'AMERSFOORTSCH DAGBLAD
FEUILLETON
Zaterdag 4 November 1933
32e Jaargang No. 109
TWEEDE BLAD
AANSLAG OP ADALBERT
SMIT
UITBREIDING DER
STAATSLOTERIJ?
kLEEDINGM AG AZIJN
CADENA-FABRIEK
SLUIT
VRACHTAUTO RIJDT
IN OP SCHOLIEREN
HONIG'S BOUILLONBLOKJES thans 6 voor lOct.
VOLLE AGENDA DER
LINDBERGH'S
Bezoek aan het Vredes
paleis
GECOMPLICEERD AUTO
ONGELUK
ONTROUWE KOSTER
Haar Avonturier
1
Hoe de fascisten elkaar
onderling bestrijden
herrezen Binckhorstpartij meldt uit
Dusseldorp:
In Uerdingen (aan den Hijn halfweg tus-
schen Duisburg en Dusseldorp. pal ten Oos
ten van Crefeld), waar hij een rede hield,
is een aanslag gepleegd op Adalbert Smit.
Hij is overvallen door zestig man dT Kruyt
partij (een groep onder een reeds lange
jaren geponsionneerden majoor, die niet
veel sterker dan deze zestig man zal zijn
Red.) en door tien messteken aan het hoofi
zwaar gewond.
Het Vaderland, dat het bericht ontving,
teekent hierbij aan, dat Srnit blijkbaar zijn
aanhangers tracht te recruleeren uit het
Nederrijnsche, waar de N.S.N.A P. meer
dan de helft harer afd"elingen telt. H«*t
Kruyt partijtje heeft al eens een rol ge
speeld in berichten van buitenlandsche cor
respondenten in ons land. o.a. in verband
inet herrie in d" groep v. Rappard.
De onderlinge haat schijnt nu zoo fel ge
stegen te zijn. dat men tot aanslagen is
overgegaan De politie mag de diverse hoe
ren nu wel nog veel scherper in het oog
houden.
De Binckhorstpartij deelt nader mede,
zich onmiddellijk in verbinding gesteld t<»
hebben met de autor'teiten te Dusseldorp
en te hebben vernomen. dat op een ver
gadering van de partij waar Smit voor
een aantal Nederlandsche arbeiders een
rede zouden, tijdens de vergadering een
inval werd gedaan door een groep Npder
landsche fascisten van de partij die onder
leiding slaat van oud majoor Kruyt en De
Joode (alias van Waterland). Deze drongen
naar voren en wierpen zich op het be
stuur. Smit en de gouwleider voor West
Duitschland van Es. werden door eonigp
tientallen aangevallen en met ploertcndoo-
ders en gummistokken mishandeld. In de
zaal aanwezige politie gelukte het. de aan
vallers. die ook met messen waren gewa
pend te arresteeren.
De beide gewonden werden hevig bloe
dend naar het ziekenhuis ovprgebracht,
waarheen zich later nog eenlge slachtoffprs
begaven om zich te laten verbinden. De
slachtoffers hebben voornamelijk slag- en
steekwonden bekomen, welke niet van zeer
ernstigen aard zijn. zoodat geen direct le
vensgevaar bestaat.
De aanleiding tot. den overval is. waar
schijnlijk het feit. dat enkele dagen gele
den voor de Ned. fascisten in Duitschland
een vergaderverbod was afgekomen, dat
niet gold voor de Binckhorstpartij. Aan
hangers van dp groep Kruyt schenen hier
over ontstpmd en hebben hun woede trach
ten te koelpn op Smit.
liet wenschelijkheid op zich zelf van een
jitbreiding van een leerplicht uitsluitend
n den zin van een langeren verplichten
eertijd voor het algemeen vormend lager
nderwijs. Zij waren het er echter over
eens. dat zulk een uitbreiding in den e
.jenwoordigen tijd tot de financieele onmo
gelijkheden behoort. Alleen reeds om zijn
financieele consequenties werd het voorstel
dan ook onaanvaardbaar geacht.
Verscheidene andere «eden verdedigden
het voorstel. Wat de financieele zijde be
treft, vestigden zij in het bijzonder de aan
dacht op het feit. dat tegenover de uitga
ven voor salarissen een groote besparing
jp wachtgelden zal komen te staan, ter
wijl er voor de zeer vele jonge menschen,
die de onderwijzersakte bezitten, weer
eenig perspectief zal komen. Doch vooral
is het h.i. van beteekenis dat door verlcn
ging van den leerplicht het aantal perso
nen, die aan het productieproces deelne
men. zal worden verkleind.
Naast ernstige financieele bezwaren had
den verscheidene leden legen het verplicht
stellen van de gelegenheid tot verstrekking
van schoolvoeding ook principieele bezwa
ren.
De Tweede Kamer over het
voorsteller Laan
Volgens het voorloopig verslag der Twee
de Kamer over het voorstel-K ter Laan tot
uitbreiding van de Staatsloterij verklaar
den verscheidene leden, voorstanders op
principecle gronden van afschaffing der
Staatsloterij, reeds op dien grond aan een
uitbreiding hun medewerking niet te kun
nen verleenen.
Verscheidene andere leden, die niet prin
cipieel gekant verklaarden te zijn tegen
het voortbestaan der Staatsloterij, meen
den toch. dat behandeling van dit initia
tief-voorstel weinig zin heeft. Immers al
mocht het door de Staten-Generaal wor
den aangenomen dan zal de regeering
daaraan nog bezwaarlijk haar goedkeuring
kunnen hechten. Bij zijn optreden toch
heeft de regeering de verklaring afgelegd,
dat het toespitsen van politieke en geeste
lijke tegenstellingen ter wille van de nood
zakelijke eendracht zou worden vermeden
Het vraagstuk der Staatsloterij ligt naar
de meening dezer leden in een zoodanige
sfeer van principieele tegenstellingen, dat
het alleen reeds daarom verstandig zou
zijn. dit voorstel in te trekken of wel voor
loopig te laten rusten.
Van andere zijde werd het voorstel op
verschillende gronden verdedigd
Tenslotte wezen enkele voorstanders er
op. dat de regeling, die ton gevolge heeft,
dat in de eerste vier klassen geen nieten
voorkomen, tot corruptie zou kunnen lei
den, wanneer de collecteurs bijv. in de
derde klasse voor eigen rekening spelen en
op de beschikbare loten voor een relatief
belangrijk deel zelf de hand leggen. Zij
zouden wenschen. dat maatregelen daar
tegen in het voorstel werden opgenomen.
WIJZIGING LEERPLICHTWET.
Op het oogenblik financieel
onmogelijk geacht.
Verschenen is het Voorloopig Verslag der
Tweede Kamer nopens het voorstel van
wet van den heer K. ter Laan c.s. tot wij
ziging van de Leerplichtwet.
Hieraan wordt het volgende ontleend:
Zee vele leden wenschten niet in een ge
dachten wisseling te treden over de al of
HST KAMERLID SCHAPER
ERNSTIG ONGESTELD.
Rotterdam, 3 Nov. Gisteravond is het
aoc dem. Kamerlid, de heer J. H. Schaper,
vice-voorzitter der Tweede Kamer, op het
station Hofplein van de Klectri-rhe spoor,
waarmede hij zich naar zijn woonplaats
Voorburg wilde b.'geven, plotseling onwel
geworden en in elkaai gezakt.
Hij is per auto van den G.G.D. naar het
ziekenhuis aan den Coolsingel overge
bracht
Ongeveer 200 werklieden
komen hierdoor op
straat
Culemborg, 3 November. Naar
wij uit goede bron vernemen, heeft
de firma Dresselhuijs en Nieuwcn-
huysen. fabrikante van de Cadena-
sigaren alhier, aan alle haar ar
beiders ontslag aangezegd.
Bij dezen noorlzakelijken maatre
gel. waardoor de geheele fabriek
wordt stopgezet,, zjjn ongeveer 200
arbeiders betrokken.
De oorzaak hiervan moet gezocht
worden in de aankondiging van de
verhoogde accijnsen.
Een hunner aan zijn verwon-
dingen overleden
Vuren, 3 Nov. Vanmorgen om onge
veer acht uur is een groote vrachtauto ge
laden met stroo bij het passceren van een
stilstaande auto ingereden op een groep leer
lingen van de Christelijke Kweekschool te
Gorinchem die op de fiets op weg waren
naar school. Enkele van liet liepen eenige
schrammen op. De 18-jarige J. van Hossen
uit Herwijnen was er echter zeer ernstig
aan foe. Zwaar gewond werd de jongen op
genomen en in een woning binnengedragen.
Een kwartier na het ongeluk is de jongen
overleden
AUTO IN DE HAARLEMMERVAART.
Amóterdam, 3 Nov. Hedenmorgen
jmstreeks 9 uur is een 'uxc-auto, waarin
twee person m zaten, in de Haarlemmer
vaart tegenover den Osdorperweg gereden.
De brandweer is dadelijk m-t den red
dingswager. uitgerukt Bij aankimst waren
de twe.? personen, twee Losdsche studenten,
reeds door handreiking gered. Zij hadden
geen letsel bekomen.
De kraanwa^en van de brandweer, die
uitgerukt was om den wagen te lichten, is,
naar wij nader vernemen, teruggekeerd,
omdat het lichtingswerk te veel stagnatie
in het tramverkeer ter piaatso zou veroor
zak jn In dit verband ic beslaten, dat de
auto vannacht uit het water zol worden
gehaald
Mevr. Lindbergh ontvangt
een doosHaagsche
hopjes
's-Gravenhage, 3 Nov. Kolonel Lind
bergh heeft hedenochtend een bezoek ge
bracht aan de kantoren van de K.L.M. aan
den Hofweg te den Haag.
De heer Lindbergh bezichtigde allereerst
onder leiding van den heer PJesman de
verschillende lokaliteiten, waarbij hij zijn
instemming betuigde met de practischo in
richting en moderne outillage van het be
drijf. Vervolgens had de heer Lindbergh
een langdurige conferentie met de directie
der K.L.M.
Na afloop der bespreking is de heer
Lindbergh, vergezeld van den beer Pies
man. naar het vliegveld Waalhaven ge
gaan. waar hij de werkplaatsen in oogen-
schouw nam. Het plan beslaat, dat kolonel
Lindbergh vandaar hedenmiddag naar
Schiphol zal vliegen en vervolgens weer
naar Den Haag zal lerugkeeren. Alvorens
zich naar de kantoren der K.L.M. te bege
ven. heeft de heer Lindbergh, vergezeld
van zijn echtgenoote. een langdurig bezoek
aan de fabriek en magazijnen van de fir
ma H. P. Mutters en Zn., gebracht, waar
met zeer veel belangstelling de inrichtinu
der K.L.M. vliegtuigen en de nieuwe in
aanbouw zijnde intérieuren voor de Euro-
peesche lijnen en Indiëroute werden be
zichtigd.
's-G ravenhage, 3 Nov. De algemeen
secretaris van de Kon. Ned. Vereeniging
voor Luchtvaart kol. bd. Walaardt Sacré,
lictft hedenochtend kol. Lindbergh namens
die vereeniging met enkele hartelijke woor
den welkom geheeten en heeft hem, als
souvenir aan zijn verblijf in Nederland, de
vereenigingspenning, gemonteerd als pres
se papier, overhandigd, terwijl aan me
vrouw Lindbergh een doos Haagsche hop
jes werd aangeboden.
Kolonel Lindbergh toonde zich zeer In
genomen met deze door hun soberheid zoo
geheel in zijn stijl passende, attenties.
Kellogg bezoekt Lindbergh.
De heer Lindbergh heeft hedenochtend in
zijn hotel bezoek ontvangen van den heer
Kellogg, rechter in het Permanente Hof
Van Internationale Justitie en van den
secj'elaris der Amerikaansehe legatie, den
heer Johnson, die den beroemden vlieger
namens den gezant kwam begroeten. De
gezant zelf was door lichte ongesteldheid
verhinderd te komen. Het lag in het voir
nemen van Lindbergh 's middags de zit
ting van het Permanente Mof van Inter
nationale Justitie bij te wonen.
In het Vredespaleis.
Kolonel Lindbergh is hedenmiddag met
zijn echtgenoote en de secretaris der Ame
rikaansehe legatie, de heer Johnson, om
streeks half vier in het Vredespaleis aan
gekomen. Hij werd begroet door den rech
ter Kellogg, die hern door de verschillen
de zalen van het gebouw leidde en de vel
schillende bezienswaardigheden daarvan
toonde. Bij de hoofdtrap ontmoette Lind
bergh den president van het Permanenie
Hof van Internationale Justitie den heer
Adalci. Beide heeren onderhielden zich
eenige oogcnblikken met elkaar. Ook
maakte kolonel Lindbergh nog kennis met
den vice-president van het Hof, den her
Guerrero en met den rechter de Busta-
mante. Te vier uur waren de bezoekers
aanwezig in de groote rechtszaal alwaar zij
de opening van de zitting van het Perma
nenle Hof bijwoonden. Kort daarop ver
trokken zij weder.
Met wie zij aten.
De heer en mevrouw Lindbergh hebben
hedenavond in hotel Wittebrug bet diner
gebruikt, waaraan zij genoodigd haddtn
de heeren Pesman, Van Hoogentiuyze en
A Ier van de K.L.M., de heer Mutters, dr.
Cannegieter en luitenant van der Giesst-n,
laatstgenoemde beiden in verband met de
weerkundige onderzoekingen, welke in het
internationale pooljaar op Groenland zijn
erricht.
Kol. Lindbergh is van plan, morgenoch
tend naar Amsterdam te gaan om de Fok
ker-fabrieken te bezichtigen en een be
zoek te brengen aan Schiphol. Waarschijn-
'ijk zal op Schiphol de lunch worden ge
bruikt. waarna het gezelschap in den na
middag weder in den Haag wordt ver
wacht.
Een dame licht gewond
Overschie, 3 October. Hedenavond te
half 7 heeft op den Rijksstraatweg nabij
het kruispunt Hofweg onder de gemeente
Overschie een tweetal auto-ongevallen
plaats gehad, waarvan de afloop, de om
standigheden in aanmerking genomen, n<«g
vrij gunstig genoemd mag worden. Op dat
moment stond de vrachtauto, bestuurd
door J. de Jong uit Rotterdam, een wa
gen van de firma Jamin te Rotterdam
stil op de rechterzijde van den weg wegens
motordefect Onverwachts werd de vracht
auto van achteren aangereden door een
personenauto, bestuurd door mevr. Bak
ker, woonachtig te Rotterdam. De luxe wa
gen werd van voren geheel ingedrukt. De
51-jarige dame liep snijwonden in het «le-
laat op door het breken van de voorruit
Direct nadat deze botsing had plaats ge
had, volgde-ecn tweede.
De vrachtauto, bestuurd door den 30 ja
rigen J. Arnold, afkomstig uit Rotterdam
had gewacht op den weg in verband met
de eerste botsing. Daarna wilde de vracht
auto de plaats van het ongeval passeeren
un op dat moment werd deze wagen van
achter aangereden door een persunenauio,
bestuurd door den heer J Standaart, uit
Schiedam Beide wagens liepen schade -»p,
doch persoonlijke ongevallen kwamen niet
voor.
Mevrouw Bakker Is door een passeeren-
de auto naar het politiebureau te Over
schie gebracht, waar zij door dr. J. Donker
sloot werd verbonden.
De politie van Overschie stelt een onder
zoek in.
Een bedrag van 10.000 aan
collecten verduisterd
Amsterdam, 3 November. Reeds ge-
ruimen tijd was bekend, dat do boekhou
ding van den koster van de Nieuwe Kerk
der Nederlandsch Hervormde Gemeente
niet in orde was. Een maand geleden on
geveer is deze beambte geschorst. Bij het
daarop gevolgde volledige onderzoek is ge
bleken, dat een bedrag van ongeveer
10.000 is verdwenen. Deze gelden betref
fen de opbrengst van de collecten van de
verschillende Nederlandsche Hervormde
Kerken te dezer stede, die worden afge
dragen aan de kosterij van de Nieuwe
Kerk. Het kerkbestuur heeft thans aan
gifte gedaan bij de politie en hedenmiddag
is de koster in arrest genomen en ter be-
beschikking van de justitie gesteld.
Wie geen verontschuldiging zoekt, doch
recht op zijn doel afgaat, die overwint!
Een episode uil den Dertigjarigen Oorlog
Oorspronkelijke schets van
G. P. BAKKER.
„Begrepen", zei Melchior, die zijn wan
trouwen geheel had afgelegd.
„Maar het koord?" vroeg hij.
„Een sterk touw heb ik altijd bij mij",
klonk het antwoord en hij wees naar een
forschen boomtak, Melchior kon een hui
vering niet onderdrukken. Hij zag bloed
aan het koord.
„Ik zou ze liever zoo ontvangen", mom
pelde Saxon.
„Overdreven gewetensbezwaar tegen die
beulen!" antwoordde de vreemdeling. „Bo
vendien mag er niet één ontkomen, anders
loopen we nog grooter gevaar".
„En als de freule in hun handen valt..."
voegde Melchior er aan toe.
„Jé hebt gelijk', besloot Saxon.
Saxon zocht voor Marton een veilige
schuilplaats in het woud.
„Marion", raadde hij. „wacht hier; de
vijanden zijn in aantocht. Als de scher
mutseling afgeloopen is. kom ik je halen".
„Neen!" zeide ze. „Ik ben een officier,
ik wil meevechten."
De vreemdeling was inmiddels diep bui
gend genaderd.
„Freule!" begon hij, „wilt u nog eenmaal
mijn raad volgen? Luister dan naar de
wijze woorden van den kapitein. Ik verze
ker u, dat hij spoedig weer bij u zal zijn
„Ik ben u zeer veel verplicht, vreemde
ling, daarom zal ik wachten, maar het
gaat tegen mijn zin".
Het touw werd laag gespannen.
Na eenige minuten klonk het getrappel
van vele paarden over den weg.
„En u?" vroeg Saxon.
„Ik zal ze van achteren aanvallen", luid
de het antwoord. Hij verdween in do bos-
schen.
De vier ruiters stonden naast elkaar op
den weg, het bloote zwaard in de vuist.
In het maanlicht geleken het vier reus
achtige heldenfiguren.
Toen de huzarenofficier om de bocht
verscheen en de ruiters in gevechtsstelling
zag staan, schreeuwde hij:
„We hebben hen! Galop! Rijdt hen on
der den voet", en met donderend lawaai
stormden de huzaren op de vier ruiters in.
Het was een doodenriL De eerste paarden
struiikelden over het touw De huzaren
stortten hals over kop neer. De volgcnd-m
vielen over de eersten. Een drietal krab
belde weer op de been. De strijd was spoe
dig beslist. Slechts de beide achterste rui
ters hadden tijdig hun paarden kunnen
inhouden. Ze wendden den teugel, maar
midden jp den weg in het zilveren maan
licht stond een hoog. donker paard, waar
op een lange, magere gedaante zat, het
hoofd bedekt door een zwarten kap met
twee hoog uitstekende horens.
„De duivel!" gilde een der huzaren.
„Satan komt je halen", klonk een snij
dende stem en door een slag van zijn groot
zwaard, dat op een beulszwaard geleek,
velde hij den ruiter neer.
Een snerpend hoongelach weerklonk
door de wouden, zoo angstwekkend,
dat de strijders hun harten als steen voel
den verstijven.
De twqcdc huzaar, een forsche kerel,
schreeuwde* „Duivel of geen duivel, terug
naar de hel'', en deed een uitval naar den
vreemdeling. Deze week terzijde, wierp het
zwaard over in do linkerhand en doorstak
zijn tegenstander, maar zijn rechterarm
was getroffen.
Van do tien huzaren was er niet één
meer in loven.
„Plet touw oprollen", beval de vreemde
ling „T en beulen minder". Toen rolde hij
voorover van zijn paard.
Saxon cn Melchior snelden naar hem toe.
Saxon knielde bij hem neer. „Hij leeft",
sprak nij. Melchior goot den gewonde een
teug wijn tusschen de tanden en begon
hem te verbinden. Hij opende de oogen.
„Ik zal mij wel redden", waren zijn eer
ste woorden, „vervolg uw tocht".
,Geen denken aan", antwoordde Saxon.
„Probeer op te staan. U gaat met ons
mede".
De mannen hielpen hem op zijn paard,
dat met voorovergebogen kop naar zijn
meester keek.
Melchior 6teunde hem, den arm om het
middel.
De overste haastte zich naar de prinses.
„Afgeloopen", deelde hij haar mede.
„Niemand gewond behalve de vreemdeling.
Een slag op den arm. Zijn ttvischcnk'omst
heeft ons weer gered".
„Den hemel zij dank!" antwoordde zij.
„O, wat is het wachten afschuwelijk. Tel
kens wilde ik aan den strijd deelnemen.
Het was zoo moeilijk je bevel op te volgen.
En toen dat akelige hoongelach, juist als in
de onderaardsche gang".
Samen gingen zij naar den vreemdeling.
„Ik dank u", zei Marion. „Ik hoop u
eens alles te kunnen vergelden". Zij zocht
zijn linkerhand. „Hoe voelt u zich?'
Een flauwe lach verscheen op het blecke
gelaat. „Het gaat, freule. Jammer dat ik
geen satanskind ben, dan zou mijn vader
beter over mij hebben gewaakt".
Men steeg te paard. In matigen draf werd
de weg vervolgd, Melchior ondersteunde
den vreemdeling.
Bij het aanbreken van den dag zagen zij
een ouJe, grijze vesting opdoemen, om
ringd door breede grachten.
HOOFDSTUK XXI.
Het grijze hoofd van den slotvoogd ver
scheen in de diepe smalle nis boven de
poort, nadat Melchior voor de derde maal
geroepen had.
„Wie daar?" klonk een luide stem.
„Kapitein Saxon met gevolg", antwoord
de de wachtmeester.
„Ben nj daar, Melchior?"
„Zeker Bernhard'"
„Heeft de koekoek geroepen?'
„Dertien maal, zes keer te veel
De oude valbrug vipl knarsend neer,
sprong nog. een paar ma!en naar boven, de
poort werd geopend, het zware hekwerk
rees langzaam omhoog, een soldenier
schoof Ie groote grdndels over de brug en
hoffelijk verzocht de slotvoogd de gasten
binnen te treden.
Hij reikte Saxon eerbiedig de hand en
sprak: „Overste, wees welkom op Blngum-
stein
De slotvoogd geleidde de gasten naar de
ruime ridderzaal, die eeuwen oud scheen.
De vloer bestond uit groote, blauwe ardui
nen tegels. Aan de witgekalkte muren hin
gen jachttrofeeën, koppen van evers en
reusachtige hertegeweien.
Langs de wanden stonden op regelmatige
afstanden wapenrustingen van velerlei
soort, van de vroegste tijden af. Harnassen
van grove, ijzeren ringen op een gevuld
lederen onderkleed. Kettingpantsers en ma
liënkolders met pothelmen, die als aker
tjes op de schouders rustten. Gothische en
Maximiliaanharnassen. En wapenrustingen
uit den bloeitijd der wapensmeodkunst
Blanke, zwarte, geëtste, zilveren en ver
gulde harnassen, lichte voor den oorlog en
zware, zooals voor de tournooien werd"n
gebruikt Sommige waren prachtig ver
sierd met majestueus gepluimde helmen;
andere droegen spotmaskers om den vijand
te erger»n of aan het lachen te brengen,
een niet te onderschatten voordeel.
Naast den ingang hingen en stonden al
lerlei oude wapens, partisanen, krijgszeiscn,
hellebaarden, lansen en spietsen. Ter weers
zijden hing een zwart bord, waarop zwaro
zwaarden waren bevestigd; een- en twee-
banders met oude gevesten: vuistringen en
ezelsoorcri. Ook beulszwaarden, waaruit
bleek, dat het halsrecht op Bingumstein ge-
heerscht had.
Boven de deur zag men over twee gekruis
te spontons, een groot schild, waaron het
wapen der Von Bingums was aangebracht:
een slang met een vogel op een licht violet
veld, de kleur van amatist.
(Wordt vervolgd.)
