Fa. R. VAN DEN BURG
UTRECHTSCHE BOTERSPRITS
DÊ EEMLANDEU
Buitenland
Bmrsomriicht
Buitenlandse!!
Weerbericht
Licht
Belangrijkste
Vrijdag 21 April 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 250
VLIEGTUIGJE! PASSAGIERS
IN ZEE GESTORT?
RUDOLF CARRACCÏ01A
ERNSTIG GEWOND
DORP GR00TENDEELS DOOR
BRAND VERNIELD
7 uur 37 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
DE GROOTSTE BRUG VAN
EUROPA
Arnh.straat
L. J. LUYCX ZOON
alléén bij:
BAKKERIJ „BE STANDAARD"
SOESTERWEG 71-73-75 - TELEFOON 995
De fijnste kwaliteit
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS pcr 3 maandca v°°' Amersfoort 2.10. per maand I 0.75, per
1week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17Vt>
Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC. 515
PRI K HER ADVERTENTIEN van I4 regels i l.OS met inbegrip van «en bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Llefdadlghclds-ad vertenttën voor d«
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regela
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.Bewijsnummer extra f 0.0S
Dublin, 20 April. (V. D.) Gisteravond
6chijnt zich l)ij het eiland Anglesey een ge
heimzinnig vliegongeval te hebben voorge
daan, dat tot nog toe niet is opgehelderd.
.Vegen personen hebben gezien, dat een uit
de richting van Ierland komende groote
eendekker, die door twee andere machines
vooraf werd gegaan, in zee stortte. Een
reddingboot voer uit en zocht gcruiraen tijd
de zee af, echter z nder het minste spoor
van een vliegtuig te vinden.
Na informatie te Dublin gelooft men, dat
het verdwenen vliegtuig een toestel was.
dat met bruiloftsgasten van een bruiloft te
Dublin naar Engeland terugkeerde.
Parijs, 20 April (V.D.) Den bekenden
Duitschen Coureur Rudolf Carracciola is
hedenmorgen tijdens een proef race in ver
hand met de a.s. wedstrijden om den Groo-
tcn Prijs van Monte Carlo, een ernstig on
geluk overkomen. Carracciola had ecnige
ronden met zijn wagen afgelegd, toen de
ulo in een der bochten slipte, ecnige ma
len om zijn eigen as draaide en tenslotte
tegen een muur te pletter liep. Do coureur
t\crd zwaar gewond opgenomen en naar
het ziekenhuis van Monte Carlo overge
bracht.
Carracciola zou dit weekend starten voor
de wedstrijden om den Grootcn Prijs van
Monte Carlo met „Alfa Romeo". De coureur
was favoriet.
EEREBURGERS VAN BEIEREN.
Münölven, 20 April. (V.D.) Het staat?
ministerie van Beieren heeft rijkspresident
von Hindenburg, rijkskanselier Hitler, rijks
stadhouder voor Beieren generaal von Epp
cn Rohm benoemd tot eereburgers van den
Vrijstaat Beieren.
Hitler heeft le München plannen bespro
ken voor monumentale bouw werken, welke
in de volgende jaren to Miinchon zullen
worden uitgevoerd.
Na dc vele internationale politieke sen
saties van de laatste weken, die alle aan
dacht opeischten en een stempel drukten ook
op het economische leven, zijn wc deze week
verrast door een zuiver economische sensatie,
nl. het bericht., dat Amerika officieel den
gouden slandaard heeft verlaten. Weliswaar
was de verrassing niet geheel cn al onver
wacht; reeds weken immers deden geruchten
dc rondte, dat Amerika tot dezen stap zou
overgaan, maar geruchten waren en bleven
het tot Donderdagochtend toen de overzee-
sche telegrammen ons van dit feit melding
miaklen.
Ofschoon wc dus op dc inflatie van den
dollar verdacht waren, hier komt het ver
laten van den gouden standaard op neer,
kwam deze toch nog vrij onverwacht. Wij
klampten ons nog vast aan de stellige ver
zekeringen van president Roosevelt bij zijn
ambtsaanvaarding afgelegd, dat tol eiken
prijs den gouden standaard behouden zou
blijven. Maar zelfs het woord van den staats
man is aan inflatie onderhevig...
Op het oogenblik is natuurlijk nog niet te
overzien, wat er in Amerika cn wat er met
den dollar zal gebeuren. Op het oogenblik
dat wij dit schrijven is de dollar gevallen tot
2,20 en het is nog maar de vraag of het bij
deze daling zal blijven en of hij straks de
twee gulden zal naderen. Algemeen is men
de meening toegedaan, dat de dollar niet
meer tot dc oude goudpariteil zal wcerkec-
ren. De Amerikaanschc regcering blijkt ge
zwicht le zijn voor de dringende verzoeken
uit industrie- en vakkringen om tot waarde
vermindering van den dollar over tc gaan.
Op deze manier wil men trachten in Amerika
de industrie weer wat op gang tc brengen.
Maar teckcnend is het, dat het opheffen van
den gouden standaard juist moest plaats vin
den voor de internationale conferentie tc
Washington, terwijl de groote Europeesche
politieke kopstukken nog op den Oceaan va
ren Nu reeds verluidt het, dat in de al
lereerste plaats op deze conferentie over eco
nomische problemen zal worden gesproken.
Dc berichten die uit Engeland ons bereiken
over den indruk, die het gebeuren in Ame
rika daar gevestigd heeft zijn verre van op
gewekt. De positie van Engeland is nu weer
moeilijker geworden cn men vreest, dat de fi-
nanciecle en economische wereldpolitiek zich
weer zal verscherpen.
En hoe hebben dc enkele, overgebleven
goudlanden hel verlaten van den gouden stan
daard door Amerika opgeval? Zwitserland
heeft laten welen, dat het er niet aan denkt
het gele metaal vaarwel te zeggen. Aldus deed
Frankrijk, en zoo ook liet Nederland weten.
Het waren stellige verklaringen, maar zouden
zij in de toekomst onder den druk der om
standigheden te handhaven zijn? Wij kunnen
er niets van zeggen. De vrees, dat ook de
gulden zal meegesleept worden in den val van
den dollar deed zich te Amsterdam gevoelen.
Een sterke hausse-beweging trad op, ofschoon
het publiek zich nog weinig in den handel
mengde.
Toch zijn de indrukken nog te verward om
tc voorspellen, wat er nu zal gaan gebeuren.
Maar, dat wc wel eens woelige dagen op het
Damrak kunnen tcgemoetgaan, is niet zoo on
waarschijnlijk. Voorloopig kunnen we nog
zeggen, dat de gulden veilig is. Maar het
waarschuwingssein „Wcest op Uw hoede" is
geheschen, hetgeen blijkt uit de advertenties,
waarin goud te kooo wordt aangeboden.
Parijs, 20 April.' (V. D.) In dc nabijheid
van Straatsburg is gisteren liet dorp Altdori
door een groeten brand voor een groot deel
•in de.asch gelegd. In minder dan een. half
uur stondon zes boerenhofsteden in lichter
laaie. Toen do brandweer arriveerde, slaag
de zij er niet meer in het vuur tot zijn haard
te beperken. Tegen 10 uur gisteravond was
een gedeelte van liet dorp nog slechts één
groote vlammenzee. Negen groote boerde
rijen met bijgebouwen en alte opgeslagen
voorraden werden een prooi der vlammen.
Ook veel vee kwam bij den brand om.
GENERAAL TSCEI WIL PEKING
VERDEDIGEN.
Peking, 20 April. fV.D.) Ondanks dc
mcdedeeling der Chincesche regeering dat
Peking moet worden ontruimd, verklaart
de bevelhebber der Chincesche troepen te
Peking, generaal Tsclïi, dat hij Peking
niet zonder strijd zal overgeven. Hij be
schikt over 80.000 man, die in staat zouden
zijn met succes tegenstand te bieden.
DE VORST VON PLESS ONTDUIKT DE
BELASTING.
Warschau, 19 April (V.D.) Groote be
lastingontduikingen zijn ontdekt in de on
dernemingen van den Silezisch-Duitschcu
magnaat, den vorst von Picas.. Er zijn geen
zegelrechten op contracten, lccningen, fac
turen etc. betaald. De verliezen voor den
Poolschen staat worden geraamd op 260.000
zloty. De boete hiervoor bedraagt G mil
lioen zloty.
Het experiment met den dol
lar. Een Dnitsche ziens
wijze.
Inplaats van zich geleidelijk op georden
de toestanden voor té bereiden cn dc eco
nomische wereldconferentie een hoopge
vend begin te verzekeren, hebben de Ame
rikanen zich gcliaast nog op 't laatste
oogenblik den dollar tc bcroovcn van het
\ustc fundament: een stabiclcn wissel
koers. De Vossische Zcitung is er van over-
luigd, dab president Roosevelt zijn eigen
land cn het bedrijfsleven der wereld door
het prijsgeven der dollarstabilitoit een
ëiootc schade heeft berokkend. Deze scha
de zal zelfs dan zeer belangrijk zijn, wan
neer zich dc Amerikaanschc valuta niet al
tc ver van haar pariteit verwijdert en na
korten lijd daar weer naar terugkeert. Het
vertrouwen moet eronder lijden, wanneer
zoo weinig rekening wordt gehouden met
dc gevoelige zenuwen van oen crisisschuw
publiek
Toen Amerika twee maand geleden zijn
bankrun beleefde, zijn grenzen voor een
tijd voor eiken gouduitvoer sloot cn de
dollarkoers van de algcinccnc paniek dc
schadelijke gevolgen ondervond, verbaasde
zich niemand. Enkele dagen later echter
bracht heel de wereld de. pas aan liet bo-
wind zijnde Arperik aansclie regeering, die
zich in de eerste dagen van haar bestaan
voor een bijna catastrophalen toestand zag
geplaatst, hulde wegens het succesrijk be
strijden der bankcrisis en de geslaagde
redding van den dollar. Wat in de kritiek-
ete dagen op dc deviezenmarkt gebeurde,
vas te vergeef lij ker, daar tijdelijke afwij
kingen van dc pariteit nu eenmaal het on
vermijdelijke begeleidende verschijnsel zijn
van een algemeene bankcrisis. Wat thans
echjer zonder noodzaak geschiedt, getuigt
Van weinig handigheid
Het wijzen op het Engclsche voorbeeld,
waarmee getracht wordt het prijsgeven
Van den gouden standaard tn rechtvaardi
gen, komt het Duitsclic blad als een slech
te verdediging voor: Groot-Brifannic was
in September door „Schuld und Scliicksal"
in een tcnecnenmalc wanhopigen toestand
geraakt. Dc fouten van het verleden kon
den niet binnen enkele dagen worden her
steld. Voor liet ontzettende alternatief ge
plaatst, of de banken van het land voor
waarschijnlijk langen lijd tc sluiten, óf den
steiiingkóers te laten varen, heMoot. het dc
valuta op te offeren. Dit alternatief heeft
voor dc Verecnigde Staten in den loop de
zer crisis niet bestaan. In tegenstelling tot
dc situatie in Duilschland en Engeland
was de run op do Amerikaansclio banken
primair door het wantrouwen der binnen
landsche spaarders veroorzaakt. Pas na
derhand begon ook het buitenland een rol
le spelen. Dat overigens ook in het geval
van con run door liet buitenland de valuta
onder toepassing van draconische deviezen-
wetten met succes kan worden verdedigd,
heeft het Duitsclic voorbeeld aangetoond.
Voor het opgeven van den gouden stan
daard bestond dus geen „rcalpolitische"
rechtvaardiging. De maatregel moet dan
ook worden beschouwd als een wanhoops-
stap. "Zij belcokent niets anders dan de
openlijke erkenning van het onvermogen
om dc economische crisis met normale
middelen dc baas tc worden en de poging
om de prijsdaling en dc werkloosheid door
aluta-proefnemingen op te heffen. Men
wil definitief een einde maken aan do de
flatie, groote'bedragen aan nieuwe credie-
tcn door de Federal Reservebanken in 't
verkeer „pompen", daardopr het prijspeil
vorhÖogen. en de werkloosheid verminde
ren.
Tegelijkertijd moet. door dc depreciatie
van dén dollar de schuldenlast verlicht
worden van al degenen, die dollarschulden
hebben opgenomen, in de eerste plaats dus
van rlen landbouw, die dik in dc schulden zit
cn dc spoorwegmaatschappijen. Deze argu
mentatie acht dc Voss. Ztg. inderdaad juist.
Want wanneer de nominale opbrengsten
voor vervaardigde waren, resp. gepresteer
de diensten, stijgen, dc nominale uitgaven
voor den schuldendicnst echter gelijk blij
ven, dan moet de rentabiliteit der bedrijven
grooler worden. De vermindering van de
koopkracht der crediteuren cn rentetrek
kers wordt meer dan opgewogen door het
feit, dat nu meer mcnschen tc werk kunnen
worden gesteld. Onjuist is het echter, wan
neer men dc interne koopkrachtverminde
ring van don dollar vergezeld laat_gaan van
een externe verlaging van den dollarkoers,
zooals thans geschiedt door het verbod om
goud uit tc voeren.
Het gevaar, dat Amerika bij een verhoo-
gitig van bet prijspeil door geringer export
mogelijkheden en verhoogde importen een
passieve betalingsbalans zou krijgen, zou
hoogstens bestaan voor een bepaalden over
gangstijd en zou geen ernstige reden voor
bezorgdheid hebben opgeleverd, gezien dc
nog steeds zeer groote goudreserves van
het land. In werkelijkheid wacht heel de
wereld erop, dat de goudrijke landen, dus
dc Vereenigdc Staten en Frankrijk, beslui
ten tot een actieve crisisbestrijding, die dc
goudarme landen slechts kunnen meema
ken, maar niet entamecren. Wanneer dc
Amerikanen inmiddels den tot dusver bc-
staanden dollarkoers prijsgeven, dan gaan
voor heel do wereld de voordeden te loor,
die het uitvloeisel zouden zijn van een
doelmatige valutapolitiek. Met andere
woorden: wanneer dc prijsstijging in het
binnenland van Amerika niet. neerkomt op
een verhooging der goudprijzen, maar door
een daling van den dollarkoers Wordt ge
compenseerd, kan de dcflatorischc druk in
de andere landen niet worden verzacht.
Op grond van alle praetischc ervaringen
moet li ij zelfs sterker worden, aangezien
op grond van psychologische invloeden de
valuta-depreciatie gewoonlijk voorafgaat
aan de binnenlandschc depreciatie. Voor
Engeland zou dit waarschijnlijk beteeke-
nèn, dat het tegenwoordige, sinds langen
tijd stabiel gehouden sterlingniveau op
nieuw zou moeten worden verlaagd. Dat
bij een dcrgelijken wedloop om den laag-
stcn wisselkoers het bedrijfsleven der we
reld er niet wper bovenop kan komen, be
hoeft niet nader te worden uiteengezet.
Binnen korter of langer tijd zal het
Amerikaansche economische leven toch
den terugslag ondervinden van het»
verdere verval der wereldmarkt cn het
herstel, dat misschien aanvankelijk in
treedt., weer denkbeeldig maken. Slechts
wanneer Amerika bereid i6 een deel zijner
goudreserves te gebruiken, kan het zich
zelf en dc wereld redden. Bezit het hiertoe
niet den moed, dan levert liet land liet
bewijs, dat het nog steeds luistert naar po
pulaire, maar onjuiste leuzen. Met welke
argumenten wil men Engeland op de eco
nomische wereldconferentie tot stabilisatie
van liet. pond verplichten, wanneer men
zelf vooraf de dollarstabilitoit prijs geeft?
Gelukkig ecliler heeft Roosevelt, te ver
slaan gegeven, dat hij voornemens is na
derhand weer terug tc keeren tot den gou
den standaard.
Medegedeeld door het Kon. Ncd. Met. In
stituut te de Bilt.
Hoogste barometerstand: 769.2 te Thors-
havn.
Laagste barometerstani: 753.8 te Mar
seille.
Verwachting: Zwakke tot matige N.O. tQt
X. wind, lialf tot zwaar bewolkt of betrok
ken, weinig of geen neerslag, nog kans op
nachtvorst, weinig verandering in tempe
ratuur.
Het weertype verandert uiterst weinig.
De hooge druk in het X.W. vei plaatste zich
iets naar het Zuiden en ligt thans ten W.
van Schotland. De depressie in het N. bleef
tevens weg, om het weer anders dan in
Noord-Scandinavië tc beïnvloeden. De lioo-
hooge barometerstanden in het \V. en de
Inge in Zwitserland cn dc groote koude in
dc Alpen (minus 11 gr. C. op de Sim lis,
minus 13 gr. C. op de Zug Spitze) cn in de
geheelc atmosfeer boven Duitschland cn
liet Oostzecgcbied onderhouden de koude
stroorningen van luchtmassa's uit het N.O.
die tot in Ierland cn de Pyreneeën tempe
raturen onder normaal geven. Alleen op
IJsland is dc temperatuur hoog cn gisteren
zelfs liooger dari in West- en Centraal-
Europa. Ook daar is echter spoedig weer
een koude-inval te verwachten. Langs dc
Oostzeekust vielen matige, elders slechts
onbeduidende hoeveelheden neerslag. On
der deze omstandigheden zal de overgang
tot zachter weer zich zeer geleidelijk vol
trekken cn is een omslag niet niet direct
te voorzien.
Kopenhagen, 20 April. (V. D.) Giste
ren zijn de onderhandelingen tusschen de
betrokken Decnsche instanties cn do En-
gelsche firma Donnan Long en Co. voor
den bouw van de g. otste brug van Euro
pa van Falster naar Seeland geëindigd en
heden is het contract onderteekend. Dene
marken neemt bij een Engclsche bankgrocp
een lecning van een millioen pond sterling
op tegen een koers van 94 cn een rentevoet
van 4Va die in dertig jaar tijd moet
worden afgelost. Het overige gedeelte der
bouwkosten van 15.7 millioen kronen op
een totaal bedrag van 40 millioen kronen
wordt verstrekt door do Decnsche staats
spoorwegen. Den rentedienst cn de amor
tisatie der staalslecning wil men dekken
uit de opbrengst van een nieuwe bcnzinc-
belasting ten bedrage van één örc per liter.
BUITENLAND.
Amerika laat den gouden standaard vat
ren.
(Eerste Blad, pag. 2.)
BINNENLAND.
Dc V.A.R.A. op 30 April. Vragen van
het Kamerlid Boon.
(Tweede Blad, pag. 1.)
Autotochten naar dc Betuwe.
(Tweede blad, pag. 1).
Chantagegevallen door een Rotterdam-
sche bende.
(Tweede blad, pag. 2).
Prof. Bruins over de situatie van den
Dollar en de mogelijke gevolgen daarvan
voor ons land.
(Tweede Blad, pag. 2.)
OMTREK.
Ernstig motorongeluk te Dc Bilt.
(Derde Blad, pag. 1).
Raad van Hoogland.
(Derde Blad, pag. 1).
STADSNIEUWS.
Dc Vrijz.-Democraten en de verkiezingen.
(Eerste Blad, pag. 3.)
V.A.R.A.-concert in dc Markthal.
(Eerste blad, pag. 3).
Dc communisten op het verkiczingspad.
(Eerste Blad, pag. 3.)
Vakverbond neutraal of modern?
(Eerste Blad, pag. 3.)
Gevaarlijk heerschap op den weg. (Kan
tongerecht).
(Eerste blad, pag. 2).
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
Wij zijn in het bezit van eenïge
zeer mooie exemplaren
ZILVERVOS en BLAUWVOS.
Ze zijn nooit zoo voordeelig
geweest als thans.
