DE EEMLANDEQ L. J. LUYGX ZOON Maandag 12 Juni 1933Uitgave: VALKHOFF Co. «g» Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 292 KATH. GEZELLENDAG VERDER VERBODEN JAPAN CONTRA ENGELAND TREINRAMP IN TURKIJE 'T REGIEM DER NAZI'S GR00TE VLIEGTUIGRAMP IN AMERIKA PRIET0 GEEN KABINETS FORMATEUR 9 uur 47 min. BRAND MELDE MEN AAN DE TELEFONISTE Groote keuze ZOMERSTOFFEN AMERSFÖORTSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS Per 3 voor Amersfoort 2.10, per maand i 0.75. per weck (mel 9r®Us verzekering tegen ongelukken) f 0.17'/» POSTRFKFM.Nr«om' B0S' 3 maa,,d" f f 0 OS- POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 515 PRIJS DFR AnVFRTFNTIFN van !~4 re0e,«f 105 met '"beflriP van ecn bewijsnummw 1 elke regel meer f0.25. Llefdadlghelds-advertentlös voord# helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels 50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—. Bewijsnummer extra f 0.05 Een tamelijk duistere vers klaring van de Beiers sche politie Berlijn, 10 Juni. (V.D.) Bij geruchte {verluidt, dat het in den afgeloopen nacht in verband rnet den Katholieken Gezellen- dag in München tot incidenten is gekomen. 'De voor Zondag vastgestelde laatste bijeen komsten zijn afgezegd. Ook de tegen 10 Uur vanochtend vastgestelde godsdienstoe fening in de grooto hal van het tentoon stellingspark is door kardinaal Faulhaber afgelast. De deelnemers zijn gesommeerd zoo spoedig mogelijk naar huis terug to ike eren. München, 11 Juni. (V.D.) Zondagmid dag heeft do Beiersche politieke politie no pens de incidenten in München een rapport uitgegeven, in welks inleiding er op wordt gewezen, dat de Duitschc Gezellcndag bij beschikking van 2 Juni 1933 was verboden en waarin de motieven nog eens nadruk kelijk worden herhaald: „Op voorstel van de leiding van den Duit- fechcn Gezellcndag heeft de Beiersche re geering onder verschillende voorwaarden toegelaten, dat deze dag zou worden ge houden. De vervulling dezer voorwaarden .was door de leiding toegezegd. Daar evenwel een groot aantal deelne mers van den Gezellcndag zonder rekening te houden rnet tic opgewonden stemming der bevolking optrad in een uniform, dat bruin van kleur is, werd de opwinding nog grooter daar in nationaal-socialistische kringen dit uniform werd beschouwd als een misbruiken van de bruinhemden. Hier door is het in de gchccle stad herhaalde lijk tot ernstige excessen gekomen. Ten einde verdere verstoringen van do open bare orde en rust te verhinderen, werd op last van liet ministerie van binncnland- schc zaken nog eens gewezen op het -reeds bestaande uniformverbod, te meer daar ook te vreezen was, dat zich ook excessen zou den voordoen tegen de talrijk aanwezige geestelijke leiders van deze wereldlijke vcr- eeniging. Dool* de onjuiste weergave van de inder tijd aangevoerde overwegingen voor een verbod bracht dc leiding van den Gezel lcndag dc hccrcn vice-kansclicr v. Papen ten den minister van economische zaken graaf Quadt in de onaangename positie onder deze moeilijke omstandigheden als officiccle vertegenwoordigers deel le ne men aan dit congres. In den nacht pp Zondag moesten de ge consigneerde „Uberfallkommando's" her haaldelijk uitrukken om bij de talrijke bot singen in te grijpen, welke door de on danks liet uniformverbod in uniform ver schenen leden der Gczellcnvcrecnigingen .werden verwekt. Deze herhaalde botsingen hebben bewe zen, aldus vervolgt liet; rapport der poli tieke. politie, dat de leden der Gczellcn vcrecnigingen niet de discipline hebben in acht genomen, welke men kon en móest verwachten voor liet ongestoorde verloop van dit congres. Uit dien hoofde zag de leiding van den Gezellcndag zich genoopt- den Gczeïicndag voortijdig te sluiten. Als spontaan antwoord op liet ongedisci plineerde optreden van een groot aantal leden van den Gezellcndag organiseerde de S.A. en S.S. van München Zondagochtend 'een opmarsch door de straten der stad, dat als een voorbeeld voor den Gezellen- dag moest worden beschouwd en waarbij niet door de politie behoefde te worden ingegrepen. Rcsumcercnd blijkt, dat het oorspronke lijke verbod van den Gezellcndag maar al te gerechtvaardigd was cn dat dc verant woordelijkheid voor deze onaangename ge beurtenis cn voor dc verwekte onrust be rust bij de leiding van den Gezellcndag." Dc leiding van den Gezellcndag heeft teen korto persconferentie gehouden, waar in niet gesproken werd over de gebeurte nissen zelve. Kr werd slechts verklaard, dat betreurenswaardige misverstanden zich hadden voorgedaan cn cl at liet noodzake lijk is elkander de broederhand te reiken. DE ECONOMISCHE WERELD CONFERENTIE. De openingsplechtigheid op hedenmiddag. Londen. 10 Juni (V.D). Do persaf 'deeling van den Volkenbond hoeft heden haar intrek genomen in liet Geologische Instituut cn is haar werkzaamheden be gonnen mot bet uitgeven van liet eerste nummer van het conferentie-orgaan. Dat orgaan brengt bet programma van dc plech tige opening der conferentie Maandagmid dag te 3 uur. De Engelsclie koning zal worden ontvan gen door. den voorzitter. Mac Donald, den secretaris-generaal van den .Volkenbond Sir Bric Drummond cn den secretaris generaal van dc conferentie Avenol. Door lion bege leid begeeft dc Koning zich naar hot podium in dc conferentiezaal, waar hij de openings- cede in het Bngelsch zal uitspreken. Daarna verlaat liij het gebouw in gezelschop van dezelfde personen, die hem hebben ontvan gen. Een pauze van ecnige minuten heeft dan plaats. Nadat MacDonald aan den uitgang af scheid van den koning heeft genomen, keert de premier haar de zaal terug, waar hij zijn redo als voorzitter zal houden. Deze rede zal ongeveer 13 minuten in beslag nemen. Van 13 uur tot 15.0S zal dc rede van den koning in het Engelsch cn daarna in andere talen per radio worden doorgezonden. Het verdere program voor den eersten dag be vat: Installecring van een commissie tot onder zoek van de geloofsbrieven der gedelegeer den en aanhooren van het rapport dezer commissie, inrichting van een Bureau der Conferentie cn andere zakelijke aangelegen heden. Dreigement met represaille maatregelen Toki o, 10 Juni (V.D.). De speaker van het Ministerie van Buitenlandsche Zaken heeft aan de pers meegedeeld, dat Japan hoewel liet een politiek voert, die den vrede alle landen gcrandcert gedwon gen zou zijn, repressailles tc nemen wan neer Groot-Brittannic doorging met het ne men van tegen Japan gerichte tarief-maat regelen en het belemmeren van den invoer van grondstoffen in Japan. Ilct betreft hier voor Japan een levens kwestie. In deze semi-officieclc verklaring wordt van Groot-Brittanniê gesproken als van een Rijk, dat bewoond wordt door een vierde deel van de bevolking van dc ge- hcele wereld. 1st a nb o cl, 10 Juni (V.D.). De Taurus- express AdanaAngora is bij Eskisjehir ontspoord. Twaalf passagiers werden ge dood. Men vreest, dat 50 personen, die ver mist worden, zijn verdronken. Het. ongeluk zou zijn veroorzaakt doordat de spoorbaan door uitgebreide overstroomingen was on- dermij nd. NIEUW AMERIKAANSCH GEZANT TE BERLIJN BENOEMD. Washington, 10 Juni (V.D.)..Tot gezant van de Vcrccnigdc Staten to Berlijn is benoemd William F. Dodd, hooglceraar in dc Amerikaansche geschiedenis aan de universiteit van Chicago. Prof. Dodd, die zijn ambt tc Chicago se dert 1908 uitoefent, is een persoonlijk vriend van president Roosevelt. Hij is dc schrijver van het werk „Jefferson's terugkeer tot de politiek", alsmede van „Woodrow Wilson cn zijn werk." SCHACHT EN DOLLFUSS TE LONDEN AANGEKOMEN. Londen, ld Juni. (V.D.) Dc president van de Duilsclie Rijksbank, Dr. Schacht is heden pél* vliegtuig op Croydon aangeko men. Tegelijkertijd arriveerde de Oosten- rijksche bondskanselier Doll fuss in gezel schap van vorst Schvvarzcnberg. De aan komst van Dr Schacht werd zeer geheim zinnig behandeld. Detectives waren tc zij ner bescherming aanwezig. Herderlijke brief der DuiU sche bisschoppen Aansporing tot rechtvaardigheid Dc herderlijke brief van dc bisschoppen, die op de conferentie te Fulda vergaderd waren, is thans gepubliceerd. De bisschop pen verklaren hierin, dat zij er niet aan denken de beteekenis van liet nationale ontwaken te onderschatten of dit tc willen verhinderen. Dc Duitschc katholieken be hoeven geen andere houding aan te nemen tegenover volk cn vaderland. Zij behoeven slechts bewust cn krachtig voort tc zetten, wat zij tot nu toe als hun natuurlijken en v re del ie vonden plicht beschouwden. In de katholieke kerk is het gezagsbegrip steeds bizonder hoog gesteld, zoodat hot de katho lieke kerk niet zwaar valt het te vvaar- dceren, dat bizondere nadruk wordt gelegd op dc handhaving van het gezag in het nieuwe staatswezen en zich daaraan te on derwerpen. Aan den anderen kant mag echter verwacht worden, dat het staats gezag do menschel ijk© vrijheid niet meer beperkt, dan in het belang van het alge- mccne welzijn noodig is. De bisschoppen betuigen hun instemming met het doel, waarmede het nieuwe staatsgezag naar de vrijheid van het Duitsche volk streeft. Van de overvvinnaars-statcn wordt recht vaardigheid verwacht, daar het aandoen van geweld cn de verschrompeling van een enkel lid zich aan het gcheele lichaam wreekt. Zoo het nieuwe staatsgezag er ver der naar streeft de eigen volkskracht te bevorderen, het volk tc verjongen cn voor een grooto nieuwe zending bekwaam tc maken, dan ligt dat geheel in de lijn van dc katholieke gedachte. Echter moet drin gend verlangd worden dat dc ziel geen nood lijdt door dc zorg voor het lichaam en dat het staatsgezag bij de bevordering van liet volkswelzijn tot geen wetten of metho den overgaat, welke het tegenover God, den ecnigen Heer over alle léven, niet kan ver antwoorden. Wij gclooven, dat dc volkseenheid niet alleen door gelijkheid van bloed, doch ook door gelijkheid van gezindheid te ver wezenlijk enis cn dat dc uitsluitende er kenning van het ras tot onrechtvaardighe den leidt. Wat tot nu toe voor iedere volks gemeenschap gold, dat de rechtvaardigheid dc grondslag voor allo volkswelvaart is. ir.oct bii de nieuwe regeling van liet Duit schc volkswezen eveneens gelden. Deze rechtvaardigheid mag ook niet onthouden worden aan degenen, die tot nu toe onze vijanden waren. Zij, die politiek anders denken, moeten volgens deze rechtvaardig heid, als zij eerlijk cn offervaardig in den nieuwen staat medewerken, niet aan een onzeker lot overgeleverd worden, doch hun medewerking aan den nieuwen staat moet weder mogelijk worden gemaakt. Voorts spreekt het herderlijk schrijven zich uit voor dc confessionecle school, voor liet behoud van dc caritatieve verceoigin- gen cn van de katholieke pers. Wij willen, aldus verklaren dc bisschoppen, den staat tot geen prijs de krachten van de kerk ont trekken Een afwachtend tor zijde staan of oen adgeheclc onthouding moet zoowel voor kerk als staat noodlottig zijn. Alleen ver trouwen wij nok daarop, dat zooveel, wat ons van van katholiek standpunt af gezien, de laatste maanden vreemd en onbegrijpe lijk toescheen, slechts als oen gistingsver- schijnscl moet worden beschouwd, dat bij opheldering van don toestand als een droe sem .zal achterblijven. Wij vertrouwen, dat dc rechtvaardigheid ook grootmoedig bc- racht zal worden tegenover degenen, die tot nu toe onder de ineenstorting van bet oude stolsel, onder dc om- en gelijkschake ling nameloos leed geleden hebben en in nig medelijden verdienen. Wij vertrouwen, dat het aan het inzicht cn do energie van de Duitsche leiders zal gelukken, alle von ken cn smeulende kolen te dooven. die men hier en daar tot vreeselijke branden tegen de katholieke kerk zou willen aanblazen. Tien dooden te betreuren Chicago, 12 Juni (V.D.) Nabij de ter reinen <Jer wereldtentoonstelling tc Chicago heeft gisteren een vrcesclijk vliegtuigonge luk plaats gevonden, waarbij de piloot, de mécanisicn.' en acht personen werden ge dood. Het vliegtuig was opgestegen met ten- toonslellingbezoekcrs, die tegen gcreduccer- den prijs in dc gelegenheid waren gesteld, rondvluchten te maken. Nabij Glcuvicw stortte het vliegtuig plotseling naar bene den; op hetzelfde oogenblik sloegen groote vlammen aan verschillende zijden uit den romp, 5000 automobilisten, die het onge val hadden gezien, spoedden zich uit alle richtingen naar de plaats, waar het toestel neer kwam, doch elke. hulpverleéning was onmogelijk, door dat het vliegtuig fel brand de en men door den gloed niet naderen kon. Pas toen de machine geheel was uitgebrand sjaagdc men er in de tien dooden tc bergen. De lijken waren geheel verkoold en ver minkt. De Spaansche president heeft nu Lerroux ontboden Madrid, 10 Juni (II.N.). De president der Spaansche republiek heeft vanmiddag den socialist Prieto bij zich ontboden en dezen aangeboden zich met de vorming van het nieuwe ministerie te belasten. Prieto verklaarde, dat hij dc opdracht niet kon aanvaarden, alvorens met het partijbestuur overleg te hebben gepleegd. Prieto verklaarde na afloop van het on derhoud met dén president der republiek, dat bij den president te kennen bad gege ven, dat volgens zijn opvatting Azana met de vorming van het kabinet moest worden belast. Hij zeide verder dat hij persoon lijk, indien hij vrij was geweest, de op dracht geweigerd zou hebben. Het bestuur der socialistische partij wonscht eerst het advies van de leden der aftredende regee ring tc hooren, alvorens een beslissing tc nemen. Madrid, 11 Juni (V.D.). Prieto heeft af gezien van de vorming van een kabinet, waarna de president der republiek Lerroux bij zich liccft ontboden. VAN BERLIJN NAAR SHANGHAI GEVLOGEN. Londen, 10 Juni (II.N.). Een der beide vliegtuigen van de Duitseh-Chineesche luchtvaartmaatschappij Eurasia, die op 31 Mei Berlijn verlaten hadden, is te Shanghai aangekomen. Een conflict tusschen de nazi's en de Duitsche Katholieken. Ongeveer op hetzelfde moment, dat dc herderlijke brief van dc bisschoppen, die te Fulda in-vergadering bijeen zijn geweest, openbaar werd gemaakt, een brief, waarin aan den eencn kant waardeering werd uit gesproken voor 't nieuwe regime in Duitsch- land, aan den anderen kant de regeering op t hart werd gebonden ook rechtvaardigheid te benachten tegenover politieke tegenstan ders, hebben zich tc München ernstige in cidenten voorgedaan. Men weet, dat daar sinds enkele dagen de katholieke gezellen een congres hielden. Voor dit congres was eerst door de Beier sche regeering toestemming gegeven, daar na kwam do order, dafthet niet door mocht gaan cn nog later werd liet verbod weer op- geheven. Ook gisteren zou het congres wor den voortgezet, maar toen is er een vroeg tijdig einde aan gekomen als resultaat van botsingen tusschen nazi's cn katholieken. Daar dc berichten, die van officiccle cn officieuze Duitschc zijde dat is op t oogenblik vrijwel synoniem de wereld worden ingezonden, uit den aard der zaak een eenzijdig beeld geven van hetgeen zich heeft afscspeeld, is het niet heelemaal dui delijk hoe de feiten zich hebben toegedra gen. Men tracht dc incidenten als vrij onbe- Icckcnend voor tc stellen, maar wanneer men kennis neemt van hetgeen Engelsclie correspondenten over de zaak schrijven, krijgt men den indruk, dat lal van katho lieken door dc nazi's kwalijk zijn behan deld: zij zouden zijn afgeranseld cn hun klccren en insignes zouden hun van het lijf zijn gerukt. Van Engelsclie zijde wordt al gemeen de discipline der katholieken gepre zen. Ook buitenlanders schijnen hel slacht offer tc zijn geworden van de uitbarstingen der nazi's en cr is zelfs sprake van, «lat ver schillende buitenlandsche consuls hij de Beiersche regccring verzet zullen «antccke- ncn legen dc excessen. Van de zijde der Beiersche politic is even eens een lezing gedistribueerd, die hierop neerkomt, dat de katholieken zich vertoon den in een uniform, dié treffend veel ge leek op dc bruine tenue der nationaal-socia listcn. Deze laatstcn waren hierdoor in hun wiek geschoten: hel kwam hun voor, dat hot ongepast was zich van een uniform te bedienen, waarvan zij liet monopolie bezit ten. De politic is dan ook van oordeel, dat de deelnemers aan hel katholieke congres een uitdagende houding hebben aangeno men cn als de eigenlijke veroorzakers der talrijke relletjes moeten worden beschouwd. Den gezellen wordt gebrek aan discipline verweten en er wordt van politiezijde aan toegevoegd, dat dc feiten maar al te duide lijk hebben aangetoond, dat de autoriteiten het bij het rechte eind hadden, toen zij hctx congres aanvankelijk verboden. Pijnlijk was inmiddels, dat aan het con gres ook werd deelgenomen door den katho lieken vicokanselicr Von Papen, die zelfs een redevoering hield. L'it het gebeurde zou men dan ook dc conclusie kunnen trek ken, dat bepaalde leiders der nationaal- socialisten een inderdaad geslaagde poging hebben willen doen om vice-kanselier Von Papen in opspraak te brengen bij dc groote massa der nationaal-socialistcn, van wie ve len liet feitelijk ongehoord achten, dat de katholieken in Duitschland nog niet heele maal voor de nieuwe bewindvoerders te Berlijn op dc knieën liggen en nog steeds niet in de positie vcrkccren der Duitsche communisten en sociaal-democraten, twee groepen, welke in politiek opzicht volko men zijn geëlimineerd. Hef is zeer wel mogelijk, dat Ilitler, de rijkskanselier, zelf niet dc hand heeft gehad in do gebeurtenissen te München hij zond aan 't congres zelfs een begroctings- telegram maar dat onder-aanvoerders, wicn de Berlijnsche politiek veel tc zacht zinnig on zoetsappig voorkomt, op eigen houtje geschiedenis hebben willen maKcn en de regcering lo Berlijn voor voldongen feiten hebben willen stellen. Of 7.011 Hitler zich slechts onnoozel hebben gehouden en in werkelijkheid sympathi6ceren met. dc onstuimigheid zijner aanhangers in Beie ren? Afgewacht dient te worden, of de inci denten te München al dan niet de inleiding zullen blijken te zijn van een verbitterden strijd tusschen de Duitschc katholick°n cn de nationaal-socialistcn. BUITENLAND Prieto, de sociaal-democraat, neemt de opdracht tot kabinetsformatie in Spanje niet aan. (Eerste Blad, pag. 1) De herderlijke schoppen. brief der Duitsche bis- (Écrste Blad, pag. 1.) De Kath. Gezellcndag ln München ver der verboden. (Eerste Blad, pag. 1) BINNENLAND. Drie bekende Hollanders worden niet toegelaten in Belgic. (Eerste Blad, pag. 2.) Eisch van stopzetting van „De Nationaal- Socialist" afgewezen. (Eerste Blad, pag. 2.) STADSNIEUWS. Diakenwijding in de Oud-Katholieke kerk. (Eerste Blad, pag. 3.) SPORT. Voetbal. FeyenoordGo Ahead 11. (Tweede Blad, pag. 1). Vclocitas—Storm\ogels 33. (Tweede Blad, pag. 1). Amersf Boys—D.O.S. 2—4. (Tweede Blad, pag. 1). Korfbal. Iyandenwedstrijd België—Holland. 1—3. (Tweede Blad, pag. 2.) Athletiek. p 1 Loop door Amersfoort. (Tweede Blad, pag. 3). Medegedeeld door het Iv.N.M.I. tc De Bilt. Hoogste barometerstand T6S.0 te Andanes. Laagste barometerstand 754.0 te Gronin gen cn Hannover. Verwachting: Zwakke tot matige wind, aanvankelijk veranderlijk, later meest uit Zuidelijke richtingen, aanvankelijk nog be trokken met ecnige regen, later afnemen de bewolking, iets zachter overdag. Een kleine depressie heeft zich sinds Za terdag van Oost-Duitschland tot over ons land verbreid, waardoor de wind Noorde lijk was cn do toestand regenachtig. Daar deze beweging zich nog 111 deze richting voortzet, is een veranderlijke windrichting tc verwachten, cn daarna wind uit Zuide lijke richting met gebroken luchten en iels hoogcre temperatuur. Het sterkst is de temperatuur in Frankrijk onder do nor male, terwijl ook het Oostzeogebied met het Zuiden van Scandinavië en Denemarken nog con flinke positieve icmperatuurafwij king heeft. IJsland, waar do temperatuur boven de normale is, is de barometer gedaald, ter wijl over het Noorden van Scandinavië zich een gebied ontwikkelde van lioogen druk. Van den hoogen druk in den Oceaan is al leen in het Zuid-Westen nog een deel over. Zware regen viel rondom de kleine Duit sche depressie. Karlsruhe, Groningen cn Hannover hadden 17, 13 cn 12 m.M. RIJDT VEILIG! Drie, vier fietsers naast elkaar Geeft belemmering en gevaar. LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1933 | | pagina 1