DË ËEMLANDEU
HITLER VERWERPT DEN OORLOG
4000 EXEMPLAREN
L. J. LUYCX ZOON
Donderdag 23 November 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32 e Jaargang No. 124
HIJ NOEMT OORLOG IETS
WAANZINNIGS
Gelijkheid geëischt
TEGEN DE POLITIEK DER
G0UDAANK00PEN
WORDT SARRAUT TEN VAL
GEBRACHT?
4 uur 26 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
COUPONWEEK STOFFENZAAK
TAXI TAX!
ook 's nachts geopend
1093 Tel. 1830
GARAGE NIC. BOVÉE
KAMP 41
ABONNEMENTSPRIJS P" 3 ■•■odco voor Amtrjfoort 2.10, per maand 1 0.75. per
(me' gratis verzekering tegen ongelukken) I 0.I71/,
Binnenland franco per poel per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers I 0.03.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 51»
PRIJS DER ADVERTENTIEN vaB refleI# 1,05 ®el tab«9riP van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Llefdadlghelds-advertentién voord®
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regelt
50 cent elke regel mee/ 10 cent driemaal plaatsen 1.—. Bewijsnummer extra f ODS
Publicatie van een interview
in de Matin
Parijs, 22 Nov. (V.D.) üo Matiu publi-
teert den inhoud van een interview, dat
Rijkskanselier Hitler liecft toegestaan aan
den redacteur buitenland van „LTnforma-
tlori", de Brinon.
Ilitler heeft verklaard, uldus de Brinon,
dat zijn houding steeds dezelfde is geble
ven. Hij wcnsclit bespreking en beraadsla
ging, omdat hjj daarin de garantie voor den
vrede ziet. Hij wil. dat deze waarachtige
vrede tusschen loyale tegenstanders zal
worden gesloten. Hij beeft zulks reeds her
haaldelijk 'verklaard, maar men heeft hem
steeds dp wantrouwende wijze geantwoord.
Ilitler legde er den nadruk op, geheel
Duitschland achter zich tc hebben.
Ik heb voor mijn volk niet geheim gehou
den, wat ik wil. liet volk heeft mijn poli
tiek goedgekeurd.
Ilitler gelooft aan de noodzakelijkheid
van een Duitsch Frafischc overeenstem
ming. „Ik heb de overtuiging, dal wanneer
de kwestie van het Saargebied, dat Duitsch
land is, eenmaal geregeld is, niets Duitscli-
land on Frankrijk in tegenstelling met
elkander kan brengen. Elzas Lotharingen is
geen geschilpunt, doch hoe lang zal men
nog moeten herhalen, dat wij noch willen
absorbecreii, wat ons niet toebehoort, noch
dat wij ons door iemand willen laten be
minnen, die niet van ons houdt. In Europa
bestaat geep enkel geschil, dat een oorlog
rechtvaardigt. Alles is te regelen tusschen
de Avfken, wanneer zij het gevoel van ccr
ei\ verantwoordelijkheid bezitten. Kr is een
<an vaderlandscheii geest bezield Holen en
een niet minder aail zijn tradities gehecht
Duilschlüjid. T««schen hen bestaan verséhil-
len en wrijvingspunten, die liet gevolg zijn
van een slecht verdrag, maar niets, wat
waord zou zijn liet kostbaarste bloed te ver
gieten. Want liet zijn steeds de besten, die
oji dc slagvelden vallen. Daarom is tus
schen Duitschland en Holen een verdrag
van goede nabuurschap mogelijk.
Men belcedigt mij, wanneer men verder
verklaart, dat ik den oorlog wil. Zou ik iets
waanzinnigs willen' Den oorlog? Hij zou
geen regeling brengen, maar slechts den
locstand der wereld verslechteren. Hij zou
het einde van onze rassen beteekenen, die
elite zijn en in de volgende tijden zou men
zien, hoe Azie zich op ons continent zou
vastzetten cn bet bolsjewisme zou tnomfec-
ren. Hou zou ik een oorlog wehschen, ter
wijl toch nog dc gevolgen van den kaatsten
oorlog op ons drukken en zich nog 30 of 40
jaren zullen doen gevoelen. Ik strijd niet
voor het lieden, maar ik denk aan de toe
komst, Ik heb voor piij een lange hinncn-
landschc 'politieke werkzaamheid. Ik heb
het volk weer hel begrip van zijn eer gege
ven, ik wil liet ook weer zijn levensvreugde
schenken. Wij bestrijden de ellende. Reeds
hebben wij dc werkloosheid teruggedron
gen, maar ik wil wat beiers prestoeren. Ik
zul nog jaren noodig hebben om dat te be
reiken. Gelooft u, dat ik mijn werk door
een nieuwen oorlog zou willen teniet
doen?"
De correspondent wees in dit verband op
de uiterlijke vertooningen in Duitschland:
'ie vreugde van dc verheerlijking dei-
kracht.
De Rijkskanselier antwoordde hierop, dat
Duitschland in staat moet zijn zich tc ver
dedigen. Zijn program is als volgt tc preci
seeren:
Geen Duitsclier voor een nieuwen oorlog,
maar voor dc verdediging van zijn vader
land het geheelc volk. Wanneer dc jeugd
in Duitschland 111 rij en gelid marcheert,
wanneer zij dezelfde klceding draagt, dan
is dat omdat zij de nieuwe ordening en
liaar garantie belichaamt.
Het gesprek ging vervolgens over de mid
delen, welke liet Duitsch-Franscho pro
bleem in het reine zou kunnen brengen.
Mijn vaderland is niet een natie van den
tweeden rang, maar een grootc natie, wel
ke rnen een onverdraaglijke behandeling
heeft opgedrongen. Wanneer Frankrijk zijn
veiligheid wil vinden in een verdrag hen ik
bereid alles aan te hooien, alles tc begrij
pen, alles te ondernemen. Men weet tame
lijk precies, waarin dc door Duitschland
geëeisebto gelijkheid bestaat. Moraal gaat
bet orn precies gelijk recht, do practisclic
ten uitvoerlegging kan etappegevvijze ge
schieden en men kan "onderhandelen over
dc bizonderhedon. Maar men zegt mij: Ze
ker, gelijkheid, maar geen gelijkheid zónder
tegenprestatie. Welke tegenprestatie? Men
moest eindelijk den inhoud van liet Fran-
fcche woord vciligh*. id kennen.
Voorts wees Ilitler er met nadruk op,
dut hij alleen over de politiek van Duitsch
land beslist cn dat wanneer hij zijn woord
geeft, hij gewend is het tc houden. Wat is
dus* nog noodig?, aldus zcide hij. Ik heb
geen troon geërfd. Ik heb evenwel doctrine
te liandhaven. Ik ben een mensch, die han
delt cn die zijn verantwoordelijkheid heeft.
Ik sta met mijn persoon borg voor liet volk,
dat ik leid cn dat mij dc kracht geeft. Maal
laten wij spreken over de Franschc veilig
heid. Wanneer men mij zou zeggen, wat ik
daarvoor kan doen, zou ik het gaarne doen,
wanneer het niet gaat om de oneer of een
bedreiging voor mijn land. Een Engelscb
journalist beeft geschreven, dat men voor
dc kalmcering van Europa oen overeen
stemming tusschen Duitschland cn Fi ank
rijk moet tot stand brengen en Frankrijk dc
aanvullende zekerheid van c'eri defensief
verbond met Engeland moet geven. Wan
neer bet om zóo'n verbond zou gaan, w il ik
gaarne onderteek enen. Want ik heb geens
zins de bedoeling mijn buren aan tc Vallen.
Polen ziet dat thans in. Maar omdat Holen
Oostelijker ligt dan Frankrijk, kent liet ons
beter.
Professor Spraguc
afgetreden
Washington, 21 Nov. (V.D.) Prof.
Spraguc, de financieel» adviseur van dc
schatkist, is als zoodanig afgetreden in
verband met diepgaande mecningsvcrschil-
len inzake de politiek der goudaankoopen.
Hrof. Spraguc verklaarde, dat er geen
andere verdediging bleef tegen een weg
drijven naar een onbeperkte inflatie dart
het opwekken en organiseeren van dc u-
blieke.opinie. Teneinde het mijne bij tc dra
gen in die beweging, verbreek ik mijn con
nectie met de regeering. Ik ben tegenstan
der van het doprecieercn van den dollar
door aankoop.cn van goud op buitcnland-
sche markten.
OVERSTROOMINGEN IN FRANKRIJK.
H arfj s, 21 Nov. UI X Door d'Hï was vaii
ch; Rhone zijn in dc buurt van Avlcnon
pveivstrooraingon veroorzaak t. Verscheid ené
wegen staan onder water, zoodat ook dc
voorzichtig niet levensmiddelen gevaar
loopt.
DE ONAFHANKELIJKHEID VAN
FOEKIEN.
Londen, 21 Nov. (II.X.) Volgens een
bericht uil Nanking heeft de nationale re
geering van China een decreet gepubli
ceerd, waarin onmiddellijk maatregelen
worden verlangd ter onderdrukking ven
den opstand in Foekien.
J. J. MOLENAAR
Stationsplein
Tel. 1210 Amersfoort Tel. 1210
MANDSJOERIJSCH-RUSSISCH
INCIDENT.
Londen, 22 Nov. (V.D.) Uit dc Mand-
sjoerijscho' hoofdstad Tsjantsjoen wordt ge
meld, dat zich aan dc Russisch-Mansjoerij
scho grens een nieuw incident zou hebben
voorgedaan. De Russische troepen worden
d;.or de Mundsjoorijsche autoriteiten er van
beschuldigd 2l/2 K.M. diep het Mandsjocrij-
sclie gebied ie zijn binnengedrongen en .op
Mandsjoerijschc troepen tc hebben gescho
ten. De regeering van Mandsjöcrije zal tc
Moskou hiertegen protestecrcn.
DE SCHIETPARTIJEN IN SPANJE.
Mail ii d, 21 Nóv. (V.D.) In Madrid is
het hedenavond voor liet socialistische
volkshuis plotseling tot schietpartijen ge
komen tusschen daar tc hoop gcloopen
communisten en socialisten. Naar verluidt,
zouden zeven "personen gewond zijn. De
politic heeft de omgeving afgezet.
NEWFOUNDLAND IN FINANCIEELS
MOEILIJKHEDEN.
Londen, 21 November! (V.D.) De fiuan-
cieelc moeilijkheden van -het oudste Brit-
scho dominion. New founJlund, hebben de
Engolsclic regeering .aanleiding gegeven
drastische maatregelen tc nemen. Dc auto-
nonio dominialc constitutie Van Newfound
land zal, met voorbehoud van de toestem
ming van liet parlement van Engeland, tij
delijk worden opgeschort. Het kabinet van
Newfoundland-on do wetgevende Acrgude-
i ing zullen worden vervangen door een com
missie van zes, drie Engelschc en drie
Newfoundlandschc politici, welke onder
rechtstreekse]) toezicht \an de Engelschc
regeering en van den Engelschen gouver
neur-generaal staan. Deze toestand zal du
ren, totdat Newfoundland weer in staat
zal zijn zijn financien zelf tc regelen.
BEGROOTINGSEVENWICHT EEN
NOODZAAK
Begin der financieele beraad
slagingen in de Yran-
sche Kamer
1' a i- ij s21 Nov. (V.D.) De Frunsclic
Kamer is Dinsdagmiddag begonnen met dc
beraadslagingen over dc eerste financieele
voorstellen; 10 sprekers hebben liet woord
gevraagd. Tusschen regeering cn commis
sie bestaan nog groole mccnings\ erschillcii
Het gaat in liet bizonder om art. 6, dat be
trekking heeft op dc korting der ambte
naarssalarissen cn pensioenen.
Het Kamerdebat begon met het rapport
van afgevaardigde Jacquicr.
Tijdens dc toespraak van Jacquicr kwam
Herriot binnen, die in liet bizonder door
Sarraut werd verwelkomd.
Abel Gnrdey, de minister voor de begroo
ting, nam vervolgens liet woord. Hij legde
cr den nadruk op, dat dc redenen voor het
Illicit moeten gezocht worden in dc econo
mische crisis cn in de te hooge uitgaven.
Verder wvrd vun regeeringszijdc betoogd,
dat liet herstel van 't begróotingscvenwichl
in de eerste plaats noodzakelijk is.
Parijs, 23 Nov. (V.D.j De Fransche Ka
mer zal heden de beraadslagingen over het
financieele program voortzetten. Sarraut
zal waarschijnlijk voor de laatste maal een
beroep op de kamer doen, doch in vele krin
gen gelooft men, dat dit nutteloos zal zijn.
In enkele kringen spreekt men zelfs reeds
over het komende knbinet-Ghautemps.
Geneefsche besprekingen ver
daagd tot Januari 1934. De
groote mogendheden konden
het niet eens worden.
Dc leiders van liet mcercudecl der af
vaardigingen ter ontwapeningsconferentie
hebben gisteren liun koffers gepakt en zijn
naar huis gegaan. Een paar ondercommis-
Gics zijn tc Gcnèvc gebleven cn ook Hen
derson, de voorzitter der ontwapeningscon
ferentie, zal nog een dag of tien tc Gcnèvc
vertoeven.
Men is uiteengegaan, omdat men het ge
lijk zoovele kecren niet eens kon worden.
Onder „men" versta men dc vertegenwoor
digers der groote mogpiulhcden, wier dele
gatieleiders een dag of wat geleden door
Henderson dringend naar Genèvc werden
ontboden, omdat de boei daar hopeloos was
vastgeloopen, niet in dc laatste plaats als
gevolg van de omstandigheid, dat Duitsch
land mot Gcnèvc in elk opzicht had gebro
ken. Men herinnert zich ook, dat Hender
son dreigde te zullen aftreden, wanneer de
kopstukken der delegaties niet terugkeer
den. Het heeft echter, gelijk wij hoven al
noteerden, weinig gebaat, dat zij zijn over
gekomen. De onderlinge mccningsverschil-
len bleken zoo groot te zijn, rlat reeds nu
vaststond, dal men ook op December, te
gen welken datum een voltallige zitting
van dc hoofdcommissie zou worden gehou
den, geen accöord zou kunnen bereiken of
vruchtbare besprekingen houden. Onder
ilczc omstandigheden heeft het z.g. bureau
der ontwapeningsconferentie gisteren bet
besluit genomen dc zitting der algemeene
commissie (hoofdcommissie) tc verdagen
tot Januari van het volgende jaar en wel
tot liet midden dier maand. Henderson
liceft hieraan nog toegevoegd, dat dc kan
sen op liet sluiten ecner conventie in de zit
ting, die aanvankelijk op i December zou
beginnen, uiterst gering moesten worden
geacht, daar dc verschillende standpunten
tc zeer van elkaar afweken. Niettemin
heeft dc voorzitter der ontwapeningsconfe
rentie met den meesten nadruk de vertegen
woordigers der diverse landen ertoe aange
spoord intusschen langs diplomatieken weg
rcchtstreökscljc onderlinge besprekingen
aan te knoopen, opdai men in Januari bclcr
beslagen ten ijs zou kunnen komen.
Henderson's ultimatum liceft dus niet de
uitwerking gehad,, die hij ervan had ver
wacht. Wel verschenen dc delegatiesleiders
overeenkomstig zijn verzoek te Genèvc,
maar reeds na enkele dagen bleken juist
ten aanzien van zeer netelige politieke aan
gelegenheden ile m e c 11 i n g« v c r s c lij 11 e 11 zoo
onoverbrugbaar, dat zelfs Henderson inzag,
dat thans alleen nog heil kon worden ver
wacht van Ci_>11 verdaging, omdat zoodoende
een „rustpoos'' ontstond, gedurende welke
in beginsel voorwaarden zouden kunnen
worden geschapen voor een succesrijker
voortzetting der ontwapeningsbesprekingenr
Er is dan ook reeds sprake van, dat dc
groote mogendheden een conferentie zullen
bijeenroepen, rnaar het is nog volkomen on
bekend waar of wanneer dal zal geschieden
en wie het initiatief daartoe zal nemen. liet
staat echter nu reeds vast, dat een dorge
lijke conferentie niet te Gcnèvc zal worden
gehouden, waar dc sfeer tc duf en benau
wend is geworden.
Dc eerstvolgende.; onderhandelingen zul
len ongetwijfeld een uiterst moeilijk cn
delicaat karakter dragen en wel in dc
eerste jilaats bestaat dc noodzaak Duitsch
land opnieuw bij de discussies te betrekken
daar regelingen, zonder Duitschland ge
troffen, niet alleen waardeloos zijn, maar
zelfs gevaarlijk. Overigens zij .graan herin
nerd, dat Ilitler talloozc kceren o.m. de
zer dagen tegenover een Fransch journa
list zijn bereidheid te kennen heeft ge
geven rechtstreeks met Frankrijk te onder
handelen. Zullen de kanselarijen nu voeling
met elkaar gaan zoeken en wie zal liet zijn.
die den moed heeft, de besprekingen in te
leiden? Het is tc hopen, dat geen overdre
ven prestige-overwegingen bij voorbaat elk
inintiatief verlammen. Dat thans daden
moeten worden gesteld, is dc algemeene
opvatting cn ook is ieder het erover eens,
dat, zal een nieuwe conferentie bijeen wor
den geroepen, oen zoodanige voorbereiding
moet plaats vinden, dat een mislukking,
menschelijkcrw ijzc gesproken, uitgesloten
is. liet is toch huiten kijf, dat-een misluk
king van een zoodanige conferentie tevens
liet definitieve échec van den ontwapenings
arbeid mee zou brengen. Eu wanneer
het eenmaal zoover zou zijn gekomen, zou
een dan onvermijdelijke cn ongebreidelde
algemeene bewapening ook door Duitsch
land slechts dc inleiding zijn van een,
waarschijnlijk zeer nabijeri, oorlog. Van
daar dat dc verantwoordelijkheid van dc
politici der wereld nimmer zoo groot is ge
weest. als juist thans.
KOLENHANDELAAR WINT VIJF
MiLLIOEN FRANCS.
Parijs, 22 Nov. (V. D.) Het grootc lot
van do Fransclie staatsloterij ten bedrage
van vijf mifliocn francs is gevallen op hot
nummer van een kolenhandelaar te
Avignon. Tc Marseille is een prijs van drie
miliiocn francs gevallen, terwijl te Harijs
een stationskrujer een half miliiocn francs
won.
Voorts viel volgens hei it. N. een prijs
van 500.00U francs op een lot, dat in het
bezit van een sjouwer der Parijsche markt
hallen was. Verder zijn prijzen van 500.000
francs gevallen op groepen van fabricks
arbeiders, van verkoopsters in een groot
warenhuis en van het personeel Aan een
bank tc Mctz.
BARKAS GEZONKEN.
Vijftien dooden.
M o s k o u, 22 Nov. (V. D.) Volgens een
bci icht uit Rostof is in Koeban aan dc rivier
van dien naam eon barkas met 15 arbeiders
gezonken. Volgens een mcdedeèling van dc
Gèpcoo zijn zes personen gearresteerd, die
dc schuld dragen aan den ondergang van
T vaartuig.
ROOFOVERVAL OP GEESTELIJKE.
Kcul e n, 22 Nov. (V. D.) Hedenavond
verschenen ui dc studeerkamer van den
katholieken geestelijke Jansen drie gemas
kerde mannen, die zich op den jiricstcr
wierpen cn hem onder bedreiging met een
revolver op den grond wierpen. Zij snoer
den hem vervolgens den mond met een
doek, waarmede zij eerst gedacht hadden
hem te w urgen. Eén der daders sloeg daar
bij den priester met een scherp voorwerp
zoo hevig op het hoofd, dat zes gapende
wonden ontstonden. Een ander haalde in
tusschen dc schrijftafel overhoop. Plotse
ling verdwenen de drie daders, alles achter
zich latende. Klaarblijkelijk meenden zij
dat onraad in aantocht was en zagen #ij
zich hierdoor gedwongen hun zoeken naar
geld of waardevolle voorwerpen op tc
geven.
PLEIDOOI VOOR EEN STERKE
JAPANSCHE VLOOT.
Tokio, 22 Nov. (V. D.) De nieuwe che
vun de Japansche vloot, admiraal Soejc,
heeft in een dagorder verklaard, dat hij de
politiek Aan Aruki steunt. De Japansche
vloot moet zoo sterk zijn, dat zij Japan
tegen icdcren aanval kan beschermen.
STRENGE KOUDE IN SIBERIË.
Moskou, 22 Noa\ (V. D.) In het district
Irkoctsk (Siberië) vriest het buitengeAvoon,
l-lr zijn in eenige streken temperaturen ge
rogistreerd van 35 graden. Vele menschen
zijn doodgevroren.
HET
GEVANGENISOPROER TE
PHILADELPHIA.
Omtrent liet 'gevangenisoprocr tc Phila
delphia, waarover wij reeds berichtten, ver
luidt nader, dat aan de rebellie binn :n een
uur een einde was gemaakt. Bij de óvemvcl
diging der gevangenen is niemand ernstig
gewond
DIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJKSCHM
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
BUITENLAND.
Een interview met Ilitler in dc Matin.
(Eerste Blad, pag. 1).
Professor Sprague tegefi dc politiek dep
oudaankoopen.
(Eerste Blad pag. 1)<
BINNENLAND.
Zitting der Tweede Kamer.
(Tweede Blad, pag. 1),
Snelle postvlucht naar Indiü.
(Tweede Blad, pag. 2.)'
SPORT.
Dc Zcsdaagöche.
(Derde Blad pag. 1)*
Medegedeeld door liet Kou. Ncd. Met. In-»
stituul tc Dc Bilt.
Hoogste barometerstand J 77G.0 Ic Sey«
disfjord.
Laagste barometerstand752.1 tc Sten-
sèle.
Verwachting: Zwakke tot matige,
aanvankelijk Noord-Westelijke, later waar
schijnlijk veranderlijke wind, nevelig tot
zwaar bewolkt, Avaarscliijnlijk eenige neer
slag, weinig verandering in temperatuur.
Kans op iets minder dichte nevel.
De barometer bleef in Scandinavië en
Duitschland verder dalen, zoodat thans do
depressie in liet Noord-Ooslcn haar invloed
van Lapland naar Finland tot midden-
Duitscliland uitstrekt. Aan du Noordsche
kust bracht deze lagc-druktoestarid nogal
wat regen (Nordöyan 10 m.M.), terwijl liet
heldere weer in Duitschland plaats niaaklo
voor nevelachtig, somber weer, In Polen cn,
de randstaten wordt nog a'orst van betcc-
kenis aangetroffen. Plaatselijk in Zweden
vroor liet nog sterk. In ons land, Frankrijk
n Duitschland is do temporatuur gestegen.
Dc depressie in liet Westen hij den Oceaan
toont* zicli nog betrekkelijk Aveinig actief.
Ken slappe rug van lioogen druk verbindt
Oost-IJsland via Groot-Britannic met den
Azorcn-hoogen druk. Belangrijke verbete
ring mug in den Avccrstoestancl ten onzent
nog niet verwacht Avordcn, hoewel liet avcI
waarschijnlijk is, dat dc nevel iets minder
dicht en de bewolking minder zwaar zal
worden.
RIJDT VEILIG!
Drie, vier fietsers naasi elkaar ,1
Geeft belemmering en gevaar.
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
Door den grooteren omzet ontstaan veel
meer coupons. Deze moeten van de week v/ea
voor luttelen prijs. Voor velen een nuttig
en voordeelig St. NICOLAAS geschenk.
BUITEN-RITTEN 6 ct. per K.M.
6 a 7 pers. auto met chauffeur
Vaste standplaats ter linkerzijde
van Hotel Monopole
BLOEDIGE BOERENBRUILOFT.
Belgrado, 22 Nov. (H.N.) In liet dorp
Mionitza is liet bij een boerenbruiloft, waar
aan 260 gasten deelnamen, tot een hevigo
vechtpartij gekomen, Avaarbij ook van re
volvers gebruik werd gemaakt. De strijd
begon reeds bij het afhalen van dc bruid.
Zeven boeren moesten ernstig gcAvond in
een ziekenhuis Avorden opgenomen, terwijl
35 andere liclit gcAvond werden,
