Cognac Vieux XXX
J. A. Schoterman Zn.
HERINNERINGEN AAN NOVEMBER 1918
SNELTAX
ISSLIP1354
per flesch f 3,75
UIT DE GEDENKSCHRIFTEN
VAN J. H. SCHAPER
ZOMERTIJD EN
WERELDTIJD
Nederland verlosse zich
uit zijn isolement
VALSCHE RENTEZEGELS
A NAAR
BEKWAME I
CHAUFFEURS
G. LENSINK
UMQRHOEKJE
Bijzonder aanbevolen
Wijnhandel
Utr.straat 17 Gevestigd 1878 Telefoon 145
J. H. A. SCHAPER.
Critiek op de houding van
Mr. Troelstra
Het Kamerlid Schaper heeft onder den
(itcl „Een halve eeuw van strijd" het eerste
deel zijner herinneringen laten verschijnen.
ITet laatste gedeelte daarvan bevat belang'
wekkende bijzonderheden over de revolutie-
poging van November 1918. waaraan het
volgende is ontleend:
Dinsdag 12 No
vember 1918 kwam
hij (Troelstra) met
revolutionnaire hoop
in do Kamer terug.
Do interpellatie, die
aan de orde was,
werd voortgezet en
onze fractievoorzit
ter was zeer op
dreef. Maar het aan
vankelijk succes en
de berichten over
Rotterdam, de vrees
achtige beweringen
van mr. Zimmer
man en de fanta-
sicn van sommige partijgenootcn hadden
hem met te groote illusies vervuld. liet
werd een krachtproef, niet gebaseerd op de
werkelijkheid. Troelstra's ongeluk was, dat
hij alle schepen achter zich verbrandde,
geen enkele reserve in acht nam en zonder
aarzeling do revolutie aankondigde. In een
schitterende improvisatie betoogde hij her
haaldelijk, dat wij geen geweld verlangden
te gebruiken en dat do S. D. A. P. de orde
wenscht te handhaven."
Nadat schr. een samenvatting heeft go-
geveii van Troelstra's ,;revolutie"-rede,
merkt hij op:
„Men ziet het: alles werd met de grootst
mogelijke zelfverzekerdheid gezegd, er was
niet do minste twijfel aanwezig. Een groot
deel der fractie was onder de bekoring go-
komen van dit forsche woord. Verschillende
leden feliciteerden den spreker door een
handdruk. Ik en enkele anderen konden er
niet toe komen. Onder de rede was ik reeds
van-mijn plaats, vlak vóór hem, weggegaan
om op een afstand dit gevaarlijk verschijn
sel gade te slaan. Ik vroeg mij af, waartoe
dit alles, hoe sympathiek ook, zou leiden.
Ik geloofde geen oogenblik aan de reeele
basis van dit schitterend beloog. Dat
Troclstra zelf spoedig zou wankelen, zou al
te zeer blijken. De tegenstanders kwamen
los. De minister van Binnenlandschc Zaken
deed den 13dcn mcdedeeling, dat er ver
ruiming van het levcnsmateriaal zou ko
men enz., doch dat do regeering niet zou
wijken. Mr. Rink diende de volgende, later
aangenomen, motio in:
De Kamer,
van oordeel, dat in de huidige om
standigheden groote democratischo her
vormingen zoowel op wetgevende als
op sociaal gebied onmiddellijk ter hand
moeten worden genomen, en onmiddel
lijk moeten worden ingevoerd,
gaat over lot de orde van den dag.
•„Smcenk, Bomans, Treub en anderen vie
len Troelstra onbarmhartig aan. De Geer
riep hem Donderdag een keer toe: „Iloud
uw zenuwen in bedwang; toon karakter in
het historisch moment en sla pal!" Men
vermoedt reeds uit deze vermaning, dat
onze woordvoerder blijken gaf van nervosi
teit. Donderdag 14 November was in het
land niets gebeurd wat op revolutie in de
verte geleek, maar wel hadden de regee-
ringspartijen zich versterkt en tegenmaat
regelen genomen. Toen kwam na minister
Do Geer en anderen rnr. Drcsselhuys aan
het woord. Iiij zcidc o.m.: „De heer
Troelstra heeft in deze Kamer gezegd, dat
hij zou doen een staatsgreep Onder dat
verschrikkelijke woord zuchten wij nog op
dit oogenblik, dat woord hangt ons nog
boven het hoofd, dat is niet teruggenomen.
„Daarna viel de fatale interruptie van
Troelstra: „Het woord „staatsgreep" is door
mij in het geheel niet gebruikt. De heeren
hebben zich een paar dagen opgewonden
over voorstellingen, die volstrekt niet be
antwoorden aan hetgeen in deze Kamer
door mij uitdrukkelijk is gezegd." Daarop
oven later nog de verzekering (die juist
was) dat Tr. uitdrukkelijk had gezegd, dat
hij van geweld niet wilde weten. Doch over
„grijpen naar de macht" in den Staat had
hij wèl herhaaldelijk gesproken, en toen
Troelstra nog eens herhaalde, dat van een
staatsgreep door hem „niet gesproken was",
viel het geheelo kaartenhuis van zijn revo
lutie-opzet in elkander. Mr. Dressclhuys
constateerde dien terugtred „mot genoe
gen". De slag wa9 dus verloren, thans
kwam het er op aan, te redden wat te red
den viel. Troelstra zou Vrijdag wederom
antwoorden. Maar hij bleef weg! Vrijdag
morgen belde ik hem op en zei ongeveer:
„Ik sta als eerste spreker thans ingeschre
ven, maar men verwacht jou en jij kunt
het woord krijgen in plaats van mij. Kom
maar hier!" Maar Troelstra antwoordde met
doffe stem: „Neen, ik kan niet, het is ver
loren, ik heb wel degelijk van een staats
greep gesproken, doe jij het nu maar
Met lood in de schoenen verliet ik de tclc
fooncel. Ik had al de opdracht van de soc.
dem. fractie om in te binden, de overgroote
meerderheid was van mijn gevoelen.
„Wat moest ik doen? Volhouden de rovo
lutie-fanfare? Maar Troelstra zelf was ge
retireerd en thuis gebleven toen hij in de
Kamer kon doorzetten. Ik „zijn trouwe
schildknaap", zooals ergens werd gcschre
ven, „moest den terugtocht dekken",
Troelstra erkende later openlijk, zich te heb
wege kan blijven,
ben vergist in de machtsverhoudingen
Maar de vergissing was geschied tegen alle
waarschuwingen van zijn vrienden in! Dat
Troelstra na dezen flater nog als leider der
S. D. A. P. is kunnen blijven gehandhaafd,
is gelukkig, maar denkelijk voorbeeldeloos
in de geschiedenis. Het pleit vóór zijn
enorme capaciteiten in gewone tijden; maar
in de door mij gememoreerde vier tijdper
ken in dc geschiedenis der socialistische ar
beidersbeweging is dan toch wel duidelijk
bewezen, dat hij tegen groote momenten
niet was opgewassen. Het spijt mij, dat ik
dit heb moeten aantoonen. maar nu die in
vertrouwelijkon kring gedane uitspraak van
mij was gepubliceerd in Troelstra's herin
neringen. mocht ik er het zwijgen niet toe
doen.
„In de Kamer had ik de taak, daarbij ge
stcund door do fractie, de fout van
Troolstra goed te praten."
Na den verderen loop van zaken t.o.v.
Troelstra's optreden te hebben weergegeven,
bestuit de heer Schaper:
„Ik zal het hierbij laten. Ik behoef niet
te zeggen, hoevelen in de leiding de schrik
om het hart sloeg bij dc gedachten, dat
Troelstra ons zou aanvoeren in een wezen
lijke revolutie! Bij allen eerbied voor de
nagedachtenis van dezen werkelijk grooten
man, mogen wij niet vergeten, dat ook clc
besten onzer fouten maken cn dc grootsten
ook w.eleons groote fouten. Voorts: dat
blinde vereering noodlottig kan worden voor
een geheel volk, zoowel als voor een strij
donde klasse
„Maar men bedenke hierbij vooral ook,
dat deze zelfde Troelstra in een reeks van
bijna -10 jaren- ontzaglijk veel heeft gedaan
om onze beweging groot te maken en te
doen gedijen. Dc foutieve episodes volgen
hier nu vlak op elkander en maken daar
door een sterken indruk. Doch er liggen
telkens van 5 tot 15 jaren tusschcn, jaren
van geestdriftigen, taaien strijd en van
geniale leiding. Dat zal het Nodcrlandschc
proletariaat niet vergeten. En ook dc schrij
ver dezer regelen niet. Later hoop ik hem
nog vanuit andere gezichtspunten te ont
moeten en zijn handelingen te beschrijven.
„Dat zal dankbaarder werk zijn!"
DE ZILVERMEEUW VLIEGT NAAR
LONDEN.
In recordtijd.
Het nieuwste K. L. M. vliegtuig de Zilver
meeuw hoeft gisteren voor het eerst dienst
gedaan op de route naar Londen. Bestuur
ders waren dc gezagvoerders Smirnoff cn
Socr, terwijl als mécanicien en als radiote
legrafist de heeren Grosfeld cn Koopman
dienst deden, dus de volledige bemanning,
welke 18 December a.s. een spccialo Kerst
vlucht naar Indië zal maken.
Ofschoon de motoren niet op volle kracht
liepen, vloog de Zilvermeeuw met een ge
middelde snelheid van 235 K.M. per uur
Dc reis Rotterdam—Londen werd in 1 uur
29 min. volbracht.
Op Croydon had het fraaie, blauw en zil
veren Nederlandschc vliegtuig veel bekijks.
KINDJE IN WIEG VERBRAND.
Den Bosch, 23 Nov. To Vugt heeft
hedenochtend een tragisch ongeluk plaats
ehad. Een twee maanden oud kindje der
familie van den Bogaert is jammerlijk
verbrand toen de wieg die bij den kachel
stond, vlam vatte. Dc moeder was kort
voor het ongeluk juist even weggegaan.
RADIO-UITZENDING VERGADE.
RING V.D.B.
De radio-uitzending op Zaterdag a.s.
waarbij de ministers Marchant cn Oud cn
liet Kamerlid Joekes het woord zullen voe
ren zal niet om acht uur plaats hebben
doch om half 9.
REGEERINGSPERSDIENST.
A. J. Lievegoed zal tot chef
worden benoemd.
Naar wij vernemen ligt het in het voor
nemen van de regeering tot chef van de
nieuw in te stellen regeeringspersdionst te
benoemen den heer A. J. Lievegoed. redac
teur der Nieuwe Rotterdamsche Courant,
docent voor het dagbladwezen aan de Rijks- i
universiteit te Leiden cn oud-hoofdredac
teur van de Sumatvapost en van de Loco
motief,
Prof. dr. A. A. Nijland over de
tijdregeling in de motie
Van der Waerden
Prof. dr. A. A. Nijland schrijft aan het
U. D., naar aanleiding van dc gisteren
door de Tweede Kamer aangenomen motie
van der WaercLen, het volgende:
Nederland heeft zich nooit aangesloten
bij do internationale tijdregeling, zooals die
in 1884 op de „Prince Meridian Conference"
te Washington werd vastgesteld. Toen om
streeks 1907 hier te lande groot verschil van
meening ontstond over de vraag, of wij den
West-Europeeschen, dan wel don Midden
Europeeschen tijd behoorden in to voeren,
maakte de wet van 1908 aan den strijd een
einde, door als wettelijken tijd den Amster-
damschcn tijd aan tc nemen. Het verschil
met den Grecnwichtljd is 19 m. 32 s. 13.
Nederland heeft zich in zijn uitzonderings
positie gehandhaafd, ook toen langzamer
hand alle Europeesche staten, het laatst
Griekenland, Ierland en de Russische Sov
jetrepublieken, den Wereldtijd hadden aan
vaard.
Het is thans de eenigc staat in Europa
met eigen tijd. Dit Is echter slechts schijn
baar een eigen Nederlandschcn tijd, inder
daad echter Greenvvichtijd, draadloos opge
nomen en door bijlelling van het bovenge
noemde verschil van 19 m. 32 s. 13 tot Am
sterdamschen tijd gemaakt; de Amsterdam-
sche tijd is kunstmatig.
De geïsoleerde positie van Nederland is
zoowel voor handel en verkeer, als ook voor
de beoefening der natuurwetenschap een
groot bezwaar, en het is waarlijk geen won
der, dat alle andere landen van
Europa het nut van de aansluiting aan
den wereldtijd hebben ingezien.
Voor Nederland, dat in zeker opzicht
zoowel tot het gebied van den West-Euro*
peeschcn tijd als tot dat van den Midden
Europeeschen tijd kan gerekend worden
lijkt de meest rationeelo oplossing: s zo
mers Middcn-Europcesche, 's winters West-
Europeesche tijd.
Thans hebben wij praktisch zes maanden
zomertijd, dus GO minuten por dag winst
aan daglicht; dit komt derhalvo op 30 mi
nuten winst over liét heelc jaar neer. ITet
bemiddelingsvoorstel, waarbij 's zomers de
klok 40 minuten vooruit, 's winters 20 mi
nuten achteruit gezét wordt, geeft 's zomers
40 minuten winst; '6 winters echter 20 mi
nuten verlies, hetgeen dan op een gemid
deldc winst van'10,"minuten over liet heele
jaar weerkomt, Een belangrijke achteruit
gang van den stedeling, die 's avonds van
den zomertijd profiteert, maar een verbete
ring voor veehouders en boeren, die 's mor
geus reden hebben om den zomertijd te ver
foeien.
Het is misschien nu wal het geschikte
oogenblik om Nederland uit zijn isolement
te verlossen. In NoV. 1932 heeft, Nccl.-Indié
zich bij de internationale tijdregeling aan
gesloten. De Archipel is verdeeld in stroo
ken die do officieele tijden G u. 30 ni., 7 u.
0 m., 7 u. 30 m., 8u. 0 m., 8 u. 30 m. en 9 u.
0 m. hebben aanvaard.
Laat Nederland nu dit goede voorbeeld
volgen cn liet compromisvoorstel 's zomers
Middcn-Europeeschen, 's winters Wcst-
Europceschen tijd aanvaarden!
J. W. TEN BRAAK, f
Lid Ged. Staten van Groningen.
Winschoten, 23 Nov. Op 62-jarigen
leeftijd is gisteravond alhier overleden dc
heer J. W. ten Braak, lid der Gedeputeerde
Staten van Groningen.
De lieer ten Braak werd op 12* Juli 1871
te Zutphon geboren en kwam in 1896 als
landmeter te Winschoten. In 1920 werd de
lieer ten Braak voor de Roomsch Katholie
ke Partij gekozen als lid van de Provinciale
Staten van Groningen, terwijl hij in Febru
ari 1925 tot Juli 1931 zitting had in het
collego van Gedeputeerde Staten van Gro
ningen.
De heer ten Braak bekleedde voorts vele
andere functies in hei openbare leven.
VIJF GULDEN PF.R KOE.
Begint heden de uitbetaling?
Regceringszuivelcommissaris Buckmann
heeft, volgons het Handelsblad, op een ver
gadering te Leeuwarden verklaard, dat de
uitbetaling van 5 per melkgevende koe,
aangekondigd op Koninginnedag, waar
schijnlijk heden zal beginnen.
AANTEEKENEN OP DE RAADSTRIBUNE.
Dinsdagavond vroeg iemand op de pu
blieke tribune in de Amsterdamscho raads
zaal aan den bode, tijdens de lange rede
van den heer De Miranda, wanneer hij nu
in dol ijk kon aaateekenen.
Aan teekenen? vroeg de bode.
Ja, antwoordde hij; ik ben hier met
mijn meisje, 's Middags heb ik ook al in
de rij gestaan, en een andere bode zeide,
dat het om half negon weer begon.
Wat was het geval? De man had 's mid
dags op het stadhuis in de file gestaan om
aan to teekenen, daar hij wilde trouwen. Hij
was, omdat het zoo lang duurde, wegge
gaan en had aan den portier gevraagd, wan
neer het weer begon. Deze dacht natuurlijk
dat het over de raadszitting ging cn zeide:
„om half negen".
Zoo kwam hij 's avonds met zijn aan
staande vrouw in de file vóór de publieke
tribune terecht en in do raadszaal, waar hij
slechts politiek hoorde. Toen hem zijn ver
gissing duidelijk was gemaakt, besloot hij
gisterochtend op een betere en afdoende
wijze aan te teekonen en wel bij den Bur
gerlijken Stand op bet Singel. .(Tel.),
INDERDAAD NEDCRLANDSCH FAORIK,
Drukkers voor de
rechtbank
Rotterdam, 23 Nov. Het O. M. bij de
Rottcrdamscho rechtbank eischte beden te
gen twee compagnons van een drukkerij
firma, A. F. en J. v. O. wegens het drukken
van een groot aantal ongeveer 50,000
rentezegels, waarvan er in den zomer van
dit jaar ongeveer 20,000 zijn uitgegeven,
twee jaar gevangenisstraf met aftrek van
preventief. Tegen den maker van de cliché's
voor deze valsche zegels, de 45-jarige be
drijfsleider A. H. A. D. werd 4 jaar gevan
genisstraf geèischt
de fraude bij het marktwezen
van de gemeente amsterdam.
Woensdag is voor de vierde kamer van de
rechtbank te Amsterdam de behandeling
voortgezet van dc zaak tegen C. de J. en G.
T. K.. veilingsexploitanten, die zich te ver
antwoorden hebben gehad als ontvangers
op de bloemen- en groentenmarkt aan de
Marnixatraat te Amsterdam, wegens liet op
zeltelijk valschelijk invullen van formulie
ren, welke een verklaring inhouden, gel
dende als maatstaf voor de invordering van
marktgeldon.
Deze formulieren hielden n.l; een .yerkku
ring ,in, welke cn hoeveel goederen ver
dachten op de markt haddenaangevoerd,;
aan welke verklaringen de dienst ,-van bet
marktwezen de bestemming had gegeven,of'
ze tot bewijs tc doen dienen van de daarin
aangehaalde feiten.
Verdachten hebben in- dc jaren 1931 en
1932 op deze formulieren een lager aantal
kisten bloemen cn groenten opgegeven dan
door hen op de markt zou zijn aangevoerd,
tengevolge Waarvan zij de 6tad Amsterdam
voor een aanzienlijk bedrag hebben bena
deeld.
Zij hebben zich dientengevolge te verant
woorden gehad wegens val6Chheid in ge
schrifte cn gebruikmaking van valschhcid
in geschrifte sub6. oplichting.
Ook ditmaal heeft het verhoor der getui
gen weer de gehoelc ochtend- cn een groot
deel van do middagzilting in beslag geno
men, waarna de behandeling der zaak tot
a.s. Maandag word geschorst. Dan gaat het
getuigenverhoor verder.
begrafenis a. rogdhuyzen.
,'s-Gravenhagc, 23 Nov. Onder groote be
langstelling is heden op Oud Kik cn Duinen
ter aarde besteld liet stoffelijk overschot van
den heer A. Rooclhuyzen, oud-lid van do
Tweede Kamer en politiek hoofdredacteur
van het Vaderland. O.m. waren ter begraaf
plaats aanwezig dc minister-president dr. H.
Colijn, do oud-minister Prof. Krans, presi-
rlent-commissaris van het Vaderland, Mr P.
Bink. oud onder-voorzitter van den Vrij
heidsbond cn Mr. D. Fock en voorts o.a. Mr.
W. L. Baron dc Vos van Steen wijk, voorzit
ter der Eerste Kamer.
Het woord werd gevoerd door M. H
Smeengc, C. M. Schilt, algemeen hoofdredac
teur van het Vaderland, II. Anholt, hoofdre
dacteur van dc Enkhuizensche courant en
Jbr. Mr. Dr. van Beresteyn namens het be
stuur der leeraren van dc kweekschool, in-
t it nut. voor lichamelijke opvoeding.
Een schat van bloemen werd op het graf
gelegd. Daaronder waren kransen van de
liberale staatspartij en do Vrijheidsbond,
van directie en redactie van het Vaderland,
van het instituut voor lichamelijke opvoe
ding en van dc leerlingen der kweekschool.
jeugdige boefjes.
Rotterdam, 23 Nov. Dc politie heeft
dezer dagen op heeterdaad betrapt twee
jongens van 15 en 16 jaar oud, die hebben
ingebroken in een bakkerij in de Gouverne-
straat. Bij het verhoor kwam aan het licht,
dat deze knapen in samenwerking van nog
twee boefjes een hecle serie kleine inbra
ken in een half jaar hebben gepleegd. Voor
namelijk hebben zij ingebroken in scholen,
waar zij zich van kleine bedragen hebben
meester gemaakt.
Drie van dc jeugdige dieven gaan naar
het huis van bewaring.
motorbootje gezonken.
Schellingwóude, 23 Nov. In den
afgeloopen nacht is het motorbootje van
den heer Biender, dat door de „Stad
Zwolle" van den beurtschipper Havers
naar Zwolle werd gesleept, op onverklaar
bare wijze gezonken. Het motorbootje was
bestemd voor een vcsr&ssiitt ir. ét
van Kamnen-
VERDUISTERING DOOR EEN
KANTOORHOUDER P.T.T.
Arrestatie te Uithoorn.
Naar wij vernemen is de kantoorhouder
van het hulppostkantoor te Uithoorn, het
welk ressorteert in do inspectie Alphen a. d.
Rijn, wegens verduistering van gelden in
dienstbetrekking voorloopig geschorst. De
kantoorhouder van S„ was eerst eenige
maanden geleden in deze functie en voor
dien kantoorbediende bij de P.T.T. to
Amersfoort. Het bedrag van re verduiste
ring schijnt nog niet vast te staan, doch
naar wij vernemen kan dit ni.et. zoo heel
hoog zijn daar de malversaties tijdig zijn
ontdekt. De man heeft een volledige beken
tenis afgelegd. Hij schijnt op wat te grooten
voet te hebben geleefd. De zaak is in on
derzoek bij de hoofd-inspectie te Den Ilaag.
GROOTE KNOEIERIJEN BIJ DE
RUNDVEEAANBIEDING VCOR
HET RIJK.
S 'i 11 a r d, 2-3 November. Men meldt
ons, dat dc Crisis Rundveo Centrale dc lc-*
vering van drachtig rundveo in dc Zuid-
Lirnburgschc 'plaatsen Valkenburg en Sit-
tard plotseling heeft stopgezet. Dit houdt
verband met gebleken groote knoeierijen.
Met staat n.l. vast, dat talloozo veehande
laren in het naburige België zeer minder
waardig drachtig vee met tientallen, zoo
niet honderdetallén hébben opgekocht te
gen bespottelijk lage prijzen. Deze. beesten
werden dan over, de Nederlandscbe grens
gesruakkijld en worden in .Nederland aan
geboden bij de levering vobr ciè regeering,
waarbij' dön' véél hoogerc prijzen door het
Rijk worden betaald. Wij vernemen verder,
dat de organisatie van dezen grooten smok
kelhandel cn knoeierijen ook naar andere
steden in Nederland'is uitgebreid, o.a. zou
het vee in groote vrachtauto's naar" 's-Her-
togenbosch worden vervoerd. Ook daar
evenwel is men gewaarschuwd cn overal
worden maatregelen genomen om de knoeic
rijen den kop in te drukken.
NIEUWE BURGEMEESTER.
De nieuwbenoemde burgemeester van
Pannerden, Jhr. Mr. O. F. A. H. van Nispen
tot Pannerden, werd tc Pannerden geboren,
en is thans 26 jaar.
Jhr. van Nispen tot Pannerden is heem
raad van het polderdistrict Herwen, Aardt
en Pannerden.
taxi noodig? even
een telefoontje
Ondernemer
Hoogeweg 43. Koninginneiaan 20.
„Als de baas niet terug noemt wat le
tegen me gezegd heeft, dan zien ze me
hier niet weerom."
„Wat heeft hij dan gezegd
„Je bent ontslagen." (MuchaJ* j
