DE EEMLANDEU
L. J. LUYCX ZOON
Weder alle kleur en van onze Reclame kousvoorradig Firma duim burger
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bcv.ijsnummet
Dinsdag 6 Juni 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 287
SAMENZWERING IN
URUGAY
DE ARBEIDSCONFERENTIE
TIR00LSCHE HEIMATWEHR
WORDT HULPPOLITIE
'CUCCES^I
O TiiiT J
MATTERN VLIEGT OVER
DEN OCEAAN
MIJNRAMP IN JAPAN
9 uur 45 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
EEN TWEEDE TREINONGELUK IN
FRANKRIJK
1 paar f 1.3 paar f 2.75
ABONNEMENTSPRIJS 3 voor Amersfoort 2.10, per maand 0.75, per
weck (mel gratti verzekering tegen ongelukken) f 0.171/,.
Blnneoland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderll|ke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
DAGBLAD
elke regel meer f0.25. Llefdadighelds-advertentifcn voord#
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bi) vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—. Bewijsnummer extra f 0.05
IBN SAOED.
Moderniseering van Ibn Saoeil's
rijk. Het land zal worden
„ontsloten" met behulp van bui-
tenlandsch kapitaal.
Jaren lang heeft koning Ibn Saoed het
heilige land van den Islam, den Hïdjaz,
trachten te beschermen tegen het binnen
dringen van moderne technische econo
mische methodes. De techniek op zich zelf
werd niet van do hand gewezen: de regee
ring maakte gebruik van het vliegtuig en
de draadlooze telegrafie en voor het alsc-
meene verkeer werden talrijke automobie
len in dienst gesteld.
Dit alles echter diende slechts ter verster
king van de positie der regeering en ter
vergemakkelijking van 't pelgrimsverkeer,
dat de voornaamste bron van inkomsten
der regeering en der bewoners van den
Hcdjaz vormde.
Tengevolge van den geduchten achteruit
gang van het aantal bedevaartgangers in
de laatste jaren en als uitvloeisel van het
regerigebrek, dat jaren lang duurde, waar
door de Hedjaz tot een dorre woestijn werd,
had de Hedjaz reeds van ongeveer 1931 af
te kampen met een ernstige financieele en
economische crisis, waardoor ook do regee-
ring6inkomstcn zeer gevoelig werden ge
troffen.
Koning Ibn Saoed hoeft thans dan ook
liet besluit genomen
om, ter „ontsluiting"
van het land, de
hulp van buiten
landsche geldschie
ters te aanvaarden.
Oosterschc landen
zijn momenteel ten
zeerste afkecrig van
buitenlandscli kapi
taal, met welks bin
nendringen in een
nabij verleden ook
steeds uitbreiding
van den buitenland-
schcn invloed en
controle gepaard
gingen. -
Koning Ibn Saoed heeft alle voorzorgs
maatregelen getroffen, dat bij alle conces
sies, gelijk lii de Europeesche 6tatcn, de vol
komen onafhankelijkheid van zijn konink
rijk gehandhaafd blijft. De eerste concessies
omvatten de concessie voor bet aanleggen
van een spoorlijn van Djeddah, de haven
van Mekka, naar de Heilige Stad en de con
cessie voor de oprichting van een staats
bank.
Beide zijn zuiver Mohammcdaansche
maatschappijen. De spoorlijnconcessie werd
verleend aan een groep van Indische Mo
hammedanen, die de verplichting op zich
heeft genomen de spoorlijn voor 1935 te vol
tooien. De staatsbank, welker concessie een
looptijd heeft van negen cn negentig jaren,
zal beschikken over een kapitaal van een
millioon pond, waarvan de cx-khedive van
Egypte, Abbas Hilmi, de eenc helft zal four-
neeren, terwijl de regeering en het volk van
den Hedjaz voor de andere helft zullen zor
gen.
De bank, welker gouverneur de minister
van financiën van den Hedjaz zal zijn, zal
ook het recht hebben bankbiljetten uit te
geven.
Volgens den berichtgever der Frankfurter
Zcitung tc Jeruzalem onderhandelt koning
Ibn Saoed bovendien met Arncrikaansche
cn Engelsche maatschappijen, waarvan de
ingenieurs zich reed6 te Djeddah bevinden,
over het verlccnen van concessies ter win
ning van petroleum cn andere minerale bo
demschatten \an Ibn Saoed's Arabische
rijk.
Tengevolge van al deze hervormingen
krijgt niet alleen de valuta van den Hedjaz
een stevigen grondslag, maar worden le
vens de staatsinkomsten vergroot, terwijl
voorts een deel van de bevolking loonende
arbeid kan worden verschaft. Zoo is het
Arabische schiereiland thans een nieuwe
periode zijner geschiedenis ingetreden: ter
wijl het tot dusver afgesloten was van ae
invloeden der buitenwereld, wordt het nu
toegankelijk voor een moderne economische
organisatie, waaruit het nieuwe krachten
kan putten en waardoor het geleidelijk zijn
armoede te boven kan komen. Dat juist een
Wahabitisch vorst tot dezen stap moest
overgaan, getuigt van den ommekeer, die
zich tegenwoordig zelfs in de meest afge
legen decleh van het Oosten bezig is tc vol
trekken.
Buenós Aires, 3 Juni. (V.D.) In
Uruguay is een ernstige revolutionnaire sa
menzwering ontdekt. De regecring heeft een
groot aantal personen doen arresteeren. De
politie heeft op een 6chip in Port Colonis
vrij groote hoeveelheden dynamiet in beslag
genomen.
DE GRAF ZEPPELIN NAAR ZUID-
AMERIKA VERTROKKEN.
Friedrichhafen, 3 Juni. (V.D.) Het
luchtschip Graf Zeppelin is hedenavond te
8.25 ur onder bevel van kapitein Lehmann
vertrokken voor zijn tweede vlucht van dit
jaar naar Zuid-Amerika.
Bezwaren te wachten tegen de
benoeming van dr. Ley
Gcnèvc, 2 Juni. (H.N.) Deze rhaand za!
do internationale arbeidsconfercntio worden
gehouden, die waarschijnlijk tot 1 Juli zai
duren. Men kent ditmaal aan dezo conferen
tie zeer groQte beleekcnis toe, omdat zij be
gint aan den vooravond van de economi
sche wereldconferentie en over verschil
lende belangrijke vraagstukken, zooals d<-
invoering van de 40-urige arbeidsweek, de
verzekering tegen de werkloosheid enz. zal
beraadslagen. Tot Duitsch gedelegeerde is
benoemd Dr. Ley, welke benoeming waar
schijnlijk op de conferentie zeer ernstige
bezwaren zal vinden, aangezien dr. Ley de
socialistische vakvereenigingen in Duitsch-
land heftig heeft bestreden. Dr. Ley zal ter
zijde worden gestaan door Leuchner, die
vroeger tot do sociaal-democratische partij
heeft behoord
Woenen,3 Juni. (V. D.) Uit Inns-
brutk wordt gemeld, dat de Tiroolschc
Landsregecring heeft bekend gemaakt dat
binnen eenige dagen de Tiroolsche Ilci-
matwehr officieel als hulppolitie in dienst
zal worden gesteld. Beleediging van Hei
mat-leden, die als hulppolitie dienst doen,
wordt gestraft met boeten tot £00 schilling
en drie maanden hechtenis. De hulppolitie
zal dienst doen voornamelijk te Innsbruck,
doch ook als versterking van de grens
wacht. o. a. tc Kufstcin.
DOCHTER VAN MINISTER VAN FINAN
CIEN ONTVOERD.
Charbin, 5 Juni (V.D.) De dochter van
den vice-minister van financiën van de re
geering van Mandsjoekwo Tsji Tsjang, een
Meisje van 21 jaar, is door zes bandieten
ontvoerd.
De bandieten eischcn een losprijs van
drie millioon yen.
AFSCHUWELIJKE MISDAAD VAN
EEN VERPLEEGSTER.
Brussel, 3 Juni. (V.D.) In een kliniek
in de nabijheid van Namen waren verschei
dene zieken onder verdachte omstandighe
den overleden.
In verband daarmede is een 19-jarige ver
pleegster gearresteerd. Zij heeft bekend,
den zieken in zwarte koffie een dosis mor
fine te hebben toegediend, omdat de ver
pleegden haar des nachts in haar 6laap
stoorden.
DE BEZOLDIGING DER RIJKS
STADHOUDERS.
B e r 1 ij n, 3 Juni. (V. D De rijksregee-
ring heeft een verordening uitgevaardigd
over de bezoldiging der rijksstadhouders,
waarbij wordt bepaald dat de stadhouders
van Beieren, Saksen, Wurtemberg, Baden,
Thüringen, Hessen, Oldenburg. Hamburg,
Brunswijk, Mecklenburg-Schwcrin en Mec-
klcnburg-Strelitz in bezoldiging gelijk zul
len staan met een rijksminister, terwijl de
stadhouders van Lippe en Schaumburg
Lippe de bezoldiging van een staatssecre
taris van liet rijk zullen genieten. Boven
dien krijgen de rijksstadhouders een ambtö
woning toegewezen cn waar dit niet moge
lijk is een huurvergoeding van 3600 resp.
2400 Mark per jaar.
DE SPAANSCHE REGEERING EN DS
HAKENKRUIS VLAG.
Madrid, 3 Juni. (V. D.) In verband
met de steeds talrijker wordende weigerin
gen van Spaansche havenarbeiders om
Duitsche schepen, die de hakenkruisvlag
voeren, te laden of te lossen, heeft de
Spaansche regeering besloten de haken
kruisvlag als officieele tweede Duitsche
vlag te erkennen. In een circulaire van het
ministerie van buitenlandsche zaken aan
de havenautoriteiten wordt gcëischt, dat
dezen in de toekomst alle maatregelen zul
len nemen, om een einde te maken aan de
protesstakingen cn dienstweigeringen ten
aanzien van Duitsche schepen
TWEEJARIGE BLOEMPLANTEN" ZAAIEN.
Weer kunnen verschillende bloemplanten
worden gezaaid. Nu zijn het de zoogenaamde
tweejarige planten welke aan de beurt zijn.
Dit zijn plantensoorten welke in dezen zomer
nog een roset van bladeren, nan een kort ge
drongen stengelstuk vormen, en daarmee
overwinteren. In het tweede jaar bloeien dc
meeste soorten zeer rijk en vormen dan zaad
waarna ze gewoonlijk afsterven Hiertoe be
lmoren o.j. Campanula medium, een groot-
blocniigc klokjcsbloem in kleuren wit; rose én
blauw. Ze bloeien omstreeks JuniJuli, dus
beginnen nu. Door tijdig de uitgebloeide bloe
men weg te nemen krijgen we ze vaak eeD
tweede keer in bloei. De zware bloemsten
gels moeten aan een kort, stevig stokje wor
den aangebonden. Een forsch groeiende twee
jarige soort is Hesper's roatronalis of bloem
van Damast, in kleuren wit en lila'. Een mooie
tweejarige bloemplant is Agrosterama coro-
naria of het bekende prikneusje. De bladeren
hiervan zijn wilwollig, Waarboven dc karm.jn-
roode bloemen fraai üitkomen. Ook het be
kende vingerhoedskruid of Digitalis is een
twee-jarige plant. Zelfs op beschaduwde
standplaats b.v. onder boomen bloeit deze
hooggroeiende plant nog zeer goed. Ook Co
reopsis grandiflora kan men tot de tweejarige
planten rekenen. Deze wordt ongeveer 40 c.M.
hoog cn bloeit zeer rijk met enkele gele
bloempjes. De op dunne, elegante steeltjes ge
plaatste bloempjes zijn zeer geschikt voor net
vullen van lange, slanke vaasjes.
Een der hoogstgroeiendc soorten onder de
tweejarige bloemplanten is wel de stokroos of
Althaea rosea, vooral de dubbelbloemigc zijn
zeer mooi. Al deze soorten kan men om
streeks Mei, Juni zaaien. Waar we zaaien
schermen en sproeien wc regelmatig opdat
het ontkiemende zaad niet kan verbranden of
verdrogen. De jonge plantje»- worden tijdig
verspeend en op gelijke wijze verzorgd. Later
planten we ze met kluit op een goed bemest
rabat uit waar ze tot aan den herfst blijven
staaa.
Dan krijgen ze hun plaats in den bloem
tuin. De nu uitgebloeide Vergeetmenietjes of
Myosotis worden ook tweejarig gekweekt.
Men kan nu eenige plantjes op een gespit
grondstukje neerleggen. Het zaad valt er dan
vanzelf uit en na eenige weken zen we de
jonge plantjes opkomen, welke ook op de bo
ven aangegeven wijze kunnen worden,behan
deld. Van mooie violensoorten kunnen we nu
zaadbolletjés plukken cn deze in een schotel
onder glas na laten rijpen. .Zorg echter dat de
zaadjes niet weg kunnen springes. Viooltjes
zaaien we in Juli op een vochtige, beschaduw
de plaats.
Tusschenlanding in Oslo
les sinaasappelen als leeftocht!
New-York, 3 Juni. (V.D.) Volgens een
bericht uit St. Johns op New Foundland is
de oceaanvlieger Mattern te 14 uur plaatse-
lijken tijd boven Lewi6port op 150 mijl ten
N.W. van St. Johns gezien.
De vlieger heeft geen radio aan boord.
Ora overbodige ballast te vermijden, heeft
hij geen levensmiddelen, behalve zes si
naasappelen meegenomen.
Tusschenlanding in Oslo.
Oslo, 5 Juni. (V.D.) Do Amerikaan6chc
piloot Mattern, die een wereldvlucht maakt,
is on venvacht van koers veranderd Te
New-York vreesde men al dat zijn ben
zine op was. In strijd met zijn oorspronke
lijk plan tusschenlandingen te maken in
Parijs en Berlijn is hij Zondagmiddag op
een klein eiland aan de Noorsche kust ge
daald, op ongeveer 150 K.M van 06lo. Van
daar is Mattern verder gevlogen naar Oslo,
waar hij na een korte nachtrust Maandag
ochtend om 6 uur 40 is opgestegen naar
Moskou.
In Moskou.
Moskou. Maandagmiddag om 3 uur 25
Moskousche lijd is Mattern op het centrale
vliegveld gedaald.
Moskou, 5 Juni. (V.D.) Mattern is na
een kort oponthoud op het centrale vlieg
veld verder gevlogen. Hij werd op het vlieg
veld ontvangen door vertegenwoordigers
der Russische civiele luchtvaart en militai
re vliegers. Op zijn verderen tocht zal Mat
tern gebruik maken van kaarten, welke
hem door dc Russen ter beschikking zijn
gesteld.
46 mijnwerkers gedood
Tokio, 3 Juni. (V.D.) Bij een ontploffing
in een kolenmijn hij Sasebo in Japan zijn
46 mijnwerkers gedood en 30 gewond.
wim
AUTOBUS OVER DEN KOP
GESLAGEN.
Veertig gewonden,
Londen, 5 Juni. (V.D.) Te Dairycoates
nabij Hull is een autobus, doordat de chauf
feur' de controle over zijn stuur verloor, te
gen een boom gereden en over den kop ge
slagen. De autobus met bovenverdieping,
werd grootendeels vernield. Veertig passa
giers werden gewond, doch allen op vier na,
konden na verbonden te zijn, huiswaarts
keeren. De vier ernstig gewonden zijn in
een ziekenhuis opgenomen.
ALS AFSCHRIKWEKKEND VOORBEELD,
De middeleeuwen keeren terug.
Mocrs, 2 Juni. (V. D.) Een handelaar
cn makelaar uit Mocrs, die iemand voor
drie maanden 100 M. had geleend en daar
voor 20 M. rente had berekend, is vanmid
dag als afschrikwekkend voorbeeld door
vier S.S.-lieden door Moers geleid. Daarbij
moest hij een bord dragen met het op
schrift: „Ik ben een woekeraar, ik ben een
bloedzuiger." De vertooning oogstte veel be
kijks.
POGING TOT BRANDSTICHTING IN EEN
CONSULAAT.
Warschau,3 Juni. (V. D.) Vrijdag heeft
een man, van wien vermoed wordt, dat hij
niet normaal is, getracht in het Engelsche
consulaat-generaal brand te stichten. De
man goot uit een meegebrachte flesch pe
troleum op den vloer cn wierp er een bran
dende lucifer op De brand werd onmiddel
lijk gcbluscht en de dader werd gearresteerd.
BUITENLAND.
Spoorwegramp bij Nantes Een tweede
ongeluk bij Tours.
(Eerste Blad, pag. 2.)
STADSNIEUWS.
De gemeente gaat bezuinigen.
(Eerste Blad, pag.
Zangconcours van Soli Deo Gloria.
(Eerste Blad, pag. 2).
SPORT.
Turndag van het Ncd. Chr. Gymnastick-
verbond.
(Tweede Blad, pag. 2).
Voetbaldag van den Chr. Voetbalbond.
(Tweede Blad, pag. 2).
KONING GEORGE 68 JAAR.
Londen, 2 Juni (V.D.) Ter cere van den
68sten verjaardag van koning George, "wel
ke morgen gevierd wordt, is vanavond op
het Foreign office het regeeringsdinor ge
geven.
Er zijn tal van onderscheidingen ver
leend, om. aan Kathleen Lady Simon, de
echtgcnoote van Sir John, als waardeering
voor haar werkzaamheden bij do interna
tionale campagne tegen de slavernij.
DE DUITSCHE DELEGATIE.
Berlijn, 2 Juni (H.N.) De Duitsche de
legatie voor de economische wereldconfe
rentie zal onder leiding van den rijksmi
nister voor buitenlandsche zaken vQn Neu
rath staan. Tot de delegatie zullen o.a. bc
hooren minister Hugonberg, de minister
van financiën, Dr. Schacht eh do burge
meester van Hamburg.
EEN PRINSES, DIE OP STUDENTEN
SCHIET.
Nieuw Incident iu Inssbruck.
B e r 1 ij n, 2 Juni. (V. D.) De Lokalan
zeiger meldt: In Innsbruck is het tot een
botsing gekomen, toen voor het gebouw
van de universiteit de auto van prins Loe
wenstein, die lid Is van de Duitsche Cen
trumpartij. parkeerde. Aan de auto waren
bevestigd een zwart-rood-gouden en een
Heimwehrvlag. Toen eenige studenten de
wimpels afrukten, loste prinses Loewen
stein een revolverschot op de studenten
zonder evenwel iemand te treffen. Het inci
dent gaf aanleiding tot opgewonden too
neelen.
FRANSCH MILITAIR VLIEGTUIG
NEERGESTORT.
Parijs, 3 Juni. (V.D.) Aan de Algcrijnsch
Marokkaanschc grens is een Fransch raili
lair vliegtuig neergestort. Een kapitein en
een luitenant werden gedood.
DE TRAM DE BESTE BRON VAN
INKOMSTEN!
Het Handelsblad leest in de „Prager
Pressc": Ofschoon de uilwerking van de
crisis ook te merken was op do inkomsten
van de electrische tram te Praag, toch was
deze daling bij het trambedrijf veel minder
dan bij andere openbare en particulier»'
bedrijven. Zelfs was de winst bij de electri
sche tram in 1932 nog grooter dan in 1931
wat merkwaardiger is omdat juist in 1932
het bedrijf sterk uitgebreid werd. De tram
had aan uitgaven 233.953.000 aan inkomsten
238.3i7.281 kroon, dus een winst van
4.394.000 kroon( een Tsjechische kroon is
VA cent).
Medegedeeld door het K.N.M.I. Ie De Bilt.
Hoogste barometerstand:
707.9 te Hernösand.
Laagste barometerstand:
745.1 te Reykjavik.
Verwachting: Zwakke tot matige wind
uit N.O. richtingen, helder tot licht of half
bewolkt, droog behoudens geringe on
weerkans, waarschijnlijk iets koeler over
dag.
Gedurende dc Pinksterdagen is het hoo-
gedruk gebied over Scandinavië tijdelijk in
beleekcnis afgenomen, docli thans is er de
barometer weer stijgende. Dit bcteckcnt,
dat er in den tegenwoordigen toestand van
mooi zomerweer nog niet veel verandering
zal komen, hoewel de bewolking tijdelijk
wel iets toe zal nemen cn de temperatuur
een weinig zal dalen.
Bij IJsland bleef de dcprcssietocstand
voortduren.
Over Spanje en Centraal Europa liggen
vlakke minima. Over bijna het gclieele ge
bied is dc temperatuur bovon normaal met
uitzondering van do Zweedsclï'c Oostkust
en Z.O.-Duitschland. Neerslag van betceke-
nls viel alleen to Jan Mayen.
RIJDT VEILIG!
Wielrijders, rijdt nimmer met
meer dan twee naast elkander.
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
Voor de feestdagen.
Een mooie Vos
Een aardige Sjaal
Een paar keurige
Handschoenen.
Een modern Kraagje.
P a r ij s 5 J u n i. (V. D.) Uit Tours wordt
gemeld, dat te Saint Pierre des Corps nog
cen tweede spoorwegongeval heeft plaats
gehad. Een locaal trein kwam in botsing
met den sneltrein NantesLyon, die door
een onveilig siènaal reed. Dc schok was
zoo hevig, dat de locomotief van den locaal-
trein in den eersten wagon werd gedrukt.
De machinist van den trein, twee conduc
teurs en een twintigtal passagiers werden
min of meer ernstig gewond. De meesten
konden, na verbonden tc zijn, hun reis
echter voortzetten.
HET GROSSE SCHAUSPIELHAUS
TE BERLIJN.
Het Grosse Schauspielhaus tc Berlijn is
failliet gegaan. Dit is de grootste schouw
burg van geheel Duitschland; hij bevat 3300
zitplaatsen, vanwaar men overal even goed
het toonecl kan zien. De schouwburg is ge
bouwd volgens con ge wijzig dproject, dat
oorspronkelijk door Reinhardt was gemaakt,
20 jaar geleden.
DAMES-MODE ZAAK
ARNHEMSCHE WEG 26
