PRACHT COLLECTIE
uit mooi
Mode-Show
DE EEMLANDEü
Amersfoort
e
L. J. LUYCX ZOON
Zaterdag30September 1933 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 32e Jaargang No. 79
DE TEGENSTELLINGEN IN
IERLAND
DOOR GISTINGSGASSEN
VERGIFTIGD
7 uur 9 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
TAXI 6 cent per K.M.
BELT U EVEN
GARAGE NIC. BOVÉE
6-7 PERS. AUTO MET CHAUFFEUR
AMERSFOORTSCti DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS P" 3 """""k" v°°' Amersfoort 2.10. per maand i 0.75, per
weck (mei gratia vtrrekerlng tegen ongetukkenl I 0.17'/»
Binnenland franco per port per 3 maanden I J.-. Afzonderlijke nummera f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 51J
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummef
1 elke regel meer f0.25 Llefdadlghekü-advertentiën voor dê
helft van den prijs. Kleine Advertentièn „KEITJES' bi) vooruitbetaling 15 regel*
50 cent elke regel meer 10 cent» driemaal plaatsen f I.—Bewijsnummer extra f 0.05
Begint het in Genèvo te (lagen?
Naar verluidt, zou in begin
sel overeenstemming zijn be
reikt.
Terwijl tot dusver alle telegrammen uit
Genève gewaagden van pessimisme, dat in
Volkenbondskringen zou heerschen met be
trekking tot de ontwapeningskansen, doet
thans een merkwaardig bericht de ronde:
er wordt n.l. meegedeeld, dat gisteravond
lu6schen de vijf grootc mogendheden
Italië, Engeland, Frankrijk, Amerika en
Duitschland in beginsel een accoord is
bereikt, hetwelk tot stand zou zijn geko
men ter gelegenheid van een maaltijd, aan-
eeboden door Trendelenburg, den Duitschen
onder-secretaris-gcijeraal van den Volken
bond.
De vertegenwoordigers der vijf staten zou
den o.m. overeen zijn gekomen, dat het hui
dige bcwapeningspeil gedurende een tijdvak
van vier jaren (den z.g. proeftijd, waarop
de Franschcn steeds met zooveel klem heb
ben aangedrongen), zal worden gehand
haafd, tenminsto niet zal worden verhoogd.
Vrijwillige vermindering der bewapening
blijft natuurlijk te allen tijdo geoorloofd,
docb het is nauwelijks aannemelijk, dat één
der betrokken staten daartoe zal overgaan.
In den genoemden proeftijd zal, wanneer
hot bericht omtrent het accoord juist i6,
op de bewapeningen der contracteerende
partijen een automatisch en periodiek toe
zicht plaats vinden. Wanneer dc doeltref
fendheid dezer contróle is gebleken en alle
staten nauwkeurig de hand hebben gehou
den aan hetgeen dc ontwapeningsconventie
voorschrijft, zal na vier jaar in 6nel tempo
eon opruiming moeten worden gehouden
onder dc agressieve wapens van alle lan
den. Inmiddels schijnt men tegelijkertijd te
hebben afgesproken, dat dc landen, die op
grond van dc vredesverdragen reeds tot
ontwapening zijn overgegaan, de beschik
king zullen krijgen over enkele prototypen
van dc wapenen, die hun tot dusver werden
onthouden, maar louter en alleen over die
wapenen, welke de andere stalen mogen be
houden, zoodra het vierjarig proeftijdvak
is verstreken.
Wanneer men dc punten van het beweer
de accoord nagaat, komt men tot de verras
sende ontdekking, dat Frankrijk wcl-is-
waar, wat het toezicht en den proeftijd be
treft, zijn zin heeft gekregen, doch aan den
onderen kant een concessie beeft gedaan,
die Duitschland de mogolijkheid biedt eencr
partieele herbewapening. Dczo herbewape
ning draagt echter een uiterst beperkt ka
rakter en de andere staten hobben het fei
telijk volkomen in hun hand de beteekenis
dier herbewapening zooveel mogelijk te
reducceren door na den proeftijd zooveel
mogelijk wapencategorieën af te schaffen.
Immers: van de wapens, die de vijf mogend
heden toezeggen to zullen opruimen, mag
Duitschland er geen enkel aanschaffen.
Benieuwd mag men zijn, of dc Fransche
pers Paul Boncour nu met verwijten zal
overladen, aangezien hij er zich mee heeft
vereenigd, dat Duitschland zijn bewapening,
zij het in bescheiden mate, vergroot. Een
dergelijke stormloop zou in elk geval geen
blijk geven van een redelijk inzicht, daar
Boncour, van Franseh standpunt bezien,
van twee kwaden het minst erge heeft ge
kozen. Immers: wanneer de tegenwoordige
toestand te Genève werd bestendigd, zou
den de besprekingen over de ontwapening
ongetwijfeld uitloopen op een volstrekte
mislukking der conferentie. Het gevolg
hiervan zou wellicht zijn, dat Duitschland,
hetwelk van oordcel is, dat het vredesver
drag dc andere staten verplicht eveneens
tot ontwapening over te gaan, aan de voort
durende schending dezer plechtige belofte
tenslotte het recht zou ontlccncn om, zon
der daarvoor do toestemming der andere
mogondheden te vragen, op ongelimiteerde
wijze zijn weermacht te versterken. En aan
gezien overal in dc wcrold de gevaarlijkste
conflictstoffen liggen opgestapeld, zou de
Duitsche herbewapening aanleiding kunnen
geven tot verwikkelingen, waarvan dc con
sequentie wel eens een oorlog zou kunnen
zijn, die Europa in dc diepste ellende zou
6lorton.
Het is tc hopen, dat dergelijke overwegin
gen de fanatici in Frankrijk ertoe zal bren
gen, dat zij niet het onderste uit de kan
willen hebben. Want wanneer zij halsstar
rig mochten blijven en hun actie tengevolge
zou hebben, dat Paul Boncour's concessie
weer ongedaan moet worden gemaakt, dan
kon het wel eens gebeuren, dat zij niet al
leen het lid op den neus kregen, maar, wat
erger is: dat Frankrijk en Europa verplet
terd zouden worden onder 't rotsblok van
een moordenden oorlog.
POOLSCH DORP PROOI DER VLAMMEN.
Warschau, 30 Sept. (V.D.) Het dorpje
Pastwiska in Polen is door een grooten
brand geheel vernield. Vele honderden per
sonen werden dakloos.
PINSCHE VAKVEREENIGINGEN
BOYCOTTEN DUITSCHLAND.
II e s i n g f o r s, 29 Sept. (V.D.) De Fin-
sche vakvereenigingen hebben een alge
mene boycot afgekondigd van Duitsche
goederen als protest legen het Hitlerisme.
HET VERMISTE SCHIP.
Athene, 29 Sept. (V.D) Het schip, dat,
naar men vreest, bij liet eiland Milos met
man en muis is vergaan, is niet een En-
gciscb stoomschip, maar het Gricksche 610-
ion schip Joannls Momicos. Men heeft nog
geen spoor van het schip gevonden.
BOMMEN OP DE RAILS.
Belgrado, 30 Sept. (V.D.) Het dagblad
Polilika meldt, dat op dc spoorlijn tus-
scben Zagreb, en Steinbruch twee bommen
van buitengewone grjotle zijn gevonden. Zij
waren zoodanig op de rails geplaatst, dat
do eerste trein, die er over lieen zou gaan,
in de lucht zou zijn gevlogen. Een onder
zoek heeft uitgewezen, dat de bommen van
buitenlandsclic herkomst zijn.
DE HOOGWATERELLENDE IN
FRANKRIJK.
NI mes, 29 Sept. (II.N.) Sedert gister
avond regent het onafgebroken, zoodat dc
was van de rivieren blijft aanhouden. Dc
Rhone stijgt enkele centimeters per uur.
De overstroomingen nemen steeds grootc-
ren omvang aan
KRITIEKE STAKINGSTOESTAND
IN AMERIKA.
Washington, 29 Sept. (V.I).) In offi-
cioele kringen te Washington heerscht ern
stige bezorgdheid in verband met liet toe
nemend aantal stakingen in het gchecic
land. Ongca eer 10Ü.00D arbeiders slaken in
don staat Pennsylvania in het bruinkolen-
gpb;cd en in do staalindustrie to Pitts
burgh. Het aantal stakenden in dc Ncw-
Yorksche confcclie-industrie, in het zijde
bedrijf, bij schilders en decorateurs be
draagt 75.000. Te Detroit hebben 15.000 ar
beiders in de auto- en machine-industrie
het werk neergelegd. Dergelijke berichten
komen ook uit andere streken van het
land.
Men vreest, dat clc staking in dc steen
kolen- en ijzerindustrie zich over liet ge
ilede gebied der Verccnigdo Staten zal uit
breiden. Te Pittsburgh in Pennsylvania is
het tot talrijke botsingen gekomen tusSchen
stakers, werkwilligen en politie.
N c w-Y o r k, 29 Sept. De gouverneur
van Pennsylvania Pinchot is, naar uit Phi
ladelphia gemeld wordt, Ln verband met
den ernstigen stakingstoèstand in hol"
bruinkolendistrict naar Hydepark ,gcvlo-
gen, teneinde president Roosevelt verslag
uit te brengen en met hem te beraadslagen
over de te nemen maatregelen.
Dc met de uil voering van het wedurop-
bouwprogram (N.R.A.) belaste ambtenaren
stellen alle pogingen in liet werk om dc
stakingsgolf in te dijken. Men hoopt 1e
Washington, dat Roosevelt direct zal in
grijpen.
Optimisme van Roosevelt.
W ashington, 30 Sept. (V.D.) Terwijl
dc gouverneur van den staat Pennsylvania
op weg is naar Roosevelt's zomerverblijf te
Hydepark, teneinde met den president den
toestand te bespreken, die is ontslaan dooi
de staking in het kolengebied van Penn-
sylvonic, a er wacht president Roosevelt een
spoedig einde, van het conflict, aangezien
te Washington inmiddels overeenstemming
is bereikt tusschen vertegenwoordigers der
mijnwerkers, mijneigenaren cn N.R.A.-
autoriteitën over dc toepassing van dc code
voor de mijnindustrie.
President Roosevelt gelooft, dat dit vol
doende is, om (]p 75.000 stakende mijnwer
kers weer aan het werk tc krijgen, voor
zoover zij werkzaam zijn in dc mijnen, die
voor het grootste deel behooren aan ver
schillende groote staalondcrncmingcn.
In verband hiermede verwacht Roosevelt
tevens, dat dc 25.000 stakende arbeiders in
dc staalindustrie aan het werk zullen gaan
CHINEESCH GENERAAL HERVAT.
DEN KRIJG.
Tokio, 29 Sept. (V.D.) Scmi-officiccl
wordt medegedeeld, dat do troepen van den
vrijscharengcncraal Fang Sjen Woc Vrij
dagmorgen onverwacht dc Chineeschc re-
geeringstrocpen hebben aangevallen en
thans trachten op te rukken in de richting
van Peking.
BRAND IN SYNAGOGE.
Berlijn, 29 Sopt. (V.D.) Volgens oen
bericht in de Berliuer Börsen Kurier is
Vrijdagavond tijdens de godsdienstoefening
in de synagoge te Boekarest een ernstig
ongeluk gebeurd. Door nog onbekende oor
zaak ontstond kortsluiting in dc electrische
leiding, waardoor onder de bezoekers een
paniek ontstond. Tijdens het gedrang stort
te door overmatige belasting dc vrouwen
gaanderij in; negen vrouwen werden ge
dood, drie anderen werden zwaar gewond
naar het ziekenhuis overgebracht.
SLUIPWESPEN.
Voor mij op mijn tafel ligt een hoopje lon-
vormige lichaampjes, die onder het ver
grootglas veel van ingesponnen zijderupsen
hebben, zijdecocons dus. Het is de derde col
lectie al, die mij deze week gebracht is,' de
eerste keer zonder, de beide laatste keeren
met en benevens de restanten van de rups,
die er bij of tusschen lag. Natuurlijk wilde
men er weer wat van weten. Waren het rup
seneieren, vroeg er een. Maar dat was toch
ook wat gek, meende hij. Ja, natuurlijk, dat
was hel. Rupsen leggen geen eiereD, zijn nog
onvolwassen dieren en kunnen dus nog niet
voor de voortplanting zorgen. Ik begon weer
mijn vcrhaaltqje af te draaien, dat ik voor
deze gelegenheid zoowel voor groote als klei
ne mcnschen van dienst acht. Alleen doe ik
het bij den een op wat kinderlijker toon dan
bij den ander. (De oude schoolmeester, die
zich niet verloochent, hè?). Het sprookje
luidt aldus:
Er was eens een koolwitje, dat eitjes ging
leggen, ging vastlijmen aan den onderkant
der koolbladereu. En na ecnige dagen wer
den daaruit geboren jonge koolrupscn, die
ijverig aan hun levenstaak begonnen, eten,
eten, eten, den heelen dag. En natuurlijk,
tengevolge daarvan, groeien. In deze groei
periode kregen ze visite van een vliegende
bezoeken, een zoowat twee millimeter groot
wespje, dat ruiter te paard op ze ging zit
ten en als vriendelijke intentie in het vel
letje van de jonge rups kleine eitjes depo
neerde. Of de rups dat aardig vond, deerde
haar niet en.... weten wij niet. En uit de
eitqjes kv/am heel erg kleine larfjes, die nu
natuurlijk ook eten moesten. Aangezien er
niet anders bij dc hand was en omdat ze
dat zoo erg graag lustten, begonnen ze
aan..,, het rupsenvleesch, kropen al etende
steeds verder in dat heerlijke nipsenlijf cn
vraten dat zoowat heelemaal leeg, de rup
senhuid sparende. Of de rups dit ook aan
genaam vond, is geen vraag, hè? Vrccselijk
moordadig gaat het soms toe in onze mooie
natuur. Weldra waren de larfies volwassen.
Ze kropen nu door de rupsenhuid naar bui
ten en gingen zich daar blak bij insoinnen.
En dat zün nu die tonvormige dingetjes, die
U vond. Kijk er maar eens naar uit op schut
tingen van moestuinen. Ze blijven er den
heelen winter zitten, komen in het voorjaar
uit en heinon dan weer den tuinman met
rupsen verdelgen. Nuttige diertjes dus!
A. JOMAN,
Op Dinsdag 3 October
in ons gebouw Oude
Gracht 161 om 2.30 uur
n.m. precies. Kaarten
fl 1.50 (inclusief Thé-
Complet en Sted. Bel.)
worden na schriftelijke of
telefonische aanvrage toe
gezonden of zijn verkrijg
baar aan onze cassa.
(fierzott
UTRECHT TEL. 11963
Cronin meldt zich zelf
bij de politie aan
Dublin, 29 Sept. (V.D.). Dc secie-
taris van dc vercenigde Iersclic partij Cc-
ronin die twee dogen geleden zich door dc
vlucht aan een arrestatie wegens zijn
fascistische actie onttrok, heeft zich zelf
gisteren hij dc politic aangemeld cn zich ter
beschikking gesteld van het Iersche mili
taire gerechtshof, om zich tegen de be
schuldigingen te verdedigen, dat hij deel
uitmaakt van ccn illegale vereeniging en
de orde zou hebben verstoord.
L a n d e a u, 28 Sept. (V.D.) In dc kelders
van den groothandel in wijnen M. S Metz-
ger in Landau is hedenavond ccn ernstig
ongeluk gebeurd. Toen de kcldcrbaas Einil
Stadter niet weer uit een kelder terugkeer
de, begaf de kcldcrbaas Emil Webcr zich op
zoek naar zijn collega. Plotseling hoorden
de bovenwerkenden hulpgeroep uit den kel
der klinken, terwijl even later Weber kwam
aanstrompelen cn bewusteloos neerviel.
Een afdecling van den geneeskundigen
dienst cn de brandweer begonnen onmiddel
lijk het reddingswerk. Terwijl verschc lucht
werd toegevoerd, begaf ccn brandweer zich
met een rookmasker in den kelder, doch ook
hij keerde niet terug, evenmin als dc hem
volgende brandmeester. Pas na grootc
moeite slaagde men er eindelijk in de gis-
tingsgasscn, die zicli in den kelder hadden
gevormd en die bedwelmend hadden ge
werkt tc verwijderen. Dc kcldcrbaas Stadter
echter was inmiddels overleden, terwijl de
overige door dc gassen bedwelmden met
ernstige vergiftigingsverschijnselen in het
ziekenhuis moesten worden opgenomen.
HENRI EARBUSSE TE NEW-YORK
GEARRESTEERD.
New-York, 29 Sept. (V.D.) Dc Fransche
auteur Henri Barbussc is heden, toen hij
met zijn secretaresse op het Engclsche
stoomschip Barengaria aankwam, door dc
immigralicautoriteiten gearresteerd cn in
verband met zijn communistische opvattin
gen voorloopig naar Ellis Island overge
bracht. Toen Barbusse verklaarde, dat hij
niet naar Amerika was gekomen om com
munistische propaganda tc voeren, ver
klaarden de immigraticambtenarcn. dat
hem waarschijnlijk verlof zou worden ge
geven lot het uitspreken van twee reeds
aangekondigde redevoeringen over den we
reldvrede. Dc definitieve beslissing over
liet toelaten der redevoeringen is echter
nog niet gevallen.
TALRIJKE ARRESTATIES IN
OOSTENRIJK.
1 n n s 1) r c k, 28 Sept. (H.N.) De laatste
dagen zijn in verband met de arrestatie van
een koerier, die instructies uit Beieren voor
dc nationaal-socialistcn in Oostenrijk over
bracht, 70 personen aangehouden.
FRANSCH VLIEGTUIG NEERGESTORT
Twee dooden en een ernstig ge>
wonde.
Parijs. 28 Sept. (V.D.). Een vliegtuig van
het Fransche Vlicgtuigmoederschip Béarn,
dat gisteren in dc haven van Toulon een
proefvlucht maakte, stortte door tot nu toe
onbekende oorzaak in zee. Van de driekop
pige bemanning werden twee inzittenden op
slag gedood, terwijl de derde naar een zie
kenhuis werd overgebracht, waar hij met
ernstige verwondingen werd opgenomen,
NIEUW EGYPTISCH KABINET.
Cairo, 28 Sept. (V. D.) Gisteren is het
nieuwe Egyptische kabinet gevormd en
reeds aan koning Focad voorgesteld. De
huidige senaatspresident Yehia pasja is mi
nister-president cn minister van buitcnland-
sche zaken, minister van binnenlandsche
zaken is Keissy pasja cn minister van oor
log en marine Salib bey Sami. Men be
schouwt het nieuwe kabinet als tamelijk
stabiel. In pol'lieke kringen spreekt men
reeds over dc mogelijkheid van nieuwe ver
kiezingen in December a.s.
TERECHTGESTELD.
B runs wijk, 28 Sept. (II. N.) Op de bin
nenplaats van de gevangenis is vanmorgen
om half 8 de 19-jarige Walter Schafranzki
uit Gross-Rhuden terechtgesteld. Deze had
op 7 Mei bij Zcesen den 27-jarigcn chauffeur
Bosse vermoord cn beroofd en was daar
voor ter dood veroordeeld.
INTERNATIONAAL LUCHTVAART-
CONGRES.
Londen, 27 Sept. (V.D.) ITet dertigste
congres van de internationale luchtvaartor
ganisatie is Woensdagochtend door lord
Londonderry in de Old Hall te Londen 'ge
opend. In het geheel nemen dertig lucht
vaartmaatschappijen aan liet congres deel.
Lord Londonderry noemde het vliigtuig het
belangrijkste instrument voor den wereld
vrede cn voor dc verbinding tusschen de
volken.
GEEN CONCORDAAT MET MOSKOU.
Vaticaanstad, 29 Sept. (V.D.) Offi
cieel wordt ontkend, dat een concordaat
roet dc sovjetunie onder het oog is gezien.
Er wordt op gewezen, dat ccn concordaat
onmogelijk geacht moet worden, zoolang de
sovjetunie de eischon, die in 1922 gesteld
zijn en waarbij elementaire vrijheid van
geweten cn godsdienst werd gecischt, niet
aanvaard heeft.
DE TOESTAND VAN HERRIOT.
Parijs, 29 Sept. (H.X.) De verbetering
in den gezondheidstoestand van Herriot is
vandaag gevolgd door een lichte inzinking,
waarbij de temperatuur tot 38.4 steeg. Do
gcneesliccren hebben absolute rust voorge
schreven.
BUITENLAND.
Het proces tc Leipzig.
(Derde Blad, Pag. 1)«
BINNENLAND.
Moordaanslag te Amsterdam.
(Tweede Blad, pag. 1).
Mr. Duys verdedigt zich. Felle aanval op
de Arbeiderspers.
(Tweede Blad, pag. 2).
STADSNIEUWS.
Zitting van den gemeenteraad.
(Eerste Blad, pag. 2).
Ontslagkwestie bij dc Lichtenberg.
(Eerste Blad, pag. 2),
Revue van de film.
(Eerste Blad, pag. 2).
Medegedeeld door bet K.N.M.I. te Dc Bilt.
Hoogste barometerstand: 770.3
tc Stornoway.
Laagste barometerstand: 744.3 te Ingo.
Verwachting: Zwakke tot matige Ooste
lijke tot Noord-Oostelijke wind, nevelig tot
licht of half bewolkt, weinig of geen neer
slag, weinig verandering in temperatuur.
Het stijggebied van den luchtdruk ill
het Westen trok met de diepo depressie
Oostwaarts cn doet thans den barometer
snel stijgen in geheel Scandinavië. Het cen
trum der depressie ligt thans mot barome
terstanden beneden 725 m.M. in de Barcnds-
zee. In Noord-Scandinavie heerscht ecu
Poolstorm uit Noord-West, die aldaar de
eerste sneeuw brengt Op IJsland begint de
luchtdruk weer tc dalen en werd het weer
iets warmer. Ten Zuiden van den 55sten
breedtegraad wordt het weer nog steeds
behecrscht door het gebied van lagen
luchtdruk in het Zuiden en waaien nog
warmo Oostenwinden. Over groote gebie
den wordt mist aangetroffen. Dc zware re
gens in het Zuiden houden nog aan cn
reiken thnns tot La Corunha. Voor onze
omgeving is tc rekenen op het voortduren
van den weerstoestand met Oostelijke win
den en zacht en nevelig weer zonder regen.
RIJDT VEILIG!
Rijdt verstandig en bezadigd,
Doe niet mal of stapeldol.
Ziekenhuizen komen ook wel
Zonder Uw grimassen vol!
Zondag hebben dienst do doktoren Plomp,
Linschoten en Duyvis.
Zondag en de gehcele week 's nachts
heeft dienst de apotheek van de lirma
Ittmann.
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
Moderne
Varkensleeren Handschoenen
f 5.50
Prima Waschleer f 1.75.
Mooie keus in moderne schlupfer
modeüen.
ARNHEMSCHE WEG 26
