NOG BIJZONDEREK OOPJESIN ZOMER CONFECTIE
DE ÉËMLANDÊU
Biaatenllaitiidsclh
Overzicht
SAARGEBIED MOET DUITSCH BLIJVEN
Buitenland
Belangrijkste
Nieuws
L J, LÜYGX ZOON
Dinsdag 29 Augustus 1933 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32 e Jaargang Na. 51
HITLER VOERT HET WOORD mcn van Duilscl,e
TE RÜDESHEIM
FRANSCHE KOLONIE IN
MOEILIJKHEDEN
DUITSCHE VLUCHTELINGEN
IN FRANKRIJK
Weerbericht
GEEH STABILISATIE BE8
VALUTA?
BE STRIJD OM DEN
GRAN CHACO
8 uur 24 irtin.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
BELT U EVEN
1093 of 1830
Garage Hic. Bovée, Kamp 41
RONDVLUCHT C0VEN DUITSCHLAND
ZIJDEN KOUSEN
SLACHTOFFERS VAN DE
SLAAPZIEKTE
AMERSFÖORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS P" 3 ma,Ildtn vo°' Amersfoort 2.10. per maand 0.75, per
week (mei gratis verzekering tegen ongelukkeol f 0 171/.
Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke cummers 1 0 05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 511
PRIJS DER ADVERTENTIEN vaD *re9els f LOS met inbegrip van een bewijsaumm##
1eikeregel meer f0.25 Llefdadlghelds-advertentlën voord#
helft van den prijs. Kleine Advertentlén „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regelt
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Een verklaring van den Fran
sshen premier over de waar
borging fler nationale veilig
heid Gretig aangegrepen
dbor do Kölnischc Zeitung.
Op hQt oogenblik onderneemt Daladier, de
Fransche premier, dio tevens minister van
oorlog is, een reis door het Oosten van
Frankrijk. Doel hiervan is bezichtiging dor
versterkingen aan dé Lotharingsche grens.
Vermoedelijk draagt, nu Duitschland twee
groote betoogingen in het Oosten en Westen
op touw heeft gezet bij het Tanncnbcrg-
monument ter eere van Hindenburg, den
bevrijder van Oost-Pruisen, bij het Nieder-
waldgedenkteeken om de hereoniging van
het Saargebied met het rijk to bepleiten
Daladier's bezoek meer of minder een de
monstratief karakter.
Hoe dit ook zij, Daladier heeft ter gelegen
heid van zijn inspectiereis een verklaring
afgelegd, die algemeen en niet in do
laatste plaats in Duitschland de aan
dacht heeft getrokken. Hij legde er don na
druk op. dat Frankrijk vastbesloten is, on
danks de bestaande moeilijkheden, op loyale
wijze de methode van internationale samen
werking toe te passen en hij voegde hier
nog aan toe, dat Frankrijk echter tegelijker
tijd den plicht heeft zijn eigen veiligheid
te verzekeren; deze, zoo betoogde hij, wordt
des te beter geëerbiedigd, wanneer de we
reld weet, dat Frankrijk in staat is haar te
garandeoren.
De Ko.jiische Zeitung, die ook kennis
heeft genomen van deze verklaring, meent,
dat er alle aanleiding is de uitspraak van
den Franschcn ministerpresident te verul-
gemecnen en ze te verheffen tot een inter
nationaal beginsel.
Zooals het op liet oogenblik met de zaken
in Europa gesteld is, bestaat ondanks Voi-
kenbondshandvest, Kelloggpact, niet-aan-
va Is verdragen, overeenkomst inzake de be
paling van het begrip aanvaller en wat er
overigens nog aan internationale instru
menten ter waarborging van den vrede in
het leven mag zijn geroepen, overal ter we
reld een gevoel van bedreigd-zijn en on
veiligheid.
Het Duitsche blad maakt de opmerking,
dat do ecnige verstandige weg veiligheid
door ontwapening .altijd weer opnieuw
door Frankrijk wordt geblokkeerd: het
meent, ondanks den nieuwen vestinggordel,
even sterk bewapend to moeten blijven als
tot dusver, als waarborg, zooals Daladier
te kennen geeft, voor zijn eigen vrijheid, die
des te eerder wordt geëerbiedigd, wanneer
een eventucele aanvaller weet, dat de aan
gevallene de mogelijkheden en de middelen
bezit zijn vrijheid te verdedigen.
Wat anders dan zijn vrijheid te bescher
men en in staat te zijn ze te verdedigen
aldus roept het Kculsche blad uit is
het doel der Duitsche politiek op de ontwa
peningsconferentie? Het ontwapende Duilsch
land 6treeft naar veiligheid en zoodoende
naar waarborgen voor zijn vrijheid door
ontwapening der zwaar bewapende staten.
Wanneer deze weg niet naar het doel leidt
en nu volgt oen dreigement, aan welks
ernst men niet behoeft te twijfelen blijft
Duitschland geen andere mogelijkheid over
dan zich vastbesloten de middelen ter ver
zekering van zijn veiligheid te verschaffen.
De Kölnischc Zeitung acht zich gelukkig
van Daladier te booren, dat dit als ccn na
tionale plicht moet worden beschouwd.
Ilct is een ervaringsfeit, zoo betoogt dc
Kölnischc Zeitung, dat in bcwapeningsop
zicht leege ruimten zwaar bewapende sta
ten aantrekken: deze magnetische span
ningstoestand bestaat op het oogenblik lus-
schcn Duitschland en zijn buren en het ge
vaar, dat daaruit voortvloeit, zal niet eerder
uit den weg geruimd zijn, voordat een be-
wapeningsevcnwicht vooral tusschen de ge
bieden links en rechts van den Rijn tot
stand is gebracht.
In de overeenkomst inzake de rechtsge
lijkheid van 11 December 1932 verklaren
do andere drie mogendheden Engeland,
Frankrijk, Italië dat één der beginselen,
waardoor dc ontwapeningsconferentie zich
moet laten leiden, hierin moet bestaan, dat
Duitschland en den anderen staten, die dooi
de vredesverdragen zijn ontwapend, de
rechtsgelijkheid moet worden toegekend in
een systeem, dat allen volken veiligheid
biedt. Het blad besluit dan ook met dc op
merking, dat Frankrijks verplichting op
grond van deze overeenkomst en van arti
kel 8 van het Volkenbondshandvest ondub
belzinnig is: er is daarom te meer gerecht
vaardigde aanleiding om Daladicr'6 verkla
ring te veralgemeencn en ook op Duitsch
land toe te passen.
Het verloren gebied zal volgens
den rijkskanselier weer één
worden met het rijk
GREGOR STRASSER GEARRESTEERD.
Berlijn, 28 Aug. (II.N). Verschillende
nationaai-socialistische opposanten, o.a.
Gregor Strasser, zijn in hechtenis genomen.
R d e sh e i m, 27 Aug. (V. D.) Er was
een zeer groote toeloop voor de plechtighe
den hij het Nicderwald-monument. Voor de
rijksregeering waren verschenen de vice-
kanselier v. Papen en de rijksminister v.
Blomberg. Namens do Pruisische autoritei
ten waren aanwezig de minister van onder
wijs Rust, opperpresident v. Lüsing en vele
anderen. Ook dc leider van het Duitsche
arbeidsfront dr. Ley woonde de plechtigheid
bij.
Nadat ecnige toespraken waren gehouden,
arriveerde tegen zeven uur de rijkskanselier,
die direct het woord nam voor het uitspre
ken van de volgende redevoering:
Ik breng den groet over van een provincie,
welke in het Verre Oosten in onwankelbare
trouw jegens Duitschland staat. Van de
„Heimat'* gescheiden, staan 2 millioen Duit-
schers en zij handhaven de brug, die men
liec t afgebroken om te laten zien, wat van
ons is. Tot de rechten van den tegenwoor-
digen tijd, welke wij verdedigen, behoort
ook de (erugkcer van bet Saargebied tot bet
rijk. De slag van Tanncnberg was eon tee
ken van ongehoorde kracht van ccn nalio.
Toen het Saargebied verloren ging, was dat
een tecken der verloren eenheid. Het was
reeds in 1918 onze onwrikbare wil en ons
gebod deze eenheid te herstellen. Onze wil
beeft dezen wensch verwezenlijkt. Wij bob
ben Duitschland bevrijd van degenen, die
het bewust hebben verscheurd, omdat zij
het slechts verscheurd konden overhccr-
schen. Niet het Duitsche volk is het, dat
terugverlangt naar den ouden toestand,
maar ccn handjevol menschen, dat geleefd
heeft van deze verscheurdheid Millioonen
zijn gelukkig, dat de Duitselw vandaag
weer den Duitscher heeft teruggevonden. Er
kunnen nog velen zijn, die zich dezen toe
stand nog niet kunnen indenken cn ook
personen, die niet kunnen gelooven, dat
nationalisme en socialisme zijn vereenigd.
Allen hebben lecren inzien, dat geen stand
zonder den andere kan leven en dat er
slechts één ding bestaat: het leven der natie.
Een volk van G5 millioen menschen geeft
tc kennen, dat het niets meer te doen wil
hebben met bet verleden cn zijn leven wil
laten bepalen door Duitsche belangen en
Duitschen wil. Aan de andere zijde dei-
grens wordt gelogen, dat het volk wordt
overweldigd. Ik ben op ieder oogenblik be
reid opnieuw een beroep te doen op liet volk
en dan zullen meer dan vijf zesden achter
ons staan.
Toen het Saargebied ons werd ontnomen,
aldus Hitler, verklaarde men plechtig, dat
Frankrijk liet bezit der mijnen slechts eco
nomisch zou garandeeren, doch dat het be
stuur van het Saargebied zou worden toe
vertrouwd aan den Volkenbond. De tijd i'
thans spoedig voorbij Er zijn drie versies:
de eerste cischt, dat het Saargebied Frank
rijk ten deel valt; de tweede dat het gebied
autonoom zal worden. Beide zal geen Duit
sclier willen. Er bestaat slechts één derde
versie: terug tot Duitschland, aldus Hitler.
Wij hebben honderd malen verklaard, dat
wij geen porlog willen met de overige we
reld. Wij willen ook niets vreemdsoortigs bij
ons inlijven, doch wanneer \ordragen heilig
zijn, dan zijn zij dat niet alleen voor ons,
doch ook voor onze tegenstanders. Ilct
Sanrvolk zal zelf zijn lot bepalen cn ik weet.
dat een ieder zijn stem voor Duitschland
zal geven. Wij wallen ons op ieder punt met
Frankrijk verstaan, doch nimmer zal
Duitschland afstand doen van het Saarge
bied cn bet Saargebied nimmer van Duitsch
land.
Wanneer u thans van deze verheffende
manifestatie terug keert, zult gij met u
medencmen, dat Duitschland niet is een
land van onderdrukking, doch dat in dit
land vandaag den dag weer een vroolijk
lachen weerklinkt. Boven alles houden wij
van ons volk cn liet is ons waard voor dit
volk te leven cn de ecnige levenswaardige
toekomst voor het Saargebied bestaat hierin
dit volk weer vereend lief te hebben. Ver
dedigt u in bet Saargebied onze eer en de
waarheid, welke wij daar zelf niet kunnen
verdedigen. Duitschland wordt ons niet ge
schonken. Wij moeten het ons verwerven.
Na deze redevoering werd gedefileerd
langs liet Nicderwald-monument.
De indruk in Frankrijk.
S a a r b r c k e n, 28 Aug. (II.N.). Volgens
een opgaaf van Fransche zijde beloopt liet
aantal Saarlanders, dat zich naar het Nie
dcrwaldgedenkteëkon beeft begeven, tus
schen de 50 A GO duizend, wat ongeveer -10
Parijs, 28 Aug. (H.NDe Fransche bla
den geven uitvoerige berichten over de
Saarbetooging bij het Niederwaldgedenk-
tecken. Zij wijzen er in hun beschouwingen
op, dat te verwachten is, dat Duitschland
thans alles zal doen om propaganda te
maken, teneinde de bewoners van bel Saar
gebied te bewegen voor Duitschland te
stemmen. Echter wijzen zij ook op flen
geest van revanche, die in Duitschland
steeds meer merkbaar wordt liet wordt
dan ook geen toeval geacht, dat minister
president Daladier zich juist gisteren naar
Mctz heeft begeven, om als bet ware op de
verdedigingswerken van Frankrijk aan de
Oostgrens te wijzen.
Door opheffing van het
Amerikaansche
drankverbod
De kleine Fransche kolonie St. Pierre
aan de kust van Newfoundland, die teza
men met de Fransche kolonie Miquclon on
geveer 4000 inwoners telt, verheugde zich
tijdens het drankverbod in de Vereenigdo
Staten in een tamelijke welvaart. Zij was
n.l. de basis voor tal van smoUkelonderne-
mingen. N'u deze bron van inkomsten niet
anger vloeit, verkeert de kolonie in finan-
cieele moeilijkheden en beeft de gouver
neur een aantal nieuwe belastingen moeten
invoeren.
Onder de bevolking ontstond groote onte
vredenheid, die zich uitte in tal van relle
tjes in den loop van dc vorige week. O.a.
werden dc ruiten van de gouverneurswo
ning ingeworpen en werden arrestanten
met geweld uit de gevangenis bevrijd. Dc
gouverneur verzocht om assistentie, met bet
gevolg dat twee kruisers naar St. Pierre
zijn gezonden en marinesoldaten aan land
hebben gezet, die door de kolonie patrouil
leeren.
Parijs, 27 Aug. (V. D.) Op grond van
loor de prefectuur verstrekte gegevens ver
klaart Gringoire, dat liet aantal uit Duitsch
land te Parijs en het departement van de
Seine aangemelde vluchtelingen 5200 be
draagt, over dc verschillende beroepen als
volgt verdeeld: arbeiders en bedienden '2400,
kooplieden 1080, lieden zonder bcroeji 540,
studenten 360. advocaten 1G0, vrije beroepen
1G0, artsen 150, journalisten 110, kunste.
naars 90, ambtenaren 6, tandartsen 30, in-
dustricclen 30 en bankiers 10. Voor geheel
Frankrijk wordt bot aantal vluchtelingen
uit Duitschland op 17 a 18.000 geschat, waar
van 10.000 alleen reeds in FJzas-Lothariii-
gen.
OOGSTMAAND.
Elke tijd van het jaar heeit haar eigen be
koring, zoo ook de nazomer waarin de rij
pende vruchten ons allerwege toelachen,
nzonderheid is het nu wel den boomgaard
ut waar hei hier kleine tuinen belrelt, zijn
nel de viuchtboomen, in het bijzonder ap
pels en peren, waar we nu met belangstel
ling naar kijken. W aar dit noodig was neb-
Den we zwaar beladen takken tijdig onder
stut om het afweken der takken te voor
komen. En daar de late vruchten nog be
tangrijker zwaarder worden, kan dit onder
stullen ook nu no^ noodig zijn. Vroege peer
soorten als; Kruidenierspeer, Noord-Holland-
sche suikerpeer en Llapps Favorite werden
reeds geoogst en soorten als: Muskuspeer ot
Bon Chretien Williams, Annanas de Cour-
uay en Beurre de Merode zijn nu aan dc
ueurt. Van appels plukten we reeds Yellow
Transparant, Roode Astrakan en Roode
Tulpappel en nu kunnen we o.a. liarowilski
oogsten, in veel gevallen kent de eigenaar
echter de soorten niet en ook dan wil men
op lijd plukken. Immers weet menigeen uil
ondervinding dat le vroeg geplukte vruchten
onsmakelijk en niet duurzaam zijn. In het al
gemeen kan men zeggen, dat moet worden
geplukt wanneer gave vruchten bij betrek
kelijk windstil weer van den boom gaan val
len Men kan ook zeggen daL moet worden
geoogst, wanneer de vruchten, door zc op le
lichten, gemakkelijk van den boom loslaten
ilet vallen van wormstekige vruchten valt
hier builen beschouwing, daar deze gewoon
lijk noodrijp worden. Verder spreken we van
vruchten plukken en niet van schudden. Al-
en voorzichtig geplukte en behandelde
vruchten kunnen worden bewaard of kan
men laten narijpen. Door dit narijpen wor
den ze pas lekker. Gevallen of gekneusde
viuchlen kan men het beste voor keuken-
doeleinden direct gebruiken. De vroege
soorten zijn met geschikt voor langdurig be
waren; daarvoor leencn zich de late soorten
beter. Alvorens de vruchten op te bergen
legt men ze eerst in een dunne laag, op een
luchtige plaats, om uit te zweclen. Ook
plukken we alleen vruchten wanneer ze
droog zijn. We bewaren onze vruchten in
dunne lagen, het beste is een enkele laag,
opdat ze door onderlingen druk niet ge
kneusd worden. Een donkere, droge en niet
te warme {Maats is voor bewaring hel meest
geschikt. Ook in de bewaarplaats moeten de
vruchten regelmatig worden gecontroleerd,
waarbij de rijpste vruchten steeds het eerst
worden weggenomen voor gebruik.
BUITENLAND.
Hitler houdt een rede ten gunste van den
terugkeer van 't Saargebied bij Duitschland.
(Eerst 3 Blad pag. 1).
BINNENLAND.
Overleden Ds. J. P. Klaarhamer, Gexef.
pred. te Dokkum.
(Twe?do Blad, pag. 2).
Belangen van Ncderlandsclie bezitters van
Dutsche obligaties
(Tweede Blad, pog. 2).
Medegedeeld door het K. N. M. I. te De
Bilt.
Hoogste barometerstand 769.5 te Danzig.
Laagste barometerstand 741.8 te Ingö.
Verwachting: Zwakke tot matigen Zuid-
Oostelijkcn tot Zuid-Westelijken wind, toe
nemende bewolking, nog droog, behoudens
toenemende onweerskans, aanvankelijk nog
warm, later mogelijk iets koeler.
j
De gisteren bij de Faröer en shen.tnc po
legen baromctcrdalingen trokken met groo
te snelheid Noord-Noord-Oostwaarts langs
de Noorsche kust, veel regen brengend, ter
wijl ook gisteren overdag in het Noorden
van Grool-Britannië nog vrij veel neerslag
viel. L)e hooge drukking trok, afnemend in
haar kern, naar het Oosten, In het Zuid-
Westen zet de druk op cn ligt over Zuid-
Engcland thans een secundaire uitlooper
van het groote depressie-systeem, dat zich
van IJsland tot Lapland uitstrekt. De stij
gingen in het Zuid-Westen maken in onze
omgeving een ruiming van den wind mo
gelijk met waarschijnlijk toenemende be
wolking. De veranderingen zijn echter niet
krachtig genoeg om een omslag naar een
regen toestand te verwachten.
De kansen op onweer nemen ecliter toe,
terwijl later op den dag de temperatuur
wat kan gaan dalen. Over Duitschland,
Frankrijk en Zwitserland liccrscht nog
mooi weer.
New-York, 27 Augustus (V.D.) Presi
dent Roosevelt heeft den in de Vereenigde
Staten verloevenden gouverneur van dc
Rank of England op voorstel van Harrison,
den gouverneur der Federal Reservebank,
uitgenoodigd voor een dezer dagen te hou
den conferentie op Hydepark Hoewel on
bekend is. waarover zal worden geconfe
reerd. zullen waarschijnlijk de kwesties der
stabilisatie van de valuta hoofdpunt van
bcsprekinir uitmaken.
Uit de kringen van president Roosevelt
verluidt, dat niet verwacht kan worden,
dat een definitief resultaat der gedachten-
wisseling zal worden bereikt, omdat vol
gens de meening van Roosevelt in de Ver
eenigde Staten de tijd nog niet is gekomen
voor een stabilisatie der valuta.
G e nè v e, 2G Aug. (V. D.) Hel Volken-
bondssecrctariaal publiceert m verband met
het conflict tusschen Bolivia en Paraguay
een telegramwisseling tusschen den Brazi
liaanschen minister van buitcnlandschc
zaken en den voorzitter van den Raad
Daarin deelt de Braziliaansche minister
mede, dat Argentinië, Brazilië en Chili de
uitnoódiging van den Raad lot het doen
van bemiddelingspogingen hadden aange
nomen cn dat tusschen deze staten en Peru
volledige overeenstemming beslaat over het
verdere optreden. De onderhandelingen
over een vergelijk worden voortgezet.
B u e n o s-A i r e s, 26 Aug. (V. D.) In spijt
van alle bemiddelingspogingen van den
Volkenbond en verscheidene Zuid-Ameri-
kaansche staten duurt de strijd tusschen
Bolivia en Paraguay in den Gran Chaco
voort. De Boliviancn hebben een aanval ge
daan.
GASONTPLOFFING MAAKT
19 GEWONDEN.
New-York, 28 Aug. (V.D.) In de Stan
dard Oil-fabricken te Whiting in Indiana
zijn door een gasontploffing 19 arbeiders
gewond, van wie 9 ernstig. Aan de tegen
woordigheid van geest van een opzichter is
het le danken, dat vele andere arbeider*
tijdig in veiligheid konden worden ge
bracht.
RIJDT VEILIG!
Trams en militaire colonnes gaan
sleeds voor, ook al komen ze van
links; hetzelfde geldt voor begra
fenissen, optochten en dergelijke
stoeten.
Bremen, 26 Aug. (V. D.) Te 11.45 werd
het startverbod tc Bremen weder opgeheven,
daar het weer intusschcn was opgeklaard.
M n s t c r, 26 Aug. (V. D.) Door het
nevelachtige weer hebben zes vliegers van
de Duitsclilandvluclil een noodlanding moe
ten maken.
Berlijn, 26 Aug. (V. D.) Te 14.20 is
Seidemann weder als eerste op Tempelhof
aangekomen. Voor het traject van den
tweeden dag van 1350 K M. heeft hij 8 uur
en 20 minuten noodig gehad, met inbegrip
van de verschillende landingen.
Berlijn. 20 Augustus. (V.D.) Aan de
dricdaagschc Duitschland vlucht werd Zon
dag (den laatsten dag) nog deelgenomen
door 83 vliegers. De rijkswcerofficier Seide
rnann had ook Zondag weer zijn parcours
in den korsten tijd afgelegd. Dc kleine ma
chines moesten een traject van 800 K.M. af
leggen. de toestellen der midden-klasse van
1106 K.M. cn de klasse snelste toestellen
van 1360 K.M.
LAtlGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
Reclame Aanbieding
S3 en 68 cent p. paar.
Alle kleuren.
New-York, 27 Aug. (V. D.) Dc slaap
ziekte heeft in de staten Kansas, Oklahoma,
Iowa, Missouri cn Californic tot nu toe aan
32 personen het leven gekost. Dc autoritei
ten stellen alles in het werk om den ver
wekker der ziekte op te sporen. Injecties van
apen hebben tot nu toe nog geen resultaat
gehad. De onderzoekers nemen aan, dat
microscopische kleine bacillen de ziekte ver
wekken. Hoewel de ziekte gelijke sympto
men vertoont als de Afrikaansche slaap
ziekte, heeft zij hiermede niets te maken.
ARNHEMSCHE WEG 26
