FLEURIGE KORTE JASJES f 14, DÉ EÉMLANDEU L. J. LUYCX ZOON I Dinsdag 9 Mei 1933 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 265 OMWENTELINGSPOGING IN SPANJE ONTDEKT GANDHI IN HONGER STAKING DE GRAF ZEPPELIN NAAR ZUID-AMERIKA DE BEROERING IN OOSTENRIJK 8 uur 7 min. BRAND MELDE MEN AAN DE TELEFONISTE ZOMERHANDSCHOENEN Mode 1933 Zijde en Leder AMERSFOOMSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS P®r 3 BaiQdcn voor Amersfoort 2.10, per maand f 0.75, per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17*/r Binnenland franco per post per 3 maanden i 3.-, Afzonderlijke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 513 DDI IC npR AnVFRTFNTlFN va° 1-4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer UCn HUTCni-llilc'1 elkeregf, mw f0.25. Liefdadighelds-advertentlto VOOf d« helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—Bewijsnummer extra f 0.05 De „zuivering" in Duitschland. Lijst van verboden boeken. De Duitsche studenten, die een grooten I ijver aan den dag leggen om alles, wat een I on-Duitschcn gee6t ademt, uit liet derde I rijk te verwijderen, zijn dezer dagen door I de Berlijnsche straten gereden met vracht- I auto's, die swaliskavlaggetjes droegen, ten- I einde tal van boeken, die op dc zwarte lijst I staan, te verzamelen. De honderden boc- I ken, die op deze wijze bijeen zijn gebracht, zullen op middelecuwscho wijze a.s. Vrij I dag op een openbaar plein worden ver- I brand. Het eerste bezoek der studenten I™ beeft liet Institut lur Scxualwisscnschaft, waarvan dr. Magnus Hirschfeld de leider J is, gegolden. Bij deze gelegenheid is den I studenten een groote buit, in den vorm van I boeken en bescheiden, in handen gevallen. Inmiddels is aan zevenhonderd lees bibliotheken een lijst gezonden van boe ken, tegen welker handhaving dc studen ten bezwaren hebben. Een dergclijkcn in- I dex librorum prohibilorum beeft het Ber lijnsche stadsbestuur aan alle stedelijke I volksbibliotheken en aan de Berlijnsche stadsbibliotheek doen toekomen. Dc zen- i| ding ging vergezeld van de instructie, om de aangeduide boeken, welker aantal en- kele honderden bedraagt, tc verwijderen. Op het gebied van do schoone letteren zijn en dan noemen wij nog maar een gedeelte dc werken van Arthur Schnitz- 1 er, Heinrich en Klaus Mann, Stefan en Ar nold Zweig, Alfred Döblin, Albert Ehrcn- stcin, Lion Feuchtwanger, Glaser, Emil Ludwig, Erich Maria Remarque, Ernst Toller, den Franschman Barbusse, den Russisch en humorist Sosjtsjenko enz. op dc zwarte lijst geplaatst. Van andere au teurs als Jakob Waesermann en den Ameri- kaanschen socialist Upton Sinclair is slechts een deel liunncr boeken verboden. Wat de boeken over politiek en staats wetenschappen betreft, is bepaald, dat de geschriften over het socialisme, die niet uit dc pen van Marxistische schrijvers zijn gevloeid of die uit den tijd voor het Mar xisme dateeren, moeten worden gespaard. Dat de hoeken van Bebel, Bernstein, Kautëky, Licbknccht en Karl Marx op den index staan»behoeft nauwelijks betoog, maar voor Lasalle zijn twee uitzonderin gen gemaakt („ASsisen-Rcdcn" eii „Ucbèr den Zusanimenhang der gegenwartigen Goschiclitspcriode mit der Idee des Arbci- terstandes") en hetzelfde geldt met betrek king tot Fricdrich Engels („Der dcutschc Bauernkrieg" en „Die Lage der Arbeilcn- den in England"). De verbodscategorie is vooral op dit terrein zeer uitgebreid. Van daar, dat de Duitschcrs in den vervolge van den Franschcn geleerde Ilcnri Lich tenberger niet meer „Deutschland und Frankrcich" mogen lezen en van Thomas Mann niet meer Van Deutschor Republik" en „Deutsche Anspracho 1930". Verschei dene redevoeringen en voordrachten van Hugo Preuss en alle geschriften van den pacifist F. W. Foerstcr zijn eveneens tot „verboden waar" gestempeld. Een algemeen verbod is eveneens uitge vaardigd voor alles wat van graaf Coudcn- hovc-Kalcrgi is gedrukt. Ook de naam van den Amcrikaanschen kinderrechter Lind- sey met zijn bekende bock over het huwe lijk in kameraadschap is op den index ge plaatst. Verder moeten alle werken van den onlangs gestorven Kculschcn lioog- leeraar StierSomlo, een bekende figuur in de juridische wereld, die aangeduid wordt als „Katholiek gedoopte Jood en separatist", verdwijnen. Wanneer wij verder dc lijst der „uilgc- stootenen" raadplegen, ontmoeten wij de namen van Fülop-Millcr („Leuin und Gandhi"), Oppenheimcr („Die soziale Frage"), Gertrud Wokor uit Bern („Der bommende Gift-und Brnntlkricg") en den jurist Wehberg, die zich in Genöve heeft gevestigd. Rusland is vertegenwoordigd door twee namen, die tot dc politieke ac tualiteit behooren: Stalin en Locnat6jarski Dc Neuc Zürcher Zeitung maakt de opmer king, dat, gezien dc accuratesse, waarmee dc geheclc lijst is bewerkt, men er zich over moet verbazen, dat van Rathcnau maar één geschrift („Der neue Staat") de toets der kritiek niet heeft kunnen door slaan. Ee*n verdere lijst heeft betrekking op dc „belehrcnde" literatuur, waarbij dc algc- mcenc instructie geldt, dat alle pacifis tische cn défaiti6tische literatuur moet worden opgeruimd, overeenkomstig dc be ginselen voor de belletrislische werken (zoo wordt zelfs Bertha Von Suttner's ro man „Die Waffen nieder" niet meer ge duld). Aan dc zwarte lijst is een opgave toege voegd van boeken, die noodzakelijk dienen tc worden aangeschaft; hiertoe behooren, behalve nationaal-socialistischc literatuur, boeken over rassenkunde, het Jodenvraag stuk, enz. Dc raad wordt gegeven Adolf Hitler's „Mein Kampf" minstens in duplo aan te schaffen. Verder worden in dit ver band nog enkele andere prominente namen uit de beweging genoemd, zooals Rosen berg en Gottfried Fedcr. Monarchisten verbinden zich met syndicalistische vakvereeni* gingen en militairen Heden algemeene staking? AI a d r i d, 8 Mei. (V. D.) Maandagoch tend is de politieke politie op het spoor gekomen van een aanslag, welke Dinsdag zou worden uitgevoerd cn beraamd zou zijn geweest tegen de regeering. Volgens mededeelingen van het ministe rie van Binncnlandscho zaken betreft het een poging van monarchistische elementen om, tezamen met syndicalistische vakver- eenigingen cn militairen, de regeering- Azana ten val te brengen cn het parlement te ontbinden. Als leider der beweging wordt genoemd generaal Gomez, die sinds een jaar op non activiteit is gesteld. Hij is gearresteerd en verbannen naar de Canarische eilanden. Hij is reeds op transport gesteld. De poli tie lieeft nog een groot aantal personen gearresteerd. Het schijnt, dat liet door dc syndicalis ten uitgegeven stakingsparool voor geheel Spanje van kracht blijft, zoodat verwacht kan worden, dat Dinsdag een algemeene illegale staking zal aanvangen, voor zoover het do syndicalistische arbeiders betreft. In hoeverre militairen bij dc samenzwe ring betrokken zijn, kon nog niet worden vastgesteld. Slechts wordt medegedeeld, dat dc zevende brigade, welke te Valladolid in garnizoen ligt, bij deze zaak betrokken is. FRONT VAN DUITSCHE VROUWEN ONDER HITLER.. Berlijn, 8 Mei. (V. D.) Dc Zcitungs- dienst verneemt, dat dc Vrijdag aangevan gen onderhandelingen tusschen dr. Robert Ley cn de vertegenwoordigsters der voor naamste vrouwenorganisaties Maandag avond zijn beëindigd. Dc leidster van den bond Kocnigin Luisc Frcifrau v. Hadeln. heeft dc volgende verklaring afgelegd Als verantwoordelijke leidster van den Bond Kocnigin Luise verklaar ik, dat ik mij en dezen bond onvoorwaardelijk stel onder de N. S. D. A. P. cn Adolf Hitler. w. g. Charlotte Frcifrau von ITadcln geb. v. Natzmcr". VOLMACHTEN VOOR DR. v. WINTERFELDT. B e r 1 ij n, 8 Mei. (V. D.) Toen dr. Ilugen- berg tot de Rijksrcgeering toegetreden is, beeft hij den voorzitter van de Duitscli Na tiohale Landdagfractie dr. v. YVinterfeldt belast met dc waarneming van do partij leiding. Dr. Ilugenbcrg beeft dr. v. Winter fcklt thans alle volmachten voor de leiding van liet Duitsch Nationale Front overge dragen. DE WERKLOOSHEID IN ENGELAND. L o n d c n 8 M e i. (V. D.) Op 24 April be droeg het aantal wcrkloozen: 2.169.128 man ncn, 08.858 jongens. -405.700 vrouwen en 53.948 meisjes. In liet geheel 78.500 perso nen minder dan in de maand Maart. TURKSCH WERKVERSCHAFFINGS PROGRAM. Stamboel, 8 Mei. (II. N.) Dc Tnrkschc rcgecring heeft een werkverschaffingspro gramma ontworpen, in welks kosten voor zien zal worden door de uitgifte van een binnenlandschc leening. Het ligt in de be doeling nieuwe spoorwegen aan te leggen, welke zullen bijdragen tot de ontwikkeling van het land en voorts ook het wegennet te verbeteren. Ook zullen de havens zoo mo dern mogelijk geoutilleerd worden. Men wil dit jaar met den aanleg van drie spoor wegen beginnen. De aanleg van twee lijnen zal waarschijnlijk aan buitenlandsche on dernemers worden opgedragen. ENGELSCHE BEZWAREN TEGEN DEN TARIEVEN-WAPENSTILSTAND. Londen. 8 Mei. (V. D.) De diploma licke medewerker van de Daily Telegraph richt zicli tegen de pogingen van Norman Davis om van dc Engclschc regccring in principe dc toezegging voor een douane wapenstilstand 1c krijgen. Het blad schrijft, dat het ondenkbaar is, dat Engeland dc momenteel aan den gang zijnde onderhan delingen over handelsverdragen met ver schillende buitenlandsche staten opgeeft of bij deze onderhandelingen afziet van het middel der douanetarieven om bepaalde concessies tc verkrijgen. Ook moet de En gclschc regccring rekening houden met in flatiebewegingen in enkele landen cn dum- pingsmethoden in den internationalen han del. Bovendien behoeven op dit gebied geen overhaaste besluiten te worden genomen, aangezien over deze kwestie bij het begin der economische wereldconferentie wordt beslist. Tenslotte is een regeling der oor logsschulden veel urgenter dan een rege ling der douanetarieven. Loutering van zichzelf en van zijn aanhangers Bombay, 8 Mei (V.D.) De vrijlating van Gandhi heeft in geheel Indië groot opzien gebaard. Zij geschiedde onvoorwaardelijk. Men wil in ieder geval vermijden, dat Gandhi in een gevangenis sterft Ingeval hij de voedselstaking niet zou kunnen door staan. Tegelijkertijd wordt van regeerlngs- zijde verklaard, dat de vrijlating geen wij ziging der regeeringspolitiëk tegenover de Indische ongehoorzaamheidsbeweging be- teekent. Toen Gandhi Maandagmiddag zijn voed selstaking voor de zaak der parias begon, hadden duizenden Indiërs zich voor de poorten der gevangenis verzameld. De ma- hatma legde een verklaring af, waarin hij de voedselstaking onvermijdelijk noemde, liet doel der voedselstaking is de loute ring van zichzelf en van zijn aanhangers. Gandhi verklaarde allen to moeten teleur stellen, die meenen dat do voedselstaking hem zou dooden. Na deze verklaring legde Gandhi do handen op de schouders van zijn vrienden en nam afscheid. Tegelijkertijd met Ganllii is Margarcte Spiegel in Madras een 6>*mpathievoedsel- 6taking begonnen. De secretaris-generaal van het Indische congres, Daulautram, is Maandag gearres teerd. Het schijnt, dat hij do congresorga nisaties heeft aangespoord de ongehoor zaamheidscampagne weder aan te vangen, wanneer Gandhi dc voedselstaking begint. Londen, 8 Mei. (II.N.) Uit Poona wordt gehield, dat Gandhi vanmiddag zonder eenige voorwaarde in vrijheid is gesteld. De regccring, die klaarblijkelijk bevreesd was voor een mogelijk overlijden van Gandhi tijdens zijn nieuwe vasten, heeft zich laten leiden door de overweging, dat het vasten ditmaal geen politieken, doch een godsdienstigen achtergrond heeft. Zooals men weet, is de Graf Zeppelin Zaterdag te 20.42 onder bevel van dr. Ecke lier uit Friedrichshafcn naar Pernambuco gestart. Elf passagiers maken dc reis mee. De luchtschepenwerf te Friedrichsliafen heeft draadloos bericht ontvangen van boord van de Graf Zeppelin, dat het lucht schip zich Zondagmiddag tegen 1 uur boven Kaap Palos bevond. Kaap Palos ligt aan de Spaansche Mid- dellandsche Zee-kust ten Oosten van Car tagena. KARDINAAL CERRETTI ERNSTIG ZIEK. Rome, 8 Mei (V.D.) Van de zijde van het Vaticaan wordt medegedeeld, dat kar dinaal Cerretti ernstig ziek is, doordat bij een influenza-aanval een complicatie met longontsteking is gekomen. Zijn toestand hopeloos, Nader meldt men: De kardinaal Cerretti behandelende ge- ncesheeren achten zijn toestand hopeloos. Bona venture Cerretti werd op 17 Juni 1872 in Orvicto geboren. MAX LIEBERMANN TREEDT UIT DE PRUISISCHE ACADEMIE. Berlijn, 8 Mei (V.D) Dc 85-jarige schil der, professor Max Liebermann, heeft naar het Berliner Tageblatt meldt, verklaard uit de Pruisische Academie van Kunsten te treden. Prof. Liebermann motiveert zijn stap met liet feit, dat zijn opvattingen van kunst cn natie niet in overeenstemmin; zijn met de thans heerschcndc. Betoogingen tegen het uniformverbod Innsbruck, 6 Mei. (V. D.) De Katho lieke studenten te Innsbruck hadden bij do landsregeering van Tirol aangedrongen op ontbinding van liet Duitsche studenten corps. In verband daarmede organiseerden dc laatsten Vrijdagavond voor het raadhuis een demonstratie als protest tegen dezen cisch. Er verzamelde zich een groote men- schenmenigte. De politic trachtte ruim baan te maken door te chargeeren met sabel en gummistok, waarna een militaire afdoe ling in volle uitrusting verscheen, die de menigte verstrooide. De toestand te Inns bruck blijft echter zorgwekkend. Innsbruck, 6 Mei. (IT. N.) Studenten en duizenden nationaal-socialisten hebben voor het regeeringsgobouw te Innsbruck geprotesteerd tegen het verbod tot het dra gen van dc uniformen. Men trachtte het gebouw tc bestormen, zoodat de brandweer ontboden werd om de menigte af tc koelen. Ook voor het stadhuis kwam het tot bot singen met do politie cn de gendarmerie, waarbij enkele personen gewond werden. In het ccheel hadden 35 arrestaties plaats. Weenen, 6 Mei. (V. D.) Op dc vergade ring van heden van den christelijk-socialcn partijdag te Salzburg heeft de minister van oorlog, Vaugoin, verslag uitgebracht over de ontwikkeling van dc partij in de laatste twee jaar. De minister kondigde aan, dat in de maand Juli een algemeene actie door de cliristclijk-socialen zal worden begonnen. In groote trekken heeft de partij haar doel bereikt, want de macht der soc.-dcm. is verzwakt, terwijl aan het opdringen van het nat.-socialisme paal en perk is gesteld Bondskanselier Dollfuss hield zich in zijn rede hoofdzakelijk bezig met dc toekom stige richtlijnen voor de Oostcnrijksche politiek. In liet kader der komende grond wetswijziging moet een corporatie worden geschapen, die in alle economische kwes ties dc primaire wetgevende macht heeft, Gemeenteraadsverkiezingen zullen in hot eerste half jaar niet plaats vinden, maai de bondskanselier wil uit de tegenwoordige situatie tc-ch geen permanenten toestand maken De opheffing van de studen tenorganisatie te Innsbruck. Berlijn, 7 Mei. (V.D.). De Duitsche stu dentencorporatie publiceert een scherpe verklaring tegen de ontbinding van dc studentenvereeniging van Innsbruck cn deelt mede, dat zij ter ondersteuning en bevordering van den strijd aan dc grens een „Grcnzlandstiftung" heeft opgericht. Weenen, 7 Mei. (V.D.). In den loop van vandaag hebben de nat.-soc. in de hoofdstraten gedemonstreerd tegen het uni form verbod door in kleine groepen, ge kleed in zwarte broek, wit hemd met zwar te das cn voor een deel voorzien van een hoogen hoed, waarop het TIakcnkrcuz be vestigd was, in de straten op en neer ie loopen. Dc politie greep spoedig in en Joeg de heeren uiteen; 107 personen werden ln arrest gesteld. Scherpe redevoering van Starhemberg: fello kri- ti-ak op het nationaal-so cialisme. Weenen, 7 Mei. (V.D.). Tijdens een lei dersbijeenkomst van do Wcenscho Ooöten rijkêcho Iieimwehr heeft de bondsleidcr Starhemberg een redevoering uilgespro ken. Ilct gaat er thans om, aldus vorst Starhemberg, de krachten in tc spannen om het historische begrip Oostenrijk te bej houden. Wij, Oostenrijkers, zullen niet dul den, dat men ons als minderwaardige Duitschcrs uit dc hoogte aankijkt cn ver denkt van nationale onbetrouwbaarheid liet program van den Ileimatschutz luidt Een zelfstandig, onafhankelijk, fascistisch Oostenrijk. Voortgaande deed Starhemberg een scherpen aanval op liet nationaal-socialis me. De nationaal-socialisten hebben aan Oostenrijk een nationaal verraad begaan, Wat. de nat.rfiöc. zich in werkelijkheid voorstellen, is niet de Anschluss, maar de Glcichschaltung, wat ongeveer hierop neer komt, dat in Oostenrijk een rcgeeringschef in functie is, die zich stadhouder voelt van Berlijn. Ten slotte verklaarde spreker, dat hij de bondsleiding niet uit handen zou geven. Niemand is als hij in staat de Tlcimwclir bijeen tc houden tegen de natlonaal-socia listen. Hij heeft zijn vermogen niet opge offerd om den Ileimatschutz liet lot van dc Stahlhelm te doen deelcn. POLITIEKE ARRESTATIE TE PRAAG. Praag. 6 Mei (V.D.). Vanmorgen vroeg is hier dc voorzitter van het Sudeten-Duit sche studentencorps gearresteerd, nadat een huiszoeking bij hem was verricht. BUITENLAND. Omwentelingspoging in Spanje ontdekt* - (Eerste Blad, pag. 1). Do beroering in Oostenrijk. (Eerste Blad, pag. 1). BINNENLAND. Bij Roermond is een autobus legen een woonwagen gebotst. Verschillende gewon den. (Tweede Blad, pag. 2.) Nieuwe regelen inzake politieke radio-uit zendingen. (Tweede Blad, pag: De directie der K.L.M. beantwoordt den brief der piloten. (Tweede Blad, pag. 1). UIT DEN OMTREK. Vorgadering der Rijvviclpadvereeniging Utrecht met Omstreken". (Eerste Blad, pag. 2.)' Medegedeeld door liet K. N. M. I. te De Bilt. Hoogste barometerstand 770.4 tc La Co- run a. Laagste barometerstand 749.2 to Stor- noway. Verwachting: Matige tot krachtige, latr afnemende W. tot Z. Wind, gedeeltelijk be wolkt, aanvankelijk weinig of geen regen en iets koeler, later zelfde temperatuur. STORM WAARSCHUWINGSDIENST. Geseind van De Bilt heden morgen aan alle posten om 7.46 uur: Woest op uw hoede. Van de depressie in liet W. drong slechts een klein deel naar de Noordzee door en veroorzaakte krachtige wind met regen in verband met een flinke rug van hooge drukking over dc Britschc eilanden, waar achter Avecr vrij snel een nieuwe depressie nadert. Door het afnemen van do hooge drukking in Scandinavië is daar nu de vorst verdwenen, maar in Noord-Duitsch- land verdween ook de hooge temperatuur. Alleen in Zuid-Frankrijk is het nog vrij warm, de lucht is bijna overal betrokken of zwaar bewolkt. Om het Kanaal en in Ierland waait bet stormachtig uit W.N.W. Om dc Oostzee valt overal regen. Voor onze omgeving is tijdelijk opklarend weer te verwachten met iets koeleren nacht, maar stijging van temperatuur in de volgende dagen, terwijl, wanneer dc rug van hooge drukking met dezelfde snelheid blijft voort- trkken, binnen twee dagen weer regen is te wachten. RIJDT VEILIG! Rijden op de linkerweghelft is verboden in bochten binnen bei bouwde kommen; in onoverzichs telijke bochten daarbuiten en bij het inhalen van tramrijtuigen LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190 De nieuwste ZWEEFVLIEGER VERONGELUKT. Hal Urn (Wostfalcn), V Mei. (V.D.) Hedenmiddag tegen half vier is Studicnrat Albrccht Maicr met een door hem zelf ge- bopwd zweeftoestel Maier II neergestort, nadat hij ongeveer 45 minuten in de lucht was geweest De zweefvlieger was op slag dood. ARNHEMSCHE WEG 26 L.OMLÜl.lJl J.'

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1933 | | pagina 1