DÉ EÉMLANDEïï
Belteelaedl
Buiteolaodsclh
Overzicht
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
L J, LÜYÖX ZOON
OVERHEERLIJKE SLAGROOM TOMPOUCES
Vrijdag 2 Juni 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 285
SCHEEPSBOTSÏNG OP DE
ELBE
DE RIJKSRAAD BIJEEN
CONTROLEPROGRAM DER
FRANSCHE REGEERING
FRANSCH VERZET
TEGEN HET PACT
DE FRANSCHE BEGR00T1NG
9 uur 41 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
6 cent per stuk
BAKKERIJ „DE STANDAARD"
SOESTERWEG 11 - 73 - 75 - TELEFOOH 995
De fijnste kwaliteit
AMERSFOORTSOf DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS P" 3 maanJtn v°°' Amersfoort 2.10, per maand I 0.75. per
week (mei gratu verzekering legen ongelukken) I 0.171/*.
Binnenland franco per post per 3 maanden I 3.-. Afzonderlijke nummers f 005.
POSTREKENING 17910 TELEFOON INTERC 51J
PRIJS DER ADVERTENTIEN vaD 1-4 re0Cls 1,05 met lnb€gr1p van eeD bewlJsnummef
1 elke regel meer f0.25. Llefdadlghelds-advertentlën voor dt
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
De passagiers van het aangevaren
schip gered
Hamburg, 1 Juni. (V. D.) Gisteravond
te ruim elf uur heeft op de Elbe ten gevolge
van de dichte mist een ernstige aanvaring
plaats gehad. Bij ton S. nabij het oostelijke
zeegat kwamen de heide Engelsche stoom
schepen „Stentor" en de uitvarende „Guil
ford Castle" met elkaar in botsing. Dc
„Stentor" trof de „Guilford Castle" bij het
voorschip aan stuurboordzijde en veroor
zaakte een reusachtig, bijna 10 M. groot gat
in den wand van een der laadruimen van
de „Guilford Castle", woordoor het voor
schip onmiddellijk begon te zinken. De ge
zagvoerder probeerde het schip aan den
grond te zetten om te voorkomen, dat het
geheel zou zinken. Inmiddels werden de
passagiers, die zich voor een groot deel
reeds te slapen hadden begeven, in goede
orde in de booten van boord gebracht. Ver
scheidene in de nabijheid voor anker lig
gende schepen zetten booten uit om hulp
te verleenen. Twaalf opvarenden werden
door het bergingsschip „Ilermes" aan boord
genomen en later overgebracht aan boord
van de sleepboot „Krueckau". die hen van
morgen te Cuxhaven aan land bracht. Acht
tien passagiers werden opgenomen aan
boord van de „Stentor", doch naderhand
eveneens door een Duitsche rivierboot te
Cuxhaven aan land gebracht.
Toch drie slachtoffers!
Cuxhaven, 1 Juni. (V.D.) Volgens de
laatste berichten over dc schecpsbotsing op
dc Elbe zou het ongeval toch nog slacht
offers hebben geèisclit en zouden drie op
varenden van de „Guilford Castle" zijn ver
dronken. Van twee hunner heeft men nou
geen zekerheid en heeft men nog een ge-
i' 1 re hoop, dat zij misschien door een an
der-e boot zijn opgepikt. Een dekjongen
heeft beide becnon gebroken cn ook andere
leden van de bemanning liepen lichtere
kwetsuren -op. Dc eveneens zwaar bescha
digde „Stentor" is inmiddels door twee
slcepbooton naar Hamburg gesleept.
De „Guildfold Castle" gezonken.
Hamburg, 1 Juni. (11.N.) Het stoom
schip „Guildford Castle" dat gisteravond bij
dc aanvaring met den „Stentor" een groot
gat in het voorschip kreeg en op het strand
werd gezet, is vanavond bij wassenden vloed
waarschijnlijk doordien de kettingen los
raakten, op drift geraakt en in de golven
verdwenen.
ERNSTIG VLIEGONGELUK.
Acht dooden.
New Vork, 1 Juni (V.D.). Volgens be
richten uit Riverside in California zijn bo
ven den Cajon pas twee legervliegtuigen
met elkaar in botsing gekomen cn neerge
stort.
De bemanning, van beide vliegtuigen, te
zamen 8 personen, werden gedood.
De wet betreffende de opens
bare gebouwen aangevuld
Berlijn, 1 Juni. (V.D.) Da rijksraad
heeft Donderdag een plenaire zitting ge
houden. De meeste regeeringen der landen
hebben ministeipresidenterf of staatsminis
ters benoemd tot gevolmachtigden in den
rijksraad.
Do rijksraad keurde o m. een verordening
tot aanvulling der bepalingen op do wet
betreffende openbare lokalen. Deze veror
dening heeft in het bizonder betrekking op
de gelegenheden in warenhuizen Deze zul
len in het vervolg slechts in bizondere ge
vallen worden toegestaan, bijv. wanneer
een bedrijf buitengewoon groot is, of wan
neer het betreft een ruimte waarin men
slechts korten lijd vertoeft om een verfris-
scb.cndcii drank te gebruiken.
De wijziging der vermakelijkheidsbelas
ting houdt o.m. in, dat eventueel bizondere
films geheel van belasting "uilen worden
vrijgesteld. Het zelfde geldt voor uitvoerin
gen, welke cultureel op hoog peil staan.
Volgens besluit van den rijksraad zullen
in de toekomst alle soorten bijeenkomsten
wélke op 1 Mei tor eere van en naar aan
leiding van den feestdag van den nationa
len arbeid worden georganiseerd worden
vrijgesteld van belasting.
DUITSCHE STUDENTEN VAN DE UNI
VERSITEIT VAM INNSBRUCK UITGE
WEZEN.
Innsbruck, 1 Juni. (V.D,) In verband
met, de jongste betoogingen en onlusten te
Innsbruck is een aantal studenten d:c zijn
ingeschreven bij de Universiteit tc Inns
bruck uitgewezen.
Dc Tirolsche Landsrcgeering heeft heden
buitengewone maatregelen genomen en de
politic opdracht gegeven alle demonstra
ties met de strengste middelen tc onder
drukken. Buitenlanders die aan dergelijke
demonstraties deelnemen zullen terstond
over de grens worden gezet. Bovendien moe
ten te Innsbruck van 's avonds 8 uur af alle
huisdeuren gesloten zijn cn wordt het slui
tingsuur voor cafe's en restaurants ver
vroegd tot 11 uur *s avonds.
De toestemming voor het Engelsche
ontwapeningsverdrag afhanke
lijk van de goedkeuring
van dit program
Genève, 1 Juni. (V.D.) In fle hoofdcom
missie der ontwapeningsconferentie werd
Donderdag in eerste lezing het nieuwe pro
gram der Fransche regbering betreffende
de uitbreiding der controle bevoegdheden
der toekomstige 'ontwapeningscommissie be
sproken. Van de goedkeuring van dit pro
gram stelt de Fransche regeering haar toe
stemming voor het Engelschc ontwapenings
verdrag afhankelijk.
liet controleprogram bevat de volgende
punten:
1. Invoeging van een „landverraders
paragraaf", waarbij de regeeringen zich ver
plichten de publicatie of de bekendmaking
van mpdedeelingen door personen die geen
ambtenaar zijn betreffende de schending
van het ontwapeningsverdrag onder geen
beding gerechtelijk tc vervolgen. Deze im
muniteit wordt zelfs den ambtenaren ge
garandeerd. indien dezen hun superieuren
zonder succes hebben ingelicht over de
schending van het ontwnpeningsverdrag.
2. Publicatie der protocollen of dec* do
cumenten van de permanente ontwapenings
commissie van den Volkenbond bij het on
derzoek mogen op geen enkele wijze worden
beperkt,
3 De permanente ontwapeningscommis
sie moet ten minste een inaal per jaar in
icdcren staat een onderzoek instellen naar
den stand der bewapening.
■i. In geval van oen schending van het
ontwapeningsverdrag moet de permanente
ontwapeningscommissie direct dc betreffen
de mogendheid een termijn toestaan voor
het herstel van den normalen toestand. In
geval door de schending van het ontwape-
uingsverdr-g ee.n oorlog uitbreekt, zal dc
betreffende staat door alle sLat.en-leden
van den volkenbond als schuldige worden
beschouwd in den geest der sanclicbcna
lingen van art. 1G van ,hct Volkcnbonds
pact.
BRAND IN EEN CHEMISCHE
FAERIEK.
Darmstadt. 1 Juni. (V.D.) Donderdag
middag is oven na vijven brand uitgebro
-n in de chemische fabriek Merck in
Darmstadt Omtrent den omvang, welke de
brand heeft aangenomen, is op het oogen
blik r.og niets te zeggen. De brandweer
van de fabriek cn die van de gemeente zijn
met het blusscliingsw erk bezig. Kr bestaat
geen gevaar voor ontploffingen.
Voortvarende maatregelen van
de Duitsche regeoring ',ot werk
verschaffing en werkverrui
ming, steun van den landbouw
cn belaslingverecnvoudiging.
De Duitsche regeoring heeft de woorden
in de bekende Duitsche dichtregelen ter
harte genomen: „Der Worle sind genug
gewechselt, so lasz doch cndlich Taten
schen" en is thans met een reeks maat
regelen voor den dag gekomen, die nauwe
lijks tc overzien zijn
De laatste maal. dat een Duitsche regee-
ririg met een groot plan tot bestrijding van
dc werkloosheid voor den dag kwam, was
in September van het vorig jaar. en ge
schiedde op initiatief van Papen. Het plan
heeft weinig meer dan een voorloopig suc
ces te hoeken gehad. Er groeide wat méér
economisch vertrouwen, hoewel nog niet
eens zeker is of dit vertrouwen tenslotte
niet te danken was aan een vleugje ver
betering in de wereldconjunctuur. Al be
trekkelijk spoedig liep het plan vast, ver
moedelijk tengevolge van het gemis aan
een stellige principiële basis.
Het nieuwe plan dat de regeering \an
Hitier heeft opgezet, is ontegenzeggelijk in
grijpender, en zal, daar de sociaal-politieke
toestanden inmiddels aanzienlijk gewijzigd
zijn, ook op minder tegenstand stuiten. In
het verleden werd iedere tariefverandering
door dc dogmatici van een vaste loonpoli
tiek als loondruk aangezien, en bitter be
streden. Thans zullen de maatregelen
t. a. v. het arbeidsloon gcrecdcr als nood
zakelijk cn verstandig worden geaccep
teerd. De tevvcrkgestclden zullen liet ge
wone bedrag onU ngen, dat hun lot dus
ver aan steun word uitgekeerd, plus een
warmen maaltijd per dag (of vergoeding
daarvoor), en eenmaal per maand bonnen
ten bedrage van 25 mark voor het aan
schaffen van klecding. huisraad enz. Men
heeft lccren inzien, dat hiermee inderdaad
dc grens van het bereikbare is genaderd.
De kern van liet nieuwe plan zijn de
maatregelen tot werkverschaffing- Zij ko
men in hoofdzaak neer op de bevordering
van het onderhoudswerk aan woningen en
openbare gebouwen, op nieuwe vestigingen,
dc voorziening van gas, water en electrici-
leit, zoomede dc „Tiefbau-arbeiten". In do
latastc categorie hoopt men binnenkort
reeds een aantal van 100.000 aan het werk
ic kunnen zetten. Het schema van de
financiering; is ongeveer op soortgelijke
wijze ingericht als Papen wilde met zijn
fameuze belastingbons. De dekking ervan
zal telkens voor een vijfde deel op het
budget Aan de jaren 1931 tot 1938 geschie
den. Dc inschakeling van een maatschap
pij voor openbare werken, die over rijke
ervaringen op dit terrein beschikt, is een
waarborg voor voorzichtige afwikkclings-
maalrcgelen. Om te verhinderen dat de
gr oo te kredietverstrekkingen die noodig
zijn storend op de kapitaalmarkt zouden
werken, of zelfs inflatie veroorzaken, is een
onafhankelijke commissie ingesteld onder
leiding van den president der Rijksbank,
dr. Schacht, die dc krcdiet-verlccning bn-
lieeren en controleeren zal. De Rijksbank
is in verband mot dc rentclooze voorschot
ten aan de gemeenten gemachtigd tot uit
gifte van een leening tot een bedrag van
ten hoogste een milliard mark.
Aanschaffing cn herstel van machines en
andere gereedschappen zijn belastingvrij
wanneer het biimcnlandsclie fabrikaten be
treft. Daar behoort echter een belangrijk
„mits" bij. De machines mogen namelijk
niet tot vermindering van den arbeid aan
leiding geven. Terecht o. i. verwacht men
van deze beperkende bepalingen allerlei
moeilijkheden, die alleen te voorkomen
zijn wanneer men geen chicanes opwerpt,
en in 't algemeen dc gedachte aanvaardt
dat machines stimuleerend op de arbeids
gelegenheid werken.
Een maatregel van zeer psychologisclicn
aard is de bepaling van de vrije giften ter
bevordering van den nat ionalen arbeid. Zij
verschaft namelijk de mogelijkheid achter
stallige belasting tc betalen zonder kans
op straf. Ieder belastingbetaler kan bij een
notaris een som storten als vrije gift, die
door den notaris wordt overgedragen aan
den ontvanger, zonder dat de naam van
den schenker bekend wordt gemaakt. De
laatste krijgt van den notaris een kwitan
tie. Wordt nu later een achterstalligheid
ontdekt, dan gaat dc betrokkene vrij uit,
wanneer de vrijw:'lige gift tenminste 50 pet.
van het achtergehouden belastinggeld be
draagt. Openlijke giften kunnen van het
belastbare inkomen worden afgetrokken.
Een andere nieuwe maatregel heeft de
strekking, om het. aannemen van hulp in
dc huishouding tc bevorderen. Voortaan
zullen leden van het huispersoneel wat
betreft do belasting beschouwd worden als
minderjarige kinderen, zoodat dienovereen
komstig ook belastingaftrek geldt voor de
dienstboden etc.
Vervolgens zijn maatregelen genomen ter
bevordering van het trouwen. De bedoeling
zit hierbij voor cenerzljds de meubel- en
textielindustrie, die voor woningintcricurs
werkt, te bevorderen, anderzijds om vrou
welijke arbeidskrachten af tc leiden naar
het gezin. Dc overheid schiet jonggehuw
den voor de inrichting van hun woning lot
een bedrag van 1000 mark voor, waarvan
maandelijks 1 pet. afgelost moet worden
De vrouw verplicht zich dan, voor de perio
de gedurende welke aan deze leening af
betaald wordt, geen werk aan tc nemen
wanneer tenminste de man een inkomen
heeft van ten minste 125 mark in de maand
Deze leening geschiedt niet m geld, maar
in bonnen tot genoemd bedrag van 1000
mark, welke bonnen slechts gebruikt kun
nen worden voor dc aanschaffing van meu
bilair en huisraad. De tot nog toe bestaan
de toeslag van ongehuwd en zal echter van
af 1 Juli van dit jaar komen te vervallen.
Men rekent erop dat in het eerste' jaar,
met liet oog op deze gunstige uitzichten,
150,000 huwelijken gesloten zullen worden.
De middelen, hiervoor noodig, wil men
verkrijgen door speciale belastingen, tc
leggen op ongehuwde mannen en vrouwen
Naast dc genoemde maatregelen staat
dan nog een complex regelingen der op den
landbouw drukkende schulden, waarbij hè*
oogd wordt den schuldenlast geleidelijk te
verminderen tot hij zal zijn gedaald tot
ten hoogste 'A van de waarde van den
grond. Dezelfde wet bevat ook een reeks
bepalingen t. a. v. de kolonisatie. Er zal
binnenkort een aantal grootc landgoederen,
welker schulden niet geregeld kunnen wor
den, verkocht worden en liet ligt. in de be
doeling deze voor kolonisatie te gebruiken.
Tenslotte is een vereenvoudigd belasting
systeem aangekondigd, waarbij ook een
aantal heffingen zal verdwijnen.
Het is voor het Duitsche volk te wcnschcn
dat de genoemde maatregelen het gc-
w ons elite effect zullen hebben. Men kan al
thans niet meer zéggen dat de regeering
van Hitler hel bij woorden lóat.
GEEN ENCELSCHE HERDENKING VAN
DEN SLAG BIJ HET SKAGERAK.
Londen, 1 Juni. (V.D) Op een vraag
in het Fngelsche Lagerhuis, of de regee
ring geen aanleiding vond tot herdenking
op dc vloot van den slag bij het Skagcrak
antwoordde dc Eerste Lord der Admirali
teit Sir Eyres Monsell, dat het bij de Brit-
sche Koninklijke Marine geen 'gewoonte
was, dergelijke „overwinningen" tc vieren.
Paul Boncour blijft in Genève
Parijs, 1 Juni. (V. D.) Do Fransche
minister van buitcniandsclie zaken Paul
Boncour, die oorspronkelijk heden tc Parijs
terug werd verwacht, om met minister-pre
sident Daladier deel te nemen aan de ver
gadering van de Kamercommissie voor bui-
tenlandsche zaken, heeft naar van welin
gelichte zijde wordt vernomen._op verzoek
van Daladier hiervan afgezien. Daladier
zou Boncour hebben verzocht in verband
met belangrijke discussies in de ontwape
ningsconferentie over dc contróle te Genève
tc blijven. Bovendien is het nog twijfelach
tig of de buitenlandscho Kamercommissie
inderdaad vandaag bijeen komt, aangezien
de Kamer in den afgeloopen nacht tot in
den ochtend heeft doorvergaderd, teneinde
de begrooting 1933 af te handelen.
In yerband met do gisteren gehouden ver
gadering der buitonlandsche commissie
verklaart Pcrtinax in de Echo dc Paris te
hebben vernomen, dat alle leden on één na.
zich tegen het pact van vier hebben uit
gesproken.
Herriot zou zich zelfs zeer scherp uitge
laten hebben, verklarende dat het pact het
vertrouwen in den Volkenbond ondermijnt.
Londen, 31 Mei. (II. N.) De tekst van
het vier-mogend heden-verdrag wordt op
het oogenbhk door de juridische deskundi
gen te Genève bestudeerd en zal waar
schijnlijk morgen tc Rome geparafeerd wor
den. In dat geval zal de inhoud van het
verdrag terstond in de verschillende landen
worden gepubliceerd
Rome, 31 Mei. (H. N.) De Duitsche re
geering heeft vandaag door haar gezant
aan dc Ifaliaansehe regeering laten mede-
deelen, dat zij tot het 4-mogcndhedcn-vcr
drag toetreedt
Na moeizame nachtzitting
eindelijk goedgekeurd
Pa rij6, 1 J ti n i. (V. D) In nachtzittin
gen. die tot hedenmorgen hebben geduurd,
hebben Kamer en Senaat dc begroöting
voor 1933 goedgekeurd.
Tusschcn Kamer cn Senaat bestond een
verschil van meening over het petroleum
monopolie, dat voor den Senaat werd af
gewezen. Een compromis-voorstel om een
studiecommissie te benoemen, die binnen
drie maanden rapport over dc kwestie uit
brengt. en waarhij het parlement het recht
behoudt een vrije beslissing te nemen, word
in de Kamer goedgekeurd met 359 tegen 200
stemmen. Den Senaat aanvaardde tenslot
te dit compromis met 107 tegen 121 stem
men. In beide huizen had Daladier de ver
trouwenskwestie gesteld. Nog verscheidene
malen moest dc begrooting van do Kamer
naar het Palais de Luxembourg worden ge
zonden, doch tenslotte werd vanmorgen le
gen 7 uur de totale begrooting door do Ka
mer met 385 tegen 150 stemmen goedge
keurd. Van belang was bij deze stemming,
dat ondanks het besluit der socialistische
fractie om de regeoring te steunen, 20 so
cialistische afgevaardigden tegen de regee
ring 6tciridcn.
De goedgekeurde bcgrootlng ging tegen
half acht voor dc zooveelstc cn laatste
maal naar den Senaat, die tc ongeveer 9
uur eveneens zijn goedkeuring aan deze
met moeite tot stand gekomen begrooting
hechtte.
HET CALMETTE-PRDCES.
Leipzig, 1 Juni. (V.D.) Voor dc derde
Kamer van het rijksgerecht is hedenmor
gen tc 9 uur onder voorzitterschap van pre
sident Schmitz begonnen met de rcvisie-
beliandcling van hot Lübecker Calmcltc-
proces.
BUITENLAND.
Ontwapeningsconferentie. liet Fransche
plan voor contróle.
(Eerste Blad, pag. 1.)
BINNENLAND.
De. Tweede Kamer discussieert over do
Regéeringsverklaring.
(Tweede Blad, pag. 1.)
Verlangens van het N.V.V.
(Derde blad, pag. 1).
OOST-INDIË.
Grocte brand bij Medan.
(Derdo Blad, pag. 1).
UIT DEN OMTREK.
Gemeenteraad van Barncvcld.
(Tweede Blad, pag. 3.)
STADSNIEUWS.
Een duur klandestien borreltje/ (Kanton
gerecht).
(Eerste Blad, pag. 3).
Vergadering van den Algcm. Vrouwen
Vredebond.
(Eerste Blad, pag. 3).
Medegedeeld door het Kon. Ncd. Met. In
stituut te dc Bilt.
Hoogste barometerstand 7G9.7 te Thors-
haven.
Laagste barometerstand 752.G te Vcst-
manör.
Verwachting: Zwakke tot matige
Oostelijke tot Zuidelijke wind, helder tot
licht bewolkt,'droog weer. warmer.
In hut laatste etmaal nam de hooge druk
tusschcn de beide depressies sterk in bc-
teekenis toe en verlegde het secundaire
maximum op de Noordzee zijn centrum
naar West-Üu'itschland. Hierdoor werd du
invloed der Oostelijke depressie voor het
weer hier tc lande geheel uitgeschakeld,
en is de toevoer van dc lucht in onze om
geving thans geheel continentaal, waardoor
het weer thans minder bewolkt en warmer
zal worden.
De Westelijke depressie beheerscht nog
do toestanden in het Westen en gaf veel
regen in Oost-Engeland en Ierland en ver
oorzaakte hooge temperatuur op IJsland.
Ook in Zwitserland vielen nog zware regens.
Dc vooruitzichten voor de Pinksterdagen,
althans voor den eersten, zijn door de ver
andering van den luchtdruk van het laatste
etmaal veel gunstiger geworden en laten
toe, droog cn zonnig weer te verwachten.
RIJDT VEILIG!
Maak een bocht naar rechts met
kleinen straal, een bocht naar
links met grooten straal; blijft
steeds op de rechter weghelft.
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
yoor de feestdagen.
Een mooie Vos
Een aardige Sjaal
Een paar keurige
Handschoenen.
Een modern Kraagje.