SANATORIUM „BERG EN BOSCH" GEOPEND
G. VAN DUIN
Ik///
Mg
GROOTE BRAND BIJ
KENITRA
VERLOOFD? GETROUWD?
Dr. W. BR0NKH0RST
GEDECOREERD
Utrechtschestraat 23
Tel. 898
NATUURLIJK
-
WILEY POST IN BERUJN.
lerlfliL ho!i,i^.0flJE!? den Amcr&aa?s«hen vliegenier vóèr hot vertrek nit
Berlijn. Onder. Het innemen van brandstof in een hangar op het vliegveld
Tempelhof. Rechts- Post direct na zijn aankomst te Berlijn.
Het Belgische parlement op
nieuw bijeengekomen. Een
nederlaag der regeering niei
waarschijnlijk.
Do Brociueville en zijn medeministers
hebben ruim twee maanden lang onge
stoord het bewind kunnen voeren, daar de
Kamer, na vooraf de regeering flnancieele
en economische volmachten te hebben ver
strekt, den 12den Mei van dit jaar op recèe
is gegaan en pa6 op 18 Juli weer bijeen is
gekomen. Met spanning heeft men de her
vatting der parlementaire discussies tege
moet gezien, daar men op een bewogen zit
ting rekende en men het zelfs ln beginsel
niet uitgesloten achtte, dat een botsing tus-
flehen regeering en volksvertegenwoordi
ging zou leiden tot een kabinetscrisis.
DE BROQEVILLE,
Belgisch minister-president.
Wat niet is, kan nog komen, doch reeds
nu kan worden vastgesteld, dat althans
den eersten dag van de kamerzitting elk
bewogen of opwindend element ontbrak.
Allen, die de zitting bijwoonden, waren het
er vrijwel over eens, dat de bijeenkomst ta
melijk saai was. De kritiek van Vander-
velde, den sociaal-democratischen leider,
die de regeering van woordbreuk beschul
digde, daar zij volgens hem had toegezegd
de loonen en salarissen niet te korten, ter
wijl hij aan den anderen kant zich verzette
tegen elke inflatiepolitiek, maakte niet
hijster veel indruk en hetzelfde kan wor
den getuigd van de beschouwingen, die van
Vlaamsch-nationale en communistische zij
de ten beste werden gegeven. Het belang
rijkste moment van den dag was wellicht
de indiening van een socialistisch petition
nement, dat 1.426.000 handtcekeningen
droeg en dat bedoeld was als een aanspo
ring aan het adres der regeering om van
hot tooneel te verdwijnen.
Er schijnt echter weinig kans op te be
staan, dat do regcering aan dit verzoek zal
voldoen, 6inds haar positie van Maandag af
aanmerkelijk is verstrekt als gevolg van de
beslissingen, die den 17den Juli op het con
gres der christen-democraten zijn genomen.
Dezerzijds was er bij de regeering op aan
gedrongen de noodverordeningen te ver
zachten en gedeeltelijk werd met dit ver
langen ook rekening gehouden. Er waren
echter leden der christen-democratische
fractie, die van gevoelen waren, dat de aan
gebrachte veranderingen niet voldoende
konden worden geacht, daar de sociale wet
geving door de rcgeering6maatregelen in 't
gedrang raakte, de levensomstandigheden
der slechtst gesitueerden daardoor tot een
bedenkelijk peil daalden en over 't alge
meen zij, die toch al moeite hadden het
hoofd boven water te houden, de zwaarste
lasten kregen te dragen, de afgevaardigde
Bodart was vooral degene, die zijn onte
vredenheid uitte en die dan ook den wensch
uitte, dat de regeering ten val zou worden
gebracht. Zijn voorstel vond echter maar
weinig instemming en het gevolg was dan
ook, dat een motie werd aanvaard, waarin
het congres zich vereenigde met de regee-
ringspolitiek, mits het kabinet zijn best
wilde doen op sociaal terrein verdere maat
regelen te treffen, die beantwoorden aan de
beginselen ecner sociale rechtvaardigheid.
Dit besluit is voor de kamerleden Bodart
en Mathieu aanleiding geweest als kamer
lid tc bedanken, doch de regcering vat dit
niet al te tragisch op. daar zij kan blijven
rekenen op den 6teun van 't overgroote deel
der katholieke democraten, zoodat zij on
mogelijk uit het zadel kan worden gelicht:
de oppositie, bestaande uit sociaal-demo
craten, Vlaamsche nationalisten en nog een
paar malcontenten, is numeriek te zwak,
dan dat zij de regeering een nederlaag kan
toebrengen, zoodat deze ook ln de naaste
toekomst gebruik kan blijven maken van
de haar door het parlement verleende spe
ciale bevoegdheden.
Vele dooclen en gewonden
Parijs, IS Juli (V.D.) Naar uit Casablan
ca wordt gemeld, is in de omstreken van
Kenitra Maandag een brand 'ïitgebroKen.
die verscheidene boerderijen en nederzet
tingen van inboorlingen vernield heeft.
Naar de „Paris Soir" bericht, w_»rdcn 14
personen gedood en meer dan 100 gewond.
Het vuur ontstond in een Europcescho
boerderij door de steekvlammen van een
motor, die was opgesteld in de nabijheid
van een stapel stroo. Door den sterken
wind breidde het vuur zich uit over de
omliggende gebouwen en velden. In korten
tijd stond een gebied van 30 K.M. lengte in
vlammen.
Een aantal nederzettingen van inboorlin
gen werd door het vuur omringd. Alle be
schikbare afdeelingen gendarmerie werden
naar de plaats des onheils gedirigeerd. Bij
de gewonden bevinden zich een aantal
Europeanen.
Vele inboorlingen konden zich niet meer
redden en kwamen in de vlammen om.
Vólgens de eerste schatting bedraagt de
schade 25 millioen francs. De brand is nog
niet bedwongen.
Parijs, 18 Juli (V.D.) Volgens aanvul
lende berichten uit Casablanca bedraagt
het aantal dooden bij den grooten brand
in de omgeving van Kenitra in Marokko
21. Ooggetuigen gewagen van de razende
snelheid, waarmede het vuur om zich heen
greep. Het front van het vuur had in de
ochtenduren ien breedte van 60 K.M. be
reikt.
P a r ij s, 10 Juli. (V.D.) De naar het ge
bied van den brand bij Kenitra in Marokko
gezonden hulptroepen hebben de vernielde
telefoonlijnen in zooverre hersteld, dat
thans een noodverbinding aanwezig is met
do naburige steden, zoodat men ook weer
directo berichten over den omvang van den
brand kan ontvangen.
Volgens de laatste mededeelingen be
draagt het aantal dooden 31, terwijl het
aantal gewonden niet zoo groot schijnt te
zijn als men aanvankelijk heeft gevreesd.
Gisteravond kon het vuur tot staan wor
den gebracht, zocdat men het gevaar gewe
ken acht. Het blusscbingswerk was bizon
der moeilijk, temeer omdat op sommige
plaatsen de vlammen een hoogte van 50 M.
bereikten en een dichte rook het naderen
belette en het uitzicht benam, terwijl men
bovendien met gïbrek aan water had te
kampen. liet afgebrande gebied heeft een
oppervlakte van 40 K.M.*. De waarnemend
gouverneur-generaal van Marokko heeft
zich naar het gebied van den brand bege
ven en de gewonden, die in het ziekenhuis
van Petltjean zijn ondergebracht, bezocht.
LOONSVERHOOGING IN AMERIKA.
New-York, 18 Juli. (H.N.) In verschil
lende 6leutel-indu6trieen der Vereenigde
Staten is men thans overeenkomstig het
programma van president Roosevelt over
gegaan tot een verhooging van de loonen
met 5 tot 15 ïn vermindering van den
arbeidstijd tot 40 on 36 uur. President Roo
sevelt heeft gisteren voor de radio een
rede gehouden, waarin hij de leuze, dat
het algemeen belang voor het eigen be
lang moet gaan, verkondigde. Al te veel
Amerikanen, aldus verklaarde de presi
ding willen maar zooveel mogelijk 'geld
verdienen en zoo weinig mogelijk wer
ken. Dit is een schadelijk streven. Men
moet wel bedenken, dat behoorlijke win
sten op den duur slechts door het ver
richten van redelijken arbeid verkregen
kunnen worden.
Mgr. Jansen, aartsbisschop van
Utrecht, verricht de officieele
inwijding.
„Monument van arbeiders-solidariteit"
B i 11 h o v e n. Het groote sanatorium
„Berg en Bosch" te Bilthoven, waarover
men in ons Zaterdagavondblad uitvoerig
heeft kunnen lezen, is gisteren onder
enorme belangstelling officieel geopend.
Om elf uur verzamelden zich de tallooze
genoodigden in de kapel van het sanato
rium, die te midden van de gebouwencom
plexen is gelegen. Toen allen gezeten wa
ren, arriveerden de aartsbisschop van
Utrecht, mgr. J. H. G. Jansen en prof. dr.
J. R. Slotemaker de Bruine, minister van
sociale zaken en werkloozenvoorziening.
Een vierstemmig gemengd koor onder lei
ding van den heer G van Kooten zong al
lereerst twee geestelijke liederen, n.l. Sa-
cerdos et Pontifex en het Veni Creator.
Begroetingsredo.
De hoer J. Th. N ij k a m p, voorzitter van
do R.K. Vereeniging tot bestrijding der tu
berculose Herwonnen Levenskracht, sprak
daarna de begroetingsrede uit:
Op dezen zoo blijden dag is het mij een
voorrecht namens het bestuur u een har
telijk welkom toe te roepen. Als R.K. stel
len wij het zeer op prijs, dat u, monseig
neur Jansen en u, dr. Slotemaker de Brui
ne, door uw aanwezigheid deze feestelijke
opening meerderen luister hebt willen bij
zetten.
Ook alle andere - officieele personen wil
ik welkom heetcn voor hun aanwezigheid
te dezer plaatse. Wij zijn u voor uw belang
stelling zeer erkentelijk.
Op dezen dag brengen wij eerbiedig dank
aan God, dien wij zoo innig dankbaar zijn.
Wij smeeken ook voor de toekomst God's
zegen af.
Maar ook zijn wij den hoofd- en hand
arbeiders dankbaar, door wier bekwaam
heid en toewijding dit prachtige sanato
rium tot stand gekomen is.
In het bijzonder moeten wij warmen dank
brengen aan onzen zeer gewaardeerden ge
neesheer-directeur dr Bronkhorst, die zulk
een groot aandeel in deze nieuwe oprich
ting heeft.
Tenslotte onzen Hank aan de werkers
met het hart, d.w.z. zij die ons hun bijdra
gen in zoo ruime mate schonken.
Officieele opening door den
Aartsbisschop.
Mgr. J. H. G. Jansen zeide, gaarne ge
volg te willen geven aan de uitnoodiging
om het nieuwe sanatorium officieel in te
wijden.
Spreker herinnerde er aan, dat het juist
heden de gedenkdag is van den schutspa
troon der zieken, den Heiligen Camillus,
van wien mgr. Jansen een levensschets
gaf. Een mooie dag heeft het bestuur uit
gekozen voor deze opening!
Sanatorium „Berg en Bosch", wij roemen
met fierheid uw arbeiders-solidariteit, tot
uiting komend in dit „volwaardige" ge
bouwencomplex. Dank zij de medewerking
van allen durfde men het grootsch opge
zette bouwplan uit te voeren.
Natuur en bovennatuur reiken elkaar de
helpende hand cn scheppen tezamen een
lustige natuur, waar ieder zich volkomen
op zijn gemak zal voelen.
Een harmonisch, practisch geheel kwam
hier tot stand
Mogo het vroom gebed, het liefdevol een
drachtig werken en het geduldig lijden
God's zegen afsmeekon over dit kapitale
monument van christelijke samenwerking
in onze zoo egoïstische eeuw.
De aartsbisschop verklaarde daarop het
sanatorium voor geopend onder het uitspre
ken van den christelijken groet.
Prof. Slotemaker de Bruine wild*
beginnen met het einde: het heeft H.M. de
Koningin behaagd om dr. Bronkhorst te be
noemen tot officier in de orde van Oranje
Nassau.
Onder overweldigend applaus spelde de
minister daarna den gedecoreerde hot eere-
teeken op.
Dr. de Bruine vervolgde, dat tubèrcu-
lose-lijder zijn in den tegenwoordigen tijd
niet meer wil zeggen: lijder zijn zonder
perspectieven. Dank zij God's zegen ontdekt
men steeds meerdere middelen, die tot
een genezing kunnen voeren
Dit sanatorium toont, wat arbeiders-sa-
menwerking ten goede kan uitrichten. Men
heeft mij verteld, dat er arbeidersbewegin
gen zijn, die slechts strijden voor een uur
minder werk en een cent meer loon,
maar zoolang er prestaties plaats hebben
zooals deze, heb ik over de beweging der
arbeiders een beteren indruk.
In deze moeilijke tijden, die mij tot zulke
smartelijke besluiten dwingen, is het zeer
verheugend, dat deze stichting zonder over
heidssteun werkt.
De geest, die hier heerscht, is wonder
schoon; de geestelijke sfeer is van een bui
tengewoon groot belang. Den Zusters, mot
haar vrouwelijken aanleg en met haar ge
bed, moeten wij hulde brengen voor haar
prachtigen, opoffïrenden arbeid (luide toe
juichingen).
De nazorg en de arbeidstherapie geven
den herstellenden weer een kans om op
nieuw in het arbeidsproces te worden in
geschakeld Er is Weer hoop voor hen!
God zegene het bestuur, den geneesheer-
directeur, de zusters en de patiënten. Mo
gen zij, die hier verpleegd worden, hier
genezing vinden, zoodat zij God daarvoor
kunnen danken.
Do lieer A. C. de Bruyn, voorzitter van
het R.-K. Werkliedenverbond, wilde namens
de tweehonderdduizend aangesloten arbei
ders een kort woord doen hooren.
Spreker noemde dezen dag een „hoogtij
dag", waarop wezen en doel der R.-K. arbei
dersbeweging daadwerkelijk bewezen wor
den. De stichting van dit sanatorium is een
der grootste prestaties der R.-K. arbeiders!
Dankbaar herinnerde spreker aan hetgeen
de regecring in de afgeloopen decennia voor
de tuberculosebestrijding heeft gedaan. Z ij
stelde ons in staat om ons noodsanatorium
in Apeldoorn te bouwen.
Ook onzerzijds moeten wij den genees
heer-directeur, zijn vrouwelijke en manne
lijke medewerkers onze oprechte hulde
brengen. Zonder hen zou dit „monument"
niet tot stand zijn gekomen.
Moge God's zegen ook in de toekomst in
ruime mate op het heerlijk werk van Her
wonnen Levenskracht rusten 1
Tenslotte werden nog eenige korte toe
spraken gehouden.
D lieer H. P. Baron van der Borch
tot Vervvolde, burgemeester van De
Bilt, wcnschte het verbondsbestuur namens
het gemeentebestuur hartelijk geluk, waarbij
hij het initiatief van cle oprichters prees, die
door eendrachtige samenwerking en toewij
ding zulk een fraai resultaat geschapen heb
ben.
Moge uw werk groeien en zich ook verder
ontwikkelen ten zegen!
Dr. Hefting sprak namens de Centrale
vereeniging tot behartiging van de belangen
van t.b.c. patiënten; dr. te Kuyl als ver
tegenwoordiger van do Rijksverzekerings
bank en dr. B. A. Vos, geneesheer-direc
teur van het sanatorium te Hellendoorn,
namens de Vereeniging van Nederlandsche
tubcrculose-artsen. Deze laatste spreker
richtte zijn woorden in het bijzonder tot dr.
Bronkhorst, wien alle artsen groote hoog
achting toedragen voor zijn werk en zijn
persoon.
De heer K c e s i n gvoorzitter van de
Vereeniging van Raden van Arbeid in Ne
derland en voorzitter van den Raad van
Arbeid te Utrecht, drukte zijn groote be
wondering over dit nieuwe sanatorium uit.
Dc heer K. K r u i t h o f, voorzitter van het
Christelijk Nationaal Vakverbond en van
het Fopds ter bestrijding der tuberculose
Draagt Elkanders Lasten, drukte zijn blijd
schap er over uit, dat dc R.-K. arbeiders het
zóó ver hebben mogen brengen.
Do lieer te Nuyl sprak nog als voorzit
ter van het hoofdbestuur der Nedcrland
sche Vereeniging van onvolwaardige ar
beidskrachten en namens de landelijke
vereeniging voor arbeidstherapie en na
zorg.
Do heer J. v. Zutphen, de vereeniging
„Zonnestraal" vertegenwoordigend, achtte
het een voorrecht bij deze plechtigheid aan
wezig te kunnen zijn. Spreker herinnerde
er aan, dat hij bij de geboorte van Herwon
nen Levenskracht aanwezig is geweest.
Voor de tuberculosebestrijding in ons land
is hier iets groots gewrocht! In dezen tijd
van leed en crisis, is 't aan het R.K. Werk
liedenverbond voorbehouden om een lich
tend tèeken te toonen!
Dr. A. Schuckink Kool, directeur
van den Gemeentelijken Geneeskundigen
Dienst te Utrecht, stelde de enorme ver
diensten van dr. Bronkhorst in het licht
Dr. Honig uit Zevenaar bracht al3
voorzUter van de maatschappij ter bevor-
Zij mocht een cadeau
uitkiezen en haar keu
ze viel op echte bril-
lant. Wat kon zij beter
kiezen dan Brillanten,
geslopen in Asschcr's
Wereldberoemde Dia
mantslijperij te Am
sterdam!!!
Alleenverkoop
koop ik de benoodigde visch bij:
IJMUIDER VISCHHANDEL
H. GLASTRA Co., N.V.,
Utrechtschestraat 40. Tel. 92.
Een billijk en betrouwbaar adres.
Meermalen bekroond.
dcring der geneeskunst de gelukwenschen
der Nederlandsche medici over.
Dr. Bronkhorst, de geneesheer-di
recteur van het sanatorium, wilde zijn har-
telijkcn dank betuigen voor do koninklijke
onderscheiding.
Wanneer wij onze ervaring in Apeldoorn
niet gehad hadden, aldus dr. Bronkhorst,
dan waren de gebouwen hier niet tot
stand gekomen. Van de regeering hebben
wij altoos bijzonder groote medewerking
ondervonden en wij zijn daarvoor uiter
mate dankbaar. Maar n u kunnen wij het
verder zonder overheidssteun doen, thans
toonen wij, dat wij dien steun waard zijn
geweest.
Een andere basis voor dit werk is de toe
wijding van ons geheelo personeel. Het is
een groot organisme, waarvan ik slechts
een klein stukje ben. Daarom moet ik
de hulde, die U mij brengt, aan het gan-
sche personeel overdragen. Het is mijn lust
en miin leven tusschcn hen en mijn pa-
tienten te arbeiden!
In zijn slotwoord legde de heer Nljkamp
den nadruk op de verplichting der R.K.
werklieden om te zorgen, dat deze schoone
schepping voor altijd in stand 'gehouden
zal worden.
Na de plechtigheid in de kapel, die ora
half twee was afgeloopen, maakten de ge
noodigden een rondgang door de gebou
wen. waarna men zich aan een lunch ver
eenigde.
Onder de aanwezigen werden, behalve de
hierboven genoemden, nog opgemerkt:
De Tweede Kamerleden Kuiper en Her
mans, prof. dr. Weve; dr. Josephus Jitta,
directeur van den Gezondheidsraad; mr. L.
Lietaert Peerbolte; dr. van Lier, directeur
van Zonnestraal; mr. F. J. van Lanschot,
burgemeester van 's Hertogenboëch; verte
genwoordigers van instellingen van het
R.K. Werkliedenverbond; mr. de Geus, wet
houder van De Bilt; jhr. mr. H. A. M.
van Aflch van Wijck; prof. dr. A. K. M.
Noyons; mr. van Maansseveen; de doktoren
Geerlink, van Romunde, Boekelman,
Ilingst, Fabius, Veger, Mortier, Scalongne,
Hijmans, Versteegh, v. d. Poll, Mulder, van.
Spanje -en Uyterwaal; prof. dr. Hijmans
van den Berg: J. Putto, inspecteur van de
volksgezondheid; pastoor A. Schaepman; de
rectoren v. d. Berg, Bannenberg, v. Mac«
kelenbergh en Naber; algem. overste Zr.
Hortensia O.P.; Zr. Ambrosia; notaris War
ren; de heer Ad. ter Cocq namens het
Groene Kruis te Amersfoort. De afdeeling
Utrecht der Nederlandsche Maatschappij
tot bevordering der geneeskunst was ver
tegenwoordigd door den vico-voorzitter
dr. Roasro en den secretaris dr. v. Lier.
wiriiw-'tmBrmiin
Mgr. Jansen, de aartsbisschop, begeeft zich met minister Slotemaker de Bruine*
naar de kapel voor de openingsplechtigheid.
