Biaiteelaindscli Buitenland L. J. LUYOX ZOON ABONNEMENTSPRIJS p*r 3 vo°' A«nfa»t 2A0- v ra*"d 1 °-75- v* PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—1 regels f 1.05 met tabegrip van een bewijsnummer Donderdag 6 Juli 1933 Uitgave: VALKHOFF Co. Bftress: Avthemschepoortwal 2a 32e Jaargang No. 5 AMERIKA VERKLAART ZICH NADER De waarde van den dollar KUBE SCHIMPT OP HET CENTRUM CENTRUM ONTBONDEN HENDERSON'S EUR0PEESCHE TOURNEE HIPOLITOIRIGOYEN Een merkwaardige levensloop Licht op 9 uur 51 min. BRAND MELDE MEN AAN DE TELEFONISTE GROOTE REORGANISATIE- UITVERKOOP. AMERSFOORTSCH DAGBLAD week (roet gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17l/r elke regel meer f0.25. Llefdadlgheldi-advertentifa voor d« Blonealond franco per post per 3 maanden f 3.-* Afzonderlijke nummers f 0.05. IIT*. ILL ,|1 tl I L kei ft van den prijs. Kleine Advertentifcn „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 515 50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f Bewijsnummer extra f 0.05 Men kan hoe men ook overigens tegen over het nationaal-socialismc van Hitier staat onmogelijk ontkennen, dat het zijn bedoelingen en plannen op politiek gebied rnct groote voortvarendheid en zonder om te zien tot uitvoering brengt. Wat er van het sociaal program terecht zal komen, staat nog te bezien, maar Hitler's voornemen om in het Duitsche rijk allo politieke partij schappen op te heffen en aan de N.S.D.A.P. het monopolie te verschaffen, is sneller tot werkelijkheid gebracht dan de buitenstaan ders ooit hebben kunnen venvachten. De een na de ander rollen de Duitsche politieke partijen hun matjes op. Het is een feit, dat in de laatste jaren het partijwezen bij onze naburen evenals trouwens ten onzent aanzienlijk verzwakt en gehavend was, maar dat de opheffing zóó snel tol stand zou komen was toch geenszins te voorzien. Evenwel, zooals gezegd, de NS. D.A.P. gebruikt haar walsen, waaronder al le afwijkingen en plooien worden platge streken of vermorzeld, met een hardnekkige en onverbiddelijke consequentie. Vorige week Dinsdag heeft het Duitsch- Nationale front tot zijn opheffing besloten. Woensdag hield de Duitsche Staatspartij op te bestaan. Zaterdag verdween de Chr. so ciale volksdicnst die het meest verwant schap toonde met de A.P.-partij hier to Jande) van het politieke tapijt, Dinsdag j.l. hebben de Beiersche Volkspartij en dc Duit sche Volkspartij (die van wijlen dr. Strese- mann) zichzelf ontbonden, en thans is ook het machtige Centrum met zijn onmisken baar gewichtige tradities van het politieke looneel afgestapt. De Beiersche Volkspartij heeft slechts een betrekkelijk korte politieke geschiedenis ge kend. Zij ontstond onmiddellijk na den oor log door afscheiding van het Centrum en was gevolg van een levendig Beiersch volks besef, een groot gevoel van eigenwaarde en traditie, maar zooals het zoo dikwijls gaat: inplaats dat zij zich rustig naast cn paral lel aan het Centrum ontplooide werden jujst de tegenstellingen steeds scnerper g« markeerd, cn ook de contro\ ersen tusschcn Beieren en dc overige Rijkslanden werden stelselmatig toegespitst. Dc gebeurtenissen .van dc laatste maanden hebben echter over- rompelend-snel aan het Beiersche volk dui delijk gemaakt -dat men goed deed van front te veranderen. Een jaar geleden het is de Frankf. Zeitung die er op wijst zou de opmerking van graaf von Quadt, den jeidcr der Beiersche Volkspartij, dat er bui ten de N.S.D.A.P. geen politieke arbeidsmo- gelijkheid meer bestaat, nog tot een home rische vroolijkheid aanleiding hebben gege ven, speciaal in Beieren, thans klinkt het als iets gewoons; ja zelfs als ccn zekere ge ruststelling, wijl het instandhouden van concurreercnde partijen in het huidige sta dium een bron van moeilijkheden en stoor nissen zou zijn geweest. Niettemin erkent zelfs de Berlijnschc pers, dat met het afster ven der Beiersche Volkspartij een typisch stuk Duitsche geschiedenis tot het verleden behoort. Met de Duitsche Volkspartij staat het an ders. Zij was nauwelijks meer een schim Nan wat zij eens geweest is. Opvolgster van dc eertijds machtige Nationaal-Libcrale partij, die in het oude Rijk uitverkoren scheen de eigenlijke rcgecringspartij tp worden, kreeg zij onder de Weïtnarsche grondwet een tweede kans. Stresemann poogde haar tot de ministrabele burgcrlijk- republikeinsche partij te maken. Maar zijn .vroege dood en de toespitsing der politieke en economische verhoudingen hebben deze hoop vernietigd. Onder Dingcldy is het nimmer recht mogen gelukken tusschcn verschillende mogelijkheden den juisten weg te vinden. Bovendien heeft de organisatie als zoodanig wel nooit veel kracht bezeten. Bij dc laatste verkiezingen wist de partij die indertijd over 62 zetels beschikte, slechts twee mandaten te bemachtigen, cn een an de twee gekozenen ging zeer spoedig o\e- tot de nationaal-socialisten. Zoo was dr. Din.geldy tenslotte nog de ccnigc overgeble ven ertegenwoordigcrmet recht de laatste der Mohikanen. En thans is ook het Centrum gecapitu leerd. Hoewel deze groep zeker niet ont staan is als een strikte politieke pr.rti.i. maar Ncel meer geboren werd om kerkelijke be langen te verdedigen, is zij door den gang van zaken hoe langer hoe meer tot een zui ver politieke partij gegroeid, waarvan het katholicisme in Duitschland ongetwijfeld profijt getrokken heeft; al kan men niet ont kennen dat door den politieken strijd ook schade aan de katholieke kerk in Duitsch land is toegebracht. Als middenpartij heeft het Centrum vooral onder dc vigueur \an de grondwet van Weimar een invloedrijke rol gespeeld, dank zij ook het feit, dat be langrijke politieke figuren als Brüning uit haar midden zijn voortgekomen. Met den val van het Centrum is thans fict 'democratische en republikeinsche Duitsch land van Weimar praktisch vernietigd. Gemakkelijk is ongetwijfeld de opheffing van de bestaande politieke partijen In Duitschland niet geweest. Maar de vraag is, of wat thans volgt, niet nog oneindig moei lijker zal zijn. Met het uitschakelen der partijen zijn nog niet die denkbeelden cn levensbeschouwingen uitgeschakeld die tot hun bestaan aanleiding hebben gegeven. De N.S.D.A.P. moet uiteraard gastvrijheid bie den aan elementen van verschillende her komst en gerichtheid. Zal zij sterk genoeg zijn. om van al die gerichthcdcn de resul tante tc vinden, of althans de verschillen de stroomingen in één bedding vast te hou der" Voortzetting van de onder handelingen gevraagd Londen, 5 Juli. (V. D.) De sub-com missie der wereldconferentie, welke de sub sidies aan scheepvaartondernemingen be handelt, heeft vandaag langdurige bespre kingen gevoerd. Dr. Burgin (Engeland) achtte het noodzakelijk, dat de betreffende landen zoo spoedig mogelijk zouden over gaan tot een vermindering en ten slotte een volkomen stopzetting van staatshulp aan concurreerende maatschappijen. De Neder- landsche gedelegeerde steunde het Britsche standpunt cn vestigde de aandacht op het feit, dat dit overeenkwam met de reeds door Noorwegen en Nederland kenbaar ge maakte opvattingen. Italië en de Vereenig- de Staten maakten voorbehoud. De bijeen komst werd verdaagd. Huil heeft met. Pittmarm en Moley een bespreking gehad met den Britschen pre mier Macdonald. Dit gesprek, dat om kwart over zes aanving, duurde voort tot zeven uur. Volgens.de Star komen de vertegenwoor digers van alle Britsche staten Woensdag avond bijeen, om een door generaal Smuts ingediend, uit 4 punten bestaand, voorstel tot redding der conferentie te bespreken. Dit zou een compromis zijn tusschen de Fransche cn Amerikaanscbe standpunten. De Amerikaansche verklaring. Londen, 5 Juli. (V. D.) De lang ver wachte verklaring der Amerikaansche de legatie is hedenavond gepubliceerd. Deze verklaring komt in hoofdzaak neer op een wensch tot voortzetting der onderhandelin gen der economische wereldconferentie. Dc verklaring luidt ongeveer als volgt: Dc Amerikaansche president heeft duide lijk gemaakt, dat een tijdelijke stabilisatie op het oogenblik doelloos is. Roosevelt de economische wereldconferentie op haar fundamenteel werk te voleindigen. Inder daad hecht Roosevelt het grootste belang aan het succes en de samenwerking der conferentie, waarbij hij de volgende bijzon derheden uiteenzet: „De nieuwe waardcering van den dollar in verhouding tot de Amerikaansche goe deren is een doelstelling, waarvan de re geering en het volk van Amerika niet kun nen worden afgeleid. De waarde van den dollar met betrekking tot de buitenlandsche valuta's kan voor ons niet van onmiddellijk belang zijn. De koerswaarde van den dol lar zal er in laatste instantie van afhan gen, in hoeverre de andere volkeren succes hebben bij het doen stijgen der prijzen voor hunne eigen goederen in verhouding tot hunne valuta's en kan niet worden vast gelegd, voor in dezen zekerheid bestaat. Overigens is Roosevelt het, aldus de ver klaring verder, eens met de in het Engel- sche Lagerhuis afgelegde verklaring. Hij staat op het standpunt, dat een terugkeer tot den gouden standaard het uiteindelijke doel van Amerika zou kunnen zijn. wan neer hiervoor de noodige voorwaarden vei lig gesteld zijn. Amerika moet zich echter volkomen vrijheid voorbehouden met be trekking tot de keuze van het tijdstip cn de pariteit. De urgentste taak is de prijzen weer op een niveau te brengen, waarop de industrie cn voor alles dc landbouw met winst kan werken. De tweede taak is de eenmaal bereikte prijsaanpassing in stand te houden. Een verder probleem, dat door de conferentie zou kunnen worden besproken, is welken rol goqd en zilver moeten spelen, wanneer de aanpassing veilig gesteld is. Ten slotte wordt verklaard: Wij kunnen nauwelijks aannemen, dat ons, volgens on zen plicht ingenomen standpunt in de minder belangrijke kwestie der tijdelijke stabilisatie bet verder voeren van de onder handelingen op eenigerlei wijze zou kunnen beinvloeden. Do indruk in conferentiekringen, In conferentiekringen is men van opvat tig, dat een verdaging thans onvermijdelijk is. Het besluit hierover zal worden geno men in de plenaire zitting van Vrijdag a.s Eenige commissies zullen echter hare werkzaamheden voortzetten. DE BEIERSCHE VOLKSPARTIJ. Alle arrestanten in vrijheid. München, 5 Juli. (V. D.) De staats minister van binnenlandsche zaken, Adolf Wagner, heeft, nadat de Beiersche Volks partij met al haar officieele onderafdeelin- gen is ontbondpn, ter ten uitvoerlegging der noodzakelijke ontbindingsmaatregelen en ter kalmeering van het politieke leven een beschikking uitgevaardigd. Alle zich in arrest bevindende functionarissen der voor malige Beiersche Volkspartij moeten in vrijheid worden gesteld. Al dengenen, die tot nu toe in het politieke leven op den voorgrond treden, wordt aangeraden zich zoo veel mogelijk achteraf te houden, ter wijl nog beter wordt geacht, dat zij van het politieke tooneel verdwijnen. Het vroegere lidmaatschap dezer partij mag noch voor ambtenaren cn beambten van den staat noch voor anderen reden zijn tot achter uitzetting, vervolging of uitsluiting aan de medewerking bij den opboüw van den staat - De katholieke partij verstaat niet eens de kunst om schoon te sterven Berlijn, 4 Juli (VD). Kube heeft heden avond een redevoering uitgesproken, waar in hij o.m. zeidc: De vernietiging van het Centrum is bij zonder belangrijk. Het Centrum heeft zich van oudsher vijandig betoont tegenover de eenheid van het rijk en verdient met wortel en tak te worden uitgeroeid. Het nationaal socialisme staat geen partij toe de rijkseen heid in twijfel te trekken. Onk .de droomen van Dollfuss van een herstel van de Cen trumheerschappij in Duitschland zullen stranden op de harde feiten en het inzicht der Duitsche natie. Onder de tcgenwoordi ge omstandigheden doet hel belachelijk aan, dat voor niet al te langen tijd bekende Centrumleiders nog het voornemen hadden gehad de nationaal-socialisten op te voeden tot staalspolitiek denken. De binnenkort plaatsvindcndcn corrupticproccsscn zullen een blik geven op de ojovoedkundc van het Centrum. Men mag echter niet het aandeel vergeten, dat de in de rijen van Hitier strijdende Duitsche katholieken hebben ge had in de onderwerping van het Centrum. Ilct zou niet gemakkelijk geweest zijn het Centrum te overwinnen, wanneer niet meer dan de helft van de katholieken in Duitsch land de zijde van Hitier hadden gekozen. Overigens verstaat, het Centrum niet eens de kunst om schoon to sterven. Berlijn, 5 Juli. (V.D.) De Duitsche Cen trumpartij publiceert hedenavond laat een communiqué, volgens hetwelk het Cen trum op grond van den volkomen verander den politieken toestand in overeenstemming met den rijkskanselier besloten heeft de partij onmiddellijk te ontbinden. Hij hoopt de tegenstellingen op ontwapeningsgebied te overbruggen Genève, 4 Juli. (VD). De Voorzitter der Ontwapeningsconferentie, Arthur Hender son, vertrekt hedenavond uit Genève orn zijn reis naar verschillende Europeesche hoofdsteden te ondernemen, waar hij door direct contact met de verschillende regee ringen de tegenstellingen der Ontwape ningsconferentie hoopt te kunnen over bruggen. De hoofdcommissie had Henderson naar aanleiding van de jongste onvruchtbare onderhandelingen opgedragen te probeeren de verschillende belanghebbende mogend heden tot overeenstemming te brengen cn dc behandeling in tweede en laatste lezing van de Engclschc ontwapeningsvoorstellen, waarmee op 16 October a.s. zal worden be gonnen, voor te bereiden. Zoon van een Baskischen immigrant uit Frankrijk De oud-president van Argentinië, dr. Hipolito lrigoyen, wiens overlijden wij hebben gemeld, was geboren in 1850 als zoon van ean Baskischen immigrant uit Frankrijk. Door zijn buitengewone gaven op het gebied der partij-organisatie werkte hij zich op van een zeer bescheiden positie tot een der leiders van de „radicale" par tij, den burgerhond. Bij de verkiezingen van 1916 kwam deze bond voor de eerste maal in het bezit van de macht en werden de oudi Argentijnsche regenten-vertegen woordigers op het tweede plan gedrongen. In 1916 tot president der republiek geko zen, zocht hij zijn steun bij den midden stand van de kleine burgerij. Dat Argen tinië gedurende den wereldoorlog buiten het conflict bleef, was te danken aan lri goyen, die daarbij echter niet geleid werd door vriendschap voor Duitschland, doch enkel door overwegingen van welbegrepen Argentijnsch landsbelang. Ook met den Volkenbond wilde lrigoyen weinig te ma ken hebben. In December 1920 werd de Ar gentijnsche delegatie bij den bond uit Ge nève teruggeroepen. Bij afloop van zijn ambtstermijn (1922), trachtte lrigoyen niet in het presidentschap te worden «gecontinueerd, ofschoon zijn partij opnieuw bij de verkiezingen had ge zegevierd. Zijn opvolger w as zijn partijge noot De Alvare. Gedurende het president- schar van lrigoyen bleef dezo zijn soberen levensgewoonten getrouw Hij bleef in zijn bescheiden huis wonen en betrok het rc- geeringspaleis niet.-Slechts bij uitzondering kreeg het groote publiek hem te zien. Toen ook de termijn van De Alvare ver streken wa6. werd lrigoyen opnieuw tot president gekoz»n en wel door een over weldigende meerderheid. Maar binnen en kele jaren was de ongemeene populariteit van lrigoyen totaal verdwenen. Hij bcgori met 10.000 ambtenaren '»n beambten te ont slaan. om hun plaatsen aan zijn politieke vrienden te geven. Do aldus uit hun be roep gestooten lieden kregen noch pen sioen, noch wachtgeld. Dit wekte groote verbittering. Bovendien bïmoeido lrigoyen zich met alles, zoodat de regeeringsmachi- nerie vrijwel tot stilstand kwam Toen zich verzet bogon te openbaren in de provincie, begon lrigoyen een militaire actie. De eco nomische toestand werd hoe langer hoe slechter cn in Augustus 1930 kwam het ook in de hoofdstad tot onlusten, welkï er toe leidden, dat de staat van b^leg werd afge kondigd. Trouwens reeds in December 1920 was op lrigoyen een moordaanslag gepleegd, waarbij hij zelf ongedeerd bleef, doch twee var» zijn begeleiders het leven lieten. 5 Sep tember 1930 eischte het Argentijnsche ka binet in een ultimatum aan lrigoyen dat deze zou aftreden. De president poogde te vluchten, doch werd in de buurt van Plata gevangen genomen cn naar een ziekenhuis gebraoht, daar hij tengevolge van een be roerte verpleging noodig had. Den Sen Sept. trad hij als president af. De militaire staatsgreep, welke geleid werd door Uriburu, leidde er toe, dat Url- buru als voorloopig president optrad. Hij schreef verkiezingen uit voor het presi dentschap en het congres lrigoyen was in middels in 6taat van beschuldiging ge steld wegens misbruik van ambtsmacht en het verduisteren van gelden, lrigoyen werd veroordeeld en in de marinegevangenis op het eiland Martin Garcia geplaatst. Toen Uriburu hem gratie wilde schenken, wei gerde lrigoyen aanvankelijk die te aan vaarden. Zoo is de levensavond van dezen man, die het goede gewild heeft, maar wiens bcenen niet sterk «genoeg bleken om de macht, hem door de volksgunst geschon ken, te dragen, roemloos 'en vergeten uit het leven verdwenen. BUITENLAND. De levensloop van wijlen den ex-presi dent van Argentinië. (Eerste Blad, pag. 1.) Balbo's eskader op IJsland. (Eerste Blad, pag. 2). Oo6tenrijk6che nazi's protesten-en. (Eerste Blad Pag. 2.) Amerika verklaart zich nader. (Eerste Blad, pag. 1). BINNENLAND. Het 30e Nationaal Middenstandscongres te Vlissingen. (Tweede Blad, pag. 1.)' Een complot van valsche munters. (Tweede Blad, pag. 2.)' OVERDREVEN CIJFERS? B e r 1 ij n, 4 Juli (HN). De volksbond voor het Duitschdom in het buitenland heeft bijzonderheden bekend gemaakt over de positie van de Duitsche bevolking in de Sovjet Unie. De nood der Duiischcrs in Rusland is thans zoo groot, dat zij niet er ger kan worden. Sedert 1929 is de positie der Duitsche kolonisten voortdurend erger geworden. Het aantal Duitsche koelaten, die naar Siberië verbannen zijn. bedraagt ongeveer 70.000. Zij gaan daar in concen tratiekampen geleidelijk ten gronde. In ve le Duitsche dorpen in Rusland is reeds een vierde van de bevolking van honger gestor ven. Men raamt dat in de laatste maanden alleen ongeveer 100.000 Duitsche kolonisten verhongerd zijn. Ook voor het a.s. jaar dreigt een totale hongersnood. Volgens som mige ramingen neemt men aan, dat niet minder dan 20.000.000 menschen in den a.s. winter zullen verhongeren. Daarbij komt nog dat in Siberië in verschillende streken de pest is uitgebroken, terwijl ook de typhus in heel Rusland woedt. KAPITALISTISCHE ALLURE VAN LITWINOF. Londen, 4 Juli. (V.D.). De Sovjet Rus sische Volkscommissaris van buitenland sche zaken, Litwinof, zal waarschijnlijk Woensdag van Londen vertrekken. Hij ls voornemens 'ierst naar Karlsbad te gaan, naar verklaard wordt voor een vermagc ringskuur. (De meesten zijner landgcnoo- ten zoo vertelt men er bij behoeven voor zoo'n kuur niet naar Karlsbad toe. Die kunnen rustig thuis blijven). TEGEN BOYCOT-MAATREGELEN Oslo, 4 Juli (H.N.) De beide huizen van hot parlement hebben dc wet aangenomen, waarbij maatregelen worden gelast tot bc strijding van afkondigingen \an een boycot cn de beperking van de bedrijvigheid van handel cn industrie bij cventueele conflic ten. Enkele vakbonden, die zich tegen deze wet verzetten, hebben bij de regeering tegen deze wet geprotesteerd en ook plaatselijke stakingen afgekondigd. Het congres der vakvereenigingen heeft echter alle slakin gen uit dezen hoofde afgekeurd. Medegedeeld door het K.N.M 1. te de Bilt: Hoogste barometerst. 770.5 te Karlstad en Vordóyan. Laagste barometerst. 756.2 te Ingö. Verwachting: Zwakke tot matige wind uit Oostelijke richtingen, licht tot half be wolkt, droog weer. behoudens kans op on weer, iets warmer. Het gebied van hoogen luchtdruk ver plaatste zich naar midden-Scandinavië en breidde zich zoowel naar het Noord-Oosten als naar het Noord-Westen uit. Behalve in liet hoogc Noorden ligt een uitgebreide vlakke depressie op den Oceaan, met een uitlooper over de Golf van Biscavc en ver der in Oost-Europa in Scandinavië en Fin land. In Duitschland. ons land, Zwitserland, Frankrijk, en op de Britsche Eilanden heerscht mooi zomerweer, onbewolkte ge bieden wisselen af met plaatsen, waar een zwaar w'olkendek de zonneschijn tempert cn het weer koel houdt. Regen viel alleen in liet hooge Noorden. De luchtdruk en de temperatuur verdeeling zijn gunstig voor het tot stand komen van een periode van warm zomerweer met eerst later kans op afkoeling en onweer. RIJDT VEILIG! Steeds goed rijden en 'goed loopen Is uitstekend. Bovendien Is het zaak dat weggebruikers Ook bedenken goed te „zien". LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190 OPROEP VAN DE GROOT-DUITSCHE VOLKSPARTIJ. Tusschenpersoon voor een ovor- censteraming tusschcn de „bei- do Duitsche staten". Ween en. i Juli VD;. De Groot-Duitsche Volkspartij richt tot haar partijleden een oproep, waarin o.a. staat. De Gróót-Duitsche Volkspartij is thans de eenige nationale partij in Oostenrijk, aan wie politic]: ;«clio niet verboden is. Als zoodani.- Ie partij een reeks eischcn, o.a grondwettige rech ten, spoed'' normale verhou dingen I'/.- 'reide Duitsche sta ten", in h" van het économische leven; de !ie Volkspartij biedt zichzelve aan i sschonpasoon voor het bereiken van een overeenstemming. Slechts de terugkeer lot «mmi Duitschen buiten- landsch politickon koers kan tie politieke en economise he catastrophe van Oosten rijk afwenden. HET VREEMDELINGENVERKEER GAAT ACHTERUIT. Salzburg, 4 Juli (HN). Volgens een statistiek over het vreemdelingenverkeer zijn in Juli in de hotels, pensions enz. te Salzburg 13 731 vreemdelingen opgenomen tegen 20.730 in Juni 1932. Dit beteekent dus een achteruitgang van 30

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1933 | | pagina 1