4000 EXEMPLAREN
DE EEMLANDEü
Maandag 20 Navember 1933
Uitgave: VALKHOFF Gc. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32 e Jaargang No. 121
Grothe's verklaringen onbetrouwbaar?
Popof loochent de juistheid
ervan
TAXI TAXI
TELEFOON
1210 1211
Het MEEST VERTROUWD
en GOEDKOOPSTE
adres voor TAXI'S
SENATOR VICTOR
SCIALOJA t
HERSTELD CONTACT
TE GENEVE
PIANO'S IN HUUR
Modieust van Doorn
3 x per dag Utrecht
ZUIDSINGEL 66-67
TEL. 401 -1 1 18
ri«
4 uur 32 min.
L J. IUYCX
TAXS TAXI
ook 's nachts geopend
1093 Tel. 1830
GARAGE HiC. BOVÉE
KAMP 41
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maandeo voor Amersfoort 2.10, per maand 1 0.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/,,
Binnenland franco per po«t per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 51S
PRIJS OER AOVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
i eikeregel meer f0.25. Llefdadlghelds-advertentlën voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regel*
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
DE BRAND IN DEN RIJKSDAG
Be Poolsch-Duitsche toena
dering, Vccrlcopstei eer er
Duitsch-Frsnsche verzoo.
ning?
In dc tweede helft der afgeloopen week
bevatten de bladen hot belangrijke bericht
dat rijkskanselier llitlcr, in tegenwoordig
heid van Von Ncurath, den Duitschen mi
nister van buitcnlandsche zaken, een on
derhoud heeft gehad met Lipski, den PooJ-
schen gezant te Berlijn en dat naar aan
leiding van dit feit een communiqué we'd
gepubliceerd, o.m. behelzende, dat dc beide
regceringcn van zins waren door recht
streeksch contact een oplossing te zoeken
voor verschillende hangende problemen en
dat. zij, wat de regeling dezer vraagstuk
ken betreft, nimmer haar toevlucht zouden
nemen tot geweld. M.a.w.: er werd een noii-
agïessievcrklaring afgelegd, die niet alleen
in de betrokken landen, maar ook overal
clc(ers ter wereld 's opgevat als het hoop
gevend begin ecner Poolsch-Duitsche ver
zoening.
De vredesvrienden, kortom allen, die
niets liever zien. dan dat er ten spoedigste
en einde komt aan dc poli tick»* onrust i:i
Europa en dc overige werelddeelen, zullen
de toenadering tusschcn Warschau en Ber
lijn van harte toejuichen, omdat thans ten
minste één gevaarlijke spanning is wegge
nomen.
U-en laats ten tijd was er meermalen spra
kc van. dat de betrekkingen tusschcn
Frankrijk en Polen ecnigszins verkoeld wa
len, vooral tengevolge van het feit. dat men
te Parijs zooveel belangstelling aan den
dag legde voor het pact-van-vier, waarvan
Polen en niet dit land de Kleine Entente
vreesden, dat de vier groote mogendhe
den Frankrijk, Duitschland, Engeland en
Italië politieke beslissingen van grontc
draagwijdte zouden kunnen troffen, die wél
eens in het nadeel der kleinere staten kun
den uitvallen. Frankrijk hoeft naderhand
wel laten uitkomen, dat een dergelijke on
gerustheid geenszins op haar plaats was,
maar de Polen blcvt n meer of minder ont
stemd. VoJgeiis sommigen, ilu moet de toe
nadering van Polen iol Duilsehluud als een
afzonderlijke actie van Warschau worden
beschouwd, een handeling, waqrvoor de
i'ransclic toestemming vooraf niet is ge
vraagd uit misnoegen over het feit. dat
Frankrijk één der landen is. die betrokken
is bij liet viormogendhedenverdrag. Ook
zijn er, die beweren, dat l ij het nauwer
contact zoeken tusschcn Berlijn en War
schau van Duitsche zijde hel streven voor
zat den band tusschcn Frankrijk en Polen
nog losser te maken dan hij den laatsten
tijd reeds was geworden en Duitschland
uit dc isolementspositie, waarin het zoo
langzamerhand was geraakt, te bevrijden.
Hoe dit ook zij: 111 Franschc kringen
eir deze opvattingen vinden tevens haar
weerspiegeling in een groot deel der Fran
schc pers laat men uitkomen, dat men
zich te Parijs ten zeerste verheugt over de
Duitsck-Poolsche ontspanning, waaraan bo
vendien nog wordt toegevoegd, dat Polen
geenszins op eigen houtje heeft gehandeld,
doch Frankrijk voortdurend van den stand
der Poolsch-Duitsche onderhandelingen op
de hoogte heeft gehouden Wanneer deze
voorstelling van zaken de juiste is. kan van
ton individueel Poolsch optreden nauwelijks
meer gesproken worden.
In elk geval mag de beteeken is der wc-
derzijdschc non-agressieverklaring niet wor
den onderschat. Voorloopig heeft mén wel-
is-waar nog slechts met mondelinge be
loften te doen, maar talrijk zijn de opti
misten, die aannemen, dat nu ook wel
•poedig officieel en dus in den vereisehlcii
vorm tusschcn dc beide staten een niet-
aanvalsverdrag zal worden gesloten, waar
door de politieke toestand in Oost-Europa
in zeer gunstigen zin zou worden gewij
zigd. Vooral wordt het blijk van verzoe
ning van belang geacht, omdat men thans
te doen heeft met een Duitschland. welks
bevolking, naar de jongste verkiezingen in
Duitschland hebben aangetoond, unaniem
de politiek der nationaal-socialistischc re-
ge.ering goedkeurt.
Tevens neemt men aan, dal, nu Polen cri
Duitschland elkaar hebben „gevondcir en
de kansen aanmerkelijk zijn gestegen, dat
niet alleen eerlang een handelsverdrag een
einde zal maken aan den verwoeden ccono-
mischen strijd tusschcn beide landen,
maar tevens voor dc netelige territoriale
kwesties een oplossing tot stand zal kunnen
komen, ook dc waarschijnlijkheid groot er
wórdt, dat Frankrijk eindelijk zal ingaan op
het Duitsche aanbod om dc moeilijkheden
tusschcn Parijs en Berlijn door directe on
dcrhandelingcn uit den wog te ruimen.
Goed voorbeeld doet goed volgen, liet is
dan ook niet uitgesloten, dat het op zeo
bevredigende wijze herstelde Poolsch-Duit
sche contact, dat getuigenis aflegt van een
verbetering der politieke atmosfeer, dc
voorlooper zal blijken te zijn van
Fransch-Öuitsche verzoening. Er is nog
geen aanleiding om al te luid te juichen,
maar er zijn in den 'grijzen hemel toch
enkele bemoedigende plekken blauw te
zien.
lieden wordt de laatste zitting
te Berlijn gehouden
liei lijn, 17 Nov. (V. D.; De president
en de beide verdedigers dr. Sock en dr.
Teichert stellen get. Grothe verscheidene
vragen, waaruit hl/jkl. dat tal van punten
niet kloppen met vroegere verklaringen
van Grothe. Vele bijzonderheden, die li ij
vlot heeft verteld, heeft hij verzwegen bij
het verhoor door de politie op 3 April j.l.
President: L) hebt er bijv. niets van ge
zegd, dat op 27 Februari 's avonds om elf
uur dc nationaal-socialistischc lokalen en
de politiel)ure^ux bestórmd moesten wor
den. Hoe was u dat indertijd te weten ge
komen?
Got. Gi'otlic: Ik had dat als functionaris
van twee kanten gehoord, o. a. ook van
Kcnipncr.
President: U hebt vroeger ook gezegd,
dat ongeveer vierduizend vuurwapenen uit
gedeeld zouden worden.
Get. Grothe: Dat wist ik uit vertrouwe
lijke besprokingen. Alle bijzonderheden
kon ik toen nog niet mededeelen.
Dr. Sack: Indertijd hebt u ook gezegd:
„Nadat do geprepareerde plaatsen waren
aangestoken, had Popof gemeend, dat v. d.
Lubbe al op den terugweg was en daarom
had hij het niet noodig geacht nog naar
v. cl. Lubbe uit te kijken. Daarom kon
v. cl. Lubbe gearresteerd worden.' Boven
dien hebt u gezegd, dat, wanneer de revo
lutie in Duitschland zou zijn geslaagd,
Popof ook Ie Warschau en Praag dergelijke
brandstichtingen zou verrichten.
Grotlie geeft ontduidelijke en verwarde
antwoorden. Over hei pi epareeren van het
brandmateriaal had hij ook mui Kcmpuei*
gesproken.
Op wojké pUian-Hii en in. wiens tegen
woordigheid deze besprekingen zijn gevoerd,
kan Grothe niet meer zeggen. Op vragen
van dr. Teichert antwoordt hij. dat hij Popof
eens op straat hooft ontmoet in gezelschap
van Kampfer. Eons in 1931 had hij l'opof
ontmoet in eon Agit.-Prop.-vergadering.
Waarbij Koska aanwezig was geweest en
later had liij liern nog eens gezien in
Januari 1933. Grollic verklaart verdér, dat
het gewapende kader iu circulaires weken
lang dc belofte van de hoogste par'tijinstan
ties had: in dc komende dagen krijgt ge
gedegenheid practisch werk te doen bij de
bestorming van nazi-lokalen en politic-
bureaux. Op 27 Februari zou elke beschik
bare man op bepaalde plaatsen aanwezig
moeten zijn.
Alvorens de president de middagpauze
aankondigt, vraagt Popof het woord om t
verklaren, dat hij Grothe nog nooit heeft
gezien, dat hij nog nooit bij de I H. H. is
geweest, niets met de I. R. H. te maken
heeft en ook Ivempnej* niet kent. De verkla
ringen van getuige Grothe zijn, voor zoo
ver het hem betreft, onwaar.
Berlijn, 18 Nov. (V. D.) Heden houdt de
senaat van het rijksgereclilshof voor de
laatste maal zitting te Berlijn. Nog een
achttal getuigen zijn op voorstel van
Torglcr's verdediger gedaagd en tal van
aeten en documenten zullen onderzocht
worden. Op voorstel van dr. Toichert, den
verdediger der Bulgaarsche communisten,
zal vandaag een uittreksel uit het straf
register van getuige Kamfer behandeld w or
den, terwijl ook op verzoek van dr. Teichert
nog ecnige getuigen worden gehoord.
De eerste getuige is de zich in arrest be
vindende koopman Kempner, wiens naam
teren door getuige Grothe herhaaldelijk
is genoemd. Evenals gisteren getuige Sin
gei-, blijft hij' voorloopig onbeéedigd.
Kempner is in Polen geboren en verbleef
tijdens den oorlog in een interneerings-
kamp. In 1924 kwam hij naar Berlijn, kreeg
later een betrekking in hot warenhuis
T.ietz en vestigde zich in 1932 in een sigaren
winkel. Ilij geeft toe, in tegenstelling tot
een vroeger verhoor, waarbij hij beweerde
politiek neutraal te zijn, lid te zijn der com
munistischc partij.
Getuige Kempner bestrijdt alle verkla
ringen, die getuige Grothe bij het verhoor
van gisteren heeft afgelegd. Ilij heeft in liet
geheel geen functie in de K P. D. bekleed
Dimilrof, wiens 80-jarige moeder uit Pa
rijs is gekomen en die de zitting oj> de pu
blieke tribune bijwoont, verzoekt Van der
Lubbe dc vraag te stellen, of hij, overeen
komstig de verklaringen van Grothe,
Kempner kent van een bijeenkomst in het
café Aur Grossen Stern. Van der Lubbe
ontkent dit. Bovendien verklaart Kempner
Popof nooit te hebben gezien.
Twee rijksdagemployé's verklaren dan
dat zij Tórgler den middag van den 27st.cn
Februari niet. uit den rijksdag hebben zien
vertrekken.
Do employe Walter Dittbander, die dar
wordt voorgeleid, was van midden 1927 tot
I cbr. 1933 secretaris van het emigranten-
bureau „de roode hulp Hij verklaarde dc
drie Bulgaren daar nooit te hebben gezien,
Dittbander verklaart voorts Sjrtgci te ken
nen, doch 'oiitkèrli' dat Singer ooit bij de
R. II. heeft gewerkt. De 'getuige'Grothe had
hij nog nooit eerder gezien.
Hierna wordt een korte middagpauze ge
houden.
Berlijn, is Nov. (V.D.i Na de middag
pauze word het vérhoor van getuige Ditt
bander beëindigd.
Dan stelt dc vertegenwoordiger Van dr.
Sack, dr. Pelkmaini, voor getuige Grothe te
vervolgen wegens meineed. Bit wordt door
r. Werner afgewezen.
Ook dc volgende getuige, Franz Kocli,
was vroeger werkzaam bij de Roode Hulp
en wel van 1929 ltd. 1933. Ilij verklaart, dat
getuige Grothe fuhctionnariB bij de Roode
Hulp is geweest De Bulgaarsche beklaag
den heeft 11ij nodit gezien.
Getuige Maschkp spreekt uitvoeriger over
de organisatie van de Roode Hulp. Dc drie
Bulgaarsche communisten gééft hij voor
niet. te kennen.
Tegenover de steeds weer door Popof ge
uite bewering, dat Grothe c ïrtotlieoklcider
is geweest in dc centrale van "dc Roode
Hulp stelt dc proc -generaal de woordelijke
verklaring van Grothe, waaruit blijkt, dat
Grothe cartotheckleidei in zijn district is
geweest en zich .slechts om bejianlde rede
nen enkele malen haai' de centrale heeft
begeven. Daarmede is het getuigenverhoor
in hoofdzaak afgeloo]>cn.
President: Het deel der behandeling, dat,
zooals van tevoren bedoeld was, te Berlijn
heeft plaats gehad, is thans 'beëindigd op
eenige petuigenverhooren na, die nog te
Leipzig moeten geschieden. 1)6 verdere be
handeling zal weder pldats hebben te Leip
zig en wel Donderdag 23 November, des
morgens te half tien.
Met deze mededeeling verklaart dr. Bttn-
ger de zitting gesloten.
Berlijn, 18 Nov. V.D.; In dc eerstvol
gende zitting van het rijksgerechtshof zul
Ie'ii eerst nog de getuigen gehooid worden,
die te Berlijn niet aan het woord zijn geko-
nieii. Daarna zal waarschijnlijk de bespre
king van het politieke deel volgen met
het hooren van een I n,'ge reeks verdere
gctuigen
Do politieke behandeling /al waarschijn
lijk Zaterdag 25 Nov. beginnen. Van dc
zijde van den proc.-généraal zijn tot dus
verre 37 getuigen voor dat deel gedagvaard.
De behandeling van dit deel zal ongeveer
li dagen in beslag nemen.
DIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJ KSCHB
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
Vertegenwoordiger van
te Genéve
I talie
R o ui e, 19 Nov.
(V.D.). - Op 77-jan-
gén leeftijd is Zoiv
dagavond te Rome,
na een kortstondige
ongesteldheid over
leden de senator
Victor Scialoja, de
gezaghebbende Ita-
liaansche jurist en*
vertegenwoord iger
te Geneve..
Scialoja was in
lSöli te Turijn gebo
ren. Hij studeerde te
Rome rechtsweten
schappen en hij was
eerst werkzaam bij de rechterlijke macht.
Vervolgens begon hij zijn carrière als - lee-
raar in het Romeinsche recht, later werd
hij hoogleeraar, ten siotte te Rome.
Na den oorlog bediende de staat zich
spoedig van zijn buitengewone politieke ga
ven. Talrijke malen heeft hij te Geneve en
elders zijn land aan het hoofd der delegatie
vertegenwoordigd. I-lij was een uitstekend
ledenaar.
Voor/zetting der besprekingen
te Rome?
Scepticisme nog steeds op
zijn plaats
De rechtschc Franschc pers, onder aan
voering van Pertinax in dc Echo de Paris,
waarschuwt legen elke concessie aan
Duitschland en verwijt Engeland tc groote
toegevendheid.
In de Londenschè Daily Telegraph
schrijft Pertinax over het denkbeeld d«-
Geneefsche besprekingen to Rome voort te
zetten, dat Paul Boncour opdracht schijnt
te hebben, het aanvaarden van dit voorstel
afhankelijk tc stellen van dc voorwaarden,
dat het goheelo bureau der ontwapenings
conferentie naar Rome zal worden overge
plaatst.
De Dailv Mail bericht omtiut de voor
nemens, die Simon tc Genéve heeft, dat hij
bij de eerste gelegenheid, die zich voordoet,
een verklaring wil afleggen over de En-
gclsche ontwapeningspolitiek, die hierop
neerkomt, dat Duitschland zoo spoedig mo
gelijk weer aan de ontwapeningsonderhan
delingen zal moeien meedoen. Simon zou
den vertegenwoordigers der mogendheden
te Genéve willen voorstellen Duitschland
uit te noodigon tot het bijwonen van een
bijeenkomst van Europeescbe volken, die
zoo spoedig mogelijk zou moeten plaats
vinden. Engeland is bereid aan een derge
lijke conferentie, hetzij tc Rome of tc Lon
den, deel ti nemén. Aangezien rncn echter
gelooft, dat Frankrijk dc Italiuanschc
hoofdstad niet geschikt /al achten, acht
men het waarschijnlijk, dat dc keus op
Londen zal vullen.
Dc diplomatieke medewerker van de
News Chronicle verklaart, dat het nog
geenszins zéker is, dat er een Engelsch
plan bestaat. Het is veel waarschijnlijker,
dat dit pas na Engelsch-Fransche bespre
kingen vasten vorm zal aannemen.
Dc Daily Herald meldt eveneens, dat Si
mon geen vast plan heeft en dat men hem
de vrije hand heeft gelaten, liet valt te
betwijfelen, of do Fransche regeering, in
het hijzonder met het oog op de campagne
in de Ituliaanschc pers tegen den Volken
bond, zich met een conferentie van vier
accoord zal verklaren.
De Times weet mede te dcelcn, dat de
Duitsche ambassade tc Londen van hel
voornemen van Simon en Eden. om naar
Genéve te vertrekken, op dc hoogte is ge
steld.
Inmiddels meldt het 11.N., dat men in
iLondenscho politieke kringen zeer scep
tisch is gestemd ten aanzien van dc nieu
we besprekingen te Genéve, zulks naar
aanleiding van de offieicele berichten uit
Berlijn.
buitenland.
Sena Or Scialoja overleden.
(Eerste Blad. pag. Ij.
binnenland.
Scheepsramp op dc Noordzee.
(Derde Blad pag. 1).
De opening van de brug te Zaltbommel,
(Derde Blad pag. 1).
stadsnieuws.
Sint Nicolaüs weer in onze stad gearri
veerd. (Eerste Blad, pag. 2).
sport.
Dc internationale Zesdaagse lie tc Amster
dam. (Tweede Blad, pag. 2).
Quick verliest met G1 van S.D.Z.
(Tweede Blad, pag. 1).
Wedstrijden der Sehermvcrccniging Bere
den Wapens.
(Tweede Blad, pag. 3).
A.M.II C I wint van Hilversum II.
(Tweede Blad, jiag. 1
f G.en f 8.per maand
met recht van aankoop binnen
twaalf maanden.
Fa. r. van den burg,
Arnh.straat.
AUTO RIJDT IN S.A.-KOLONNE.
Keulen, 19 November (V.D.). Zaterdag
avond is te Keulen Dclbruck een personen
auto ingereden op een groep S. V.-mannen.
(i,e op fietsen naar Keulen reden. Twee S a
mannen werden ernstig gewond. Zij zijn
naar het ziekenhuis over.'; 'bracht, waar een
hunner is overieden. Een dorde SA.-man is
minder ernstig gewond. Dc crimln'eele po
litie heeft een streng onderzoek ingeleid.
drie weken vacantie voor
duitsche arbeiders.
Berlijn, 18 November (V.D.) Hedenmid
dag is het kleine convent van het Duits'cJtïe
grbcidsfront bijeengekomen. Dr. Ley deed
mcdedeeling van het voornemen van den
rijkskanselier, om dc vacantie der arbci
dcis uit te breiden. Het moet mogelijk ge
maakt worden, dat een iü-jarigé Duitschcr,
die het gcheclc jaar werkt, drie weken va
cant ie krijgt..
feestgewaad voor den du1ts3een
arbeider.
Berlijn, 18 November (V.D.). liet pers
bureau van liet Duitsche arbeidsfront, pu
bliceert een verordening van den leider
waarin voor dc leden van hét arbeidsfront
een feestgewaad wordt voorgeschreven
liet costuum bestaat uit een donkerblauw
pak, welks jas twee rijen knoppen beeft
terwijl de broek lang is. Verder wordt een
muts gedragen naar bet model van de
schermmutsen van het oude leger, waar
aan zich het insigne van het front bevindt
Bij liet pak moet eon wit overhemd met
zwarte das gedragen worden.
Medegedeeld door hei K.N.M.I. te de Bilt/
Hoogste baromctersl. 780.0 te Slcnsele
Laagste barometersi. 75G.G le Marseille.
•Verwachting: Moest zwakke wind uit
Zuid-Oostelijke richtingen, nevelig tot licht,
of half bewolkt, weinig of geen neerslag*
iets kouder dos nachts, overdag iets zachter
Sinds Zaterdag is de depressie over de
Golf van Biscay e opgevuld. Boven Scandi
navië is liet maximum 'sléchts Weinig von
beteckcnis afgenomen, zoodat zich thans
bijna gchoel Europa onder invloed van hét
hoogc-drukgebied bevindt. Alléén bij do
Fransche Rivièra heersclit druktoestand*
Marseille meldde 59 m.M. regen.
De nachtelijke afkoeling veroorzaakt, in
ens land, Wcst-Duitschland en Oost-Knge-
land hier én daar uitgebreide mistgeleideii,
die echter in den loop van den dag wel zul
len verdwijnen, aangezien de warme drogd
bovenlucht veel zonnestralen doorlaten.
(Te Hamburg bedroeg op 1200 meter do
temperatuur hedenmorgen ongeveer 150 gc#
Celsius bij een vochtigheid van 40
Over Oost- en Zuid-Duitschlund liecft ziek
dc vorst wat uitgebreid. Iu midden-Scandi-»
navie handhaaft zich dc lage temperatuur.
Er valt ten onzent nog slechts weinig ver*
andcring in den weerstoestand te verwach
ten. Waarschijnlijk zal de nacht iels kou*
der worden, terwijl bij de algemeene opdro
ging van de atmosfeer overdag iets lioogero
temperaturen zullen voorkomen.
BRAftD MELDE MEN AAN
DE TELEFON8STE
RIJDT VEILIG!
Wielrijders, rijdt nimmer met
meer dan twee naast elkander.
LANGESTRMT 49-51 TELEFOON ISO
Van ouds het aangewezen adres voor solide
HANDSCHOENEN
DE KEUS IS RUIM.
De kwaliteit bekend cn de prijs relatief laag
BUITEN-RITTEN 6 ct. per K.M.
6 a 7 pers. auto met chauffeur
Vaste standplaats ter linkerzijde
van Hotel Monopole
