'mssmfr MAARLer
ARNHEMSCHESTRMT
DÉ EEMLANDEU
1093 TAXI
item lam dsch
Overzicht
Bui tem land
Belangrijkste
Weerbericht
Licht
Vrijdag 21 Juli 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwai 2a
32e Jaargang Ho.
VERDRAG VAN OTTAWA
FEL AANGEVALLEN
VOOR DE KINDEREN
Zwart, bruin
of laklodap
Good passena
2.0-28
NSDERIASt&SCH PABPJH&J
AMSTERDAM.
DE LAATSTE REIS DER
LITAUSCHE VLIEGERS
ROOSEVELT DREIGT....
HENDERSON ZAL HITLER
ONTMOETEN
HET CONCORDAAT
GETEEKEND
9 uur 37 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
TEL. BETROUWBARE
L. J. LUYCX ZOON
LUXE TROMMEL
BAKKERIJ DE STANDAARD SOESTERWEG 71-73-75
AMERSFOOMSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS pt' 3 maandcn Amersfoort 2.10. p« maand 0.75. pa
wec^ (mel gratis verzekering tegen ongelukkeni 0.17'/r
Binnenland franco per oost per 3 maanden li.-. Afzonderilike nummers I 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN vao 1—4 regels I 1.05 met mbegrlp van een bewijsaumnxs
elke regel meer f0.25 Liefdadlghelds-advertenrlën voor d«
helft van den prijs, - Kleine Advertentiën „KEITJES' bi) vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.— Bewijsnummer extra f 0.05
a
I O
Hongersnood in Rusland.
Ontstollende feiten.
In de Neue Zürcher Zeitung komen wij
een belangrijk artikel tegen van prof. dr. N
Timaschew, die begint met vast te stellen,
dat hij de laatste weken ongeveer een paar
dozijn gewoonweg verschrikkelijke brieven
uit Rusland onder oogen heeft gehad, die
gedeeltelijk op legale, gedeeltelijk op on
wettige wijze hun bestemming hebben be
reikt en die alle gewagen van een ontstel
lenden hongersnood in het Zuiden van
Europeesch Rusland en in den Noord-Kau
kasus, twee graangebn den, die twintig jaar
geleden nog de voorraadschuren van Euro
pa waren. Brood is voor geen geld te krij-
I gen, gcheelc dorpen zijn uitgestorven, lijken
worden niet eens altijd begraven en even-
5 in het jaar van ellende 1921 komen er
af en toe gevallen voor van anthropophagic
ft eten van mcnschen).
Bedoelde brieven heeft prof. Timaschew te
Parijs gezien. De Russische emigranten te
Berlijn hebben een tentoonstelling van pre
cies eendere brieven op touw gezet en, op
den keper beschouwd, hebben de Engelsche
correspondenten Garret Johns en Magge-
ridgö hetzelfde meegedeeld, ofschoon bei
den naar zij zelf bekennen den sovjets
een goed hart toedragen.
Prof. Timaschew stelt dan de vraag of dc
ze catastrofe natuurlijke oorzaken heeft dan
wel door mcnschen kunstmatig in 't leven
is geroepen. De weersgesteldheid was in
1930 gunstiger dan ooit tevoren in cle twin
tigste eeuw, zoodat het oogstoverschot on
der normale omstandigheden een soort ver
zekeringsfonds tegen eventueelo misoogsten
van de volgende jaren zou hebben gevormd.
De jaren 1931 en 1932 zijn maar middelma
tig geweest, maar kunnen geenszins als
oorzaken van den hongersnood worden be
schouwd. Deze nood vindt zijn oorsprong
in het samenwerken van twee factoren,
waarvan de eerste verband houdt met het
diepste wezen van het Russische volk, ter
wijl de andere een uitvloeisel is van de on
stuimige collectiveeringspolitiek der com
munistische heerschers van Rusland. De
bevo-.King van Rusland is cle laatste jaren
6lerk toegenome., terwijl d« hoeveelheid
beschikbare voedingsmiddelen in belang
rijke mate is verminderd.
Meer dan een eeuw geleden heeft Malthus
den beroemden zin geschreven, dat de be
volking sneller toeneemt dan de middelen
tot bevrediging harer elementairste behoef
ten aan voedsel.
Dc geschiedenis der negentiende cn twin
tigste eeuw heeft deze uitspraak weerlegd;
de behoeftedekking is sneller toegenomen
dan de bevolking cn het levenspeil der cul
tuurvolkeren is in een vlugger tempo dan
ooit te voren gestegen. Rusland ls net treu
rige lot beschoren geweest Malthus van een
anderen kant te weerleggen. De Kwantiteit
der voedingsmiddelen behoeft in 't alge
meen niet altijd toe te nemen, zij kan ook
op catastrofale wijze achteruitgaan, wan
neer onverstand de mcnschen bezielt.
Er mogen thans enkele cijfers volgen. In
1897 woonden op het tegenwoordige Rus
6isehe gebied 104 milliocn mcnschen. Dit
cijfer is volkomen betrouwbaar; het berust
op. een zorgvuldig uitgevoerde vólkstelling.
In 1913 waren het reeds 139,9 millioen
menschen; het is slechts een schatting,
doch een goed gefundeerde en een fout, die
van beteekenis is, mag uitgesloten worden
geacht. De biologische „Triéb" van 't Rus
sische volk tot vermeerdering komt in dit
cijfer duidelijk tot uiting, In 1920 kon men
op hetzelfde gebied nog maar 131,5 millioen
mcnschen vinden. Dit cijfer is niet zoo be
trouwbaar als de vorenvermelde, daar de
volkstelling slechts betrekking heeft op en
kele streken en de resultaten daarvan met
die van een eveneens onvolledige telling in
191G moeten worden gecombineerd. Oorlog
en omwenteling hadden reeds etielijke rnil-
lioenen mcnschenl'evens gekost, nog voor
den hongersnood des jaren 1921 en "22, die
volgens een raming vier milliocn menschen
heeft weggerukt. Einde 1926 is cr opnieuw
een volkstelling gehouden cn wel volgens
oude beproefde methoden. Zij heeft aange
toond, dat Rusland een zielental had van
146,5 millioen menschen: opnieuw dus een
snelle vermeerdering, die ook de volgende
jaren heeft voortgeduurd en wel in een
tempo van 2,2 tot 2,5 procent per Jaar. Ein
de 1930 woonden er volgens een betrouw
bare schatting in Rusland 158 millocn, ein
de 1932 164 millioen menschen.
Uit deze vermeerdering der bevolking
mag men niet terstond een verbetering der
levensomstandigheden afleiden. De betrek
king tuesehen bevolkingstoeneming en ver
hooging van den levensstandaard toch is
slechts een empirische wet, die door de wer
king van andere factoren kan worden uitge
schakeld. I-Iet is onloochenbaar, dat tijdens
de periode der N.EP. (nieuwe economische
politiek) de levensomstandigheden in Rus
land zeer snel verbeterden, zoodat de wet
van het herstel der bevolkingsmassa's na
demografische catastrofes (oorlogen, epide
mieën, hongersnood enz.) zich volkomen kon
laten gelden, vooral gezien den bizonderen
biologische» aanleg van 't Russische volk
De wet der traagheid, waarvan men even
eens de uitwerking kan vaststellen bij 60-
ciale toestanden, heeft deze snelle toene
ming uitgebreid tot een verder tijdvak, ter
wijl inmiddels de levensomstandigheden
steeds slechter worden. Hier kwam nog bij,
dat een tijdlang door verspilling van het
grondkapitaal een rechtstreeksch gevolg
der collectivecring het verbruik van
voedingsmiddelen van dierlijke afkomst
steeg. Het herstel der „veldgemeen6.c)j^|>"
tijdens de N.E.P.-periode, die een talrijke fa
milie een voorsprong geeft op een klein ge
zin en verder dc verandering van de psy
chologie der boeren in die van 't proletari
aat, die zich in hetzelfde tempo als de col
leefciveenng voltrok, verklaren voldoende
de buitengewone vermeerdering Ier bevol
king. De communistische agrarische poli
tiek, vooral de rampzalige collecliveering
van hét platteland, die aan den eenen kant
de productie van voedingsmiddelen heeft
verminderd, aan den anderen kant het
zielental heeft doen toenemen, draagt dan
ook de voornaamste schuld aan de tegen
woordige tragedie van Rusland.
WEDERINVOERING VAN DOODSTRAF.
Buenos A i r e 6, 19 Juli. (V. D.) Met der
tien tegen negen stemmen heeft de senaat
zijn goedkeuring gehecht aan de wederin
voering van de doodstraf door electrocutie
of fusilleering. Verder werden nog 26 wij
zigingen aangenomen in het wetboek van
strafrecht, die alle ten doel hebben de
straffen, die op verschillende misdrijven
gesteld zijn, te verzwaren.
Een offensief in het
Hoogerhuis
Londen, 20 Juli (V.D.). In het Hooger-
huis heeft de onderstaatssecretaris van
landbouw, earl Delaware, een opzienbaren
de rede gehouden, die algemeen beschouwd
wordt als een aanval op het verdrag van
Ottowa.
In antwoord op de opmerkingen van ver
scheidene leden van het IToogerhuis gaf
Delaware toe, dat de tegenwoordige voor
keurbehandeling van de dominions ernsti
ge nadeelen voor de Engelsche markt met
zich mee bracht. De politie der Engelsche
boeren was slechter geworden dan voor de
totstandkoming van de overeenkomst van
Ottawa. De regeling van de markt, die
Engeland wilde gaan organiseeren, zou vol
komen doelloos zijn. wanneer de invoer uit
de dominions niet beperkt zou worden. De
Britsche dominions zouden dan ook in de
toekomst moeten toestemmen in een her
ziening van het verdrag van Ottawa cn dit
meer naar den geest dan naar de letter
moeten opvatten.
Door sommige leden van het Huis werd
de zaak nog scherper gesteld. Zoo verklaar
de lord Strackie, dat de Engelsche boeren
door de ongerechtvaardigde prijsconcurren
tie en de dumping van de Engelsche domi
nions groote schade leden. Soortgelijke pro
testen kwamen ook in het Lagerhuis tot
uiting, waar de debatten culmineerden in
een verklaring van lady Astor, dat de do
minions als economische partners moesten
worden uitgesloten.
Andere afgevaardigden verklaarden, dat
sommige dominions, zooals Australië, hun
invoerrechten op Engelsche waren verhoo-
gen.
..tv? /»- «f*,: -v V
f T.-.Érf. y-^.zr w"t>*vv
De aankomst te Kofno.
Aangrijpende plech
tigheid
K o f n o, 19 Juli. (V.D.) Het stoffelijk over
schot der Litausche oceaanvlicgers is he
denmiddag per vliegtuig te Kofno aange
komen. Een eskader van negen militaire
vliegtuigen is dit vliegtuig tegemoet ge
vlogen. Voor de landing kruiste het eska
der eenige malen boven de stad.
De aankomst van het vliegtuig met de
verongelukte vliegers werd een indrukwek
kende plechtigheid, waaraan de minister
president en de hoogste autoriteiten deel
namen, terwijl 30.000 menschen van dit
aangrijpende schouwspel getuige warén.
Den omgekomen vliegers werd het Litau
sche heldenkruis verleend. Een aangrijpend
looneel boden de echtgenoole en het zeven
jarig dochtertje van Darius, die Maandag,
na vergeefs gewacht te hebben op de aan
komst der vliegtuigen, als de laatsten met
een glimp van hoop het vliegveld hadden
verlaten. De vrouw werd door kameraden
van haar echtgenoot geleid en liep als
eerste achter den lijkstoet. Langs stroten,
die naar de beide vliegers zijn genoemd,
trok de stoet naar de kathedraal van Kof
no. Donderdag.vindt de begrafenisplechtig
heid plaats.
DE ARGENTIJNSCHE MINISTER VAN
FINANCIËN AFGETREDEN.
Buenos Aires, 19 Juli (V. D.) De pre
sident der republiek heeft een decreet on
derteekend, waarbij hij het aftreden aan
vaardt van dr. Hueyo, minister van finan
ciën, Ad interim is belast met deze porte
feuille dr. De Iriondo, minister van justitie
en openbaar onderwijs.
De president der republiek heeft heden
verklaard, dat het feit, dat'het ministerie
van financiën door een ander minister zal
worden geleid, geen veranderingen tenge
volge zal hebben in de tot dusverre gevolg
de financieele politiek.
Washington, 20 Juli (V D.) Sena
tor Thomas, de samensteller van de wet tot
depreciatie van den dollar, heeft bekend
gemaakt, dat Roosevelt de mogelijkheid
overweegt, krachtig in het beursverkeer in
te grijpen, wanneer de beurzen niet zelf
maatregelen nemen om een grenzelooze
speculatie tegen te gaan. De kans zou zelfs
bestaan, dat Roosevelt de beurzen zou slui
ten, wat hij, Thomas, persoonlijk niet ge-
wenscht zou achten.
KERKELIJKE VERKIEZINGEN IN
DUITSCHLAND
In 't Saargebied verboden
Saarbi'ückcn, 19 Juli. (V.D.) De re-
geeringscommissie heeft bekend gemaakt,
dat de nieuwe verkiezingen voor de Evan
gelische kerk in het Saargebied niet kun
nen worden gehouden, zoolang de kwestie
niet wettelijk is geregeld. Zij stelt vast, dat
de verkiezingen zijn uitgeschreven op
grond van de rijkswet inzake de constitutie
der Duitsche Evangelische kerken en dat
deze wet in het Saargebied geen geldig
heid heeft.
Berlijn, ,9 Juli. (V.D.) Dc Evangelische
hooge kerkeraad mankt beleend:
De aanslaande k cirkel ij kp verkiezingen
staan onder de bescherming van den rijks
kanselier, die verzekerd heeft, dat allen le
den der kerk de vrije keus naar kerkelijk
recht niet mag worden verhinderd. Nie
mand behoeft zich dus belemmerd te ge
voelen in zijn vrije keuze.
BUITENLAND.
Felle kritiek in 't Engelsche IToogermiis
op T verdrag van Ottawa.
(Eerste Blad, pag. 1.)
Henderson zal Hitier ontmoeten.
(Derde Blad, pag. 1.)
De „laatste reis" der omgekomen Litau
sche vliegers.
(Eerste Blad, pag. 1.)
BINNENLAND.
Hefkraan gekanteld bij de werkzaamhe
den ter verplaatsing der nieuwe Merwede-
brug.
(Tweede Blad, pag. 1).
Zitting der Tweede Kamer.
(Tweede Blad, pag. 1).
Parkecrverordeningeii en tarieven.
(Tweede Blad, pag. 3).
UIT DEN OMTREK
Verkeersongeval nabij de Bilt.
(Tweede Blad, pag. 3).
STADSNIEUWS.
Werkstukken van bakkerszonen in Ami-
cilia tentoongesteld.
(Eerste Blad, pag. 3).
Onverantwoordelijke automobilisten.
(Eerste Blad, pag. 3).
Berlijn, 19 Juli. (V.D.) De voorzitter
der ontwapeningsconferentie, Arthur Hen
derson, is heden uit Berlijn naar Praag
vertrokken voor het voortzetten zijner ont
wapeningsbesprekingen.
Naar verluidt, zal Henderson zich reeds
morgen per auto van Praag naar München
begeven, om den Duitschen rijkskanselier
te ontmoeten. De rijksminister van buiten-
landsche zaken, Von Neurath, zal morgen
van Berlijn naar München vertrekken.
Praag, 20 Juli. (V.D.) De voorzitter der
ontwapeningsconferentie, Henderson, die te
Praag langdurige besprekingen heeft ge
voerd met den algemeen >n rapporteur der
conferentie, den Tsjecho-Slowaakschen mi
nister van buitenlandsche zaken, dr. Be-
nesj, en den minister voor nationale de
fensie, Bradac, is vanochtend naar Mün
chen vertrokken, waar hij'een bespreking
zal hebben met rijkskanselier II in er.
CONVERSIE 5l/s %-GOUDOBLIGATIES.
Londen, 19 Juli. (V. D.) Hedenavond
zijn de voorwaarden bekend gemaakt van
de conversie der twintig jaars 5Vi goud
obligaties in schatkistbiljetten van 2l/z
Voor iedere obligatie van honderd dollar,
die ter conversie wordt aangeboden, zal pen
nieuw papier van 26 pond worden verstrekt
Deze lecning was in 1917 in de Vereenigde
Staten opgenomen en zou in Februari 1937
vervallen.
Rome, 2 0 Juli. (V. D.) Hedenmiddag
is in het gebouw van de Vaticaansche
Kanselarij het concordaat tusschen den
Heiligen Stoel en het Duitsche rijk onder
teekend door den kardinaal staatssecreta
ris Pacelli en den Duitschen vice-kanselier
Von Papen.
De plechtige onderteekening werd o. a.
bijgewoond door den Vaticaanschen staats
secretaris-assistent mgr Pizzardo, den
Duitschen departementsdirecteur dr. Butt-
mann, en den legatieraad Klee van de Duit
sche ambassade bij het Vaticaan.
Na de onderteekening van het Concor
daat heeft kardinaal staatssecretaris Pacel
li vice-kanselier Von Papen het Grootkruis
van de Orde van Pius overhandigd. Ministe-
rial-direktor dr. Buttmann ontving een
foto van den Paus met eigenhandig onder
schrift.
Vice-kanselier Von Papen overhandigde
als geschenk van het Duitsche rijk den kar
dinaal-staatssecretaris een Madonna uit
Meissner porselein, don onderstaatssecreta
ris aartsbisschop Pizzardo een schilderij
van den Duitschen schilder Frank en on
derstaatssecretaris Ottaviani een zilveren
schotel.
Daarna ontving de Paus den Duitschen
vice-kanselier in een audiëntie, die onge
veer 20 minuten duurde Bij deze gelegen
heid stelde Von Papen dr. Buttmann aan
den Paus voor, met wien deze zich gedu
rende vrij langen tijd onderhield.
SLACHTOFFERS VAN AANSLAGEN IN
SPANJE.
Parijs, 19 Juli. (V. D.) Een te Madrid
gepubliceerde statistiek stelt vast, dat in
de eerste zes maanden van 1933 in Spanje
102 personen door aanslagen zijn gedood en
104 gewond.
Medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt:
Hoogste Barometerstand; 766.0 te Danzig.
Laagste Barometerstand 759.6 te Reyk
javik.
Meest zwakke wind, aanvankelijk ver-
anoderlijk, later uit W. richtingen, gedeel
telijk bewolkt, aanvankelijk regen of on
weer, koeler.
De depressie bij dc Schotsche kust vulde
verder op, zoodat thans de laagste barome
terstand op IJsland wordt aangetroffen
(769.6 m.M.) De hoogste luchtdruk in het
waarnemingsgebied is 766.0 m.M. te Danzig
en Rost, zoodat de luchtdrukvarianten
over geheel W.-Europa zeer gering zijn en
vrijwel nergens windkrachten brachten bo
ven 3 schaaldeclen Beaufort voorkomen.
De geringe luchtbeweging werkt het ont
staan van plaatselijke onweders zeer in de
hand. Onweer met zware regen kwam voor
in Dy on 28 m.M., Yarmouth 16 m.M. cn
Blaavandshuk 16 m.M., Bremen 12 m.M.
Over ons land ligt thans een onweers-,
secundaire, die hedenavond of hedennacht
nog wel regen en onweder zal brengen,
daarna is W. wind met tijdelijk iets koeler
weer waarschijnlijk.
RIJDT VEILIG!
Rijdt op rijwielpaden achter eb
kander, tenzij het pad zeer breed
is
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
Wegens overgroot succes wordt de
Reorganisatie Uitverkoop
voorloopig nog met frisschen moed
voortgezet.
OM MEE OP REIS TE NEMEN!
GEVULD MET EEN HALF POND FIJNE GESORTEERDE
FANTASIE KOEKJES PRIJS f0.45
TELEFOON 95
WANNEER U EVEN BELT BEZORGEN WIJ U GAARNE
EEN TROMMEL
