DE EEMLANDEU
Belangrijkste
Licht op
TAXI
L. J. LUYCX ZOON
Maandag 28 Augustus 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32 e Jaargang No. 50
HERTZOG TEGEN ANTI-
DU1TSCHE ACTIE
SLAG BIJ TANNENBERG
HERDACHT
Rü'kspresident gehuldigd
DE LINDBERGHS IN
DENEMARKEN
NAAR STABILISATIE VAN
DEN DOLLAR?
NIEUWE BEROERING OP
CUBA
PRIVE-GEVANGENIS IN
ZUID-FRANKRIJK
8 uur 27 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
BELT U EVEN
1093 of 1830
Garage Nic. Bovée, Kamp 41
SCHIPPERSSTAKING LOOPT
TEN EINDE
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS P" 3 °'Mndeo vo«' Amtrjfoort 2.10, p« nuud I 0.75, per
week (me* gratie verzekering tegen ongelukken) f 0171/».
Binnenland franco per oo« per 3 maanden I J.-. Afzonderll|ke nnmmera I 0.0Ï.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG SIS
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—reg<l« t 1.05 met inbegrip van een bewijsnuxnmcf
elke regel meer f 0.25- Llefdadlgheids-advertentiés voor dê
helft van dea prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regel*
50 cent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f la—. Bewijsnummer extra f 0.0S
Een ultimatum van Mussolini
aan Albanië? Volgens een
Engelsch bericht zou Italië el-
ken bnitenlandschen invloed
In Albanië willen uitschakelen.
Van Belgrado uit wordt het zonderlinge
bericht, dat nog wel uit officieelo Alba
neesche bron afkomstig heet te zijn, de we
reld ingezonden, dat Mussolini, de Italiaan
sche premier, een ultimatum zou hebben
gericht tot koning Zogoe van Albanië, dat
het volgende zevental punten bevat.
1. Alle Albaneesche hopgerc ambtenaren,
tot de kabinetsministers'toe, die ni«t van
Italiaansche afkomst zijn of in Italië hun
opleiding hebben genoten, moeten door zoo
danige worden vervangen.
2. Alle militaire gebouwen, versterkingen,
vliegterreinen en alle oorlogstuig moeten
aan het Italiaansche ministerie van oorlog
worden verkocht.
3. Generaal sir Jocelyn Percy moet van
het commando over de Albaneesche politie
worden ontheven en tegelijk met hem
dienen alle andere Engelsche officieren t?
worden verwijderd, die een commando-po
sitie bij do Albaneesche politie bekleeden.
Al deze Engelsche officieren moeten door
Italianen worden vervangen, die recht
streeks door Rome zullen worden betaald.
4. Albanië moet alle thans van kracht
zijnde handelsverdragen opzeggen en alle
toekomstige besprekingen over handelsver
dragen moeten door Italiaansche deskundi
gen worden gevoerd.
5. Alle Katholieke scholen, die in dit voor
jaar door de Albaneesche regcering zijn ge
sloten, moeten weer worden geopend.
6. De Italiaansche taal moet in alle nooge-
rc scholen een verplicht vak zijn en alle
leerlingen, die staatsstipendia genieten,
moeten worden opgeleid aan Italiaansche
universiteiten.
Het Fransche gymnasium to Kortsja moet
door een Italiaansche school worden ver
vangen. Hierbij kan worden aangpteekend,
dat koning Zogoe's neef, die te Kortsja werd
opgevoed, onlangs naar een Fransche uni
versiteit is gegaan.
V erder verluidt, dat koning Zogoe de pun
ten 1, 3, 5 en 7 van de hand heeft gewezen,
op punt 2 een gedeeltelijk weigerend ant
woord heeft gegeven en de punten 4 en 6
heeft aanvaard.
Men kan niet bepaald zeggen, dat dc bo
venvermelde Italiaansche cischen blijk ge
ven van bescheidenheid, daar de verwerke
lijking ervan mee zou brengen, dat Italië
feitelijk alleenheersclier in Albanië werd.
Er is echter hij al dit opzienbarende een
troost: de Daily Mail, die het bericht
heeft gelanceerd, kenmerkt zich nu
niet altijd door bizondere betrouwbaarheid,
zoodat cr alle aanleiding is eer6t eens rus-
lig af te wachten, hoe de rechtstreeks bij
de zaak betrokken regeeringen op dit zoo
genaamde ultimatum zullen reageeren.
Op zich zelf beschouwd dit kan niet
worden geloochend liggen de cischen,
vervat in het zevental punten, wel in dc
lijn van de Adriatische politiek der Itali
anen, doch wij achten, daar enkele der
eiöchen op scherpe wijze tegen Engeland en
Frankrijk zijn gericht, het met de Kol-
ni6che Zeitung twijfelachtig, of Mussolini
het op dit oogenblik, nu hij door het pact
van-vier een nieuwen geest en een nieuwe
methode in de Europeesche politiek tracht
te introduceeren, wel raadzaam heeft
geacht de beide genoemde 6taten op zoo'n
onbesuisde wijze te ontstemmen en zelfs te
prikkelen. Voor Frankrijk komt hier boven
dien nog bij, dat zijn bondgenoot Joego
slavië punt 5 zou kunnen beschouwen als
een militaire bedreiging.
Vermoedelijk hebben wij dan ook te doen
met een canard, die een ecnigszin6 onele
gante vlucht in dezen komkommertijd heeft
ondernomen.
Kaapstad, 25 Aug. (V. D.) In een ver
klaring heeft do minister-president gene
raal Hertzog gewaarschuwd voor woorden
of daden, die tegen Duitschland zijn ge
richt en waardoor men de belangen der
Zuid-Afrikaansche unie zou kunnen scha
den. In het bizonder waarschuwde Hertzog
voor den boycot, dien men op het oog heeft
en hij voegde daaraan toe: „De Zuid-Afri
kaansche regcering verwacht, dat degenen,
die het als hun plicht beschouwen, on
schuldige slachtoffers der Duitsche revolu
tie te 6teuncn of de leden van hun eigen
ras in Duitschland te elpen, nooit de be
langen van Zuid-Afrika zullen vergeten."
BETOOGING TEGEN VRIJMETSELAARS.
Stamboel, 26 Augustus (H.N.) Te
Smyrna heeft de menigte een betooging te
gen de vrijmetselaars gehouden. De ruiten
van het gebouw der loge werden ingewor
pen. De menigte riep daarbij: „Leve het le
ger, leve het nationale Turkije!'
Schenking van grondbezit aan
von Hindenburg
Tannonberg, 27 Aug. (V.D.) Onder
zeer groote belangstelling van de bevolking
en in aanwezigheid van Rijkspresident Von
Hindenburg en zijn familie, vele Ministers
van de Rijks- en van de Jandregeeringeu en
vele andere autoriteiten is heden bij het
Tannenberg-monument de slag bij Tanncn-
berg herdacht.
Opperprcsident Koch huldigde Gencraal-
Veldmaarschalk Von Hindenburg als de
overwinnaar van Tanncnberg en verklaar
de, dat de Provinciale Landdag den wensch
had gekoesterd, den naam van het geslacht
Von Hindenburg voor dc toekomst voor al
tijd ten nauwste verbonden te weten aan
de provincie Oost-Pruisen.
Vervolgens hield do Pruisische Minister
president Goering een rede, waarin hij o.a.
verklaarde, dat Oost-Pruisen zich ten twee
den male gered vocldo door Rijkspresident
Von Hindenburg, nu hij het Pruisische volk
tot een eenheid had weten te maken. De
Provinciale Landdag van Oost-Pruisen had
daaraan uiting willen geven door den naam
Von Hindenburg te verbinden aan het land
in het belang van het geheele volk. Daar
om verzoekt hij den Rijkspresident als
schenking te willen aanvaarden dc domei
nen Langcnau en het Prcussenwald.
Nadat Goering den Rijkspresident de
schcnkings-oorkonde had overhandigd be
trad Rijkskanselier Adolf Hitler het spreek
gestoelte. Hij herinnerde aan den toestand
van voor 10 jaar, toen de Russische legers
ondanks den Duitschen tegenstand diep 't
Duitsche land waren binnengedrongen. Bij
Tanncnberg vond de redding plaats cn dat
was tevens een keerpunt in de Duitsche
geschiedenis, waarvoor het Duitsche volk
Von Hindenburg voor altijd dank verschul
digd is. De goschicdenis zal echter begrij
pen, dat een volk na het verliezen van een
oorlog, die het zelf niet gewild heeft, na
het brengen van ontzaggelijke offers, zijn
vrijheid niet wilde prijsgeven en zijn recht
om te leven cn zijn onafhankelijkheid met
alle middelen probeerde tc verdedigen. De
Duitsche Bijksregecring, aan welker hoofd
Hitlr thans, nadat hij als musketier in de
legers had meegevochten, mocht staan,
achtto het een voorrecht, uiting te geven
aan de dankbaarheid \an het geheele volk.
Als vertegenwoordigster der Duitsche regee
ring, die uiting wilde geven aan de
dankbaarhed van het valk, had zij een
wet goedgekeurd waardoor het nieuwe be
zit van de familie Von Hindenburg, dat
eigendom van het geslacht zal blijven zoo
lang er een afstammeling in de mannelijke
linie den naam Von Hindenburg draagt, is
vrijgesteld van alle openbare lasten voor
bet Rijk zoowel als het land.
De rede van den Rijkskanselier werd luide
toegejuicht. Het gejuich nam nog toe toen
de Rijkspresident zich van zijn zetel verhief
on het spreekgestoelte betrad. Een groote
krans van eikenblaren werd hem op het
-preckgcstcelte gebracht. Von Hindenburg
herdacht in de eerste plaats dc kameraden,
die hun leven voor het vaderland hadden
gegeven. „Hun in dc eerste plaats geldt onze
dank en als uiting daarvan leg ik deze krans
ne.er".
De krans werd aan den voet van het mo
nument gelegd, dc vaandels zonken, de han
den strekten zich voor het brengen van de
Hitlergroet en de muziek speelde „Ich hatt'
en' Kameraden." Er volggdc een minuut van
stilte, waarna alle klokken begonnen tc
luiden.
Na deze plechtigheid nam Von Hinden
burg weer het woord: „Als ik mij den zoo
even genoemden tijd herinner, herdenk ik in
dc volgende plaats met eerbied, trouw cn
dankbaarheid mijn Keizer, Koning, wiens
vertrouwen en wiens bevel mij eens hier
heen riepen, en vooral mijn strijdgenooten,
van de oudste generaals tot de oudste mus-
krtiers, die bereid waren tot het offer voor
het vaderland".
Von Hindenburg verklaarde verder, inder
tijd slechts zijn plicht te hebben gedaan en
na allen, die hem gehuldigd hadden, dank
tc hebben gebracht besloot hij zijn rede met
de oude soldatenroep, die eens over het slag
veld klonk: „Duitschland hoera, hoera,
hoera!"
Het hoera werd door de aanwezigen over
genomen. Met Hitier schreed de Rijkspresi
dent langs het front der S.A.-troepen naar
zijn auto, terwijl Hitier zich naar het vlieg
veld Deuthcn bij Allenstein begaf om met
dc D. 2510 naar het Saargebied te vliegen.
RAZZIA OP MARXISTEN TE KIEL.
Kiel, 26 Aug. (V.D.) Op last van de po
litieks politie te Kiel werden Vrijdag door
de waterpolitfe en de marine twintig zeil-
hooten in beslas? genomen, behoorende aan
de „Freicn Scglern Kiels", bij welke ver-
eeniging meest vroegere ledeD van de
S.P.D. zijn aangesloten.
Er bestaat ernstige reden voor de ver
denking, dat deze booten werden gebruikt
voor het smokkelen van personen en ver
boden lectuur van en naar Denemarken.
Tijdens de razzia ging de politieboot Greif
naar buiten, om de overige vijftien booten,
die vermoedelijk naar Denemarken onder
weg waren, te vinden Het gelukt 3 de po
litieboot drie verdachte zeilbooten op te
sporen en naar Kiel te sleepen.
Plannen inzake een regelmatig
NoordfAtlantisch vliegt
verkeer
Kopenhagen, 26 Aug. (V.D.) Het
echtpaar Lindbergh is hedenmorgen van
Lerwick op de Shetlandscho eilanden naar
Kopenhagen gestart.
Hedenmiddag 5 uur 15 is Lindbergh op
den Oeresund voor Kopenhagen gedaald. Hij
werd door een groote menschenmenigtc be
groet. In een open auto begaf hij zich door
de hoofdstraten der stad naar het stadhuis,
waar een ontvangst plaats vond.
De Daily Telegraph schrijft, dat Lind
bergh's onderzoekingen over het Noord-At-
lantischo vliegtrajcct do opmerkzaamheid
der Engelsche, Fransche en Duitsche lucht
lijnen hebben getrokken. Zijn onderzoek is
reeds het voorwerp van een gedachtenwissc-
Ung tusschen dc verschillende Amcrikaan-
sche en Engelsche luchtvaartmaatschap
pijen, alsmede van die van andere Europee
sche landen. Do Imperial Airways heeft het
plan haar dienst uit te breiden tot een zo
mer- cn winterbedrijf over den Oceaan,
waarbij zou worden samengewerkt met
Araerikaanschc cn andere maatschappijen.
Voor den zomer zou do Noord-Atlantische
route, voor den winter de route over de Azo-
ren en Bermudas in aanmerking komen. Bij
dc Noordelijke rèute zijn vooral Duitschland
en Denemarken geïnteresseerd.
Op deze gronden is dc vlucht van Lind
bergh van groote internationale bcteckenis.
Lindbergh acht het noodig, de Shctlandsche
eilanden tot een steunpunt tc maken cn in
zijn eerste rapporten heeft hij zich reeds
zeer optimistisch uitgelaten over het plan
tot een regelmatig Noord-Atlantisch vlieg
verkeer. Indien een dergelijke dienst zou
worden georganiseerd, zou Engeland daar
aan in ieder geval deelnomen door een zij
lijn Shetlandscho EilandenCroydon. De
luchtdicnst van Croydon naar Amerika zou
dan dubbel zoo snel zijn als het scheepvaart
verkeer. Volgens dc Dailly Telegraph heeft
Lindbergh het voornemen op zijn retour
vlucht de zuidelijke route nader te onder
zoeken.
Londen, 27 Augustus. (V.D.) Volgens
berichten uit New-York doen daar geruchten
de ronde, dat dc gouverneur van de Bank
van Engeland opnieuw onderhandelingen
heeft aangeknoopt met Amerikaansche in-
tanties over de stabilisecring der valuta's.
Norman zou het grootste deel van de komen
de week besprekingen voeren met Harrison,
den gouverneur van de Federal Reserve
Bank van New York. In dit verband, aldus
de geruchten, heeft dc aankomst van den
president der B. I. B., Leon Fraser, in Ame
rika opzien gebaard. Ilct Journal of Com
merce is van meening, dat een stabilisatie-
accoord door gelijktijdige dcvalorisatie van
dollar cn pond bereikt zou kunnen worden.
DE STORM BOVEN AMERIKA.
Vijftig geïsoleerde personen
gevonden,
Norfolk (Virginia), 26 Aug. (V.D.) Pas
Vrijdag is bekend geworden, dat 50 perso
nen geïsoleerd zijn op een klein eiland van
de kustwacht, 'gelegen tusschen den Atlan-
tischen Oceaan en een arm van de Back
baai 15 mijlen t2n zuiden van Virginia-
Beach. Vliegtuigen zijn gezonden om hen
van levensmiddelen te voorzien. Al hun
woningen, negen in getal, waren in de or
kaan van Woensdag weggeslagen en alle
verbindingen met de buitenwereld waren
verbroken.
New York, 26 Augustus (H.N.) Het
weder aan de kust van den Atlantische!)
Oceaan is thans weder normaal. Men vreest
dat het aantal slachtoffers in de door den
storm geteisterde plaatsen grooter zal zijn
dan de aanvankelijke berichten gemeld heb
ben. Tot nu toe zijn 36 slachtoffers gemold.
JODEN MOGEN WEER IN DEN
WANNSEE BADEN.
B e r 1 ijn 25 Aug. (V.D.) Officieel wordt
medegedeeld, dat het bord aan den ingang
van het badstrand aan den Wannsee, dat
den Joden het baden verbood, weer is ver
wijderd.
De arbeiders reeds ontevreden over
de regeering:Cespedes
New York, 26 Aug. (H.N.) Volgens
een bericht uit Havanna begint dc stakings
beweging onder de arbeiders, die tot den val
van de regeering Machado heeft geleid, we
der op te leven. De bakkers, havenarbeiders
en andere organisatie staken reeds. Zij
eischen vermindering van den werktijd cn
loonsverhooging. Oók protesteeren zli tegen
de dictatoriale maatregelen van de regee-
ring-Cespedes.
Cespedes heeft toegezegd, dat hij do
eischcn der stakers in welwillende overwe
ging zal nemen cn bereid is, met de arbei
der te onderhandelen. Ook propagandisten
zullen niet gestraft worden, mits zij zich van
opruiing onthouden.
Tc Santa Clara en in drie omliggende
plaatsen is het tot botsingen gekomen tus
schen aanhangers van Machado en leden
van de revolutionnaire beweging „A.B.C.".
De politie wist echter de orde te herstellen.
Volgens een Associated Prcss-bericht zou
ex-president Machado zich vanmorgen met
onbekende bestemming ingescheept licobcn
op een Canadeesch stoomschip.
P a r ij s, 25 Aug. (V. D.) Een Fransch
journalist heeft een eigenaardige ontdek
king gedaan ten aanzien van de gevangenis
ChAtcau d'Adhémar in Zuid-Frankrijk. De
onderhoudskosten van deze gevangenis be
dragen 40.000 francs per jaar, op zichzelf
een niet overdreven bedrag voor een gevan
genis, ware het niet, dat deze kosten bijna
zes maanden reeds gemaakt worden voor
één enkelen gevangene, die geheel alleen
een gevangenisstraf van een half jaar moet
uitzitten en volgens den Franschen Journa
list het Chéteau d'Adhémar zoo'n beetje
als zijn privé-gevangenis is gaan bescbou
wen. Het geval dankt zijn ontstaan aan dc
bepalingen in de Fransche wet, dat perso
nen, die meer dan drie maanden gevange
nisstraf moeten uitzitten, overgebracht moe
ten worden naar de gevangenis in de hoofd
plaats van het departement. Door bureau
cratische toepassing van deze bepalingen is
de gevangene niet, zooals logisch zou zijn,
naar een drukker bezochte gevangenis over
gebracht. Do aandacht is op deze zaak ge
vallen door een vrij hooge rekening van
tien ton kolen, die aan de gevangenis zou
den zijn geleverd, alsmede een nog myste-
rieuser levering van zestig stoelen.
TERECHTSTELLINGEN IN
DUITSCHLAND.
Darmstadt, 26 Aug. (V.D) Hedenmor
gen te half zes is in de strafgevangenis
Butzbach Ludwig Büchler uit Lindenfels in
Odenwald, die wegens moord op den Hit-
Ierjongen Peter Grösmann ter dood was
veroordeeld, met de valbijl terecht gesteld.
T o r g a u, 26 Aug. (V.D.). Hedenmorgen
te half vijf zijn op de binnenplaats van de
gevangenis in Fort Zinna bij Torgau door
onthoofding terechtgesteld de smidsgezel
Willi Berndt, de fabrieksarbeider Otto
Pietschke en de weduwe Emma Thieme,
geboren Hocnicke, allen afkomstig uit Scg
rehna in het district Wittenberg, waar zij
den 29-jarigen zoon van de weduwe Thie
me hadden vermoord. Op 9 December van
het vorige jaar werden zij door de recht
bank te Torgau ter dood veroordeeld. De
terechtstelling werd uitgevoerd door den
scherprechter Groepler uit Maagdenburg.
GRZESINSKI NAAR CHINA?
P a r ij s, 25 Aug. (V. D.) De Paris Soir,
die een foto publiceert van de congreszaal
der tweede Internationale, waarop men o.a.
den sociaal-democratischen oud-politiepresi
dent van Berlijn en oud-minister van bin
ncnlandsche zaken in Pruisen, Grzesinski,
ziet zitten, bevat een bericht, waarin be
weerd wordt, dat Grzesinski binnenkort
naar Azië zal vertrekken, omdat hij belast
zou zijn met de reorganisatie der Chineesche
politie.
PIERRE COT NAAR MOSKOU.
Parijs, 25 Aug. (V. D.) Eenige maanden
geleden heeft de sovjet-regeering haar am
bassadeur te Parijs opdracht gegeven den
Franschen minister van luchtvaart uit te
noodigen voor een bezoek aan Moskou
Pierre Cot heeft deze uitnoodiging aange
nomen. Waarschijnlijk zal het bezoek in
de eerste helft van September met vlieg
tuigen worden gebracht. Tal van vooraan
staande pereonen uit luchtvaartkringen
hun namen zullen binnenkort worden bc
kond gemaakt zullen de reis medema
ken, maar thans reeds staat vast, dat de
minister vergezeld zal worden door drie le
den van zijn civiele kabinet en dat ook of
ficieren, o m. kolonel Jauneaud, de reis
zullen medemaken
BUITENLAND.
De slag bij Tannenberg herdacht
(Eerste Blad pag. IJ,
BINNENLAND.
De Lutine-werkzaamheden een half jaar
geschorst
(Tweede Blad, pag. 1).
SPORTNIEUWS.
De Europeesche Roeikampioenschappen.
(Eerste Blad, pag. 4).
Sopla wint den Zilveren Motor.
(Eerste Blad, pag. 4).
Grasbaanwedstrijden De Pedaalridders.
(Eerste Blad, pag. 3).
Medegedeeld door het K.N.M.I. te De
Bilt
Hoogste barometerstand: 77L3
te Hannover.
Laagste barometerstand: 746.4
te Vest-Manör.
Verwachting: Zwakke tot matigen Zuid-
Oostelijken tot Zuidelijken of Zuid-Weste
lijken wind, tijdelijk toenemende bewoli
king, droog warm weer, behoudens gerin
ge onweerskans.
Zaterdagmorgen lag over onze omge
ving een hoogedrukgebied, dat sindsdien
met zijn kern een weinig Oostwaarts ge*
trokken is, terwij) cr bovendien de baro
meter verder gestegen is. Het uitgebreide
depressiesysteem in het Westen is tijdelijk
bij IJsland in diepte toegenomen, doch vul
de daarna weer flink op. Een secundaire
druk passeerde gisteren en hedennacht Ier
land cn Schotland. Zij bracht daar veel
neerslag (Stornoway 70 m.M.). Thans wor
den de grootste daling nabij de Shetlands
en de Faroéreilanden en voor de Noorsche
kust aangetroffen. In Ierland is de baro
meter flink stijgende, terwijl do wind er
geruimd is. Waarschijnlijk brengt deze stij
ging ten onzent tijdelijk eenige bewol-
kingstoename, doch de kansen op een weer*
omslag zijn vrij klein.
In Frankrijk en Duitschland is het weer
fraai met helderen of lichtbewolkten he*
rael. In Engeland is de bewolking een wei
nig zwaarder, doch de middagtemperaturen
waren er gisteren ook vrij hoog.
In Scandinavië is dc wcerstoestand slech*
ter geworden.
RIJDT VEILIG!
Wielrijders, rijdt nimmer mei
meer dan twee naast elkander.
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
MATZIJDEN ONDERJURKEN
1.95
BIJPASSENDE DIRECTOIRES
1.25
P a r ij s2 6 Aug. (V. D.) De staking der
Fransche binnenschippers kan als defini
tief geëindigd worden beschouwd. De sta
kende schippers van Chaunyl, het belang
rijkste stakingscentrum, hebben hedenmid
dag eenstemmig de voorstellen aangeno
men, die in het verloop van de onderhan
delingen tusschen het stakingscomité en
den minister van openbare werken zijn uit
gewerkt. De schippers hebben hun cischen
hun eischen over bijna de geheele linie in
gewilligd gekregen, uitgezonderd do ophef
fing van den nachtarbeid, waarin de mi
nister niet kon toestemmen.
Besloten is, dat Zondagmiddag alle slui
zen weder zullen worden geopend. De ar
beid zal Maandagmorgen worden hervat.