DE EÊMLANDEQ
uit mooi
Amersfoort
L- J. LUYCX ZOON
Weder alle kleuren van onze Redamekous, voorradig £lrma DUIM BURGER
Zaterdag 10 Juni 1933 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31 e Jaargang No. 291
DE ARBEIDSCONFERENTIE
TE GENEVE
BRITSCHE SPORTVLIEGERS
TE BERLIJN
DE KWESTIE DER OORLOGS
SCHULDEN
,DE PAUS IS EEN
JOOD"
9 uur 47 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
Groote keuze
ZOMERSTOFFEN
1 paar f 1— 3 paar f 2.75
ABONNEMENTSPRIJS ptr 3 n,aandl:a voor Amersfoort 2.10. per maand f 0.75, per
week (met gratis verzekering tegea ongelukken) f 0.171/**
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
PRI10 IJFR AnVFRTFNTIFN van 1-4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummes
mua UtH flUYtnitWIICn dkewgel ma f025 Llcfdadlahdd5.sdverttntié0 voord.
helft van den prl|s. Kleine Advertentltn „KEITJES" bl) vooruitbetaling 1—5 regela
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—. Bewijsnummer extrn f 0.05
De kabinetscrisis in Spanje.
Wat aan het heengaan van
Azana vastzit.
Uit vele berichten, die den laalsten tijd
'de ronde deden, was reeds af to leiden, dat
het binnen afzienharen tijd in Spanje tot
een kabinetscrisis zou komen. Men weet
wat de aanleiding was van het heengaan
der rcgeering-Azana. Do ministerpresident
stelde voor het kabinet eenigszins to ren*
gani6ecrcn, een voorstel, waarop de staats
president, Alcala Zamora, antwoordde met
de mededeeling, dat hij eerst de republi-
keinsche groepen van het parlement wilde
raadplegen. De regeering legde deze han
delwijze, die overigens in constitutioneel
opzicht volkomen correct was, uit als een
gebrek aan vertrouwen, waarna Azana het
gezamenlijk ontslag van zijn ministerie
aanbood.
AZANA.
Zamora's ingrijpen heeft nergens verba
zing gewekt. Hij hunkerde er al sinds laag
naar klaarheid te brengen in den weinig
verkwikkclijken politiekcn en parlcmen
tairen toestand van Spanje, die door een
.voortdurende gisting wordt gekenmerkt.
De bevolking was al sinds geruimen tijd
'ten zeerste ontevreden over het optreden
der regeering-Azana, die. wel-is-waar in uit
zicht had gesteld, dat zij een einde zou ma
ken aan den slechten cconomischen toe
stand van,,Spanje, maar niet hij machte was
haar beloften in daden-orn te zetten. De ont
stemming vond haar grond eveneens in het
jfeit, dat de regeering hoc langer hoe meer
een linkschcn koers insloeg, hetgeen een
week of drie geleden vooral tot uiting kwam
in den strijd tegen de religicu6c orden; dn
destijds aangenomen wet lioudt onder meer
in, dat de kerkelijke goederen door den
6taat worden onteigend en dc leden der or
den geen onderwijs mogen geven cn evea-
min ccn vak mogen uitoefenen.
De Ivölni6che Zcitung herinnert eraan
'dat de staatspresident, die voorzag, dat
hierdoor nieuwe verbittering in 't leven zou
Worden geroepen, de wet veertien dagen
lang in zijn schrijftafel liet liggen, vóórdat
hij ze onderleekendc. Dc druppel, die den
iemmer deed ovcrloopen, was liet besluit der
Kamer om in een wetsontwerp inzake de
istichting van een staatsgercchtsliof een pa
ragraaf in te lasschen, die bepaalt, dat alle
itot dusver door de Kamer aangenomen
.wetten alsmede alle nog door deze regee
ring ingediende wetten niet voor het staais-
gerechtshof mogen worden gebracht. Op
deze wijze moest de verandering der wet
inzake dc rcligicusc orden door ccn latere
tegccring voorkomen worden. Zamora heeft
zijn misnoegen over deze paragraaf niet on
der stoelen en banken gestoken cn daarom
thans de gelegenheid aangegrepen om Span
je een minder links georiënteerde regeering
te bezorgen. Van vele zijden wordt inmid
dels aangenomen, dat de heerschende par
tijen, dc links-republikeinen cn socialisten,
wicn de stemming in het land niet onbe
kend kon zijn, eerder voor een compromis
zullen zijn te vinden dan dat zij den boo;r
te strak zullen spannen: een 6tcmbu6strijd
in den loop van dit jaar is toch reeds on
vermijdelijk, maar in liet laatste geval zou
den terstond nieuwe verkiezingen moe
ten worden uitgeschreven cn dc uitkomst
daarvan zou wel eens het einde van hun
heerschappij kunnen beteekcncn.
Trouwens, dc meerderheid der bevolking
fcchijnt cr hoe langer hoe meer op aan ie
dringen, dat dc socialistische ministers het
kabinet verlaten, zoodat men binnenkort
6tcllig rekening kan houden met een rccht-
Bcher koers der Spaanschc regeeringspoli-
tiek.
Dat dit echter geenszins bcteekent, dat
'dc monarchisten nu weer een kans krijger.,
valt af te leiden uit het feit, dat alle repu
blikcinsche afgevaardigden, met inbegrip
der oppositie, „leve de republic k" ria
pen, toen het parlement werd ingelicht over
liet aftreden van "t kabinet-Azana. M.a.w.:
niemand der afg'- aardigden wcnschte aan
den nieuwen staatsvorm te zien getornd.
Afgewacht dient nu te worden, of men
erin zal slagen do regceringsbasis te ver
broeden, hetgeen in elk geval dringend nuo-
dig is: al geruimen tijd toch werd in Spanje
elke parlementaire arbeid onmogelijk ge
maakt door een weergaloos-hardnekkige en
systematische obstructicpolitiek der oppo
sitie. Misschien dat men nu zal probeeren
cén of meer oppositiegroepen welwillender
te stemmen door hen gelukkig te maken
met een paar ministerposten.
Het blijft er rumoerig toegaan
Besluit van het seniorenconvent
Gonève, 9 Juni. (V. D.) In dc Vrijdag
gehouden geheime zitting van de Interna
tionale arheidsconfercntie is het lot groot
tumult gekomen tusschcn de Duitsche cn
do Italiaausche werknemersvertegenwoor
digers cenerzijds cn de geheelc andere ar
beidersgroep. Op voorstel van het presidium
van de werknemersgroep werden de Duit
sche en dc Italiaausche vertegenwoordigers
uitgesloten van deelneming aan alle grootc
ter plenaire conferentie benoemde commis
sies voor de regeling der werkloozenverze-
kcring, verlaging van den werktijd en van
alle andere kwesties. Dc zitting had een
voor internationale besprekingen buitenge
woon rumoerig verloop.
De Duitsche arbeidsvertegonwoordiger,
dr. Ley, deed een beroep op het gevoel van
de arbeidersgroep voor de arbeiders der ge-
heelo wereld. Hiertoe belioorcn ook 30 mil-
lioen werkende rnensclien in Duitschland.
Het zou dr. Ley verheugen, wanneer een
loyale samenwerking mogelijk zou zijn.
Wanneer de commissie dit evenwel weigert
door geen mandaten te vcrleonen, dan moet
zij zelve dc verantwoordelijkheid daarvoor
dragen. Duitschland wil met ieder volk in
vrede leven, doch kan geen besluiten aan
nemen van dc conferentie, zoolang liet van
do zakelijke werkzaamheden is uitgesloten
Duitschland bekommert zich niet om de
hinnenlandsclio toestanden in andere lan
den. Ifct is hem onverschillig, wat voor
ministers cn regceringen in andere staten
rcgccrcn, doch moet voor zich zelf het
zelfde recht opeischcn.
Dc Italiaansche arbeidersvertegenwoordi-
ger Razza sloot zich geheel aan bij de Duit
sche uiteenzettingen en wees er op, dat dc
socialistische arbeidersgroep de in haar
ideeën zoo gepropageerde vrijheidsidee
slechts voor zich zelf erkent, doch niet wil
loepassen op de tegenstanders. Italië is
naar hier gekomen, om eerlijk aan de con
ferentie mede (c werken.
De Fransche socialistenleider Jouhaux
protesteerde hevig tegen de Duitsche cn dc
Italiaansche verklaring. Hij noemde den
Italiaanschen vertegenwoordiger een tegen
stander met wien later misschien eens sa
menwerking mogelijk zou kunnen zijn,
doch dr. Ley zijn vijand met wien hij nim
mer tot overeenstemming zal kunnen ko
men. Dr. Ley is ccn vijand van de arbei
dersklasse, met wicn men nimmer zal
samenwerken. Tienduizenden arbeiders
smachten nog in gevangenissen cn concen
tratiekampen.
Dr. Ley repliceerde. Hij noodigde dc pc-
hcele groep aanwezigen uit op zijn kosten
in Duitschland dc concentratiekampen te
bezichtigen en zich een beeld te vormen
van Duitschland. Met luider stom riep dr-
Ley: U licbt thans met het nieuwe Duitsch
land te doen, niet meer met het oude. U
kunt Duitschland wel met machtsmidde
len cenige schade toebrengen, maar het
nieuwe Duitschland kunt U niet meer dec-
moedigen. Twee millioen arbeiders, zooals
Duitschland op 1 Mei, heeft nog geen volk
bijeengebracht. Twee millioen kan men niet
commandceren.
Hierna werd tot stemming overgegaan
waarbij de Duitsche cn de Italiaansche -ver
tegenwoordigers definitief werden uitgeslo
ten.
Dr. Ley protesteert.
Gcnèvc, 9 Juni. (V. D.) De leider van
het Duitsche arbeidsfront, dr. Ley, heeft bij
het seniorenconvent van dc Internationale
Arbeidsconferentic officieel geprotesteerd
tegen de Vrijdag door de arbeidersgroep
besloten uitsluiting der Duitsche arbeiders
vertegenwoordigers uit alle grootc commis
sies der conferentie.
Dc Raad van Ouden komt Vrijdag nog
eens bijeen.
Volgens dc door den vertegenwoordiger
der Italiaansche regeering doorgedreven
wijziging van het reglement van orde der
conferentie kan het seniorenconvent arbei
dors vertegenwoordigers, die niet in de com
missies zijn gekozen, in de verschillende
NACHTZWALUW.
Dc vorige week nog eens naar-nachtegalcn-
zang speurende, helaas alweer zonder succes,
trof ik bij het Belgisch monument ccn paar
menschen aan, die daar met hetzelfde doe!
aanwezig waren en waarvan een mij vroeg
waardoor toch dat gesnor ontstond, dal li1;
wel eens laat in den avond hoorde. Het leek
wel wat op het geratel van den Arastcrdam-
schen vuilnisman, vond hij. Ik vermoedde
toen, dat hij het over den nachtzwaluw had,
maar aangezien ik wist, dat die in dc laatste
jaren op den Berg had ontbroken, durfde ik
het niet met stelligheid verzekeren.
Toevallig ontving ik den volgenden dag van
een vriendelijk schrijver een briefkaart, die
letterlijk luidde: „Meenende, dat het y wel
licht zal interessecrcn, wil ik u even mededee-
en, dat wij gisteravond weder voor het
rerst in dit jaar, hier de nachtzwaluw hoor
den". Ziedaar dus de bevestiging van mijn
vermoeden.
Wie cr dus 's avonds luisteren gaat loopt
met deze mooie warme dagen kans, dat hij
beide nachtzangers kan hooren, den jubelen-
den nachtegaal cn den snorrenden ratelaar,
die behalve nachtzwaluw ook wel geitenmel
ker wordt genoemd. Het eenvoudige landvolk
•mclijk geloofde en verspreidde het sprookje,
dat de schuwe vreemde vogel 's nachts aan de
uiers der geiten ging hangen om de melk af
fc zuigen! Hoe .ter wereld ooit zoo n verzinsel
kon bestaan is me altijd een raadsel gebleven.
Gelukkig verdwijnt de oude spookachtige
naam meer en meer en wordt het dier tegen
woordig vrij algemeen nachtzwaluw genoemd.
Een eenzaam wandelaar kaa het overkomen,
dat hij over dag op een open plek in het
bosch, waar dorre bladeren en takken liggen,
plotseling met luid vleugelgeklap ccn vrij
groole vogel opvliegt. Dat is dan stellig de
nachtzwaluw, die op zulke plaatsen ook zijn
eieren deponeert, zoo maar op den grond zon
der daarvoor een nest te maken. Toch wel
een zonderlinge vogel, hè?
A. JOMAN.
commissies benoemen. Dr. Lev heeft voor
gesteld dat de Duitsche arbcidersvcrtegen-
woordigers op dezelfde wijze als op vroe
ger© conferenties in alle commissies zitting
en stemrecht zullen hebben.
Het seniorenconvent heeft met 9 tegen
zes stemmen besloten den Duitschon ar-
beidcrsvcrtcgcnwoordiger in 3 van dc zes
commissies toe te laten en wel in die voor
dc wcrkloozcnverzekering, het plaatsings-
burcau cn de ouderdoms-invaliditeits en
weduwen- en wcezenverzekcring. Dr. Ley
cn Razza blijven uitgesloten van den Raad
van Oudsten.
Resolutie voor de conferentie
van Londen.
Gcnève, 9 Juni. (V. D.) De Interna
tionale arbeidsconferentic heeft Vrijdag op
voorstel van den Indischcn regeeringsverte-
genwoordiger Sir Atul Chatterjec, van den
werkgcversleidcr Oerstedt (Denemarken) cn
van den Franschcn arbeiderslidr Jou
haux een resolutie aangenomen, waarin dc
Economische Wereldconferentie van Lon
den wordt verzocht met groote urgentie tot
dc volgende maatregelen te willen beslui
ten:
1) Het herstel van rneer stabiele valuta-
verhoudingen;
2) Internationale samenwerking ter ver
hindering van verdere prijsfluctuaties;
3) Staking van den tot nu toe bestaan-
den cconomischen strijd tusschcn dc vol
ken door de opheffing van handelsbelem
meringen;
4) Versterking van de koopkracht en
handhaving van een bevredigenden levens
standaard der arbeiders;
5) Herstel van het kapitaalsvcrkecr.
Er heerscht in Duitschland
geen terreurzegt Ilitler
Berlijn, 8 Juni. (V.D.) De Engelsche
sportvliegers, dio als gasten in Duitschland
vertoeven, zijn heden na een bezoek aan
rijkspresident von Hindenburg op do rijks
kanselarij ontvangen door rijkskanselier
Ilitler, dio in een toespraak tot de vliegers
uitdrukking gaf aan zijn vreugde over dit
bezoek en de lioop uitsprak, dat de Engel-
scho gasten dc beste indrukken mee naar
huis zouden nemen. Al6 Duitsch soldaat
verklaarde Ilitler tijdens den oorlog in
Vlaanderen gelegenheid te hebben gehad
de prestaties der Engelsche vliegers te be
wonderen en te eerbiedigen. Hij was ervan
overtuigd, dat de Engelsche vliegers, voor
zoover zij toen aan het front zijn geweest,
dcnzelfdcn eerbied voor de ridderlijkheid
van hun Duitsclio tegenstanders hadden.
Frontsoldaten zouden elkaar altijd en over
al begrijpen. Deze wederzijdsche achting is
de betrouwbaarste grondslag voor de poli
tieke betrekkingen tusschcn de beide groo
te Gcrmaansche landen in de komende ja
ren. Do Engelsche gasten zouden wel gele
genheid hebben gehad zich een beeld te
vormen van het nieuwe Duitschland en den
indruk hebben gekregen, dat niet terreur
het Duitsche leven beheerscht, doch dat
hier een volk zichzelf heeft wéérgevonden
cn dat er een gee6t hcerschtc, die uit de
idealen van een jonge Duitsche natie is
geboren.
Namens de Engelsche gasten dankte de
leider van het gezelschap Lindsay Everard
den rijkskanselier voor do hartelijke ont
vangst en voor de vriendelijke woorden.
Juist de luchtvaart zou de internationale
vriendschap bevorderen.
BUITENLAND.
Een Duitsch transfermoratorium.
(Derde Blad, pag. 1).1
De besprekingen te Parijs schijnen niet
mei succes te worden bekroond.
(Eerste Blad, pag. 2).
Hot blijft rumoerig op do Arbeidsconfe
rentic.
(Eerste Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Het standpunt onzer regeering ten op
zichte van het tariefbestand.
Het nieuwe ministerie voor sociale za
ken. (Tweede Blad, pag. 1).
De moord op agent Baas opnieuw voor,
het Hof<
(Tweede Blad, pag. 2)*
Engelsche kabinet beraadslaagt
Londen, 9 Juni. (V.D.) In een zitting,
welke twee uren duurde heeft het Engelsche
kabinet cle kwestie der oorlogsschulden
de termijnbetaling van 15 Juni besproken.
Er is nog geen beslissing genomen. Begin
volgende week zullen deze kwesties verder
worden behandeld.
Mac Donald is naar Chequers vertrokken
en zal Zondag naar Londen terugkeeren.
In politieke kringen is men van meening,
dat de Engelsche regccring thans ernstig
zal overwegen aan Amerika tegemoet te ko
men en in haar kwaliteit van vertegen
woordigster van een debitcui land een aan
bod te doen aan Amerika betreffende de op
15 Juni vervallende termijn en betreffende
dc regeling van dc geheelc schuld.
Krenkende woorden in een na:
tionaaUsocialistisch
orgaan
Wij lezen in Het Huisgezin:
„Er zijn in Duitschland nationaal-socialis-
tischc „geleerden", die hebben beweerd, dat
Jezus Christus geen Jood was Blijkbaar
in ruil voor deze enormiteit strooit een natio-
naal-socialistisch orgaan „Das Vólkischc
Wochcnblatt Norddeutsclilands" thans het
volgende praatje rond
„Op 't oogenblik, dat dr. Dollfuss,
bondskanselier van Oostenrijk, naar
Rome vertrok, tcrzclfdcrtijd als prelaat
Kaas, als aanvoerder van de Duitsche
Centrum-partij, om instructies te vra
gen aan den onderdrukker van alle
volkeren Paus Pius XI (helaas 't staat
er Red. Hsg.), geboren Jood cn kam
pioen van het kapitalisme, waren wij
reeds op de hoogte van liet locnsclie
gestook tegen liet groote nationaal
socialistische Duitschland.
Wij zeggen welJoodsche Paus In
derdaad, Paus Pius XI heette Achillc
Ratti, toen hij nog kardinaal was. Ilij
is een kind von een ITollandscho Jodin
met name Littman. Derhalve is de on
feilbare Heilige Vader maar een vul
gairc Jood.
De definitieve verdediging van Duitsch
land kan slechts vervuld worden op
voorwaarde, dat dc nationaal-socialis
tische omwenteling wordt voortgezet,
zelfs ten koste van een breuk met dc
Westersche mogendheden. We moeten
alle banden verbreken met de belangen
knechtschap, die ons met Rome en het
Jodendom bindt."
Het ware tc veel eer bewezen aan dit ge
kletst orn tc bctoogen, dat dit alles loutere
laster is. Als wij cr na lange aarzeling toch
toe zijn overgegaan om onze kolommen te
ontsieren rnet deze liederlijke beleedigin
gen, den IT. Vader aangedaan, dan is het
slechts om tc laten zien tot welke afschu
welijke uitwusscn het fanatieke nationaal
socialisme kan leiden. Zeker, wij weten wel
dat de Duitsche autoriteiten niet achter dit
geschrijf staan, zelfs houden wc er ons van
overtuigd, dat deze zelf een diepen afschuw
er voor hebben, maar wij vragen ons toch
af, waarom dergelijke lage belecdigingen in
een Duitsch blad mogen gepubliceerd wor
den. Als een Centrumorgaan Ilitler op een
vergissing of een fout wijst, dan wordt liet
voor langen tijd verboden, maar als een
nationaal-socialistisch schendblaadje derge
lijk vuil onder bet volk spuwt, dan worden
er geen maatregelen tegen genomen.
Ileeft Ilitler den steun van dergelijke in
dividuen noodig om een nieuw, groot
Duitschland op te houw en
Medegedeeld door het Kon. Xcd. Met. In
stituut te De Bilt.
Hoogste barometerstand: 774.6 te Black-
sod.
Laagste barometerstand: 757.7 to Mar
seille.
Verwachting: Zwakke tot matige Noord
westelijke tot Noord-Oo.stelijke wind.
Half tot zwaar bewolkt of betrokken,
waarschijnlijk nog eenigc regen cn weinig
verandering in temperatuur.
Do hooge druk in bet Westen bleef nog
steeds stand houden en heeft zich thans
tot over Jan-Mayen uitgebreid. Dc verwach
ting, dat dit hooge drukgebied bet maxi
mum over Scandinavië zou gaan verster
ken, is echter niet uitgekomen. Langzamer
hand heeft de depressie, die zicli over
Centraal-Europa tot aan het Middelland-
schc Zeegebied uitstrekt, in Noord-Duitsch-
land meer veld gewonnen cn ook over
Zweden en Noorwegen daalt de barometer
geleidelijk door. Onder invloed van dezen
lagen druk is bij ons de bewolking sterk
toegenomen, de temperatuur gedaald, ter
wijl in het midden van ons land nogal wat
regen viel. (De Bilt tapte 5 m.M. af). Ook
in het overige waarnemingsgebied, met uit
zondering van Midden- cn Noord-Zweden en
Oost-Duitschland is de temperatuur ge
daald.
In Duitschland is vrij veel regen geval
len; slechts in Zweden en Finland bleef
bet zomorsche weer nog aanhouden. Veel
verandering is in de weerstoostand ten on
zent nog niet te verwachten.
RIJDT VEILIG!
Wie vraagt de straat voor zich
alleen
Hoe of hij er passeert,
Neemt iets wat cT and'ren
toebehoort
Verkeert dus glad verkeerd!
Zondag hebben dienst dc doktoren Kolk,
Morren en Lubsen.
Zondag cn de geheele week *s nachts heeft
dienst dc apotheek van de firma Cramer.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
MAATREGELEN TEGEN DE BEDELARIJ.
Berlijn, 8 Juni (H.N.) Het Pruisische
ministerie van binnenlandsche zaken heeft
maatregelen getroffen om de bedelarij in dc
groote steden tegen te gaan, aangezien hier
door het aanzien van Pruisen al6 staat be
nadeeld wordt.
DAMES-MODE ZAAK
ARNHEMSCHE WEG 26
