u VONK het om zijn
K. DIKKESCHEY
DAMESKAPPER
Kameraden door dik en dnn
Stam Laurel en
Oliver Hardly
LETTERKUNDIGE KRONIEK
Fa. H. ELZENAAR
KERSTKRANSEN
EN
WEIHNACHTSTOLLEN
J. VONK
Koek- en Banketwinkel
W. VONK
Concertgebouw
„DE VALK"
ZALEN TE HUUR
voor alle doeleinden
GRATIS
H. v. VIANDENSTRAAT 20
FILMRUBRIEK
Het werken is een grap voor hen.
De filmopnamen van dit
tweetal zijn spontane
uitingen
„Ster" zijn als ideaal
Filmsucces kan bereikt worden door een
toeval of door geluk, maar als liet stand
houdt, moet er een logische reden voor
zijn. Kr is geen beter voorbeeld dan het
wereldbekende komiekenpaar Stan Laurel
en Oliver Hardy.
Door een toeval kwamen zij bij elkaar.
Stan Laurel had de regie voor een paar
kluchten voor Hal Roach en Oliver Hardy
werd gearrangeerd om de rol van „den
Valschaard" te vervullen. Een paar uur
voordat hij in de studio moest zijn brand
de Ilardy zijn hand. Hij belde den regis
seur Laurel, dien hij persoonlijk niet ken
de, op en vertelde hem, wat er gebeurd
was. Laurel zei, dat hij zich geen zorg be
hoefde te maken en dat hij de rol zelf wel
vervullen zou. Dit was het begin van een
groote vriendschap. Toen Hardy naar de
studio kwam om den regisseur te bedan
ken, voelden zij direct een groote sym
pathie voor elkaar en Laurel stelde voor
in een volgende film samen op te treden,
llun eerste samenwerking was direct al
een succes, doch het perfecte samenspel
ontstond eerst nadat zij enkele films ver
vaardigd hadden, hoewel van het begin af
aan bleek, dat zij uitstekond bij elkaar
pasten.
STAN LAUREL ond
OLlViSRilARpY
Een van de voornaamste redenen waarom
zij zulk een goed paar vormen in kluchten,
is dat zij van nature twee absolute tegen
stellingen zijn. Stan is klein, mager en te*
rughoudend; Olly is groot, rond en joviaal.
In hun werk is Laurel do intellcctucele
stuwkracht Hij schrijft het scenario voor
de meeste kluchten, waarin zij optreden
cn helpt ook bij do regie. Hardy heeft een
absoluut vertrouwen in do capaciteiten van
zijn vriend en laat hem rustig voor twee
werken, terwijl hijzelf golf gaat spelen en
de ernstige bezigheid van het maken van
kluchten totaal uit zijn hoofd zet. Als de
film geheel is opgezet, komt hij er ook bij
en helpt de kluchtige scènes nader uit te
werken. Maar zoodra do cahicfh gaat
draaien is hij met volle aandacht bij zijn
werk en heeft nooit bezwaar iets te doen
wat kan meehelpen het geheel tot een suc
ces to maken.
Op den koudsten dug van het jaar en
zelfs in Californië kan het gemeen koud
zijn, werkten Stan en Olly twee dagen
lang in koud water. Voortdurend gleden
zij uit over stukken zeep en kwamen ten
slotte in een modderpoel terecht. Do tech
nici stonden er bij diep gedoken in den
kraag van hun winterjassen en de beide
komieken zagen blauw van de kou, terwijl
zij alles in het werk stelden om een extra
komisch effect te krijgen.
Het verwerken van goede effecten in een
klucht vereischt meer tijd dan men op
pervlakkig zou denken.
„Soms duren de voorbereidingen weken"
vertelde Laurel onlangs „voordat een mop
zoo is uitgewerkt, dat ik hem in onze film
kan gebruiken."
Hun tegenwoordig algemeen bekend
uiterlijk is langzamerhand in hun samen
werking ontslaan. In een van bun eerste
films stelden zij twee gevangenen voor en
om to ontkomen aan do moeilijkheid van
pruiken, lieten zij alle twee hun hoofd
Kaal knippen. Toen hun haar weer aan
groeide, bleek dat van Olly een belachelijke
lok op zijn voorhoofd te ontwikkelen, ter
wijl Stan's haar den eersten tijd overeind
stond, liet effect was zoo mal, vooral wat
betreft Stan, dat hij het nog erger maakte
door het onregelmatig te laten knippen en
voortdurend overeind- ie borstelen. Nu
heeft hij uren werk om het weer goed te
krijgen en er toonbaar uit te zien als hij
ich buiten do studio's bij een officiecle ge
legenheid moet vcrtooncn.
De twee vrienden hebben ook een heel
verschillenden smaak. Oliver Hardy is jo
viaal en houdt van grapjes. Men kan hem
meestal vinden waar veel menschen zijn,
waar gedanst wordt en muziek is. Hij
houdt van jazz, goed en veel eten cn een
vroolijkc omgeving. Alleen bij zijn gelief
koosde golfspcl kan hij de rust van het
vrije veld verdragen.
Stan houdt van lezen en studccren. Zijn
voornaamste stokpaardje is visschcn cn hij
is ook dol op tuinieren. Veel van zijn vrijen
tijd gebruikt hij voor het omspitten en bij-
harken van zijn tuin.
Onlangs vroeg een verslaggever aan Har
dy wat hij beschouwt als den grondslag
van hun geweldig succes over de geheele
wereld en dë dikke komiek antwoordde
„Het succes van samenwerkende komie
ken hangt voor het grootste gedeelte af
van hun bereidwilligheid om te geven en
to nemen. Het is een half om half kwestie
en do bei do partners moeten weten wan
neer de tijd gekomen is om op den achter
grond te blijven cn don ander naar voren
te laten treden Dit klinkt heel gewoon
cn begrijpelijk en geldt ook voor ieder an
der soort samenwerking, alleen wordt het
zoo weinig in dc praktijk gebracht. Bij
Laurel en Hardy evenwel is de samenwer
king buitengewoon goed en zij vullen el
kaar steeds aan, hoewel Stan door ieder
een beschouwd wordt als de leider van hot
tweetal. En toch is Ilardy even onmisbaar,
want Laurel maakt de voorbereidingen,
doch als bij het werk blijkt, dat iets niet
klopt of niet het gewenschte effect heeft,
is het altijd Olly, die een oplossing vindt.
Zijn ideeën zijn onvoorbereid, doch op het
moment, dat Laurel, die alles bestudeerd
van alle kanten bekeken heeft, geen
uitweg weet, komt Hardv met een goed
voorstel.
De sprekende film, die voor zoovele ar-
tistcn noodlottig werd, heeft eerder een
gunstige, dan een nadeelige invloed op liet
succes van Laurel cn Hardy gehad. De ge-
lulden, speciaal dio welke I.aurel voort
brengt, passen zoo uitstekend bij hun per
soonlijkheid, dat zij het komische effect in
booge mate bevorderen.
Men voelt, dat zelfs hot maken van een
komische filin als een zeer ernstigo zaak
beschouwd wordt. Speciaal valt dit op
wanneer Harold Lloyd aan het werk is. In
deze studio hangt altijd een drukkende
dreigende stemming, maar bij Laurel en
Ilardy is bet heel anders. Het komt meer
dere malen voor, dat zij zelf in een lach
bui raken, de regisseur en dé andere mede
spelenden zich ook niet goed kunnen hou
den cn dc camera's moeten stoppen om
hen in de gelegenheid te stellen uit te
lachen. Gedurende hun voorbereidingen
zijn zij ernstig, maar zoodra de camera's
gaan draaien is het werk voor hen een
grap. Alles is daardoor zoo echt spontaan
en dit is eon bijzonderheid, die op het doek
te merken is. Misschien zijn er slechts zeer
weinigen onder do toeschouwers, die er
zich van bewust zijn, dat deze ondergrond
van spontaniteit in hun kluchten juist do
groote komische waarde er aan geeft en
bijdraagt tot het succes
HOE MAURICE CHEVALIER ZIJN
LIEDJES KIEST.
In de afgcloopcn weken heeft met succes
„The Way to Love'' gedraaid met Maurice
Chevalier.
Dc liedjes voor de/.e film zijn door hem
zelf op een zeer origincclc wijze gekozen
Dc componisten Ralph Rainger cn Leo
Robin speelden Chevalier dc liedjes, die zij
voor zijn film gemaakt hadden, op hun
kantoor voor. Deze ging daarna naar huis
en die song, welke don volgenden ochtend
bij het nemen van zijn bad over zijn lippen
kwam, koos Maurieo uit om tc zingen,
daar er bewezen was, dat het wijsje ge
makkelijk in t gehoor lag en groote kans
op populariteit had.
RECORD-SUCCESSEN.
„Reifende Jugend".
„Reilende Jugend", de Carl Froelichfilm
der U.F.A., blijkt van week tot week het
grootste succes van dit seizoen to zijn.
In de „Stettiner Urunia" werd deze film
voor do tweede week geprolongeerd. Nadat
in do eerste week alle voorstellen uilver
kocht waren, prolongeerde het Capitol
Theater tc Brcslau de film wegens onge-
kenden toeloop voor do tweede week. Het
Ufa-Theater Schwan in Frankfurt a/U Main
prolongeerde do film voor do derde week,
Do vierde prolongatie-week in do Kam-,
mer-Lichtspielen tc Berlijn bracht, onge
wone bezoekers-cijfors. Talrijke Berlijnscbc
theaters, die doze film voor do eerste week
draaien, melden nu. dat zij bij alle voor
stellingen dooiloopend uitverkocht zijn.
„Walzerkrieg".
Het U.F.A.-Theater te Weenon bracht ir
een feestelijke persvoorstelling, die bijgo
woond werd door de meest vooraanstaande
personen der stad, de film „Walzerkrieg".
Deze film is een echte Wecnsche wals vol
geur, gratie cn tempo cn brengt als zoo
danig voor liet genre der goluidsfilmopc-
retto eon geheel niéuwen stijl. Het publiek
bleek dnn ook dadelijk door do Weensche
atmosfeer te zijn aangestoken, amuseerde
zich uitstekend cn uitte zijn stemming door
aan het einde minutenland te applaudis-
secren.
Wij denken onwillekeurig aan de vele
succesfilms, die in Utrecht draaien. Nooit
wordt er geapplaudiseerd of op welke wij
ze ook instemming betuigd. Een enkele
maal is het gebeurd, cn dat was nog wan
neer er een of ander nationale gebeurtenis
vertoond werd
MAURICE CHEVALIER,
de lieveling van duizenden.
MARLENE DIETRICH'S DOCHTER.
Heidcde, bet dochtertje van Mariene
Dietrich, heeft in Hollywood haar eerste
filmrol gekregen. In een film, die het loven
van keizerin Katharina II schildert, speelt
zij de Czarin in haar kinderjaren. De vol
wassen keizerin wordt door Mariene Diet
rich uitgebeeld.
Zal het succes van dit kind ook zoo
groot worden als dat van haar moeder??
HEIDEDE
zal zij de voetsporen van haar beroemde
moeder volgen?
Lilian Harvey.
Een buitengewoon succes behaalde Fox
Film Corporation met dc nieuwe Lilian
Harvey-film „My Weakness". Radio City
Music Ilall sloeg n.l. alle records! Op den
dag van de première werd cr in bovenge
noemd theater aan den cassa 14.198 ont
vangen cn waren cr in de zaal 25.600 per
sonen aanwezig. Eon gebeurtenis, die boek
doelen spreekt voor do populariteit, die dc
charmante Lilian Harvey ook in Amerika
bezil.
Konst Lilian naar Holland?
In verhond met dc. groote populariteit,
die deze filmster ook in Holland heeft,
kunnen wij een verheugend feit médedee-
len. Lilian zal toch in Januari naar Parijs
komen om voor do Europccschc afdeeling
van dc Fox dc film „Music in tbc air" te
draaien, met Ilónji Garat als partner. Pa
rijsHolland is een wip cn liet agentschap
der Fox-film tc Amsterdam zal dan ook
alle moeite doen om Lilian lot een bezoek
aan Holland over te halen.
Er zijn in den kaatsten tijd al meerdere
sterren in ons land geweest, wij hopen dat
ook deze zal komen.
NIEUWE FILMGEZICHTEN.
Succes in de studio wordt ver
kregen na veel geduld en hard
werken. Ontgoocheling in tal
van gevallen.
De geweldige bloei van liet filmbedrijf,
waaraan echter in do laatste tijden ook
cenigc beperking gesteld schijnt tc zijn,
heeft, tot logisch gevolg gehad, dat duizen
den zich aan gingen melden als pretcn-
dcnt(e). Ontgoocheling in den nicest bit
teren zin van het woord was veelal liet
gevolg cn men keerde óf gebroken terug
naar do oude carrière, öf men wachtte af.
Het is oen foit, dat voleh toch meencn dut
men direct op de hoogste sport van den
ladder komt te staan, terwijl zij vergeten,
dat een goede positie eerst verkregen wordt
dank zij veel geduld cn geweldig hard wer
ken. Tal van malen kan men het in de
conversatie van jongelui hooren, dat zij
ook wel eens hij de film zouden willen spe
len. Speciaal bij leden van het vrouwelijk
geslacht tintelen de oogen indien zij aan
dit grootscho ideaal donkon.
Pracht en praal trekken aan, do gratie
der gestalte komt op het witte doek zoo
schitterend naar voren, dat zij er als het
ware bodwelmd door worden en er niet
aan denken, dat ook in de studio's de har
de strijd om het bestaan gestreden moet
worden als overal.
Wij geven hierbij nog de foto's van twee
lieftallige verschijningen, die wel ge
slaagd zijn. Do eerste stap kan door hen
gezet zijn, wie weet hoe gauw zij weer val
len!
Jean Muir maakt haar debuut in do
rol van con pulnciersdochtcr uit den goe
den ouden tijd in do film „The World
Changes", waarvan binnenkort dc première
in Europa plaats zal vinden.
Ruth C h a 11 o r t o n zal als nieuw
ontdekte filmster spoedig te bewonderen
zijn in dc First-National-Film „Female".
"IEAN MUIR,
Sjanghai, door W. A. Wagener
(Rotterdam Brusse N V., 1933)
Wij willen voor lieden, ccnige beschou
wingen wijden aan een zoo juist verschenen
werk van een nog onbekend auteur, dat
door zijn excentriciteit de aandacht trekt.
Men zou dit hoek het beste kunnen ken
schetsen als „literaire foto-montage". Het
boek is net als een courant, waarin alle
berichteh door elkaar heen geloopen zijn.
Wie do bedoeling ervan niet begrijpt, kan
er geen touw aan vast knoopen. Wij willen
de lezers zelf laten oordeelen, en schrijven
voor hen over een willekeurige pagina
blz. 105.
„Of Nora in Sjanghai woont.
Zij woont eigenlijk nergens meer. F.n
nu moet er bewezen worden, dat er ook een
nauwe samenhang is tusschcn haar en
Sjanghai.
En ik? zegt Phyl.
Jij bent alleen noodig voor deze korte
onderbreking. Kn ga nu maar doen wat je
al lang wilde doen. Je gaat een Akt-foto
maken van jezelf cn die vergrooten cn
dan moffel je die foto in den koffer van je
verloofde en dan hoop je. dat zc ertoe bij
zal dragen, dut Hugo op z'n reizen héél
veel en héél lief aan je zal denken...
Pearl Harbour. 1-Ionoloeloe stop. Ver
hoogde spanning onder de hier gesta-
lionnccrdo Amërikaansche vlootautori
toiten stop. Op bevel van Washington
meeste tot Oost-Aziatische eskader be
boerende torpedobootjagérs teruggeroe-
rocpcn stop. Worden vervangen door
snelle kanonneerbooton. die gemakkelijk
manoeuvreeren op de Jangste stop
Vliegtuigmoederschip Langley naar
Sjanghai gezonden.
Sir John Simon heeft zich vroeg te rusten
gelegd. Hij voelde zich zeer door griep gc
plaagd.
M. Hoover ijsbeert door zijn werkvertrek
ken. Op zijn bureau liggen open cn bloof
dc stukken nopens liet uitvaardigen van
oen vlootmanocuvre in de Stille Zuidzee. De
stukken verdrieten hem. In godsnaam geen
spiegelgevechten. Liever de waarheid. Dat
gedraai met do pers. Nonsens over een „po
sitief standpunt" cn een „weloverwogen
gedragslijn"... Misselijke vaagheden, waar
in de wereld gevangen ligt...
Mr. Hoover is verhit. Het ebonieten heft
van de telefoon verkoolt hem dc hand.
Mr. Stimson en Mr. Adams zijn nog
steeds onmiddellijk bereikbaar. Zij zijn be
reid, vannacht geen rust tc nemen. Berich
ten van den bevelvoerder van de patrouille
vaartuigen op don Jangtse worden ieder
oegenblik ingewacht. Een voorloopige
machtiging om in tc grijpen, zoodra de
Japanners do grenzen dor internationale
concessie in Sjanghai mochten verbreken,
is in zijn bezit."
Wie dit boek in zijn bedoeling begrijpt,
komt, tot een andere gevolgtrekking, dan
vele lezers zullen gemaakt hebben bij de
lectuur van bet hierboven weergegeven
citaat. Hij komt tot de gevolgtrekking, dat
in dit boek aan bet woord is, een gefolterde
door de gebeurtenissen van dezen tijd cn
door de wreedheden en schijnheiligheden
die er het wezen van uitmaken. Het lijkt
wel of deze auteur zoo opgejaagd is, dat
het hem niet meer afgaat, gewoon proza te
schrijven. Het is een verzameling couran
tcnberichtén. aforismen, afgewisseld, zoo
nu en dan door een halve bladzijde cynisch,
desolaat proza van zichzelf, die dezo schrij
ver geeft. Het wonderlijke van het boek is
hierin gelegen, dat men, ondanks de be
wegelijkheid, ondanks liet telkens vcrschie
ten der motieven, er tóch een éénheid in
gaat ontdekken.
Er is een kern: Shanghai. De bedreiging
eerst, en later hot bombardement door de
Japanners van die Chinecsclie stad. Maar
Shanghai is niet alleen een gobormbardeer-
de Chinecsclie stad. Shanghai is een prin
cipe. het principe der wreedaardigheid van
liet leven, waar heel het boek om wentelt.
Een vrouw, die zich heeft willen verdrinken
in het bad van een Londensch hotel, stoot
het uit, als het eerste verbijsterende woord
dat uit haar onderbewustzijn borrelt, wan
neer de dokter haar tot het leven terug
heeft gebracht. liet verschijnt tusschcn het
geratel der Londenschc bussen, en weer
klinkt in hot gesprek van twee wijn drin
kende heeren, cn tusschen het geruisch van
den Oceaan, waardoor een schip ploegt.
Alle personen zijn onpersoonlijk in dit
werk „Sjanghai". Het. is een spel van
poppen en liet Noodlot trekt aan de touw
tjes. Och. wat weten wij van den mensch!,
zoo roept de schrijver uit. in vertwijfeling,
wanneer hij den moord, door Chineezen
begaan op een jongen Oostenrijker m
Shanghai heeft vermeld. Deze mensch in
geboren, en gezoogd, hij is op school ge
gaan, hij heeft lief gehad. Wat weten wij
verder van dien mensch, dan deze alge
meenheden?
Zooals deze figuur behandelt Wagener
al zijn figuren, cn dit verhaal (als men het een
verhaal wil noemen) is een zielloos spel
van ten ondergang gedoemde of niets van
do levenskern begrijpende personen.
Alles is leegheid, alles is humbug wat
deze auteur in de mallemolen van hot leven
Reparatie en onderhoud
van alle soorten
SCHRIJFMACHINES.
KANTOORBOEKHANDEL
Langestraat 8i Teleloon 528
LANGESTRAAT 87 TEL. 50
Zooals Amersfoort bekend is om
zgn omstreken,
AMERSFOORTSCHE JAN HAGEL
ONTBIJT- en SUCADEK0EK
GROVE DIRK en KEESJES
(dik St. Nicolaas)
Uit de van ouds en overal be
kende ouderwetsche
Langestraat 97
Teletoon 281
gekleurde „Odol" bekers
Vraagt inlichtingen.
GUMMI WARMWATERZAKKEN
vanaf f 0.95
DROGISTERIJ „DE GAPER"
JULIAN APLEIN 3, Amersfoort.
TELEFOON 1681
om zich heen ziet draaien. Terwijl de Vol
kenbond formeelc oplossingen zoekt van
het Chineesch-Japansch conflict, worden cr
honderden in Shanghai door de Japansche
granaten gedood. De fraseologie gilt over
dc wereld, zooals de Jazz-bands gillen door
de radio en zoouls de schrijfmachines tik
ken op de kantoren, cn de machinegeweren
in Shanghai. Wanneer de raiddelmaat-
mcnschcn als poppetjes zijn vertoond, dan
komen de Staatslieden ook als poppetjes.
Het ecnig wezenlijke is do Japansche land-
honger, en dc concessie-honger cn de ban-
delsvoordeelenhonger van Europa cn Ame
rika cn Japan tc samen.
Wij wiste n alles wat deze schrijver
ons laat zien. Maar wij dommelen allen in
op onze eigen frasen. Wij moeten het aan
schouwen, vóór ons, dan pas geloovcn wij
het weer. En dat aanschouwen heeft deze
jonge schrijver gewekt. Op een beangsti
gend-suggestieve manier. Er is niets meer
van de" oude literatuur in dit bock. Geen
stijl, geen minimale poging tot lyriek. Als
do auteur een landschap moet beschrijven,
knipt hij een bericht uit een courant, of
scheurt hij een bladzijde uit een aardrijks
kundeboek, cn plakt dat in zijn verhaak
Do k u n s t is dan om zulke ontleende be
schrijvingen juist te kiezen (of te verzin
nen?) ten einde de angstige spanning over
ons tc houden, die hij over zijn lezer brengt.
Hoc men uit slagwoorden en couranten-
berichten een nieuwe kunst bouwt. daar
op geeft dit bock een antwoord.
Het is verro van opwekkend. Het is
wrang, bet is cynisch, liet is. op vele plaat
sen plat. maar wanneer ge zegt dot deze
„oorspronkelijkheid" gewrongen is, hebt ge
het boek niet begrepen.
Wij hopen niet dat er veel van zulk soort
boeken zullen verschijnen. Maar het geeft
uiting aan een ongemeene persoonlijkheid,
die den moed beeft het wereldloop
beden in het aangezicht te zien
