VUURPOTTEN IN ONZE GEMEENTE
BERICHT
SOCIAAL DEMOCRATIE EN
FASCISME
Actie tegen het Fascisme
PROTESTANTENBOND
KERSTSPEL DOOR DE MÜNCHENER
KÜNSTLER
REVUE VAN DE FILM
Zij, die zich met ingang van
1 Januari a.s. per kwartaal op ons
blad abonneeren, zullen de tot dien
datum verschijnende nummers
GRATIS ONTVANGEN.
DIRECTIE A. D.
De heer W. Drop zet het verschil
tusschen deze twee beginselen
uitvoerig uiteen
Gisteravond had in de groote zaal van
Amicitia een vergadering plaats van de
S.D.A.P. afdeeling Amersfoort, waarin als
spreker optrad de heer W. Drop, lid van de
Tweede Kamer, die als onderwerp behan
delde „Sociaal Democratie en Fascisme."
De heer van Wijngaarden, die deze bij
eenkomst leidde, wees erop, dat in deze
bijeenkomst het meest do aandacht geves
tigd zal worden op het streven van do
reebtsche partijen, die het in deze moei
lijk© tijden speciaal op do Sociaal Demo
cratie gemunt hebben. Tegenover deze
actie behoort een actie van linksche zijdo
to komen, waarvan deze vergadering de
inzet is.
De heer Drop wees er in den aanvang
van zijn betoog op, dat deze bijeenkomst
gehouden wordt, om opnieuw do positie
«Ier Sociaal Democratie to bepalen cn meer
speciaal tegenover het fascisme. Spreker
wilde niet, zooals dc fascisten dat doen, en
kele voor de hand liggende gevallen van
de tegenpartij of do kwaliteiten der leden
dezer bewoging in het licht te stellen. Hij
wil alleen beginsel tegenover beginsel zet
ten. Tusschen sociaal democratie en fas
cisme is ook in beginsel een onoverbrug
bare kloof; onoverbrugbaar omdat deze
kloof principieel is, omdat de grondslagen
niet met elkaar in overeenstemming tc
brengen zijn. Vervolgens zette de heer Drop
liet verschil dezer beide beginselen uiteen,
waarbij hij stipuleerde, dat er in zekeren
rin gemeenschap is tusschen fascistisch en
communistisch beginsel, omdat zij beide,
zij het dan ook in verschillendo richting,
naar dictatuur streven. Wij zetten tegen
over dit beginsel van dictatuur dat der de
mocratie; hierna werkt spreker liet begin
sel der democratie nader uit. Met betrek
king tot de meerderheid, zijnde de helft
plus één merkte de heer Drop op, dat dit
niet beteekent, dat 51 monschen over 19
andere heerschen. Ook aan die minder
heid wordt recht op strijd voor hun volle
overtuiging verzekerd, zij het dan binnen
bepaalde perken van maatschappelijke
orde Het is het kenmerk der sociaal-demo
cratie, dat zij dè.t steeds op den voorgrond
siolt. Al heeft de democratie ook haar be
zwaren, ongetwijfeld heeft zij volgens spre
ker ook haar voordeden, welke van dien
aard zijn, dat wij het mèt dc nadeden der
democratie willen wagon. De democratie
is tenslotte méér dan een parlementair stel
sel; liet, is het eenige beginsel, waarbij de
rnensch zich de mogelijkheden kan ver
overen, waarbij hij in staat zal zijn zélf tc
beslissen over eigen levensdenken en eigen
levenshouding. Uitvoerig weiddo spreker
uit over dit beginsel, waarbij hij cr de
aandacht op vestigde, dat reeds van liet be
gin der wereldgeschiedenis af, voor dit be
ginsel is gestreden, hetgeen hij met het
noemen van eonige voorbeelden uit de
historie toelichtte. Dc strijd om dc geeste
lijke vrijheid, die het wezen dor democra
tie is, heeft altijd bestaan en nu komt. liet
fascisme met. dictatuur, met uitbanning
van alle democratische vormen, hetgeen
rechtstreeks ingaat tegen den ontwikke
lingsgang van de wereldgeschiedenis, het
geen de oorzaak is van den strijd der Soc.
Democraten tegen liet Fascisme. De heer
Drop vestigde vervolgens do aandacht op
hetgeen de democratie in ons land voor
goeds tot stand gebracht heeft, waarbij luj
o. m. wees op don vooruitgang op onder
wijsgebied, op do verzorging van hen, die
dit niet zelf kunnen (Maatschappelijk hulp
betoon, dat nog niet is, zooals de democratie
liet wenscht).
Vervolgens vroeg spreker of cr in het
fascisme elemcuton zittoD, die de democra
tie zouden kunnen dienen. Bij de behande
ling van dezo vraag ging hij in op de eco
nomische positie van ons land en van de
wereld; de ccouomischo worold is interna
tionaal vastgeloopen, mede door liet pro
ductie- en distributieapparaat, dat in den
loop der jaren is ontstaan. Het zal de vraag
zijn of het fascisme, dat zich contra het
Marxisme stelt, in staat is een productie-
en distributie-systeem tc ontwerpen, dat de
nadeelen van dat der huidige kapitalisti
sche maatschappij wegneemt. Men verwijt
ons, dat wij cr niet loc in staat geweest
zijn, doch men vergeet daarbij, dat wij ner
gens in de meerderheid zijn geweest. In
verhand hiermede beschouwde dc heer
Drop, wat het faseisme in 10 jaar in Italië
heeft gedaan, waarbij hij betoogde, dat daar
geen huishoudelijk plan is, daar is cn wordt
een poging gedaan om de bevolking van
het noodige te voorzien. Zelfs al gelukt liet,
dan is het nog geen voorbeeld voor dc an
dere landen.
Het Duitschc Nationaal Socialisme cischt
o. m. afschaffing van arbeidsloos inkomen
en het brengen onder staatsbeheer van allo
trusts. Spreker vraagt zich af, of dit grond
slag kan zijn van een maatschappij-behoer,
waarbij een groot deel der bevolking is gc-
interesseerd. Spreker zegt „neen". Tot nu
toe is men in gebreko gebleven duidelijk
te maken volgens welk plan men in
Duitschland wil werken. Het Duitsch Na
tionalisme wordt blijkbaar gesteund door
groepen, die van soc.-democratie niets wil
len hebben; en daaraan is liet Nederland-
sclic Nat. Socialisme ongeveer gelijk.
Do strijd van de soc.-democratie tegen het
fascisme moet positief een inhoud hebben,
niet negatief. Het is onder alle omstandig
heden waard op tc komen voor de soc.-
democratie, zooals spreker en zijn geestver
wanten haar vertegenwoordigen. Het posi
tieve karakter moet niet alleen uit het be
ginsel blijken, maar ook op andere wijze.
En dat is volgens don heer Drop zeer goed
mogelijk; in dit verband vestigde spreker
o. m. de aandacht op social© verzekeringen
en de arbeidswetgeving en do toepassing
daarvan. Deze grondslagen van socialen
opbouw, welke in Duitschland zijn wegge
werkt, moeten allereerst beschermd cn
waar liet kan, worden uitgebouwd. En dan
de werkloozenzorg, welke in ons land ook
door nict-fascistcn wordt aangetast, moet
beschermd worden, niet alleen door de ar
beiders, want zij mag niet alleen ten bate
van d© werkloozen zijn, doeb moet zijn de
uitwerking van liet begrip, dat de volks
kracht in moeilijke tijden behouden moet
worden. Dus: niet alleen dc arbeiders, doch
het geheele Ncdcrlandschc volk heeft voor
het behoud van dc werkloozenzorg te
waken. Do democratische instellingen in
ons land moeten behouden blijven en wan
neer de burgerlijke groepen dir inzien, zul
len zij ook begrijpen, dat zij dc soc. demo
cratie noodig hebben bij hun strijd tegen
het fascisme. Dc soc. democratie zal echter
zichzelf blijven. Spreker wilde voorts niet
dc bestrijders van dc soc. democratie met
gelijk© munt betalen, doch alleen maar ge
tuigen van hetgeen deze soc. democratie tot
stand heeft gebracht; hierbij wees bij cr
op, dat de soc. democratie, ondanks haar
minderheid allerwege, den moed heeft go-
had de besten harer zonen op dc vooruitge
schoven posten te zetten in tijden van
grootc moeilijkheid, waarbij zij in verschil
lendo landen hebben geleden cn zelfs zijn
ondergegaan. Tenslotte wekte spreker op
om (c blijven arbeiden voor de betere maat
schappij.
Nadat de spreker een tweetal debaters
had beantwoord, werd de vergadering,
waaraan medewerking werd verleend door
De Stem des Volks, gesloten.
Roel Houwink spreekt over de
dichtkunst der Protestant
sche jongeren
D© heer Koel Hou w i nk heeft gisteren
avond in dc consistoriekamer van de Re-
monstrantsrhe Kerk voor een 25-tal leden
van den Nedcrlaiulscnc i Protestanten Bond
een bloemrijke lezing gehouden over de
dichtkunst der Protcstantschc .longeron. 11ij
vond liet minder eenvoudig over dit onder
werp tc sj)reken lau over dc jonycre Prolos
tuntsclic dichtkunst, want dit laatste is dc
poëzie van een gtjmccnschop van jongeren,
die hetzelfde positieve geloofsbeginsel aan
hangen. Al mag dit denken jivcl eens rich
ting aangeven, feitelijk bestaat zij niet.
Wij kennen echter poëzie van een aan
tal jongeren, die gebonden zijn door de Pro-
testantsche geloofsovertuiging. liet weder-
kecrig isolement van geloof en kunst heeft
tot resultaat dat het gelooi leeg cn dc kunst
blind is. liet gaat om het levend verband
tusschen dc religieuze en aesthetische polen»
die men bij voorbeeld veel aantreft in „Op-
waartsche wegen".
Toch is er veel overeenkomstigs waar tc
nemen omdat de mcnscli in een open,
dttkloozd werkelijkheid behandeld wordt en
er voor mystiek slechts weinig plaats is.
Een tweede punt van overeenkomst is de
weigering van dc dichters om een compro
mis aan tc gaan tusschen werk cn geloof.
Christus en zijn genade vinden zij lang niet
altijd langs dien weg.
Ondanks hun nameloozon honger tot God,
vinden zij :lit geen noodzakelijken weg tot
God. Daardoor hebben zij het vaak moeilijk
door hun aanecivgcslotenhcid tegen kerkelij
ke vormen en dogmatische bindingen, Jio
biltere persoonlijke ervaringen ten gevolge
hebben.
Het kunstenaarschap is overbelast met in
dividualisme, dc kunstenaar .staat tot het
zinnelijke in intiemere relatie dan den ge
wonen mensch, die wat anders vraagt. Dc
poëzie moge voor hen worden het. vinden
van God. Men spreekt van kunst als dienst
tot God en zijn naaste. Maar liet is :1e taak
van de kerk om het Evangelie te brengen
en niet voor hen. Zij sproken alleen over do
schoonheid van Gods schepping.
Aan dc hand van eenige. dichters vv.o.
Seerp Anema en Willem dc Mérode, liet hij
uitkomen hoe sommigen hun kunstenaar
schap in overeenstemming hebben gebracht
met hun CJhristcnwezen. Als mensch en dich
ter kunnen zij niet buiten het geloof cn als
Protestant kunnen zij niet langer geloovcn in
de almacht van cle inspiratie. De moeilijk-
hei 1 ligt hier in de onmogelijkheid om twee
heeren tc dienen. De meeste dichters staan
dan ook dit conflict; tusschen hun verlan
gen cn dc verwezenlijking daarvan ligt een
grooten afstand. Aan dc anderen kant zijn
Ier velen die dien droom voeden en .het geloof
Ir ten verhongeren,', hoewel dit slecht tc rij
men is met ,1c Protestantsche levenshouding.
Het is haast onoverkomelijk voor dc jonge
dichters om eigen schuld tc belijden.
De dichtkunst der Protestantsche jongeren
is geen weelderig bloeiende struik; de rozen
overschaduwen de doornen niet. Dit ligt ook
aan den verwaarloosden gron.l, maar in
ieder geval zou liet toch uitgesloten zijn, dat
dit zou gebeuren, want uit die takken maken
zij een doornenkroon om Jezus' hoofd.
RIJKSBELASTINGEN.
Promoties ten kantore alhier.
Met ingang van 1 Januari a.s. zijn be
noemd: tot tijdelijk Kijksklcrk, dc Heer K.
van den Helm, thans klerk ter inspectie der
directe belastingen alhier en dc lieer A.
Overdulve, thans klerk ten ontvangkantore
der directe belastingen enz. alhier en tot Ad
junct-Commies de ITeer W. L. II. Nagel,
thans Rijksklerk ten ontvangkantore der di
recte belastingen enz. alhier.
VEERTIG JAAR ORGANIST.
Leus Jen. Zondag 31 December a.s. zal
het 40 jaar geleden zijn, dat de .heer J. Pot
hoven Azn. benoemd werd tot organist der
Ned. Hervormde Kork alhier.
Dank zij de Vereeniging voor Lieiaaniyntud, alhier on de medewerking van den
Directeur der gasfabriek zijn op eenige plaatsen in onze stad potten met gloeiende
cokes gezet, waarbij de man van den weg zich even kan warmen. Een uitkomst
voor velen, die door hun beroep den geheolen dag op straat moeten zijn.
Een groepje bij de arbeidsbeurs, dat zich lekker staat te warmen en meteen een
aardig „boompje" opzet.
I Iet verhaal van de geboorte des
Heeren voorgesteld door
Brann's Marionetten
Paul Brann zal ons Vrijdagavond, 22 De
cember, in Amicitia een Kérstviering berei
den, door de opvoering v an het Verhaal van
dc Geboorte des Heeren. ITct Amcrsfoortscli
Dagblad heeft de regeling van deze Kerst-
voering op zich genomen, vertrouwende bij
deze schoone en plechtige opvoering met de
muziek der oude Kerstliederen van Bacli
en .Handel tc mogen rekenen op een groote
belangstelling. Wie meer wil weten over
kaartv erkoop, enz. leze de grootc advertentie
in dit nummer. Maandag reeds vangen wij
aan met liet verkoopen van dc toegangs
kaarten.
Het zal onzen lezers intcresseercn, wat
liet dagblad „De Tijd" over deze opvoering
schrijft:
Als glimlach en vrome kunst
een gebed worden
Paul Brann is weer uit Munchen tot ons
gekomen met zijn „Verhaal van dc Geboorte
des .Heeren" („Mysterium von der Gcburt
des Heilands") cn Donderdagavond is de
vertooning daarvan door zijn „Marionetten
theater Münchener Künstler" ui liet Amstcr-
damsclin Muzieklyccum tot een nieuw
succes geworden. Welkom welkom! Wij
dingsvolle kunst is dezo marionettenver-
tooning in den trant der primitieve oud-
Beiersc.hc volkstafreclcn van de komst tc
Bctlilelicm, den nacht in den stal, de Ver
kondiging aan de herders, de wreedheid van
Hero ics cn de aanbidding der Driekoningen.
Hier is geen realiteit van verbeelding. We
glimlachen om den boerschcn prologus met
z'n ster, om de herders cn de duivels che
Herodes belagen, maar onze lach verstart
en wordt tot gebed bij dc aanraking met
het goddelijke uit liet Kerstverhaal. En zoo
worden we als kinderen, die vroom luisteren
naar een innig verhaal van het grotesk-
menschelijke cn het hoogst verhevene en
zonder ecnigen schijn van ook maar iets
dat naar profanatie zweemt, speelt zich een
Kcrsttafreel voor ons af dat ons vermaakt
en diep-ontroert als een primitieve schilde
ring, als een midden-eeuvvsch mysteriespel.
Uitvoeriger zullen wo later nog over dit
werk van Paul Brann en de fraaie poppen
van Josef Wackerle uitweiden, maar nu
reeds willen we allen aansporen, deze zeer
bijzondere, teere, wijdingsvolle vertooning
tc gaan zien, tc genieten van do oude Kerst
liederen cn de muziek van .Handel en Bacli,
welke den indruk verhoogt cn een sterk bin
dende factor is. Wie dc zuivere Kerstmi»
stemming over zich wil laten komen, wié
onder den indruk wil geraken van iets
gaafs, iets schoons, iels verhevens, wie geest
en gevoel beiden wil bevredigen met een
harmonische kunstuiting, ga de magische
vertooning van Brann's Kerstmisspel bijwo
nen. Een zoo zuiver afgestemde unieke ver
tooning zal men hoogst zelden kunnen be
wonderen. Moge Brann in heel ons land
volle zalen er mee trekken.
L. v. d. B.
AANBESTEDINGSNIEUWS.
Door do Directie van Openbare "Werken
werd aanbesteed het leggen vaii wegen mot
rioicering tusschen de Scheltemalaan en dc
Edisonstraat op terrein cn op kosten lan den
heer P. K. van Evkelcnburg.
De uitslag was als volgt:
P. K. van Eijkclenburg, alhier 14.500
Gebr. IJoogenbirk, Laren - 15.981
„Bitumcnweg", U.trecht - 17.245
C. Belt, Soestdijk - 17.970
G. C. Blanken, Bussum - 18.170
1'. B. Huberts, Nijmegen - IS. 150
fa. J. Dienaar, IJmuiden-Oos - 18.521
„De Toevoer", Breukeion - 18.980
Aann. cn Wegenbouw P. C. Zaancn,
Haarlem - 19.200
II. A. van Sceters, Amsterdam - 19.S90
fa. E. Sanders, Gouda - 21.188
M. Bakkeren, Prinscnhagc - 22.500
„Gcruïschlooze weg" Heemstede - 23.000
JUBILEUM.
Donderdag 21 December a.s. zal de heer B.
de Regt, ladingmecster bij de Ned. Spoorwe
gen alhier, den dag herdenken, waarop hij
vóór 25 jaar in dienst kwam bij dc N.S.
EIERVEILING.
VeilLng van 14 December 1933.
Heneieren 3.404.00; witte eieren 4.75—
5.80; bruine eieren 5.6.—.
De nieuwe films in City Theater,
Cinema Amicitia en Rem*
brandt Theater
Dc redenon van intiemen aard, waarom
Schubert zijn Unvollcndetc niet vollendet
heeft, toont ons dc groote Schubert-film
j.Loisc flohcn mcinc Lioder" in extenso.
„Eeuwig zegeviert de liefde over het gezond
verstand" merkt liet programma philoso-
phisch op. Toch kunnen wij Schubert het
gezonde verstand niet ontzeggen, wanneer
hij de vlotte gravin Esterhazy verkiest boven
dc hulpvaardige maar oer Duitschc Emmy,
de dochter van dc pandhuisbaas. Gravin
Esterrazy lacht hem eorst uit, midden in zijn
symphonie op het feest van Vorstin Kinsky,
maar dan lokt ze hem uit Weenen naar het
slot der Esterliazy's in Hongarije. Het is geen
eenvoudig werk den jongen Schubert duide
lijk tc maken, dat ze hem liefheeft. Schubert
heeft cr zoogezegd geen Ahnung van, hoe
zeer ze liet hem ook laat blijken. Als bij het
eindelijk begrijpt, steekt papa Esterhazy een
spaak in het wiel. Van een 'huwelijk komt
niets, wel keert Schubert juist terug als liet
huwelijk met een ander voltrokken wordt
en dan speelt hij uit wraak dc vollendetc
Unvollcndetc, die toch weer niet volhndet
blijkt tc zijn. De gravin krijgt hem niet en
F.mmy krijgt hem niet, maar deze film, die
vele goede kwaliteiten heeft, eindigt met een
heel raar slot, een volmaakt overbodige Ave
Maria-Apotheose.
Toch is het als geheel een gezellige film.
geschikt om cr met de licelc familie naar toe
tc gaan. Er is dc overbekende Schubert-
muziek, cr is een technisch uitstekende fo
tografie, dc intérieurs en de costumes lijken
historisch juist cn zijn verzorgd en ten slotte
is er goed spel, vooral \an Marta Eggerth,
die zich thans eens meer actrice toonde dan
coloratuur-zangeres. Tot aller genoegen,
want men kan van do coloratuur-kunstjes
ook genoeg krijgen. Ilans Jaray als Sch.ubert
maakte zich een fraaien kop, zijn spel was
soms l.indcrijk traag, wat het tempo van
de film als geheel niet ten goede komt Op
vallend goed was het kleine rolletje van Otto
Tressier als Graaf Esterhazy.
De regisseur maakte in dc tweede helft
van dc film een dankbaar gebruik van het
Hongaarsche milieu. Dit gaf hem rijkelijk
stof in typische gebruiken, lraaio land-
schapfotogrufic en vooral in do opwindende
zigounermuzick cn dc door Marta Eggerth
uitnemend gedanste Czardas. Hier was tem
po wel aanwezig, het werd een goed stuk
film met dc geestige vondst van de mee
dansende lamp. Een aardig filmrijm van de
regisseur, Willy Forst, was de overgang van
de weegschaal in het pandhuis naar de me
tro'.ioom op dc muziekles.
Het voorprogramma is ditmaal ideaal sa
mengesteld. Een lraaie Alpenfilm niet opna
men van de majestueuze bergen uit een
vliegmachine cn een UFA-film over de
voortplanting der planten, waarin de ver
snelde opnamen aan de planten een voor
ons oog mysterieus leven geven, zijn twee
films zooais dc verwende filmgenicter
gaarne ziet' en oneindig interessanter dan
gooi- en smijtkluchten. Verder heel actual
Hollaudsch nieuws en een „short" van Ame-
rikaanschen oorsprong, die aantoont, dat er
in Amerika iets aan het verbeteren is en de
crisis daar zijn nut heeft gehad.
MARTHA EGGERTH
Cinema Amicitia.
Wie liet karakter van Ilertha Thiele's spel
kent uit „Müdclien in Uniform" en „Aus
dem Tagebuch einer Frauenarztin" zal
deze week in Amicitia met „Frau Lelimann's
Töchter" een geheel ander genre film, dan
wij tot nog toe van haar gewend waren, aan
zijn oog zien ontrollen. Het geringe aandeel,
dat Hertha Thiele in deze seini-renversement
des alliances heeft, maakte het onmogelijk
haar stempel op dit filmwerk tc drukken.
Terecht heeft men haar naam, synoniem met
subtiel, subliem spel, niet als dc magneet
voor het publiek gebruikt, maar nog juister
zou het geweest zijn als men Fritz Kampers
en Carla Carlscn op de eerste plaats had ge
noemd want zij heheerschen deze film met
hun spelwijze.
Bovendien speelt Hertlia Thiele in Frau
Lehmann's Töchter 't bescheiden dochtertje
Emma, dat zich niet uit de sfeer van een
kelderwoning, waar haar prachtige onzelf
zuchtige moeder als portiersvrouw tracht dc
eindje aan elkaar te k'noopcn, kan uitwer
ken. Zij is het leelijkc eendje cn heeft met
de grootste moeilijkheden te kampen, die er
voor een meisje bestaan, terwijl haar twee
zusjes Gprda en Lissy dc hun ten dienste
staande middelen weten uit te buiten om
beter tc slagen Met dit verschil, dat Gerda
inderdaad van den bankier Stegcrwnld
houdt en Lissy meer van de mooie kleeron,
die haar vriend, een eigenaar van een mode
huis, haar kan verschaffen. Maar met een
uitgerekend meisje loopt men altijd dc kuns
dat zij cr achter komt, wat er van haar ver
langd wordt enLissyr neemt ontslag als
directrice van het modehuis en als vriendin.
Tengevolge van het eerste is liet haar toe
gestaan weer gebakjes te eten en door de
tweede beslissing bestaat er geen bezwaal
meer tegen den vervaardiger van die
taartjes.
Inmiddels is liet .voor Emma en helaas ook
voor ons onvermijdelijke gebeurd: zij is ge
trouwd met den lobbes van een chauffeur
van Stëgerwald.
De. complicaties, die uit deze ongeweten
verhoudingen voortvloeien, omdat Frau
Lehmann CHansi Niessel haar armoeda wil
verbergen, vormen den grondslag voor deze
film, die gelukkig niet al tc veel het zwaarte
punt heeft gelegd, op het gedwongen huwe
lijk tusschen Emma en Koster. Want al die
verwikkelingen zij.i te amusant voor een
dergelijk pijnlijk onderwérp.
Rembrandt Theater.
Dat de film „Kameradschaft", die deze
week niet de Ken Mayard-film „Gebrand
merkt" in Rembrandt vertoond wordt, nog
steeds hier te lande circuleert, pleit ©ener
zijds voor het talent van G. W. Pabst cn an
derzijds voor het onderscheidingsvermogen
van den gemiddelden bioscoopbezoeker en
meer nog voorde denkbeelden, die on
bewust in hem sluimeren. ITct maakt het
beste in den mensch wakker... Wij zijn
allen menschon of wij Fransch spreken of
Duitsch en als er geholpen moet worden
moet nationaliteit bijzaak blijven. Met dit
probleem ouderwierp Pabst dc film aan zui
ver ethische eisclicn.
Als de mijnwerkers in het Duitschc ge
deelte van de mijnen het gedreun van oen
explosie voelen, weten zij alleen dit ecnc...
kameraden liggen bedolven onder hét gruis
of stikken in de mijngassen. Geen macht ter
wereld belet hen ter hulp te snellen. Gren
zen houden zoowel boven als onder den
grond op te bestaan. Dc mogelijkheid dat
er nog één te redden is, wordt een obcessie
en in deze worsteling van natuurmachten
tegen mènschenwil wordt deze film van een
imponeerende grootte.
Scherp vooral teekent Pabst dc tegenstel
ling als een Franschman zijn redder voor
een vijand in den oorlog aanziet en zich als
een krankzinnige verweert en later de hek
ken in het bijzijn van de verschillende auto
riteiten weer gesloten worden.
