DÉ EEMLANDEU 4000 EXEMPLAREN L. J. LUYCX ZOON Donderdag7December 1933 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 32 e Jaargang No. 136 „RUSLAND FINANCIERDE DE TERREUR" OUDE VONNISSEN 13 December voortzetting TAXI TAXI TELEFOON 1210 1211 Het MEEST VERTROUWD en GOEDKOOPSTE adres voor TAXI'S TOESTAND IN 'T VERRE OOSTEN VERSCHERPT HET SMOKKELEN VAN WAPENS LITWINOF VERLAAT ROME 4 uur 17 min. BRAND MELDE MEN AAN DE TELEFONISTE TAXI TAXI ook 's nachts geopend 1093 Tel. 1830 GARAGE NIC. BOVÉE KAMP 41 AMERSFOORTSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS pti 3 maanden voor Amersfoort 2.10. per maand I 0.75, per 1 week (mei gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/». Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-, Afzonderlijke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 51» PRIJS DER A0VERTENT1EN vao *re9c,s f 05 met inbegrip van een bewijsaummts e||<e me€r f0.25. Llcfdadlghelds-advertentièn voor dt helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regelt 50 cent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—Bewijsnummer extra f 0.05 DE BRAND IN DEN RIJKSDAG Woensdagavond is hel getuigen' verhoor beëindigd Leipzig, Dee. (V.D.) I-Iet schijnt, dat liet getuigei. :-rhoor ten einde begint to loo- pen. Dc senaat wil \audaag nog een uitvoe rig program afwerken en dan een pauze la- ton intreden van verscheidene dagen, ten einde requisitoir en pleidooien te kunnen laten voorbereiden. Zoonoodig zal morgen nog zitting worden gehouden. Behalve de gisteren reeds verhoorde ge vangenen is lieden nog ccn jager uit het Oberland als getuige gedaagd en verder dc politiebeambte uit Menningsclorf, die in den nacht van 27 Fcbr. dienst heeft gedaan ju de toevlucht voor dakloozen aldaar. Ver der wordt een vrouw verhoord, die verkla ringen kan afleggen over van dér Lubbc' aanwezigheid aldaar, de huisbewaarder van den rijksdag en dc chef-juffrouw van de werksters, die mcdcdeeling moet doen over bet gebruik van het meubel-wiujf middel, dat in werkelijkheid sangajol schijnt te licclen. Iu verband met; dit laatste zal als deskundige worden gehoord do gerechts scheikundige dr. Scjiatz uit llalle, die liet niet eens schijnt te zijn niet de stelling, die van de zijde van de verdediging ten aan zien van het poetsmiddel wordt opgewor pen. Tenslotte zal een medische deskundige vandaag ccn verklaring afleggen over den lichamelijker, en geestelijken toestand van van der Lubbe. Van der Lubbe vraagt bij den aanvang der zitting of hij niet sneller veroordeeld kan worden. Men. deelt hem dan nog mede den te volgen gang van het proces, waar mee hij genoegen neemt. Vervolgens worden ecnige opgevraagde documenten voorgelezen, waaruit blijkt, dat Grolhe-reeds als kind Gierke licliamelijkc »-n geestelijke .afwijkingen toonde. Ten aan zien van getuige Kompfer worden cenigc ongunstigè „oordeelcn en vonnissen .ter ken nis van den senaat- gebracht. Uit de voorgelezen akten over den te Ber lijn gehoordt-n getuige Lebermann blijkt, dat' eenige rechterlijke instanties ernstig aan zijn geloofwaardigheid twijfelen. An derzijds heeft de procureur-generaal een schrijven van den officier van justitie te Mamburg ontvangen, waarin deze uitdruk kelijk verklaart, dat aldaar geen twijfel aan de geloofwaardigheid van Lebermann be staat en wel omdat hij mededeelingen heeft gedaan omtrent den aanslag op den rijks- stadhouder te Hamburg, die inderdaad juist bleken te zijn. Voorts heeft do senaat kwitanties van rcntcuitkecringen ontvangen van dc rijksverzekeringsbank te Amster dam, waaruit blijkt, dat van der Lubbe op •5, 11, 19 en 25 October en ,op 1 Nov. 1932 per soonlijk zijn rente-uitkeering heeft gehaald en de kwitanties daarvoor heeft oiulnrtce- kend. Op oen vraag, of de hem voorgelegde hand teek eningen inderdaad door hein zijn gej) laatst, antwoordt van cler Lubbe beves tigend. Dimitrof, Popof en Tancf beklagen zich erover, dat zij in den loop van het procés zijn gedoodverfd als plegers van den aan slag op de kathedraal te Sofia. De procu reur-generaal, constateert, dat, hij geen en- kcj bewijs heeft van Dimitrpfs identiteit met den pleger van den aanslag op dc ka thedraal. Er bestonden veel Dimitrofs. Er hadden zich bij hem minstens tien aange meld. Dimitrof hpeft vanmorgen veel critiek op. tal van punten en maakt verschillende opmerkingen, die niet in den smaak van den president vallen. Hij wordt eenige ma len gewaarschuwd en tenslotte besluit dc senaat, dat, wanneer Dimitrof geen gehoor geeft aari een volgend hevel om te zwijgen, of zich' op andere wijze ongedisciplineerd gedraagt, hij automatisch zal worden uitge floten. Uit de stukken blijkt verder, dat Van cler Lubbc nooit ontkend heeft commu nist te. zijn. Ook met buitenlandsche com munisten heeft hij contact gehad. Overeenkomstig een voorstel van den pro cureur-generaal worden nog verschillende vonnissen van 1925 en 1921 voorgelezen af komstig voor een deel van het rijksgcrcchts- Iiof, voor een deel van de buitengewone rechtbank te Berlijn. Zij hebben betrekking op gebeurtenissen, die plaats vonden in een situatie, die naar dc meening van den pro cureur-generaal toen, evenals die omstreeks dc jaarwisseling 1932—"33, in het toeken van accuut révoluticgcvnar stond. In dienst der partij staande beroepsrevo lutionairen hadden tol. taak' met alle mid delen de. voorwaarden voor een komende opstandige bewoging te scheppen. Heeds 'oen waren terroristische daden bekend, tiehecle vergaderingen zouden met spring stoffen bestookt moeten worden, spoorweg knooppunten zouden opgeblazen moeten worden en massa-arrestaties zouden moeten volgen. Voor al deze terroristische doelein den stonden gelden uil Rusland rijkelijk ter beschikking. Deze situatie wordt beves tigd door hot Tsjèku-proces tegen Neumann en zijn gezellen. In verband met de voorbe- reding van den gc-wapenden opstand wer den toen ook de afgevaardigden Pieck, Eberlein en Iwaii Kutz genoemd. Pieck had indertijd groote geldsommen voor het aan- koopen van wapenen beschikbaar gesteld en de K.P.D. beschikte over een wijd-ver takte organisatie, die met alle middelen den opstand moest voorbereiden. Ken ander vonnis heeft betrekking op het systeem der „partisanengevcchten". Taak van deze guerilla-groepcn was overal chao tische toestanden te veroorzuken zoodra dc actie begon. Deze groepen moesten zoo ïióo- dig en mogelijk alle middelen toepassen als moord, brandstichting, dynainietaaiislagcn, sabotage enz. Veiligheidshalve werden deze groepen voor den schijn naar builen van dc partij losgemaakt. Tenslotte wordt nog. een vonnis voorgele zen van. de Buitengewone Kamer van bet Landsgerccht I te Berlijn van 27 Mei 1921, over een voorgenomen aanslag, op dc Sic- gcssoule. Deze aanslag zou volgens mede deel ing van den tocnmaligen beklaagde een signaal zijn voor de arbeiders om hen tot revolutionaire daden op te zetten. De Sic- gesscule was gekozen als het zinnebeeld van liet in Duitschland nog steeds onge broken militairisme. Naar aanleiding van de voorgelezen actcn verklaart Torgler, dat de toenmalige be klaagde als lid van do Communistische Ar beiders Partij niets met de K.P.D. uitstaan de had. In tegendeel stond dc K A P. in scherpe tegenstelling tot de K.P.D. Dimitrof vindt iu do mededeelingen van leiï procureur-generaal over verschillende oude vohisséh aanleiding om ..volledig heidshalve" ook de votiissen voor te lezen over de gebeurtenissen in Münchcn op 8 en 9 November 1923. De procureur-generaal, dr. Werner wei gert het gisteren door Dimitrof gedane ver zoek, vertegenwoordigers der Derde Inter nationale te dagvaarden. Het is ccn bewe zen feit, dat in verschillende landen ook zonder desbetreffende instructies der Derde Internationale revolutionaire handelingen zijn gepleegd. In dit verband herinnert Dr. Werner Dimitrof eraan, dat deze indertijd ccn berisping van Sinofjef had omdat hij den val der toenmalige Bulgaarscbc regie ring niet.had gesteund en niet had Veroor zaakt. Dimitrof wenscht nogmaals te constalec- reii, (fat hij niet clë „Hellmuth" uit liet Tsjeka-proees-is. Door de dagvaarding'was ook de Communistische Internationale aan- ;cyal'len en verantwoordelijk gesteld. Dr. Bünger: „De Communistische Inter nationale komt voor veroordeeling niet in aanmerking, slechts dc beklaagden per soonlijk zullen veroordeeld worden." Hierna is het middagpauze, Bij den aanvang der nii'ddagzitling deelt do president mede, dat de Senaat het voor stel van Dimitrof om den inleider en twee leden van het presidium van het twaalfde plenum der Communistische Internationale als getuigen te hooren heeft afgewezen, aangezien de besluiten van dit plenum het gerchtshof bekend zijn en bewezen is dat dc K.P.D. in 'haar Rijkscongres en de ver gadering der "onder-districten deze beslui ten heeft goedgekeurd. Als deskundige wordt thans" over den geestestoestand van van der Lubbe gehoord prof., clr. Bonhoeffer uit Berlijn-Grunewalrl. Deze is van meaning dul er geen reden is om aan Ie nemen dat v. d. Lubbe tón tijde van zijn daad geestesziek was en onder pa ragraaf 51 zou vallen. De deskundige dr. Schuetz, „Obcrregic- rungsmedizinali'at", verklaart, dat bij het onderzoek van v. cl. Lubbc natuurlijk do vraag is opgekomen of waanzinnigheid bij hem kon worden opgemerkt. Spr. heeft van het begin af aan al gesproken van een af weeractie, waardoor hel optreden van v. d Lubbc voor den Senaat volkomen zou zijn te verklaren. Toen v. d. I.ubbe sprak van „innerlijke stemmingen" had dat zeer zeker een veel minder onschuldige bèteekenis? dan men oorspronkelijk dacht. Met was ccn houding om zich te verdedigen. Mij was tij dens de daad volkomen toerekeningsvatbaar en heeft doelbewust gehandeld. Mij is ook vandaag nog volkomen toerekeningsvat baar. Op voorstel van Diinitrof wordt de Bul gaarsche tolk Tarapanof als getuige 'ge hoord. Met gaat hem om de bewering van Dimitrof of het kruisje later door rudeeren is weggewerkt op den plattegrond van Ber lijn. De tolk kan slechts zeggen dat hij be gin Maart bij het eerste verhoor van Dimi trof deze kaart van Berlijn door den com missaris voorgelegd hecft gckregeri; en dat hij de kruisjes bij de beide gebouwen zon der meer en ook zonder loupe heeft her kend. Get- Soranowila overhandigt den presi dent een stukje hout, waarvan hij thuis een stuk heeft geprepareerd. Mij heeft, brand proeven genomen en geconstateerd dat het op dat gedeelte dat niet mot was was inge smeerd eerder begon 1c bruideu dan op. hel andere gedeelte. Dimitrof vraagt dezen getuige of hij Popof en Tancf in liet Rijksdaggebouw heeft gezien. Gel. verklaart hierop dat hij indertijd gemeend heeft zich deze personen precies te kunnen herinneren. Men moet er evenwel rekening mee houden dat hij inder tijd wat nerveus is geworden. Thans kan hij niet rneer met beslistheid zeggen dat het Dimitrof en Tancf zijn ge weest die hij in den Rijksdag heeft gezien Dimitrof maakt hierop een grapje, wat inslaat. Mij meent namelijk dat toen hij get Soranowitz voor de eerste maal in de zit tingzaal van het Gerechtsgebouw te Berlijn vluchtig heeft gezien, eerst te hebben ge- De wenschen inzake hervor ming van den Volkenbond. Een belangrijke resolutie van den grooten iascistischen raad. Dc crisis in den Volkenbond Js een aan gelegenheid, die den luatsten tijd algemeen de aandacht trekt. Japan, uit baloorigheid, omdat Genève zijn. optreden in'het Verre Oosten veroordeelde, keerde den Bond den rug toe, Duitschland. ontstemd omdat het bij voortduring dc toegezegde rechtsgelijk heid werd onthouden. olgdc 'het voorbeeld van Tokio. Wanneer men bovendien in aan merking neemt, dat twee zeer groote mo gendheden, cle unie van sovjetrepublieken en dc Verccnigde Stalen, een lidmaatschap Van den Volkenbond steeds van cle hand hebben gewezen, dan wörd't liet duidelijk, dat cle Geneefsche instelling haar univer seel karakter hoe langer hoe meer gaat ver liezen. Inmiddels wordt de positie van den Volkenbond sinds- ecnigen tijd nog o)> an dere wijze ondermijnd: Italië moet name lijk van den Volkenbond in zijn tegenwoor- digen vorm niets meer hebben. Vooral is lit Dinsdag j.l. duidelijk tot uiting geko men, toen tic groote fascistische raad des avonds te 22 uur in nachtzitling bijeen kwam, om niet alleen cle kwestie der Italiaansch-Amerikaanschc oorlogsschul den te bespreken, maar tevens cn vooral om van gedachten tc wisselen over dc vraag, of Italië nog langer lid van den Volkenbond zal blijven. Dc algemeene opvatting Ie dezen aanzien werd tenslotte belichaamd in een resolutie, waarin te ken nen werd gegeven, dat liet verdere lidmaat schap afhankelijk zal worden gesteld van een radicale hervorming van dit organis me, die bovendien in zoo kort mogelijken tijd haar beslag moet krijgen. Lit verschillende berichten, die te dezer zake dc ronde doen, kan men afleiden, dat Italië het recht der kleine mogendheden, om hun stem uit tc brengen met betrekking tot kwesties, die hen maar gedeeltelijk aan gaan, aanmerkelijk wenscht te beperken; tévens niccnt men tc Rome, dat dc Volken- bondsprocedurc moet worden vereenvou digd, daar momenteel de besprekingen ein deloos worden gerekt en T steeds toenemend aantal commissies vorderingen zoo goed als onmogelijk maken. Ton derde huldigen de Italianen dc opvatting, dal, dc Volken bond bevrijd moet worden uit liet kader van 't verdrag van Versailles en andere tractaten. Oji het oogenblik, aldus dc Ro- meinschc zienswijze, is de Volkenhond al tc zeer een instelling, die dient om de voor deden, die do overwinnende staten in dén wereldoorlog hebben behaald, te verdedi gen, zoodat in feite cle Volkenbond een in strument is, waarin Frankrijk en Engeland den boventoon voeren. Alleen door een radi cale herziening, aldus is men van oordeel, kan de Volkenbond veranderd worden in een universeel lichaam. ITet behoeft geen betoog, dat men in Duitschland zeer ingenomen is met dc ulti matieve resolutie, die de groote fascistische raad heeft aangenomen, daar dc opvattin gen van Berlijn en Rorno in dezen vrijwel identiek zijn. Nagenoeg alle Duitschers zijn het er over eens, dat de Volkenbond in zijn huidigen vorm niei, veel meer is dan een werktuig van dc staten, die in den wereld oorlog cle zege wisten U» bevechten, dus in dc eerste plaats a an Frankrijk en zijn va zalstaten, zoodat het begrijpelijk is, dat zij liet Iluliuansche offensief van harte toe juichen, temeer daar Rome een einde, wil maken aan dc overdreven democratische beginselen, waardoor de Volkenbond zich laat leiden en waardoor de kleine mogend heden in staat waren elke vordering tegen tc houden. De Duitschers sluiten zich ver der volkomen bij de Italianen aan, die den Volkenbond derwijze willen zien georgani seerd. dat in dén vervolge dc groote mo gendheden daarin de voornaamste,rol spe len, aangezien zij de grootste verantwoor delijkheid, dragen voor 't lol der wereld. Een en ander komt practise!) hierop neer, dat Mussolini de leiding fier Europccsche aangelegenheden hoofdzakelijk in banden wil zien van de staten, die bij het pact-van- vier zijn betrokken: Engeland, Frankrijk, Duitschland en Italië en bovendien van Rusland, welks vertegenwoordiger, Litwi- nof, enkele dagen geleden te Rornc te dezer zake ongetwijfeld belangrijke besprekiir/eii met den ducc heeft gevoerd. mcend een Macedonische terrorist voor zich ie hebben die tien communisten heeft ver inoord. Later heeft hij evonwel gemerkt dat liet niet juist was. Getuigenverhoor geëindigd. Leipzig, 6 Dec. (V.D.) Woensdagavond is het getuigenverhoor in het Rijksdagbrand, proces beëindigd. Eenige kleine aangelegen heden zullen voor het pleidooi worden af gehandeld. Dc Senaat heeft de verdere behandeling uitgesteld lot Woensdag 13 December des ochtends te 10 uur. Dien dag zal het O.M. de pleidooien in leiden. Dinsdag zal geen zitting worden gehou den in verband met de opening van den Rijksdag. Japansche belangstelling roor Mongolië Moskou, Dee. (V.D.). De mededeelin gen in de Japansche en Chineesche pers over de vorming van een nieuwen Mon- goolsclien staat, bobben in politieke krin gen te Moskou de uitwerking van een bom gehad. Men acht de nieuwe regeering tc Dolonor slechts een werktuig in handen der Japansche oorlogspolitici en men- ziet in dezen stap' het bewijs, dat Japan niet slechts belangstelling heeft voor West- Mongolië, doch voor allo Mongoolschc ge- bieden. Men acht den toestand in het verre Oosten belangrijk verscherpt. Ween en, 5 Dcc. (V.D.) Dc kwestie van het smokkelen van wapens op de Donau breidt zich steeds uit. Een sociual-dcmocra- tiSche' districtsraud is onder verdenking, met deze smokkelaangclegenheid in verbin ding te staan en op vermoeden van hoog verraad; gearresteerd. Ook zijn vrouw werd aangehouden. bij een huiszoeking tc zijnen huize werd vastgesteld, dat hij munitie voor machine geweren bewaarde. Naar bekend is, bestond het grootste gedeelte van dc op de Donau uit Tsjeclio-Slowakije naar Oostenrijk ge smokkelde wapens uit munitie voor machi negeweren cn verder uit onderdeden voor machinegeweren. Men verwacht nog meer arrestaties. R o in o, 5 Dec. (V.D.) Om 21 uur 3U is Litwinof vertrokken. Hij werd naar het station begeleid door den ondersecretaris van buitenlandsche zaken Suvich en baron Aloisi. Potcrakin, dc Russische ambassa deur te Rome, zal Litwinof tot aan dc grens begeleiden. We en en, 5 Dec. (V.D.) Naar hier ver luidt, zal Lltw'inof op de doorreis naar Berlijn Woensdag te Wecncn aankomen cn hier korten tijd verblijven. REPUBLIKEINSCHE AANVAL OP ROOSEVELT. Gericht tegen zijn dictator- positie. W a s h i li g t o li, 5 Dec. (V.D.) ltet natio nale repubiikeiiisclie comité heeft in een. manifest, liet tweede sinds een maand, een feilen aanval gedaan op president Roose velt, die er van beschuldigd wordt te trachten een dictatuur in le stellen in een tijd van vrede. Met manifest wijst er op, dat Roosevelt zich meer macht heeft doen geven clan Lincoln voor dc redding des lands of Wilson voor den grooten oorlog. PAN-EUROPEESCHE ECONOMISCHE CONFERENTIE. Wccnen, 5 Dec. (V.D.) Dc Pan-Euro- poeschc economische conferentie is heden geëindigd, nadat een resolutie was aange nomen, waarin besloten werd tot instel ling van een iierinnnent bureau voor de bestudecring van de economische Euro- pecscïie problemen. De voorzitter van dc conferentie, graaf Couclenhove-Kalcrgi, las een manifest voor, waarin do aandacht van de Europe esc he openbare mccning ge vestigd werd op de tegenwoordige economi sche en financieelc noodtoestanden, „die slechts overwonnen kunnen worden dooi de schepping van één groot economisch F.tiropeesch gebied, waarin rneer dan 320 millioen consumenten gegroepeerd worden cn door de afkondiging van een. econorhi- J.Vi_rnP'»0>;r*hrt M")irf)p|0CP." DIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJ KSCHM GECONTROLEERDE OPLAAG VAN BUITENLAND. Het proces inzake den rijksdagbrand. (Eerste Blad, pag. 1.) De Ierscbe kwestie in het Hoogcrhuis. (Eerste Blad, pag. 2). BINNENLAND. Vergadering der Tweede Kamer. (Tweede Blad, pag. 1% Licht in de Haagschc roofmoord? (Tweede Blad, pag. 2). Noodlottige brand in Den Maag. (Tweede Blad, pag. 3). STADSNIEUWS. Amersfoort op dc smalle ijzers. (Eerste Blad, pag. 3). Jubileum-avond van Jan Musch. (Eerste Blad, pag. 3). i St. Nicolaus bij dc schoolkinderen. (Eerste Blad, pag. 3). IIoc glad het was (Eerste Blad, pag. 3). Medegedeeld door bet Kon. Ned. Mof. lil* stituut tc De Bilt. Laagste bormeterstand: 755.6 tc La Co^ runa. Hoogste barometerstand 773.3 tc Ilcriio-» sand. Verwachting: Matige, tijdelijk wellicht krachtige Noord-Oostelijke tot Oostelijke wind; half tot zwaar bewolkt of betrokken, weinig of geen neerslag, temperatuur otu het vriespunt lot lichte vorst, later wellicht matige vorst. De vorst zal vermoedelijk temgkeeren. Met gebied van hoogen luchtdruk in liet Noorden bedekt thans wederom geheel Scandinavië on Denemarken cn is bezig zich over het geheel e Oostzeegebied cn Fin land uit tc breiden. Langs dc Duitsche Oostzeokust waait het krachtig uit het Noord-Oosten, terwijl de vliegtuigwaarne mingen in Duitschland en hier te lande aangeven, dat de bovenlucht-warmte .ge heel verdwenen is. lil centraal Scandinavië cn in Finland werd do vorst- weer. streng. Met vorstgebicd beslaat bet goheelc vaste land met uitzondering der kuststrooken. Ook in Engeland cn in het Oosten en Noor den van IJsland komt vorst voor. Dc neer slag bleef beperkt tot ver afgelegen stre ken, waar vlakke depressies om het uitge- brcido gebied van hoogen luchtdruk rond cirkelen. Het is te voorzien, dat de vorst na dc korte onderbreking weer terugkeeren zal cn later weer zal gaan toenemen. RIJDT VEILIG! Steeds goed rijden en goed loopen Is uitstekend. Bovendien Is het zaak dat weggebruikers Ook bedenken goed te „zien". LAHGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190 STOFFEN voor AVONDKLEEDING. VELOURS CHIFFON, CHEPE SATIN, CREPE MATTE, SATIN REVERSIBLE mei bijpassende garneeringen. BUITEN-RITTEN 6 ct. per K.M. 6 a 7 pers. auto met chauffeur Vaste standplaats ter linkerzijde van Hotel Monopole

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1933 | | pagina 1