DE EEMLANDEU
Maandag 18September 1933 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 32e Jaargang No. 68
ONTSTEMMING IN
FRANKRIJK
DE LINDBERGH'S IN
ZWEDEN
DOODSTRAF GEËISCHT
VERWARDE TOESTAND
OP CUBA
MEXICO GETEISTERD DOOR
WERVELSTORM
DE HONGERSNOOD
RUSLAND
EN
ONTPLOFFING IN EEN
MUNITIEDEPOT
7 uur 38 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
TAXI 6 cent per KM.
BELT U EVEN
GARAGE NIC. BOVÉE
L. J. ÜJYCX ZOON
FLUWEEL
"V
ABONNEMENTSPRIJS ?er 3 maanden vooi Amersfoort 2.10. per maaad 1 0.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17*/+,
Rlnn.nlllnJ n.r nf\.t m*. "21 f 1 r -
v..«... vuiCKcring tegen ongeiuKKen» t U.l/yr
Binnenland franco per po» per 3 maanden 13.-. Af:onderll|ke nummer, f O.OS.
POSTREKENING 17910 TELEFOON 1NTERG 51J
DAGBLAD
PRIJS DER AOVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummeS
- elke regel meer f0.25. Ltefdadlghelds-advertentlcn voor dé
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES' bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f Bewijsnummer extra f 0.05
Over de rede van
von Neurath
P a i' ij s, 1(5 Sept. (V.D.) De rede van Von
Neurath heeft in Frankrijk nogal ontstem
ïning verwekt. Do bladen spreken van drei
gementen en wijzen in het bijzonder op de
verklaringen over dc platonische vriend
schapsbetuigingen cn de Oostenrijksche
kwestie. Do scmi-officicele Temps verklaart
dat er nog al brutaliteit voor noodig is om
te beweren dat de overwinnende staten tot
nu toe slechts platonische vriendschapsbe
tuigingen hebben gedaan Men schijnt al
dus do Temps aan dc andere zijde van
den Rijn de verlaging der herstelbetalingen
het opnemen van Duitschland in den Vol
kenbond en de ontruiming van het Rijnland
vóór den termijn te hebben vergeten Von
Neurath gaat tc ver wanneer hij verklaart
dat de Duitsclic regeering zich niet wenscht
tc mengen in dc binnonlandsche aangele
genheden van Oostenrijk- en derhalve ook
van dc andere landen verlangt dat' zij zich
niet met de Duitsch-Oostenrijksche mce-
ningsverschillen bemoeien. Als Von Neurath
vraagt, met welk recht men de Duitsch
volksbeweging in Oostenrijk wil tegen gaan,
dan antwoordt men van Fransche zijde: Met
het recht dat de mogendheden aan dc ver
dragen ontlecnen, waarin de onafhankelijk
heid \an Oostenrijk is verzekerd, die door
Duitschland blijkbaar is geschonden.
De Intransigcant verklaart. Wanneer Von
Neurath spreekt van hel herstel der militai
re gelijkgerechtigheid als voorwaarde voor
liet succes der Ontwapeningsconferentie, dan
beteekent dit een openlijk dreigement cn be
wijst liet bovendien, dat men niet al le veel
waarde moet hechten aan de vreedzame ver
klaringen die aan dit dreigement zijn voor
afgegaan.
De Journal zegt, dat hel betoog van Von
Neurath over de ontwapening en over dc
Duitsch-Öostenrijkschc betrekkingen onvër-
ccnigbaar is met de'Fransche opvattingen.
Men moet Duitschland nu eindelijk te ver
staan geven, dat het do door Frankrijk ge-
'wenschtc controle moet aannemen omdat
ontwapening anders onmogelijk is. Wanneer
dc Duitsclic regeering echter gelooft te kun
nen bewapenen dan is het de taak van den
Volkenbond een einde te maken aan dc
thans reeds een jaar durende Duitsche af
dreiging.
Stockholm, 1G September. (II.N.) „Ik
kan goed begrijpen, dat Greta Garbo hier
heen komt, om alleen te zijn" aldus zcidc
mevrouw Lindbergh, toen haar naar haar
indrukken over het leven, in Zweden werd
gevraagd. Ook de Lindbergh's zijn in Zwe
den minder lastig gevallen door de publie
ke belangstelling dan elders in de wereld.
Kolonel Lindbergh had, toen hij besloot
een bezoek aan het land van zijn vaderen
te brengen, gevraagd om als een eenvoudig
particulier beschouwd tc worden cn aan de
zen wcnsch is gedurende do weck, dat het
echtpaar in Zweden vertoefde, in hoogc
mate gevolg gegeven. Dc Lindbergh's zijn
nooit door een,menigte van nieuwsgierigen
aangegaapt, ook hadden er geen officicelc
ontvangsten plaats, terwijl er in dc cou
ranten geen interviews verschenen cn
Lindbergh ook niet gevraagd werd, om voor
de radio te spreken. Men heeft het echt
paar geheel vrijgelaten, zoodat het geheel
naar eigen goeddunken zich kon bewegen.
Lindbergh heeft in dc provincie Skaanc
de plaats bezocht, waar zijn grootvader ge
woond heeft. Overigens heeft hij vooral dc
Zwecdsche vliegvelden bezocht, vliegtuigen
in oogenschouw genomen en met lucht
vaartdeskundigen langdurige conferenties
gehad over het eigenlijke doel van zijn
vlucht: dc mogelijkheden van dc oprichting
eener transatlantische luchtvaartlijn voor
handelsdoeleinden tc besludcercn
Lindbergh uit Stockholm
vertrokken.
Stockholm, 17 September. (V.D.) Ko
lonel ^Lindbergh is vanochtend om half
twaalf met zijn vliegtuig vertrokken in
Zuid-Westelijke richting. Zijn bestemming
is onbekend.
Hagen, 15 ScpL (V.D. Voor dc recht
bank hier is dc behandeling begonnen van
de zaak legen 27 communisten, die ervan
beschuldigd worden op 10 Januari n overval
tc hebben gepleegd op het M -huis te
Iserlohn, waarbij een S.A.-leider werd ge
dood. Tegen dc vier hoofdbeklangdeu werd
de doodstraf geëischt, benevens 15 jaar
tuchthuisstraf. Dinsdag zal liet vonnis wor
den uitgesproken.
LIEFDESMART AFGEKOCHT VOOR 75.000
DOLLAR.
Los Angeles, 15 Sept. (V.D.) Mrs. Mi
rian Read heeft Donderdag een proces ge
wonnen, dat zij Claire Windsor, een film
actrice, die haar dc liefde van haar man
Alfred Read Jr. had ontstolen, had aange
daan. Dc teleurgestelde echtgcnootc had
een schadevergoeding geëischt van 100.000
dollar, maar na een beraadslaging, welke
vier uur duurde, stond de rechtbank haar
een vergoeding toe van 75.000 dollar. Of
Alfred Read deze 75.000 dollar zélf moet
betalen, wordt niet vermeld.
Verontrustende geruchten
Omtrent den toestand op Cuba doen ver
schillende verontrustondo geruchten de
ronde, waarvoor een bevestiging echter af
gewacht dient te worden. De president der
republiek heeft bekend gemaakt, dat dc re
geering op liet oogenblik een statuut uit
werkt. dat bestemd is om als grondwet to
dienen, totdat een definitieve grondwet
door het parlement aangenomen zal zijn.
Ook wordt een plan uitgewerkt voor de vcr-
deeling van gronden onder dc landbouwers.
De regeering staat vijandig tegenover het
fascisme cn wil van geen reactie weten. Rei
zigers, die uit Santiago te Cuba zijn aan
gekomen, deelden mede, dat do menigte te
genover het gezag een dreigende houding
aanneemt. Naar Pinar del Rio zijn troepen
gezonden om de orde tc herstellen. Een af-
dceling heeft zich echter laten overhalen
om zich hij dc opstandelingen aan te slui
ten, die stellingen in het gebergte hebben
bezet. Daar dc inkomsten der regeoring
thans slechts zeer traag vloeien, verwacht
men. dat een financieelc crisis binnenkort
zal uitbreken.
Londen, lü Sept. (II.X.) Uit Havanna
wordt gemeld, dat de vroegere chef van den
goneralen staf, generaal Montcz, gearres
teerd is, toen hij het hotel National wilde
binnengaan. Hij werd echter na korten tijd
weer in vrijheid gesteld. De toestand te
Havanna wordt steeds ernstiger wegens het
gebrek aan levensmiddelen, terwijl steeds
meer nrlieidcrs tot' staking overgaan orn
d: regeering tot aftreden tc dwingen.
New York, lij September (-N.II.) Tc
W aslilngtoix 'loopen nog steeds geruchten,
volgens welke spoedig Amerikaansche troe
pen op Cuba zullen worden geland.
Dc toestand op Cuba blijft zeer verward',
niet het minst door liet groot aantal poli
tieke partijen, dat nog steeds vermeerdert.
Op het oogenblik zijn er ongeveer 40 poli
tieke groepen,- terwijl ook 3 nieuwe commu
nistische partijen zijn opgericht.
In dc bergen is het tot schermutselingen
gekomen iüsschen regeeringstrocpen en op
standelingen. Een deel der opstandelingen
heeft zich onderworpen.
Tientullen dooden
Mexi co, lü Sept. (II.N.) Het Noordoosten
van Mexico isgisteren door een wervel
storm geteisterd. Voor zoover op het oogen
blik bekend is. zijn daarbij 32 personen om
liet leven gekomen, terwijl meer dan 1000
menschen dakloos zijn geworden.
Besprekingen in hel min
derhedencongres
te Bern
Der ij, lü Sept. (V.D.) In de openingszit-
ling van het minderhedcncongrcs hebben
allo leiders der minderhedcngrocpcn aan
gedrongen op onverwijlde internationale
maatregelen ter bestrijding van den hon
gersnood in sovjet-Rusland. Dc vertegen
wooidigers dor Russische minderheden,
prof. Koctsjinsky, gaf een uiteenzetting van
de hongercatastrophe, waaraan volgerts
zijn verklaring reeds milüoericn menschen
ten offer zijn gevallen. Duizenden dorpi n
in de Oekraïne cn in den Kaukasus zijn als
uitgestorven. De diplomatieke vertegen
woordigers van verschillende mogendheden
tc Moskou geven het feit van den bon
gersnood openlijk toe. Ondanks de ellende
blijft de sovjel-rcgéering voortgaan met dc
onteigening van het graan.
Dc Ockrainscbo afgevaardigde mevrouw
prof. Roodnicka legde in naam van het
üclcrainsclie volk een verklaring af, waarin
zij de sovjctregecring uitsluitend voor r!e
ellende aansprakelijk stelt. Dc ware oor
zaak is het communistische terreursysleom
en de collcclivocringsmnatrcgclen. In den
luatsten tijd zijn tweehonderdduizend
Ockrainscbo boeren in dwangarbeid tón
gronde gegaan.
De secretaris-generaal van het congres,
'cTr. Avnde, verklaarde' dat door don nood
ui Rusland alle volkeren worden getroffen.
Kardinaal lnnilzer, de evangelische en dc
orthodoxe kerk bobben de wereld reeds op
merkzaam gemaakt op het ontzettende ge
vaar van deze catastrophe.
Naar de bevoegde commissie werd een
door den secretaris generaal voorgestelde
motie verwezen, waarin een oproep aan de
wereld wordt gericht cn het onverwijlde
op touw zetten van een internationale actie
wordt geëischt.
Dc voorzitter Wilfan richtte een ernstige
vermaning aan den Volkenbond om groo-
tcre aandacht le schenken aan dc minder
heidskwesties. Dc vergadering werd daar
na verdaagd lot Maandagmorgen.
TER DOOD VEROORDEELD.
Keulen, 1G Sept. (H.N.). De rechtbank
tc Arnsberg heeft zekeren Albert Heins' uit
Sicgen, die zijn vrouw vergiftigd had, ter
dood veroordeeld. Heins onderhield be
trekkingen met zekeren Kiihn, die even
eens wegens medeplichtigheid terecht stond
cn heeft zijn vrouw door arsenicum uit den
weg geruimd. De medebeklaagdc Kühn
werd tot eenige weken gevangenisstraf ver
oordecld.
Belgrado, 1G September. (V.D.) Do
Prawda bericht uit Mostar over een explósio
van buitengewone lievigheid die daar in liet
munitie-depot hoeft plaats gehad. Door dc
explosie werden twee soldaten, die zich in
het depot bevonden cn ccn boerin gedood,
terwijl drie boerinnen, die ep het veld werk
ten, zwaar gewond werden In de stad zijn
talrijke vensterruiten vernield. De militaire
autoriteiten gcloovcn, dat «le explosie is ver
oorzaakt door een weggeworpen sigaret.
HET GERECHTSDRAMA IN
BEETSJOEANALAND.
Londen, 15 Sept. (V.D.) Het ministerie
voor de dominions heeft thans een \olledig
verslag ontvangen van vice-admiraal Evans
die den lïoogen commissaris sir Herbert
Stanley vervangt Uit liét-rapport blijkt, dat
Tsjekcidi, hei hoofd van de Bawangwaio-
stam. buiten zijn boekje ging, toen hij den
blanke liet gecselen en dat hij trachtte zich
boven de wot ta stellen, toen hij het recht
voor zich opcischte deze bestraffing te doen
plaats hebben.
KNOEIERIJEN BIJ DE STANDARD OIL CY
New York, 17 September (II.N.) Zeven:
liën directeuren en hooggeplaatste ambte
naren van de Standard Oil Compagny of In-
dlhana zijn door de rechtbank te Chicago in
staat van beschuldiging gesteld wegens
knoeierijen waarmee ze ongeveer 3 milliocn
dollars in hun eigen zak doden verdwijnen.
VEROOREEELD WEGENS POLITIEKEN
MOORD.
Bonn, 1G Sept. II.N. De rechtbank te
Bonn heeft G socialisten wegens moord op
een S S.-man lot. tuchthuisstraffen van 8
lot 12 jaar veroordeeld. Dc socialisten had
den op 15 Februari tc Sicgburg uit een hin
derlaag op nationaal-socinlisten geschoten,
waarbij een S.S.-man gedood werd.
DE HAND AAN ZICH ZELF GESLAGEN.
B e r 1 ij n, 15 Sept. (V.D.). De oud-dircc-
Icur van de rijksradiomaatschappij, prof.
dr. Knocpfke, heeft in zijn woning le lier-
fijn zich van liet leven beroofd.
ECKENER TE NEW-YORK
New York, 15 Sept. (V.I).) Dr. Eckencr
is heden te New-York aangekomen.
De strijd om de ontwapening.
Eeschouwingcn van Arthur
Henderson.
In een artikel, dat de president der ont
wapeningsconferentie, Arthur Henderson,
n de Ncuc Zürchér Zeitung publiceert,
geeft hij* openlijk toe, dat er sinds dc ope
ning dér confèrcntie veel gebeurd is, wat
het vertrouwen in liet succes der conferen
tie heeft geschokt; dit geldt vooral dc be
treurenswaardige omstandigheid, dat de
conferentie zelf niet de hand heeft gehou
den aan haar eigen belangrijke besluiten.
De eerste week dqr conferentie scheen veel
te beloven; de vei'wachtingen waren hoog
gespannen cn verscheidene besluiten, voor
al met betrekking tot dc eigenlijke aanvals
wapenen en dc geneigdheid om dc middelen
der verdediging tegen den aanval tc ver
sterken, deden het geloof toenemen, dal
eindelijk, voor den eersten keer in dc ge
schiedenis der menschhoid, een internatio
nale overeenkomst inzake dc legers, vloten
n luchtstrijdkrachten tot stand zou komen.
Dat deze verwachtingen niet door practischc
besluiten in vervulling zijn gegaan, beslui
ten, die men als een eersten beslissendcn
stap in dc richting der ontwapening kon
beschouwen, heeft helaas al degenen,
lie overtuigd waren, dat dc vrede cn dc
veiligheid der wereld slechts door een moe
dige ontwapcningspolitiok succesrijk verze
kerd konden worden, deerlijk teleurgesteld.
Deze personen waren ervan overtuigd, dat
elk ontwapeningsprogram vóorloopig ccn
onverwijlde cn aanmerkelijke verlaging van
het tegenwoordige hewapeningspeil moest
meebrengen cn daarna verdere progressieve
verminderingen moest voorzien, totdat men
eindelijk een niveau zou hebben bereikt,
waarop dc legers der stalen nog slechts po-
iticlrocpcn zouden zijn.
Ondertusschcn komt het bureau der ont
wapeningsconferentie in de eerste dagen
van October weer bijeen. Henderson meent,
dat men dc moeilijkheden eu teleurstellin-
HENDERS9N.
gen, waarmee het bureau en dc conferentie
dan rekening zullen moeten houden, vol
strekt niet mag verkleinen, maar i. be
hoeft men desondanks niet. 1c versagen.
Wanneer men zich de vraag voorlegt, wat
het alternatief van een vrijwillige cn.alge
meen aanvaarde ontwapeningsvorplicliting
zou zijn. dan kan daarop maar één ant
woord worden gegeven: er zou opnieuw een
wilde, ongebreidelde wedloop in bewape
ning plaats vinden inet al dc gevaren van
een dergelijke politiek, die natuurlijk ook
dc financieelc moeilijkheden der meeste
staten onmiddellijk zou vergrooten. De vol
keren wenschcn de ontwapening, dc volke
ren hebben dc ontwapening noodig. Wan
neer wij aldus Henderson tc Genèvc
ons doel niet bereiken, dan beteekent dit
onvermijdelijk, dal de mcnschh'eid weer
terugkeert tot dc barbaarschheid van den
•oorlog en dat de geschillen tusschen de
staten niet woidcn bijgelegd met vreedzame
methodes, waartoe dc mogendheden in het
pact van Parijs zich hebben verplicht, maar
langs den weg van geweld, dien men terecht
heeft aangeduid als de wildste en crbarmc-
BUITENLAND.
Ontstemming in Frankrijk over vort
Neuraths rede. (Eerste Blad, pag. 1)
Dc hongersnood in Rusland.
(Eerste Blad, pag. 1.)
BINNENLAND.
Overleden dc schilder A. M. Gorter.
(Derde Blad. Pag. 1)
De verdediging van v. d. Lubbc.
(Derde Blad. Pag. 1)
UIT DEN OMTREK.
De bescherming van liet bezit van onroe
rend goed in liet buitenland.
(Derde Blad, pag. 2).
STADSNIEUWS
Districtsdag van de Kamer van Koophan
del.
(Eerste Blad, pag. 2.)
Het slachtoffer van het noodlottig onge
val op den L'trechtscheweg overleden.
(Eerste Blad pag. 2).
SPORTNIEUWS
II.V.C. behaalt oen 5—2 zege op Culem-
borg.
Tweede Blad, pag. 1).
Een zware nederlaag voor Amsvordc.
(Tweede Blad, pag. 1).
A.P.W.C. klopt Soest met G3.
(Tweede Blad, pag. 1).
Quick verliest van Woerden met 3—1
(Tweede Blad, pag. 1).
P.Y.U. op eigen terrein door de Aniersf.
Boys geslagen.
(Tweede btafl pag. I).
lijksle dwaasheid der menschen. Hender
son meent daarom, dat onder geen enkeie
omstandigheid dc móiischheid zich mag la
ten ontmoedigen of afschrikken: het blijft
bij voortduring onze plicht het doel voor
oogen tc houden cn daarop af te gaan.
Daar dc conferentie besloten heeft, dat
het Britsche conventie-ontwerp den grond
slag zal vormen der toekomstige conventie,
moet zij er onverwijld toe overgaan de
zwakke punten uit dit ontwerp tc verwij
deren. Dc overeenkomst der vijf mogend
heden, die in December werd bereikt en die
aan dc vraagstukken der gelijkheid en vei
ligheid ccn nieuwe bcteckcms gaf, mag
niet over 't hoofd worden gezien, ofschoon
het in dit stadium niet gemakkelijk zal zijn
dc voüedigc tenuitvoerlegging ervan tc bc-
iken.
Do bepalingen inzake de controle moeten op
effectieve wijze worden geformuleerd. Het
apparaat voor de toepassing van periodieke
en automatische inspecties en, indien noo
dig, ook van een dieper gaand onderzoek,
moet zoo'n vorm aannemen, dat het overal
kan worden loegejiast. Ook is er veel voor
te zeggen, dat men terstond een permanen
te ontwapeningscommissie instelt, zoodra
de tweede lezing heeft plaats gehad van het
Britsche conventie-ontwerp, zonder op dc
vcreischto ratificatie door dc ondertecke-
nende mogendheden tc wachten. Deze per
manente commissie zou dan verantwoor
delijk zijn voor 't toezicht op dc loyale uit
voering der conventie-bepalingen; zij zou
ook liet apparaat voor dc duurzame con
trole moeten voorbereiden. Eveneens zou /.ij
maatregelen tegen cventucele overtredin
gen dezer bepalingen moeten uitwerken.
Deze arbeid zou zoo vlug kunnen geschie
den, dat hij gelijktijdig met de geratificeer
de conventie effectief zou worden. Tenslotte
zou, naar Henderson meent, de algemecne
commissie der conferentie dc noodige be
sluiten moeten nemen, die in afzienbaren
lijd het sluiten eener conventie, welke na
tuurlijk slechts een eerste étappe kan bctee-
kenen. mogelijk maken. Ook wanneer men
rekening houdt inet alle ongunstige om
standigheden, komt men telkens cn telkens
opnieuw tot de gevolgtrekking, dat de we
reld de ontwapening eischt cn behoeft.
Daarom is het ten zeerste te hopen, dat de
ontwapeningsconferentie haar grootc taak
tot een goed einde brengt.
Medegedeeld door liet K N.M.I. te Dc Bilt:
Hoogste Barometerstand 771.G te I-Iaparanda
Laagste Barometerstand 710.S te Scydisfjord
Verwachting: Zwakke tot matiger Zuide
lijke tot Westelijke wind, zwaar bewolkt
tot betrokken, met ecnigen regen, later op
klarend cn iets koeler.
De lioogc .drukking strekt zich nog uit
van Noord-Scandinavië, waar de barometer
tot boven 770 m.M. is gestegen, lot hij do
Pyreneeën, maar in het Westen is bij IJs
land de depressie veel dieper geworden en
ccn diep daulgebied trok over dc Britsche
eilanden, door een tweede, verder Weste
lijk gevolgd, zoodat liet fraaie weer hier
tijdelijk onderbroken wordt, In Ierland is
zware regen gevallen cn in Engeland cn
West-Frankrijk viol matige regen, terwijl
het weer daar vandaag opklaart. Ten Noor
den van Schotland waait oen Zuidelijke
stormachtige wind cn ook aan de Noorschu
kust zal do \v ind tot storm toenemen cn
regen vallen.
Zweden houdt fraai weer met lage ocli-
lendtemperatuur en ochtendnevel. Oosl-
Duitschland had nog zwuren regen van de
aftrekkende depressie maar zal heden op
klarend weer hebben. Zuid-Frankrijk heeft
nog lioogc temperatuur cn droog weer, be
halve aan dc Middellandschc zee. waar een
mistral waait. In verhand met de gevaren
van Westelijken wind cn tijdelijk herstel
van hooge drukking i.s de eerste dagen af
wisselend regen cn opklarend weer lo
wachten.
RIJDT VEILIG!
Geeft signalen steeds op lijd!
Nimmer moogl ge dat verzaken,
Doch geen enkele claxon
Is bestemd voor herrie maken!
LAHGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
zal een groot artikel worden.
70 c.M. f 1.45 en f '1.90.
90 c.V 1 2.75 en f 3.75 per meter.
