nig weer met lage ochtendtemperatuur, dio
echter in den middag vrij hoog zal worden.
Ook in Ierland cn Schotland is het zachter
geworden. Ofschoon dc voorbijtrekkende se
cundaire depressie zwaardere bewolking en
een weinig regen kan brengen, zal het weer
zich daarna tijdelijk herstellen en geleide
lijk zachter worden.
Op eersten Paaschdag hebben dienst de
doktoren Plomp, Batenburg en Mertens zur
Borg.
Op tweeden Paaschdag hebben dienst de
doktoren: Kolk, Lubscn en Kamerling.
Beide Paaschdagen heelt dienst do apo
theek van de firma Ten Brink en Vermo
len.
Vanaf Dinsdag heeft verder de geheele
week 's nachts dienst de apotheek van de
firma Ittmann.
IANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
IJZERSTERK EN WASCHECHT
EEN MOOI ARTIKEL
Het toonaangevende fabrikaat.
Complete collectie.
FIRMA R. VAN DEN BURG.
Arnh.straat. Gevestigd sedert 1887.
(Rcchten en vestiaire inbegrepen).