DE KANSEN DER ONTWAPENING
FORTMANN HEHENKAMP
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
VERLAAGDE
PRIJZEN
JOH. BOTTIN GA
32e Jaargang No. 72
OPTIMISME IN BRITSCHE
KRINGEN
DERDE BLAD
ONRUST OP CUBA
DUURT VOORT
NIEUW 00STENRIJKSCH
KABINET
DE LEIDERSBIJEENKOMST
VAN DE STAHLHELM
PAUL B0NC0UR SPREEKT
MET BECK
JODEN MET DEN
NAAM HITLER
CVERSTRCOMÏNGEN IN
BRITSCH-INDIE
VAN UW VEERENBED
LANGESTRAAT 63
TEL.
Sport:A rtikelen
Belasting-Consulent
MOSSE'S RAADSELACHTIGE
DOOD
DE SAMENWERKING DER
KLEINE ENTENTE
Er zijn niettemin nog tal van
moeilijkheden te over
De gewijzigde situatie in Duitschiand
Londen, 20 Sept. (V. D.) liet Engclsche
kabinet heeft hedenmiddag een zitting ge
houden, die twee uur duurde en waar alle
ministers met uitzondering van den minis
ter van financiën, den voorzitter van de
privy council, Baldwin en den minister van
handel, Runciman, die niet in Londen aan
wezig zijn, waren verschenen. Omtrent het
rapport, dat Eden over zijn besprekingen
in Parijs uitbracht, verluidt, dat het kabi
net zeer onder den indruk was van ae
doelmatige, gematigde en verstandige hou
ding der Fransclie vertegenwoordigers. Bel
de regeeringen waren tot do conclusie ge
komen, dat in geen enkele, nog open geble
ven kwestie een grooto kloof bestond tus-
gchen hare opvattingen. Do door Frankrijk
fc de contrólekwestie ingenomen zienswijze
vormde natuurlijk een nieuw element In
'de onderhandelingen. Het was thans echter
niet het oogenblik om te beslissen over af
zonderlijke punten van het totale ontwa
peningsprogram. Mon heeft zich derhalve
de vraag gesteld welko mate van ontwape
ning thans bereikt kon worden en hoo het
element der bewapeningscontróle in over
eenstemming gebracht kon worden met het
ontwerp der ontwapeningsovereenkorast.
Engeland komt in zoo verre het Ameri-
kaan6che standpunt nabij, dat het voor
het geval, dat een proeftijd mocht worden
voorgesteld, voorafgaande, tastbare toezeg
gingen over de mate van ontwapening wil
verkrijgen, die na afloop van den termijn
ten uitvoer zal moeten worden gelegd. Met
betrekking tot den duur van den proeftijd
werd het kabinet medegedeeld, dat geen
bepaalde voorstellen waren gedaan. De ge
noemde tijden wisselden tusschen zes
maanden en vijf jaar. Het Engclsche kabi
net heeft in deze kwestie zijn standpunt
nog niet bepaald. Het hoopt, dat in Genèvc
de mogelijkheid zal bestaan de kwestie te
bespreken tusschen Engeland, Frankrijk,
Italië en Duitschiand, hoe de contrólevoor-
stellen in de ontwapeningsovereenkornst
kunnen worden verwerkt en welke de ver
dere kansen zijn voor de ontwapeningsover
eenkornst, aan welker tot stand komen de
Engclsche politiek grootc waarde hecht.
Na het einde der zitting van het kabinet
werd er in verantwoordelijke kringen de
nadruk op gelegd, dat het Engelschc ont
wapeningsvoorstel nog 6teeds het middel
punt vormde der onderhandelingen en dat
dit voorstel volkomen van kracht was. Al
les wat men6chelijk slechts mogelijk is ter
bereiking van een ontwapeningsovereen
komst zal men doen. De ontwapeningsover
eenkomst moet de onderteekening van alle
mogendheden dragen en een aanzienlijke
en werkelijke bijdrage bevatten tot de we-
reldontwapcning. De nauwe overeenstem
ming tusschen Frankrijk en Engeland over
de thans te bespreken punten doet hopen,
dat Duitschiand zal toestemmen. De poli
tieke veranderingen, die in Duitschiand
hebben plaats gehad, mogen echter niet
over het hoofd worden gezien en met het
oog hierop is het geenszins verrassend, dat
de Franscho regeering en de Fransclie
openbare meening dubbel nerveus zijn ge
worden. Dit maakt den toestand echter
moeilijker en belangrijker. Do Engelsche
regeering is van meening. dat alles in het
werk moet worden gesteld, aangezien een
nie\, tot stand komen van een overeenstem
ming ver-gaande gevolgen zou hebben. De
kwestie der contróle, die in de laatste da
gen bizonder de aandacht getrokken heeft,
In de eerstvolgende weken
zullen politieke besprekingen
plaats vinden van de groot
ste importantie. Kort na el
kaar zullen te Gcnëve de
Volkenbond en do ontwa
peningsconferentie vergade
ren. In verband hiermede
brengen wij de portretten
van de vertegenwoordigers
der mogendheden, die in den
Volkenbond on op de ontwa
peningsconferentie op den
voorgrond zullen treden;
Geheel boven links: de Duit-
sche minister van buiten-
landsche zaken Von Neurath.
Daaronder links: Norman
Davis, de bizondere gevolmach
tigde der Ver. Staten. Rechts
boven: de Tjecho-Slowaak-
sche minister van bniten-
landsche zaken Bencsj. Daar
onder de Duitsche minister
voor de propaganda dr. Goeb
bels. In het midden: de En-
gelschman Henderson, de
voorzitter d3r ontwapenings
conferentie. Benedon van
links naar rechts: de Fran-
sche minister van buitenland-
sche zaken Paul Boncour,
zijn Engelsche collega sir
John Simon cn de Franschc
ministerpresident Daladier.
is eigenlijk slechts een probleem van pro
cedure en machinerie. In regccringskringcn
is men van meening, dat de besprekingen
over dit punt geen onoverwinnelijke hin
derpaal zullen blijken voor een algcmcene
ontwapeningsovereenstemming.
Londen, 20 Sopt. Simon cn Eden zul
len Donderdag of Vrijdag naar Genève ver
trekken. Te Parijs zullen zij hun reis on
derbreken om een bezoek te brengen aan
de Franschc ministers.
Ecri volledig rapport over de besprekin
gen te Parijs werd in den ministerraad van
heden uitgebracht. ITet blijkt, dat slecht.s
bestudccring en uiteenzetting het doel der
besprekingen is geweest. Het Engelsche ka
binet was thans voor het eerst in de gele
genheid te vernemen wat do bedoelingen
der Frausche rcgcering zijn. De opvattin
gen der beide regeeringen blijken niet zeer
veel te verschillen. De Engelsche regeenng
onderzoekt op het oogenblik de ontwape
ningsovereenkornst met betrekking tot de
Fransclie voorstellen inzake de contróle.
Toch is dit 6lecht6 één der punten, die moe
ten worden overwogen.
In Genève zullen de volgende weck be
sprekingen plaats hebben, waaraan ook
vertegenwoordigers van Italië, Amerika cn
Duitschiand zullen deelnemen. De algc
mcene indruk is, dat de opvattingen in de
laatste weken meer tot elkaar zijn gena
derd en hoe wol er nog moeilijkheden zijn,
worden de kansen der conferentie veel ver
beterd geacht, sedert de verdaging in Juni
Henderson in Genève.
Genève, 20 Sept. (V. D.) De president
der ontwapeningsconferentie Henderson, die
Dinsdagavond te Genève is aangekomen,
heeft Woensdagochtend een langdurig on
derhoud gehad met den directeur der ont-
wapeningsafdceling van het Volkenbonds-
sccretariaat.
Do Duitsche delegatie naar Genève.
B e r 1 ij n, 20 Sept. (V. D.) Het bureau der
Duttsche delegatie zal Woensdagmiddag
om 4.32 uur van Berlijn naar Genève ver
trekken. Dcö avonds om negen uur zullen
de leden der delegatie Gaus, Meyer, Voelc-
kers, Aschmann, de secretaris van den mi
nister van buiicnlandsche zaken Sigfried.
prins zu Waldeck cn Ministcrialrat Siehl
van hinnenlandsche zaken naar Genèvc
vertrekken.
De rijksminister van buitenlandsche za
ken von Neurath zal zich Donderdagoch
tend to Karlsruhe aansluiten hij de Duit
sche delegatie. Dr. Goebbcls zal Zondag
ochtend vroeg van Frankfurt a. d. Main
naar Genève vertrekken.
De Valera niet naar Genève.
Dublin, 20 Sept. (V. D.) De Valera beeft,
met het oog op den binnenlandschcn toe
stand van Ierland, besloten niet naar Ge
nève te gaan.
Tsaldaris naar Genèvc.
A t h o n e, 21 Sept (V.D.) Minister-presi
dent Tsaldaris is naar Genève vertrokken
voor do volkenbondsbesprekingen, waarin
hij vooral onderhandelingen zal voeren over
den financieelcn toestand van Griekenland
Malaria-epidemie in het
binnenland.
Havanna, 21 SepL (V.D.) De toestand
op Cuba is wederom verscherpt. In de stra
ten van Havanna hebben ernstige schiet
partijen plaats gehad. Ter versterking der
politic moesten taxis worden gebruikt, die
met soldaten werden bemand en die door
de straten patrouilleeren. Amerikaansche
onderdanen, die in het binnenland wonen,
hebben zich aan boord begeven van de
Amerikaansche oorlogsschepen. In een
reeks steden cn dorpen in het binnenland
is een malaria-epidemie uitgebroken, die
tengevolge van don gebrekkigen sanitairen
toestand nauwelijks bestreden kan worden.
Havanna, 21 Sept. (V.D.) De toestand
op Cuba wordt steeds acuter, doch er is nog
geen overeenstemming bireikt inzake het
aftreden \an San Martin, terwijl gemeld
wordt, dat ex-president de Cespedes onder
komen heeft gevonden op een der buiten
landsche legaties.
De revolutie in de Santa-Clara-provincie
wordt gecompliceerd, aangezien een mala
ria-epidemie is uitgebrokpn. De regeering
heeft een acht-urizen arbeidsdag afgekon
digd, in verband met de talrijk voorko
mende stakingen.
W e e n e n 21 Sept. (V.D.) Bij de beraad
slagingen over de kabinet-reconstructie, is
opnieuw een pauze ingetreden, doch ver
wacht wordt, dat nog vanochtend de defi
nitieve vorming van het nieuwe kabinct-
Dolfffuss zal plaats vinden. Bondskanse
lier Dollfuss, die, zooals bek?n«i, ook alle
uitvoerende bevoegdheden zal vertegen
woordigen, zal aan zijn zijde een aantal
staatssecretarissen plaatsen en wel voor de
veiligheid den vroegeren veiligheids-direc
teur baron Karwinsky als staatssecretaris,
voor de legerzaken den uit den wereld
oorlog bekenden Schönburg Hartenstcin en
voor do hervorming der grondwet den tot
nu toe met deze taak belasten minister
dr. Endcrs, als staatssecretaris voor land
bouw dr. Gleissner. Uit het kabinet treden
do christclijk-socialen Vaugoin dr. Winck-
ler en de minister voor sociale zaken Ker-
b2r. De ovcrigo ministers zullen aanblijven.
W oen en, 21 Sept. (V.D.) Bondskanselier
Dollfuss heeft de nieuwe regeering ais
volgt samengesteld:
Dr. Dollfuss bondskanselier, minister voor
legerzaken cn landbouw, baron Karwinsky
staatssecretaris voor do veiligheid, prins
Schönburg Hartenstcin staatssecretaris voor
legerzaken, dr. Gicissner staatssecretaris
voor landbouw, dr. Buresch, minister van
financiën, Stoffinger, minister van han
del, Schmitz minister voor sociale zaken
Schüs'clinigg minister van onderwijs cn jus
titie, Glass staatssecretaris van justitie, dr.
Kcrbor minister voor hinnenlandsche za
ken, dr. Enders minister voor de grondwets
wijziging, Njusttitter staatssecretaris voor
vreemdelingenverkeer cn werkverschaffing,
majoor Fey vicc-kanselier. Van hen zijn
Fey en Neustatter lid van de Heiin
wehr, Kerber en Glass behooren tot het na
tionale front, de overigen zijn lid van de
christclijk-socialc partij. terwijl prins
Schönburg Hartenstcin als het ware boven
de ]>artijcn staat. De leden van het kabin:t
zullen nog in den loop van den ochtend
worden heërodigd.
Vaugoin wordt president der
bondsspoor wegen.
We en en, 21 Sept. (V.D.) Vaugoin, die
afgetreden is als minister van landsverde
diging, is president der bondsspoorwegen
geworden, als opvolger van Schonko, die als
zoodanig is afgetreden.
Da soc.-dom. wonschen bijeen,
roeping van den nationalen
raad.
We enen, 21 Sept. (II. N.) Een afvaardij
ging van sociaal-dcmocrateii, bestaande uit
nationalret Renner, burgemeester Scitz cn
twc2 andere sociaal-democraten, heeft
bondspresident Miklas een adres overhan
digd tot bijeenroeping van den nationalen
raad.
„Wij marcheeren onder de leiding
van Adolf Hitler naar 't groote
Duitsche vrijheidsdoel'
Berlijn, 21 Sep^. (V.D.). De leider van
de Stahlhelm, bond van frontsoldaten, de
rijksminister van arbeid, Franz Seldtc, pu
bliceert ter gelegenheid van de aanstaande
rijksbijcenkomst van Stahlhelmleidcrs een
proclamatie, waarin hij erop wijst als stich
ter cn leider van de Stahlhelm geen broe
derstrijd te willen, geen tweede Königsgraz
te willen en daarom de oude frontsoldaten
niet te leiden naar den broederstrijd tegen
Adolf Hitler, den nationalen cn politicken
overwinnaar, doch de frontkamcradcn naar
hem toe te leiden en tezamen met hem, be
wust gedragen door het begrip offervaar
digheid, te willen helpen de grooto Duit
sche eenheid te bevechten.
Wij hebben on6 zelf deze wet gegeven en
wij luisteren thans naar de wet, waar wij
ons vóór hebben verklaard. Wij hebben
den leider gezocht en nu wij hem gevonden
hebben, nu wij hem gezien hebben, nu ge
hoorzamen wij aan het bevel van onze eigen
wet en dienen wij het Duitsche lot. Wij
doen dit in eerlijke trouw, in vreugdevolle
volgzaamheid en medewerking en zonder
voorbehoud. Wij marcheeren onder de lei
ding van Adolf llitler naar het grootc Duit
sche vrijheidsdoel.
Pa rij 6, 20 Sept. (V. D Hedenavond werd
een communiqué uitgegeven over do be
sprekingen van den Poolschen minister van
buitenlandsche zaken Beck met den minis
ter van buitenlandsche zaken Paul Bon
cour. Beide ministers waren het er over
eens door de geschikte middelen zoo spoe
dig mógelijk een verstandige economische
organiseering van de Donaulanden te be
gunstigen. Zij hebben elkander geluk ge-
wenscht met den gelukkigen invloed, die
in Oost-F.uropa cn vooral op de betrekkin
gen tusschen Rusland en Polen i6 uitge
oefend door de sluiting van het niet-aan-
valspact en de daarop betrekking hebben
de protocollen, benevens met de verbete
ring in de betrekkingen tusschen Polen
en Danzig.
VLOOTPROGRAMMA WORDT ONVOOR
WAARDELIJK UITGEVOERD.
Washington, 20 Sept. (V.D.) Presi
dent Roosevelt heeft verklaard, dat het
vlootbouwprogramma der Vereenigde Sta
ten onvoorwaardelijk zal worden uitge
voerd. De regeering is niet van plan. een of
andere beperking aan te brengen. De werk
zaamheden zijn reeds aanbesteed.
P a r ij e. 20 Sept. (V. D.) Lc Journal meldt
uit Boekarest, dat in 1892 een zekere Adolf
Iitler, Oostonrijksch onderdaan, te Boeka
rest in het Coltzca-ziekenhuis aan tuber
culose is overleden. De vergurtning tot ter
aardebestelling, welke door het gemeente
bestuur van Boekarest werd gegeven, droeg
nr. 5.G53. Er wordt op vermeld, dat wijlen
I-Iitler een zoon is van Samuel Hitler cn
dions vrouw Sara.
Ik heb aldus de correspondent bege
leid door den bewaarder, een bezoek ge
bracht aan de begraafplaats voor de Jood-
sche armen. Ik heb graf nr. 9 gezien, van
de 18c rij. Deze afdeeling bevat de graven
van de armen. Op het graf staat op een
bordje de naam van Adolf Hitier. Volgens
de registers zijn de kosten voor de teraarde
bestelling cn van het grafschrift gedragen
door de Jóódsnhe vereeniging Baracha.
Sedert dertig jaren heeft niemand zich
voor dit graf geïnteresseerd, behalve de bo
heerder der begraafplaats. De opperrabbijn
van Boekarest, senator Nyamirover, w-len
de correspondent een bezoek heeft ge
bracht, heeft hem gezegd. Indien men hier
niet de verwantschap .an wijlen Adolf Hit
ler kan vaststellen, is nochtans één din;
zeker cn wel, dat de Hitler's Oostenrijkers
zijn, die Joden zijn. in tegenstelling met
hetgeen de Duitsche bladen zeggen. De rab
bijn wees op de merkwaardige omstandig
heid, dat de voornaam eensluidend is met
dien van den „Ftthrer"
Bombay, 20 Sopt. (V. D.) In geheel
Centraal- en het We6tclijk deel van Indië
duren de overstroomingen voort. De Tapti-
rivinr is buiten haar oevers getreden, waar
door groote schade is aangericht aan de te
velde slaande gewassen. Langs den rechter
oever is liet water hier cn daar Hindoe
tempels binnengedrongen.
Te Socrat worden booten in gereedheid
cehouden om de bewoners van de lager
liggende gebieden te evacueeren, voor het
ee\al de toestand verergert. De bevolking
uit het Chidiakoci-district is reeds gered
De binnenstad is van bqitenwijken afgesne
den.
Gemeld wrordt, dat de Godavari is over
stroomd. Eenige huizen zijn ingestort, doch
men6clienlevens zijn niet te betreuren.
HONDERDEN SLACHTOFFERS
VAN WERVELSTORM
P a r ij 6, 20 Sept. (II. N.) Uit Amoy wordt
gemeld, dat een wervelstorm daar ontzag
gelijke schade heeft aangericht. Er moeten
ongeveer 400 monschen om het leven zijn
gekomen.
NIEUWE ZUIDPOOLEXPEDITIE
VAN BYRD.
Nèw-York, 18 Sept. (H.N.) Admiraal
Byrd zal zich morgen te Boston met 70 cc
leerden en onderzoekers op een walvisch
vaarder, die door een mailschip begeleid
wordt, inschepen voor een tweede expeditie
naar de Zuidpool. Hij neemt een vliegtuig,
voorzien van twee krachtige motoren
mede.
PRIESTERS NAAR SIBERIË VERBANNEN
M06kou, 20 Sept. (V. D.) Te Kamenez-
Podolsk zijn zc6 katholieke priesters we
gens actieve deelneming aan den 6trijd te
gen de godloozenbeweging gearresteerd. Zij
zullen naar Siberië worden verbannen.
MAKEN WIJ EEN KEURIGE
DRIEDEELIGE MATRAS
VRAAGT PRIJSOPGAVE
LANGESTRAAT 28 TEL. 59
ACCOUNTANTSKANTOOR
O. SNAPPEN
Erkend Accountant.
(lid van den Ned. Bond v. Accountants)'
SNOUGKAERTLAAN 8 TEL. 873
Vraagt inlichtingen en tarieven.
Wij lezen in het Vaderland:
Dezer dagen heeft Reuter een bericht
verspreid over den dood van Rudolf Mosse,
den Bcrlijnschen uitgever, grootgrondbezit
ter cn neef van den oprichter van het Ber
liner Tagcblalt. Hij is 43 jaar geworden. Er
werd bij gcmcldvdat Mosse zich in den oor
log had onderscheiden en gedecoreerd was
niet het ijzeren kruis (tweemaal), de orde
Pour lc Mérite van Beieren en zesmaal ge
wond is geweest. Twee weken geleden
werd Mosse gearresteerd cn na tvvee we
ken gevangen gezeten tc hebben, werd zijri
lijk in een dichtgesoldeerdo kist aan zijn
familie teruggezonden.
Het is natuurlijk hoogst wenschclijk, dat
omtrent den dood van Mosse opheldering
wordt verschaft. Heeft Mosse zelfmoord ge
pleegd? Is hij mishandeld of zelfs vermoord
bij zijn arrestatie of in de gevangenis? Wij
weten het niet.
De Temps van 13 September schreef bo
ven bet bericht, dat we hierboven weerga
ven: Mort suspecte de l'éditeur Rudolf
Mosse. Inderdaad: een verdachte dood is
het geweest, als Reuter de feiten juist me
dedeelde.
Wat ons echter treft is het feit, dat de
Joodsche pcrscommissic voor bijzondere be
richtgeving te Amsterdam een ons toege
zonden nader bericht over Mosse aanvangt
met de woorden:
„In verband met het door de Temps van
den 13en Sept. j.l. verspreide bericht om*
trent den gcwelddadigen dood van den 43-
jarigen Duitschen Jood Rudolf Mosse..."
enz.
De Temps heeft echter niet gesproken
van een gewelddadigcn dood; het blad
schreef alleen mort suspecte.
Vorder zegt de Joodsche perscommissie:
„Het is ons niet mogelijk onvoorwaarde
lijk vast te stellen, of Rudolf Mosse toen
men hem weer arresteerde en in „bescher-
mingshechtenis" wilde zetten zelfmoord
heeft begaan, of dat hij na zijn gevangen
neming, zooals de Temps mededeelt
eerst is „gestorven".
Do Temps heeft echter niets omtrent dat
sterven, al of niet tusschen aanlialingstee-
kens, meegedeeld.
Nogmaals, het is wenschclijk,. dat om
trent den dood van Mosse opheldering'
wordt gegeven.
Wanneer men echter onpartijdige voor
lichting wil verstrekken, moet men berich
ten, die men voor zijn doel gebruiken wil,
niet vooraf kleuren. En dit heeft de Jood
sche perscommissie in dit geval gedaan.
Benesj naar Roemenië
Boekarest, 20 Sept. (V. D.) Do Tsje
chische minister van buitenlandsche zaken
Bencsj, wordt Zondag tc Sinaja verwacht
en daar hij waarschijnlijk reeds den vol
genden dag moet doorreizen naar Genève,
vindt de bespreking van de drie ministers
van buitenlandsche zaken der Kleine Eni
tento plaats op 24 Sept. onmiddellijk na
de aankomst van Benesj. Op den voorgrond
staat de kwestie van do reorganisatie in
de Donaulanden. Verder wordt wellicht een
besluit genomen over de reorganisatie van
den hoogen economischen raad der Kleine
F.ntente. Onderhandeld zal ook worden over
de vergrooting van den goederenruil da»
staten.
