Zaterdag 6 Januari 1934
32 e Jaargang No. 159
VIERDE BLAD
BRANDSTICHTINGSZAAK
TEWORMERVEER
Klacht van den loco-burgemecstcr
DE RETOURVLUCHT VAN DE
PELIKAAN EN DE P.T.T.
AUTO-BELASTING IN
FRANKRIJK
EEN DROOGTE-PERIODE
Een beleedigingsaffaire
als nasleep
Haarlem, 4 Januari. In dc jaren 1930
cn 1931 werden dc* gemoederen in Wormer-
vecr in opschudding gebracht door een
rechtzaak, die vandaag voor dc Haarlem
sche rechtbank een nasleep heeft beleefd.
In December 1929 ontstond te Wormer-
vecr brand in de smederij van A. de 13.
Het' brandje was van weinig beteekenis en
werd spoedig geblusclit, doch de 13. werd
gearresteerd onder verdenking den brand
gesticht hebben. De Uaarlemsche recht
bank sprak hem vrij, van welk vonnis de
officier van justitie in appèl ging.
Het gerechtshof te Amsterdam behandel
de opnieuw grondig de gchccle zaak, hoor
de o.a. een aantal brandweerdeskundigen
en veroordeelde tenslotte den smid tot 1
jaar gevangenisstraf. Nadat hij zijn straf
had ondergaan produceerden do smid cn
zijn oom .T. dc B een stroom requcslon aan
den ministerraad, aan dc Tweede Kamer
en aan do Koningin, waarin de onschuld
van A. de 13. op allo mogelijke manieren
werd betuigd.
In deze geschriften waren zij weinig te
spreken over dc Wormervecrscho politie
cn dc brandweerdeskundigen. Ken raam
van dc smederij te Wormervecr werd tot
„show-venster" ingericht, dat des avonds
door lichtbakken verlicht was cn waarach
ter een vloed van geschriften werd gcêta
leerd. In deze pamfletten werd de brand-
wcerdeskundigc M. o.a een falsaris ge
noemd cn de loco-burgemeester van Wor
mervecr, wethouder K.. werd gequalifi-
cccrd als „een echte zoon van het corrupte
.Wormervecr."
Wegens bclecdiging diende de heer K.
een klacht bij dc justitie in.
Dc pamfletten werden op last van de
justitie in beslag genomen cn oom cn neef
■werden dopr den rechter-commissaris ver*
boord, Deze. gaf hem hevel zich gedurende
zes maanden te' onthouden van liet ver
vaardigen en tentoon stellen van pamflet
ten. i)e verdachten kwamen dit bevel na.
daar zij huu doel,: de oude brandstichtings
zaak weer op liet tapijt tc brengén, had
den bereikt. Vandaag stonden oom cn neef
voor dc Haarïemsclrè rechtbank terecht
wegens eenvoudige belecdiging, tezamen cn
in vereeniging gepleegd Zij werden ver
dedigd door mr. Renno J. Stokvis, die de
nict-ontvankelijkhoid van den officier
vroeg, omdat in de klacht slechts sprake
was van één persnon, terwijl er twee ge
dagvaard zijn. De rechtbank wees liet ver
zoek af.
Voor den lieer K. stelde mr. T. A M. A.
van Loben Sols zich civiele partij. Hij
vroeg een prineipieclc schadeloosstelling
van 25 cn publicatie van bet vcroordec-
lend vonnis.
Nadat eerst de inspecteur van politie tc
Wormervecr, do heer F. W. de Groot, was
gehoord, kwam als getuige voor de heer
P. K., loco-burgemeester van Wormervecr.
Mr. Stokvis stelde hem vragen over le
veranties aan dc gemeente door een ma
chinefabriek, waarvan dn lieer K. direc
teur was.
De heer K. wilde niet op alle vragen ant
woorden. In verband met een leverantie
aan dc gemeente was hij als directeur der
fabriek afgetreden.
Verdacht© J. de 13 stelde den lieer K.
een reeks vragen, waarop deze niet of ten
clcele antwoordde.
Dc volgende getuige had met de pam
fletten in Wormervecr cn omgeving gecol
porteerd. Omdat hij ze tenslotte niet meer
kwijt raakte, was hij er mee opgehouden.
Op een vraag van den officieer zei ge
inige, dat de oudste verdachte (de oom)
hem gevraagd had, de zaak zoo zwart mo
gelijk voor te stellen.
In de middagzitting werd gehoord dc
beer A. W. Michcls, lid van Gcd. Staten
van Noord-Holland. Deze verklaarden dat
enkele jaren geleden een verzoek van Wor-
mcrveersche ingezetenen bij Gcd Staten
was ingekomen, om den heer K. als raads
lid t© schorsen Nadat de lieer K. gehoord
cn de zaak onderzocht was, vonden Ged.
Staten daartoe geen aanleiding.
Een sociaal-democratisch raadslid van
"Wormervecr deelde vervolgens mede, dat in
den raad herhaaldelijk adressen van den
oudsten verdachte aan de orde kwamen
Er gebeurde echter niets en wethouder K.
negeerde ze. Volgens dozen getuige wist dc
raad, dat de fabriek van den lieer K. aan
do gemeente leverde, maar men aanvaard
de dit als- een zaak, waaraan niets tc doen
was.
Bij het verhoor dor verdachten vroeg de
president, of zij in het vervolg zouden
doorgaan met het verspreiden van pam
fletten.
Dc oudste verdachte zei, dat dit van
het vonnis zou afhangen.
Do officier van justitie zeide in zijn re
quisitoir, dat dc verdachten er alles op- gc-
z t hebben, dc oude brandsticlitingszaak
>vecr op tc rakelen. De neef is daarbij do
dupe geworden van den oom, die als ancior
intellectualis te beschouwen is. Spiv eischic
tegen den oom twee maanden gevangenis
straf en tegen den neef 100 boete, subs.
20 dagen hechtenis.
Mr. Stokvis crilisccrdc het onderzoek in
dc brandstichtingszaak cn zcide, dat dc
verdachten geen opzet hebben gehad den
heer K. tc beleedigcn, rnaar alleen de
brandsticlitingszaak wilden zij weer op het
tapijt brengen. Zij hebben ongeoorloofde
middelen gebruikt, maar liet was voor hen
do cenig overblijvende weg. Worden zij ver
oordeeld, dan willen zij opnieuw een ver
volging uitlokkon, maar dan wegens
smaad, om toegestaan te krijgen, dat zij dc
waarheid van bun beweringen kunnen be
wijzen.
Na re- en dupliek bepaalde dc rechtbank
do uitspraak op 28 Januari.
Een verklaring over de be:
stelling van de lucht
post
In liet P.T.T.-kwarlicrtjc beeft Donderdag
avond vour de microfoon van den Ililvcr-
suniscbcn zender do heer J G Pater, pers
chef bij het hoofdbestuur van den P.T.T.-
dienst, de retourvlucht van do Pelikaan ter
sprake gebracht cn de critiek, die van ver
schillende zijden op de bestelling van de
luchtmail is uitgeoefend.
Do heer Pater zeide critiek niet af te
willen keuren, doch dat men de P.T.T. ver
wijt niet ten volle haar medewerking ver
leend te hebben, door dc luchtpost, welke
Zaterdag werd aangebracht eerst Maandag
in bestelling te geven, achtte spreker onge
grond.
Dc critici leggen een on vergelijkbaren
maatstaf aan door de recordvlucht van de
Pelikaan naast de bezorging van de post
te stellen. De Posterijen zijn immers ver
bonden aan de beschikbare vervoermidde
len en de Ncderlandschc wetgeving. In dc
toekomst zullen dc vliegtuigen den afstand
Holland—Indiè in drie dagen overbruggen,
misschien zelfs in twee etmalen. Welke
eisclicn zal men dan wel aan de Posterijen
stellen?
De post van de Pelikaan is in de over
stelpende Nieuwjaarsdruktc ook in re
cordtijd behandeld. Men heeft er
zelfs dc andere correspondentie voor terzij
de gelegd. Ken leek kan zich moeilijk voor
stellen hoe omvangrijk de werkzaamheden
vun dc post voor Nieuwjaarsdag zijn.
In de bovenbedoelde grieven aan dc P.T.T.
heeft men dc vier dagOnfVan de Holland—
Indic-vlucht gesteld naast don anderhalvon
dag, dien de P-ost noodig bad om dc brie
ven van do luchtmail te bezorgen. Dit is
niet geheel jufst.
De lieer Pater noemde vele plaatsen, waar
op Zondag de brieven zijn rondgebracht,
o.a. Den Bosch, Den Hdder, Leiden, Eind
hoven, Brcukelcn, Vu glit en Zeist.
Vele bestellers hebben uit eigen bewe
ging spon tan n aangeboden om de post te
bezorgen, hetgeen in die gevallen ook ge
schiedde.
Overigens kon men de brieven op Zon
ing aan de postkantoren afhalen. Het pu
bliek doet onrecht, besloot de lieer Pater,
met dc P.T.T. verwijten te maken.
Z ij heeft gedaan wat z ij kon.
BEGRAFENIS GEP. LUITENANT
W. H. B. v. d. ZWAAN.
In allen eenvoud is gistermiddag Kl
aarde besteld op dc begraafplaats Oud
Eik cn Duinen tc 's-Gravenhage. het slof
fclijk overschot van den lieer W. II 13. v.
J. Zwaan, gepen, luitenant-kolonel N.Ki
en Ridder M.W.O.
Onder dc belangstellenden, die den over
ledene de laatste eer bewezen, waren Ie
gepen, generaal Michielscn, de gep. kolo
nel van Gcnd, de gep. onder-luitenant De
Kort cn dc gep. ambtenaar van het depar
tement van koloniën De Jong.
In de rouwkapel voerde allereerst cm
der familieleden het woord en bracht n
herinnering hoe de thans ontslapen? as
krijgsman zijn land heeft gediend. Vervo'-
gens brachten kolonel Van Gend en de
lieer Dc Kort een laatsten groet aan den
overledene.
Terwijl op liet orgel het Wilhelmus werd
gespeeld werd de kist, welke door enkele
bloemstukken gedekt was, grafwaarts ge
dragen.
EEN INBRAAK VAN DRIE JAAR
GELEDEN.
Rotterdam, 4 Januari Een gevan
genisstraf van 1 jaar heeft het O. M. ge
ëischt tegen den 27-jarigen schilder P. J. L
en tegen den 26-jarigen schilder A. S. bei
den uit Zegwaart, die zich in den nacht van
28 op 29 October 1930 hadden schuldig ge
maakt aan een inbraak ten huize van G
Metselaar aan de Dorpsstraat tc Bergschcn
broek. De lieer Metselaar had wel gemerkt
dat er in zijn woning werd ingebroken,
maar hij had liet veiliger gevonden maar
kalm in zijn bed tc blijven. Den volgenden
dag had hij aangifte gedaan, doch toen wa?
bet moeilijk voor de politic geworden om de
daders uit tc vinden. Dat was haar ten slo;
te toch nog gelukt en voor de rechtbank
hebben heiden nu een volledige bekentenis
afgelegd.
Uitspraak 18 Januari.
AUDIËNTIE MINISTER DECKERS.
De eerstvolgende audiëntie van den mi
nister van defensie is bepadld op Maandag
20 Jan. 1934 aanvangende om 2 uur nam.
Gunstiger regeling voor toeristen
Zij, die met een automobiel welecns dc
Fransche grens zijn gepasseerd, zullen dui
delijk in hun beurs hebben gevoeld, dat er
ook in Frankrijk belasting wordt geheven.
Deze belasting, bekend onder den naam
\an het*zoogenaamde „laissez passer", be
droeg in de meeste gevallen 10 frs. per dag,
ongeacht het aantal P.K. van do automo
biel. Reeds geruimen lijd zijn door de Ko
ninklijko Ncderlandschc Automobiel Club
pogingen in het werk gesteld om tusschen
Frankrijk cn Nederland con regeling tot
stand te doen komen, waarbij tusschen boi-
dc landen deze belasting zou worden afge
schaft. Een Franschman zou dan, liicr te
lande tijdelijk vertoevend, evenmin wegen
belasting behoeven tc betalen als de Neder
lander in Frankrijk. Hoewel een dergelijke
regeling voor onze automobilisten het
meest effectief zou zijn, biedt ook dc nieu
we regeling, welke thans wordt ingevoerd,
niet onbelangrijke verbetering.
Men beeft n.l. een wet aangenomen,
waarbij alle vormei! van automobiclbelas-
tiiigcn worden afgeschaft, dus ook het lais
sez passer, maar in de plaats waarvan een
extra-heffing op dc benzine komt. Deze ex
tra-heffing zal den prijs van de benzine
rnct 50 centimes per liter doen stijgen. Een
eenvoudig voorbeeld moge duidelijk ma
ken, dat deze regeling voor den vreemde
ling in de meeste gévallen voordeeliger uit
komt dan de thans beslaande. Immers het
huidige regime brengt mede, een heffing
van 1 per dag. Dit bedrag van 1, om
gerekend in den benzinetoeslag, staat go-
lijk met een dagverbruik van 20 liter ben
zine. Bij een consumptie van een motor
van normaal vermogen van 1 liter'op (3 km.,
komt dit neer op een per dag af tc leggen
afstand van pl.ni. 120 kin.
Voor automobilisten die gewoon zijn gro>
tc dagloercn tc maken, is deze regeling
weliswaar minder voordcelig, maar daar
staal tegenover, dat men aan de grens min
der formaliteiten behoeft tc vervullen, ter
wijl bovendien het voordeel is, dat indien
men de auto niet gebruikt, er ook geen bc
lasting behoeft betaald te worden. Bij een
langer verblijf in Frankrijk, waarbij de
auto niet geregeld in gebruik is, zal dit een
aanzionlijko besparing beteekenen, omdat
het thans nog geldende laissez passer ge
woon doorloopt, ongeacht of het .motorrij
tuig stil stond dan wel in gebruik was en
dus voor ièdéren dag een gulden moest
worden betaald.
Naar de K.N.A.C. ons thans mededeelt,
zal bovenstaande regeling op 1 Februari
a.s. ingaan.
OPRUIING DOOR EEN COMMUNISTISCHE
SPREEKSTER.
Twee maanden govangenisstraf
geëischt.
Rotterdam, 4 Januari. Een gevan
genisstraf van 2 maanden heeft, het O.M. hij
de Rotterdamschc Rech bank, waargenomen
door mr. E. D. II Schutter geëischt tegen de
28-jarige vrouw K. J. 13., die zich in een op
30 October in hot algemeen Verkooplokaal
plaats gehad hebbende vergadering van dc
Communistische Partij, waar zij als spreek
ster was opgetreden, zou hebben schuldig
gemaakt aan opruiing. Tijdens haar rede
voering zou verdachte gezegd hebben, da\
men niet moést wcgloopcn, wanneer cr een
glimmende pet aankwam, maar dat men ze
moest neerslaan en onder den voet loopen.
Dc revolver moest men huu uit de handen
slaan.
Verdachte ontkende deze woorden tc licb
hen gesproken. Als getuige werd gehoord dc
hoofdagent van politie J. II. van Uytcnho-
vcn, die in die vergadering aanwezig was
geweest cn deze woorden had gehoord. Op
een vraag van don verdediger, mr. Van t
I-Ioff-Stolk zeide getuige, dat het lot zijn
werk behoorde dergelijke vergaderingen hij
1c wonen. De woorden had hij niet dadelijk
genoteerd, doch ze opgeschreven, zoodia hij
van de vergadering was thuisgekomen.
Volgens getuige komen op vergaderingen
van communisten wel meer van die uitla
tingen voor.
Nadat het O.M. requisitoir had genomen,
heeft dc verdediger cr in een uitvoerig plei
dooi op gewezen, dat het wel heel moeilijk
is de prcciesc woorden weer tc geven, die
gebezigd zijn. Vooral is dit hier liet geval,
omdat de politie, die geen kennis hoeft van
wezen en politiek van de communistische
oarlij, niet objectief is. ITet provoceeren van
gewelddaden ligt niet op den weg van do
communistische partij, omdat hieruit slechts
nadeden kunnen voortspruiten voor dc on-
«er liggende klasse. Pleiter meende dan ook
dat op het getuigenis van den agent alleen
geen vcroordecling zal kunnen volgen cn hij
meludeerdo tot vrijspraak, \rocg subs, te
gelasten, dat alsnog ccnige andere getuigen
zullen worden gehoord.
Uitspraak 18 Januari
HET IJS IN HET IJSELMEER.
A mslerd a m, 5 Jan. Nadat dc ijsbre-
ker Daniël Goedkoop gisteren er niet in is
geslaagd een vaargeul door het IJsclmcer
naar Kampen tc breken, is hedenmorgen
de ijsbrekcr IJsbecr door dc Oranjesluizen
naar buiten geschut, om het werk van de
Daniël Goedkcop over tc nemen. Ook thans
wordt dc ijsbrekcr weer gevolgd door liet
vrachtschip De IJscl van de rccdcrij Koppe
n opnieuw zal men trachten Kampen te
bereiken.
Vernielde wagons bij de botsing der goederentreinen te Didam.
Eemncs, 5 Jan. Hedenmorgen acht uur
is de stoomboot Friesland, van dc Lemmer
Amsterdam-lijn, directie Vcrschure en Co.,
naar Amsterdam vertrokken. Hoewel cr zich
veel ijs in het IJssclmecr bevindt, onder
vindt dc boot weinig hinder. Dc hoot was
om 12 uur Urk reeds gepasseerd.
OVERREDEN EN GEDOOD.
II eeren veen, 2 Jan Hedenavond om
ongeveer kwart voor tien is nabij de Asch-
brug te 't Meer bij Heerenveen een onge
veer 50-jarige zwerver door de tram, ko
mende uit de richting Gorredijk, overreden
en gedood.
Het lijk is naar het ziekenhuis tc Ilee-
renveen overgebracht. De machinist van dc
tram had voldoende signalen gegeven.
Vermoedelijk heeft het slachtoffer, dat
waarschijnlijk tc II a Item woonachtig is-,
door den mist de tram niet opgemerkt.
INBRAAK BIJ DEN ONTVANGER TE
NAALDWIJK.
Hooger beroep tegen het vrij
sprekend vonnis.
Naar wij vernemen, heeft het O. M. bij de
rechtbank te 'sGravcnhagc hooger beroep
aangeteekend tegen het vonnis der recht
bank, waarbij de chauffeur A. J. D. cn d«*
koopman A 13.. legen wien ter zake van
diefstal met braak gepleegd ten kantore
van den ontvanger tc Naaldwijk, resp. 7 jaar
en 3V» jaar gevangenisstraf was geëischt,
werden vrijgesproken.
NATIONAAL LUCHTVAARTFONDS.
Mooie giften.
Dc belangstelling voor het Nationaal
Luchlvaartfonds, waarvoor, zooals hekend
mag worden verondersteld, het Pelikaan
Comité dc inzameling heeft geopend, neemt
hand over hand toe. Reeds kwamen indivi-
dueelc giften van particulieren binnen,
waaronder één van 5009, twee van 1000
cn verscheidene van f 500 en minder, ter-
wel ook dc giro'biljotjes van 0.10 cn
0.25 met slroomen binnen loopen. hij de
kantoren, die zich welwillend met het in
zamelen der gelden hebben belust. Zooals
men weet zijn dit:
N.V. Furnee Co., Bankiers te 's-Graven-
hage, gironummer 3290.
Firma Lippmann Rosenthal Co., Ban
kiers tc Amsterdam, gironummer 1014.
Firma R Mees A Zèoncn, Bankiers te
Rotterdam, gironummer CiOO.
N.V. Dc Spaarnc Bank tc Haarlem, giro
nummer 7218,
Onze weerkundige medewerker schrijft
ons:
Blijkens verschillende berichten hebben
wij den laatsten tijd in een periode van
droogte geleefd. Volgens liet bericht, dat het
Meteorologisch Instituut omtrent do weers
gesteldheid in dc inaand December ver
spreid heeft, bedroeg de neerslag over ons
gcheele land slechts 5 tot 20 procent van de
normale hoeveelheid. Er wordt bij medege
deeld, dat, wat December betreft, zulk een
geringe hoeveelheid slechts in dc jaren 1804
cn 1890 is voorgekomen.
Wij kunnen dezo gegevens nog aanvul
len met cenigo andere, die betrekking heb
ben op den regenval bij Den Haag cn dia
weliswaar geen beeld geven van den neer
slag over het geheelc land maar wel van
dien in het Westen.
Vanaf het jaar 1917 kwamen de volgende
gcringo rcgcnhoevcelhcdcn beneden 11 m.M.
voor iu-
Februari 1917 7.5
Mei 1917 10.7
November 1920 11.7
Februari 1921 3.1
Juli 1921 11.3
October 1923 9.7
februari 1929 5.1
Februari 1932 5.9
Juli 1932 10.2
December 1933 10.9
Hieruit kan blijken, dat regenhoeve».
heden van omstreeks tien m.M. per inaand
vrij zeldzaam zijn.
De droogte van de afgeloopen December
maand staat niet op zichzelf. Wij hebben
er reeds ccnigen lijd geleden op gewezen,
dat in 1933 de neerslag lange tijden achter
een beneden de normale was en dit heeft
ertoe geleid, dat de jaarsom, althans in dc
omgeving van Den Haag, belangrijk bene
den dc normale is gebleven. De jaarsom
toch bedroeg slechts 574 m.M. tegen 727 nor
maal. Dit is geheel liet gevolg vun het feil,
dat het aantal regendagen in dezelfde ver
houding beneden het normale aantal is ge
bleven. Het bedroeg namelijk 14G tegen IGü
normaal.
Het verschijnsel is evenwel reeds in 1932
begonnen, daclijk na dc zeer regenrijk?
maanden September cn October, zoodat we
wel lot de slotsom moeten komen, dat aan
het voortdurende regentekort oen oorzaak
ten grondslag moet liggen, die over lange
tijden werkt. Hetzelfde hebben wij trou
wens in liet zeer droge jaar 1921 kunnen
waarnemen.
Het blijkt bovendien uit berichten ui'.
Engeland, dat men daar in den laatsten tijd
ook een buitengewóón tekort aan neerslag
heeft gehad. Of daar ae droogte eveneens
van langen duur is geweest, is mij niet
bekend. (Nadruk verboden).
