SPORTIEVE JURKEN F 6.75
DÉ eemlandeu
uit mooi
Amersfoort
l. j. luycx zoon
Firma DUIM BURG ER
Zaterdag 20 Mei 1933
Uitgave: VALKHQFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
31e Jaargang No. 275
OP WEG NAAR DEN
VREDE?
NIEUWE OPSTAND IN
ECUADOR
BOYCOT VAN DUITSCHE
.GOEDEREN
TEGEN X DUITSCHE
FASCISME
9 uur 24 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
AMERSFÖORTSCH BAGBIA
ABONNEMENTSPRIJS P" 3 a,alndtn vo°' Amersfoort 2.10. per maand 1 0.75, per
week (mei gratia verzekering tegen ongelukkenl f 0.17'/,.
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderll|ke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERG 515
OER ADVERTENTIEN T 77 7 7 TFZZTZ
elke regel meer f025 Llefdadlghelds-advertentlén voor dc
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1 5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f Bewijsnummer extra f 0.05
Nu Washington en Berlijn
hebben gesproken
Rome, IS Mei. (V. D). De Italiaanschc
ambassadeur te Washington heeft op
dracht ontvangen de regeering der Ver.
Staten namens de Italiaanschc regccring
een rnededeeling te doen toekomen, waar
in o. a. wordt gezegd: „De Italiaanschc re
geering stemt op de hartelijkste wijze in
met het initiatief van president Roosevelt.
De Italiaanschc regeering is bereid met
de Amerikaansche regcering en de andere
regeeringen bijeen to komen om op snelle
cn effectieve wijze te komen tot verwerke
lijking van het Amerikaansche initiatief."
New York, 18 Mei. (H. N.) De Chi-
neesche regcering heeft te Washintgon
laten welen, dat zij de boodschap van pre
sident Roosevelt zonder eeltig voorbehoud
aanvaardt.
Berlijn, IS Mei. (V. D.) Van in nauwe
relatie met de rijksregeering staande zijde
wordt medegedeeld:
De regeéring van het nationaal-socialis-
tische Duitschland constateert met grootc
bevrediging de diepgaande uitwerking van
de rede van den rijkskanselier op het bui
tenland. De heele wereld is zich ervan be
wust, dat men hier met een diplomatiek
meesterstuk te doen heeft. Het jonge natio-
naal-socialistische Duitschland is zoo vast
beraden en zelfbewust, doch anderzijds ook
zoo vervuld van een sterke liefde tot den
vrede, dat het ook het bestaansrecht van
andere volken, zooals b.v. de Polen cn dc
Tsjechen kan erkennen.
B e r 1 ij n, 18 Mei. (II. N.) In de rijks
dagzitting van gisteren waren ook verschil
lende leiders der Oostenrijkschc nationaal-
socialisten aanwezig.
Genèvc, 18 Mei. (II. N.) Henderson
heeft vanmorgen aan de delegaties meege
deeld, dat de hoofdcommissie der ontwa
peningsconferentie niet vandaag, doch Vrij
dag zal bijeenkomen'. In het schrijven wijst
Henderson op het belang van de vérkla-
ïingcn van president Roosevelt en rijks
kanselier Hitler. Tevens wijst liij op dc
mogelijkheid, dat gezant Nadöiny Vrijdag
het standpunt der Duitsclic regeering ten
opzichte van verschillende aan de orde zijn
de vraagstukken zal bekend maken. In dc
kringen der conferentie houdt men ook re
kening met de mogelijkheid, dat binnen
kort dc gevolmachtigde vertegenwoordigers
der vijf groote mogendheden te Genèvc zul
len bijeenkomen.
Londen, 19 Mei. (II. N.) Nicoli Barnes,
de vroegere Engclscho minister, die lid van
liet oorlogskabinet is geweest en ook als
Engolsch gedelegeerde aan dc ooilogscon-
ferentie heeft deelgenomen, pleit in een
brief aan dc Times voor ontwapening cn
herziening van de vredesverdragen. Hitler
heeft een beroep op de naties gedaan om de
voorwaarden van het vredesverdrag ten op
zichte van dc ontwapening te vervullen en
hij heeft daarbij volkomen gelijk. Dc hoofd
oorzaak van dc verontwaardiging in
Duitschland is het niet vervullen van dc
in 1919 gegeven belofte. Zoo Duitschland
tot bewapening zou overgaan, zouden an
dere naties nauwelijks het morecie reclit
hebben bezwaren te maken. IIet is te
hopen, dat ook Frankrijk thans tot ontwa
pening zal overgaan. In dit opzicht is de
toestand althans door Hitler's rede opge
helderd.
Japan's nouding ten aanzien
van Roosevelt's noodschap.
Londen, 19 Mei. (li. N.) Volgens een
bericht uit Tokio zal de Japanschp regce
ring waarschijnlijk onder voorbehoud liaar
instemming met de boodschap van presi
dent Roosevelt betuigen.
Optimisme te Washington.
New York, 19 Mei. (II. N.) Volgens
een bericht uit Washington is men in Ame-
ïikaansche regeeriilgskringen optimistisch
gestemd <»u gelooft men, dat het op grond
van dc op de boodschap van Roosevelt ont
vangen antwoorden eu van de rede van den
Duitschcn rijkskanselier thans mogelijk zal
zijn te Genèvc te geraken tot een overeen
komst voor dc eerste étappe van dc ontwa
pening, welke voor den lijd van vijf jaar
zal geiden. In dien tusschenlijd zouden
dan op grond van de verklaringen van
Duitschland verdere slappen gedaan kun
nen worden. Alles zal er van afhangen,
of Duitschland genoegen neemt met een
theoretische afkondiging van gelijke rech
ten cn van een geleidelijke afschaffing der
aanvalswapenen. Men is overtuigd, dat
Duitschland zonder aanvalswapenen niet in
staat zal zi.i den gordel van Franschc
grensversterkiugen binnen te dringen, zoo
dat door het ontbreken van aanvalswape
nen bij Duitschland dc militaire veiligheid
voor Frankrijk werkelijk zal worden ver
hoogd.
De ontzaglijke bewapening van
Tsjecho-Slowakije.
Londen, 19 Mei. (II. N.) Lord Rothet-
mere bespreekt in een artikel in dc Daily
Mail de ontzaglijke bewapening van
Tsjecho-Slowakije, waardoor de Duitsche
en de Hongaarsche minderheid in dit land
onderdrukt blijft.
Londen, 19 Mei (VD). Uit Guayaquil
wordt gemeld, dat in Ecuador een nieuwe
opstand is uitgebroken.
Londen, 19 Mei (VD). Omtrent den mi
litairen opstand in Ecuador wordt nader
uit Guayaquil gemeld, dat een to Rio Bam
ba gelegen artillerie-regiment gisteravond
aan het muiten sloeg en naar Guamote op
marcheerde, waar zich de leiders der poli
tieke oppositie bij dc muiters aansloten. De
regeering heeft troepen gezonden om den
opstand te onderdrukken. Een groot aan
tal personen werd gearresteerd.
TEGEN DE NAZI'S IN OOSTENRIJK.
Wc enen, IS Mei. (II. N.) Te Klagcnfurt
zijn tijdens een huiszoeking in het Bruine
Huis li nationaal-socialistcn in hechtenis
genomen en wegens beleediging van
bondskanselier Dollfuss tot ccnige dagen
gevangenisstraf veroordeeld. De Oosten
rijkschc regeering overweegt volgens óón
der bladen, om verschillende leiders der
nationaal-socialisten in een concentratie
kamp» te interneeren.
De officieren cn onderofficieren van het
leger en de ambtenaren van de militaire
administratie hebben opnieuw den eed van
trouw aan do regeering afgelegd.
Wc enen. 19 Mei. (V. D.) Dc Chr.-so-
cialc Reichspost meldt, dat de mogelijkheid
groot is, dat de ministerraad in zijn heden
te houden zitting besluit, dat voor het open
baar gebruik in Oostenrijk slechts vlaggen,
vaandels, standaards en w impels in dc Oos
tenrijkschc slaats-, lands- on stedelijke
kleuren mogen worden gebruikt. Voor het
gebruiken in bet openbaar van allerlei an
dere vlaggen zou men een speciale vergun
ning moeten hebben. Aangezien het gebruik
van roodc vlaggen door de Oostenriiksche
soc.-democraten voor de regeering-Dollfuss
nooit aanleiding is geweest tot soortgelijke
maatregelen, neemt men aan, dat deze
nieuwe verordening speciaal gericht is
tegen de Hakcnkruisvlaggen der nat.-socia-
listcn.
HET ITALIAANSCHE PARLEMENT.
Leden van de partij der katho
lieke actie weer toegelaten.
Rome, IS Mei. (II. N.) De partij van de
katholieke actie in Italië zal waarschijn
lijk bij de volgende verkiezingen loegela
ten worden om candidate» voor het par
lement te stellen. Dit is van groot belang,
daar dc katholieken dan weer invloed op
dc samenstelling van het parlement kun
nen oefenen.
NACHTEGALEN
Eindelijk dan weer: nachtegalen in Mooi
Amersfoort. En ofschoon ik ze zelf nog niet
gehoord heb, moei ik hel gclooven; d be
richtgevers zijn zoo buitengewoon betrouw-
baar. dat ik niet mag twijfelen. Reeds drie
maal ben ik er ^aan luisteren, maar telkens
was het erg koud '.veer cn eigenlijk ook niet
de goede lijd van den dag. Zoo tusschen on
dergang en elf uur zingen ze altijd weinig
Want al is er nu niet precies te zeggen, wan
neer de vogels zingen, er zijn tijden, dal er
veel en dat er weinig op gerekend kan wor
den. En dan natuurlijk het liefst op die heer
lijke Meiavonden die hel einde zijn van war
me dagen. En we welen het allen: warme Mei
dagen waren er in den laatstcn tijd niet. Even
wel, dit mag ons niet ontmoedigen en we
hopen nog wel eens te genieten.
Nu weet ik, dat cr menschen zijn, die angst
vallig geheim willen houden, waar nachtega
len zijn en daar is reden voor. Er zijn vogel
vangers, die er oo loeren en ik heb cr al eens
droeve ondervindingen van opgedaan. Zeker
zou ik daarom er niet over spreken, als de
zangers zaten op nlaatsen, waar iedereen ze
zou kunnen benaderen. Dat is niet het geval.
Er zijn zeker twee, misschien zelfs drie paar
tjes, maar ze zillen in goed gesloten tuinen,
waar alle vrees voor vangen of verstoren wel
uitgesloten mag genoemd worden. Daarom
raad ik u aan: gaat maar eens op een mooien
avond luisteren in de buurt van het Rijksop
voedingsgesticht. Gedraag u niet luidruchtig
en geniet mee van dit wonderschoone gezang.
Wc kunnen dit nu wel erg egoïstisch voor ons
houden, maar de nachtegalen zijn niet gescha
pen voor enkelen, maar voor alle menschen.
Het is me werkelijk een "feest, dat ik u dit ge
not kan doen smaken in ons mooi Amersfoort.
Moge het nog vele jaren zoo zijn.
A. JOMAN.
„Hitler en zijn gangsters'
Boedapest, 18 Mei. (11. N.) De raad
der socialistische vak vereen i gingen in Hon
garije heeft besloten een boycot voor Duit
schc goederen af te kondigen.
Londen, 19 M e 1 (V. D.) In een ver
gadering van 2000 Joodsche textielhande
laren le Londen werd besloten tot boycot
van alle Duitsche goederen, totdat „llitler
cn zijii gangsters" den Joden weer hun
volle rechten zouden hebben gegeven. De
uitdrukking „Hitier en zijn gangsters" werd
gebruikt door den voormalige» minister
voor verkeerswezen iu /iet Labourkabinct
Morrison, die op de vergadering het woord
voerde evenals lord Melchetl. die zcidc,
dat Hitler zich thans had voorgedaan als
een vredelievend man op internationaal ge
bied, wat echter in strijd was met de
wijze, waarop hij in zijn eigen land do
Joden behandelde.
Strijdmaatregelen van de socialist
tische Arbeiders:!nternationale
Parijs, 19 Mei (VD). Gisteren liicld het
executief comité der soc. arbeidersinterna-
tionale onder voorzitterschap van den Bel
gischen oud-minister Vandcrvcldc een ver
gadering, waarin men zich zeer uitvoerig
bezig hield met den toestand in Duitsch
land. Vertegenwoordigd waren de soc. dem.
partijen van Frankrijk. Engeland, Belgic,
Oostenrijk, Rusland, Italië cn Nederland;
dc S.D.A.P. van laatstgenoemd land was
vertegenwoordigd door YVibout en Albarda.
Na een uitvoerige discussie werd een re
solutie aangenomen, waarin o a. wordt uit
gesproken, dat de gelijkgerechtigheid van
Duitschland niet verwezenlijkt mag worden
door een vvederbcwapening, die in geen ge
val goedgekeurd kan worden op het oogen-
blik, nu het geheelc land door het fascis
me wordt getiraniscerd. Het executief co
mité spreekt als zijn overtuiging uit. dat
dc goedkeuring door een deel der soc.-dem.
rijksdagafgevaardigden van de regeerings-
verklaring niet overeenkomt met de gevoc
lens van de meerderheid der arbeiders en
de houding van deze afgevaardigden wordt
geacht in strijd tc zijn met de beginselen
der S.A.I.
Ook het bestuur van het I.V.V. verga
derde gisteren voor de eerste maal tc Pa
rijs en nam een resolutie aan. waarin het
I.V.V. zijn houding vaststelt tegenover dc
vakvereenigingspolitiek der Duitsche regce
ring. Heden komen de besturen van S.A.I.
cn I.V.V. in een gezamenlijke vergadering
bijeen tot het beramen van strijdmaatrege
len tegen het fascisme in Duitschland.
DOODELIJKE VAL OP DE AVUS-BAAN.
Berlijn, 18 Mei (V.D.) Bij liet trainen
voor de Zondag tc houden AD.A.C.-Avus
automobiel-race wedstrijden is de coureur
Otto Merz met zijn Mercedes-Benz S.K.K.-
wagen nabij de kleine bocht voor motoren
over den kop geslagen, waarschijnlijk ten
gevolge van de gladheid \ran de baan door
den hevigen regenval. Een kort na hem
gestart rijder vond den wagen van Merz
aan den rand van do baan en aan do an
dere zijde Merz zelf, die in bewusteloozen_
toestand naar het ziekenhuis werd overge
bracht, waar hij kort na aankomst over
leed.
GANDHI'S VASTENPERIODE.
Bombay, 18 Mei. (V. D.) Dc genceshec-
ren zijn cr thans van overtuigd, dat Gan
dhi zijn voedsclstaking van drie weken zal
doorstaan. Hij zal thans nog elf dagen zon
der voedsel blijven. Indien zich geen moei
iijkheden voordoen, neemt men aan, dat
Gandhi binnen twee maanden weer zal
herstellen.
OPSLAGPLAATS VAN MUNITIE
VLIEGT IN DE LUCHT.
Lissabon, 19 Mei. (II. NA Gister
avond is in dc buurt van Lissabon een op
slagplaats van munitie der Portugccscho
marineschool in dc lucht gevlogen. In
hoofdzaak waren hier handgranaten opge
slagen. De oorzaak van de ontploffing is
nog onbekend.
Engclsch oordeel over de rede
van Hitler. „Immensely en
couraging".
Dat Hitler's veelbesproken rijksdagrede,
mede dank zij het daaraan voorafgaande
beroep van den Amerikaanechen staats
president op de volkeren der wereld, in
aanmerkelijke mate ertoe heeft bijgedra
gen, dat men op de ontwapenings-confe-
rentie over het doode punt is hoengekomen
en een zeer gunstigen indruk heeft ge
maakt, kan onder meer blijken uit het En-
gelsche weekblad The Spectator, dat nog
maar een. weck geleden zeer scherpe kritiek
op Duitschland heeft uitgeoefend.
Ook in de editie van 19 Mei gewaagt vis
count Cecil of Chelwood nog in een artikel
van het „Duitsche gevaar", maar daar
staat tegenover, dat dc hoofdredacteur Wil
son Harris een beschouwing aan Hitler's
uiteenzettingen heeft vastgeknoopt, die van
groote waardeering getuigt.
Niemand ter wereld, zoo begint het be
wuste artikel, zou president Roosevelt in
dc schaduw hebben kunnen stellen, uitge
zonderd rijkskanselier Hitler. En niemand
was, naar met stelligheid kan worden aan
genomen, meer bereid zich in de schaduw
te laten stellen dan Roosevelt. De waar
heid is, dat. Woensdag heel de wereld
sprak over den Amerikaanschen president,
en des Donderdags was liet de Duitsche
rijkskanselier, die alle aandacht opeischle.
Maar de beide redevoeringen vulden elkaar
aan. Die van Roosevelt was „the appeal",
die van Hitier het antwoord. Roosevelt
strekte namens de wereld dc hand uit naar
Duitschland, terzclfdertijd dat hij, de lei
der van Amerika, de hand naar dc wereld
uitstrekte en llitler aarzelde niet die hand
tc grijpen. Roosevelt stelde voor liet Engcl-
schc ontwapeningsplan te aanvaarden en
Iiitler accepteerde dit plan als „een moge-
lijken grondslag". Roosevelt deed aan de
hand een overeenkomst tc sluiten inzake
den tijd cn do procedure voor de volgende
étappen, llitler aanvaardde een periode van
vijf jaren voor bet bereiken der Duitsche
rechtsgelijkheid: een geenszins onredelijke
voorwaarde. President Roosevelt gaf in
overweging, dat geen enkel land inmiddels
dc bestaande bewapening zou uitbreiden;
llitler verklaarde, dat Duitschland bereid
was heel dc bewapening, waarover liet be
schikt, te vernietigen, indien de andere sta
ten dit eveneens zouden doen. Roosevelt
stelde voor, dat alle landen met elkaar zou
den overeen komen geen bewapende strijd
krachten, van welken aard ook, over de
grenzen te zenden; llitler gaf tc kennen,
dat Duitschland bereid was elk niet-aan-
valsverdrag te onderteekenen. „Strophe" en
„anti-strophe" zijn niet volkomen, maar zij
gaan ver genoeg om geweldig bemoedigend
te zijn.
De Spectator meent, dat ieder woord van
Hitler's redo door Slrescmann, Müller of
Briining had kunnen zijn gesjn-oken; hel
was een toespraak, waarin Duitscliland's
redelijke aanspraken in een nagenoeg vol
komen redelijke taa' tot uiting werden ge
bracht; gunstig 6tak de rede af legen Von
Papens recente verklaringen te Munster
en tegen dc uitdagende buitensporigheden
van minister Goering en dr. Gocbbcls cn
ook bij veel wat Hitier zelf in zijn boek
„Mein Kampf' heeft geschreven. Het was
de rede van een nieuwen llitler; het blad
hoopt nu ook nog dc stem van een nieuwen
Hitler te hooron met betrekking tot de in-
dividueele vrijheid, maar op het stuk der
internationale samenwerking heeft de rijks
kanselier het in elk geval mogelijk gemaakt
de discussie met Duitschland weer voort te
zetten.
Dc Spectator herhaalt, dat Hitler's rede
ook door Briining of Slrescmann had kun
nen zijn uitgesproken, maar inmiddels is er
een fundamenteel verschil. Terwijl dc ge
noemde twee staatslieden niet meer dan dc
helft van Duitschland achter zich hadden,
staat achter Hitler geheel Duitschland. 11ij
sj)rcekt uit dezen hoofd© als een man, die
zijn woord ook gestand kan doen.
Wanneer llitler erin toestemt dc rechts
ongelijkheid van Duitschland nog voor den
duur van vijf jaar tc aanvaarden, dan legt
hij daarmee de rest van dc wereld den mo-
reelen plicht op met de onmiddellijke be
perking der rechtsongelijkheid zoo ver mo
gelijk te gaan. Een geweldig© verantwoor-
deüjkhcid is nu op Frankrijk's schouders
gelegd cn een niet veel geringere op die van
Engeland. Wat het esscntieelc betreft, zijn
Roosevelt cn Hitier het met elkaar eens.
De zwaar bezochte wereld kan hieruit weer
nieuwe hoop putten.
BUITENLAND.
De hoofdcommissie der ontwapeningscon
ferentie bijeen.
(Derde Blad Pag. 1.)
BINNENLAND.
Ir. J. A. Kalff in den Ondernemersraad
van Ned. Indie over Indie's financieclcn
toestand. (Derde Blad, pag. 1).
SPORT.
Timmer en Lcembruggc verliezen in
Berlijn. (Eerste Blad, pag. 2.)
STADSNIEUWS.
De afwatering van dc Gclderschc Vallei.
(Eerste Blad, pag. 3.)
Dc revue van dc film.
(Eerste blad, pag. 3).
Zondag hebben dienst de doktoren Kamer
ling, Nicolaï en Linscboten.
Zondag cn de gebeele week 's nacbts
heeft dienst de apotheek der lirma Ten
Brink en Vermolcn.
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. In
stituut te De Bilt.
Hoogste barometerstand: 7G9.5 te Danzig.
Laagste barometerstand: 71G.5 te Vestmu-
nór.
Verwachting: Zwakke tot matige, O. tot
Z. wind, helder tot licht bewolkt, later wel
licht toenemende bewolking, droog weer,
iets warmer
De oceaan-depressie werd dieper cn
dringt in hoofdzaak naar het N.O. door.
Bij dc Azorcn en ten N. daarvan is (ie
luchtdruk weer gestegen en zijn de winden
naar het N.W. gedraaid. In Ierland vielen
zware regens cn zal do wind spoedig gaan
ruimen. Ook langs de Zuidkust van IJsland
ils d© lucht betrokken en valt regen uit
lage wolken. Boven onze omgeving iö de
bovenwind naar Z. gedraaid cn is dc at-
mosfeertemperaluur belangrijk hoöger dan
gisteren. Daartegenover is liet in dc Alpen
nog koud. De kern van hoogen luchtdruk
boven de Noordzee trekt naar het O. en
ligt thans hoven het Oostzcegebied. Behalve
de zware regens in Ierland en verder in
het N.W. wordt van het vasteland nergens
regen van betcckcnis gemeld, behoudens
in.M. te Munchen. liet is te verwachten,
dat de depressie haar invloed tot do over
zijde der Noordzee zal blijven beperken en
dat het weer hier in het eerstkomende et
maal nog droog cn zonnig zal blijven met
nog stijging van temperatuur.
RIJDT VEILIG!
De rijweg vrij! U"as dit maar waar,
Dan liep een ieder op 't trottoir!
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
ZIJDEN SJAALS
in artistiek handdruk Nedrl.
fabrikaat.
Moderne kragen en Strikken.
Rood/wit, Zwart/wit.
HET EERSTE DUITSCHE BEDIENDEN.
CONSRES.
B e 1-1 ij n, lil Mei (V.D.) Na de vorming
van de uit ulle voormaligo bediendenorga-
nisatics bestaande nat.-soc. vakvereeniging
van bedienden, die deel uilmankt van liet
Duitsche arbeidsfront, is lieden in do zaal
van den cconomischcn rijksraad het eer-
ste Duitsche bcdiendencongros geopend.
Het congres bestond uit afgevaardigden,
die elk ongeveer 50.000 leden vertegenwoor
digen. Ook de leider van liet Duitsche ar
beidsfront. dr. Ley, voerde liet woord cn
besprak de opbouwplannen van de tegen
woordige regcering, die weldra niet con
crete plannen zal komen.
DAMES-MODE ZAAK
ARNHEMSE HE WEG 26
