DÉ ÉEMLANDER
ONTWAPENINGSCONFERENTIE VERDAAGD?
L. J. LUYCX ZOON
Woensdag 28 Juni 1933 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
31 e Jaargang No. 306
HENDERSON STELT HET
VOOR
GEEN STAATSKERK
IN DUITSCHLAND
PLENAIRE ZITTING TE
LONDEN?
HUGENBERG GAAT HEEN
9 uur 54 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
„GEEN ANSCHLUSS, GEEN
OOSTENRIJK-HONGARIJE"
AMERSF0ORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per maanden voor Amersfoort 2.10, per maand f 0.75, per
weck (m«t gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17l/t*
Binnenland franco per post per 3 maasden £3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummes
elke regel meer f0.25. Llefdadlghelds.advertentita voor d*
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regela
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—. Bewijsnummer extra f 0.05
Teleurstellend resultaat
ie Londen
Op 16 October weer büeen?
Genèvc, 27 Juni. (V.D.) President Hen
derson heeft in de besloten zitting rapport
uitgebracht over het vergeefsche verloop
van zijn besprekingen met do groote mo
gendheden to Londen en constateerde, dat
hij dus de hem door de hoofdcommissie
begin, Juni opgedragen taaie bij afzonder
lijke besprekingen de definitieve tweede le
zing van het Verdragsontwerp voor te be
reiden. niet heeft kunnen vervullen. Hij
stelde het presidium voor direct het besluit
te nemen dc Ontwapeningsconferentie tot 16
October te verdagen cn hij verzocht het
presidium de volmachten om do tot nu toe
mislukte afzonderlijke onderhandelingen
met de groote mogendheden te hervatten,
te willen verleenen.
Dit voorstel van Henderson stuitte op
Machtigen tegenstand van Duitsche zijde.
Ambassadeur Nadolny verzette zich er te
gen. dat de ontwapeningskwesties op deze
wijze op de lange baan zouden worden ge
schoven. ITij wees er op, dat do lot nu toe
gevolgde methode ondoelmatig is gebleken
en dat daarom thans de eenig mogelijke
weg is de tweede lezing door liet presidium
to laten voorbereiden en dan tc laten over
gaan tot de behandeling in tweede lezing
in de hoofdcommissie. Nadolny verklaarde,
dat bij do laatste groote crisis der confe
rentie getracht is bij de kwestie der unifi
catie van de continenlaal-Europcesclic leger
systemen Duitschland de verantwoordelijk
heid op den hals te schuiven ingeval van
de verwerping van dit plan. Duitschland
moet daarentegen thans van dc overige
mogendheden eischen, dat zij dc verant-
HENDERSON.
woordelijkheid op zich nemen voor het ver
dere lot der conferentie.
De geheime zitting van het presidium,
waaraan werd deelgenomen door de ver
tegenwoordigers van alle groote mogend
heden, verliep in buitengewoon groote span
ning en duurde om vijf uur nog voort.
Het presidium heeft besloten de hoofd
commissie de directe verdaging der confe
rentie tot 16 October voor te stellen.
De hoofdcommissie, welko oorspronkelijk
pas op 3 Juli zou bijeenkomen, is reeds
tegen Donderdag 29 Juni bijeengeroepen.
Als eenig punt komt op de agenda voor
het voorstel van liet presidium dc confc
rcntic le verdagen.
De tweede lezing van het Engclsche ont
werp Ontwapeningsverdrag wordt thans
cïus voor onbepaalden tijd uitgesteld. Pre
sident Henderson heeft, slechts medegedeeld
dat de Engclsche, de Franschc cn de Ame-
rikaanschc regecring en de Kleine Entente
hem de formcelo vcrzckcrin" hebben ge
geven tijdens de verdaging in particuliere
besprekingen te streven naar een oplossing
der groote principieelc geschillen.
Het voorstel van Henderson zal ongetwij
feld Donderdag worden aangenomen, waar
na de conferentie direct zal uiteengaan.
DE DUITSCHE EISCHEN INZAKE
LUCHTBESCHERMING
Een Engelsch oordeel
Londen, 27 Juni. (V.D.) In een hoofd-
artikl „Aanval en verdediging" bespreekt
de Times de Duitsche eischen inzake lucht
afweer naar aanleiding van de z.g. vlucht
van huitenlandsche vliegtuigen boven Ber
lijn. De eerstvolgende cisch van Duitsch
land zal ongetwijfeld de gelijkheid der
Juch tbc wapening met die van andere lan
den zijn. In het verdrag van Versailles is
Duitschland weliswaar geen luchtmacht
voor leger of marine toegestaan, doch om-
irent politiedienst in de lucht, een begrip,
dat in 1919 nog niet zooals thans in de
mode was, wordt niets gerept. Hot is moei
lijk nauwkeurig tc zeggen wal liet buiten
land tc dien aanzien op het oogenblik kan
«loen, aangezien er nog geen systeem van
internationale controle -bestaat. liet beste
antwoord zou ongetwijfeld zijn, zoo snel
mogelijk een óhtwapeningsconvenlie tot
stand te brengen, die, afgezien van een
controlecommissie, een geleidelijke vermin
dering van alle gewapende luchtstrijd
krachten inhoudt cn voorziet in een latere
afschaffing der luchtstrijdrniddclen, waar
bij tevens een middel tot controle van dc
civiele luchtvaart gevonden moet worden
om misbruik voor militaire doeleinden te
verhinderen. Deze laatste eisch is echter
niet gemakkelijk te vervullen. In elk geval
is een vliegtuig, dat geen bommen mee
voert, beslist geen aanvalswapen. Het zou
daarom beter zijn zich bij de ontwapenings-
besprekingen te beperken tot versterking
der defensieve middelen en door verminde-
Ving der aanvolsmogelijkheden het vertrou
wen te herstellen.
Beu ij n, 26 Juni. (V.D.) Met betrekking
tot dejnstelling van de functie van staats-
commfisaris voor de kerken in Pruisen
wordt c bevoegder plaatse verklaard, dat
deze inmenging slechts betrekking heeft op
kwestiesrvan nardsche, kerkelijke organisa
ties en hiar v 1 houding tot den slaat. Haar
a"tonomi wordt op geen enkele wijze ver
minderd. instelling van een z.g. uiaats-
kerk, in valken vorm ook, wordt derhalve
van de ha^i gewezen.
De comm\saris heeft een tijdelijke taak,
welke volbrcht is wanneer geordende 5e-
irekkingen tV den staat zijn hersteld. De
dreigende spring van kerk en staal cn dc
verwarring e verdeeldheid bij liet volk
is hiermede verwonnen.
HET ONDERZOEK NAAR TET
BANKWEZEN.
Dc Amerikaansche senaats
commissie zet haar werk
zaamheden voort.
W a sh i n g to n, 27 Juni. (V.D.) De se
naatscommissie onder leiding van Ferdi
nand Pccora, die na het onderzoek van dc
Morgan-affaire ccnigen tijd rust heeft ge
noten, zal haar werkzaamheden weer voort
zetten njet een onderzoek naar de gestes
van de firma Cuhn, Locb en Comp. Senator
Couzons, die eveneens lid der commissie
is, vertoeft momenteel nis eenig ropubli-
keinsch lid der Amerikaansche delegatie
ter economische conferentie te Londen.
Voor het onderzoek, dat. thans begint, zijn
de firmanten Cuhn en Loch gedagvaard,
terwijl de oudste firmant Otto Kalm als ge
tuige zal worden gehoord. De firma wordt
ervan verdacht in de hausse-periode van
April 1920 bij de uitgifte van aancleelcn
der Pennroad Corporation, een spoorweg
holding company, voor 5.251.586 dollar aan
extra honorarium te hebben opgestreken
door aan een kleinen kring van bevoor
rechten aandeden ver beneden den koers
van uitgifte tc leveren.
AUTO RIJDT TEGEN VRACHTAUTO.
Drie inzittenden verbrand.
Parijs, 27 Juni. (V.D.) Op den grooten
straatweg van Cognac naar Angoulöme
kwam een luxe-auto met vijf personen in
het donker in botsing met een met tele
foonpalen geladen vrachtauto. De luxe-auto
vloog in brand en twee inzittenden ver
brandden levend, terwijl een derde eenigc
uren na aankomst in liet ziekenhuis even
eens aan de bekomen brandwonden over
leed. .Een vierde inzittende werd met le
vensgevaarlijke verwondingen in liet zie
kenhuis opgenomen, terwijl de vijfde
slechts betrekkelijk lichte kwetsuren op
liep.
Meeningsverschillen tusschen 't BriU
sche departement der schatkist
en de Bank van Engeland
Londen, 27 Juni. (V.D.) Macdonald zal,
gelijk gemeld, waarschijnlijk nog deze week
een plenaire zitting der economische we
reldconferentie bijeen roepen, zoodra de
eerste valutacomrnissic een resolutie over
dc direct noodzakelijke financieele maatre
gelen heeft aangenomen. Do leiding der
conferentie is van mcening, dat liet oogen
blik, waarop een dergelijke resolutie tot
stand kan komen, reeds aanwezig is. Der
halve zal een redactiecommissie worden
ingesteld voor dc uitwerking van de reso
lutie, die waarschijnlijk slechts algcraeene
gezichtspunten over den aard en oorzaken
der financieele moeilijkheden zal bevatten
en eventueel ook zal wijzen op de noodza
kelijkheid van ccn spoedige stabilisatie der
valuta.
Dc bijccnrocping der conferentie in ple
naire zitting heeft in dc eerste plaats ten
doel het langzamerhand bij velen ontstane
gevoel tegen tc gaan, dat de conferentie
zich ontbindt in allerlei oncontroleerbare
commissies cn subcommissies en dat de
groote lijnen worden uifgewischt.
Ook de commissie voor de handelspoli
tiek heeft vorderingen gemaakt. Op voor
stel van den voorzitter Krogmann Is een
redactiecommissie ingesteld, die (le ver
schillende voorstellen zal samenvatten.
Dc commissie voor de regeling der pro
ductie heeft de voorwaarde, waaronder een
internationale productie-overeenkomst ge
sloten kan worden, verder uitgewerkt.
Nochtans verwacht men niet, dat binnen
het kader der conferentie produclieover-
eenkpmston tot stand zullen komen, behou
dens misschien voor tarwe, waaromtrent
reeds vroeger onderhandelingen zijn ge
voerd. Het ontwerp zal slechts een alge
meen plan inhouden, volgens hetwelk on
derhandelingen tusschcn de verschillende
industrieën cn later ook tusschcn de rcgce-
ringen kunnen worden gevoerd.
Volgens den diplomaticken medewerker
van de Daily Herald blijkt een steeds groe
ier wordend meeningsvcrschil tusschcn liet
Engclsche departement van de schatkist en
Ue Bank van Etigelancl over de kwestie dpr
stabilisatie. Terwijl de Bank van Engeland
voortdurend op het standpunt blijft staan,
dat stabilisatie der valuta de eerste nood
zaak is, komt het ministerie meer en meer
o]) het Amerikaansche standpunt te staan,
dat prijsstijging aan de stabiliseering voor
af moet gaan. Eén der gevolgen van dit
erschil van mcening is, dat dc Engclsche
delegatie tot nog toe aan de conferentie
geen memorandum over de Engelsche va-
lutapolitiek kon voorleggen.
Berlijn, 27 Juni. (V.D.) Te bevoegder
plaatse wordt medegedeeld, dat rijksmi
nister dr. Hugcnberg zijn ontslagaanvrage
heeft ingediend. Dc beslissing in zake de
aanvaarding van dit ontslag zal nog in den
loop van hedenavond vallen.
HUGENBERG.
Naar voorts verluidt, kan de ontbinding
van het Duitsch-nationaal front ieder
oogenblik worden verwacht.
Berlijn, 27 Juni. (V.D.) De Rijkspers-
afdeeling der N.S.D.A.P, deelt mede:
In volledige overeenstemming met den
Fujkskanselier en in het inzicht van het
feit, dat de partijenstaat overwonnen is,
heeft het Duitsch-Nationale front besloten
over te gaan tot ontbinding. Het wordt bij
do noodige maatregelen tot afwikkeling
niet gehinderd. Do voormalige leden van
het Duitsch-Nationalo front zullen door
den Rijkskanselier als volledige en gelijk
gerechtigde medestrijders van het natio
nale Duitschland worden erkend en be
schermd legen iedere krenking en achter
uitzetting. Dit geldt in het bizondcr voor
alle ambtenaren en bedienden. De wegens
politieke overtredingen gearresteerde voor
malige leden van het Duitsch Nationale
front worden zonder verwijl m vrijheid ge
steld cn zullen niet meer vervolgd worden
De fracties van den Rijksdag en dc land
dagen der N.S.D.A.P. cn van liet thans ont
bonden Duitscli-nationale front waarbor
gen een uniform stelling nemen door af-
vaardiging van één of meer leden-van het
Duitsch-Nationale front in de besturen der
fracties der N.S.D.A.P.,' Rijksdag cn Prui
sischc landdag elk twee. In de gemeente
lijke autonome lichamen zal op gelijke wijze
worden beschikt. ITet bovenstaande is on-
derteckend door den Rijkskanselier en de
hecren Von Wintcrfeldt, Fréiherr von Frey-
lag Loringhofcn cn Dr. Poensgen als ver
tegenwoordigers van het voormalige
Duitsch Nationale front.
HAKENKRUISEN OP KERKGEBOUWEN.
Berlijn, 27 Juni. (V.D.) De evangelische
persdienst deelt mede:
Ten einde (1e diepe verbondenheid van
de kerk met den nationalen staat duidelijk
te doen uitkomen, heeft de opperste raad
der evangelische kerken bepaald:
Bij alle feestelijke gelegenheden van
kerk en staat moeten in het vervolg naast
de kerkvlaggen op do-evangelische kerken
en kerkelijke gebouwen de souvercine tee-
kens van het rijk dc zwart-wit-roode cn
dc hakenkruisvlaggcn worden geheschcn.
Op den dag der herdenking van het ver
drag van Versailles zullen de vlaggen half
stok worden gehangen, «Ic kerkelijke vlag
gen zullen rouwomfloerst worden.
De posilie der unie van sovjet
republieken in het Verre Oosten.
In de beschouwingen, die in Rusland over
de economische wereldconferentie ten besté
worden gegeven, nemen zuiver politieke
overwegingen een groote plaats in. Men be
grijpt nu, dat behalve de Kuropeesche groo
te mogendheden en de Voreenigde Staten,
naar wier indufetrieelo en crcdicthulp de
sovjets dingen, vooral dc positie van Japan
dc aandacht vraagt van dc leidende Rus
sische kringen. De sovjets toch hebben in
hot Verre Oosten al meer dan één stelling
in den steek moeten laten en nu hun kan
sen ill Mandsjoerijc ook weldra verkeken
zullen zijn, wanneer de verkoop van den
Oost-Chinccsclun spoorweg een feit zal zijn
geworden, doen zij althans hun best profijt
te trekken van de spanning, die er Iusschen
de Vereenigdc Staten en Japan bestaat.
Mochten Tokio en Washington het echter
eens - orden, dan is Rusland opnieuw ccn
troef uit handen geslagen.
De verklaring van Ishii, die openlijk te
kennen heeft gegeven, dat Japan hoopt op
den steun der Voreenigde Staten in den
strijd tegen het communistische gevaar in
het Verre Oosten precies als in den tijd,
toen hetzelfde Amerika sympathiseerde met
zijn strijd tegen het Russische tsarisme,
heeft iu Moskou .te denken gegeven. Slechts
troost men er zich mee, dat invloedrijke
kringen te Tokio, vooral de omgeving van
Araki, den minister van oorlog, tal
van gedachtengangcn en tradities van liet
Westelijke kapitalisme volkomen onge
schikt achten om toe te passen op het Verre
Oosten.
Aan den anderen kant gaat de regeering
tc Moskou er ijverig mee door le betuigen,
dat zij tegenover Japan volstrekt vreedzame
doeleinden nastreeft en in dit verband
wordt Ishii voor dc voeten geworpen, dat
hij iusschen zijn land cn de sovjetunie moei
lijkheden in 't leven rcrept, die in werke
lijkheid heelomaul niet bestaan. Wanneer
de Japanschc gedelegeerde tc Genèvc dc be
wapening, waartoe zijn land overgaat, tracht
te motiveeren cn tc verontschuldigen met
dc gevaren, die Japan niet alleen van Chi-
neesche, maar, naar het heet, eveneens van
sovjet-Russische zijde bedreigen, dan wijst
men te Moskou deze verdachtmakingen van
de hand. Er wordt een verband gelegd tus
schcn Isliiis tactiek ou de moeilijkheden,
die zijn missie le Washington cn Londen
ontmoeten zal.
Een medewerker van dc Xcuc Zürichcr
Zcitung herinnert eraan, dat Japan zoowel
door zijn eisch met betrekking tot dc viool-
pariteit als door zijn dumpingpolitiek in
beide landen zich vele vijanden heeft ge
maakt. Het door Japan aangekondigde
voornemen, om op de Washingtonsche over
eenkomst terug te komen, stuit in dc Ver
eenigdc. Staten algemeen op verzet, terwijl
zijn wijze van handel voeren het verkoopt
den laatsten tijd geregeld onder dc markt
Engeland reeds heeft genoodzaakt te
genmaatregelen te nemen en ongetwijfeld
ook op de economische wereldconferentie
ter 6prakc zal worden gebracht". Uit dc
commentaren, die dc Russische pers aan
Ishiis reis vastknoopt, spreekt een groote
onrust cn kan worden afgeleid, dat Rus
land te zwak is om zich met Japan te me
ten; het staat op het punt uit Mandsjoerijc,
misschien zelfs uit dc kustgebieden, te
worden verdrongen en zijn positie van
groote mogendheid in het Verre Oosten tc
verliezen.
De terugtocht der sovjels voor het Japan
schc imperialisme, hun politiek, die China
volkomen heeft prijs gegeven en dc stil
zwijgende of uitgesproken steun, dien zij
dc Japansche bezettingsmacht al maanden
verleent, moesten wel voedsel geven aan
het gerucht, volgens hetwelk tusschcn Mos
kou en Tokio al lang een geheime conven
tie moet. bestaan. Volgens deze geruchten
zal Rusland, omdat het Japan de vrije hand
in Mandsjoerijc laat. schadeloos worden ge
steld in Chineesch Turkestan, waar nieuwe,
zeer rijke petrolcumbrQnnen zijn ontdekt,
terwijl dil. gebied zonder buitengewone
moeilijkheden zou kunnen worden verbon
den met Siberië, hetgeen de exploitatie van
rijke natuurschattcn zou vergemakkelijken.
M.a.w Japan zou Stalin aan een weg naar
Indic helpen, waarvan roods Peter de Groo
te moet hrbben gedroomd. De medewerker
van 't Zwilserschc blad meent echter, dat
liet gehcole plan veel weg heeft van een
droom: de werkelijkheid ziet er veel bru
taler uit. Voordat Stalin zijn z.g. voorbeeld,
Peter de Groote, heeft ingehaald, kon Rus
land zijn njet problematiek, maar effectief
bezit en effectieven invloed in .'t Verre Oos
ten wel eens heelcmaal hebben verloren.
BUITENLAND.
Wordt de ontwapeningsconferentie ver-;
daagd? (Eerste Blad, pag. 1.)
Hugenbcrg verdwijnt van het tooneel.
(Eerste Blad, pag. 1.)'
BINNENLAND.
Het Amsterdamsche traratarief.
(Tweede Blad, pag. 2.)
STADSNIEUWS.
Vergadering Gemeenteraad.
(Eerste Blad, pag. 2.)
Medegedeeld door het K. N. M. I. te Da
Bilt.
Hoogöte barometerstand 7G5.0 te La Co-
runa.
Laagste baromterestand 7-18.6 te Wi6by.
Verwachting: Zwakke tot matige N.-W«
tot W. wind, zwaar bewolkt tot betrokken,
later tijdelijk opklarend, waarschijnlijk nog
regenbuitjes, weinig verandering in tempe
ratuur.
Er kwam in de drukverdceling nog wei
nig verandering. De depressie over het Oost
zeegebied vulde iets op. De hooge druk over
den Oceaan trok zich een weinig West
waarts terug, zoodoende werd het lucht-
drukverval kleiner en nam de wind af.
Over Frankrijk cn Zweden is het windstil
en slechts om de depressickcrn waaien nog
winden van beteekenis.
Intusschen is over bijna het geheele
waarnemingsgebied de temperatuur verder
gedaald, zoodat de negatieve afwijking van
de normale over West-Europa (uitgezon
derd IJsland) thans 2.30 Celsius bedraagt,
gisteren 1.70 Celsius.
Om de depressiekern viel matige neer
slag, Kopenhagen en Memel hadden 7 m.M.
Er is in den weerstoestand ten onzent nog
weinig verandering te wachten.
RIJDT VEILIG!
Gebruikt geen alcohol wanneer
ge daarna nog moet rijden!
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
MAT ZIJDEN KOUSEN
en
ONDERKLEEDING
Het elegante artikel van dezen tijd
Benesj wil alleen van econo
mische samenwerking
weten
Londen, 26 Juni. (V.D.) In een onder-1
houd met de Manchester Guardian ver
klaarde de Tsjecho-Slo\vaak6che minister
van huitenlandsche zaken Benesj, o.a.: De
landen der Kleine Entente eischen het be
houd van hun volledige onafhankelijkheid.
Zij zijn tot de overtuiging gekomen, dat al
leen een nieuw stelsel van economische sa
menwerking tusschcn Oostenrijk, Hongarije
en de Kleine Entente Europa kan helpen
de crisis te overwinnen. Een Ooslenrijk-
Ilongarije is even ongewcnscht als de An
schluss. Dc beide landen moeten onafhan
kelijke eenheden blijven. Wanneer Duitsch
land Oostenrijk opslokte, zou dit ook auto
matisch met Hongarije het geval zijn, het
geen zou leiden tot een economischen strijd
tegen de landen der Kleine Entente. Dc
eenige gezonde politiek voor de Midden-
Europeesohe landen met iabegrlp van Oos
tenrijk en Hongrije is de handhaving der
onafhankelijkheid, maar met onderling be
vorderen van een nauwe economische sa
menwerking.
