AMERSFOORTSCH DAGBLAD
FEUILLETON
EEN SCHERP REQUISITOIR
HONIG'S BOUILLONBLOKJES thans 6 voor lOct.
Warme Vesten, Jasjes en Pull-overs
Woensdag 6 December 1933
32 e Jaargang No. 135
„AMBTENAREN, EEN HOON
VOOR HUN STAND"
Twee iaar geëischst
INVOER ONGESMOLTEN
DIERLIJK VET
Het Porseleinhuis
STUDENTEN-RIJJOOL IN UTRECHT
PROF. Dr. LIGTENBERG T
SUPPL. JUSTITIE-
BEGROOTING
GEEN8POORVANDEN
DADER
COMPAGNIE LYONNAISE
VEILIGE HAVENS
De officier van juslilie tegen de ver
dachten inzake de fraude bij
het Amsterdamsche markts
Gisteren is voor de Rechtbank te Amster
dam voortgezet de behandeling van de straf
zaak tegen de twee veilingexploitanten C.
de J. en G. T. K., verdacht van fraude bij het
marktwezen aldaar.
Het O. M. hoeft tegen elk der twee ver
dachten twee jaar gevangenisstraf geeiseht.
Mr. de Blécour, de officier van justitie,
beeft niets dan lof voor het werk der poli-
I tie, de inspecteurs Posthuma en de Boer in
het bijzonder, die rnet bijzondere nauwgezet
heid den rommel van het marktwezen heb
ben schoon gezwiept.
De ambtenaar in het algemeen wordt vaak
ten onrechte geminacht door het groote pu
bliek, maar hier is een stelletje ambtenaren
bijeen geweest, die een hoon voor hun stan-l
zijn. Ofschoon contróle gemakkelijk had
kunnen worden uitgeoefend, ontbrak deze
zoo goed als geheel. Do directeur, de heer
Claassen, onder wiens beheer bij de gemeen
telijke vischvoorziening reeds groote knooie
rijen zijn voorgekomen, is hierdoor iets
wijzer geworden en heeft ook hier de con
tróle volkomen verwaarloosd. Hij sloeg de
waarschuwingen, die hem reeds in 1924 ter
oerre kwamen in den wind, en later, toen de
marktmeesters, Jochems en Vrij, met nieuwe
klachten kwamen, liet hij niet door dezen
contróle oefenen, maar wees andere ambte
naren aan, om dit te doen. Toen hij hoorde
dat Jochorns en Vrij toch in het geheim con
troleerden, toonde hij zich uiterst veront
waardigd. Toen desniettemin toch tekorten
werden ontdekt, liet hij de verdachten bij
zich op kantoor komen, en zeide tot hen
Heeren, u heeft mijn vertrouwen geschokt cn
daarmede was de zaak voor den directeur
afgeloopen. De verdachten, die sinds 1916
veilinghouders waren, waren volkomen ge
rust en bekommerden zich niet meer om
hun administratie. Znodat later inspecteur
Posthuma, gelukkig, alle gegevens vond
Spr. wijst er dan op. hoe later de heer
Claassen zijn ambtenaren aanspoort, om
juiste verklaringen voor de politie af te
leggen; bovendien heeft hij eerst meege
deeld, verklaringen van invoer te hebben
ingesteld, waaruit later steekproeven wer-
j den genomen ter contróle: later, op de te
rechtzitting, verklaarde hij. dat de ambte
naren hadden belmoren te controleeren Er
blijken eigenaardige toestanden te hebben
gcneerscht; Jochems en Vrij durfden, nadat
zij eenmaal in 1924 nul op request hadden
gekregen, niets meer te zeggen, en waren
van meening, dat de marktopzichtcrs dan
maar moesten controleeren. Jochems werd
na zijn mededceling gepasseerd als markt-
j opzichter. De eene ambtenaar werpt do
verantwoordelijkheid voor de contróle op
den ander. En niemand heeft gemerkt, dat
j or te weinig was aangevoerd. En dat ge
beurde in een tijd, dat de gemeentekas IF eg
was. Spr. vraagt zich af, of dan niets van
dit alles tot de gemeentelijke autoriteiten
lis doorgedrongen. Er is langzamerhand ge
bleken, dat geknoeid is bij de vischvoorzie-
ning, bij Publieke Werken, terwijl ook bij
het Gasbedrijf een zeer kwalijke lucht was,
ofschoon er niets bewezen kon worden; ver
der bij de arbeidsbeurs, en bij de melkvoor-
ziening Het is uiterst beschamend, voor
duizenden guldens is de gemeente bena
deeld, cn het is noodig, dat een echte Ncder-
landsche bezem den boel eens schoonveegt.
Vervolgens komt spr. tot de dagvaarding
en de verklaring van v< rdachten, dat me',
k. niet kisten, doch M3. worden bedoeld.
Als men over drie habits spreekt, bedoelt
men toch niet drie bakers. Als verdachten
li k. opgeven, dan komt men toch niet tot
377 kisten, zelfs al is k M3. Verdachten
hebben tallooze „vergissingen" in bun admi
nistratie gepleegd; als de J. ergens in Neder
land een plaatsje ontdekte, dan zag hij in
zijn geest alweer een stoomboot met groente
aankomen Zie ginds komt het schuitje uit
Holland weer aan. En met het marktgeld
is het gedaan.
Verdachten hebben dc gemeente Amster
dam voor duizenden benadeeld. Het is ge
bleken dat van 3 Januari 1931 tot 18 Octo
ber 1932 verdachte de J. op de Amsterdam
sche Bank 22,000 had staan, en 19,000
obligation kocht zonder geld op te nemen,
terwijl ieder in een nieuwen automobiel
reed. Spr. oefent critiek op het feit dat ver
dachten niet in voorloopige hechtenis zijn
genomen ter terechtzitting is gebleken, dat
zoowel de. directeur, do heer Claassen, als
vele andere getuigen al hun best deden ver
dachten te déchargeercn, wat de mogelijk
heid van collusie niet uitsluit.
Spr. eischt tegen elk der verdachten
wegens valschheid in geschrifte cn gebruik
making daarvan, tegen verd. J. bovendien
wegens verduistering, 2 jaar gevangenis
straf.
Bovendien verzocht hij de Rechtbank,
mocht zij tot een vonnis komen, bij deze
uitspraak de onmiddellijke inhechtenis
neming der verdachten te gelasten.
Contingenteeringsontwerp
ingediend
Ingediend is een wetsontwerp tot regeling
van den invoer van ongesmolten dierlijk
vet.
Aan dc Memorie van Toelichting wordt
ontleend, dat bij K. B. van 30 September
1933 dc conlingentcering van den invoer
van ongesrapltcn dierlijk vet, waarvan de
termijn op 1 October zou aflo'opch, voor een
tijdvak van drie maanden verlengd.
Deze contingonteering, welke destijds
werd in het leven geroepen als aahVullen-
dr maatregel in het gchcele complex der
regelen ten behoeve van de melkveehou
derij, heeft de minister (hans gemeend voor
korten tijd te" moeten verlengen, daar niet
is uitgesloten, dat de reden voor een af
zonderlijken con!in genteeringsmaafrégel
binnenkort zal zijn vervallen, zoodra het
geheel van maatregelen ten behoeve van
de melkveehouderij in liet kader van de
Landbouwci isisw et zo 1 zijn opgenomen.
Zoodra deze wettelijke reorganisatie haar
beslag heeft gekregen, zal de minister na
der kunnen beslissen over het al dan niet
voortbestaan van den onderhavigen maat
regel.
VGRSTUITKEERING DOOR DE
GEMEENTEN.
Rijkssteun toegezegd.
's-G r a v e n h a g e. Dec. Naar men ons
van de meest bevoegde zijde bericht, zullen
de gemeentebesturen dezer dagen een
mededceling ontvangen, dat het Rijk zich,
evenals verleden jaar, onder zekere voor
waarden bereid verklaart, bij te dragen in
de uitkecring, welke de gemeenten geven
aan hen, die wegens de ingevallen vorst
hun arbeid bij de gesubsidieerde werkver
schaffingen niet kunnen verrichten.
LANGESTRAAT 2—4. TELEF. 525.
ZILMETA vlekvrij door cn door Cassette
met inhoud.
6 Talellepels v i 2.70
6 Tafelvorken - 2.70
6 Dessertlepels 2.55
6 Dessertvorken 2.55
1 Soeplepel- 3.25
1 Sauslepel - 1.60
1 Groentelepel 1.7C
1 Aardappclepel - 1.70
Inhoud totaal 1 18.75
Zie onze speciale Gero étalage.
Plotseling te Amster
dam overleden
Gistermiddag is in dc pastorie van de
Mozes- en Aöronskerk aan het Waterloo-
plein te Amsterdam plotseling overleden
pater prof. dr Rafael Ligtenberg O.F.M.,
oud-hoogleeraar in dc geschiedenis der ker
kelijke kunst aan dc Rijksuniversiteit te
Utrecht.
Prol. Dr. R. LIGTENBERG.
Prof. Ligtenbergwerd op 3 Juli 1872 te
Delft, geboren. Hij trad in dc Franciscaner
orde en ontving de priesterwijding op IS
Maart 1899, waarna hij J peraar. werd aan
het gymnasium te Mcg.cn (N.-Br.).' Hij stu
deerde aan de universiteiten te Utrecht,
Lob ven en V rei burg. Hij promoveerde aan
laaisfgbnoemdc universiteitop een disser
tatie: -Die Roipanische -Plastik in den Nord-
lichcn Xiedcrlünder". In 1919 werd dr. Lig
tenberg privaat-docent aan de universiteit
te Utrecht en hoofdlecraa<r aan de Acade
mie voor Beeldende Kunsten te Don-Haag;
een jaar later volgde zijn benoeming tot
hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht, welk ambt hij op 25 Juni 1930 aan
vaardde met de rede: Kunstgeschiedenis een
deel der cultuurgeschiedenis.
Gedurende zijn professoraat heeft paler
dr. Ligtenberg nog verschillende belang
rijke sti'jlien gepubliceerd in dc Studia
Catholica en het jaarboek van den Ncder-
landschcn Oudheidkundigen Bond.
Reeds ecnige maanden geleden had prof.
1 igtenberg om gezondheidsredenen zijn
ambt neergelegd.
LEO GESTEL.
Bij Bulla.
Van 2 tot 30 December exposeert Leo Ges
tel klein werk, schetsen in kleur en tee-
kening, uit de jaren '25 tot 'o'l bij Frans
Buffa, Ka.erstraat. Amsterdam.
Een inspiratie op een tweatal verzen van den Schoolmeester. Voor- cn nageslacht
uitgebeeld door de Utrechtsche studenten.
Ingediend is een wetsontwerp tot wijzi
ging van het IVe hoofdstuk der Rijksbe-
grooting voor 1932. De voorgestelde verhoo
ging ad 411.000 wordt gecompenseerd
door verminderingen.
Ten aanzien van dc overschrijding met
62.000 op art. 70 wordt in de toelichting
meegedeeld, dat dc op 1 Januari 1932 in
werking getreden rantsoeneering der voor
de verschillende Kinderrechters op dit. ar
tikel beschikbare bedragen in een' 2-tal ar
rondissementen een dusdanige inkrimping
van maatregelen en verjaging van daaruit
voortvloeiende uitgaven noodzakelijk
maakte, dat het doel niet in één jaar tijds
ten volle kon wó'rcien bereikt. Als gevolg
van liet tot stand komen,/van bovenbedoel
de rantsocneering is reeds een besparing
van ongeveer 60.000 verkregen, in verge
lijking met 1931.
Dc overschrijding van art. 93' (verplc-
gingskosten) houdt verband met dc ongun
stige economische tijdsomstandigheden. Als
gevolg van de sterk, verminderde gelegen
heid tot pla,atsiqg in loondiensten, moet
voor. gen groot aantal minderjarigen, die
onder normale omstandigheden in eigen
onderhoud zouden kunnen voorzien, nog
éuDsidie .worden toegekend. Kon en ander
heeft verhooging van dit artikel met
173.000 ten gevolge gehad.
ROOFMOORD MAETSUYCKERSTRAAT.
Eelooning voor opsporing van
den dader.
's-G ravenh a g c, ,5 December. Dc Offi
cier van Justitie te 's-Gravènliuge looft een
belooning uit in totaal van 300.—-, uit te
betalen aan dengêne (degenen), die zoo
danige inlichtingen verschaft (verschaffen),
welke leiden tot de opsporing, aanhouding
en veroordeeling van den dader van den
roofmoord, gepleegd op 2 December j.l. op
mevrouw H in de Joan Mietsuyckerstraat,
TWEE JONGENS VERDRONKEN.
Aalsmeer, 5 December. Hedenmid
dag zijn op de Westeinderplassen onder
Aalsmeer 2 jongens van omstreeks 9 jaar
van de tuinarbeiders Kluingaar en Klok
door het ijs gezakt en verdronken.
De Westeinderplassen zijn nog absoluut
onbetrouwbaar in verband met de zeer veel
zwakke plekken en wakken in het ijs.
De aanslag in den trein
bij Abcoude
Amsterdam, 5 Dcc. Naar oanleiding
van den aanslag in een derde klas coupé
van een van Utrecht naar Amsterdam op
weg zijnde trein onder Abcoude, door een
onverlaat gepleegd op een 50-jarig Amster
dammer, den heer L. de Jong, vernemen
wij, dat de- burgemeestervan Abcoude met
een achttal veldwachters, die daarvoor ge
bruikmaakten van politiehonden, den ge-
heelen nacht in Abcoude en omgeving heeft
£e>.ocht naar den dader.
Het- ondc'rzbek -wordt bemoeilijkt door
liet feit, «dat de voortvluchtige gelegenheid
had, zónder, een.spoor- achter te laten, over
sloot en slootjes, >die door de vorst dicht
waren, te lóopen. In dit verband-is het mo
gelijk, dat hij een passeerènd automobilist
heeft aangeroepen cn met. deze> is mede-
gereden. In deze richting .wordt dan ook
gezocht.
NEDERLANDSCHE MIJNEN.
GEEN BEDRIJFSRAAD IN DE
II e er 1 c n. 5 D e c. Maandagmiddag
hqpft een vergadering 'plaats gehad van de
Contact-Commissie in het Nederlandschc
Mijn bed rij f.
Up deze bijeenkomst is door de werkne
mers-organisaties een voorstel aanhangig
gemaakt om de bestaande Contact-Commis
sie om te zetten in een Bedrijfsraad.
Naar wij vernemen, heeft de Directie dit-
verzoek afgewezen.
COK IN GROOTE MATEN
ÜTRECKTSCMEWEG 10.
TEL. 179
AMERSFOORT
Werkznram zijn is des monschen eerste be
stemming.
door
BASIL KING
(Uit het Engelsch).
IK
„Maar dat is niet waar. Cilly". protes
teerde hij. „Ik zou niet weten hoe ik anders
zou moeten doen'
Cilly was in den loop des tijds meer zus
terlijk jegens hem geworden Zij kon niet
onder één dak met hem leven, zonder dat
baar hart werd vermurwd, en hoewel ze
in het openbaar hem minachtend behan
delde omdat haar eigenbelang haar daar
toe dwong, trachtte zij hem in het geheim
te helpen.
„Zoo. weet ie niet eens hoe ie anders zon
moeten doen!" riep zij verontwaardigd uit.
„Tom Whitelaw, je i.a-nkt me gewoon mis
selijk. Weet je dan niet eens hoe je be
hoorlijk moet spreken?"
„Jawel, maar
„Juist, daar heb ik je", viel zij hem boos
in de rede. „Waarom spreek je sommige
woorden zoo heel anders uit dan wij alle
maal doen?"
De wenk werd deemoedig door hem aan
genomen; hij zou probeeren die woorden
voortaan anders uit te spreken. De eenige
verklaring, die hij omtrent zijn fout kon
geven, was dat zijn tong niet anders kon.
Hij sprak sommige woorden voortaan
anders uit, alsof zij van een vreemde taal
waren. Hij maakte zich veel eigen, dat ruw.
grof, lawaaiig, vulgair cn branie klonk,
deed net zooals dc andere schooljongens
en toch vond hij zich zelf ..apart".
Maar in één ding was hij bepaald anders
dan de rest. want al werden zijn taal en
zijn manieren ruwer al maakte hij zich
in zijn ijver soms belachelijk, er was tiu
eenmaal niets aan te doen. dat hij opgroei
de tot een Hinken, mooi gebouw den jongen,
die zijn hoofd op een wijze droeg, die np
zich zelf reeds een ergenis was voor hen,
die bij intuïtie voelden dat zij van minder
allooi waren dan hij. Het kon hem nicls
schelen dat de onderwijzers van hem hiel
den en hem waardeerder.. Meester'* lieve
lïngetje". was een scheldwoord, dat hem
bijna even pijnlijk in rlö boren klonk als
„straatjongen" of „winkeldief". Hij kon er
nu eenmaal niets aan do*n. dat hij gemak
kelijk leerde, dat er zoon bekoring uitging
van zijn glimlach als men vriendelijk je
gens hem was. dat hij beleefd antwoordde
als hij beleefd werd toegesproken, Maar
toch vor.d men dat dit alles legen hem
getuigde. Hij werd voor den gek gehouden,
geplaagd, verveeld en gesard Wanneer er
een pet van het hoofd moest worden ge
rukt, dan was het de zijne. vYannecr er
een paur overschoenen moesten worden ge
stolen. waren het de zijne. Wanneer er een
schoolboek uit iemands handen moest wor
den gegraaid, en dan in een boom gegooid,
waarin de eigenaar onder een bombarde
ment van kiezelstecnen moest klimmen,
om het er uit te halen, dan was het zijn
boek. Omdat hij arm was, geen vrienden
had. omdat er niemand was, die voor hem
in dc bres sprong, en er niettemin die ver-
wcnschte fierheid uit zijn heele wezen bleef
stralen, daarom werd het een algemeen
erkende wet op school, dat elke laagheid,
die men jegens hem beging, rechtmatig was
Maar tijdens zijn derde .verblijfjaar bij
de Tollivants verminderde dit, en in het
vierde eindigde het. Ook zijn schoolmak
kers waren ouder geworden; andere gevoe
lens waren in hen ontwaakt. Eén daarvan
was oprochtliekl een tweede was bevvon
rlpring voor durf.
..Want jullie zult moeien erkennen", had
hij Arthur Tollivant eens tegen zijn vricn
den hoofren zeggen, „dat hij alles heeft
doorstaan, zonder een kik te geven, 't Is
een taaie, flinke kerel; geloof me maar"
Dit gunstige'oordeel vond weerklank bij
do jongens van Tom Whitelaw's eigen
leeftijd Wreed waren zij nooit geweest,
hadden echter nooit beseft wat medelijden
was Ouder geworden, waren zij een heele
boel vergeten van hetgeen zij vroeger had
den gedaan. De jongen, die op zijn zevende
jaar de winkeldief was, was op zijn elfde
iaar bevorderd tot Whitev de Hardlooper,
Tlii liep naar en van school inet de meest
getapte jongens, waarmee hij speelde en
vocht, en in 't geheim vloekte Wanneer
hij een air aannam, dan was dat. vonden
de jongens, omdat hi.i nog meer „léf had,
dan werkelijk het geval was. iemand die
zelfs na een sigaret te hebben gerookt, ter
wijl je 't nog aan zijn odern mérkte, naar
huis durfde gaan.
Zoo bracht hij twee volle jaren door,
waarin hij althans uiterlijk werd ge
duld. Verder kon hij niet komen, omdat hij
nu eenmaal éeri pupil van den.Staat was.
Dij honkbal' cn in het voetbal-elftal werd
hij als gelijke beschouwd, rnaar in den hui
slijken kring der jongens was dat niet het
geval. Op partijtjes on die werden onder
liet jonge vblkjé van Harfrcy héél wat ge
geven wérd hij niet1 gevraagd. Meisjes,
die hem bij dc TolKvaiRs ontmoetten spra
ken builen niet met hem Toen Cilly. die
nu Cecilia werd "genoemd, pp haar verjaar
doq haar vriendinnen op 'een partijtje had,
bleef hij op zijn kam'er; -vVui iederéén 'hcèl
gewoon voijd.' Maar hoe prik', .het! „>vas'herp
een opluchting op straat niet - meer i<- .wor-
.den uitgejouwd, en ook niet nicer dagelijks
op, school ,te worden herinnerd aan het
drama van zijn inbéder.' Een opluchting,
maar ook niet meer:
Meer dan. dit kou' liét. niat zijp. want
.daarvoor was de. vvoncj ,ie diep geweest.
Uiterlijk aanvaardde hij de bewijzenvan
toenadering; in zijn binnenste verwierp hij
ze.' Hij wachtte zijn tijd af Niet-* omdat
liij belust was op wraak daarvoor w as
hij nu te gevoelig maar in de hoop dat
alles in zijn geheugen zou vervagen en
hij alles zon vergeten. Tegen den tijd dat
hij twaalf jaar werd. voelde hij dat zijn
geest groeide, dat hij meer begrip krepg
In zijn ziel won een geheime overtuiging
meer en meer veld, dat het zaad, dat daar
in was uitgestrooid, zich bewust was van
zijn eigen vermogen om te ontkiemen. De
meeste jongens en meisjes uit zijn omge
ving kon hij beoordeclen. niet dóór vroeg
rijpe wijsheid, maar door zijn gave van
intuïtie. Zij zouden het in do wereld tot
zoo ofzoo ver brengén; maar ook niet
verder wat zij zelf ook wel wisten. Zij
zouden kantoorklerk, loodgieter, timmer
man. onderwijzeres, schocnhandelaar. leve
rancier of iets anders, waartoe een klein
stadje gelegenheid bood, worden. Het stad
je zelf gaf de grenzen aan, tot hoever zij
het zouden brengen. Maar hij voelde zich
nap géén grenzen gebonden, omdat de gren
zen a'-an liet leven, waarin hij wist. dat hij
zich zou ontplooien, zoo ruim waren. Wrok
te blijyen koesteren, achtte hij kleinzielig,
en vóór zichzelf vernederend. Alles wat
hij verlangde, was; vergeten, ook hen, die
zijn'wrok eens hadden opgewekt. Maar hij
zou - nog een heel langen w eg mpetén af
leggen. voordat dit doe] was bereikt.
HOOFDSTUK XI
Hij. begon den weg naar dat ver,afgele
gen. doel te betreden 111 de zomerviieantio
vpn het .jaar, waarin werd ondersteld, dat
hij twaalf jaar wérd. het jaar waarin hij
voor het. eerst geld ging verdienen, al was
het dan .ook niet de bedoeling, dat hij in
zijn nieuwe baantje langer dan enkele we
ken zou, blijven.
Mijnheer Quidrnore, een tuinder.uit Berc
in Connecticut, zeven of acht mijl oostelijk
in de richting van dc Sound, was, mijn-
lieer Tollivant komenvragen zich eenige
uren te wijden aan het uitschrijven van
zijn rekeningen. Het uitschrijven van re
keningen voor mcnschen, die niet mrer
dan amateurs waren op het gebied van
boekhouding, was een der middelen, waar
door mijnheer Tollivant zijn alles behalve
ruime inkomsten vermeerderde.
(Wordt vervolgd).
